KRAKOWSKI INFORMATOR dla osób niepełnosprawnych Kraków 2011

Transkrypt

1 KRAKOWSKI INFORMATOR dla osób niepełnosprawnych Kraków 2011 Wydawca: Urząd Miasta Krakowa Referat ds. Problematyki Osób Niepełnosprawnych Kraków, ul. Stachowicza 18 tel , tel./fax Wydanie szóste Stan prawny na dzień 1 stycznia 2011

2 Skład PBstudio. Projekt okładki Piotr Bielecki Przy opracowywaniu poszczególnych rozdziałów korzystano z pomocy merytorycznej: Biura ds. Ochrony Zdrowia UMK, Centrum Integracja w Krakowie, Grodzkiego Urzędu Pracy w Krakowie, Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Krakowie, Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych, Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności, Wydziału Edukacji UMK, Wydziału Sportu UMK, Wydziału Spraw Społecznych UMK, Zarządu Infrastruktury Sportowej w Krakowie

3 Spis treści Rozdział 1. Instytucje Orzekające o Niezdolności do Pracy oraz Niepełnosprawności Orzekanie o niezdolności do pracy dla celów rentowych Orzekanie o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności dla celów pozarentowych Instytucje orzekające Orzekanie o stopniu niepełnosprawności Orzekanie o stopniu niepełnosprawności o wskazaniach do ulg i uprawnień: Orzekanie o niepełnosprawności Legitymacje osoby niepełnosprawnej Rozdział 2. Edukacja Charakterystyka szkolnictwa specjalnego i integracyjnego Szkolnictwo specjalne Szkolnictwo integracyjne Transport uczniów Kierowanie do szkół specjalnych (zmieniona procedura kierowania) i integracyjnych Kierowanie do szkół specjalnych Kierowanie do szkół integracyjnych Nauczanie indywidualne, indywidualne zajęcia rewalidacyjne i zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze dla dzieci głęboko upośledzonych Informacje o rejonowych poradniach psychologiczno -pedagogicznych i poradniach specjalistycznych w Krakowie Charakterystyka poszczególnych poradni Wykaz placówek organizujących zespoły wczesnego wspomagania rozwoju dziecka Przedszkole i szkoły specjalne Specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze Szkoły i przedszkola integracyjne Przedszkola z oddziałami integracyjnymi i specjalnymi Szkoły Podstawowe i Gimnazja

4 2.10 Resocjalizacja Pomoc materialna Rozdział 3. Zatrudnianie osób niepełnosprawnych Obowiązki pracodawców Obowiązkowe wpłaty na PFRON Finansowe korzyści z zatrudniania niepełnosprawnych pracowników Zwrot kosztów na przystosowanie miejsc pracy Dofinansowanie do wynagrodzenia pracowników niepełnosprawnych Zwrot kosztów szkolenia pracowników niepełnosprawnych Refundacja kosztów zatrudnienia osoby pomagającej osobie niepełnosprawnej w miejscu pracy. Zwrot kosztów zatrudnienia asystenta niepełnosprawnego pracownika Pomoc zarezerwowana dla zakładów pracy chronionej Gdzie szukać pracy Biura pośrednictwa pracy Zadania Grodzkiego Urzędu Pracy w Krakowie Rozdział 4. Zadania Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Krakowie na rzecz osób niepełnosprawnych Wstęp Dofinansowania ze środków PFRON Turnusy rehabilitacyjne Sprzęt rehabilitacyjny Przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze Likwidacja barier architektonicznych Likwidacja barier w komunikowaniu się i technicznych Warsztat terapii zajęciowej Sport, kultura, rekreacja i turystyka osób niepełnosprawnych Zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych zlecane fundacjom oraz organizacjom pozarządowym Świadczenia pieniężne Świadczenia niepieniężne Formy pomocy społecznej w Krakowie Asystent osoby niepełnosprawnej

5 Rozdział 5. Świadczenia socjalne Wydawanie decyzji skierowań do Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego w Krakowie ul. Wielicka Zasiłek pielęgnacyjny Świadczenie pielęgnacyjne Dodatki mieszkaniowe Informacja o dodatku dla niepełnosprawnego dziecka Rozdział 6. Ulgi i uprawnienia przysługujące osobom niepełnosprawnym Zestawienie ulg przysługujących osobom niepełnosprawnym w podróży środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego (PKP) oraz autobusowego (PKS) Osoby uprawnione do bezpłatnych lub ulgowych przejazdów Komunikacją Miejską w Krakowie Prawo do posiadania karty parkingowej Ulgi dla osób niepełnosprawnych parkujących w strefie płatnego parkowania w Krakowie Miejsce parkingowe dla osoby niepełnosprawnej Koperta Specjalistyczny transport dla osób niepełnosprawnych w Krakowie Zwolnienie od opłat abonamentowych za radio i telewizję Ulgi telekomunikacyjne Ulgi na telefony komórkowe Ulgi pocztowe Inne ulgi i udogodnienia dla osób niepełnosprawnych Ulgi podatkowe dla osób niepełnosprawnych w ustawie o podatku dochodowym dla osób fizycznych Rozdział 7. Rehabilitacja i sport osób niepełnosprawnych Rehabilitacja medyczna Leczenie uzdrowiskowe Leczenie w szpitalu uzdrowiskowym Leczenie w sanatorium uzdrowiskowym Skierowanie na leczenie uzdrowiskowe Zestawienie statutowych uzdrowisk polskich wraz ze wskazaniami leczniczymi Rehabilitacja zawodowa i społeczna Sport osób niepełnosprawnych

6 7.5 Programy profilaktyczne realizowane w ramach Miejskiego Programu Ochrony Zdrowia Zdrowy Kraków Rozdział 8. Organizacje działające w Krakowie na rzecz osób niepełnosprawnych Rozdział 9. Instytucje i formy pomocy dla osób chorujących psychicznie w Krakowie Rozdział 10. Aneks

