HEADQUARTERS OF THE SOCIAL INSURANCE INSTITUTION, WARSAW, 3 DECEMBER 2010 CENTRALA ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH, WARSZAWA, 3 GRUDNIA 2010 R.

Transkrypt

1

2 SESJA PORANNA DZIAŁANIA W ZAKRESIE STOSOWANIA NOWYCH REGULACJI WYKŁADANIA PRAWA PROJEKTY NOWYCH DECYZJI I INNE UŁATWIAJĄCE ICH STOSOWANIE Maja Grzymkowska przedstawicielka Komisji Europejskiej ACTIVITIES IN THE AREA OF IMPLEMENTATION OF NEW REGULATIONS PROJECTS FOR NEW DECISIONS AND DOCUMENTS FACILITATING THEIR IMPLEMENTATION Maja Grzymkowska European Commission Representative HEADQUARTERS OF THE SOCIAL INSURANCE INSTITUTION, WARSAW, 3 DECEMBER 2010 CENTRALA ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH, WARSZAWA, 3 GRUDNIA 2010 R.

3 Modernised Social Security Coordination Zmodernizowany system koordynacji systemów zabezpieczenia spolecznego: Informacje ogolne Maja Grzymkowska COM/DG EMPL/E3 Seminarium tress: Warszawa 3/12//2010 DG Employment, Social Affairs and Equal Opportunities

4 Zagadnienia: Wprowadzenie Krótka charakterystyka zmodernizowanego systemu koordynacji (Rozporzadzenia 883/2004 i 987/2009) EESSI kolejne kroki Plan prac Komisji Administracyjnej Plany legislacyjne DG Employment, Social Affairs and Equal Opportunities 4

5 Unijny system koordynacji: Drupy ad hoc Przygotowanie dokumentow i raportow Podejmowanie decyzji Komisja Administracyjna Task Force Przygotowanie prac i koordynacja Komisja Obrachunkowa Komisja techniczna Komitet doradczy Przyjmuje srednie koszty roczne Wsparcie KA w kwestiach technicznych Dialog z partnerami spolecznymi DG Employment, Social Affairs and Equal Opportunities 5

6 Ponad 50 lat systemu koordynacji 6 Reg 883/04 Reg 987/09 (Impl. Reg) Consolid Reg Reg 1408/71 Reg 574/72 (Implementing Reg.) Regulations 3 &

7 Zmodernizowany system koordynacji: Uaktualnienie Uproszczenie Wzmocniona ochrona praw jednostki Jaśniejsze zasady Wzmocnienie zasady współpracy pomiędzy instytucjami 7

8 Uaktulanienie: Przykłady: Włączenie równoważnych świadczeniom macierzyńskim świadczeń dla ojca Włączenie przepisów odnoszących się do okresów poświęconych wychowywaniu dziecka (child-raising periods) Nowe przepisy odnoszące się do delegowania Nowe przepisy odnoszące się do odzyskiwania należności Zasada wymiany informacji drogą elektroniczną DG Employment, Social Affairs and Equal Opportunities 8

9 Zasada wzmocnionej współpracy Art. 76 Rozporządzenia 883/2004 i inne postanowienie konkretyzujące ten przepis, np: Art. 3 Rozporządzenia 987/2009 zobowiązujący zarówno instytucje jak i jednostki do przekazywania informacji Art. 55(4) Rozporządzenia 987/2009 zobowiązujący instytucje państwa do którego udał się bezrobotny do informowania o okolicznościach, które mogą mieć wpływ na jego prawo do świadczeń 9

10 Electronic Exchange of Social Security Information EESSI Network 10

11 EESSI I AP AP I I I I I I 11

12 EESSI Implementation: How will it work? MAY 2010 DEC MAY 2012 PAPER E-FORM PAPER SED'S EESSI FULLY OP NATIONAL APPL. AS E-FORMS FINAL SED'S SED = Structured Electronic Documents DG Employment, Social Affairs and Equal Opportunities 12

