Z DZIEJÓW BOGDAŃCA Bogdaniec

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Z DZIEJÓW BOGDAŃCA Bogdaniec"

Transkrypt

1 WSTĘP Bywają momenty szczególne i przełomowe w historii każdego narodu. Dzieje Polski przepełnione są heroizmem, poświęceniem i tragedią. Jednak na losy narodu nie składa się tylko krew bohaterów. Jest on wtedy silny, gdy potrafi przetrwać jednocząc się w pracy dla lepszego startu następnych pokoleń. Takim okresem próby były pierwsze lata powojenne, kiedy to w Polsce w nowej politycznej rzeczywistości spotkali się rodacy z różnych zakątków Europy. Biorąc pod uwagę troskę o rozwój patriotyczny młodego pokolenia oraz zbliżenie lokalnej społeczności do małej ojczyzny, postanowiliśmy rozpocząć w Zespole Szkół w Bogdańcu projekt historyczny pt. Przybyliśmy z różnych stron. Losy pionierów Bogdańca. Miał on na celu ocalenie od zapomnienia trudu odbudowy polskiego Bogdańca oraz stworzenie miejsca pamięci. Jest nim obelisk. Chcielibyśmy, aby stało się ono łącznikiem między pokoleniami mieszkańców wsi. Zostanie ono zaadoptowane przez uczniów, którzy roztoczą nad tym miejscem opiekę. Pomysł narodził się podczas warsztatów szkoleniowych organizowanych przez Centrum Edukacji Obywatelskiej, dotyczących patriotyzmu jutra. Realizację zadania rozpoczęliśmy w marcu br. Władze szkoły wraz z jej społecznością zaangażowały się w pomoc przy projekcie. Niezmiernie ważny był udział uczniów, którzy często musieli stawiać czoła nowym wyzwaniom np. zorganizowanie i przeprowadzenie wywiadów ankiet ze świadkami historii, czyli pionierami Bogdańca. mgr Remigiusz Wojczal mgr Tomasz Bobin str. 2

2 Z DZIEJÓW BOGDAŃCA Bogdaniec to duża wieś gminna w województwie lubuskim, położona na skraju Pradoliny Warty i u podnóża Wysoczyzny Gorzowskiej, 13 km na zachód od Gorzowa Wielkopolskiego. W X wieku tereny te wchodziły w skład państwa polskiego, którym władał Mieszko I. We władaniu Piastów Ziemia Lubuska pozostała do połowy XIII wieku.wojny domowe między książętami śląskimi doprowadziły w latach do utraty Ziemi Lubuskiej na rzecz margrabiów brandenburskich, którzy w tym czasie przystąpili do systematycznego podboju obszarów leżących na wschód od Odry. W drugiej połowie XIII stulecia Brandenburczycy utworzyli z podbitych terenów na prawym brzegu Warty i Noteci tzw. Nową Marchię, zajmując część ziemi pyrzyckiej, Santok klucz Królestwa Polskiego, zakładając Landsberg ( dzisiaj Gorzów Wlkp. ) i sięgając nawet po Gdańsk. Po założeniu Gorzowa w 1257 roku nastąpił rozwój osadnictwa w jego okolicach. Na najkorzystniejszych terenach obecnej gminy Bogdaniec powstały najstarsze tutaj wsie: Jenin (Jenyn, Gennin) r., Łupowo (Loppowe) 1278 r., Racław (Ratzdorf) 1300 r. i Stanowice (Stennewitz) 1300 r.. Masowe zasiedlenie terenów nadwarciańskich, zwanych Łęgami Warciańskimi związane jest z tzw. osadnictwem olęderskim, którego początki sięgają XVII wieku. Wtedy to rajcy gorzowscy sprowadzają w nasze okolice Olędrów ( Holendrów ), którzy przystępują do osuszania bagien nadwarciańskich. Powinniśmy przy tym pamiętać, że Hollander, Olęder nie oznacza narodowości, lecz szczególny sposób gospodarowania na podmokłych terenach zapożyczony z Holandii. Jednak wielka kolonizacja Łęgów Warciańskich rozpoczęła się w roku 1724, za panowania króla pruskiego Fryderyka Wilhelma I ( ), tzw. kolonizacja fryderycjańska. Założono wówczas trzy wsie: Jeniniec, Podjenin i Jeninek. Podczas trwania tej kolonizacji powstał również Bogdaniec. Pierwsi koloniści przybyli do Bogdańca w 1768 roku, gdzie wznieśli 32 ryglowe domy kryte trzciną, a wieś str. 3

3 nazwali Duhringshof, dla upamiętnienia pruskiego generała wsławionego w wojnie siedmioletniej. Dekretem Fryderyka II Wielkiego ( ), koloniści po uiszczeniu 60 talarów za dom zwolnieni zostali z wszelkich ciężarów przez okres sześciu lat oraz uposażeni w 10 mórg ziemi i budulec na chaty. Wraz z budową Kolei Wschodniej w 1857 roku, łączącej Berlin z Gdańskiem, rozpoczął się szybki rozwój Bogdańca. W osadzie działały 3 młyny, 2 tartaki, zakłady budowlane, warsztaty ciesielskie, stolarskie meblarskie, ślusarskie. Nie brakowało też sklepów, piekarzy, rzeźników, krawców, szewców, fryzjerów. O zdrowie mieszkańców dbali dwaj lekarze oraz aptekarz. Centralnym punktem wsi stał się zbudowany w połowie XIX wieku kościół o konstrukcji szkieletowej. W okresie przedwojennym Bogdaniec był miejscowością zapewniającą wypoczynek mieszkańcom Landsberga ( Gorzowa). Dzięki bezpośredniej bliskości wspaniałych lasów oraz dobrze utrzymanych gospod stał się atrakcją dla miłośników letniego wypoczynku. Był jedną z najbardziej znaczących i największych wsi ówczesnego powiatu. Podobnie jak dzisiaj, stanowił centrum całej okolicy. Był centrum handlowym, a wraz ze swoją krzyżówką był ulubionym miejscem spotkań okolicznych mieszkańców. str. 4

4 Były niemiecki mieszkaniec Jenina Rudi Frohloff, który pracował w Bogdańcu tak wspomina tamte czasy: Bogdaniec był moją ulubioną miejscowością, w której spotkałem wielu sympatycznych i pełnych humoru ludzi. Sam Bogdaniec był największą i najładniejszą wsią w okolicy. W pobliżu krzyżówki znajdował się zakład fryzjerski mistrza Ernsta Lehmanna, który zapewniał nie tylko dobrą fryzurę, ale także komentował najnowsze wydarzenia. W kierunku Jenina przylegały do siebie z dobrze dobranym sklepy asortymentem takie jak: sklep papierniczy Mullera, sklep z zegarkami prowadzony przez Sommera, sklep ze słodyczami, prowadzony przez Kleina i sklep z towarem gospodarstwa domowego prowadzony przez Kretschmer. Bezpośrednio na krzyżówce w kierunku Motylewa znajdował się sklep spożywczy prowadzony przez Lange, który był pierwszym mieszkańcem Bogdańca poległym podczas II wojny światowej. W Bogdańcu działała hurtownia spożywcza, destylarnia, wytwórnia soków oraz palarnia kawy, sklep odzieżowy Strohschein, sklep obuwniczy Riegenhagen, sklep elektryczny Schnabel, sklep mięsny Schanbel i cukiernia Mai wraz z powszechnie znanym i smacznym tortem śmietankowym. W sąsiedztwie była dobrze zaopatrzona apteka Krowke. Jednakże idąc do niej należało zabrać ze sobą nie tylko receptę, ale również dużo czasu. Podczas gdy dzisiaj kupujemy z reguły gotowe leki, dawniej większa ich część np. maści, pasty, mikstury itp. musiały być najpierw zrobione. str. 5

5 W południowej części od skrzyżowania prezentował się hotel Schiller, do którego przylegało, będące szczególną atrakcją nowoczesne kino z krzesłami. Plac przed kinem był centralnym punktem spotkań podczas spacerów. Tutaj udawano się odpowiednio wcześnie przed rozpoczęciem projekcji, aby ustawić się w kolejce i czekać aż pani Schleusener się pojawi i otworzy okienko, aby móc kupić bilety. Wielką popularnością wśród małych mieszkańców cieszyła się lodziarnia Rogge, a tych starszych gospoda Wandrei.Obok kina znajdował się kolejny punkt fryzjerski i zarazem stomatologiczny Schroder. W swojej podwójnej zawodowej roli zajmował się pan Schroder nie tylko włosami, ale również zębami.na ulicy, która biegła od krzyżówki w kierunku Kwiatkowic znajdowały się obok gospody Haase, pomieszczenia stolarni Garkisch. Mistrz stolarstwa stał często w swoim niebieskim fartuchu rozglądając się przed swoim zakładem. Do stolarni przylegał sklep żelazny Dreikant, a naprzeciwko znajdował się sklep fotograficzno radiowy Schmidtchen. Szczególnymi ofertami były tu duże i małe odbiorniki w cenie od 35 do 70 marek niemieckich. Kto był w posiadaniu takiego odbiornika, często był odwiedzany przez sąsiadów. Schmidtchen, właściciel sklepu, aby dotrzeć do swoich klientów, poruszał się pojazdem Hanomag w środku blacha, na zewnątrz lakier i zabierał do niego tych, którzy byli już jego klientami lub dopiero się nimi stawali. W tamtych czasach ludzie często się spotykali i rozmawiali o wszystkim. Normą były pogawędki i żarty w małych sklepikach, których było wiele. str. 6

