Brak dobrej ustawy sprzyja krytyce. Rozmowa z Eugeniuszem Grzeszczakiem, Wicemarszałkiem Sejmu RP str. 19. Magazyn Grupy BPS

Transkrypt

1 Raz jeszcze o IPS pisze Bartosz Kublik, Prezes BS w Ostrowi Mazowieckiej str. 15 Brak dobrej ustawy sprzyja krytyce. Rozmowa z Eugeniuszem Grzeszczakiem, Wicemarszałkiem Sejmu RP str. 19 Magazyn Grupy BPS str. 9 Banki dbają o zabytki Rozmawiamy z Jolantą Maj, Prezes Banku Spółdzielczego w Kazimierzu Dolnym oraz z Heleną Piasecką, Prezes Banku Spółdzielczego Rzemiosła w Krakowie ISSN Nr 4/2014 KWIECIEŃ

2

3 Spis treści: TEMAT NUMERU 4 Banki dbają o zabytki ROZMOWA BWS Zaszczyt i prestiż To miejsce nobilituje Brak dobrej ustawy sprzyja krytyce SILESIA charytatywnie Gruzińska delegacja w SBR Banku Poeta koloru i światła Jubileusz i połączenie WBS Jonkowo nagradza sportowców Emisariusz w Mińsku Mazowieckim Konkurs Limanowa w oczach dziecka rozstrzygnięty! Nadsański Bank Spółdzielczy sponsoruje tancerzy AKTUALNOŚCI Zmiana na stanowisku Prezesa Zarządu Banku BPS S.A. Spółdzielcy w Radzie ZBP Raz jeszcze o IPS Cooperatives Europe w Polsce BS w Wyszkowie przejął Grodzisk Mazowiecki Odzieżówka dla inwestorów PRAWO Ochrona w chmurze Najważniejsze zmiany w prawie SPÓŁDZIELCZOŚĆ NA ŚWIECIE 42 Amerykański sen spółdzielców NASZA GRUPA EDUKACJA Radości z programu TalentowiSKO Możemy założyć umiarkowany wzrost Bezpieczeństwo w Banku SILESIA 43 Fundacja rozwija banki HISTORIA SUKCES Z BANKIEM SPÓŁDZIELCZYM 27 Współpraca i wzajemne zrozumienie NASZE BANKI 45 Spółdzielcza ostoja polskości BANKOWIEC PO PRACY 47 Latanie i podróże Cezary Zamana w Chorzelach Pieniądze dla Korony Pomysłowe skarbonki Złota Kielnia dla Banku Spółdzielczego w Miliczu Nowa placówka w Rudzie Śląskiej Tancerze w Piaskach Konferencja dla samorządów W Miliczu bale charytatywne Toyota na Jubileusz SANBank kupił instrumenty KWESTIONARIUSZ 49 Marian Samojluk MEDIA O NAS 50 Media o nas Kontakt z redakcją: bws@bankbps.pl fot. na okładce: Hubert Bakinowski 4/2014 BANK WSPÓLNYCH SIŁ 3

4 TEMAT NUMERU Banki dbają o zabytki Lokalizacja banku spółdzielczego w zabytkowym budynku to nie tylko prestiż, ale też gigantyczne wydatki na remont. Dzięki uporowi władz i pieniądzom banków spółdzielczych wiele z tych cennych budynków możemy nadal podziwiać. Mieszczą się tam siedziby banków nie tylko oferujących dostęp do pieniędzy, lecz także dbających o poszanowanie historii. Wzniesiona w 1872 roku willa jest jednym z najokazalszych zabytków w Tychach. Zbudowana została przez Paula von Radziewskiego, który od 1895 roku aż do śmierci pełnił urząd naczelnika miasta. Co działo się w okazałym gmachu przez kilkadziesiąt lat nie wiadomo. Kolejna wzmianka o nim pochodzi dopiero z 1922 roku, kiedy w budynku otwarto pierwszy w Tychach gabinet lekarski. Kilkanaście lat później zaczeła tam funkcjonować pierwsza instytucja finansowa. W 1938 roku w willi uruchomiono Komunalną Kasę Oszczędności Powiatu Pszczyńskiego. Niestety II wojna światowa uniemożliwiła rozwój działalności Kasy. Kilka lat po niej budynek kupił prywatny właściciel Ryszard Drabik, ale zaledwie 10 lat później obiekt znacjonalizowano. Rodzinie udało się odzyskać nieruchomość, a w 1993 roku zniszczony zabytkowy budynek kupił Bank Spółdzielczy w Tychach. Remontował go cztery lata. Wizytówka Decyzja o inwestycji w nową siedzibę Banku Spółdzielczego w Tychach wynikała z tego, że dotychczasowa siedziba okazała się niewystarczająca ze względu na powierzchnię dla dynamicznie rozwijającego się banku. Zabytkowa willa, choć zrujnowana, była jednym z najbardziej reprezentacyjnych budynków w Tychach. Zabytkowy charakter budowli nawiązywał również do historii Banku Spółdzielczego, który został założony w 1900 roku mówi Wojciech Janosz, specjalista ds. Marketingu Banku Spółdzielczego w Tychach. Siedziba banku to dziś nie tylko wizytówka, ale też doskonały przykład lokalnego patriotyzmu. Willa jest odwiedzana zarówno przez klientów, jak i przez turystów. Przychodzą do nas osoby, które wyjechały za granicę i pamiętają ten budynek jako ruinę. Teraz są mile zaskoczone, że jest w tak dobrym stanie mówi Wojciech Janosz. Jesteśmy też celem wycieczek szkolnych czy spacerów po starych Tychach, bo to przecież XIX-wieczna historia naszego miasta. Tyscy bankowcy przyznają, że koszty utrzymania siedziby w zabytkowym budynku są znacznie wyższe. Te największe generuje konieczność osuszania fundamentów czy odświeżania elewacji nawet co kilka lat. Ale nie żałujemy tej decyzji, bo willa to także nasza wizytówka. Inwestycja jest opłacalna z wizerunkowego punktu widzenia. Nasza siedziba nie kojarzy się również z marmurowymi bankami komercyjnymi, a raczej wzbudza zachwyt wśród odwiedzających nas klientów dodaje Janosz. Problemy? Bank przez wiele miesięcy starał się o zamontowanie w ścianie budynku bankomatu. Trwało to tak długo, bo urządzenie miało być zakotwiczone w zabytkowej posadzce. Konserwator zabytków dopiero po długich negocjacjach zgodził się na wywiercenie niezbędnych do tego otworów. Ale wybudowanie obok willi jeszcze jednego budynku na potrzeby tyskiego banku na razie nie wchodzi w rachubę. Na to nie ma już zgody konserwatora. Tradycja Na szczególną uwagę zasługuje wyróżniająca się siedziba Banku Spółdzielczego w Kazimierzu Dolnym, której może zazdrościć niejeden bogaty bank komercyjny. Mieści się ona w jednej z najpiękniejszych kamienic w mieście. Budynek należy do banku od 1912 roku i ma charakterystyczną fasadę, zwieńczoną wyniosłą attyką. Całość to przykład zdobnictwa PRZYCHODZĄ DO NAS OSOBY, KTÓRE WYJECHAŁY ZA GRANICĘ I PAMIĘTAJĄ TEN BUDYNEK JAKO RUINĘ. TERAZ SĄ MILE ZASKOCZONE, ŻE JEST W TAK DOBRYM STANIE renesansowego polskiej kamienicy mieszczańskiej. Budynek pochodzi z XVI wieku, co ma duży wpływ na współczesną pracę banku. Na frontowej ścianie kamienicy nie można np. umieścić reklamy Banku, przez co jego siedziba jest słabo widoczna. W latach 70., gdy obiekt był w złym stanie, Bank rozważał zmianę siedziby. Na szczęście skończyło się na gruntownej konserwacji kamienicy. Sława przodków Podobna historia dotyczy siedziby Banku Spółdzielczego w Dębicy. Obiekt z 1887 roku od samego początku był siedzibą Banku i własnością spółdzielców. Wyróżnia go znaczący szczegół. Jednym z pierwszych dyrektorów dębickiego Banku był dziadek Krzysztofa Pendereckiego Robert Berger. Kompozytor w tym budynku wychowywał się i grał na pianinie. Na zewnątrz umieszczona jest pamiątkowa tablica upamiętniająca Krzysztofa Pendereckiego. 4 4/2014 BANK WSPÓLNYCH SIŁ

5 TEMAT NUMERU Ceglany budynek o charakterze przemysłowym Banku Spółdzielczego w Knurowie. fot. BS Knurów Renesansowa kamienica Banku Spółdzielczego w Kazimierzu Dolnym. fot. BS Kazimierz Dolny Siedziba Banku Spółdzielczego w Tychach została zbudowana z czerwonej cegły z kamiennymi wyprawkami. fot. BS Tychy 4/2014 BANK WSPÓLNYCH SIŁ 5

