Aktualna sytuacja gospodarki odpadami komunalnymi w regionie płockim w ocenie Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska

Transkrypt

1 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie Aktualna sytuacja gospodarki odpadami komunalnymi w regionie płockim w ocenie Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska Płock, maj 2011

2 Przepisy dotyczące odpadów komunalnych Zadania związane z racjonalnym gospodarowaniem odpadami komunalnymi realizuje gmina według przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz ustawy o odpadach. Najważniejszym dokumentem, określającym nie tylko obowiązki administracji gminnej, ale przede wszystkim mieszkańców w zakresie właściwego postępowania z odpadami jest regulamin utrzymania czystości i porządku w gminie, którego obowiązek opracowania wynika wprost z ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Regulamin jest uchwalany przez radę gminy i stanowi akt prawa miejscowego.

3 Przepisy dotyczące odpadów komunalnych Obowiązki gmin w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi: objęcie wszystkich mieszkańców gminy zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych, zapewnienie warunków do selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych, zapewnianie budowy, utrzymania i eksploatacji własnych lub wspólnych z innymi gminami lub przedsiębiorcami instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, osiągnięcie wymaganych poziomów ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania, zapewnienie punktów zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, zamieszczanie na stronie internetowej informacji dla mieszkańców.

4 Przepisy dotyczące odpadów komunalnych Zasady nadzoru nad odpadami: Kowalski jako osoba fizyczna kontrole pracownika urzędu gminy upoważnionego przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta albo Straży Miejskiej, (w tym możliwość wymierzania grzywny w drodze mandatu karnego); Przedsiębiorca, odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości: - kontrole pracownika urzędu gminy upoważnionego przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta (w tym możliwość odmowy wydania zezwolenia lub jego cofnięcie), - kontrole starosty w zakresie przestrzegania decyzji na zbieranie i transport odpadów (ustawa o odpadach, ustawa Prawo ochrony środowiska).

5 Przepisy dotyczące odpadów komunalnych Zasady nadzoru nad odpadami: Przedsiębiorcy, odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości - kontrole Inspekcji Ochrony Środowiska (w tym możliwość wymierzenia w drodze decyzji administracyjnej kary pieniężnej); Instalacje do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych kontrole Inspekcji Ochrony Środowiska (w tym możliwość wymierzenia w drodze decyzji administracyjnej kary pieniężnej); Zgodność z prawem uchwał Rady Gminy nadzór Wojewody; Zgodność z prawem decyzji/zezwoleń na odbieranie odpadów komunalnych Samorządowe Kolegium Odwoławcze; Dzikie wysypiska kontrole Straży Miejskiej, upoważnionego pracownika urzędu gminy wydawanie przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta decyzji na podstawie art. 34 ustawy o odpadach.

6 Przepisy dotyczące odpadów komunalnych Polska zobowiązała się do ograniczenia, w latach , masy składowanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. Pierwszym terminem wykonania obowiązku był 31 grudnia 2010 r. Masa składowanych odpadów biodegradowalnych powinna zostać ograniczona do nie więcej niż 75% wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, wytworzonych w 1995 r. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie rozpoczął ocenę realizacji tego obowiązku rozesłano ankiety do gmin, umieszczono komunikat na stronie Ocenę przedsiębiorców, odbierających na terenie gminy odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, gminy powinny wysłać do WIOŚ do 30 czerwca 2011 r. W tym samym terminie zostaną przeprowadzone kontrole w 12 wybranych gminach województwa. Za niewykonanie obowiązku ograniczenia masy składowanych odpadów biodegradowalnych Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska nakłada opłatę sankcyjną od 40 tysięcy do 200 tysięcy zł.

7 Przepisy dotyczące odpadów komunalnych-projekty W Sejmie znajduje się projekt ustawy zmieniającej ustawę o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Niektóre założenia projektu: z mocy ustawy gminy będą zobowiązane do zorganizowania odbierania odpadów od właścicieli nieruchomości, na której zamieszkują mieszkańcy, odbieranie odpadów komunalnych od pozostałych wytwórców (handel, usługi itp.) może się odbywać na podstawie uchwały rady gminy, właściciele nieruchomości będą mieli obowiązek ponoszenia na rzecz gminy opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, wybór przedsiębiorcy, który będzie odbierał odpady od właścicieli nieruchomości, będzie następował w drodze przetargu, ogłoszonego przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.