6 To spokojne i ciekawe życie zostało brutalnie przerwane przez samych Niemców, którzy atakiem na Polskę 1 września 1939 roku rozpętali II wojnę światową, najstraszniejszą wojnę w dziejach ludzkości. W okresie II wojny światowej ( ) w Bogdańcu, podobnie jak w wielu innych miejscowościach III Rzeszy Niemieckiej, pracowało wielu polskich robotników przymusowych wywiezionych z Polski. 28 czerwca 1943 roku stracono tu przez powieszenie polskiego robotnika przymusowego Mariana Matusiaka z Żyrardowa, posądzonego o przekroczenie przepisów wynikających z ustaw rasowych. 30 stycznia 1945 roku do Bogdańca wkroczyły oddziały 5 Armii Uderzeniowej I Frontu Ukraińskiego pod dowództwem generała Mikołaja Bierzarina. Większość mieszkańców schroniła się przed Rosjanami na warciańskich mokradłach, a część w górnym młynie, który zamienił się w wielką noclegownię. Na głównym skrzyżowaniu stanęły radzieckie czołgi. Teraz to ludność niemiecka, podobnie jak wcześniej Polacy z ich strony, doznawali krzywd i upokorzeń. Wojna, którą wywołali teraz uderzyła w nich. Jak zawsze w takich wypadkach, najbardziej ucierpieli niewinni, zwykli ludzie. Przez następne miesiące, na terenie dzisiejszego powiatu gorzowskiego, władzę sprawowała radziecka komendatura wojenna, na czele której stał plk. Josif Dragun. Od 15 lutego 1945 r. w Bogdańcu stacjonował Oddział Służby Łączności NKWD w sile sześciu ludzi, który zajmował jeden dom z zabudowaniem gospodarczym. Ponadto przebywała tu Łączność Narodowa Komisarza Obrony, która zajmowała dwie izby str. 7

7 u osadnika polskiego w sile czterech żołnierzy. Oddziały Armii Czerwonej stacjonowały również w pobliskich wsiach: Stanowicach i Racławiu. Zadaniem komendantur wojennych było zaspokojenie potrzeb walczących wojsk, poprzez odbudowę linii komunikacyjnych i uruchomienie przy pomocy ludności niemieckiej niektórych zakładów wytwórczych. Jeszcze w trakcie działań wojennych, państwa Wielkiej Trójki ( USA, ZSRR, Wielka Brytania), zadecydowały o zmianie granic państwa polskiego, które miało stracić Kresy Wschodnie, a zyskać ziemie na północy i zachodzie, wzdłuż linii Odry i Nysy Łużyckiej. Ostateczne rozstrzygnięcia w tej kwestii zapadły na konferencji poczdamskiej (17 lipca 3 sierpnia 1945 r.). W praktyce oznaczało to wysiedlenie z tych ziem, wówczas zwanych Ziemiami Odzyskanymi, ludności niemieckiej i zasiedlenie ich obywatelami polskimi, którzy wskutek przesunięć granicznych znaleźli się poza jego obszarem, lub przybyli z innych części Polski. Spora część ludności niemieckiej nie czekała na oficjalne decyzje w sprawie ich losów. W miarę zbliżania się frontu, zimą 1945 r. uciekali za Odrę w obawie o własne życie. Skala tego zjawiska była ogromna, o czym mówią dane. W 1939 r. w niemieckich prowincjach wschodnich, które po wojnie znalazły się w granicach państwa polskiego mieszkało około 8,5 mln osób. Po zakończeniu działań wojennych liczba ludności na tym obszarze, skutkiem ucieczki i ewakuacji, zmalała do 4,5 mln, w tym na Ziemi Lubuskiej 350 tysięcy. W związku z planowaną na szeroką skalę akcją osiedleńczą ludności polskiej, zwłaszcza repatriowanej z terenów zagarniętych przez ZSRR, polskie władze państwowe zarządziły natychmiastowe przesiedlenie z odzyskanych ziem części ludności niemieckiej, jeszcze przed konferencją poczdamską. Przesiedlenia z terenów Ziemi Lubuskiej zapoczątkowane zostały przez oddziały II Armii Wojska Polskiego pod koniec czerwca 1945 roku i trwały do końca września tegoż roku. Tak kończył się niemiecki okres w historii Bogdańca, który wiosną 1945 r. przeszedł w polskie ręce. str. 8

8 POLSKI BOGDANIEC Po zajęciu ziem zachodnich przez Armię Czerwoną, zaczęły tu przybywać polskie grupy operacyjne z zadaniem zorganizowania polskiej administracji. Za początek polskich rządów na terenie powiatu gorzowskiego, w skład którego weszła Gmina Bogdaniec, uważa się rozpoczęcie działalności przez gorzowskiego Pełnomocnika Rządu 28 marca 1945 r.. Od 7 lipca 1945 r. powiat z całą Ziemią Lubuską znalazł się w woj. poznańskim, od roku w woj. zielonogórskim, od roku 1975 w woj. gorzowskim, a obecnie lubuskim. W kwietniu 1945 r. działająca w Gorzowie polska administracja dokonała podziału powiatu na 11 gmin, w tym Gminę Bogdaniec. Władze gminy stanowiły zarządy gminne, składające się początkowo z wójta, jego zastępcy podwójci oraz sekretarza. Były one mianowane przez pełnomocnika obwodowego i działały na podstawie dekretu z dnia 23 listopada 1944 r. organizując działania samorządu terytorialnego. str. 9

9 Pierwszym wójtem Gminy Bogdaniec został Marian Kubasik ( r.), a po nim Wojciech Sobecki ( r.), którzy organizowali całą gminną administrację. Największe zasługi miał w tym wójt Sobecki, którego większość mieszkańców wspomina jako dobrego gospodarza. Pomagał mu podwójci Józef Ciepke oraz sekretarz gminy Wincenty Lacki. Wójt Sobecki był jednym z najdzielniejszych ludzi okresu pionierskiego w powiecie gorzowskim. Starał się on pomagać nie tylko Polakom przybywającym do Bogdańca, ale również Litwinom i Łotyszom, dla których Bogdaniec miał się stać ziemią obiecaną. Jak pisze w swoich opracowaniach znany regionalista Zbigniew Czarnuch, w chwili formowania się polskiej administracji w 1945 roku na terenie powiatu gorzowskiego znajdowało się kilkuset obywateli ZSRR: z Litwy, Łotwy, Białorusi, Ukrainy i nawet z Rosji, którzy nie zamierzali wracać w rodzinne strony z obawy przed represjami. 21 Litwinów i 23 Łotyszy upatrzyło sobie gminę Bogdaniec jako miejsce swego ratunku przed zesłaniem. Lasy bogdanieckie wydawały się dobrym schronieniem dla poszukiwanych przez NKWD zdrajców ojczyzny, za jakich uważano wszystkich, którzy znaleźli się na terenie Niemiec przed wkroczeniem tu Armii Czerwonej. Zatrudniali się oni w charakterze robotników leśnych, licząc na spokojne życie. Jednak władze ZSRR nakazywały wszystkim swoim obywatelom opuszczenie Polski i powrót do miejsca zamieszkania. Formalnie istniała możliwość zrzeczenia się obywatelstwa radzieckiego i poprzez przejście przez sito komisji weryfikacyjnej i złożeniu deklaracji wierności państwu polskiemu - zostać w Polsce. Jednak było to bardzo trudne. Z zachowanych dokumentów wynika, że wójt Sobecki starał się jak mógł, aby umożliwić Litwinom i Łotyszom pozostanie w Bogdańcu. Niestety, większość z nich została wywieziona do ZSRR. Gdy w 1948 r. wszczęto akcję spolszczania imion i nazwisk, na odprawie wójtów mówił, że interes Polski wymaga, aby zaludniać te ziemie jak najprędzej i nie bawić się w niekończący się kołowrót potwierdzeń obywatelstwa. Usłyszał wtedy w odpowiedzi, że podstawowym obowiązkiem urzędnika administracji jest stać na straży przepisów prawa, a nie racji politycznych, czy ekonomicznych. Wojciech Sobecki, co potwierdzają dokumenty, był przede wszystkim człowiekiem i z tej pozycji traktował osadników w swej gminie. W bojach o Litwinów odniósł jednak mały sukces. Dwoje z nich w Bogdańcu pozostało! Byli nimi dwaj robotnicy zatrudnieni w radzieckim młynie, który wkrótce wraz z nimi dostał się w zarządzanie Stanisława Solarskiego. Jeden nazywał się Daniel Wojciechowski, a drugi Wiktor ( nazwisko nieznane), pracowali w Bogdańcu do 1952 roku, później wyjechali. Wraz z początkiem września 1945 roku nazwę Dühringshof zmieniono na Bogdaniec. Rozpoczynał się nowy rozdział w historii tych ziem. Przed masową akcją osiedleńczą, jeszcze str. 10

10 w lipcu 1945 roku teren Bogdańca oczyszczono z min, bomb samolotowych i innych materiałów wybuchowych. Ziemia była czysta, teraz przyszedł czas na ludzi. Pierwsi osadnicy przybywali z różnych stron, głównie z Kresów Wschodnich, ale też z centralnej i zachodniej części przedwojennej Polski. Wójtowi Wojciechowi Sobeckiemu w zarządzaniu gminą pomagali członkowie zarządu: Józef Rogoziński, Stefan Cichy, Józef Kijanowski, Wiktor Wojtkowiak, Stanisław Jóźwiak oraz Franciszek Piętal. 25 września 1945 roku pierwszym sołtysem Bogdańca wybrano Czesława Majchrzaka, a w skład Rady Gromadzkiej weszli: Józef Kuraś, Antoni Psuty, Stanisław Przybylski i Jan Ignaszak. W połowie września 1945 r. w Bogdańcu mieszkało 220 Polaków i 10 Niemców, przeznaczonych na wysiedlenie( w całej gminie było ich wtedy 47 ). Wraz z tworzeniem polskiej administracji państwowej, również Kościół rozpoczynał swoją misję. Od połowy 1945 roku duszpasterzami w Bogdańcu byli Ojcowie Kapucyni z Parafii Świętego Krzyża w Gorzowie Wielkopolskim. Z początkiem 1946 roku utworzono Parafię Rzymsko Katolicką w Bogdańcu. Proboszczami tej parafii byli: 1. Ks. Paweł Mikulski 1946r r. 2. Ks. Edward Świat r r. 3. Ks. Stanisław Kotoski r r. 4. Ks. Zdzisław Wenk r r. 5. Ks. Witold Stroiński r r. 6. Ks. Gabriel Stożek r. - obecnie Pierwszy ślub, według księgi parafialnej, złożyli Stanisław Roszak i Helena Mazurek w dniu 29 września 1946 roku. Natomiast pierwszy chrzest miał Andrzej Czerwiński, syn Rościsława i Eugenii. W 1945 roku przyszło na świat czworo pierwszych mieszkańców Bogdańca. Trzech Polaków i jeden Łotysz. Byli nimi: Jan Sętkowski, Eugenia Pochowska z domu Psuty, Tadeusz Kamiński oraz Atys Braszmanis. Ciekawostką jest fakt, że Atys Braszmanis był synem łotewskiego inżyniera Alfreda, który przed wojną był pracownikiem departamentu morskiego rządu łotewskiego, budowniczym portu w Lipawie, a który po wojnie próbował zostać w Bogdańcu, gdyż obawiał się powrotu do swojej ojczyzny opanowanej przez ZSRR. Mimo usilnych starań nie udało się im tu zostać i cała rodzina została wywieziona do ZSRR. Powojenną historię Bogdańca można podzielić na cztery etapy. Pierwszy obejmuje okres do grudnia 1948 r., kiedy to zarząd gminy miał dużą swobodę funkcjonowania. Był to czas budowy zrębów polskiej administracji. str. 11