13 SED Structured Electronic Document (Standardowe Dokumenty Elektroniczne) 13

14 Public EESSI Directory Interface 14

15 EESSI newsletter DG Employment, Social Affairs and Equal Opportunities 15

16 Prace Komisji Administracyjnej Finalizacja prac nad dokumentami przenośnymi Finalizacja prac nad decyzjami oraz zaleceniami Decyzje, nad którymi trwają dyskusje: Decyzja odnośnie stosowania Artykułu 6 Rozporządzenia 883/2004 Decyzja odnośnie świadczeń rzeczowych o znacznej wartości Decyzja o stosowaniu Artykułu 65 Rozporządzenia 883/2004 Grupa robocza odnośnie świadczeń z tytułu długotrwałej opieki Kwestie związane z koordynacją świadczeń z zakresu opieki zdrowotnej i eehic Zwalczanie nadużyć i błędów 16

17 Dokument dla obywatela Source: European Commission, DG Employment, Social Affairs and Equal Opportunities 17

18 Decyzje i rekomendacje Komisji Administracyjnej A + Number H + Number E + Number F + Number Applicable Legislation Horizontal, concerning general issues and rules of procedure, and also Financial provisions Electronic Data Exchange Family Benefits S + Number U + Number P + Number Sickness Benefits Unemployment Benefit Pensions 18

19 Prace legislacyjne: Rozporządzenie rozszerzające stosowanie rozporządzenia 883/2004 względem obywateli państw trzecich Decyzje Rady Stowarzyszeniowych Poprawki do rozporządzeń Drugie czytanie projektu dyrektywy o prawach pacjenta 19

20 W najbliższej przyszłości Wymiar międzynarodowy systemu koordynacji Seminarium zorganizowane przez Komisje europejska odnośnie praktyk krajowych w relacjach dwustronnych z państwami trzecimi Świadczenia z tytułu długotrwałej opieki Grupa robocza przy Komisji Administracyjnej Nowe formy mobilności Wyjaśnienie relacji pomiędzy rozporządzeniami odnośnie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego i innymi instrumentami prawnymi Dyrektywa 38/2004 i inne instrumenty DG HOME/JUST Dyrektywa o prawach pacjenta 20

21 Nowa strona internetowa 21

22 Dostęp do krajowych zasobów informacji 22

23 Materiały informacyjne 23

24 SESJA PORANNA IMPLEMENTACJA NOWYCH PRZEPISÓW W ZAKRESIE USTAWODAWSTWA WŁAŚCIWEGO ŚWIADCZENIA EMERYTALNO-RENTOWERENTOWE Maja Grzymkowska przedstawicielki Komisji Europejskiej IMPLEMENTATION OF NEW REGULATIONS APPLICABLE LEGISLATION OLD-AGE AND INVALIDITY PENSIONS Maja Grzymkowska European Commission Representative HEADQUARTERS OF THE SOCIAL INSURANCE INSTITUTION, WARSAW, 3 DECEMBER 2010 CENTRALA ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH, WARSZAWA, 3 GRUDNIA 2010 R.

25 Modernised Social Security Coordination Ustawodawstwo własciwe Zmiany w zasadach koordynacji w odniesieniu do emerytur Maja GRZYMKOWSKA COM/EMPL/E3 Seminarium tress, Warszawa 3.XII.2010 DG Employment, Social Affairs and Equal Opportunities

26 Ustawodawstwo właściwe DG Employment, Social Affairs and Equal Opportunities 26

27 Artykul 11 Rozporządzenia 883/2004 Wzmocnienie zasady jednego ustawodawstwa właściwego Wzmocnienie zasady lex loci laboris Zasada ustawodawstwa pastwa zamieszkiwania w przypadku osób nieaktywnych

28 Wzmocniona ochrona praw jednostki tymczsowe stosowanie ustawodawstwa i tymczasowe przyznanie swiadczen 6(1) R 987/2009: Stosowany w przypadku różnicy zdań odnośnie ustawodawstwa właściwego, osoba podlega ustawodawstwu określonemu zgodnie z zasadami pierwszeństwa 6(2) IR 987/2009: Stosowany w przypadku różnicy zdań, która instytucja powinna przyznać świadczenie jednostce 28