8 Przepisy dotyczące odpadów komunalnych-projekty Niektóre założenia projektu: wójt, burmistrz, prezydent miasta sprawuje kontrolę przestrzegania przepisów ustawy, wójt, burmistrz, prezydent miasta nakłada w drodze decyzji, karę pieniężną na przedsiębiorcę, odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, za uchybienia określone w ustawie, wojewódzki inspektor ochrony środowiska kontroluje gminy, gminne jednostki organizacyjne oraz prowadzących instalacje w zakresie realizacji ustawy, wojewódzki inspektor ochrony środowiska nakłada w drodze decyzji, karę pieniężną na gminy, gminne jednostki organizacyjne odbierające odpady komunalne od właścicieli nieruchomości oraz prowadzących instalacje - za niewykonywanie obowiązków, określonych w ustawie.

9 Gospodarka odpadami komunalnymi Gospodarka odpadami komunalnymi w województwie realizowana jest w regionach gospodarki odpadami, wyznaczonych w WPGO. Region to obszar zamieszkały co najmniej przez 150 tys. mieszkańców, w którym funkcjonują instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych. Instalacja, w której prowadzone jest wyłącznie sortowanie zmieszanych odpadów komunalnych nie jest instalacją regionalną. Dla potrzeb obsługi 5,2 mln mieszkańców województwa mazowieckiego, w Wojewódzkim planie gospodarki odpadami dla Mazowsza, wyróżniono 6 ponadgminnych regionów gospodarki odpadami: m. st. Warszawy, ciechanowski, ostrołęcki, płocki, radomski, siedlecki. W każdym z regionów wytypowane zostało co najmniej jedno składowisko odpadów komunalnych jako obiekt regionalny.

10

11 Gospodarka odpadami komunalnymi Regionalne zakłady zagospodarowania odpadów powinny zapewniać: mechaniczno biologiczne lub termiczne przekształcanie zmieszanych odpadów komunalnych i pozostałości z sortowni, składowanie przetworzonych zmieszanych odpadów komunalnych, kompostowanie odpadów zielonych, sortowanie poszczególnych frakcji odpadów komunalnych zbieranych selektywnie (opcjonalnie), zakład demontażu odpadów wielkogabarytowych (opcjonalnie), zakład przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (opcjonalnie). MWIOŚ dokonał wstępnej oceny funkcjonowania regionów w raporcie Gospodarka odpadami komunalnymi w województwie mazowieckim w latach

12 Region płocki Do przyjmowania zmieszanych odpadów komunalnych i odpadów pochodzących z procesów ich przetwarzania w regionie płockim wytypowano jako regionalne składowiska: Rachocin, Kobierniki i Dalanówek. Tylko Dalanówek spełnia wszystkie wymogi formalne i techniczne. Łączna pojemność do wykorzystania funkcjonujących w regionie 5 składowisk wg stanu na dzień 31 grudnia 2010 r. wynosiła 256,7 tys. Mg, w tym na składowiskach planowanych jako regionalne około 226 tys. Mg. Dla składowiska Wilczkowo Gmina Wyszogród i Topołowa Gmina Teresin zostały wydane decyzje wyrażające zgodę na zamknięcie. Wolna do składowania pojemność w obiektach, które według klasyfikacji na dzień 31 grudnia 2010 r. nie spełniały wymagań wynosiła w regionie płockim około 101,7 tys. Mg (ok. 40 %). Składowiska te będą zamknięte po 1 stycznia 2012 r., o ile do tej daty nie zostaną zmodernizowane.

13 Region płocki L.p. Powiat Gmina Składowisko Rok gostyniński Gostynin Gostynin 2 Bodzanów Bodzanów Łysa Góra 3 Bulkowo Rogowo 4 Drobin Cieszewo niecka (B) 5 Gąbin Gąbin płocki 6 Łąck Łąck 7 Słubice Grabowiec 8 Stara Biała ZUOK Kobierniki do Wyszogród Wilczkowo 10 Sierpc Rachocin 11 sierpecki Mochowo Gozdy do Szczutowo Całownia 11 Baboszewo Lutomierzyn 12 Czerwińsk Janikowo 13 Dzierzążnia Pomianowo-Dzierki płoński 14 Naruszewo Naruszewo Stare 15 Płońsk Dalanówek 16 Raciąż Pólka Raciąż 15 sochaczewski Teresin Topołowa czynne nie przyjmujące odpadów zamknięte rekultywowane, przyjmowanie odpadów komunalnych