11 Drugi okres trwał do końca 1954 r., kiedy to utworzono prezydia Gromadzkich Rad Narodowych, a zarządzanie gminą oddano w ręce przewodniczących. Władza lokalna stała się wtedy nieautonomiczna i całkowicie zależna od przewodniej partii PZPR. Trzeci okres obejmuje czas od 1955 r. do końca lat 80 tych, w których życiem gminnym steruje sekretarz Komitetu Gminnego PZPR wraz z naczelnikiem gminy. Okres czwarty to czasy po 1989 roku. W wyniku reform obozu solidarnościowego Polska stała się ponownie wolna i demokratyczna, a mieszkańcy Bogdańca mogli sami decydować o swojej małej Ojczyźnie. Gminą ponownie zaczyna rządzić wójt, którego wybierają mieszkańcy. TRUDNE POWROTY Kiedy Armia Czerwona stała na lewym brzegu Wisły, 1 VIII 1944 r. wybuchło Powstanie Warszawskie. Tego samego dnia w innym miejscu przedwojennej Polski organ wykonawczy Krajowej Rady Narodowej, Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego (PKWN), rozpoczął swoją działalność w Lublinie. Wydarzenie to zapoczątkowało długoletnie rządy komunistów w wyzwolonej Polsce. Podpisanie przez dowództwo niemieckie 9 V 1945 r. bezwarunkowej kapitulacji zakończyło działania wojenne w Europie. Nowe granice Europy zostały ustalone podczas spotkań tzw. Wielkiej Trójki w Jałcie i Poczdamie. Przywódcy zachodni zdawali się dostrzegać zamiary Stalina, który dążył do podporządkowania Związkowi Radzieckiemu jak największej liczby oswobodzonych od nazizmu krajów. Rządy Wielkiej Brytanii i USA liczyły się z utratą środkowowschodniej Europy, ponieważ był to warunek, od spełnienia którego Stalin uzależnił wypowiedzenie wojny Japonii, na czym zależało głównie Stanom Zjednoczonym. str. 12

12 Mocarstwa w połowie lipca 1945 r. w Poczdamie ustaliły zarys powojennych granic Europy. Uzgodniono kształt zachodniej granicy Polski. Oddano pod administrację polską byłe terytoria niemieckie leżące na wschód od linii Odra Nysa Łużycka, część Prus Wschodnich oraz obszar Wolnego Miasta Gdańska. Co do granicy wschodniej, przebiegać miała zgodnie z radzieckimi ustaleniami wzdłuż linii Curzona1. Nowa Polska miała obszar o około 20% mniejszy niż Druga Rzeczpospolita. Powierzchnia kraju w nowych granicach wynosiła 311, 7 tys. km². Wymuszona zmiana granic niosła za sobą konieczność przemieszczenia wielkich mas ludzkich na znaczne odległości. Miało to również związek z polityką prowadzoną przez polskich komunistów zakładających istnienie jednolitego państwa pod względem narodowościowym. Dlatego Polska stała się widownią masowych wysiedleń ludności niemieckiej z Ziem Odzyskanych oraz repatriacji Polaków z byłych Kresów Wschodnich II RP. Proces ten objął również Ukraińców, Litwinów, Białorusinów i Żydów. Strona polska, czyli przedstawiciele PKWN, prowadzili rozmowy w sprawie prawnego usankcjonowania przesiedleń z przedstawicielami rządów Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (USRR), Białoruskiej SRR oraz Litewskiej SRR. Umowy podpisano jeszcze we wrześniu 1944 r., po czym ustanowiono polskich pełnomocników w w/w republikach: w Łucku dla USRR, w Baranowiczach dla BSRR i w Wilnie dla LSRR2, którzy współpracowali z oddelegowanymi do tej pracy miejscowymi urzędnikami. Zadaniem stworzonych komisji była weryfikacja wpływających - pisemnych bądź ustnych - potwierdzeń przynależności do narodu polskiego, ponieważ: prawo do repatriacji przysługiwało osobom narodowości polskiej, które posiadały obywatelstwo polskie w dniu 17 IX 1939 r. oraz ich dzieciom nie mającym bliższych krewnych w ZSRR ( ) 3.W dalszej części porozumień uzgodniono zakres dobytku możliwego do zabrania do Polski, obwarowany jednak restrykcyjnymi przepisami: bez opłaty cła [ pozwolono T.B.] wywieźć mienie przeznaczone do osobistego użytku, którego wywóz z ZSRR nie jest zakazany. Specjaliści mogli zabrać za sobą przedmioty niezbędne do wykonywania ich zawodu 4. Można sobie wyobrazić, iż występowały znaczne problemy z udowodnieniem przynależności narodowej kandydatów do wysiedlenia. Czas wojenny spowodował, 1 Planowana linia demarkacyjna pomiędzy wojskami polskimi a bolszewickimi z 8 grudnia 1919 roku. Zaproponowana przez brytyjskiego ministra spraw zagranicznych George a Curzona. Biegła na zachód od Grodna, w północnej części w sposób zbliżony do obecnej granicy polsko-białoruskiej, aż do linii Bugu. 2 Patrz: 3 J. Siedlecki, Losy Polaków w ZSRR w latach , Warszawa 1989, s Tamże. str. 13

13 że dokumenty sprzed wybuchu konfliktu, których okazanie komisji, konieczne było do wyjazdu z ZSRR, nie zawsze przetrwały do końca wojny. Stąd władze sowieckie miały ( ) swobodę decydowania, kto może być repatriowany, a kto jest pożyteczny gospodarczo, lub musi być nadal odizolowany ( ) 5. Strona polska obstawała przy samookreśleniu się kandydatów do wyjazdu, natomiast przedstawiciele republik radzieckich wymagali dokumentów jednoznacznie potwierdzających lub wykluczających przynależność narodową potencjalnego repatrianta. Proces przesiedleńczy przybierał różne formy, np.: wyjazdów indywidualnych na wizy wydawane od połowy 1944 do połowy 1945 r.. przez Rosjan oraz repatriacji zorganizowanych od lipca 1945 r. W różnych częściach Rosji Radzieckiej zapisy chętnych do powrotu uzależnione były od bieżącej polityki władz lokalnych, które widziały w nadarzającej się sytuacji możliwość rozwiązania problemów wewnątrz republiki: strona litewska nastawiona była na zminimalizowanie odpływu ludności wiejskiej, zarówno posiadaczy gospodarstw rolnych, jak i robotników rolnych, obawiając się wyludnienia niektórych rejonów i spadku produkcji rolniczej 6. Inaczej przedstawiała się sytuacja w USRR, gdzie wspólne konflikty polsko - ukraińskie czasu wojny wpływały na stosunek władz republiki do kwestii repatriacyjnej. Ukraińcom zależało na wysiedleniu jak największej liczby Polaków, w celu ( ) wyrugowania polskości z ziem uznawanych za ukraińskie 7. Warto zastanowić się jak reagowali Polacy, którzy zgłosili swój akces do wyjazdu. Można sądzić, iż byli zadowoleni z perspektywy wyjazdu do Ojczyzny, jednak w tym miejscu pojawia się kwestia przywiązania do ziemi. Jest to zagadnienie nie do końca empiryczne, ponieważ dotyka sfery duchowości, emocji, a to nigdy nie jest jednoznaczne w procesie weryfikacji. Wojciech Sadowski tak interpretuje ten problem: Ludność kresowa ( ) konieczność wyjazdu traktowała jako nieszczęście spowodowane przez Sowietów 8, oraz wsie rodzinne opuszczano w atmosferze smutku 9. Wnioskować można, iż Zaburzanie w jakiejś części nie akceptowali tego procesu dziejowego albo wręcz uważali tę konieczność za dopust Boży. Dla części z nich była to jednak możliwość awansu społecznego i poprawy bytu, tym samym byli oni pozytywnie nastawieni do rozstrzygnięć Wielkiej Trójki. 5 Tamże, s Tamże. 8 W. Sadowski, Gorzowskie w okresie osadnictwa ( ), [w:] Demografia i społeczeństwo Ziem Zachodnich i Północnych Próba bilansu., pod red. E. Frączak, Z. Strzeleckiego, Warszawa 1996, s Tenże, Przesiedleńcy z Białorusi w procesie migracji i osadnictwa, Nadwarciański Rocznik Historyczno Archiwalny, nr 2 (1995), s str. 14

