Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica Wydział Metali Nieżelaznych Katedra Fizykochemii i Metalurgii Metali Nieżelaznych. Analiza pt.

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica Wydział Metali Nieżelaznych Katedra Fizykochemii i Metalurgii Metali Nieżelaznych. Analiza pt."

Bogna Góra
7 lat temu
Przeglądów:

1 Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica Wydział Metali Nieżelaznych Katedra Fizykochemii i Metalurgii Metali Nieżelaznych WMN Analiza pt.: Rozpoznanie stopnia obecnego poziomu odzysku i potencjału zwiększenia odzysku z odpadów surowców kluczowych dla polskiej gospodarki, wraz z oceną możliwości wdrożenia rozwiązań na rzecz zwiększenia tego odzysku prof. nadzw. dr hab. inż. Stanisław Pietrzyk

2 1. Identyfikacja materiałów antropogenicznych wytwarzanych w krajowej gospodarce i zasobów antropogenicznych na składowiskach Złoże antropogeniczne to sztucznie utworzone nagromadzenie wydobytej lub przetworzonej substancji mineralnej posiadającej właściwości surowca mineralnego albo takiej, która może zostać przetworzona w surowiec mineralny przydatny do określonych zastosowań, gdy istnieją warunki dla jego wykorzystania. Uznanie nagromadzenia substancji mineralnych za złoże antropogeniczne wymaga spełnienia trzech warunków: substancje muszą mieć cechy kopaliny lub właściwości surowcowe umożliwiające ich praktyczne zastosowanie i wykorzystanie, możliwość zbycia w stanie surowym lub po przetworzeniu, ilość uzasadniająca podjęcie eksploatacji i zabezpieczenie potrzeb.

3 1. Identyfikacja materiałów antropogenicznych wytwarzanych w krajowej gospodarce i zasobów antropogenicznych na składowiskach Tabela 1. Rodzaje złóż antropogenicznych ( na bazie Nieć 1999)

4 1. Identyfikacja materiałów antropogenicznych wytwarzanych w krajowej gospodarce i zasobów antropogenicznych na składowiskach Złoża antropogeniczne charakteryzują się większą zmiennością parametrów surowcowych niż złoża naturalne. Przyczynami niejednorodności złóż antropogenicznych mogą być: zróżnicowanie materiału wyjściowego w czasie formowania zwału, segregacja, przemiany mineralogiczne składowanego materiału Według dostępnych ocen, na składowiskach na terenie naszego kraju znajduje się około 1,5 miliarda ton odpadów pochodzących z eksploatacji około 30 surowców mineralnych co odpowiada w przybliżeniu blisko 3- letniemu wydobyciu wszystkich kopalin w Polsce

5 1. Identyfikacja materiałów antropogenicznych wytwarzanych w krajowej gospodarce i zasobów antropogenicznych na składowiskach Istotne zadania: dokonanie ustawowego zapisu o istnieniu złóż antropogenicznych do ustawy Prawo geologiczne i górnicze, jak i ustawy o odpadach. dokonanie kompleksowej identyfikacji materiałów antropogenicznych wytwarzanych w krajowej gospodarce i zasobów antropogenicznych na składowiskach (rozpoznanie i udokumentowania: informacje o jakości i ilości surowca w złożu). Przykład projektu PROMINE ( jednym z wykonawców jest CUPRUM), który m.in. Dotyczy identyfikacji złóż surowców mineralnych i koncentracji antropogenicznych w Polsce. W bazie znajduje się aktualnie ponad 400 złóż i wystąpień mineralizacji surowców metalicznych, chemicznych, energetycznych i innych znajdujących się na obszarze Polski. Baza danych koncentracji antropogenicznych zawiera dane największych składowisk odpadów po produkcji metali w Polsce.

6 2. Określenie obecnego poziomu odzysku surowców kluczowych Golos, Smakowski

7 2. Określenie obecnego poziomu odzysku surowców kluczowych

2. Określenie obecnego poziomu odzysku surowców kluczowych Ministerstwo Gospodarki następujące zestawienie surowców najbardziej krytycznych surowców dla polskiej gospodarki: a) 1- grupa import > 1

8 2. Określenie obecnego poziomu odzysku surowców kluczowych Ministerstwo Gospodarki następujące zestawienie surowców najbardziej krytycznych surowców dla polskiej gospodarki: a) 1- grupa import > ton (od 5 tys. ton do 10,5 tys.) fluoryt, grafit, magnez. b) 2- grupa import od 100 do ton wolfram. c) 3- grupa import od 1 do 100 ton należy: kobalt, antymon, ind, metale ziem rzadkich, tantal i platynowce. Aktualna lista surowców krytycznych dla UE rok 2014

9 2. Określenie obecnego poziomu odzysku surowców kluczowych Każdy kraj członkowski jest zobowiązany do osiągnięcia docelowo w 2019 r. poziomu w wysokości 85% masy ZSEE wytworzonego w państwie członkowskim lub 65% średniej masy ZSEE wprowadzonego do obrotu w trzech poprzedzających latach. W Polsce oznacza to konieczność zwiększenia poziomu zbierania z 4 kg wymaganych dotychczasową ustawą do ok. 11 kg na mieszkańca. W 2013 r. na terytorium Polski wprowadzono łącznie ponad 486 tys. ton sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Osiągając poziom zbierania ZSEE w wysokości 35,3%, w tym poziom zbierania sprzętu z gospodarstw domowych 33,7%. W przeliczeniu na jednego mieszkańca zebrano 4,25 kg zużytego sprzętu (GIOŚ 2014). Pojawia się więc, ogromny strumień odpadów do zagospodarowania i recyklingu, który powinien być podstawą przekonania, że posiadanie rozwiniętego sektora recyklingu metali może w znacznym stopniu ograniczyć ryzyko okresowej niedostępności surowców pierwotnych.