7 Rozdział 1 Instytucje Orzekające o Niezdolności do Pracy oraz Niepełnosprawności 1.1 Orzekanie o niezdolności do pracy dla celów rentowych Osoba ubiegająca się o rentę z tytułu niezdolności do pracy składa wniosek we właściwym oddziale ZUS (patrz załącznik). Do wniosku o przyznanie renty należy dołączyć: Zaświadczenie o stanie zdrowia, wydane przez lekarza prowadzącego leczenie; Ankietę (druk ZUS N-10 wywiad zawodowy) wypełnioną przez zakład pracy; Dokumenty potwierdzające przebyte okresy składkowe i nieskładkowe; Zaświadczenie wystawione przez zakład pracy wg wzoru przedstawionego przez ZUS (druk ZUS Rp-7); dopuszcza się możliwość dokumentowania wysokości wynagrodzenia legitymacją ubezpieczeniową, zawierającą odpowiednie wpisy, zaświadczeniami wystawionymi przez archiwum. ZUS będzie oceniał czy osoba zainteresowana spełnia warunki do otrzymania renty. Opiera się on przy tym na decyzji lekarza orzecznika ZUS (bądź komisji lekarskiej) odnośnie do określenia niepełnosprawności. Zakład Ubezpieczeń musi jednak sam dokonać oceny okresu składkowego i nieskładkowego osoby zainteresowanej, a także ustalić kiedy powstała niezdolność do pracy. Wynika to z faktu, że przepisy prawa określają, iż prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki: Jest niezdolny do pracy; Ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy; Niezdolność do pracy powstała w okresach ściśle określonych w ustawie, np.: w okresie ubezpieczenia, zatrudnienia, pobierania 7

8 8 zasiłku dla bezrobotnych, pobierania zasiłków z ubezpieczenia społecznego (chorobowego lub opiekuńczego) albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. Jednak nie każdy ubezpieczony może uzyskać prawo do renty. Warunkiem koniecznym do jej przyznania jest bowiem udowodnienie wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego. Wymiar okresu, który pozwoli na przyznanie renty jest przede wszystkim uzależniony od wieku, w jakim powstała niezdolność do pracy. Warunek ten uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy, wynoszący łącznie co najmniej: Jeden rok jeśli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat; Dwa lata jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku od 20 do 22 lat; Trzy lata jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku od 22 do 25 lat; Cztery lata jeśli niezdolność do pracy powstała w wieku od 25 do 30 lat; Pięć lat jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat. Okres wymaganych 5 lat w odniesieniu do osób powyżej 30. roku życia musi przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed dniem zgłoszenia wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy. Jeżeli ubezpieczony nie osiągnął wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, warunek posiadania wymaganego okresu uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony: Został zgłoszony do ubezpieczenia przed ukończeniem 18. roku życia; albo W ciągu sześciu miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej; oraz Do dnia powstania niezdolności do pracy miał bez przerwy lub z przerwami nieprzekraczającymi 6 miesięcy okresy składkowe i nieskładkowe. Artykułem 24 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 o rencie socjalnej (Dz. U. Nr 135 poz. 1268) został wprowadzony, z mocą od 1 października 2003r., nowy zapis art. 57 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS. Artykuł 57 ustęp 2 umożliwia przyznanie renty nawet

9 wówczas, gdy niezdolność do pracy powstała w okresie późniejszym niż 18 miesięcy od ustania okresów wskazanych w ustawie. Z przepisu tego mogą skorzystać osoby, które: Zostały uznane za całkowicie niezdolne do pracy; Spełniają warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego; oraz Legitymują się co najmniej 20-letnim (w przypadku kobiety) i 25-letnim (w przypadku mężczyzny) okresem składkowym i nie- -składkowym. Za niezdolną do pracy uważa się osobę, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Za częściowo niezdolną do pracy uważa się osobę, która utraciła w znacznym stopniu zdolność do pracy zgodnej z posiadanym przez nią poziomem kwalifikacji. W przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych orzeka się niezdolność do samodzielnej egzystencji. Oceny niezdolności do pracy dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik ZUS. Lekarz orzecznik ocenia niezdolność do pracy, jej stopień, a także dokonuje ustaleń dotyczących: Daty powstania niezdolności do pracy; Trwałości lub przewidywanego okresu trwania niezdolności do pracy; Związku przyczynowego niezdolności do pracy lub śmierci z określonymi okolicznościami; Niezdolności do samodzielnej egzystencji; Celowości przekwalifikowania zawodowego. Przy ocenie stopnia i trwałości zdolności do pracy oraz rokowaniu, co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się: Stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności organizmu w drodze leczenia i rehabilitacji; Możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego biorąc pod 9

10 uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. Od 1 listopada 2005 r. na podstawie ustawy z dnia 1 lipca 2005r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z funduszu ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 169 poz.1412) niezdolność do pracy będzie orzekana na okres nie dłuższy niż 5 lat, chyba że według wiedzy medycznej nie będzie rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu, wówczas niezdolność do pracy będzie orzekana na okres dłuższy niż 5 lat. Nowe uregulowania stanowią również, że jeżeli osobie uprawnionej do renty z tytułu niezdolności do pracy przez okres co najmniej ostatnich 5 lat poprzedzających dzień badania lekarskiego, brakuje mniej niż 5 lat do osiągnięcia wieku emerytalnego (tj. 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzny), to, w przypadku dalszego stwierdzenia niezdolności do pracy, orzeka się niezdolność do pracy na okres do dnia osiągnięcia tego wieku. Orzeczenie wydane przez lekarza stanowi podstawę dla organu rentowego do wydania decyzji w sprawie świadczeń uzależnionych od stwierdzenia niezdolności do pracy. Od tego orzeczenia osoba zainteresowana ma prawo wnieść sprzeciw do komisji lekarskiej ZUS. Może to zrobić w ciągu 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia, za pośrednictwem oddziału ZUS właściwego ze względu na miejsce zamieszkania. Komisja lekarska nie rozpatruje sprzeciwu wniesionego po terminie. Jedynie w uzasadnionych przypadkach ZUS na wniosek osoby zainteresowanej może przywrócić termin do wniesienia sprzeciwu. Komisja lekarska rozpatrująca sprzeciw może zmienić orzeczenie lekarza orzecznika w całości lub w części. Orzeczenie lekarza orzecznika, a w przypadku wniesienia sprzeciwu orzeczenie komisji lekarskiej, stanowi dla organu rentowego podstawę do wydania decyzji w sprawie renty z tytułu niezdolności do pracy. Oznacza to, że orzeczenie stwierdzające brak niezdolności do pracy skutkuje decyzją odmawiającą przyznania renty. Natomiast orzeczenie stwierdzające całkowitą lub częściową niezdolność do pracy stanowi do przyznania przy spełnieniu pozostałych warunków tego świadczenia. Należy zaznaczyć, że renta jest przyznana na okres wskazany w orzeczeniu lekarza orzecznika (komisji lekarskiej ZUS). Od stycznia 2005r. zgodnie z nowymi przepisami okresowa niezdolność do pracy zostaje zastąpiona niezdolnością do pracy orzekaną na okres nie dłuższy niż 5 lat. Niezdolność do pracy będzie mogła być orzeczona na dłużej niż 5 lat tylko wtedy, gdy według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania 10