14 Największa ilość Polaków w latach wyjechała z Ukrainy ( ), a najmniejsza z Litwy ( ). Ogółem do Polski na Ziemie Zachodnie przyjechało przesiedleńców z LSRR, USRR, BSRR oraz z pozostałych terenów ZSRR10. W skład tzw. Ziem Odzyskanych od połowy 1945 r. wchodziły województwa: olsztyńskie, gdańskie, szczecińskie i wrocławskie. Pojawienie się nowych lokatorów wiązało się z licznymi problemami, którym czoła stawiał Państwowy Urząd Repatriacyjny ( PUR ). Powstałe zamieszanie, brak wypracowanych procedur w sprawach przesiedleń powodowały chaos, który potęgowany był przez wysiedlenia Niemców oraz obywateli republik radzieckich z odrodzonego państwa polskiego. Pewną część powracających do Ojczyzny Polaków stanowili rodacy z obszaru III Rzeszy wywiezieni podczas okupacji w głąb Niemiec do przymusowej pracy w zakładach i na farmach. Niektórzy wywiezieni pozostali - po wkroczeniu Armii Radzieckiej - w miejscu swojego zesłania. Tym samym w powojennej Polsce zetknęły się różne kultury, tradycje i przyzwyczajenia oraz sposoby postrzegania rzeczywistości. Przyjeżdżających i powracających rodaków łączyło poczucie niepewności, braku stabilizacji, ale również nadzieja na lepsze jutro, na życie w pokoju. Dla niektórych był to również koniec wolności. Zapewne z podobnymi rozterkami pojawiła się ludność zasiedlająca polski Bogdaniec. BOGDANIEC WE WSPOMNIENIACH PIONIERÓW Od maja 1945 roku na ziemie zachodnie zaczęły przybywać transporty z osadnikami polskimi z terenów zagarniętych przez ZSRR oraz innych części kraju. Największa liczba przesiedleńców osiedlała się na wsiach i obejmowała gospodarstwa rolne. W 1945 roku na teren powiatu gorzowskiego przybyły 42 transporty z repatriantami z ZSRR, w 1946 r. 893 transporty, a w roku 1947 tylko 10. W sumie blisko 50 tysięcy osób pochodziło zza Buga. Do Bogdańca również przybyli nowi osadnicy, którzy rozpoczęli nowy etap w jego dziejach. Poprzez swoją pracę i zaangażowanie tworzyli polską kartę tych ziem. We współczesnym, zaganianym świecie często o nich zapominamy. Jednak my: nauczyciele i uczniowie Zespołu Szkół w Bogdańcu chcemy, aby pamięć o losach naszych przodków przetrwała. Niech wspomnienia pionierów przeniosą nas do tamtych czasów. 10 J. Siedlecki, Losy, s str. 15

15 Czesław Sawicki: Do Bogdańca przyjechałem z całą moją rodziną w roku 1947.Centrum wsi było częściowo zniszczone, lecz obrzeża zostały zachowane. Gminą rządził wtedy wójt Wojciech Sobecki, a pomagał mu sekretarz Wincenty Lacki. Zameldowałem się tutaj dzięki pomocy sekretarza gminy i od niego przyjąłem pierwszą posadę rachmistrza gminy. W roku 1945 siedziba gminy znajdowała się w moim domu. Po dwóch latach została przeniesiona do obecnego przedszkola, a w 1949 roku do dzisiejszego ośrodka zdrowia. Dom, w którym zamieszkałem został odstąpiony przez Mieczysława Bańkowskiego. Inne domy były już w większości pozajmowane. Niektóre budynki były rozbierane na potrzeby odbudowy Warszawy, tak stało się z sąsiednim domem. W pierwszych latach po wojnie w Bogdańcu pracowały dwa młyny, trzy tartaki, piekarnia, nadleśnictwo, PZZ, poczta. Po wojnie w naszej wsi był tylko jeden samochód, a miał go Walery Pławski. Wieś zaczęła się rozwijać, tak naprawdę dopiero w ostatnich latach. str. 16

16 Janina Łaniucha: Przed wojną mieszkałam w Szynkielowie, w województwie łodzkim, gdzie moi rodzice posiadali gospodarstwo rolne. W wieku 13 lat Niemcy wywieźli nas na roboty przymusowe. Wszyscy trafiliśmy do niewoli. Przez pięć lat pracowałam u bauera (rolnika) niemieckiego.5 maja 1945 roku opuściliśmy miejscowość Altschwerin. Do Polski jechaliśmy ciągnikiem, potem jak nam go zarekwirowano to furmanką i na końcu pieszo. str. 17

17 Po powrocie do Szynkielowa zastaliśmy w naszym dawnym domu głód i biedę. W polu na gospodarstwie zasadziły się krzaki i chwasty. Ziemia po prostu zdziczała bez człowieka. Mimo, że udało się nam obsadzić pole ziemniakami nie mieliśmy powodu zostania tam. Dlatego tak jak większość naszej rodziny i znajomych, postanowiliśmy przenieść się na zachód. Do Bogdańca dojechaliśmy pociągiem. Przyjechałam tutaj z rodzicami, bratem i dalszą rodzina. Z pożogi wojennej, która przeszła przez moją miejscowość nie zostało nic. To co ze sobą przywieźliśmy należało tylko do naszych osobistych rzeczy, w tym ubrania. Gdy przyjechałam w te strony w 1945 roku, ujrzałam opuszczone domy, mieszkania i budynki gospodarcze. Było to przygnębiające uczucie. W okolicy kręciło się jeszcze wojsko radzieckie. Na początku zamieszkałam w Kwiatkowicach, ponieważ mój wuj też tam mieszkał, a moja mama chciała zamieszkać bliżej rodziny. Z wyborem domu nie było trudno, gdyż dużo ich stało opuszczonych. Na początku z mamą uprawialiśmy gospodarstwo. Później w 1947 roku wyszłam za mąż i przeniosłam się do Bogdańca. Ten dom, w którym teraz mieszkam odkupiliśmy od rodziny Jakubowskich. Pamiętam, że nie znaleźliśmy w nim żadnych szczególnych rzeczy oprócz taśm filmowych. Niestety nie mieliśmy aparatu do ich odtworzenia i po pewnym czasie je wyrzuciliśmy. Ci co pierwsi przyjeżdżali do tych stron, to zabierali z sąsiednich domów to, czego im brakowało. Na niektórych domach wisiały jeszcze flagi niemieckie i ten kto w jakimś domu zamieszkał, zamieniał ją sobie na polską. Przypominam sobie również, że w sypialniach nad łóżkami wisiały niemieckie zdjęcia ślubne, których Niemcy nie pozabierali. Gdy zamieszkałam w Bogdańcu musiałam wyremontować dom, gdyż był w opłakanym stanie. Z tyłu najprawdopodobniej trafił go pocisk, niszcząc odcinek ściany i robiąc wielką dziurę w ziemi. Po przyjeździe pomagałam mamie w gospodarstwie, a kiedy wyszłam za mąż i urodziły się nam dzieci zajęłam się ich opieką i wychowaniem. Wiele działałam w organizacji chóru kościelnego i koła gospodyń. Wiele razy jeździłam z harcerzami na wycieczki, żeby im gotować. Cieszę się, że Bogdaniec nam wypiękniał, że wreszcie mamy szkołę dla naszych dzieci, na którą zasługują. Miło widzieć jak nasza miejscowość została odnowiona i unowocześniona. Nie możemy się jej teraz powstydzić. str. 18

Struktura narodowościowa ludności Polski, Wolnego Miasta Gdańska oraz wschodnich obszarów Niemiec w latach 1931-1939

Struktura narodowościowa ludności Polski, Wolnego Miasta Gdańska oraz wschodnich obszarów Niemiec w latach 1931-1939 Spis treści str. 10 str. 12.12 str. 20 sir. 21 Wprowadzenie Wstęp Struktura narodowościowa ludności Polski, Wolnego Miasta Gdańska oraz wschodnich obszarów Niemiec w latach 1931-1939 Struktura narodowościowa

Bardziej szczegółowo

-w Wprowadzenie 12 Wstęp

-w Wprowadzenie 12 Wstęp Spis treści -w Wprowadzenie 12 Wstęp str. 12 str. 20 str. 21 Struktura narodowościowa ludności Polski, Wolnego Miasta Gdańska oraz wschodnich obszarów Niemiec w latach 1931-1939 Struktura narodowościowa

Bardziej szczegółowo

POLSKA W LATACH 1944-1947 WALKA O WŁADZĘ. Łukasz Leśniak IVti

POLSKA W LATACH 1944-1947 WALKA O WŁADZĘ. Łukasz Leśniak IVti POLSKA W LATACH 1944-1947 WALKA O WŁADZĘ Łukasz Leśniak IVti W początkowej fazie drugiej wojny światowej rząd polski w skutek działań wojennych musiał ewakuować się poza granice kraju. Po agresji sowieckiej

Bardziej szczegółowo

Moje pierwsze wrażenia z Wielkiej Brytanii

Moje pierwsze wrażenia z Wielkiej Brytanii Moje pierwsze wrażenia z Wielkiej Brytanii Polska Szkoła Sobotnia im. Jana Pawla II w Worcester Opracował: Maciej Liegmann 30/03hj8988765 03/03/2012r. Wspólna decyzja? Anglia i co dalej? Ja i Anglia. Wielka

Bardziej szczegółowo

Trzebinia - Moja mała ojczyzna Szczepan Matan

Trzebinia - Moja mała ojczyzna Szczepan Matan Trzebinia - Moja mała ojczyzna Szczepan Matan Na świecie żyło wielu ludzi, których losy uznano za bardzo ciekawe i zamieszczono w pięknie wydanych książkach. Zdarzało się też to w gminie Trzebina, gdzie

Bardziej szczegółowo

Niepodległa polska 100 lat

Niepodległa polska 100 lat Niepodległa polska 100 lat 1918-2018 UTRATA NIEPODLEGŁOŚCI Ostatni z trzech rozbiorów Polski przypieczętowała klęska powstania kościuszkowskiego w lipcu 1794 roku. W roku następnym 3 stycznia 1795 Rosja,

Bardziej szczegółowo

W MOJEJ RODZINIE WYWIAD Z OPĄ!!!

W MOJEJ RODZINIE WYWIAD Z OPĄ!!! W MOJEJ RODZINIE WYWIAD Z OPĄ!!! W dniu 30-04-2010 roku przeprowadziłem wywiad z moim opą -tak nazywam swojego holenderskiego dziadka, na bardzo polski temat-solidarność. Ten dzień jest może najlepszy

Bardziej szczegółowo

70. ROCZNICA ZAKOŃCZENIA II WOJNY ŚWIATOWEJ

70. ROCZNICA ZAKOŃCZENIA II WOJNY ŚWIATOWEJ 70. ROCZNICA ZAKOŃCZENIA II WOJNY ŚWIATOWEJ Wojna 1939-1945 była konfliktem globalnym prowadzonym na terytoriach: Europy, http://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/galeria/402834,5,niemcy-atakuja-polske-ii-wojna-swiatowa-na-zdjeciach-koszmar-ii-wojny-swiatowej-zobacz-zdjecia.html

Bardziej szczegółowo

Pani Janina Rogalska urodziła się 16 listopada 1915 roku w Alwerni. Przez prawie całe swoje dorosłe życie mieszkała w rodzinnej miejscowości w Rynku

Pani Janina Rogalska urodziła się 16 listopada 1915 roku w Alwerni. Przez prawie całe swoje dorosłe życie mieszkała w rodzinnej miejscowości w Rynku Pani Janina Rogalska urodziła się 16 listopada 1915 roku w Alwerni. Przez prawie całe swoje dorosłe życie mieszkała w rodzinnej miejscowości w Rynku przy ulicy Korycińskiego. Była tutejszym nauczycielem,

Bardziej szczegółowo

Jan Draheim, burmistrz Gębic w latach 1919 1932

Jan Draheim, burmistrz Gębic w latach 1919 1932 Jan Draheim, burmistrz Gębic w latach 1919 1932 Jan Draheim urodził się 21 czerwca 1873 r. w Kamionku jako jedno z siedmiorga dzieci Szczepana i Pelagii (z Krugerów) Draheimów. Dnia 16 kwietnia 1884 r.,

Bardziej szczegółowo

Andrzej Jezierski. Cecylia Leszczyńska HISTORIA

Andrzej Jezierski. Cecylia Leszczyńska HISTORIA Andrzej Jezierski Cecylia Leszczyńska HISTORIA Wydawnictwo Key Text Warszawa 2003 Spis treści Od autorów 13 Rozdział 1 Polska w średniowieczu 1.1. Państwo 15 1.2. Ludność 19 1.2.1. Zaludnienie 19 1.2.2.