29 Możliwość skorzystania z procedury koncyliacji i dialogu Artykuł 5 Rozporządzenia 987/2009 Artykuł 6 Rozporządzenia 987/2009

30 Procedura dialogu i koncyliacji w sytuacji sporu co do mającego zastosowanie ustawodawstwa (Decyzja A1 Komisji Administracyjnej) Dialogue between institutions - Phase 1 Obligatory Max 6 months Dialogue between competent authorities - Phase 2 Optional Max 6 weeks Conciliation Administrative Commission Conciliation Board Optional Max 6 months DG Employment, Social Affairs and Equal Opportunities 30

31 Nowe postanowienia odnośnie delegowania Delegowanie osób zatrudnionych (art. 12(1) Rozporządzenia 883/2004) Okres maksymalny delegowania 2 lata Podstawowe warunki: Definicje z artykuł 14 Rozporządzenia 987/2009 Nowa decyzja odnośnie delegowania przyjęta przez KA w dniu 12 czerwca 2009 Zaktualizowany praktyczny przewodnik DG Employment, Social Affairs and Equal Opportunities 31

32 Aktywność zawodowa w kilku państwach członkowskich - Dla tego samego pracodawcy: (nowe kryterium wprowadzone w artykule 13 Rozporządzenia 883/2004) Właściwość ustawodawstwa państwa w którym osoba zamieszkuje jedynie jeśli znaczna część pracy wykonywana na terytorium tego państwa - Dla rożnych pracodawców w rożnych państwach członkowskich: właściwość ustawodawstwa państwa w którym osoba zamieszkuje 32

33 Pojęcie znacznej części aktywności Artykuł 14 Rozporządzenia 987/2009 DG Employment, Social Affairs and Equal Opportunities 33

34 Zatrudnienie u pracodawcy poza państwem zamieszkania A Ustawodawstwo Ustawodawstwo właściwe = ustawodawstwa państwa B B 34

35 Praca w dwu lub więcej państwach dla tego samego pracodawcy A B Ustawodawstwo właściwe = Panstwo A Jedynie jeśli znaczna część aktywności w państwie zamieszkania 35

36 Praca w 2 lub więcej państwach członkowskich dla 2 lub więcej pracodawców zarejestrowanych w rożnych państwach członkowskich A C Ustawodawstwo wlasciwe = Panstwo A B Jeśli 2 lub więcej pracodawców zarejestrowanych w rożnych państwach członkowskich UE = Ustawodawstwo właściwe państwa zamieszkania 36

37 Praca w 2 lub wiecej panstwach dla 2 lub wiecej pracodawców, w tym w państwie zamieszkania A B Ustawodawstwo wlasciwe = panstwo zamieszkania Jesli 2 lub więcej pracodawców, ustawodawstwo właściwe = ustawodawstwo państwa zamieszkania 37

38 Zatrudnienie i wykonywanie działalności na własny rachunek w rożnych państwach członkowskich Pobieranie świadczenia z tytułu bezrobocia, choroby lub macierzyństwa

39 Określenie państwa w którym osoba zamieszkuje Artykuł 11 Rozporządzenia 987/2009 Zawiera listę kryteriów, które maja być wzięte pod uwagę przy ustalaniu w którym państwie osoba zamieszkuje 39

40 Ustawodawstwo właściwe przepisy przejściowe Artykuł 87(8) Rozporzadzenia 883/2004 Ustawodawstwo ustalone na podstawie Rozporządzenia 1408/71 jest nadal stosowane: Jeśli w konsekwencji zastosowania 883/2004 osoba podlegałaby innemu ustawodawstwu Tak długo jak długo sytuacja pozostaje niezmieniona Maksymalnie w okresie 10 lat Osoba może przedłożyć wniosek o zastosowanie ustawodawstwa wynikającego z zasad 883/2004. DG Employment, Social Affairs and Equal Opportunities 40