11 zdolności do pracy przed upływem tego okresu. Zmieniona ustawa nie przewiduje zatem orzekania o niezdolności do pracy na stałe. Od decyzji w sprawach emerytalno rentowych przysługuje prawo wniesienia odwołania do sądu okręgowego sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania świadczeniobiorcy. Odwołanie do sądu przysługuje również w razie niewydania decyzji w terminie dwóch miesięcy, licząc od dnia zgłoszenia wniosku o świadczenie. Podstawowe akty prawne: Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Dz. U. z 1998r., Nr 162 poz z późn. zm. 1.2 Orzekanie o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności dla celów pozarentowych Instytucje orzekające Do orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności dla celów pozarentowych powołane są Powiatowe (Miejskie) Zespoły do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności jako organy I instancji oraz Wojewódzkie Zespoły do spraw Orzekania o Niepełnosprawności, działające jako II instancja odwoławcza. Orzekanie o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności jest orzecznictwem dla celów pozarentowych, w celu korzystania z ulg i uprawnień przysługujących na podstawie odrębnych przepisów. Właściwość miejscową Powiatowego i Wojewódzkiego Zespołu do spraw Orzekania o Niepełnosprawności ustala się według miejsca stałego pobytu osoby zainteresowanej lub dziecka w rozumieniu przepisów o ewidencji ludności i dowodach osobistych. W przypadku osób bezdomnych, osób przebywających poza miejscem stałego pobytu ponad dwa miesiące ze względów rodzinnych lub zdrowotnych, osób przebywających w zakładach karnych i poprawczych, w domach pomocy społecznej i ośrodkach wsparcia w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej, właściwość miejscową ustala się według ich miejsca pobytu. 11

12 W przypadku osób zameldowanych na terenie Gminy Miejskiej Kraków lub na jej terenie przebywających z powodów wskazanych powyżej, właściwy miejscowo jest Powiatowy Zespół do spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Krakowie funkcjonujący w strukturze Urzędu Miasta Krakowa z siedzibą przy ulicy Stachowicza 18 w Krakowie tel , , fax Zespół przyjmuje osoby zainteresowane od poniedziałek do piątku w godzinach: Druki niezbędne do ubiegania się o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności, stopniu niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności o wskazaniach do ulg i uprawnień, a także legitymacji osoby niepełnosprawnej, udostępniane są osobom zainteresowanym w siedzibie Zespołu lub pobrać je można ze strony Miejskiej Prezentacji Internetowej Magiczny Kraków lub strony Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Miasta Krakowa Siedziba Wojewódzkiego Zespołu do spraw Orzekania o Niepełnosprawności mieści się w Krakowie przy ulicy Olszańskiej 5 (tel ), a dziennik podawczy Zespołu znajduje się w siedzibie Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego przy ulicy Basztowej 22 w Krakowie. Dane wszystkich osób ubiegających się o ustalenie niepełnosprawności, stopnia niepełnosprawności lub wydanie legitymacji osoby niepełnosprawnej przetwarzane są w ramach Elektronicznego Krajowego Systemu Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności. Administratorami tych danych będą odpowiednio powiatowe i wojewódzkie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności oraz Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, a sam system służy wspomaganiu pracy zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności Orzekanie o stopniu niepełnosprawności Powiatowy Zespół do spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Krakowie wydaje orzeczenia o stopniu niepełnosprawności dla osób po ukończeniu 16. roku życia na wniosek osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego, albo za ich zgodą na wniosek ośrodka pomocy społecznej. 12

13 Do wniosku o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności dołącza się zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia wydane dla potrzeb Zespołu do spraw Orzekania o Niepełnosprawności, zawierające opis stanu zdrowia, rozpoznanie chorób zasadniczych i współistniejących wydane (nie wcześniej niż na 30 dni przed dniem złożenia wniosku) przez lekarza, pod opieką którego osoba zainteresowana lub dziecko pozostaje, a także inne posiadane dokumenty medyczne mogące mieć wpływ na ustalenie stopnia niepełnosprawności (dokumentację medyczną). Wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności następuje na posiedzeniu składu orzekającego po przeprowadzonym uprzednio badaniu lekarskim i rozmowie z psychologiem, doradcą zawodowym, pedagogiem lub pracownikiem socjalnym. Osoba zainteresowana zawiadamiana jest o terminie badania lekarskiego i posiedzenia składu orzekającego listownie, na co najmniej 7-14 dni przed jego datą, nie później niż w ciągu 1 miesiąca od daty złożenia wniosku, a w przypadku spraw szczególnie skomplikowanych w terminie do dwóch miesięcy od daty złożenia wniosku. Skład orzekający wydaje orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zaliczające osobę zainteresowaną lub dziecko po ukończeniu 16. roku życia do jednego z trzech stopni niepełnosprawności znacznego, umiarkowanego lub lekkiego albo orzeczenie o niezaliczeniu do stopnia niepełnosprawności. Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą w celu pełnienia ról społecznych stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych w celu pełnienia ról społecznych. Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolno- 13