6 TEMAT NUMERU Tak wyglądał budynek, zanim został przejęty przez Bank Spółdzielczy Rzemiosła w Krakowie Trudne adaptacje Przed zadaniem adaptacji zabytku na potrzeby banku stanął również Bank Spółdzielczy w Oleśnicy. Budynek w Bierutowie, w którym mieści się oddział, powstał w 1906 roku. Pierwotnie był to budynek mieszkalny. Bank potrzebował powiększenia siedziby, ponieważ gabinet dyrektora mieścił się w osobnym budynku. Transakcja odbyła się w 1987 roku, a wykonanie remontu wymagało zaciągnięcia przez Bank kredytu inwestycyjnego. Najtrudniejszym zadaniem, które Bank musiał zrealizować, była budowa skarbca przyznają bankowcy z Bierutowa. Dużo mniej problemów oleśnicki BS miał z drugim oddziałem w Mikstacie, który posiada od 1939 roku. Budynek stworzono już z myślą o tym, że będzie w nim placówka bankowa. Dzięki temu obiekt nie wymagał gruntownych modernizacji. W stylu retro Z dużo poważniejszym wyzwaniem musieli się zmierzyć pracownicy Banku Spółdzielczego w Białej Podlaskiej, który posiada oddział przy ul. Ewangelickiej w Lublinie. Budynek, w którym dziś mieści się Bank, formalnie nie jest zabytkiem, ale znajduje się w chronionej strefie w samym centrum miasta. Obiekt powstał w 1902 roku. Mieściły się w nim prywatne mieszkania, ale i kancelaria notarialna oraz restauracja. Gdy w 2007 roku stał się własnością Banku, budynek był ruiną i z pewnością nie przynosił chluby władzom Lublina. Bank, przeznaczając na to własne fundusze, poświęcił dwa lata na modernizację obiektu. Budynek został odrestaurowany i dostosowany do potrzeb Banku. Całkowicie przebudowano wnętrze, wyburzono większość ścianek działowych, położono nowe instalacje: ogrzewania i klimatyzacyjne, elektryczne i informatyczne. Zdjęto nawet dach. Ze starego budynku zostały piękne ściany zewnętrzne, które, by odzyskały dawny blask, trzeba Współczesny widok: siedziba Banku Spółdzielczego Rzemiosła w Krakowie w klasycyzującej szacie architektonicznej było osuszyć i odgrzybić. Wszystko było oczywiście uzgadniane z konserwatorem mówi Robert Chilimoniuk, Dyrektor lubelskiego Oddziału. Miasto odzyskało piękny obiekt w samym centrum. Przychodzą do nas czasem osoby, które bywały w tym budynku wiele lat wcześniej. Są mile zaskoczone. Tym bardziej, że wnętrze nie przypomina banku. Przez to, że jest w stylu retro, jest znacznie przytulniejsze dodaje. Według Dyrektora Chilimoniuka koszty eksploatacji budynku nie są jednak wyższe od tych, gdyby siedziba Banku mieściła się w znacznie nowocześniejszym budynku. Korzystamy z ogrzewania z miejskiej sieci, także zużycie prądu jest standardowe i wiek budynku nie ma na to wpływu przyznaje Chilimoniuk. Perełka Bank Spółdzielczy Rzemiosła w Krakowie uratował przed rozbiórką zabytkową kamienicę. Siedziba Banku mieści się w zabytkowym Pałacyku Marfiewicza. To XIX-wieczny budynek położony w centrum miasta. Zaledwie jezdnia dzieli posesję od krakowskich Plant. Zgrabna, symetryczna bryła budynku, na której odcisnęły się ślady późnego klasycyzmu i neorenesansu, znajduje się w głębi podwórka, odsunięta nieco od ruchliwego chodnika. W budynku mieszczą się hotel oraz miejska łaźnia. Bankowi udało się zakupić nieruchomość w 1981 roku, a po trzech latach kosztownego remontu budynek został wreszcie wpisany do rejestru zabytków mówi Monika Stawarz-Matuszczyk z Banku Spółdzielczego Rzemiosła w Krakowie. W ten sposób uratowaliśmy od ruiny ciekawą architektonicznie perełkę, która miała zostać zburzona, a na jej miejscu miała powstać nowoczesna plomba. Dzięki temu nasi klienci nie przychodzą do zwykłego banku, tylko wchodzą niemal jak do domu. 6 4/2014 BANK WSPÓLNYCH SIŁ

7 TEMAT NUMERU Budynek z wieżyczką obserwacyjną straży królewskiej w Sułowie, wzniesiony w drugiej połowie XVIII wieku. Zdjęcie prawdopodobnie z 1903 roku Wyremontowany budynek Oddziału w Sułowie Banku Spółdzielczego w Miliczu. fot. BS Milicz Klasycyzujący budynek Banku Spółdzielczego w Białej Podlaskiej z ozdobnym portykiem i boniowaniem. fot. BS Biała Podlaska 4/2014 BANK WSPÓLNYCH SIŁ 7

8 TEMAT NUMERU BARDZO SYMPATYCZNE BYŁO SPOTKANIE Z WNUCZKĄ WŁAŚCICIELI OKOŁO 1997 ROKU, KIEDY PRZYJECHAŁA ODWIEDZIĆ RODZINNE STRONY. CIESZYŁA SIĘ, ŻE ZATROSZCZYLIŚMY SIĘ O BUDYNEK, BO POPRZEDNI WŁAŚCICIELE BARDZO GO ZANIEDBALI Sto lat zniszczeń W 2003 roku bankowcy z Raciborza na swoją siedzibę kupili zabytek. Obiekt został wybudowany w 1910 roku i wykorzystywano go jako przytułek dla kobiet i mężczyzn. Po II wojnie światowej użytkowała go Wojewódzka Komenda Uzupełnień, później służba zdrowia. Przez 100 lat ignorowano wartość zabytku, zamurowując część okien i całkowicie zmieniając rozkład pomieszczeń. Dopiero Bank przeprowadził generalny remont, współpracując z konserwatorem zabytków, by przywrócić pierwotny stan budynku z 1910 roku. Musiał on być oczywiście dostosowany do potrzeb współczesnego Banku. Piękno detali Orzesko-Knurowski Bank Spółdzielczy z siedzibą w Knurowie ma także zasługi w ratowaniu lokalnych zabytków. Należąca do niego nieruchomość w Zabrzu powstała w XIX wieku. Przez ponad 100 lat do 1983 roku pełniła funkcję szpitala. Od 2000 roku pracowali już w nim spółdzielcy, a pięć lat później Bank został właścicielem nieruchomości. Bankowcy przyznają, że specyfika prowadzonej działalności wymagała pewnej modernizacji obiektu i dostosowania do obowiązujących norm. Jednak zachowano styl i odtworzono klimat budynku, choć obiekt nie był użytkowany od 30 lat. Umiejętne zastosowanie tynku we właściwych miejscach pozwoliło wydobyć piękno detali architektonicznych zapewniają bankowcy z Zabrza, którzy zadbali o szczegóły wykończenia obiektu, choć ten jest jedynie objęty nadzorem konserwatora, a nie jest wpisany do rejestru zabytków. Uznanie klientów Nasz bank nigdy nie był doceniany przez media czy władze za dbałość o zabytek. Spotykamy się natomiast bardzo często ze słowami uznania ze strony naszych klientów przyznaje Zdzisław Wojdak, Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego Grodków- -Łosiów z siedzibą w Grodkowie. Bank mieści się w budynku, który pochodzi z początku XX wieku. Był to prywatny dom mieszkalny należący do miejscowego lekarza. Kupiono go w 1996 roku za około 300 tys. zł. Remont obiektu kosztował około miliona złotych. Bardzo sympatyczne było spotkanie z wnuczką właścicieli około 1997 roku, kiedy przyjechała odwiedzić rodzinne strony. Cieszyła się, że zatroszczyliśmy się o budynek, bo poprzedni właściciele bardzo go zaniedbali. W okresie socjalizmu w budynku była siedziba komitetu PZPR dodaje Prezes Wojdak. Znowu bije zegar Niezwykle długą bankową historią może pochwalić się Bank w Starym Sączu. Placówka mieści się w budynku powstałym około 1850 roku. Bank jest jego właścicielem od 1899 roku. To jeden z największych budynków w centrum Starego Sącza, mieszczący się praktycznie przy samym rynku przyznaje Wiesław Klag z BS w Starym Sączu. Rekordowo długą historią może zaś pochwalić się sułowska filia Banku Spółdzielczego w Miliczu. Jego obecna siedziba to dawny budynek pogranicznej straży królewskiej, wzniesiony po pożarze, prawdopodobnie w 1751 roku. W I połowie XIX wieku został przekazany miastu. Znalazły tu wówczas swoje siedziby: więzienie, urząd miejski, policja i rada miejska. Bank Spółdzielczy kupił zabytek w 2010 roku. Przez dwa lata na podstawie historycznych fotografii budynek odrestaurowywano, przywracając mu dawną formę, świetność i funkcję publiczną. Najtrudniejsze prace związane z modernizacją dotyczyły wymiany drewnianych stropów oraz częściowej wymiany konstrukcji dachowej i konstrukcji wieżyczki. Za uratowanie zabytku Bank otrzymał dwa wyróżnienia mówi Andrzej Mazik, Kierownik Zespołu Organizacyjno-Administracyjnego Banku Spółdzielczego w Miliczu. Na pytanie, czy lepsza byłaby siedziba w nowym obiekcie, Andrzej Mazik zaprzeczył. Zdecydowanie nie. Mieszkańcy doceniają nas za to, że przywróciliśmy budynek do stanu świetności i naprawiliśmy zegar, który znów, po kilkudziesięciu latach przerwy, zaczął wybijać godziny odpowiada Mazik. Małomiasteczkowe piękno Zabytkowej ochronie podlega również wiele innych siedzib banków spółdzielczych. Wyróżnia je to, że mieszczą się głównie w niewielkich miasteczkach z dala od zgiełku dużych ośrodków. Ochronie konserwatora podlegają pochodzące z lat XX wieku budynki w Kostrzynie i Witnicy, należące do GBS Banku. Zabytkowy budynek należy też do Banku Spółdzielczego w Ostrowi Mazowieckiej, w Warcie, w Mielcu czy w Chrzanowie. Ten ostatni budynek zbudował pod koniec XIX wieku hr. Andrzej Potocki. Remonty i utrzymywanie zabytkowych kamienic przez banki spółdzielcze to potwierdzenie ich strategii dotyczącej dbałości o region, w którym funkcjonują. Banki nie tylko myślą o gospodarczym rozwoju swojej małej ojczyzny, ale też starają się zachować to, co historia w tym miejscu pozostawia po sobie najcenniejszego: zabytki, których utrzymywanie i remonty bywają niezwykle kosztowne i kłopotliwe. Warto jednak o nie zadbać, bo dobrze zachowane i odnowione wywołują dumę mieszkańców, a inwestorowi zapewniają ich przychylność i szacunek. Krzysztof Olszewski Dziennikarz 8 4/2014 BANK WSPÓLNYCH SIŁ