41 Decyzje i rekomendacje odnoszace sie do ustawodawstwa wlasciwego Zmienione przez Komisje Administracyjna: Decyzja181 (zastąpiona nowa decyzja A2) Praktyczny przewodnik odnośnie delegowania Przestaja miec zastosowanie: Rekomendacja16 odnośnie porozumień na podstawie Artykułu 17 Rozporządzenia 1408/71 Decyzja 89 odnośnie osob zatrudnionych w przedstawicielstwach dyplomatycznych Decyzja 126 odnośnie stosowania Artykułów 14(1)a, 14a(1)a & 14(b) 1 & 2 Decyzja 148 odnośnie dokumentu E101

42 «Hot issues» = problemy bedace nadal przedmiotem dyskusji Osoby wysoce mobilne (Highly Mobile Persons) Transport międzynarodowy Pojęcie zamieszkiwania (relacja z Dyrektywą Praktyczny przewodnik odnośnie ustawodawstwa właściwego Postanowienia przejściowe

43 Zmiany w regułach koordynacji w odniesieniu do emerytur 43

44 Zasada sumowania okresów ubezpieczenia Artykuł 6 Rozporządzenia 883/2004 Prace nad decyzja Komisji Administracyjnej Wstrzymane prace nad SED P5000 Zasada sumowania a zasada równego traktowania zdarzeń dochodów i świadczeń (Artykuł 5 Rozporządzenia 883/2004) DG Employment, Social Affairs and Equal Opportunities 44

45 Rola instytucji kontaktowej (Artykul 47 Rozporzadzenia 987/2009) Instytucja do której składany jest wniosek (instytucja miejsca zamieszkania) Rozpatruje wniosek na podstawie stosowanego przez siebie ustawodawstwa Aktywna rola w procesie Odpowiedzialna za wydanie streszczenia decyzji (dokument przenośny P1 i SED P7000) Rola instytucji kontaktowej w ustalaniu prawa do renty (Artykuł 49 Rozporządzenia 987/2009)

46 Wzmocnione prawo obywatela do informacji Obowiązek udzielenia informacji przez instytucje kontaktowa Informacja o wszystkich decyzjach podjętych przez instytucje zainteresowane poprzez streszczenie decyzji, P1 (Artykuł 48 Rozporządzenia 987/2009) W wypadku gdy wnioskodawca rozważa ubieganie się o odroczenie przyznania świadczeń z tytułu starości, instytucje zobowiązane są udzielić wszelkich informacji o konsekwencjach

47 Świadczenia tymczasowe Artykuł 50 Rozporządzenia 987/2009 instytucja, która w trakcie rozpatrywania wniosku ustali, że na podstawie mającego zastosowanie ustawodawstwa wnioskodawca jest uprawniony do niezależnego świadczenia, niezwłocznie dokonuje wypłaty W każdym wypadku, gdy z dostępnych informacji wynika, że wnioskodawca jest uprawniony do otrzymywania płatności od danej instytucji, instytucja ta wypłaca mu zaliczkę w kwocie jak najbardziej odpowiadającej kwocie finalnej DG Employment, Social Affairs and Equal Opportunities 47

48 Prawo do ponownego rozpatrzenia decyzji (Artykul 48 Roprodzadzenia 987/2009) Artykuł 48(2) Rozporządzenia 987/2009 Gdy po otrzymaniu streszczenia okaże się, że wzajemne oddziaływanie decyzji podjętych przez dwie lub więcej instytucji może wpłynąć w sposób niekorzystny na prawa wnioskodawcy, ma on prawo do ponownego rozpatrzenia decyzji

49 Uwzględnianie okresów przeznaczonych na wychowywanie dziecka (Artykuł 44 Rozporządzenia 987/2009) Orzeczenia ETS w sprawach Elsen/Krauer Zasada zaliczania okresów przeznaczonych na wychowywanie Zasada zaliczania okresów przeznaczonych na wychowywanie dziecka przez państwo, którego ustawodawstwu osoba podlegała za względu na wykonywanie pracy w chwili gdy na podstawie tego ustawodawstwa zaczęto uwzględniać okres przeznaczony na wychowywanie dziecka, a nie bierze się ich pod uwagę w państwie właściwym