14 ści, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mającą ograniczenia w pełnieniu ról, dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne. Stopień niepełnosprawności orzekany jest na stałe jeżeli według wiedzy medycznej stan zdrowia nie rokuje poprawy, albo na okres jeżeli według wiedzy medycznej może nastąpić poprawa stanu zdrowia. Każde orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zawiera cyfrowo-literowe określenie symbolu przyczyny niepełnosprawności, a także wskazania dotyczące w szczególności: Odpowiedniego zatrudnienia; Szkolenia; Zatrudnienia w zakładzie aktywności zawodowej; Uczestnictwa w terapii zajęciowej; Zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze; Korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji; Konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji; Konieczności stałego współudziału opiekuna prawnego dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji; Korzystania z karty parkingowej, Prawa do zamieszkiwania w oddzielnym pokoju Od orzeczenia Powiatowego Zespołu do spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Krakowie, zaliczającego do jednego z trzech stopni niepełnosprawności lub niezaliczającego do stopnia niepełnosprawności przysługuje odwołanie do Wojewódzkiego Zespołu do spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Krakowie, za pośrednictwem Zespołu, który orzeczenie wydał w terminie 14 dni od daty jego odbioru. Z kolei orzeczenie Wojewódzkiego Zespołu do spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Krakowie może być zaskarżone w terminie 30 dni od daty jego doręczenia do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie. Postępowanie w sprawach odwoławczych wolne jest od kosztów i opłat sądowych. Na mocy nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych osoba ubiegająca się 14

15 o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności może zostać skierowana na specjalistyczne badanie do Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Jest to możliwe, jeżeli taka osoba zostanie na nie skierowana przez lekarzy lub psychologów będących członkami Zespołów. Wyniki badań przedstawiane są na specjalnym formularzu, do którego dołącza się wydruki komputerowe lub wykonane zdjęcia Orzekanie o stopniu niepełnosprawności o wskazaniach do ulg i uprawnień: Powiatowy Zespół do spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Krakowie wydaje orzeczenia o stopniu niepełnosprawności o wskazaniach do ulg i uprawnień na wniosek osoby zainteresowanej posiadającej ważne orzeczenie o zaliczeniu do jednej z grup inwalidów lub niezdolności do pracy. Do wniosku o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności o wskazaniach do ulg i uprawnień dołącza się posiadaną przez osobę zainteresowaną dokumentację medyczną, orzeczenie o inwalidztwie lub niezdolności do pracy oraz inne posiadane dokumenty mogące mieć wpływ na ustalenie wskazań do ulg i uprawnień. W postępowaniu w sprawach, o których mowa powyżej, stopień niepełnosprawności określa się na podstawie przedłożonych orzeczeń, a wskazania zawarte w orzeczeniu ustala się stosownie do naruszonej sprawności organizmu i ograniczeń funkcjonalnych uzasadniających korzystanie z ulg i uprawnień na podstawie odrębnych przepisów. Od wydanego przez Powiatowy Zespół do spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Krakowie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności o wskazaniach do ulg i uprawnień nie przysługuje, zgodnie z obowiązującymi przepisami, odwołanie Orzekanie o niepełnosprawności Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Krakowie wydaje orzeczenia o niepełnosprawności dla osób przed ukończeniem 16. roku życia na wniosek przedstawiciela ustawowego dziecka lub jego opiekuna prawnego, albo za ich zgodą na wniosek ośrodka pomocy społecznej. Do wniosku o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności dołącza się zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia wydane dla potrzeb Zespo- 15

16 łu do spraw Orzekania o Niepełnosprawności, zawierające opis stanu zdrowia, rozpoznanie chorób zasadniczych i współistniejących wydane (nie wcześniej niż na 30 dni przed dniem złożenia wniosku) przez lekarza, pod opieką którego dziecko pozostaje, a także inne posiadane dokumenty medyczne mogące mieć wpływ na ustalenie stopnia niepełnosprawności (dokumentację medyczną). Wydanie orzeczenia o niepełnosprawności następuje na posiedzeniu składu orzekającego po przeprowadzonym uprzednio badaniu lekarskim i badaniu przez psychologa lub pedagoga. Przedstawiciel ustawowy dziecka lub opiekun prawny zawiadamiany jest o terminie badania lekarskiego i posiedzenia składu orzekającego listownie, na co najmniej 14 dni przed jego datą, nie później niż w ciągu 1 miesiąca od daty złożenia wniosku, a w przypadku spraw szczególnie skomplikowanych w terminie do dwóch miesięcy od daty złożenia wniosku. Ocena niepełnosprawności dziecka dokonywana jest na podstawie przewidywanego okresu trwania upośledzenia stanu zdrowia przekraczającego okres 12 miesięcy, niezdolności do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych takich jak samoobsługa, samodzielne poruszanie się, komunikowanie się z otoczeniem, powodującej konieczność zapewnienia stałej opieki lub pomocy, w sposób przewyższający zakres opieki nad zdrowym dzieckiem w danym wieku, albo znacznego zaburzenia funkcjonowania organizmu, wymagającego systematycznych i częstych zabiegów leczniczych i rehabilitacyjnych w domu i poza domem. Orzeczenie zaliczające dziecko do osób niepełnosprawnych stanowić może podstawę do uzyskania zasiłku pielęgnacyjnego i/lub świadczenia pielęgnacyjnego, zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze i pomoce techniczne ułatwiające funkcjonowanie, a także korzystania z karty parkingowej lub prawa do zamieszkiwania w oddzielnym pokoju. Od orzeczenia Powiatowego Zespołu do spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Krakowie zaliczającego dziecko do osób niepełnosprawnych przysługuje odwołanie do Wojewódzkiego Zespołu do spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Krakowie, za pośrednictwem Zespołu, który orzeczenie wydał w terminie 14 dni od daty jego odbioru. Z kolei orzeczenie Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Krakowie może być zaskarżone w terminie 16