9 ROZMOWA BWS Zaszczyt i prestiż Bank Spółdzielczy w Kazimierzu Dolnym ma wyjątkowe szczęście mieścić się w jednym z najciekawszych zabytkowych obiektów architektonicznych w Polsce. Rozmowa z Jolantą Maj Prezes Banku Spółdzielczego w Kazimierzu Dolnym Siedziba Banku Spółdzielczego w Kazimierzu Dolnym to jedna z najpiękniejszych kamienic w mieście. Co to za budynek? Kamienica Krzysztofa Przybyły znana jest jako Kamienica pod św. Krzysztofem. Znajduje się w narożniku południowo- -wschodniej pierzei Rynku. Budynek jest architektoniczną perełką kazimierskiej zabudowy. Ma charakterystyczną fasadę, zwieńczoną wyniosłą attyką. Kamienica jest przykładem renesansowe architektury mieszczańskiej. Budynek pochodzi z XVI wieku. Wtedy pierzeje kazimierskiego Rynku zabudowano murowanymi domami mieszczan. Około 1580 roku dwa spośród tych domów kupili bracia Krzysztof i Mikołaj Przybyłowie. W 1615 roku nałożono na budynki dekoracje renesansowe z bogatą ornamentyką. Dzięki trosce kolejnych właścicieli dekoracje te można podziwiać do dziś. Czy budynek wpisano do rejestru zabytków i pozostaje pod stałą opieką konserwatora? Budynek jest w rejestrze zabytków od 1967 roku. Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał Kamienicę pod św. Krzysztofem do rejestru zabytków pod numerem A/166 jako wyjątkowo cenny przykład zabudowy mieszczańskiej z początków XVII wieku reprezentującej kierunek rodzimy w sztuce okresu kontrreformacji. Z tego powodu występują utrudnienia związane z użytkowaniem budynku? Nie tyle utrudnienia, ile ograniczenia. Nie możemy np. umieścić reklamy naszego Jolanta Maj w Banku Spółdzielczym w Kazimierzu Dolnym pracuje od 1980 roku. W 1994 roku awansowała na główną księgową. Prezesem Zarządu Banku została w 2003 roku. Ukończyła Uniwersytet im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Ma wykształcenie wyższe ekonomiczne. fot. Hubert Bakinowski banku na ścianie frontowej kamienicy. Jesteśmy przez to mało widoczni z Rynku. Podświetlana reklama z kutego mosiądzu ginie w podcieniu łuku między kolumnami. Niestety, na więcej nie pozwolił nam Wojewódzki Konserwator Zabytków. Co przedstawiają płaskorzeźby na ścianie frontowej? Są to m.in. postacie ludzkie i zwierzęce oraz motywy mitologiczne, ornamenty roślinne, wzbogacone o napisy i sentencje filozoficzno-moralne. W centralnej części fasady umieszczono postać św. Krzysztofa, patrona kupców i podróżnych, opierającego się o przewrócone drzewo. Prof. Adam Miłobędzki powiedział o dekoracji, że jest formą sztuki wielkiej, którą kazimierscy patrycjusze chcieli pokazać światu. Ściana frontowa bliźniaczych kamienic jest bardzo oryginalna dzięki nieproporcjonalnej wysokości attyk i dekoracji rzeźbiarskiej. Od jak dawna bank jest właścicielem budynku? Według zapisów historia Banku Spółdzielczego w Kazimierzu Dolnym miała swój początek w 1912 roku. Zarejestrowano wtedy Kazimierskie Towarzystwo Kredytowe. Jednocześnie zakupiono kamienicę wraz z placem i drewnianą oficyną na zapleczu. Towarzystwo udzielało pożyczek ze składkowej kasy rzemieślnikom i przemysłowcom, by wyzwolić potrzebujących od zgubnych lichwiarzy. Kredyty prywatne w tamtych latach były drogie i trudno dostępne, dlatego Towarzystwo szybko zdobyło popularność wśród mieszkańców okolicy. 4/2014 BANK WSPÓLNYCH SIŁ 9

10 ROZMOWA BWS Co znajdowało się w budynku wcześniej, zanim stał się siedzibą banku? Kamienica pod św. Krzysztofem przetrwała do dziś bez większych przekształceń i uszkodzeń, pełniąc m.in. funkcję ratusza miejskiego. Swoje siedziby miały tu również Zarząd Gospodarki Komunalnej w Kazimierzu Dolnym, Biblioteka Miejska oraz różnego rodzaju punkty usługowe i sklepy. Czy były rozważane inne lokalizacje dla siedziby banku? W latach 70. XX wieku ówczesne władze rozważały możliwość przeniesienia banku do budynku tzw. faktorii angielskiej, również zabytkowego, znajdującego się w dużej odległości od centrum Kazimierza na końcu ul. Krakowskiej. Na szczęście dla nas skończyło się tylko na rozważaniach. W jakim stanie był budynek po przejęciu przez bank? Jak wspomniałam, bank jest właścicielem kamienicy od 1912 roku. Jeszcze w 1920 roku przeprowadzono prace konserwatorskie, likwidując przy okazji mur wypełniający arkady. Kolejne remonty wykonano w latach oraz w okresie powojennym pod nadzorem architekta Karola Sicińskiego oraz artysty rzeźbiarza Jana Ślusarczyka. Pamiątką po tym remoncie jest tablica umieszczona w architrawie brandmuru. W latach opracowano program gruntownej konserwacji kamienicy. Prace konserwatorskie wykonano w latach we współpracy z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w Lublinie i Muzeum Nadwiślańskim, którego dyrektor był jednocześnie konserwatorem zabytków dla Kazimierza Dolnego. W tamtych czasach główny ciężar finansowy tych przedsięwzięć pokrywał budżet państwa. Jednak bank jako właściciel obiektu także partycypował w tych kosztach. Kolejne prace wykonaliśmy w 2002 roku. Musieliśmy doraźnie zabezpieczyć pogarszający się stan dekoracji rzeźbiarskiej i konstrukcji grzebienia attyki, instalując zadaszenie. Co było największym wyzwaniem adaptacyjnym? Remont parteru i piwnic budynku. Oczywiście remont prowadzony był pod ścisłym nadzorem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Lublinie. Prowadziliśmy też prace konserwatorskie fasady kamienicy, a w szczególności attyki. Zanieczyszczenie powietrza związkami siarki i drgania powodowane przez ruch samochodów przyśpieszyły jego niszczenie. Ściana frontowa zaczęła się niebezpiecznie pochylać w stronę Rynku. Dlatego gruntowna konserwacja fasady okazała się pilna. Zrobiliśmy ją w 2007 roku. Wykonaliśmy wzmocnienia konstrukcyjne, stabilizujące budynek. Wzmocniliśmy sklepienie nad podcieniami oraz ściany nośne budynku. Usunęliśmy też tynki w podcieniach, odsłaniając profile żeber, dostosowując kolorystykę do odnalezionego oryginału. Czy bank otrzymał dofinansowanie? Niestety nie, choć trzykrotnie składaliśmy wnioski o to do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Nawet władze naszego miasta nie znalazły podstaw do zwolnienia banku Jolanta Maj w sali obsługi klienta Banku Spółdzielczego w Kazimierzu Dolnym. fot. Hubert Bakinowski z opłat za zajęcie pasa drogowego podczas trwania prac konserwatorskich. Uważamy, że to duże nieporozumienie. Okazało się również, iż bank jako instytucja finansowa nie może być beneficjentem celowych środków unijnych, więc olbrzymie koszty remontu tej zabytkowej kamienicy pokrywaliśmy z własnych środków. Otrzymaliście jakieś nagrody za dbałość o architekturę? W ogólnopolskim konkursie organizowanym przez Generalnego Konserwatora Zabytków w Warszawie otrzymaliśmy nagrodę Zabytek zadbany za konserwację i restaurację fasady kamienicy. W 2009 roku otrzymaliśmy też Laur Konserwatorski w konkursie organizowanym przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Lublinie, a Cezaremu Wojtanowiczowi, Wiceprezesowi Zarządu Banku, wręczono Złotą odznakę za opiekę nad zabytkami. Jakie korzyści dla banku wynikają z tego, że bank ma taką siedzibę? Mieć siedzibę w tak pięknej zabytkowej kamienicy w centrum Kazimierza Dolnego to nie tylko wspomniane wcześniej obowiązki, ale również wielki zaszczyt i prestiż. A gdyby przenieść siedzibę banku do nowoczesnego biurowca? Sądzę, iż nie potrafilibyśmy się tam odnaleźć. Jakie tajemnice kryje budynek? Tajemnicą, ale poliszynela, są kulisy napadu na bank miejscowych partyzantów we wczesnych latach powojennych. Igor Morye Dziennikarz 10 4/2014 BANK WSPÓLNYCH SIŁ