50 Zasady odnośnie wyliczania świadczeń Przepisy odnośnie zbiegu świadczeń (Artykuł 55 rozporządzenia 883/2004) Możliwość wzięcia pod uwagę w większym zakresie świadczeń pobieranych w innych państwach członkowskich

51 51

52 SESJA PORANNA NADUŻYCIA ZWIĄZANE Z USTAWODAWSTWEM WŁAŚCIWYM I ŚWIADCZENIAMI Piotr Popek Departament Ubezpieczeń i Składek Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych FRAUD WITH APPLICABLE LEGISLATION AND BENEFITS Piotr Popek Department of Insurance and Contributions Social Insurance Institution HEADQUARTERS OF THE SOCIAL INSURANCE INSTITUTION, WARSAW, 3 DECEMBER 2010 CENTRALA ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH, WARSZAWA, 3 GRUDNIA 2010 R.

53 Jak to się zaczęło? Nota delegacji angielskiej postawiona na 306 posiedzeniu Komisji Administracyjnej październik 2007 Decyzja o powołaniu grupy roboczej ad hoc ds. zwalczania błędów i nadużyć występujących na tle realizacji przepisów Rozporządzenia 1408/71

54 Obszary badawcze grupy analiza ryzyka związanego z wypłacaniem świadczeń pieniężnych błędy i nadużycia występujące w obszarze ustawodawstwa właściwego porozumienia dwustronne z zakresu współpracy wymiana informacji i porównywanie zbiorów

55 Ustalenia obszar świadczeń Ryzyko wystąpienia błędów i nadużyć: brak informacji o zgonie (świadczenia emerytalne i renty rodzinne) pobieranie świadczenia podczas wykonywania pracy (świadczenia z tytułu bezrobocia) brak informacji o osiąganym przychodzie, który ma wpływ na wysokość wypłacanego świadczenia (świadczenia z tytułu bezrobocia i specjalne świadczenia bezskładkowe) brak informacji o zmianie miejsca zamieszkania (świadczenia rodzinne i specjalne świadczenia bezskładkowe, świadczenia emerytalno-rentowe oparte na zamieszkaniu) pobieranie świadczeń w więcej niż jednym państwie członkowskim (świadczenia rodzinne)

56 Ustalenia obszar ustawodawstwo właściwe Delegowanie jako najbardziej ryzykowny obszar Aby uniknąć błędów i nadużyć państwa chcą być informowane o pracownikach delegowanych na ich terytorium, jednakże brak im środków do analizy każdego przypadku Instytucje realizujące przepisy Tytułu II ufają sobie (zaskakujące, zważywszy na punkt powyżej) Celowe działanie klientów jako główne źródło błędów Konieczność pozostawienia papierowej formy zaświadczenia o ustawodawstwie właściwym (formularz E101, aktualny formularz A1)

57 Ustalenia porozumienia dwustronne Najwięcej umów dwustronnych zawarły Niemcy (43), Holandia (10), Belgia (9), Finlandia (8), Francja (7) Porozumienia mają charakter wycinkowy (emerytury, informacje o zgonie itp.) Porozumienia dają prawne ramy do współpracy między instytucjami ubezpieczeniowymi

58 Ustalenia wymiana danych Formularze serii E są słabej jakości Długi czas oczekiwania na odpowiedź Niska wiarygodność danych dostarczanych przez klientów Państwa są zainteresowane gromadzeniem danych w celu porównywania zbiorów (zgony, zgłoszenie do ubezpieczeń, zarobki, dane identyfikacyjne osób, miejsce zamieszkania) Spore nadzieje związane z EESSI i SED

59 Kontynuacja badań - druga grupa robocza Powołana na 313 posiedzeniu Komisji Administracyjnej luty 2009 Obszary badawcze zgodnie z mandatem: Brak informacji o zgonie Ryzyko związane ze świadczeniami rzeczowymi z tytułu opieki zdrowotnej Brak informacji o zmianie miejsca zamieszkania