14 Region płocki W Płocku na trzech osiedlach MSM (6 500 mieszkańców) stanęły Pawilony kontenerowe, w których odpady dostarczane przez mieszkańców sortowane są na odpady organiczne, surowce wtórne oraz odpady niebezpieczne (zużyte baterie, świetlówki, przeterminowane leki). Zbiera się także odpady zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Wysortowane odpady organiczne składowane w chłodziarkach, trafiają na kompostownię do ZUOK w Kobiernikach. Efekt działania pawilonów, to odzysk 40% - 45% masy odpadów, wydzielenie 20% - 25% odpadów biodegradowalnych kierowanych do kompostowania, zmniejszenie masy składowanych odpadów balastowych do 30% - 35% masy odpadów, wydzielenie odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych. Pawilony, jako miejsce sortowania zmieszanych odpadów komunalnych nie są instalacją regionalną.

15 Region płocki Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Płońsku - Sp. z o. o. w latach wybudowało Zakład Zagospodarowania Odpadów. Na ZZO składają się: hala sortowni o powierzchni użytkowej m 2, sześciokomorowa kompostownia odpadów organicznych o wydajności Mg/rok, wiata surowców wtórnych o powierzchni 720 m 2, elektroniczna waga samochodowa. Planowana wydajność instalacji do segregacji zmieszanych odpadów komunalnych wynosi 60 tys. Mg/rok. W jej skład wchodzą: stacja nadawcza, kabina wstępnej segregacji, sito bębnowe, separator magnetyczny, 3 separatory optopneumatyczne, dwie niezależne kabiny sortownicze, automatyczna prasa belująca. PGK w Płońsku zarządza składowiskiem odpadów Dalanówek, które spełnia wszystkie wymogi techniczne.

16 Region płocki Gmina Miasto Sierpc realizuje projekt: Stworzenie kompleksowego systemu gospodarki odpadami w regionie północno zachodniego Mazowsza poprzez utworzenie Regionalnego Zakładu Gospodarki Odpadami i wdrożenie selekcji odpadów, w tym segregacji u źródła. Koszt projektu opiewa na kwotę ,19 zł, z czego dofinansowanie unijne wyniesie ,21 zł. W ramach projektu przewiduje się rozbudowę i modernizację istniejącego składowiska w Rachocinie, rozpoczęcie eksploatacji kwatery do składowania odpadów materiałów zawierających azbest, rozpoczęcie działalności RZGO. Moc przerobowa linii do segregacji odpadów będzie wynosić Mg na rok. Zakończenie projektu planowane jest na czerwiec 2011 r. Poza rozbudową składowiska w Rachocinie, w projekcie nie przewidziano innej instalacji do unieszkodliwiania odpadów.

17 Region płocki

18 Region płocki Ilości odpadów wytworzonych 149,9 tys. Mg; Ilości odpadów zebranych zmieszanych 106,8 tys. Mg; Odpady zebrane/wytworzonych - 71,23 %; Różnica w ilości odpadów wytwarzanych i zebranych 43,1 tys. Mg; Ilości odpadów zebranych w przeliczeniu na mieszkańca regionu na rok ok. 211 kg; Ilości odpadów składowanych 64,2 tys. Mg (60,1% odpadów zebranych); Ilości odpadów przyjętych w ZUOK Kobierniki 9,2 tys. Mg; Ilości odpadów kompostowanych 1,5 tys. Mg (powiat płocki); Liczba składowisk - 5, w tym 2 nie spełniają wymogów dyrektywy 1999/31/WE i zostały zaplanowane do modernizacji (Kobierniki, Rachocin).

19 Region płocki ZUOK KOBIERNIKI PROBLEMY: Brak zagospodarowania gazu składowiskowego; Brak miejsca do składowania nie ma zgody społecznej na podwyższenie rzędnej składowania; Powstający w kompostowni produkt nie spełnia wymagań jako kompost i trafia głównie na kwatery składowiska; Utrzymuje się zanieczyszczenie wód w drenażu podfoliowym ujmującym wody spod uszczelnienia kwatery 01 i 02. Jakość wód jest porównywalna do składu odcieku. W związku z tym została wydana decyzja MWIOŚ na podstawie art. 59 ustawy o odpadach; Utrzymuje się zły stan wód opadowych. Jest zakaz odprowadzania tych wód do środowiska; Segregacja odpadów komunalnych zmieszanych na linii sortowniczej MBP o wydajności 64 tys. Mg/rok nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Surowce wtórne są zanieczyszczone i trudne do oddzielenia.