17 30 dni od daty jego doręczenia do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie. Postępowanie w sprawach odwoławczych wolne jest od kosztów i opłat sądowych Legitymacje osoby niepełnosprawnej Orzeczenia wydawane przez Powiatowy Zespół do spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Krakowie stanowią podstawę do przyznania ulg i uprawnień przysługujących na podstawie odrębnych przepisów. Dokumentem potwierdzającym status osoby niepełnosprawnej jest legitymacja osoby niepełnosprawnej wydawana z upoważnienia Prezydenta Miasta Krakowa przez Przewodniczącą lub Sekretarza Powiatowego Zespołu do spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Krakowie. Wniosek o wydanie legitymacji osoba zainteresowana lub przedstawiciel ustawowy bądź opiekun prawny dziecka składa w Zespole dołączając do niego, w przypadku osób po ukończeniu 16. roku życia dwa aktualne zdjęcia, kserokopię orzeczenia o stopniu niepełnosprawności (oryginał orzeczenia i dowód osobisty do wglądu przy składaniu wniosku), a w przypadku osób przed ukończeniem 16. roku życia kserokopię orzeczenia o niepełnosprawności (oryginał orzeczenia i dowód osobisty przedstawiciela ustawowego dziecka lub opiekuna prawnego do wglądu przy składaniu wniosku). Na wniosek osoby zainteresowanej, przedstawiciela ustawowego lub opiekuna prawnego dziecka, w legitymacji wpisywany jest symbol przyczyny niepełnosprawności. Legitymacja wydawana jest w ciągu 7 dni od daty złożenia wniosku, a postępowanie w sprawie o jej wydanie jest wolne od opłat. 17

18 18 notatki:

19 Rozdział 2 Edukacja 2.1 Charakterystyka szkolnictwa specjalnego i integracyjnego Szkolnictwo specjalne Kształceniem specjalnym obejmuje się dzieci i młodzież niepełnosprawną oraz niedostosowaną społecznie, wymagającą stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy. Kształcenie to może być prowadzone w formie nauki w szkołach ogólnodostępnych, szkołach lub oddziałach integracyjnych, szkołach lub oddziałach specjalnych i w specjalnych ośrodkach szkolno wychowawczych. W zależności od stopnia niepełnosprawności uczniowie realizują różne podstawy programowe. Uczniowie upośledzeni umysłowo w stopniu lekkim realizują podstawę programową jak uczniowie w szkołach ogólnodostępnych, uczniowie upośledzeni umysłowo w stopniu umiarkowanym lub znacznym realizują odrębną podstawę programową. Podstawą do objęcia ucznia kształceniem specjalnym jest orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane przez publiczne poradnie psychologiczno pedagogiczne, w tym poradnie specjalistyczne. Orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, a także o potrzebie zajęć rewalidacyjno wychowawczych wydają zespoły orzekające, działające w publicznych poradniach psychologiczno pedagogicznych, w tym w poradniach specjalistycznych. Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego określa zalecane formy kształcenia specjalnego, z uwzględnieniem rodzaju niepełnosprawności, stopnia upośledzenia umysłowego lub innego zaburzenia. W przypadku dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego przez poradnię psychologiczno pedagogiczną, wycho- 19

20 waniem przedszkolnym może być objęte dziecko w wieku powyżej 6. roku życia, nie dłużej jednak niż do końca roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 10 lat. Obowiązek szkolny takich dzieci może być odroczony do końca roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 10 lat. Na podstawie ustawy z 19 marca 2009 o zmianie ustawy o systemie oświaty i niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 Nr 56 poz. 458) od roku szkolnego 2009/2010 wszystkie dzieci pięcioletnie w Polsce mają możliwość korzystania z bezpłatnej edukacji przedszkolnej. Od września 2011 to już obowiązek. Kształcenie dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w szkołach specjalnych jest prowadzone nie dłużej niż do ukończenia przez ucznia; 18. roku życia - w przypadku szkoły podstawowej; 21. roku życia - w przypadku gimnazjum; 24. roku życia - w przypadku szkoły ponadgimnazjalnej. Natomiast uczniowie upośledzeni umysłowo w stopniu głębokim realizują obowiązek szkolny w formie zajęć rewalidacyjno wychowawczych, które mogą być organizowane od 3. do 25. roku życia. Liczba uczniów w oddziale szkolnym powinna wynosić: - dla upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim od 10 do 16 uczniów, - dla upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym lub znacznym od 6 do 8 uczniów, - dla niewidomych i słabo widzących od 8 do 10 uczniów, - dla niesłyszących i słabo słyszących od 6 do 8 uczniów, - dla uczniów z chorobą przewlekłą od 10 do 16 uczniów, - dla uczniów z zaburzeniami psychicznymi od 6 do 8 uczniów, - dla uczniów z autyzmem i niepełnosprawnościami od 2 do 4 uczniów, - dla niepełnosprawnych ruchowo od 8 do 12 uczniów, - dla niedostosowanych społecznie, zagrożonych uzależnieniem i z zaburzeniami zachowania od 10 do 16 uczniów Szkolnictwo integracyjne Szkoły integracyjne przeznaczone są dla uczniów posiadających orzeczenie do kształcenia specjalnego w formie kształcenia integracyjnego. Dzieci niepełnosprawne uczą się razem ze swoimi pełnosprawnymi rówieśnikami. Klasa integracyjna liczy od 15 do 20 uczniów, 20

21 w tym od 3 do 5 uczniów z różnymi rodzajami niepełnosprawności. W klasie integracyjnej wymaga się ścisłej współpracy nauczyciela wspomagającego z nauczycielem przedmiotu. W czasie prowadzenia lekcji nauczyciel wspomagający bierze w nich udział i pomaga w nauce osobom niepełnosprawnym. Nauczyciele układają program edukacyjno terapeutyczny. Klasy integracyjne umożliwiają dzieciom niepełnosprawnym rozwój w warunkach typowej grupy rówieśniczej. Ponadto dzieci zdrowe uczą się tolerancji, niesienia pomocy, wzajemnej współpracy oraz demokracji w odniesieniu do swoich niepełnosprawnych koleżanek i kolegów. Inną formą kształcenia integracyjnego jest włączanie pojedynczych uczniów niepełnosprawnych w ogólnodostępnych oddziałach przedszkoli i szkół Transport uczniów Obowiązkiem gminy jest: - zapewnienie uczniom niepełnosprawnym bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej i gimnazjum, a uczniom z niepełnosprawnością ruchową, upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym - także do najbliższej szkoły ponadgimnazjalnej, nie dłużej jednak niż do ukończenia 21. roku życia; - zapewnienie dzieciom i młodzieży upośledzonym umysłowo w stopniu głębokim uczestniczącym w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym ze sprzężonymi niepełnosprawnościami, bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do ośrodka umożliwiającego tym dzieciom i młodzieży realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25. roku życia; - zapewnienie niepełnosprawnym dzieciom sześcioletnim realizującym specjalny tryb nauki bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższego przedszkola, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej lub ośrodka umożliwiającego dzieciom realizującym obowiązkowe przygotowanie przedszkolne lub zwrot kosztu przejazdu ucznia i opiekuna środkami komunikacji publicznej, jeżeli dowożenie zapewniają rodzice. Istnieje również możliwość zwrotu kosztów przejazdu ucznia niepełnosprawnego oraz jego opiekuna do szkoły lub ośrodka wymienio- 21