60 Ustalenia brak informacji o zgonie Brak informowania o zgonie w ograniczonej ilości przypadków: 3-5% Ryzyko mniejsze, jeżeli osoba otrzymuje świadczenia z dwóch państw z czego jedno jest państwem zamieszkania Ryzyko większe, jeżeli osoba z jednego państwa otrzymuje świadczenie a w drugim mieszka Porównywanie zbiorów skuteczne, choć rzadko stosowane Najczęściej stosowane są zaświadczenia o pozostawaniu przy życiu największy mankament wysyłane często bez wiedzy instytucji państwa zamieszkania

61 Ustalenia miejsce zamieszkania Miejsce zamieszkania jest szczególnie istotne w przypadku wypłacania świadczeń od niego zależnych Kryteria pomagające ustaleniu miejsca zamieszkania zawarte w art. 11 R 987/2009 Udostępnienie informacji o zmianie ustawodawstwa właściwego - ograniczenia

62 Dalsze prace na poziomie wspólnotowym Decyzja Komisji Administracyjnej Nr A1 w sprawie procedury dialogu i koncyliacji w zakresie ważności dokumentów, określania ustawodawstwa właściwego oraz ustalania świadczeń na mocy Rozporządzenia Decyzja Komisji Administracyjnej Nr H5 dotycząca współpracy Noty Sekretariatu, Niemiec, Holandii, Finlandii

63 Rezultaty dotychczasowych działań ZA (1) Zauważanie problemu, dokładna analiza Wzrost świadomości instytucji, Zaangażowanie Komisji Administracyjnej w pomoc instytucjom ubezpieczeniowym Zwrócenie uwagi na konieczność poprawy jakości danych pozwalających na zidentyfikowanie osób

64 Rezultaty dotychczasowych działań PRZECIW (2) W zakresie ustawodawstwa właściwego procedura wynikająca z Decyzji A1 nie była dotychczas stosowana Nadal słaba jakość formularzy A1 (brak adresów miejsca wykonywania pracy) Manipulowanie ustawodawstwem właściwym nadal łatwe (trudna współpraca między instytucjami) Porównywanie zbiorów w ograniczonym zakresie (koszty, niska jakość danych identyfikacyjnych osób)

65 Możliwe scenariusze (1) W zakresie ustawodawstwa właściwego Wyjaśnianie poszczególnych przypadków brak rozwiązań systemowych Przyjęcie rozwiązań systemowych jedynie w zakresie poprawy jakości wymienianych danych Przyjęcie rozwiązań systemowych oraz stworzenie narzędzi IT wspomagających analizę danych zawartych w SED Decyzja A1 pozostanie nadal środkiem ostatecznym

66 Możliwe scenariusze (2) Mozolne zacieśnianie współpracy w zakresie świadczeń emerytalnych w formie dwustronnych umów lub porozumień Ogólnowspólnotowa wymiana baz danych i porównywania zbiorów (mało prawdopodobne) Utrzymywanie status quo i podejmowanie indywidualnych działań bez rozbudowywania współpracy z zagranicznymi instytucjami (uszczelnienie systemu od wewnątrz)

67 Dziękuję za uwagę Piotr Popek Zakład Ubezpieczeń Społecznych Departament Ubezpieczeń i Składek popekp@zus.pl

68 SESJA PORANNA SUMOWANIA OKRESÓW PROBLEM INTERPRETACJI ART. 6 ROZPORZĄDZENIA WE NR 883/2004 Andrzej Szybkie Naczelnik w Departamencie Rent Zagranicznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych THE PROBLEMS OF CALCULATING PERIODS OF INSURANCE EMPLOYMENT AND RESIDENCE (PROBLEMS OF INTERPRETING ARTICLE 6 OF THE REGULATION 883/2004) Andrzej Szybkie Head of the Foreign Pensions Department Social Insurance Institution HEADQUARTERS OF THE SOCIAL INSURANCE INSTITUTION, WARSAW, 3 DECEMBER 2010 CENTRALA ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH, WARSZAWA, 3 GRUDNIA 2010 R.