Bardziej szczegółowo

11 listopada 1918 roku

11 listopada 1918 roku 11 listopada 1918 roku 92 lat temu Polska odzyskała niepodległość Europa w II połowie XVII wieku Dlaczego Polska zniknęła z mapy Europy? Władza szlachty demokracja szlachecka Wolna elekcja Wojny Rzeczpospolitej

Bardziej szczegółowo

Gałąź rodziny Zdrowieckich Historię spisał Damian Pietras

Gałąź rodziny Zdrowieckich Historię spisał Damian Pietras Gałąź rodziny Zdrowieckich Historię spisał Damian Pietras Wszystkie informacje dotyczące tej pracy pochodzą od mojej babci Józefy (córki Józefa) i mojej mamy (wnuczki Józefa). Wszystko zaczęło się w Kociubińcach,

Bardziej szczegółowo

Centrum Historii Zajezdnia SOBOTNIE WYJŚCIE

Centrum Historii Zajezdnia SOBOTNIE WYJŚCIE Centrum Historii Zajezdnia SOBOTNIE WYJŚCIE Urszula Lenartowicz 1d Wycieczka w sobotę 26 listopada 2016 roku odbyło się trzecie w tym roku szkolnym sobotnie wyjście. Chętnym, którzy dla dodatkowych punktów

Bardziej szczegółowo

Warszawa, styczeń 2012 BS/10/2012 WSPÓŁCZESNE ZWIĄZKI Z DAWNYMI KRESAMI

Warszawa, styczeń 2012 BS/10/2012 WSPÓŁCZESNE ZWIĄZKI Z DAWNYMI KRESAMI Warszawa, styczeń 2012 BS/10/2012 WSPÓŁCZESNE ZWIĄZKI Z DAWNYMI KRESAMI Znak jakości przyznany przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia 2011 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej

Bardziej szczegółowo

Andrzej Olaszek. Piastowski Słownik Biograficzny

Andrzej Olaszek. Piastowski Słownik Biograficzny Andrzej Olaszek Piastowski Słownik Biograficzny Mieszkaniec Piastowa od urodzenia. Aktywny działacz harcerstwa w Piastowie. Działacz Koła Seniorów przy Harcerskiej Izbie Pamięci. Współtwórca Harcerskiej

Bardziej szczegółowo

Historia szkoły w Jerzykowie

Historia szkoły w Jerzykowie Historia szkoły w Jerzykowie Szkoła w Jerzykowie została zbudowana w roku 1905. Nauka rozpoczęł ęła się 22 sierpnia 1905 roku. Pierwszym nauczycielem był Niemiec ewangelik Scholz, który przybył tu z Pruszewca.

Bardziej szczegółowo

Akcja Rodacy Bohaterom we Lwowie Marzec 2012

Akcja Rodacy Bohaterom we Lwowie Marzec 2012 Akcja Rodacy Bohaterom we Lwowie Marzec 2012 Na koniec marca 2012 kolejny raz odwiedziliśmy naszych przyjaciół ze Lwowa. Tym razem jednak paczki nie wyruszyły z naszego biura. Miejscem zbiórki była stolica

Bardziej szczegółowo

BĄDŹ SOBĄ, SZUKAJ WŁASNEJ DROGI - JANUSZ KORCZAK

BĄDŹ SOBĄ, SZUKAJ WŁASNEJ DROGI - JANUSZ KORCZAK BĄDŹ SOBĄ, SZUKAJ WŁASNEJ DROGI - JANUSZ KORCZAK Opracowała Gimnazjum nr 2 im. Ireny Sendlerowej w Otwocku Strona 1 Młodzież XXI wieku problemy stare, czy nowe, a może stare po nowemu? Co jest największym

Bardziej szczegółowo

Agresja ZSRR na Polskę zbrojna napaść dokonana 17 września 1939 przez ZSRR na Polskę, będącą od 1 września 1939 w stanie wojny z III Rzeszą.

Agresja ZSRR na Polskę zbrojna napaść dokonana 17 września 1939 przez ZSRR na Polskę, będącą od 1 września 1939 w stanie wojny z III Rzeszą. Agresja ZSRR na Polskę zbrojna napaść dokonana 17 września 1939 przez ZSRR na Polskę, będącą od 1 września 1939 w stanie wojny z III Rzeszą. Element działań wojennych kampanii wrześniowej pierwszej kampanii

Bardziej szczegółowo

Migracje w demografii

Migracje w demografii Migracje w demografii ze szczególnym uwzględnieniem emigracji i repatriacji Wykład z 14 lub 21 stycznia 2015 roku Definicje Migracja wędrówka ludności mająca na celu zmianę miejsca pobytu. Przyczyny migracji

Bardziej szczegółowo

NOWE Muzeum Powstania Wielkopolskiego

NOWE Muzeum Powstania Wielkopolskiego NOWE Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 Poznań, 12.06.2018 Mamy obecnie 340 m2 Obecne Muzeum, a inne Muzea Historyczne w Polsce Muzeum Polin 4000m2 Muzeum Śląskie 9264m2 Centrum Historii Zajezdnia

Bardziej szczegółowo

Jan Nowak-Jeziorański. Kalendarium życia

Jan Nowak-Jeziorański. Kalendarium życia Jan Nowak-Jeziorański Jan Nowak-Jeziorański. Kalendarium życia Opracowanie: Karol Mazur Zdjęcia archiwalne ze zbiorów Ossolineum Jan Nowak-Jeziorański Kalendarium życia 2 października 1914 roku Zdzisław

Bardziej szczegółowo

Z wizytą u Lary koleżanki z wymiany międzyszkolnej r r. Dzień I r.

Z wizytą u Lary koleżanki z wymiany międzyszkolnej r r. Dzień I r. Z wizytą u Lary koleżanki z wymiany międzyszkolnej 29.01.2017r. - 04.02.2017r. Dzień I - 29.01.2017r. O północy przyjechałam do Berlina. Stamtąd FlixBusem pojechałam do Hannoveru. Tam już czekała na mnie

Bardziej szczegółowo

RODZINA JAKUBOWSKICH

RODZINA JAKUBOWSKICH RODZINA JAKUBOWSKICH Opowiada historię rodziny Jakubowskich ze wsi Skotniki Dolne uhonorowanych medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata Projekt IPN ma na celu przybliżenie uczniom i nauczycielom historii

Bardziej szczegółowo

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ LUDZIE I WYDARZENIA W HISTORII POLSKI XX WIEKU BS/194/99 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, GRUDZIEŃ 99

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ LUDZIE I WYDARZENIA W HISTORII POLSKI XX WIEKU BS/194/99 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, GRUDZIEŃ 99 CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET:

Bardziej szczegółowo

WYJAZD DO TURCJI W RAMACH PROJEKTU COMENIUS EURO VILLAGES

WYJAZD DO TURCJI W RAMACH PROJEKTU COMENIUS EURO VILLAGES WYJAZD DO TURCJI W RAMACH PROJEKTU COMENIUS EURO VILLAGES PONIEDZIAŁEK, 13.05 Wczesnym porankiem nasz grupa składająca się z czterech uczniów klasy trzeciej i dwóch opiekunów udała się na lotnisko w Balicach,

Bardziej szczegółowo

Grzegorz Motyka Rafał Wnuk Tomasz Stryjek Adam F. Baran. Wojna. po wojnie. Antysowieckie podziemie w Europie Ârodkowo-Wschodniej w latach

Grzegorz Motyka Rafał Wnuk Tomasz Stryjek Adam F. Baran. Wojna. po wojnie. Antysowieckie podziemie w Europie Ârodkowo-Wschodniej w latach Wojna po wojnie Grzegorz Motyka Rafał Wnuk Tomasz Stryjek Adam F. Baran Wojna po wojnie Antysowieckie podziemie w Europie Ârodkowo-Wschodniej w latach 1944 1953 Gdaƒsk Warszawa 2012 Wydawnictwo Naukowe

Bardziej szczegółowo

Kilka dni Mnóstwo możliwości Świętujmy razem przyłącz się!

Kilka dni Mnóstwo możliwości Świętujmy razem przyłącz się! Kilka dni Mnóstwo możliwości Świętujmy razem przyłącz się! Obchody Święta Odzyskania Niepodległości - analiza obecnej sytuacji - Święto odzyskania przez Polskę niepodległości jest ważnym elementem budowy

Bardziej szczegółowo

Alwernia. Moja Mała Ojczyzna. Opracowała: Karolina Hojowska

Alwernia. Moja Mała Ojczyzna. Opracowała: Karolina Hojowska Alwernia Moja Mała Ojczyzna Opracowała: Karolina Hojowska Nazywam się Karolina Hojowska, mam trzynaście lat i mieszkam w Alwerni. Tutaj też chodzę do Szkoły Podstawowej, jestem uczennicą klasy szóstej.

Bardziej szczegółowo

Kolejny udany, rodzinny przeszczep w Klinice przy ulicy Grunwaldzkiej w Poznaniu. Mama męża oddała nerkę swojej synowej.