10 2. Określenie obecnego poziomu odzysku surowców kluczowych

11 3. Ocena potencjału zwiększenia odzysku surowców kluczowych. Źródła surowców krytycznych/kluczowych : ZSEE - zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny- 300 tys pojazdów/ r ELV- End of Life Vehicles, wycofywane pojazdy 486 tys.t/r Odpady i półprodukty metalurgicznych, Urban Mining -kopalnie miejskie -odpady komunalne mln t/r Szanse zwiększenie potencjału odzysku: Polskie Hutnictwo metali nieżelaznych ma potencjał technologiczny, ażeby sprostać tym wyzwaniom Istniejące i stosowane w nich kombinowane procesy ekstrakcyjne bazujące na technikach piro i hydrometalurgicznych, wydają się być szczególnie przydatne do odzysku metali krytycznych, tradycyjnie towarzyszących metalom bazowym w ich koncentratach. Wysoko wykwalifikowana kadra inżynieryjno-techniczna sprosta nowym wyzwaniom. Umicore Hoboken- Belgium, Rönnskär- Sweden, Harjavalta- Finland, Polska HM Legnica- recyklingowa- piece szybowe, Piece Meartz a

12 3. Ocena potencjału zwiększenia odzysku surowców kluczowych. 1.Polskie Hutnictwo metali nieżelaznych: KGHM Polska Miedź: Co, Sb, PGM, Mg, Re, Te, Zn, Ni ZGH, Bolesław HC Miasteczko Śl, Ga, Ge Metale towarzyszące metalom bazowym 2. Nowe zakłady recyklingowe

13 3. Ocena potencjału zwiększenia odzysku surowców kluczowych. Metal kg/rok Metal kg/rok Iron , ± 309,000 Aluminum , ± 191,000 Copper , ± 44,000 Zinc , ± 60,000 Barium , ± 12,000 Lead , ± 9800 Chromium , ± 2800 Strontium , ± 1800 Nickel , ± 2300 Zirconium , ± 8400 Tin , ± 1400 Wolfram CRIT , ± 9600 Vanadium 2 200, ± 150 Cobalt CRIT 2 100, ± 160 Lithium 1 800, ± 120 Cadmium 1 800, ± 110 Molybdenum 1 700, ± 180 Rubidium 1 700, ± 90 Yttrium REE 1 600, ± 710 Neodymium REE 1 500, ± 590 Silver 1 100, ± 140 Bismuth 570, ± 31 Hafnium 530, ± 187 Niobium CRIT 50,0 ± 19 Gallium CRIT 440, ± 27 Praseodymium 380, ± 170 REE Tantalum CRIT 250, ± 110 Scandium 190, ± 16 Gold 81, ± 40 Selenium 89, ± 4.1 Gadolinium 150, ± 35 Indium CRIT 58, ± 4.4 REE Beryllium CRIT 56, ± 6.2 Germanium CRIT 41 ± 2.8 Tellurium 17, ± 2.2 Thallium 16 ± 4.1 Platinum PGM 12, ± 4.4 Ruthenium PGM 0,10 ± Rhodium PGM 0,018 ± ilości metali znajdujących odpadach paleniskowych szwajcarskiej spalarni Thermo-Re w Hinwil, o zdolności przerobowej/przewale 25 t /h i po spaleniu t odpadów

4. Ocena możliwości wdrożenia rozwiązań na rzecz zwiększenia tego odzysku Elementy determinujące zwiększenie odzysku surowców kluczowych: stworzenia stabilnych warunków prawnych i zachęt promujących

14 4. Ocena możliwości wdrożenia rozwiązań na rzecz zwiększenia tego odzysku Elementy determinujące zwiększenie odzysku surowców kluczowych: stworzenia stabilnych warunków prawnych i zachęt promujących odzysk i recykling surowców oraz zapewnienie uczciwej konkurencji, zabezpieczenie zbiórki odpowiedniej jakości odpadów jako kluczowego czynnika rozwoju recyklingu, ograniczenia eksportu w celu zabezpieczenia aby recykling i odzysk cennych surowców z odpadów dokonywał się na terenie Polski wprowadzenie identyfikacji CN (Scalona Nomenklatura) i ewidencjonowanie zasobów do recyklingu, ich zbierania, demontażu i recyklingu oraz przewidywania kierunków dalszego rozwoju. wdrażaniem nowych technologii opracowanych przez ośrodki naukowo-badawcze -wsparcie państwa, jak i możliwość wykorzystanie finansowania w ramach programów unijnych. wdrożenie cyrkulacyjnego gospodarowania surowcami (circular economy), jako podstawy zrównoważonej i konkurencyjnej gospodarki. projektowanie ekologiczne -ecodesign, w tym przypadku polegający na projektowaniu wyrobów w sposób umożliwiający łatwy ich demontaż surowcowy po zużyciu

15 Dziękuję za uwagę!

Podobne dokumenty

Recykling metali krytycznych - szansa dla nauki i przemysłu

Wydział Metali Nieżelaznych Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica Klaster Gospodarki Odpadowej i Recyklingu WMN Recykling metali krytycznych - szansa dla nauki i przemysłu prof. nadzw dr hab.