20 Główne problemy regionu płockiego - ocena MWIOŚ Nie wszyscy mieszkańcy regionu zostali objęci zorganizowanym systemem gospodarki odpadami komunalnymi. Niski postęp w selektywnym zbieraniu odpadów komunalnych, w tym opakowaniowych, biodegradowalnych oraz niebezpiecznych. Brak kompleksowego podejścia do rozwiązywania problemów gospodarki odpadami na poziomie regionu. Liczba oraz moce przerobowe instalacji do zagospodarowania zmieszanych odpadów komunalnych są niewystarczające. Niezbędne jest pilne działanie miasta Płocka i gmin ościennych w kierunku budowy nowej instalacji unieszkodliwiania odpadów. Składowisko dla Płocka oraz powiatów płockiego i gostynińskiego jest całkowicie zapełnione; duża odległość gmin do Dalanówka spowoduje wzrost kosztów. Protesty społeczne blokują każde planowane przedsięwzięcie gospodarki odpadami konieczne szerokie działanie edukacyjne. Niewykorzystane moce przerobowe lokalnych instalacji do przetwarzania odpadów opakowaniowych.

21 Główne problemy regionu płockiego projekt ustawy o odpadach Hierarchia sposobów postępowania z odpadami: zapobieganie powstawaniu, przygotowanie do ponownego użycia, recykling i inne procesy odzysku, unieszkodliwianie. Odpady w pierwszej kolejności poddaje się przetwarzaniu w miejscu ich powstawania. Zakazuje się przetwarzania, poza obszarem regionu gospodarki odpadami komunalnymi, na którym zostały wytworzone: zmieszanych odpadów komunalnych, pozostałości z sortowania odpadów komunalnych, o ile są przeznaczone do składowania, odpadów zielonych. Zakazuje się przywozu na obszar regionu wymienionych wyżej odpadów, wytworzonych poza obszarem tego regionu.

22 Główne problemy regionu płockiego projekt ustawy o odpadach Kto, wbrew przepisowi, przetwarza, poza obszarem regionu gospodarki odpadami komunalnymi, na którym zostały wytworzone: zmieszane odpady komunalne, pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczone do składowania, odpady zielone - podlega karze aresztu albo grzywny. Kto, wbrew przepisowi, przywozi na obszar regionu gospodarki odpadami komunalnymi wymienione wyżej odpady, wytworzone poza obszarem tego regionu - podlega karze aresztu albo grzywny. Projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach przewiduje dla gminnych jednostek organizacyjnych, przedsiębiorców odbierających odpady komunalne oraz dla prowadzących instalacje - cały szereg kar pieniężnych za nieprzestrzeganie zasad regionalizacji gospodarki odpadami.

23 Gospodarka odpadami komunalnymi Ważne daty: 1 maja 2004 r. likwidacja na dzień akcesji do UE tzw. dzikich wysypisk odpadów; 31 grudnia 2009 r. dostosowanie składowisk odpadów do wymogów technicznych i lokalizacyjnych, określonych w decyzjach odpowiednich organów; 1 stycznia 2012 r. dostosowanie gminnych składowisk odpadów komunalnych do wszystkich wymogów dyrektywy 99/31/WE; termin ten jest uwarunkowany realizacją celów pośrednich; sukcesywne ograniczanie masy składowanych odpadów komunalnych, ulegających biodegradacji, począwszy od 75% w 2010r., poprzez 50% w 2013 r., aż do osiągnięcia w roku 2020 poziomu 35 % w stosunku do 1995 r.; 31 grudnia 2014 r. - osiągnięcie 60% odzysku oraz 55 % recyklingu opakowań.

24 Gospodarka odpadami komunalnymi Warunki uzyskania poprawy i zmniejszenia różnic między ilością odpadów zebranych a odpadów wytworzonych: większa aktywność gmin w kontroli właścicieli nieruchomości w zakresie przestrzegania regulaminu utrzymania czystości i porządku w gminie, korzystanie przez organ wykonawczy gminy z uprawnień kontrolnych w odniesieniu do przedsiębiorców, prowadzących działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, w każdym przypadku stwierdzenia nielegalnego składowania lub magazynowania odpadów, wójt, burmistrz, prezydent miasta powinien wykorzystywać swoje uprawnienia, wynikające z art. 34 ustawy o odpadach. Wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast mają obowiązek wydawania z urzędu decyzji administracyjnych w celu sukcesywnej likwidacji dzikich składowisk odpadów. Projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach przewiduje kary administracyjne dla gmin za niewykonanie niektórych obowiązków.

25 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