Kolejny udany, rodzinny przeszczep w Klinice przy ulicy Grunwaldzkiej w Poznaniu. Mama męża oddała nerkę swojej synowej. Kolejny udany, rodzinny przeszczep w Klinice przy ulicy Grunwaldzkiej w Poznaniu. Mama męża oddała nerkę swojej synowej. 34-letnia Emilia Zielińska w dniu 11 kwietnia 2014 otrzymała nowe życie - nerkę

Bardziej szczegółowo

90. ROCZNICA ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI

90. ROCZNICA ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI "Kto nie szanuje i nie ceni swojej przeszłości, ten nie jest godzien szacunku teraźniejszości, ani nie ma prawa do przyszłości". Józef Piłsudski Po 123 latach zaborów Polacy doczekali się odzyskania niepodległości.

Bardziej szczegółowo

Narodowe Czytanie Stefan Żeromski Przedwiośnie

Narodowe Czytanie Stefan Żeromski Przedwiośnie Narodowe Czytanie 2018 Stefan Żeromski Przedwiośnie Stefan Żeromski Żeromski urodził się 14 X 1864 roku w Strawczynie pod Kielcami, w patriotycznej szlacheckiej rodzinie. Trudna sytuacja materialna, częste

Bardziej szczegółowo

Koło historyczne 1abc

Koło historyczne 1abc Koło historyczne 1abc Autor: A.Snella 17.09.2015. Zmieniony 05.10.2016.,,Kto nie szanuje i nie ceni swojej przeszłości, ten nie jest godzien szacunku, teraźniejszości ani prawa do przyszłości.'' JÓZEF

Bardziej szczegółowo

Wpływ Chrztu Polski na nasze teraźniejsze życie

Wpływ Chrztu Polski na nasze teraźniejsze życie Klaudia Ślusarczyk Wpływ Chrztu Polski na nasze teraźniejsze życie Lokalne Przecieranie Oczu, Niekłańska (Re)aktywacja W ramach projektu Lokalne Przecieranie Oczu, Niekłańska (Re)aktywacja organizowanego

Bardziej szczegółowo

2014 rok Rok Pamięci Narodowej

2014 rok Rok Pamięci Narodowej 2014 rok Rok Pamięci Narodowej I. 100 rocznica wybuchu I wojny światowej I wojna światowa konflikt zbrojny trwający od 28 lipca 1914 do 11 listopada 1918 pomiędzy ententą, tj. Wielką Brytania, Francją,

Bardziej szczegółowo

Wady i zalety starego i nowego systemu

Wady i zalety starego i nowego systemu TNS 014 K.08/14 Informacja o badaniu Jedni twierdzą, że za komuny było lepiej", inni wręcz przeciwnie mówią, że nigdy nie było tak dobrze, jak teraz. Co denerwowało nas w poprzednim systemie, a co denerwuje

Bardziej szczegółowo

Ziemie polskie w latach

Ziemie polskie w latach Ziemie polskie w latach1815-1830 1. Sprawa polska na kongresie wiedeńskim 1. Z części ziem Ks. Warszawskiego utworzono Królestwo Polskie związane unią personalną z Rosją 2. Z Krakowa i okolicznych ziem

Bardziej szczegółowo

Polska po II wojnie światowej

Polska po II wojnie światowej Polska po II wojnie światowej w latach 1945-1947 Rafał Nowicki źródła - Internet, (http://historia-polski.klp.pl/a-6269.html) obrazki - Wikipedia TERYTORIUM GRANICE - LUDNOŚĆ Obszar Polski po II wojnie

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne dla uczniów klasy VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo

Wymagania edukacyjne dla uczniów klasy VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo Wymagania edukacyjne dla uczniów klasy VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo Dopuszczający -Posługuje się następującymi pojęciami: rewolucja przemysłowa, romantyzm, pozytywizm,

Bardziej szczegółowo

w akcji Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia - po raz siódmy!

w akcji Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia - po raz siódmy! JAWORZYNA W AKCJI!!! w akcji Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia - po raz siódmy! Pojechało nas dwanaścioro (8 dziewczyn i 4 chłopaków) plus dwóch opiekunów weteran pan Wiesław Dybeł i nowicjusz pan Marcin

Bardziej szczegółowo

OSTATNIA NARADA CZŁONKÓW WKR

OSTATNIA NARADA CZŁONKÓW WKR OSTATNIA NARADA CZŁONKÓW WKR /09.05.2013 R./ W Dzień Zwycięstwa (w Polsce obchodzone jako Narodowe Święto Zwycięstwa i Wolności) święto państwowe obchodzone 9 maja z okazji zakończenia II wojny światowej

Bardziej szczegółowo

POWSTANIE WARSZAWSKIE

POWSTANIE WARSZAWSKIE POWSTANIE WARSZAWSKIE Powstanie Warszawskie było największą akcją zbrojną w okupowanej przez Niemców Europie, zorganizowaną przez Armię Krajową w ramach akcji BURZA. Planowane na kilka dni, trwało ponad

Bardziej szczegółowo

Moja pierwsza historia Pasłęka

Moja pierwsza historia Pasłęka Moja pierwsza historia Pasłęka Witold Chrzanowski, Rysunki: Jan Solka Cześć, mam na imię Staś, i podobnie jak Wy, moi drodzy, jestem pasłęczaninem. No może jestem nim trochę dłużej od Was. Żyłem tutaj

Bardziej szczegółowo

STOSUNKI POLSKOKRZYŻACKIE ZA PANOWANIA DYNASTII PIASTÓW

STOSUNKI POLSKOKRZYŻACKIE ZA PANOWANIA DYNASTII PIASTÓW STOSUNKI POLSKOKRZYŻACKIE ZA PANOWANIA DYNASTII PIASTÓW DYNASTIA PIASTÓW Krzyżacy Z chrześcijańskim Księstwem Mazowieckim sąsiadowały pogańskie plemię, które najeżdżały na kraj Konrada Mazowieckiego. Regularnie

Bardziej szczegółowo

OBCHODY NARODOWEGO ŚWIĘTA NIEPODLEGŁOŚCI NA TERENIE GMINY MIELEC [FOTO] :16:23

OBCHODY NARODOWEGO ŚWIĘTA NIEPODLEGŁOŚCI NA TERENIE GMINY MIELEC [FOTO] :16:23 OBCHODY NARODOWEGO ŚWIĘTA NIEPODLEGŁOŚCI NA TERENIE GMINY MIELEC [FOTO] 2015-11-16 11:16:23 Listopada w Polskie Narodowe Święto Niepodległości, w Chorzelowie odbyły się uroczyści gminne dla uczczenia 97

Bardziej szczegółowo

Agroturystyka szansą dla mniejszych gospodarstw

Agroturystyka szansą dla mniejszych gospodarstw https://www. Agroturystyka szansą dla mniejszych gospodarstw Autor: Małgorzata Chojnicka Data: 3 maja 2017 Na wsi żyje i pracuje ponad 40 proc. społeczeństwa naszego kraju. Właściciele małych gospodarstw

Bardziej szczegółowo

Dwa kwiaty. Historia dwóch sióstr

Dwa kwiaty. Historia dwóch sióstr Dwa kwiaty Historia dwóch sióstr Moje dwie praprababcie Jest to historia dwóch sióstr, których wojenne losy były tak różne. Jedna z nich to Tatiana, której rodzina nie była na bieżeństwie. Druga to Tekla,

Bardziej szczegółowo

Nalot bombowy na Wieluń 1 września

Nalot bombowy na Wieluń 1 września Nr 7/2016 30 08 16 Nalot bombowy na Wieluń 1 września 1939 r. Autor: Bogumił Rudawski (IZ) We wczesnych godzinach porannych 1 września 1939 r. lotnictwo niemieckie przeprowadziło atak bombowy na Wieluń

Bardziej szczegółowo

w obradach. Na zdjęciu Michał Toruński w trakcie wygłaszania rezolucji

w obradach. Na zdjęciu Michał Toruński w trakcie wygłaszania rezolucji BERMUN 2007 W dniach 14 17 listopada młodzież I Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Żeromskiego w Zawierciu w składzie: Anna Adamus (kl. III C), Michał Toruński (kl. III A), Piotr Muskalski (kl. II F),

Bardziej szczegółowo

Formowanie Armii Andersa

Formowanie Armii Andersa Michał Bronowicki Formowanie Armii Andersa Gdy 1 września 1939 roku wojska niemieckie i słowackie rozpoczęły inwazję na Polskę, atak ten przyniósł śmierć tysięcy niewinnych ludzi, a dla wielu innych rozpoczął

Bardziej szczegółowo

ZACHOWAĆ PAMIĘĆ OBOZY PRACY PRZYMUSOWEJ NA TERENIE SZCZECINA W OKRESIE II WOJNY ŚWIATOWEJ

ZACHOWAĆ PAMIĘĆ OBOZY PRACY PRZYMUSOWEJ NA TERENIE SZCZECINA W OKRESIE II WOJNY ŚWIATOWEJ ŚCIEŻKA EDUKACYJNO - HISTORYCZNA PRZYGOTOWANA PRZEZ UCZNIÓW KL. I LA XI LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO Z ODDZIAŁAMI DWUJĘZYCZNYMI W SZCZECINIE ZACHOWAĆ PAMIĘĆ OBOZY PRACY PRZYMUSOWEJ NA TERENIE SZCZECINA W

Bardziej szczegółowo

* * * WITAJCIE! Dziś jest niedziela, posłuchajcie. opowieści. do jutra! Anioł Maurycy * * *

* * * WITAJCIE! Dziś jest niedziela, posłuchajcie. opowieści. do jutra! Anioł Maurycy * * * WITAJCIE! Niedługo będzie Boże Narodzenie! Każdego dnia będziemy się razem przygotowywać na te Święta. Dziś poczęstujcie się tymi pysznymi cukierkami. WITAJCIE! Dziś jest niedziela, posłuchajcie 2.12 opowieści.

Bardziej szczegółowo

70. rocznica zakończenia II Wojny Światowej

70. rocznica zakończenia II Wojny Światowej 70. rocznica zakończenia II Wojny Światowej, 11/05/2015 13:45, autor: Redakcja Bielawa Podobnie jak w całym kraju, tak i w Bielawie, 8 maja odbyły się obchody upamiętniające 70. rocznicę zakończenia II

Bardziej szczegółowo

Dr Ihar Melnikau: Władze bały się, że popsujemy im rocznicę 17 września

Dr Ihar Melnikau: Władze bały się, że popsujemy im rocznicę 17 września Dr Ihar Melnikau: Władze bały się, że popsujemy im rocznicę 17 września We wtorek straż pożarna zamknęła w Zasławiu wystawę poświęconą Białorusinom walczącym w szeregach polskiego wojska w kampanii wrześniowej.