11 ROZMOWA BWS To miejsce nobilituje O budynek, w którym dzisiaj znajduje się siedziba Banku Spółdzielczego Rzemiosła w Krakowie, bank zabiegał przez dłuższy czas. Chociaż obiekt był niemal ruiną, przejęcie go nie było proste. Rozmowa z Heleną Piasecką Prezes Banku Spółdzielczego Rzemiosła w Krakowie Siedziba Banku Spółdzielczego Rzemiosła mieści się w starej kamienicy. Proszę opowiedzieć o historii tego miejsca. Siedziba naszego Banku mieści się w samym centrum Krakowa, w XIX-wiecznym budynku zwanym Pałacykiem Marfiewicza, od nazwiska pierwszego właściciela nieruchomości. Antoni Marfiewicz był przemysłowcem i bankierem, w 1858 roku powierzył znanemu polskiemu architektowi Filipowi Romanowi Pokutyńskiemu zadanie zagospodarowania swojej nieruchomości i zaprojektowania domu wraz z gmachem Nowych Łaźni. Powstały dwa budynki. Dom Marfiewicza to dzisiejsza siedziba banku, natomiast druga z kamienic, przekształcona z czasem w Hotel Krakowski, przestała istnieć w 1936 roku. Jaki to styl? Architektura pałacyku nosi ślady stylu neorenesansowego i późnego klasycyzmu, wyróżnia się wyraźnie na tle pierzei. Elementy stylu widać, kiedy przyjrzymy się zgrabnej, symetrycznej bryle, bogato zdobionej sztukateriami i dekoracyjnymi detalami. Czy budynek wpisano do rejestru zabytków i jest pod stałą opieką konserwatora? Pałacyk to zabytek uratowany dla Krakowa przez nasz Bank. Dzięki zakupowi, kapitalnemu remontowi i wszelkiej dbałości o historyczne elementy kamienicy, ostatecznie po zakończeniu prac w 1984 roku pałacyk został wpisany do rejestru zabytków miasta pod numerem A-660. Helena Piasecka, Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego Rzemiosła w Krakowie, jest absolwentką krakowskiej Akademii Ekonomicznej. Pracę w BSR w Krakowie rozpoczęła w 1981 roku na stanowisku głównej księgowej. Od 1989 roku kieruje Bankiem Spółdzielczym Rzemiosła w Krakowie jako Prezes Zarządu. fot. Staszek Rozpędzik Czy w związku z tym występują utrudnienia związane z użytkowaniem budynku? Samo użytkowanie nie stwarza problemów. Ale wszelkie prace remontowe wymagają uzgodnień i nadzoru konserwatorskiego. Po prostu planując jakieś prace, musimy uwzględniać dłuższy czas na ich realizację oraz konieczność dostosowania się do warunków stawianych przez konserwatora. Od jak dawna Bank jest właścicielem budynku? Bank Spółdzielczy Rzemiosła w Krakowie powstał w 1979 roku. I już wtedy zwróciliśmy uwagę na tę niszczejącą nieruchomość. Wydawała się wymarzonym miejscem na siedzibę Banku. Zakup kamienicy nie był jednak w tamtych czasach transakcją prostą. Ówczesne przepisy stanowiły np., że bank nie może kupić nieruchomości od osoby prywatnej bez zgody Ministerstwa Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej. Misja udziałowców zakończyła się sukcesem dopiero w sierpniu 1981 roku. Co znajdowało się tu wcześniej, zanim pałacyk stał się siedzibą Banku? Budynek był podzielony na 11 małych mieszkań. Bank zakupił Pałacyk z lokatorami i z zakładem rzemieślniczym. W skład nieruchomości wchodziła również oficyna z małym budynkiem, w którym przed laty mieściła się słynna krakowska cukiernia Wintera. W tym miejscu obecnie znajduje się nasz bankomat. W tak nietypowej sym- 4/2014 BANK WSPÓLNYCH SIŁ 11

12 ROZMOWA BWS Helena Piasecka, Prezes Banku Spółdzielczego Rzemiosła w Krakowie. fot. Staszek Rozpędzik biozie przyszło Bankowi pracować aż do początku lat 90. Lokatorzy powoli wyprowadzali się, a bank finansował zakup lub remont ich nowych mieszkań. Czy były rozważane inne lokalizacje dla siedziby Banku? W latach 80. rynek nieruchomości był niezwykle ubogi. Zależało nam, by siedziba miała dobrą lokalizację w centrum miasta i była łatwo dostępna dla klientów. Pałacyk idealnie spełniał nasze oczekiwania. Dlatego ówczesne władze Banku starały się o budynek z pełną determinacją. Po przejęciu budynku przeprowadzili Państwo remont wnętrz i elewacji zewnętrznej? Zdewastowana i zapuszczona kamienica nadawała się jedynie do kapitalnego remontu. Inwentaryzacja obiektu i badanie konstrukcji budynku wykazały na tyle dobry stan techniczny, że mogliśmy przystąpić do prac remontowych. Historia tego remontu z perspektywy lat wydaje się zabawną opowieścią pełną niewiarygodnych anegdot. W rzeczywistości była ponadkilkuletnią walką o każdą cegłę i dachówkę. Proszę także pamiętać, że wtedy jeszcze część budynku zajęta była przez lokatorów. Pierwszy etap remontu zakończył się wiosną 1985 roku, kiedy otworzyliśmy swoje podwoje dla klientów. Wszystkie prace remontowe przeprowadzaliśmy pod nadzorem konserwatora zabytków. Dzięki naszym staraniom zachowało się wiele elementów wyposażenia wnętrz, np. piękny XIX-wieczny piec kaflowy, kominek, oryginalne odrzwia stolarki wewnętrznej. Można je podziwiać do dziś. Czy skomplikowane było dostosowanie obiektu do wymogów bankowych? W związku z nietypową sytuacją, jaką była obecność lokatorów, dostosowywanie przebiegało stopniowo, etapami. Rozkład pomieszczeń pozostał zasadniczo bez zmian. Wystrój sali operacyjnej jest stylizowany na przedwojenne banki krakowskie i lwowskie, z dużą ilością szkła i miedzi. Styl udało nam się pogodzić z nowoczesnymi technologiami. Jak wyglądała współpraca z konserwatorem zabytków przy adaptacji budynku? Współpracujemy z konserwatorem cały czas, ponieważ budynek wymaga nieustannej dbałości. W 1995 roku odnawialiśmy elewację, sztukaterie, wszystkie elementy kamienne i metalowe oraz stolarkę budynku. W 2010 roku wyrównaliśmy poziom chodnika przed wejściem do budynku Banku, zachowując oryginalne żeliwne balustrady. Przystosowaliśmy wejście i podjazd dla osób niepełnosprawnych. Każda z tych prac wymaga opiniowania i nadzoru konserwatora. Czasami rodziło to absurdalne sprzeczności. Pamiętam wiele lat temu remont oryginalnej drewnianej klatki schodowej. Straż pożarna 12 4/2014 BANK WSPÓLNYCH SIŁ