22 nych powyżej. Zasady zwrotu reguluje Zarządzenie Prezydenta Miasta Krakowa nr 380/2008 z dnia 25 lutego 2008 r. w sprawie zasad zwrotu kosztów przejazdu uczniów niepełnosprawnych oraz ich rodziców, opiekunów lub opiekunów prawnych z miejsca zamieszkania do szkoły lub ośrodka umożliwiającego realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki w przypadku zapewnienia dowozu i opieki przez rodziców, opiekunów lub opiekunów prawnych. 2.2 Kierowanie do szkół specjalnych (zmieniona procedura kierowania) i integracyjnych Kierowanie do szkół specjalnych Zgodnie z podpisaniem przez Prezydenta Miasta Krakowa: - Zarządzenia Nr 3097/2010 z dnia 3 grudnia 2010 r. w sprawie udzielenia upoważnienia dyrektorom szkół i placówek kształcenia specjalnego do przyjmowania uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego zamieszkałych na terenie Miasta Krakowa oraz - Zarządzenia Nr 3152/2010 z dnia 13 grudnia 2010 r. w sprawie udzielenia upoważnienia dyrektorom szkół i placówek kształcenia specjalnego do przyjmowania dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim z orzeczeniem o organizowaniu zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, zamieszkałych na terenie miasta Krakowa, zostały zmienione zasady kierowania do szkół specjalnych i procedura EK-16 straciła moc obowiązującą. Zgodnie z ww. Zarządzeniami dyrektorzy szkół i placówek kształcenia specjalnego zostali upoważnieni do przyjmowania dzieci i młodzieży zamieszkałych na terenie Miasta Krakowa do kierowanych przez siebie placówek. W związku z powyższym rodzice dzieci i młodzieży zamieszkałych na terenie Miasta Krakowa, posiadających orzeczenie poradni psychologiczno-pedagogicznej winni składać stosowne wnioski do dyrektorów szkół specjalnych odpowiednio: o potrzebie kształcenia specjalnego: 22

23 Lp. Imię i nazwisko dyrektora 1. Iwona Pasznicka Longa Nazwa szkoły Zespół Szkół Specjalnych nr 4 2. Lila Dziuba Zespół Szkół Specjalnych nr 6 3. Jarosław Krawiec 4. Arkadiusz Pisarek Zespół Szkół Specjalnych nr 10 Zespół Szkół Specjalnych nr 11 Adres ul. Senatorska Kraków ul. Ptaszyckiego Kraków ul. Lubomirskiego Kraków al. Dygasińskiego Kraków Typy niepełnosprawności uczniów* z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, umiarkowanym, znacznym, z niepełnosprawnością sprzężoną, z autyzmem, zagrożeni niedostosowaniem społecznym, z zaburzeniami zachowania z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym, znacznym, z niepełnosprawnością sprzężoną, z autyzmem z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, umiarkowanym, z niepełnosprawnością sprzężoną, z autyzmem, zagrożeni niedostosowaniem społecznym, z zaburzeniami zachowania z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym, znacznym, z niepełnosprawnością sprzężoną, z niepełnosprawnością ruchową 23

24 5. Urszula Gurba 6. Anna Kosińska 7. Jarosław Statek Zespół Szkół Specjalnych nr 13 Zespół Szkół Specjalnych nr 14 Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nr 1 im. Jana Matejki 8. Józef Pacuła Specjalny Ośrodek Szkolno- -Wychowawczy nr 2 im. Janusza Korczaka ul. Szopkarzy Kraków os. Sportowe Kraków ul. Barska Kraków ul. Zamoyskiego 100, Kraków z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym, znacznym, z niepełnosprawnością sprzężoną, z autyzmem z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, umiarkowanym, znacznym, z niepełnosprawnością sprzężoną, z autyzmem z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, umiarkowanym, znacznym, z niepełnosprawnością sprzężoną, z autyzmem, zagrożeni niedostosowaniem społecznym, z zaburzeniami zachowania z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, umiarkowanym, znacznym, z niepełnosprawnością sprzężoną, z autyzmem 9. Małgorzata Kulka Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nr 3 im. Kornela Makuszyńskiego ul. Praska Kraków z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym, znacznym, z niepełnosprawnością sprzężoną, z autyzmem, z niepełnosprawnością ruchową 24

25 10. Marek Tokajuk 11. Teresa Gielas 12. Renata Dubiel 13. Aneta Dziewońska 14. Barbara Planta Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nr 4 Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nr 5 im. św. Stanisława Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nr 6 im. Jana Pawła II Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niesłyszących im. Jana Siestrzyńskiego Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych i Słabowidzących im. Włodzimierza Dolańskiego 15. Agata Czech Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Niesłyszących im. Janusza Korczaka ul. Wietora 7, Kraków ul. św. Stanisława 10, Kraków ul. Niecała 8, Kraków ul. Spadochroniarzy 1, Kraków ul. Tyniecka 6, Kraków ul. Grochowa 19, Kraków z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym, znacznym, z niepełnosprawnością sprzężoną, z autyzmem niesłyszący i słabo słyszący z niepełnosprawnością sprzężoną, z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera niesłyszący, słabo słyszący, z niepełnosprawnością sprzężoną niesłyszący, słabo słyszący, z niepełnosprawnością sprzężoną z autyzmem, z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją niewidomi, słabo widzący, z niepełnosprawnością sprzężoną niesłyszący, słabo słyszący, z niepełnosprawnością sprzężoną 25