Bardziej szczegółowo

STOSUNKI PAŃSTWO - KOŚCIÓŁ W POLSCE

STOSUNKI PAŃSTWO - KOŚCIÓŁ W POLSCE Uniwersytet Wrocławski Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Instytut Historii Państwa i Prawa Zakład Historii Administracji Studia Stacjonarne Administracji pierwszego stopnia Małgorzata Pasztetnik

Bardziej szczegółowo

KOMENDANT NACZELNIK MARSZAŁEK

KOMENDANT NACZELNIK MARSZAŁEK Dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek. Warsztaty historyczne KOMENDANT NACZELNIK MARSZAŁEK Śladami Józefa Piłsudskiego Część 2: DAŁ POLSCE WOLNOŚĆ, GRANICE, MOC SZACUNEK Podczas studiów Józef zaangażował

Bardziej szczegółowo

OSTATNIE DNI GRUDNIA 1918 W POZNANIU - POWSTANIE WIELKOPOLSKIE 1918/1919

OSTATNIE DNI GRUDNIA 1918 W POZNANIU - POWSTANIE WIELKOPOLSKIE 1918/1919 TEMAT: OSTATNIE DNI GRUDNIA 1918 W POZNANIU - POWSTANIE WIELKOPOLSKIE 1918/1919 CELE LEKCJI Uczeń: wskazuje datę wybuchu powstania wielkopolskiego ( 27 grudnia 1918 r.) i umieszcza ją w czasie i przestrzeni

Bardziej szczegółowo

Polskie Państwo podziemne Przygotowała: Katarzyna Kossakowska Klasa III A

Polskie Państwo podziemne Przygotowała: Katarzyna Kossakowska Klasa III A Polskie Państwo podziemne 1939-1945 Przygotowała: Katarzyna Kossakowska Klasa III A FLAGA POLSKIEGO PAŃSTWA PODZIEMNEGO Polskie Państwo Podziemne (w skrócie PPP) to tajne struktury Państwa Polskiego istniejące

Bardziej szczegółowo

Antoni Guzik. Rektor, Dziekan, Profesor, wybitny Nauczyciel, Przyjaciel Młodzieży

Antoni Guzik. Rektor, Dziekan, Profesor, wybitny Nauczyciel, Przyjaciel Młodzieży Antoni Guzik Antoni Guzik Rektor, Dziekan, Profesor, wybitny Nauczyciel, Przyjaciel Młodzieży Docent Antoni Guzik urodził się 7 kwietnia 1925 r. w Izydorówce, w dawnym województwie stanisławowskim. Szkołę

Bardziej szczegółowo

W Gminie Ełk uczczono 225. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja - ZOBACZ GALERIĘ ZDJĘĆ

W Gminie Ełk uczczono 225. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja - ZOBACZ GALERIĘ ZDJĘĆ W Gminie Ełk uczczono 225. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja - ZOBACZ GALERIĘ ZDJĘĆ W Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Nowej Wsi Ełckiej odbyły się dzisiaj, 4 maja, Gminne Obchody Dnia Flagi Rzeczpospolitej

Bardziej szczegółowo

Piotr Elsner odebrał nagrody w Pałacu Prezydenckim

Piotr Elsner odebrał nagrody w Pałacu Prezydenckim Piotr Elsner odebrał nagrody w Pałacu Prezydenckim Piotr Elsner, uczeń Szkoły Podstawowej im. Jana Brzechwy w Nowej Wsi Ełckiej, zajął trzecie miejsce w konkursie Mój Szkolny Kolega z Misji. Wczoraj, wspólnie

Bardziej szczegółowo

II Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół Mechanicznych im. Stefana Czarnieckiego w Łapach

II Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół Mechanicznych im. Stefana Czarnieckiego w Łapach II Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół Mechanicznych im. Stefana Czarnieckiego w Łapach Opracowała: Dorota KONDRATIUK 1. Wprowadzenie historyczne. Zespół Szkół Mechanicznych im. Stefana Czarnieckiego

Bardziej szczegółowo

Częstochowa (Woj. Śląskie) ul. Wysoka 9

Częstochowa (Woj. Śląskie) ul. Wysoka 9 Częstochowa (Woj. Śląskie) ul. Wysoka 9 Kościół pw. św. Antoniego z Padwy i św. Teresy od Dzieciątka Jezus Sanktuarium św. Antoniego z Padwy Opis kościoła: Jacek i Maria Łempiccy, Święci w Polsce i ich

Bardziej szczegółowo

Uroczystości na cmentarzu zakończyły: apel poległych, salwa honorowa oraz złożenie wieńców przed pomnikiem ofiar II Wojny Światowej.

Uroczystości na cmentarzu zakończyły: apel poległych, salwa honorowa oraz złożenie wieńców przed pomnikiem ofiar II Wojny Światowej. Dolnośląski Urząd Wojewódzki Źródło: http://www.duw.pl/pl/biuro-prasowe/aktualnosci/10805,70-rocznica-zakonczenia-ii-wojny-swiatowej.html Wygenerowano: Wtorek, 10 stycznia 2017, 14:56 08 maja 2015 70 rocznica

Bardziej szczegółowo

Demograficzne i migracyjne uwarunkowania rozwoju oświaty Zielonej Góry w perspektywie 2020 roku. Czesław Osękowski

Demograficzne i migracyjne uwarunkowania rozwoju oświaty Zielonej Góry w perspektywie 2020 roku. Czesław Osękowski Demograficzne i migracyjne uwarunkowania rozwoju oświaty Zielonej Góry w perspektywie 2020 roku Czesław Osękowski Miasto i Gmina Zielona Góra Strony połączenia: - Miasto Zielona Góra - Gmina Zielona Góra

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN MIĘDZYPOWIATOWEGO KONKURSU HISTORYCZNEGO DROGI DO WOLNOŚCI W ROCZNICĘ 100- LECIA ODZYSKANIA PRZEZ POLSKĘ NIEPODLEGŁOŚCI

REGULAMIN MIĘDZYPOWIATOWEGO KONKURSU HISTORYCZNEGO DROGI DO WOLNOŚCI W ROCZNICĘ 100- LECIA ODZYSKANIA PRZEZ POLSKĘ NIEPODLEGŁOŚCI REGULAMIN MIĘDZYPOWIATOWEGO KONKURSU HISTORYCZNEGO DROGI DO WOLNOŚCI W ROCZNICĘ 100- LECIA ODZYSKANIA PRZEZ POLSKĘ NIEPODLEGŁOŚCI Sokołów Młp. wrzesień 2018 r. CELE KONKURSU Głównym celem konkursu jest

Bardziej szczegółowo

Materiały wypracowane w ramach projektu Szkoła Dialogu - projektu edukacyjnego Fundacji Form

Materiały wypracowane w ramach projektu Szkoła Dialogu - projektu edukacyjnego Fundacji Form Materiały wypracowane w ramach projektu Szkoła Dialogu - projektu edukacyjnego Fundacji Form Nasze zajęcia w ramach Szkoły Dialogu odbyły się 27 i 28 kwietnia oraz 26 i 27 maja. Nauczyły nas one sporo

Bardziej szczegółowo

Autor: Błażej Szyca kl.vii b.

Autor: Błażej Szyca kl.vii b. 1795 1918 Autor: Błażej Szyca kl.vii b. Pod koniec XVIII wieku Polska utraciła niepodległość. Wówczas Rosja, Prusy, Austria wykorzystując osłabienie naszego kraju podzielili ziemie Polski między siebie.

Bardziej szczegółowo

ZADANIA DO SPRAWDZIANU

ZADANIA DO SPRAWDZIANU ZADANIA DO SPRAWDZIANU 1. Do daty dopisz wydarzenie: a) 1 IX 1939 r. wybuch II wojny światowej (agresja niemiecka na Polskę) b) 17 IX 1939 r. agresja radziecka na Polskę c) 28 IX 1939 r. kapitulacja Warszawy

Bardziej szczegółowo

Siechnice nawiedzały nieszczęścia w postaci pożarów (1675 r., 1792 r.) i powodzi (1785 r.).

Siechnice nawiedzały nieszczęścia w postaci pożarów (1675 r., 1792 r.) i powodzi (1785 r.). Historia gminy Mariusz Różnowicz, 16.07.2013 Historia osadnictwa na terenie gminy sięga 4200 lat p.n.e. W końcowym okresie wczesnego średniowiecza pojawiają się w dokumentach pierwsze wzmianki o miejscowościach

Bardziej szczegółowo

Zwiedziliśmy również rodzinny dom błogosławionej i uczestniczyliśmy we Mszy świętej odprawionej tamtejszej kaplicy.

Zwiedziliśmy również rodzinny dom błogosławionej i uczestniczyliśmy we Mszy świętej odprawionej tamtejszej kaplicy. W dniu 18 listopada 2018 roku uczniowie trzecich klas gimnazjalnych i ósmych klas szkoły podstawowej uczestniczyli w pielgrzymce do sanktuarium bł. Karoliny Kózkówny w Zabawie k. Tarnowa patronki młodzieży.