13 ROZMOWA BWS TO MIEJSCE SZCZEGÓLNE DLA NASZEGO RODOWODU. WROŚLIŚMY W PAŁACYK, A ON STAŁ SIĘ SYMBOLEM NASZEJ DZIAŁALNOŚCI upierała się przy jej likwidacji i zastąpieniu innymi materiałami, natomiast konserwator stanowczo zabronił naruszenia jej konstrukcji. Klatka w oryginalnym kształcie jest w pałacyku do dziś. Czy bank otrzymał dofinansowanie na remont z instytucji zewnętrznych? W latach 80. remont był finansowany z własnych zasobów Banku oraz pożyczki z BGŻ. Otrzymaliśmy również dofinansowanie z Ministerstwa Kultury. Ile kosztował remont budynku? Koszt remontu był znaczący, ówczesne czasy wydatki szły w dziesiątkach milionów złotych. Trudno je porównać do obecnych realiów. Proszę pamiętać, że po drodze mieliśmy szalejącą inflację, denominację i rewolucję rynkowo-gospodarczą. Jakie korzyści dla Banku wynikają z tego, że ma on taką siedzibę? To miejsce szczególne dla naszego rodowodu. Wrośliśmy w pałacyk, a on stał się symbolem naszej działalności. Z całą pewnością takie miejsce nobilituje, ale i zobowiązuje, dodaje prestiżu i wspiera wizerunek instytucji. Wymaga specjalnego traktowania. Czy społeczność docenia to, że Bank zadbał o ten budynek? Klienci lubią naszą siedzibę. Myślę, że czują tu atmosferę historii, ulotny urok minionych czasów, nietypowość wnętrza, w którym znakomicie sprawdzają się i działają wszystkie nowoczesne technologie bankowe. Czy Bank doceniono za dbałość o architekturę i zabytek? Nie otrzymaliśmy żadnych nagród za przywrócenie Pałacyku do świetności. Ale o walorach tego miejsca pamięta wielu badaczy przeszłości Krakowa. Przykładem może być opis zastosowanych w architekturze budynku elementów skalnych, który znalazł się w książce Kamienny Kraków autorstwa geologa, prof. AGH, pana Jacka Rajchela. To dowód, że kamienica ciągle budzi zainteresowanie. Sala operacyjna BSR Banku. fot. BSR Bank A gdyby zaproponowano Pani przeniesienie siedziby Banku do nowoczesnego biurowca ze szkła i stali? Odmówiłabym, pałacyk z pewnością pozostanie naszą reprezentacyjną siedzibą. Przez 35 lat istnienia Banku stał się naszym rozpoznawalnym znakiem i chociaż instytucja to nie budynki, w których się pracuje, właśnie walka o ocalenie pałacyku sprawiła, że stał się on miejscem szczególnym dla naszego rodowodu i wizerunku. Jakie tajemnice kryje budynek? Tego do końca nie możemy być pewni. Pod budynkiem znajdują się stare piwnice. Przy okazji remontów wykonano w nich odkrywki elementów kamiennych, starych łukowatych sklepień, portali. W grubych murach znajdują się ciasne przejścia, a liczne schodki prowadzące do różnych pomieszczeń sprawiają, że poruszamy się trochę jak w labiryncie. Biorąc pod uwagę barwną przeszłość budynku, można się spodziewać, że działo się tu wiele interesujących zdarzeń. To jednak materiał na zupełnie inną opowieść. Igor Morye 4/2014 BANK WSPÓLNYCH SIŁ 13

14 AKTUALNOŚCI Zmiana na stanowisku Prezesa Zarządu Banku BPS S.A. R ada Nadzorcza Banku Polskiej Spółdzielczości S.A. 24 marca br. przyjęła rezygnację Pana Tomasza Mironczuka ze stanowiska Prezesa Zarządu Banku BPS. Jednocześnie powierzyła Panu Zdzisławowi Kupczykowi czasowe wykonywanie obowiązków Prezesa Zarządu Banku BPS. Tomasz Mironczuk wykonał zleconą przez akcjonariuszy misję reorganizacyjną w ramach Grupy BPS. Był Prezesem Zarządu Banku BPS od lipca 2012 do marca 2014 roku. W tym czasie przygotował Strategię Banku BPS i Zrzeszenia na lata , uporządkował Grupę Kapitałową oraz stworzył dogodne warunki do wymiany poglądów na temat rozwoju sektora w obliczu nowych uregulowań unijnych. Wkroczyłem do Zrzeszenia BPS w trudnym momencie, po odwołaniu poprzedniego Zarządu, w dużym zawirowaniu organizacji i przy braku koncepcji działania na przyszłość. Zrobiłem to, co zaplanowałem. Czas na zmianę. Odchodzę, pozostawiając organizację w dobrych rękach. Wierzę, że banki spółdzielcze wraz z bankami zrzeszającymi osiągną cel dalekosiężny, czyli uzyskanie 20% udziału w rynku w roku Tego życzę i będę trzymał kciuki za tę przyszłościową gałąź polskiego sektora finansowego powiedział Tomasz Mironczuk. Zdzisław Kupczyk wywodzi się z sektora bankowości spółdzielczej. W Banku BPS pracuje od momentu jego powstania, czyli od 2002 roku początkowo jako dyrektor Oddziału w Sieradzu, następnie przez 10 lat jako Dyrektor warszawskiego Oddziału Regionalnego. Wcześniej pełnił funkcję Prezesa Zarządu Banku Spółdzielczego w Warcie. Przed rozpoczęciem kariery w bankowości piastował stanowiska w administracji państwowej i gospodarczej, od 1980 roku zawsze na Zdzisław Kupczyk, p.o. Prezesa Zarządu Banku Polskiej Spółdzielczości. fot. Bank BPS stanowiskach kierowniczych. Ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji na Uniwersytecie Łódzkim, studia podyplomowe w Wyższej Szkole Bankowości we Wrocławiu oraz na Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, z zakresu Zarządzania nowoczesnym bankiem. Jest także absolwentem studiów podyplomowych w Szkole Głównej Planowania i Statystyki, w obszarze Zarządzania w gospodarce. Spółdzielcy w Radzie ZBP 15 kwietnia odbyło się XXVI Walne Zgromadzenie Związku Banków Polskich. W skład Rady Związku weszło czterech przedstawicieli banków spółdzielczych: Teresa Kudlicka, Prezes Banku Spółdzielczego w Płońsku, Ryszard Lorek, Prezes SGB-Banku SA, Bartosz Kublik, Prezes Banku Spółdzielczego w Ostrowi Mazowieckiej, Cezary Maciejewski, Prezes Kujawsko-Dobrzyńskiego Banku Spółdzielczego we Włocławku. Bartosz Kublik, Prezes Banku Spółdzielczego w Ostrowi Mazowieckiej. fot. BWS Teresa Kudlicka, Prezes Banku Spółdzielczego w Płońsku. fot. BWS 14 4/2014 BANK WSPÓLNYCH SIŁ

15 AKTUALNOŚCI Raz jeszcze o IPS S pór wokół IPS sięga dwóch płaszczyzn: merytorycznej oraz tej dotykającej sfery wartości. Wydaje się, że dyskusja w chwili obecnej powinna dotyczyć szczegółów tego, jak urządzić system, by nie ugodzić zanadto w samodzielność banków spółdzielczych, a jednocześnie uzyskać sprawny organizacyjnie mechanizm pisze Bartosz Kublik, Prezes Banku Spółdzielczego w Ostrowi Mazowieckiej. Jak uzyskać maksymalne udogodnienia, których możliwość płynie tak z zasady proporcjonalności, jak i choćby z dyrektywy DGS? Ta ostatnia mówi, że instytucje połączone w sprawny IPS mogą łożyć mniej na ogólne systemy gwarantowania depozytów. Piszę, że dyskusja powinna dziś dotyczyć wyłącznie szczegółów, ponieważ od 1 stycznia br. sławetne rozporządzenie CRR (w odróżnieniu od samej dyrektywy CRD) weszło do porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej w sposób automatyczny, z czego chyba nie całe środowisko bankowości spółdzielczej zdaje sobie sprawę. Korzyści na długie lata Z tego powodu nie przeszliśmy ciągle ze sfery imponderabiliów do sfery rzeczowych negocjacji dotyczących korzyści oraz interesów polskiej spółdzielczości bankowej na długie lata. Jeżeli o imponderabilia chodzi, to należy przypomnieć, że regulacje tak kontestowane przez sektor weszły jako odpowiedź na kryzys spowodowany przez największe międzynarodowe korporacje bankowe. Chyba nie ma sporu co do tezy, że jeżeli już dopuściliśmy jako ludzkość do przejęcia gigantycznej władzy przez międzynarodowe korporacje finansowe, to jeśli chcemy mieć choć cień wpływu na ich działalność, musimy tworzyć ponadnarodowe regulacje. Istnieje bowiem już dziś spektakularna asymetria pomiędzy stopniem integracji międzynarodowego kapitału, a stopniem integracji struktur państwowych (regulacyjnych, podatkowych, kontrolnych). A nie należy zapominać, że tylko struktury publiczne podlegają lepszej bądź gorszej, ale zawsze, kontroli społecznej, realizowanej w ramach procesu demokratycznego. Wynika z tego, że dla nas, spółdzielców bankowych realizujących klasyczną lokalną bankowość Unia Europejska próbująca okiełznać międzynarodowy kapitał jest raczej sprzymierzeńcem niż oponentem. My zaś jesteśmy sprzymierzeńcem UE, nie tylko mądrze dystrybuując kapitał, ale też korygując szaleństwa globalizacji poprzez swoje naturalne powiązanie z lokalnymi rynkami i podmiotami. Dlaczego chcą nas karać? Co więc się stało, że nowe regulacje tak rozsierdziły sektor? Otóż mamy tu do czynienia z klasycznym dysonansem poznawczym: nie my wywołaliśmy kryzys dlaczego nowe regulacje dotykają nas? Jesteśmy strukturalnie nadpłynni dlaczego karać nas nowymi regułami płynności? Bartosz Kublik, Prezes Banku Spółdzielczego w Ostrowi Mazowieckiej. fot. BWS I zaczynamy sobie odpowiadać czasem teoriami spiskowymi. Regulacje zaś mają to do siebie, że dotyczą wszystkich podmiotów zwanych bankami. A przecież chcemy być traktowani jako pełnowartościowe banki. Daleki jestem od stwierdzenia, że nadzorca jest nieomylny i najlepiej interpretuje rzeczywistość, ale staram się rozumieć szerszy kontekst. Nie podoba mi się paternalistyczny ton pism o możliwości wypłaty dywidendy. Jednak pamiętam o strukturze polskiego sektora bankowego i o tym, że po to, by część kilkunastomiliardowego zysku została nad Wisłą, należy mocno przypominać działającym w kraju zagranicznym instytucjom. Kiedy zastanawiam się nad przyszłą konstrukcją sektora bankowości spółdzielczej, to dostrzegam jego obecne słabości. Tracimy czas i pieniądze Przed nami pilna potrzeba silnego przyspieszenia modernizacyjnego. Posiadamy wobec komercji znaczną lukę technologiczną, która nie pozwala nam opanować obszarów rynku 4/2014 BANK WSPÓLNYCH SIŁ 15

