Pierwsza pomoc przedmedyczna w stanach nagłych u dzieci

Transkrypt

1 Pierwsza pomoc przedmedyczna Materiały do warsztatów

2 Zatrzymanie krążenia u niemowląt i małych dzieci Zaburzenia oddychania Podstawowe zabiegi reanimacyjne Niedrożność dróg oddechowych Zadławienie Drgawki gorączkowe Urazy głowy i kręgosłupa Oparzenia Porażenie prądem Skaleczenia - krwawienie z rany Krwawienie z nosa Uraz brzucha Uraz kończyn Ugryzienie przez psa Zatrucia Ukąszenie przez kleszcza Omdlenie Użądlenie Duszność Przegrzanie

3 TEMAT: ZATRZYMANIE KRĄŻENIA U NIEMOWLĄT I MAŁYCH DZIECI Zatrzymanie krążenia u niemowląt i dzieci jest wynikiem stopniowego pogarszania się czynności oddechowych i krążeniowych tj. niewydolności krążeniowo - oddechowej. Najczęstsze sytuacje, gdy konieczna jest reanimacja, to: uraz (włączając utopienia, oparzenia, zatrucia) aspiracje ciał obcych zatrucia wdychaniem dymu zespół nagłej śmierci wieku dziecięcego infekcje dróg oddechowych (np. zespół krupowy,ostre zapalenie nagłośni) posocznica, zapalenie opon mózgowych Wielu z tych przypadków można uniknąć dzięki zapobieganiu, obserwacji, ostrożnemu postępowaniu i interpretacji istniejących objawów.

4 TEMAT: ZABURZENIA ODDYCHANIA ZABURZENIA ODDYCHANIA wzmożony wysiłek oddechowy gra skrzydełek nosa, angażowanie dodatkowych mięśni oddechowych, (zaciąganie przestrzeni międzyżebrowych, wcięcia szyjnego mostka), krótkie nagłe ruchy głowy( korek na wodzie ), stridor, oddech paradoksalny( wolny, szybki) niepokój, senność sinica, bladość powłok, marmurkowata skóra ILOŚĆ ODDECHÓW / minutę Noworodek 40 Niemowlę i małe dziecko Dziecko Dorosły 12 NIEDROŻNOŚĆ DRÓG ODDECHOWYCH Rodzaje: częściowa całkowita bezdech OBJAWY CZĘŚCIOWEJ NIEDROŻNOŚCI: głośne szmery oddechowe( pianie, chrapanie, stridor wdechowy) sinica (objaw późny) pracujące dodatkowe mięśnie oddechowe KRUP Zespół charakteryzujący się występowaniem następujących objawów: duszący, szczekający kaszel chrypka świst krtaniowy duszność bezgłos zaciąganie międzyżebrzy Dawniej synonim błonicy, obecnie również: ostre zapalenie nagłośni ostre infekcyjne zapalenie krtani, tchawicy i oskrzeli kurczowe zapalenie krtani

5 TEMAT: PODSTAWOWE ZABIEGI REANIMACYJNE U DZIECI Gdy dziecko straci przytomność (nie porusza się): Stymulacja i kontrola świadomości A Drożność dróg oddechowych (odchylenie głowy - wyjątek! dzieci z podejrzeniem urazu głowy i kręgosłupa, uniesienie żuchwy) Kontrola oddechu (wzrokiem, słuchem i dotykiem) 10 sek. TAK Jeżeli oddycha, ułożyć w pozycji bezpiecznej NIE B Sztuczne oddychanie (2-5 efektywnych wdechów Jeśli klatka piersiowa się nie unosi: - korekta ułożenia głowy - ponowna próba do 5 razy Jeśli brak efektu : - postępuj jak przy niedrożności dróg oddechowych NIE C Masaż serca częstość 100/ min Sekwencja:30 uciśnięć klatki piersiowej 2 wdechy Kontynuuj resuscytację po 1 minucie zadzwoń po pogotowie i kontynuuj zabiegi reanimacyjne.