26 16. Renata Stańczyk Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy dla Chłopców ul. Górka Narodowa 116, Kraków niedostosowani społecznie, zagrożeni niedostosowaniem społecznym, zagrożeni uzależnieniem lub z zaburzeniami zachowania 17. Barbara Mikrut Przedszkole Specjalne nr 100 os. Urocze Kraków z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym, znacznym, z niepełnosprawnością sprzężoną, z autyzmem, z niepełnosprawnością ruchową *Kompetencje dotyczące kierowania uczniów z innymi typami niepełnosprawności posiada organ prowadzący. o potrzebie organizowania zajęć rewalidacyjno-wychowawczych: L.p. 26 Imię i nazwisko dyrektora Nazwa szkoły Adres 1. Lila Dziuba Zespół Szkół Specjalnych nr 6 ul. Ptaszyckiego 9, Kraków 2. Arkadiusz Pisarek Zespół Szkół Specjalnych nr Urszula Gurba Zespół Szkół Specjalnych nr Małgorzata Kulka Specjalny Ośrodek Szkolno- Wychowawczy nr 3 im. Kornela Makuszyńskiego al. Dygasińskiego 25, Kraków ul. Szopkarzy Kraków ul. Praska 64, Kraków

27 L.p. Imię i nazwisko dyrektora Nazwa szkoły 5. Marek Tokajuk Specjalny Ośrodek Szkolno- Wychowawczy nr 4 6. Aneta Dziewońska Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niesłyszących im. Jana Siestrzyńskiego Adres ul. Wietora 7, Kraków ul. Spadochroniarzy 1, Kraków 7. Barbara Planta Specjalny Ośrodek Szkolno -Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych i Słabowidzących im. Włodzimierza Dolańskiego ul. Tyniecka 6, Kraków 8. Barbara Mikrut Przedszkole Specjalne nr 100 os. Urocze 15, Kraków W przypadku, gdy dziecko zamieszkuje poza terenem Gminy Miejskiej Kraków, a w danym powiecie nie ma odpowiedniego przedszkola/szkoły/ośrodka specjalnego wniosek wraz z orzeczeniem poradni psychologiczno pedagogicznej powinen zostać skierowany do właściwego starosty zgodnie z miejscem zamieszkania dziecka. Starosta wraz z osobnym wnioskiem oraz kompletem dokumentów zwraca się o zapewnienie odpowiedniej formy kształcenia do Prezydenta Miasta Krakowa Kierowanie do szkół integracyjnych Podstawa prawna: art. 71 b ust. 5 i 5a ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (tekst jednolity z 2004 r. Dz. U. Nr 256 poz z późn. zm.). Uprawniony do uczęszczania do klasy integracyjnej jest uczeń posiadający aktualne orzeczenie do kształcenia specjalnego wydane przez poradnię psychologiczno pedagogiczną, zalecające kształcenie dziecka w tej formie. Orzeczenie jest podstawą do wydania skierowania dla ucznia do konkretnej szkoły prowadzącej klasy integracyjne. 27

28 Skierowanie dla uczniów zamieszkałych na terenie Gminy Miejskiej Kraków wydaje Wydział Edukacji Urzędu Miasta Krakowa, na pisemny wniosek rodziców lub prawnych opiekunów. Wniosek powinien zostać złożony w Urzędzie Miasta Krakowa, w Dzienniku Podawczym Wydziału Edukacji, ul. Stachowicza 18, niezwłocznie po otrzymaniu orzeczenia z poradni psychologiczno pedagogicznej. Do wniosku należy załączyć kopię przedmiotowego orzeczenia. Uczeń uprawniony kierowany jest do klasy integracyjnej w szkole położonej najbliżej miejsca zamieszkania, w miarę możliwości i dysponującej wolnym miejscem. W klasach integracyjnych uczniowie mają zapewnioną pomoc nauczyciela wspomagającego, pedagoga, psychologa, terapeuty, logopedy, nauczyciela gimnastyki korekcyjnej z elementami rehabilitacji ruchowej oraz innych specjalistów. Zgodnie z 5 ust. 3 ww. rozporządzenia dyrektor przedszkola lub szkoły ustala zajęcia, w których z uwagi na potrzeby edukacyjne dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz niedostosowanej społecznie uczestniczą nauczyciele i specjaliści. Szkoły integracyjne obejmują kształceniem uczniów z następującymi typami niepełnosprawności: - upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim i umiarkowanym, - autyzm, - zaburzenia w zachowaniu, - zagrożenie niedostosowaniem społecznym, - niepełnosprawność ruchowa, - niesłyszące i niedosłyszące, - niewidome i niedowidzące. Rewalidacja indywidualna Uczniowie niepełnosprawni (z wyłączeniem uczniów skierowanych do szkół specjalnych i integracyjnych) posiadający orzeczenie poradni psychologiczno-pedagogicznej o potrzebie kształcenia specjalnego mogą korzystać z indywidualnych zajęć rewalidacyjnych. Decyzję o przyznaniu uczniowi godzin rewalidacji indywidualnej wydaje dyrektor szkoły po otrzymaniu orzeczenia poradni psychologiczno-pedagogicznej o potrzebie kształcenia specjalnego. Uczniowie niepełnosprawni uczestniczą we wszystkich zajęciach edukacyjnych z klasą a ponadto mają zorganizowane zajęcia rewalidacyjne. Przepisy nie określają tygodniowej liczby godzin zajęć rewalidacyjnych dla ucznia niepełnosprawnego, ale ich sugerowana liczba to: 2 3 godziny tygodniowo. Zajęcia te w zakresie korekcji wad postawy, wad wymo- 28