16 AKTUALNOŚCI STRACILIŚMY JUŻ DWA LATA NA JAŁOWE DYSKUSJE I POSZUKIWANIE TZW. TRZECIEJ DROGI. DWA LATA, KTÓRE MOGLIŚMY WYKORZYSTAĆ NA PRACE I DIALOG Z NADZORCĄ dających wysoką rentowność przy niższym ryzyku. Mam tu na myśli przede wszystkim bankowość konsumencką, która za kilka lat będzie się rozwijać już prawie tylko w oparciu o internet. Dynamikę budujemy, pozyskując firmy, co samo w sobie nie jest złe, ale niesie przebudowę naszych portfeli nie bez tkwiącego w tym procesie ryzyka. Tracimy czas i pieniądze na budowanie nieoptymalnych, czasem archaicznych rozwiązań informatycznych, które i tak nie pozwalają nam pozyskać w skali sektora setek tysięcy młodych ludzi bankujących w sieci ani nawet zbudować handlowej warstwy oprogramowania z prawdziwego zdarzenia. Niedobory technologii, marketingu i efektywności pokrywamy szybszą decyzyjnością, elastycznością i potężnym nakładem ludzkiej pracy (niekiedy słabiej opłacanej, na co pozwala nam działalność na lokalnych rynkach), ale te tzw. proste zasoby będą się z czasem wyczerpywać. Zwłaszcza w epoce coraz bardziej wymagających regulacji. Potrzebny nam jeden system Z powyższych powodów wizja silniej, zintegrowanej grupy (IPS) wcale nie musi przerażać. Odblokowanie części kapitału i płynności może dać dodatkowy oddech na najbliższy okres, w którym powinniśmy skoncentrować się na zbudowaniu wspólnego rozwiązania informatycznego. Jeśli nie jednego systemu, to choćby szyny integrującej to, co mamy w bankach. Dałoby to możliwość zbudowania porządnej bankowości internetowej i mobilnej na miarę oczekiwań klientów. Bankowości, która traci już oblicze platformy do przejrzenia operacji i prostych transakcji, a która staje się kanałem wszelkich kontaktów z bankiem na równi z klasycznym oddziałem. Takie podejście wcale nie musi oznaczać utraty indywidualności. Wystarczy pozostawić zrzeszonym bankom możliwość parametryzacji własnych produktów. Współzależymy od siebie Wydaje się też, że budowa nowego modelu zrzeszenia musi być okazją do lepszego ukształtowania ładu korporacyjnego w Grupie, bo przecież obecne problemy Banku Zrzeszającego wynikają w dużej mierze z braków w tym ładzie. Pojawiają się pytania o zagrożenie odrębności i potrzebę gwarantowania za partnerów. Należy zapytać: czy dziś nie jesteśmy połączeni wspólnotą interesów i odbioru społecznego? Czy kryzys w kilku większych bankach spółdzielczych nie zaszkodziłby reputacji pozostałych? W istocie już dziś współzależymy od siebie. Tyle że nie wypracowaliśmy jasnych standardów tej współzależności. Jesteśmy siecią bezpieczeństwa i powinniśmy szukać ekonomiki skali wszędzie tam, gdzie to możliwe. Po transformacji nauczyliśmy się gospodarki rynkowej. Mamy już jednak do czynienia z kolejnym jej wcieleniem gospodarką globalną. Najwięksi tego świata szukają synergii kosztowych i kapitałowo-płynnościowych, próbując jednocześnie (dzięki nowym technologiom) odzyskać operacyjność i elastyczność na dole. My tę elastyczność posiadamy! Dodajmy do tego efekt skali! Straciliśmy dwa lata Pytanie o samodzielność. Dorastałem w niewielkim mieście i rok po roku obserwowałem, jak umiera spółdzielczość handlowa. Do samego końca ciesząc się pełną niezawisłością. Najpierw oddała pole prywatnej krajowej inicjatywie, spośród której do dziś funkcjonują ci, którzy przyswoili sobie nowoczesne wzorce zarządzania i organizacji. Reszta odpadła w konkurencji z korporacjami. Nie pochwalam tego stanu. Odnotowuję jedynie fakty, które zapisała moja 20-letnia świadoma obserwacja polskiej gospodarki. Była w tym także wina regulatorów, ale taki był kontekst międzynarodowy. Taki był model dla rynków wschodzących. Taki był konsensus waszyngtoński. Chrońmy, co polskie. Byle w sposób chłodny i przemyślany. Nade wszystko zaś w dyskusji o nowej koncepcji Zrzeszenia emocje powinny ustąpić kalkulacjom i merytoryce. Straciliśmy już bowiem dwa lata na jałowe dyskusje i poszukiwanie tzw. trzeciej drogi. Dwa lata, które mogliśmy wykorzystać na prace studyjne nad IPS, kontynuowane równolegle z dialogiem z nadzorcą, m.in. na temat zasady proporcjonalności i ewentualnych udogodnień (opłaty na BFG, KNF, zakres kontroli KNF itd.). Dwa lata, które diametralnie zmieniły (osłabiły) naszą pozycję negocjacyjną w tym zakresie nie tylko ze względu na upływ czasu, ale też w wyniku obecnej sytuacji Banku Zrzeszającego. Bartosz Kublik Prezes Banku Spółdzielczego w Ostrowi Mazowieckiej 16 4/2014 BANK WSPÓLNYCH SIŁ

17 AKTUALNOŚCI Cooperatives Europe w Polsce Dwudniowe obrady tej największej w Europie społdzielczej organizacji odbyły się w Warszawie Przewodniczący Rady Cooperatives Europe Dirk J. Lehnhoff (z mikrofonem). fot. Bank BPS W otwarciu Zgromadzenia 3 kwietnia br. udział wzięli m.in.: Olgierd Dziekoński, Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP; Grażyna Henclewska, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki; Tadeusz Sławecki, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej; Piotr Żuchowski, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego; Zofia Szalczyk, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi; Małgorzata Marcińska, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej; Marek Gos, Przewodniczący Sejmowej Komisji Nadzwyczajnej ds. Opracowania Nowego Prawa Spółdzielczego. Podczas Zgromadzenia poruszono temat legislacji spółdzielczej w krajach Unii Europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem Polski. Przyjęto w tej sprawie specjalną uchwałę, obejmującą apel do władz polskich o lepsze prawo spółdzielcze i lepsze warunki funkcjonowania spółdzielni w Polsce. Przyjęcie uchwały poprzedziło wystąpienie dr. Jerzego Jankowskiego, który wskazał, w jaki sposób polska spółdzielczość jest ata- kowana m.in. przez nieustanne nowelizacje prawa spółdzielczego, pogarszające stan prawny w tej dziedzinie, co stanowi przedmiot licznych interwencji Trybunału Konstytucyjnego. Przewodniczący Rady Cooperatives Europe Dirk J. Lehnhoff przypomniał, że nie bez powodu Zgromadzenie odbywa się w Warszawie. Jest to okazja, aby przedstawić tradycje, dorobek, ale i obecne problemy polskiej spółdzielczości. List do spółdzielców przekazał także Bronisław Komorowski, Prezydent RP. Organizacja Cooperatives Europe powstała w 2006 roku. Zrzesza obecnie 92 ogólnokrajowe organizacje spółdzielcze z 36 krajów europejskich reprezentujące 160 tys. spółdzielni liczących 123 mln członków i dających pracę 5,4 mln obywateli naszego kontynentu. CE utrzymuje bliskie kontakty z Parlamentem Europejskim, Komisją Europejską i Europejskim Komitetem Ekonomiczno-Społecznym i w ramach różnorodnych konsultacji prezentuje stanowisko spółdzielców z państw członkowskich UE. BS w Wyszkowie przejął Grodzisk Mazowiecki Komisja Nadzoru Finansowego decyzją z dnia 18 marca br. zezwoliła na połączenie z dniem 31 marca br. Polskiego Banku Spółdzielczego w Wyszkowie (bank przejmujący) z Bankiem Spółdzielczym w Grodzisku Mazowieckim (bank przejmowany) obydwa Banki są z regionu warszawskiego. W wyniku połączenia Bank Spółdzielczy w Grodzisku Mazowieckim zostaje wykreślony ze struktury Zrzeszenia Banku BPS S.A. Na dzień 31 marca br. liczba zrzeszonych z Bankiem BPS S.A. Banków Spółdzielczych wynosi /2014 BANK WSPÓLNYCH SIŁ 17

