Sytuacja banków spółdzielczych w I półroczu. i w 3 kwartałach 2009 r. Spotkanie KNF ze środowiskiem. banków spółdzielczych

Transkrypt

1 Spotkanie KNF ze środowiskiem banków spółdzielczych Sytuacja banków spółdzielczych w I półroczu i w 3 kwartałach 2009 r. Dariusz Twardowski Dyrektor Departamentu Bankowości Spółdzielczej PNB

2 Zmiany udziału banków spółdzielczych w sektorze bankowym 2 4,4 5,2 4,4 5,0 4,5 5,2 4,6 5,6 4,8 6,2 5,4 6,6 5,6 7,0 6,1 7,7 6,4 8,6 6,4 8,8 6,3 8,4 6,5 7,8 4,3 5,0 4,2 5,1 4,2 5,4 4,6 5,8 5,0 6,5 5,3 7,1 5,3 7,8 5,8 7,6 6,2 7,3 6,2 6,6 5,4 5,5 5,5 5, Aktywa Fundusze podstawowe i uzupełniające Kredyty dla podmiotów niefinansowych Depozyty sektora niefinansowego %

3 Udział banków spółdzielczych i zrzeszających w rynku bankowym r. Aktywa 5,5% 1,7% Kredyty dla sktora niefinansowego 5,6% 0,9% Depozyty sektora niefinansowego 7,8% 0,3% 92,8% banki spółdzielcze banki zrzeszające pozostały sektor bankowy 93,5% banki spółdzielcze banki zrzeszające pozostały sektor bankowy 91,9% banki spółdzielcze banki zrzeszające pozostały sektor bankowy 3

4 Zmiany w bilansie, wyniki finansowe banków spółdzielczych w stosunku do I półrocza 2008 r. Podstawowe zjawiska w I półroczu 2009 r.: szybszy przyrost kredytów dla sektora niefinansowego niŝ depozytów tego sektora; spadek przeciętnego oprocentowania naleŝności od sektora niefinansowego przy wzroście oprocentowania depozytów tego sektora; zmniejszenie oprocentowania kredytów preferencyjnych wskutek spadku stopy redyskonta weksli; dynamika kosztów odsetkowych przewyŝsza dynamikę przychodów odsetkowych (por. slajd 4) mimo, Ŝe przyrost depozytów jest wolniejszy niŝ w sektorze banków komercyjnych dynamika kosztów operacyjnych wyŝsza niŝ dynamika wyniku działalności bankowej. W tym kontekście naleŝy zwrócić uwagę na dysproporcje w zakresie zatrudnienia i liczby placówek w stosunku do skali działalności oraz kształtowanie się wskaźnika C/I (por. slajd nr 6). Wyraźne pogorszenie efektywności (por. slajd 8). Trzeba teŝ zwrócić uwagę na to, Ŝe od 2005 r. włącznie spada udział banków spółdzielczych w rynku kredytów dla sektora niefinansowego, zaś od 2007 r. włącznie w rynku depozytów tego sektora. 4

5 Dynamika podstawowych wielkości rachunku wyników analogiczny okres 2008 r. = 100 I-VI 2009 I-IX 2009 Przychody odsetkowe 101,2 97,5 Koszty odsetkowe 129,4 118,6 Wynik z tytułu odsetek 88,7 87,8 Przychody z tytułu prowizji 107,0 106,9 Koszty z tytułu prowizji 100,7 97,2 Wynik z tytułu prowizji 107,5 107,8 Wynik pozaodsetkowy 109,4 110,6 Wynik działalności bankowej 93,9 93,5 Koszty operacyjne 105,7 104,0 w tym: koszty pracy 104,9 102,7 Wynik finansowy brutto 75,6 76,2 Wynik finansowy netto 73,8 74,5 5

6 Potencjał banków spółdzielczych Udział w zatrudnieniu 17,6% Udział w liczbie placówek 28,7% Wyraźna dysproporcja: potencjał wykorzystanie (por. slajd nr 2). Aktywa na 1 pracownika są w bankach komercyjnych pond 3,5 krotnie wyŝsze niŝ w bankach spółdzielczych. 71,3% 82,4% banki spółdzielcze pozostały sektor bankowy banki spółdzielcze pozostały sektor bankowy 6

7 Wskaźnik kosztów operacyjnych (C/I) I półrocze 2009 r. (%) ,3 banki komercyjne 70,8 banki spółdzielcze RóŜnice w wykorzystaniu potencjału powodują róŝnice we wskaźniku C/I. Gdyby banki spółdzielcze wykorzystywały swój potencjał podobnie, jak banki komercyjne, to ich wynik finansowy brutto za I półrocze 2009 r. byłby o 60% większy. Oczywiście, jest to niemoŝliwe ze względu na rynki, na których działają, niemniej róŝnica pomiędzy wskaźnikami C/I wskazuje na konieczność racjonalizacji kosztów działania. 7