29 wy, orientacji przestrzennej i poruszania się, nauki języka migowego lub innych alternatywnych metod komunikacji oraz inne wynikające z programów nauczania są realizowane przez odpowiednich specjalistów. Organizację zajęć reguluje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. z 2002 r. Nr 15 poz.142 z późn. zm.). 2.3 Nauczanie indywidualne, indywidualne zajęcia rewalidacyjne i zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze dla dzieci głęboko upośledzonych Dla kogo organizuje się roczne przygotowanie przedszkolne lub nauczanie indywidualne? Zgodnie z art. 71b ust. 1a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tj. Dz.U. z 2004 r. Nr 256 poz z późn. zm.) indywidualnym obowiązkowym rocznym przygotowaniem przedszkolnym lub indywidualnym nauczaniem obejmuje się dzieci i młodzież, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do przedszkola lub szkoły. Ta forma nauczania przeznaczona jest dla uczniów poważnie chorych, z ciężkimi urazami, po operacjach itp. Okres, w którym dziecko nie jest w stanie uczęszczać do szkoły nie może być krótszy niż 30 dni. Upośledzenie umysłowe, wady wzroku, słuchu nawet poważne, nie kwalifikują dziecka do nauczania indywidualnego. Uczeń dotknięty niepełnosprawnością może być nauczany indywidualnie tylko ze względu na chorobę. Kto organizuje indywidualne obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne lub nauczanie indywidualne? Indywidualne obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne lub nauczanie indywidualne organizuje dyrektor przedszkola lub szkoły, do której uczęszcza uczeń, w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę. Podstawą organizacji rocznego przygotowania przedszkolnego lub nauczania indywidualnego jest orzeczenie o potrzebie indywidualnego przygotowania przedszkolnego lub indywidualnego nauczania, wydane przez zespół orzekający, działający w publicznej poradni psychologiczno pedagogicznej lub innej poradni specjalistycznej oraz na wniosek rodziców. Ile wynosi tygodniowy wymiar godzin indywidualnego przygotowania przedszkolnego i nauczania indywidualnego? - dla dzieci realizujących zajęcia indywidualnego przygotowania 29

30 przedszkolnego od 4 do 6 godzin realizowanych w ciągu co najmniej 2 dni, - dla uczniów klas I III szkoły podstawowej od 6 do 8 godzin realizowanych w ciągu co najmniej 2 dni - dla uczniów klas IV VI szkoły podstawowej od 8 do 10 godzin realizowanych w ciągu co najmniej 3 dni, - dla uczniów gimnazjum od 10 do 12 godzin realizowanych w ciągu co najmniej 3 dni, - dla uczniów szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych od 12 do 16 godzin realizowanych w ciągu co najmniej 3 dni. Dziecku realizującemu zajęcia indywidualnego nauczania nauczyciele mają obowiązek zapewnić możliwość realizacji przedmiotów ujętych w szkolnym planie nauczania proporcjonalnie do ilości godzin danej formy nauczania. Czy uczeń nauczany indywidualnie może być zwolniony z części przedmiotów? Uczeń może być zwolniony wyłącznie z wychowania fizycznego, informatyki lub technologii informacyjnej (na podstawie opinii o ograniczonych możliwościach uczestniczenia ucznia w tych zajęciach, wydanej przez lekarza, oraz na czas określony w tej opinii) 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 83 poz. 562, z późn. zm.) oraz z nauki drugiego obowiązkowego języka obcego (dotyczy uczniów z wadą słuchu lub głęboką dysleksją - 10 ust. 1 ww. rozporządzenia). Pozostałe przedmioty ujęte w szkolnym planie nauczania dla danej klasy muszą być realizowane proporcjonalnie do ogólnej liczby godzin nauczania indywidualnego. Zajęcia rewalidacyjno wychowawcze dla dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim Zajęcia rewalidacyjno wychowawcze są formą realizacji obowiązku szkolnego przez dzieci i młodzież z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim w wieku od 3 do 25 lat w szkołach specjalnych. Mogą być prowadzone indywidualnie lub zespołowo. Organizację zajęć regulują przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 1997 r. w sprawie zasad organizowania zajęć rewalidacyjno wychowawczych dla dzieci i młodzieży upośledzonej umysłowo w stopniu głębokim (Dz. U. z 1997 r. Nr 14, poz. 76). Wymiar zajęć, w zależności od możliwości psychofizycznych oraz 30

31 specyficznych potrzeb rewalidacyjnych uczestników zajęć, wynosi: - zespołowe (2-4 osób) 4 godziny dziennie (20 godzin tygodniowo), - indywidualne 2 godziny dziennie (10 godzin tygodniowo). Nie wyodrębnia się etapów edukacyjnych i klas, uczestnicy zajęć nie podlegają przepisom w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania, nie otrzymują świadectw, nie obowiązuje ich żadna podstawa programowa. Zajęcia prowadzone są w oparciu o indywidualny program opracowany przez prowadzącego zajęcia nauczyciela we współpracy z psychologiem, na podstawie wskazań zawartych w orzeczeniu o potrzebie zajęć rewalidacyjno wychowawczych, wydawanych na okres do pięciu lat. 2.4 Informacje o rejonowych poradniach psychologiczno-pedagogicznych i poradniach specjalistycznych w Krakowie. Na terenie Miasta Krakowa funkcjonuje 8 poradni psychologicznopedagogicznych, w tym 4 poradnie rejonowe i 4 poradnie specjalistyczne. Teren działania poradni rejonowych został określony Uchwałą Rady Miasta Krakowa Nr XV/102/03 z dnia 7 maja 2003 r. w sprawie określenia terenu działania poradni psychologiczno-pedagogicznych prowadzonych przez Miasto Kraków. Poradnia udziela pomocy uczniom, rodzicom i nauczycielom szkół i placówek mających siedziby w rejonie działania poradni. Uczniom niewidomym, słabo widzącym, niesłyszącym i słabo słyszącym oraz autystycznym orzeczenia wydawane są przez zespoły działające w poradniach wskazanych przez kuratora oświaty. W przypadku uczniów będących wychowankami burs, specjalnych ośrodków szkolno - wychowawczych orzeczenia mogą wydawać również zespoły działające w poradniach właściwych ze względu na siedzibę placówki, w której uczeń przebywa lub miejsce zamieszkania ucznia. Jeżeli dziecko nie uczęszcza do przedszkola bądź szkoły, pomoc udzielana jest przez poradnię właściwą ze względu na miejsce zamieszkania dziecka. W skład zespołu orzekającego wchodzą: dyrektor poradni, lub osoba przez niego upoważniona, pedagog, psycholog, lekarz, oraz inni specjaliści, których obecność jest niezbędna do postawienia właściwej diagnozy. W trakcie diagnozowania zespół orzekający może konsultować się z nauczycielami ze szkoły, do której uczęszcza dziecko, o czym powinien zostać poinformowany wnioskodawca (rodzic, 31