18 AKTUALNOŚCI Odzieżówka dla inwestorów Dom Maklerski Banku BPS zorganizował spotkanie spółek z branży odzieżowo- -obuwniczej z przedstawicielami inwestorów instytucjonalnych (TFI i OFE). Wziął pod lupę właśnie ten sektor, gdyż poprawiająca się koniunktura konsumencka oraz planowany wzrost PKB powinny mieć duży wpływ na wyniki firm odzieżowych i obuwniczych. Na spotkanie, które odbyło się 26 marca w siedzibie Grupy BPS w Warszawie, przybyły firmy: CCC, Monnari Trade, Gino Rossi, Bytom, Prima Moda, Redan, Wojas, Protektor. Klientom instytucjonalnym brakuje informacji o średnich i mniejszych spółkach. Strategia Domu Maklerskiego Banku BPS zakłada wypełnienie tej niszy. Jesteśmy jednym z nielicznych Domów Maklerskich, który koncentruje się właśnie na małych i średnich spółkach. Co do mniejszych podmiotów z branży obuwniczo-odzieżowej, to jesteśmy prekursorami, którzy wskazują na atrakcyjność inwestycyjną spółek, takich jak: Monnari, Gino Rossi czy Bytom podkreśla Cezary Iwański, Prezes Zarządu DM BPS. Markowe strategie Klienci nie zdają sobie sprawy, mierząc odzież w przebieralni ulubionego markowego sklepu, że mają do czynienia z ostatnim ogniwem skomplikowanego łańcucha. Zaczyna się on od wyboru lokalizacji salonu. Dynamicznie rozwijające się budowy centrów handlowych powodują lawinowy wzrost powierzchni do wynajęcia. Decyzji o najmie powierzchni towarzyszy analiza portfela najemców centrum, bo marki lubią chodzić parami CCC obok Deichmanna, Bytom obok Vistuli, Reserved obok Zary. Ważna jest również frekwencja klientów odwiedzających galerię. Na koniec pozostaje już tylko promocja atrakcyjnych strojów z najnowszych kolekcji. CEZARY IWAŃSKI: JESTEŚMY JEDNYM Z NIELICZNYCH DOMÓW MAKLERSKICH, KTÓRY KONCENTRUJE SIĘ NA MAŁYCH I ŚREDNICH SPÓŁKACH Sektor czeka wzrost Analitycy Domu Maklerskiego Banku BPS przewidują, że zapowiada się dynamiczny rozwój branży. W 2014 roku powinna ona zbierać żniwo po okresie słabszej koniunktury i podjętych w poprzednich latach działaniach restrukturyzacyjnych oraz odłożonych w czasie inwestycjach. Bez wątpienia sektor ten czeka wzrost marż przy jednoczesnym wzroście sprzedaży. Spółki odnalazły swój sposób na biznes. Zaczerpnęły doświadczenie z Zachodu i wprowadzają podążające za trendami kolekcje, często w krótkich seriach. To powoduje ciągły ruch w sklepach i przyzwyczajenie klientów do nowości, które trzeba zobaczyć mówi Marcin Stebakow, Dyrektor Departamentu Analiz DM BPS. Dobre wyniki W branży modowej najważniejsze jest wyważenie między odejściem od standardu, a potrzebą mas. Zbyt ryzykowne kolekcje już się nie zdarzają. Ich celem jest więc proponowanie ciekawych, ale bezpiecznych biznesowo wzorów. Program naprawczy w pełnym wymiarze powinien być widoczny w obuwniczym ramieniu GK Gino Rossi. W wynikach za 2013 rok widać proces zmian, jakie zaszły w Spółce na przestrzeni ostatnich kwartałów. Obecnie koncentrujemy się na restrukturyzacji części odzieżowej Grupy. Wprowadzone MARCIN STEBAKOW: BEZ WĄTPIENIA SEKTOR CZEKA WZROST MARŻ PRZY JEDNOCZESNYM WZROŚCIE SPRZEDAŻY. SPÓŁKI ODNALAZŁY SWÓJ SPOSÓB NA BIZNES zmiany mają na celu poprawę rentowności w marce Simple CP, tak aby GK Gino Rossi oparła się na silnych podstawach. W naszych planach na 2014 rok zakładamy dalszą poprawę wyników grupy i realizację prognozy mówiącej o 260 mln zł przychodów ze sprzedaży i 20 mln zł EBITDA mówi Tomasz Malicki, Prezes Zarządu GK Gino Rossi. Firma Monnari zamknęła 2013 rok rekordowymi wynikami oraz znaczącą poprawą efektywności. To dzięki prowadzonej od lat restrukturyzacji operacyjnej. Dobre wyniki za rok 2013 były rezultatem zmian wewnątrz Spółki wprowadzanych od kilku lat. Spodziewane efekty przyniosły skoncentrowanie się na jednej wiodącej marce Monnari, a także redukcja kosztów produkcji, która częściowo jest lokowana w Polsce, przy jednoczesnej optymalizacji cen w sklepach. Nadal utrzymujemy dyscyplinę kosztową, co wraz z dalszym doskonaleniem procesów wewnętrznych powinno wspierać poprawę wyników w nadchodzących kwartałach podkreśla Mirosław Misztal, Prezes Zarządu Monnari Trade. Redakcja 18 4/2014 BANK WSPÓLNYCH SIŁ

19 ROZMOWA BWS Brak dobrej ustawy sprzyja krytyce Rozmowa z Eugeniuszem Grzeszczakiem, Wicemarszałkiem Sejmu RP Janusz Orłowski: Jakie najważniejsze kwestie musi rozstrzygnąć nowa ustawa o spółdzielczości, nad którą obecnie pracują posłowie? Eugeniusz Grzeszczak: Warto przypomnieć kogo będą dotyczyć zmieniane obecnie regulacje prawne. Spółdzielczość daje dzisiaj zatrudnienie w Polsce przeszło 400 tys. osób, natomiast w całej Unii Europejskiej są to już miliony. Ponad 8 tys. polskich spółdzielni prowadzi działalność w 15 różnych branżach. Doświadczenia ostatnich lat pokazały, że gospodarka nie powinna być zdominowana wyłącznie przez jedną formę prowadzenia działalności, czyli przez spółki kapitałowe. Można tutaj śmiało wymienić banki spółdzielcze, które mimo trudnej sytuacji gospodarczej, wynikającej z kryzysu na światowych rynkach finansowych, były w stanie się rozwijać i skutecznie konkurować z bankami komercyjnymi. To dowodzi, że są one mniej podatne na wszelkiego rodzaju zawirowania na rynkach globalnych, a wszystkie strategiczne decyzje podejmują na szczeblu lokalnym. Także Organizacja Narodów Zjednoczonych, ustanawiając 2012 rok Międzynarodowym Rokiem Spółdzielczości, dała zielone światło dla rozwoju tej formy gospodarowania, która zapobiega wykluczeniu społecznemu. Nowa ustawa o spółdzielczości jest pilnie potrzebna. W ostatnich latach było podejmowanych kilka prób zreformowania prawa spółdzielczego, ale żadna z nich nie zakończyła się powodzeniem. Obowiązująca obecnie ustawa z 1982 roku nie przystaje już do rzeczywistości, a przecież bez spółdzielczości nie można budować społeczeństwa obywatelskiego. Od 1988 roku liczba spółdzielni w naszym kraju zmniejszyła się o blisko połowę z 15 tys. do zaledwie 8 tys. obecnie. Poważnym błędem były próby wtłaczania na siłę sektora spółdzielczego w ramy gospodarki wolnorynkowej, bez uwzględnienia jego specyfiki. Ograniczenia w rozwoju spółdzielczości doprowadziły do tego, że udział tej formy gospodarowania w produkcie krajowym brutto spadł z około 9% w 1988 roku do niespełna 1% obecnie. Spółdzielnie to nie są spółki prawa handlowego. Jeżeli już porównywać je do spółek, to są one z pewnością bardziej spółkami osobowymi niż kapitałowymi. To przecież zrzeszenia osób, a nie kapitału. Natomiast przez przepisy podatkowe spółdzielnie są traktowane w taki sam sposób, jak spółki kapitałowe. Widać wyraźnie, że ustawodawca nie do końca rozumie istotę specyfiki spółdzielni jako organizacji członkowskiej. Poza tym przy pracach nad ustawą często biorą górę różnego rodzaju uprzedzenia ideowe i polityczne, a to jeszcze potęguje problemy ze sprecyzowaniem trafnych przepisów prawa spółdzielczego. Trzeba też pamiętać, że posłowie pracują nad kilkoma różnymi projektami, zgłoszonymi przez różne ugrupowania polityczne. Projekt zgłoszony przez ludowców powstał przy współpracy z ekspertami Krajowej Rady Spółdzielczej. Podkreślono Eugeniusz Grzeszczak, Wicemarszałek Sejmu RP. fot. Kancelaria Sejmu w nim, że system spółdzielczy rozpatrywać należy jako jedną z form aktywności społecznej, opartą na ponadczasowych zasadach i wartościach. Spółdzielnie stanowią poważną szansę na pełniejsze zaspokojenie ludzkich potrzeb i budowę lepszego, bardziej przyjaznego dla ludzi państwa. Szeroką ofertę spółdzielczą zamyka spółdzielczy system bankowy, doskonale wspierający rozwój środowisk lokalnych. Głównym celem, jaki stoi przed spółdzielczym ustawodawstwem, jest zachowanie odrębności sektora spółdzielczego od podmiotów prawa handlowego i uznanie spółdzielczej specyfiki zarówno w prawie spółdzielczym, jak i w systemie podatkowym. Czy uda się uchwalić tę regulację jeszcze w obecnej kadencji Sejmu? Faktem jest, że przed kilku laty projekt ustawy o spółdzielczości przeszedł przez wszystkie procedury i chociaż nowa regulacja była już w zasadzie gotowa, to nie udało się jej wprowadzić pod obrady plenarne i przegłosować, bowiem Sejm zakończył swoją kadencję. Mam nadzieję, że teraz tak nie będzie. Nie ulega kwestii, że ustawodawstwo spółdzielcze jest trudną dziedziną do regulacji. Dowodzą tego prace legislacyjne prowadzone od 1988 roku. Wszystkie ówczesne inicjatywy kończyły się niepowodzeniem. Ważną sprawą jest sposób postrzegania spółdzielczości jako efektywnego czynnika rozwoju gospodarczego. Trzeba doprowadzić do sytuacji, w której spółdzielczość będzie postrzegana w Polsce jako normalna i pełnoprawna forma działalności gospodarczej, służąca swoim członkom, tak jak to się dzieje w innych krajach. W ocenie ekspertów większość projektów nowego prawa spółdzielczego zbyt daleko ingeruje w uprawnienia spółdzielców. Prawo powinno zapewniać przede wszystkim dobrowolne i otwarte dla wszystkich członkostwo. Każda osoba musi mieć swobodę przystąpienia do spółdzielni i wystąpienia z niej Zgodnie z tą zasadą spółdzielnia nie może stosować barier ograniczających członkostwo oraz odmówić przyjęcia nowego członka, 4/2014 BANK WSPÓLNYCH SIŁ 19