6 TECHNIKA WYKONYWANIA SZTUCZNEJ WENTYLACJI METODĄ USTA USTA, USTA NOS. Udrożnij drogi oddechowe odegnij głowę(wyjątek dziecko z urazem głowy)i unieś bródkę Rozchyl usta dziecka i zatkaj nos Weź głęboki oddech Obejmij swoimi ustami usta, nos lub usta i nos dziecka Wdmuchuj powietrze przez 1-1,5 sek. do wyraźnego uniesienia się klatki piersiowej Częstotliwość wentylacji (przy zachowanym krążeniu) niemowlę - 1 oddech co 3 sek. dziecko - 1 oddech co 4 sek. dorosły - 1 oddech co 5 sek. TECHNIKA WYKONYWANIA MASAŻU SERCA Niemowlę : ucisk dwoma palcami poniżej linii międzysutkowej głębokość ucisku ok.1/3 kl. pierś tj 1,5-2cm częstość ucisków > 100/min proporcja uciśnięć do wdechów 30:2 Dziecko: ułożyć na plecach twarde podłoże nadgarstek na wysokości dolnej połowy mostka głębokość ucisku mostka 1/3głębokości kl. Piersiowej Dziecka (3 4 cm) częstość uciskania 100/ min. proporcja ucisków 30:2

7 TEMAT: NIEDROŻNOŚĆ DRÓG ODDECHOWYCH W razie jakichkolwiek trudności w uzyskaniu efektywnego oddechu można podejrzewać niedrożność dróg oddechowych: otwórz usta dziecka i usuń widoczne przeszkody w drogach oddechowych ( nie przeszukuj na ślepo palcami jamy ustnej! ) skontroluj ułożenie głowy wykonaj łącznie do 5 prób wdechów Jeśli brak skutku przejdź do czynności związanych z obecnością ciała obcego w drogach oddechowych.

8 TEMAT: POMOC W PRZYPADKU ZADŁAWIENIA Dziecko: Jeśli oddycha samodzielnie zachęcaj do kaszlu jeśli jest nieefektywny zastosuj uciśnięcia nadbrzusza (rękoczyn Heimlicha) lub uderzenia w plecy przy pochyleniu do przodu (głowa niżej niż tułów) jeśli dziecko straci przytomność, ułóż je na wznak i uciskaj nadgarstkiem klatkę piersiową 5-6 razy jak do masażu serca próbuj wykonać do 5 efektywnych wdechów jeśli nieskuteczne; podejmij resuscytację krążeniowo-oddechową Niemowlę: Jeśli kaszle efektywnie-poczekaj, uspokój prawdopodobnie uda mu się wykrztusić połknięty przedmiot jeśli kaszel jest nieefektywny, ułóż niemowlę na swoim udzie twarzą w dół (głowa niżej niż tułów) wykonaj 5 silnych uderzeń w okolicę międzyłopatkową jeśli uderzenia są nieskuteczne, obróć dziecko twarzą do góry i wykonaj 5 uciśnięć mostka w miejscu jak przy masażu serca skontroluj zawartość j. ustnej - pod kontrolą wzroku usuń widoczne ciała obce jeśli dziecko nie oddycha, próbuj wykonać do 5 efektywnych wdechów

9 jeśli brak efektu- powtarzaj powyższe czynności Jeżeli dziecko oddycha: ułóż na boku stale kontroluj oddech

10 TEMAT: DRGAWKI GORĄCZKOWE stanowią odpowiedź niedojrzałego mózgu na podwyższoną temperaturą występują w związku z gorączką nie wynikającą z infekcji ośrodkowego układu nerwowego zdarzają się u 4% dzieci w wieku 6 mies. do 5 roku życia częściej zapadają chłopcy niż dziewczynki występują zwykle jednorazowo są uogólnione trwają zazwyczaj krócej niż 10 min. pojawiają się w fazie narastania gorączki powyżej 38,5ºC po ich ustąpieniu dziecko prezentuje prawidłowy stan neurologiczny Drgawki gorączkowe towarzyszą najczęściej zakażeniom górnych dróg oddechowych, ciężkim nieżytom żołądkowo-jelitowym, zapaleniu ucha środkowego, różyczce. Drgawki gorączkowe wymagają diagnostyki w celu wykluczenia np.zapalenia opon mózgowych, mózgowia. Postępowanie doraźne: opanowanie gorączki (czopki, Paracetamol, Pyralgina itp. zimne okłady, chłodna kąpiel ) opanowanie drgawek np. Luminal czopki kontroluj drożność dróg oddechowych właściwa wentylację właściwe krążenie Wezwij karetkę pogotowia.