8 Udział naleŝności zagroŝonych w naleŝnościach od sektora niefinansowego I półrocze 2009 r. (%) ,5 1,3 1,7 1,9 0,5 0,8 banki komercyjne banki spółdzielcze poniŝej standardu wątpliwe stracone Udział naleŝności zagroŝonych w bankach spółdzielczych jest duŝo mniejszy, niŝ w komercyjnych. niemal wszystkie banki komercyjne stosują zasady MSR do wyceny aktywów, zaś wszystkie banki spółdzielcze stosują zasady PSR. Saldo rezerw stanowiło 25,0% wyniku działalności bankowej banków komercyjnych. W bankach spółdzielczych ten stosunek wyniósł 2,1%. W bankach komercyjnych spowodowało to duŝy spadek ROA i ROE, przy praktycznie nie zmienionym C/I (w stosunku do 2008 r.). Natomiast w bankach spółdzielczych spadek ROA i ROE był wolniejszy, ale od niŝszego poziomu, przy silnym wzroście C/I. Czy poziom rezerw w bankach spółdzielczych jest wystarczający? 8

9 ROA i ROE netto 2,4 30 2,2 27,8 28 2,0 2,2 26 1,8 1,9 24 ROA (%) 1,6 1,4 21,7 1, ROE (%) 1,2 1,0 13, ,8 0,6 0,9 11, I-VI 2008 I-IX I-III 2009 I-VI 2009 ROA - banki komercyjne ROE - banki komercyjne ROA - banki spółdzielcze ROE - banki spółdzielcze 9

10 Struktura tworzenia wyniku działalności bankowej I półrocze 2009 r. Banki spółdzielcze 29,0% 71,0% wynik odsetkowy wynik pozaodsetkowy Banki komercyjne 46,4% 53,6% wynik odsetkowy wynik pozaodsetkowy banki spółdzielcze: duŝo większy udział wyniku odsetkowego w wyniku działalności bankowej relacja odsetek otrzymanych do aktywów (6,7%) większa niŝ bankach komercyjnych (5,5%), zaś analogiczna relacja odsetek zapłaconych (2,6%) mniejsza niŝ w bankach komercyjnych (3,0%) Skutki: większa wraŝliwość na zmiany stóp procentowych, w szczególności stopy redyskonta weksli, od której uzaleŝnione jest oprocentowanie kredytów preferencyjnych wyŝsza marŝa odsetkowa w bankach spółdzielczych niŝ w komercyjnych 10

11 5,5 5 5,1 MarŜa odsetkowa 5,2 5,2 4,5 4,1 4,1 (%) 4 3,5 3,4 3,4 3,3 3 2,5 2,5 2,5 2 I-VI 2008 I-IX I-III 2009 I-VI 2009 banki spółdzielcze banki komercyjne 11

12 Podział zysku netto za 2008 r. Zysk netto w kwocie 912,6 mln zł osiągnęło 577 banków spółdzielczych. 95,6% zysku zostało przeznaczonych na zwiększenie funduszy własnych, w tym 194 banki przeznaczyły cały zysk na zwiększenie funduszy własnych. Straty netto w kwocie 0,4 mln zł poniosły 2 banki. 12

13 Struktura podziału zysku banków spółdzielczych za 2008 r. wg grup aktywów ( %) Składniki <= Grupy aktywów w mln zł >200 Razem Zysk podzielony łącznie (za 2008 r. + z lat ubiegłych) z tego na: zysk pozostawiony (na fundusze własne) 96,7 97,1 97,5 96,0 95,5 95,5 95,3 95,6 z tego na: fundusz zasobowy 93,6 93,6 94,5 91,8 9 88,9 82,9 88,0 fudusz rezerwowy 0,3 0,9 0,3 0,4 fundusz ogólnego ryzyka 2,0 1,5 1,2 2,8 4,3 4,4 7,6 5,0 dywidenda dopisana do f. udziałowego 1,1 2,1 1,8 1,3 0,9 1,1 4,5 2,2 pokrycie straty 0,2 0,1 zysk rozdysponowany 3,3 2,9 2,5 4,0 4,5 4,5 4,7 4,4 z tego na: nagrody, inne 0,3 2,0 1,9 2,4 3,0 2,7 1,2 2,2 dywidenda wypłacona 3,0 0,9 0,6 1,6 1,5 1,8 3,5 2,2 13

14 Struktura wyniku finansowego netto za 2008 r. według wielkości banku 39% 61% 180 (31%) banków o aktywach większych lub równych 100 mln zł 399 (69%) pozostałych banków 14

15 Minimum kapitałowe W końcu czerwca 2009 r. 26 banków spółdzielczych nie spełniało wymogu kapitałowego w kwocie równowartej 1 mln euro. Po uwzględnieniu niezweryfikowanego zysku w trakcie zatwierdzania oraz niezweryfikowanego zysku roku bieŝącego 16 banków nie spełniało wymogu. 15

16 2,2 2,0 26,4 2,1 ROA i ROE netto 3 kwartały 2009 r ,8 1,9 24 ROA (%) 1,6 1,4 1,2 1,0 0,8 0,6 21,7 1,3 13,8 0,9 11, ROE (%) I-IX I-III 2009 I-VI 2009 I-IX 2009 ROA - banki komercyjne ROE - banki komercyjne ROA - banki spółdzielcze ROE - banki spółdzielcze 16