Bardziej szczegółowo

Krystyna Siedlecka. z domu. Cichocka

Krystyna Siedlecka. z domu. Cichocka Krystyna Siedlecka z domu Cichocka Krystyna Cichocka Jedyna córka Marianny i Bolesława Cichockich, urodziła się 25 X 1933 r. w Warszawie. 5-letnia Krysia 3 4-letnia Krysia 4 Dzieciństwo Do września 1944

Bardziej szczegółowo

Autor: Małgorzata Osica

Autor: Małgorzata Osica projekt "Staże zagraniczne dla uczniów i absolwentów szkół zawodowych oraz szkolenia kadry kształcenia zawodowego Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego

Bardziej szczegółowo

Historia Szkoły Podstawowej nr 1 w Puszczykowie

Historia Szkoły Podstawowej nr 1 w Puszczykowie Historia Szkoły Podstawowej nr 1 w Puszczykowie Nie znamy dokumentów o początkach szkoły w XIX wieku. Jedynym dostępnym potwierdzonym materiałem, na podstawie którego możemy wnioskować o dacie powstania

Bardziej szczegółowo

"Nigdy niczego takiego nie widziałam". Mord i pożoga

Nigdy niczego takiego nie widziałam. Mord i pożoga Martyrologia wsi polskich (nowy) http://martyrologiawsipolskich.pl/mws/zbiory/multimedia/relacje-swiadkow/54214,quotnigdyniczego-takiego-nie-widzialamquot-mord-i-pozoga-we-wsi-bucyki-gm-grzym.html 2019-01-13,

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU SZKOŁA DIALOGU W GIMNAZJUM W KLEOSINIE

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU SZKOŁA DIALOGU W GIMNAZJUM W KLEOSINIE SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU SZKOŁA DIALOGU W GIMNAZJUM W KLEOSINIE Zapraszamy do przeczytania relacji z projektu realizowanego w Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Kleosinie przez uczniów klasy III

Bardziej szczegółowo

Wycieczka młodzieży do Sejmu

Wycieczka młodzieży do Sejmu Miasto i Gmina Siewierz - http://www.siewierz.pl/ Data umieszczenia informacji: 2009-06-29 10:38:28 Wycieczka młodzieży do Sejmu Dnia 23 czerwca 2009 roku członkowie Młodzieżowej Rady Miejskiej wzięli

Bardziej szczegółowo

10 najlepszych zawodów właściciel szkoły tańca

10 najlepszych zawodów właściciel szkoły tańca Kategoria: Edukacja 10 najlepszych zawodów 10 najlepszych zawodów właściciel szkoły tańca 10 najlepszych zawodów właściciel szkoły tańca Dodano: 2011-12-30 17:55:39 Poprawiony: piątek, 30 grudnia 2011

Bardziej szczegółowo

ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU

ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU JAN PAWEŁ II ORĘDOWNIK RODZINY NASZA SPOŁECZNOŚĆ SZKOLNA ŁĄCZY SIĘ Z TYMI SŁOWAMI PAMIĘTAMY 27 kwietnia 2015 roku odbył się w naszej

Bardziej szczegółowo

Nowy kształt Europy. Historia Polski Klasa VI SP

Nowy kształt Europy. Historia Polski Klasa VI SP Nowy kształt Europy Historia Polski Klasa VI SP Plan zajęć Powtórzenie Koniec pięknej epoki I wojna światowa Europa po wojnie Ćwiczenia Podsumowanie Praca domowa Bibliografia Praca domowa "Powiedz, co

Bardziej szczegółowo

Oddali hołd pomordowanym na Brusie

Oddali hołd pomordowanym na Brusie 28-06-19 1/5 12.10.2018 13:54 Andrzej Janecki / BPKSiT kategoria: Sto lat niepodległości Tożsamość i tradycja Przed obeliskiem upamiętniającym ofiary represji niemieckich i komunistycznych na Brusie spotkali

Bardziej szczegółowo

Świat naszym domem. Mała Jadwinia nr 29

Świat naszym domem. Mała Jadwinia nr 29 o mała p Mała Jadwinia nr 29 Świat naszym domem Cieszę się, Boże, z serca całego, żeś dał świat piękny dla dziecka Twego. Nie będę śmiecić, mój dobry Panie, Niech ten świat zawsze pięknym zostanie. Opracowała

Bardziej szczegółowo

Małopolski Konkurs Tematyczny:

Małopolski Konkurs Tematyczny: Małopolski Konkurs Tematyczny: Na Polu Chwały... - Damy i Kawalerowie Virtuti Militari i Krzyża Walecznych w walce o niepodległość i granice II Rzeczypospolitej dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i

Bardziej szczegółowo

ZIEMIANIE W PORTRECIE I FOTOGRAFII

ZIEMIANIE W PORTRECIE I FOTOGRAFII ZIEMIANIE W PORTRECIE I FOTOGRAFII Zofia Zinserling MAJĄTEK MONIAKI ZEMBRZUSKICH W połowie XIX w. duży niegdyś majątek Moniaki stopniowo podupadał i kilkakrotnie zmieniał właścicieli, aż wreszcie w 1858

Bardziej szczegółowo

NASZE MIASTO rozmowa z Panem Tomaszem Korczakiem, Burmistrzem Miasta i Gminy Międzylesie.

NASZE MIASTO rozmowa z Panem Tomaszem Korczakiem, Burmistrzem Miasta i Gminy Międzylesie. NASZE MIASTO rozmowa z Panem Tomaszem Korczakiem, Burmistrzem Miasta i Gminy Międzylesie. Dnia 30.04.2010 roku w godzinach od 8:00 do 9:30, odbyło się spotkanie z Burmistrzem miasta i Gminy Międzylesie,

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne dla uczniów klas VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo NIEDOSTETECZNY

Wymagania edukacyjne dla uczniów klas VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo NIEDOSTETECZNY Wymagania edukacyjne dla uczniów klas VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo NIEDOSTETECZNY Nie zna pojęć: faszyzm, zimna wojna, stan wojenny, demokracja. Nie potrafi wymienić

Bardziej szczegółowo

Gimnazjum Samorządowe nr 2 im. Polaków Zesłanych na Sybir. Marcelina Skalna Anna Rączkiewicz Mateusz Sudół opiekun Joanna Kupisz

Gimnazjum Samorządowe nr 2 im. Polaków Zesłanych na Sybir. Marcelina Skalna Anna Rączkiewicz Mateusz Sudół opiekun Joanna Kupisz Gimnazjum Samorządowe nr 2 im. Polaków Zesłanych na Sybir Marcelina Skalna Anna Rączkiewicz Mateusz Sudół opiekun Joanna Kupisz Maria Niemczuk Stefania Wakuła Ewa Szajwaj Radek Kalamarz Barbara Chrościak

Bardziej szczegółowo

11 Listopada. Przedszkole nr 25 ul. Widok Bielsko-Biała

11 Listopada. Przedszkole nr 25 ul. Widok Bielsko-Biała 11 Listopada Listopad to dla Polski niebezpieczna pora- pisał St. Wyspiański w " Nocy Listopadowej" w 1904r. Kilka lat później okazało się, że listopad może być dla Polski szczęśliwy. 11 listopada 1918r,

Bardziej szczegółowo

Kampania informacyjna na temat Młodzieżowej Rady Miasta i wyborów do niej we wszystkich szkołach w gminie

Kampania informacyjna na temat Młodzieżowej Rady Miasta i wyborów do niej we wszystkich szkołach w gminie Kampania informacyjna na temat Młodzieżowej Rady Miasta i wyborów do niej we wszystkich szkołach w gminie Młodzieżowa Rada Miasta w Wąchocku powstała w 2011 z inicjatywy i w efekcie realizacji wspólnego

Bardziej szczegółowo

1. Przynależność administracyjna przed 1945 rokiem. Kraina Pomarenia z Obszarem sławieńskim, mapa z 1913 roku.

1. Przynależność administracyjna przed 1945 rokiem. Kraina Pomarenia z Obszarem sławieńskim, mapa z 1913 roku. 1. Przynależność administracyjna przed 1945 rokiem. Kraina Pomarenia z Obszarem sławieńskim, mapa z 1913 roku. Kraina sławieńska z podziałem na poszczególne miejscowości. 2. Przynależność administracyjna

Bardziej szczegółowo

Dom Ani Mój dom znajduje się w niewielkiej wsi 20km od Ostródy. Dla mnie jest miejscem niezwykłym, chyba najwspanialszym na świecie. To z nim wiążą się moje przeżycia z dzieciństwa, gdyż mieszkam tu od

Bardziej szczegółowo

Temat: Ojczyzna zawsze bliska memu sercu tworzenie kompozycji graficznych.

Temat: Ojczyzna zawsze bliska memu sercu tworzenie kompozycji graficznych. SCENARIUSZ LEKCJI INFORMATYKI W KLASIE V Temat: Ojczyzna zawsze bliska memu sercu tworzenie kompozycji graficznych. Nauczyciel: Zofia Lewandowska Cele lekcji: przekształcanie fragmentów rysunku, kopiowanie

Bardziej szczegółowo

Pomoc uchodźcom - ofiarom konfliktu zbrojnego na Ukrainie

Pomoc uchodźcom - ofiarom konfliktu zbrojnego na Ukrainie Pomoc uchodźcom - ofiarom konfliktu zbrojnego na Ukrainie Sprawozdanie dla Darczyńców Stowarzyszenia Pomocników Mariańskich STOWARZYSZENIE POMOCNIKÓW MARIAŃSKICH PRZY ZGROMADZENIU KSIĘŻY MARIANÓW Niezawinione

Bardziej szczegółowo

Biuletyn Informacji Publicznej Wydawanie decyzji potwierdzającej prawo do rekompensaty za "mienie zabużańskie". Elżbieta Nesterenko

Biuletyn Informacji Publicznej Wydawanie decyzji potwierdzającej prawo do rekompensaty za mienie zabużańskie. Elżbieta Nesterenko Wydawanie decyzji potwierdzającej prawo do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji

Bardziej szczegółowo

Wizyta w Gazecie Krakowskiej

Wizyta w Gazecie Krakowskiej Wizyta w Gazecie Krakowskiej fotoreportaż 15.04.2013 byliśmy w Gazecie Krakowskiej w Nowym Sączu. Dowiedzieliśmy, się jak ciężka i wymagająca jest praca dziennikarza. Opowiedzieli nam o tym pan Paweł Szeliga

Bardziej szczegółowo

1.1. Położenie geograficzne, otoczenie terytorialne, powiązania z innymi ośrodkami

1.1. Położenie geograficzne, otoczenie terytorialne, powiązania z innymi ośrodkami 1. PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA I CECHY GMINY 1.1. Położenie geograficzne, otoczenie terytorialne, powiązania z innymi ośrodkami Gmina Krzeszyce leży w północno-zachodniej części województwa lubuskiego i

Bardziej szczegółowo

Uroczystość nadania szkole imienia Ignacego Mielżyńskiego.

Uroczystość nadania szkole imienia Ignacego Mielżyńskiego. Uroczystość nadania szkole imienia Ignacego Mielżyńskiego. Dnia 26. września 2009r. odbyła się uroczystość nadania naszej szkole imienia Ignacego Mielżyńskiego. Dzień ten był dla nas dniem szczególnym,

Bardziej szczegółowo