11 TEMAT: URAZY GŁOWY I KRĘGOSŁUPA (WYPADKI KOMUNIKACYJNE, UPADEK Z ROWERU, DESKOROLKI,UPADEK Z WYSOKOŚCI, UDERZENIE HUŚTAWKĄ ITP.) Groźne objawy: zaburzenia świadomości (pobudzenie, apatia, senność, omdlenie, utrata przytomności) nierówność źrenic krwawienie z nosa i z ucha zaburzenia oddychania i krążenia widoczne uszkodzenia powłok skórnych głowy Pierwsza pomoc: Jeśli dziecko jest przytomne i ma wydolny oddech pozostaw w zastanej pozycji (nie odwracaj, nie przenoś, nie odwracaj głowy) okryj, ogrzej, uspokój zachowaj czujność, obserwuj zabezpiecz opatrunkiem skaleczenie wezwij karetkę Jeśli dziecko utarci przytomność postępowanie A B C

12 TEMAT: OPARZENIA Iº - zaczerwienienie skóry, ból IIº - zaczerwienienie skóry, ból, pęcherze IIIº - martwica głębokich warstw skóry W przypadku oparzenia dróg oddechowych ( np. dziecko wyniesione z pożaru, wybuch gazu) mogą wystąpić: duszność kaszel, stridor przyspieszone bicie serca ból w klatce piersiowej Pierwsza pomoc: usunąć źródło ciepła zdjąć ubranie schładzać (zraszać) zimną wodą uwaga na wychłodzenie dzieci oparzenie zabezpieczyć jałowym opatrunkiem wskazany opatrunek hydro-żelowy podać środek przeciwbólowy Jeżeli powierzchnia oparzenia jest duża lub istnieje podejrzenie oparzenia dróg oddechowych Wezwij karetkę pogotowia

13 TEMAT: PORAŻENIA PRĄDEM Pierwsza pomoc: odetnij źródło napięcia od poszkodowanego jeżeli stwierdzisz utratę przytomności postępuj jak z dzieckiem nieprzytomnym (jeśli brak krążenia i oddychania rozpocznij resuscytację) zaopatrz ewentualne oparzenia łukiem elektrycznym Osoba porażona prądem musi być hospitalizowana. (niebezpieczeństwo zaburzeń rytmu serca) Wezwij karetkę pogotowia.

14 TEMAT: SKALECZENIA KRWAWIENIA Z RAN Pomoc: sterylny opatrunek uciskowy na ranę (gaza, bandaż dziany) nie zakładać opasek uciskowych eżeli rana jest zabrudzona ziemią przemyć ( spłukać wodą utlenioną, wodą przegotowaną) nie usuwać ciał obcych z rany (np. wbitych prętów, haczyka wędkarskiego, szydełka itp. )- ustabilizować je. skaleczoną kończynę unieść do góry, ewentualnie rękępodwiesić na temblaku Zasięgnąć porady lekarskiej.

15 TEMAT: KRWAWIENIE Z NOSA Może być spowodowane uderzeniem w nos, skaleczeniem, uszkodzeniem śluzówki np. w czasie kataru. Pierwsza pomoc: posadź dziecko z tułowiem pochylonym do przodu i otwartymi ustami, aby krew i skrzepy nie zatykały dróg oddechowych uciśnij skrzydełka nosa poniżej kostnej nasady na ok.15 min. upewnij się, że dziecko nie połyka krwi przyłóż zimny okład na nasadę nosa jeżeli krwawienie nie ustaje wezwij karetkę lub udaj się do lekarza Nie zakładaj tamponady do otworów nosowych.

16 TEMAT: URAZ BRZUCHA URAZ BRZUCHA podejrzenie krwotoku wewnętrznego (np. uderzenie o kierownicę roweru, kopnięcie, uderzenie w trakcie jazdy na sankach itp.) Objawy: bladość zimna, wilgotna skóra ból, deskowaty brzuch wymioty przyspieszony oddech i puls zaburzenia świadomości Pierwsza pomoc: ułóż dziecko w pozycji leżącej lub półsiedzącej z podkurczonymi nogami uspokój, okryj nie podawaj płynów, pokarmów, środków p.bólowych kontroluj czynności życiowe Wezwij karetkę pogotowia.