20 ROZMOWA BWS jeżeli spełnia on warunki określone statutem. Nowych rozwiązań prawnych wymaga między innymi problem zbywania udziałów. Dowolność zbywania udziałów prowadzi do różnego rodzaju patologii. Dlatego procedura ta powinna mieć charakter ograniczony. Praktycznego podejścia wymaga też kwestia przekształceń organizacyjnych. Obok łączenia się spółdzielni poprzez przejęcie należy wprowadzić także możliwość łączenia się spółdzielni, w wyniku którego powstanie nowa spółdzielnia. Pomimo swej specyfiki spółdzielnie prowadzą swoją działalność w określonym otoczeniu gospodarczym i na konkurencyjnym rynku. Komisja Europejska podkreśla, że w niektórych okolicznościach uzasadnione jest przyznanie spółdzielniom specjalnych ułatwień, dzięki którym nie będą się one znajdowały w niekorzystnej sytuacji. Z tego przyzwolenia korzysta większość krajów, tak zwanej starej Unii Europejskiej. No właśnie, w innych krajach spółdzielnie korzystają z różnych przywilejów i preferencji podatkowych. Czy w obecnej sytuacji gospodarczej kraju spółdzielcy też mogą liczyć na takie przywileje? Nie chodzi tutaj wcale o jakieś szczególne przywileje czy preferencje dla spółdzielni, tylko o to, żeby spółdzielnie były traktowane w sposób adekwatny do pełnionej roli, miejsca w gospodarce i prowadzonej działalności. Dziś w wielu przypadkach spółdzielnie są dyskryminowane, ponieważ istnieje wyraźna nierówność między warunkami prawnymi dla spółdzielni a warunkami dla spółek prawa handlowego. Nie chodzi więc o przywileje, ale przede wszystkim o równe traktowanie i usunięcie nierówności, jakie występują w przepisach prawa. Obowiązują określone przepisy dla spółek osobowych i niech one obowiązują także w spółdzielni jako organizacji członkowskiej skupiającej różne osoby. Dobrym przykładem jest tutaj obowiązek podatkowy od osób prawnych i fizycznych. Spółdzielnie w takim przypadku, nie wiadomo dlaczego, są kwalifikowane jako spółki kapitałowe. Następny przykład to obowiązek prowadzenia pełnej księgowości, nawet w małych spółdzielniach, podczas gdy spółki osobowe, których przychody nie przekraczają określonej kwoty rocznie, mogą prowadzić uproszczoną księgowość, a spółdzielnie nie mogą. To jest właśnie nierówne traktowanie. Spółki osób prawnych mają dywidendę zwolnioną z podatku dochodowego, a spółdzielnie osób prawnych już takiego zwolnienia nie mają. To jest wyraźna dyskryminacja. Tego rodzaju nierówności trzeba usunąć w przygotowywanej obecnie ustawie. Czy posłowie pracujący nad nową ustawą biorą pod uwagę rządowy raport na temat spółdzielczości? Ten dokument nie został oficjalnie przyjęty przez rząd, był przygotowany przez kierowany przeze mnie zespół międzyresortowy. Dobrze pokazuje, czym jest spółdzielczość, jakie ma problemy i co należy zrobić, aby poprawić stan spółdzielczości, jaki obecnie mamy. Ten raport przygotowali wspólnie przedstawiciele rządu i środowiska spółdzielczego. Wprawdzie powołany został międzyresortowy zespół, którego zadaniem było przygotowanie założeń nowej ustawy Prawo spółdzielcze, ale nie trafiły one pod obrady rządu, przyjął je natomiast Komitet Stały Rady Ministrów. Założenia nie zostały przyjęte jako wytyczne do przygotowania nowej ustawy. Sejm pracuje więc nad projektami ustaw przygotowanymi przez posłów. Z pewnością prace te wyglądałyby inaczej, gdyby dyskusja dotyczyła również projektu rządowego. Sporo kontrowersji w proponowanych rozwiązaniach w nowej ustawie budzi możliwość przekształcenia spółdzielni w spółkę prawa handlowego. Jak Pan ocenia ten pomysł? Dzisiaj każdy ma prawo prowadzić taką działalność, jaką chce. Mamy przecież gospodarkę rynkową. Jeżeli ktoś chce prowadzić działalność pod szyldem spółki handlowej, to może bez problemów taką spółkę założyć. Spółdzielnia natomiast jest dla określonej grupy osób i spełnia inne cele niż spółka handlowa. Dlatego tego rodzaju przekształcenia są zupełnie zbyteczne. Jeżeli już takie rozwiązania mają funkcjonować, to najpierw trzeba zrównać prawne warunki działania, wprowadzając możliwość przekształceń także w odwrotnym kierunku, bo wtedy będziemy wiedzieli, że wszystkie podmioty są jednakowo traktowane. Dopiero wówczas będzie rzeczywista możliwość wyboru. Obecny pomysł na przekształcenia to nic innego jak tylko swego rodzaju ucieczka z systemu spółdzielczego. Na świecie są tylko pojedyncze przypadki takich przekształceń. Mamy natomiast do czynienia z tendencją odwrotną. Zakłady pracy są coraz częściej przekształcane albo przejmowane przez spółdzielnie pracy, zwłaszcza w przypadkach ich likwidacji. Za granicą stworzono nawet specjalny system wspierania pracowników, umożliwiający im wykupienie majątku macierzystego zakładu pracy i prowadzenie spółdzielni. Moim zdaniem przekształcanie spółdzielni w spółkę nie ma sensu, ponieważ spółdzielnia jest zakładana dla określonej grupy osób i spełnia zupełnie inne cele niż spółka handlowa. Skąd się bierze niechęć do spółdzielczości w Polsce? Przecież w innych krajach Unii Europejskiej ten system prowadzenia działalności gospodarczej jest traktowany na równi z innymi formami działania. Moim zdaniem ważną kwestią jest sposób postrzegania spółdzielczości. Niestety dla wielu osób spółdzielczość to spadek po gospodarce planowej z minionych lat. Dla jeszcze innych zwykła działalność komercyjna. Dlatego tak ważne jest zbudowanie innych niż spółki kapitałowe form prowadzenia działalności gospodarczej. Trzeba doprowadzić do sytuacji, w której spółdzielnie będą traktowane w naszym kraju jako normalne i pełnoprawne formy działalności gospodarczej, służące swoim członkom, tak jak to się dzieje w innych krajach. Wypada też przypomnieć, że spółdzielczość na ziemiach polskich funkcjonuje już 150 lat, a uchwalone w II Rzeczypospolitej prawo spółdzielcze z 1920 roku obowiązywało ponad 40 lat i tylko raz zostało znowelizowane. Ukształtowany przez tę regulację samorządowy model spółdzielczości polskiej uznawany był w owych czasach za modelową i niezwykle nowoczesną regulację prawną w Europie. Brak nowoczesnej ustawy spółdzielczej i niespójność obowiązujących regulacji prawnych w zakresie spółdzielczości sprzyjają krytyce spółdzielczej formy gospodarowania. Dziękuję za rozmowę. Janusz Orłowski Dziennikarz 20 4/2014 BANK WSPÓLNYCH SIŁ