17 TEMAT: URAZY KOŃCZYN (STŁUCZENIA, ZŁAMANIA, SKRĘCENIA, ZWICHNIĘCIA) Objawy: ból, obrzęk nietypowe ułożenie (przemieszczenie się części kostnych) trzeszczenie nieprawidłowa ruchomość punktowe rany Pierwsza pomoc: w razie otwartego złamania założyć jałowy opatrunek zdjąć biżuterię kończynę unieruchomić w pozycji zastanej (nie prostować, nie nastawiać, nie zginać) nie podawać doustnych środków p. bólowych przy urazach nóg pozycja leżąca z uniesioną kończyną

18 TEMAT: UGRYZIENIE PRZEZ PSA I INNE ZWIERZĘTA Pomoc: zdezynfekuj ranę i załóż opatrunek wizyta u lekarza ewentualne odszczepienie p. tężcowe skontaktuj się z właścicielem zwierzęcia mimo szczepienia p. wściekliźnie zwierzę musi być poddane obserwacji i badaniu weterynaryjnemu tylko wtedy można uniknąć podawania surowicy p. wściekliźnie TEMAT:ZATRUCIA (LEKI, ŚRODKI CHEMICZNE, GRZYBY) Pierwsza pomoc: wezwać karetkę zachować opakowania po lekach, środkach toksycznych\ kontrolować czynności życiowe TEMAT:UKĄSZENIE PRZEZ KLESZCZA nie usuwać samemu owada! przy nieumiejętnym postępowaniu odnóża mogą pozostać w skórze dziecka należy udać się do lekarza, który podejmie właściwe postępowanie

19 TEMAT: OMDLENIE OMDLENIE - krótkotrwała utrata przytomności wywołana niedotlenieniem mózgu Przyczyny: Silny ból, zdenerwowanie, głód, silne emocje, widok krwi, odchudzanie, duszne pomieszczenie, długotrwała pozycja stojąca Przytomność powraca zwykle samoistnie po upływie kilku minut. Objawy poprzedzające omdlenie: zawroty głowy mroczki przed oczami bladość twarzy zimne poty na czole i skroniach nudności Pierwsza pomoc: ułóż dziecko na plecach z nogami uniesionymi do góry (powyżej głowy) rozluźnij kołnierzyk, pasek udrożnij drogi oddechowe w razie wymiotów odchyl głowę, aby zapobiec zachłyśnięciu nie podawaj doustnie żadnych płynów kontroluj czynności życiowe jeżeli po 10 minutach nie powróci przytomność, ułóż dziecko w pozycji bocznej ustalonej i wezwij karetkę

20 TEMAT: UŻĄDLENIE Miejscowo: zdezynfekuj miejsce ukąszenia zastosuj zimne okłady Ogólnie: można podać wapno Jeżeli użądlony jest język, gardło istnieje niebezpieczeństwo narastanie obrzęku i duszności. Można podać kostki lodu do ssania lub lody i skontaktować się z lekarzem. Jeżeli pogarsza się samopoczucie dziecka: niepokój, duszność, osłabienie, gwałtowne narastanie obrzęku, stridor wezwij karetkę pogotowia! Objawy takie mogą świadczyć o alergii i wstrząsie anafilaktycznym.

21 TEMAT: DUSZNOŚĆ (ALERGIA, ASTMA, ZAPALENIE KRTANI) jeżeli dziecko zażywa leki p. astmatyczne podaj/powtórz dawkę. można doustnie podać wapno dostęp świeżego powietrza (otwórz okno) można próbować oddychania zimnym powietrzem (otwarta zamrażalka, wystawienie dziecka na balkon) wezwij karetkę TEMAT: PRZEGRZANIE (UDAR SŁONECZNY) zabierz dziecko z nasłonecznionego miejsca podawaj zimne płyny do picia stosuj zimne okłady, chłodną kąpiel skontaktuj się z lekarzem