69 Training and reporting on European Social Security (tress) Sumowanie okresów problem interpretacji art. 6 rozporządzenia WE nr 883/2004 Aggregation of periods - the problem with legal interpretation of art. 6 of EC Regulation No 883/2004 Andrzej Szybkie Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ZUS Departament Rent Zagranicznych SEMINARIUM PT.: Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego. Najnowsze zmiany w przepisach koordynacyjnych: Rozporządzenie 883/ rozporządzenie wykonawcze Warszawa, r. 69

70 Artykuł 6 Sumowanie okresów O ile niniejsze rozporządzenie nie stanowi inaczej, właściwa instytucja Państwa Członkowskiego, której ustawodawstwo uzależnia: nabycie, zachowanie, przysługiwanie lub odzyskanie prawa do świadczeń, objęcie przez ustawodawstwo, lub dostęp do lub zwolnienie z ubezpieczenia obowiązkowego, fakultatywnego kontynuowanego lub dobrowolnego, od spełnienia okresów ubezpieczenia, zatrudnienia, pracy na własny rachunek lub zamieszkania, bierze pod uwagę w niezbędnym zakresie okresy ubezpieczenia, zatrudnienia, pracy na własny rachunek lub zamieszkania spełnione na podstawie ustawodawstwa każdego innego Państwa Członkowskiego, tak jakby były to okresy spełnione na podstawie stosowanego przez nie ustawodawstwa. Article 6 Aggregation of periods Unless otherwise provided for by this Regulation, the competent institution of a Member State whose legislation makes: the acquisition, retention, duration or recovery of the right to benefits, the coverage by legislation, or the access to or the exemption from compulsory, optional continued or voluntary insurance, conditional upon the completion of periods of insurance, employment, self-employment or residence shall, to the extent necessary, take into account periods of insurance, employment, selfemployment or residence completed under the legislation of any other Member State as though they were periods completed under the legislation which it applies. 70

71 Jak sumować okresy: -Koncepcja przyjęcia krajowego charakteru dla sumowanych okresów zagranicznych -Koncepcja przyjęcia zagranicznego charakteru dla sumowanych okresów zagranicznych - Sumowanie okresów a asymilacja zdarzeń i okoliczności - Sprawa TSUE C-440/09 Tomaszewska v. ZUS Oddział w Nowym Sączu How to agregate the periods: - Conception of the national character of the totalized foreign periods - Conception of the foreign character of the totalized foreign periods - aggregation of periods and assimilation of facts and events - CJEU Case C-440/09 Tomaszewska v. ZUS Branch in Nowy Sącz 71

72 Dwa sumowania Sumowanie okresów dla celów ustalenia prawa a sumowanie dla celów obliczenia wysokości świadczenia. Problem definicji okresu ubezpieczenia i okresu zamieszkiwania. Two aggregations Aggregation of periods for purposes of establishing entitlement to benefit and aggregation for purposes of calculation of benefit. The problem of definition of period of insurance and period of residence. 72

73 Projekt decyzji dotyczącej sumowania okresów przygotowany przez Komisję Administracyjną ds. Zabezpieczenia Społecznego Pracowników Migrujących - zakres decyzji - rozstrzygnięcie Komisji - ocena regulacji Draft decision on aggragation of periods prepared by The Administrative Commission for the Coordination of Social Security Systems - the scope of draft decision - the approach of the Commission - opinion on the proposal 73

74 Dziękuję za uwagę Thank you for attention 74

75 PANEL DYSKUSYJNY STUDIUM PRZYPADKU Piotr Popek Departament Ubezpieczeń i Składek Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych CASE STUDY Piotr Popek Department of Insurance and Contributions Social Insurance Institution HEADQUARTERS OF THE SOCIAL INSURANCE INSTITUTION, WARSAW, 3 DECEMBER 2010 CENTRALA ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH, WARSZAWA, 3 GRUDNIA 2010 R.

76 Artykuł 13 rozporządzenia 883/2004 Art. 13 ust. 1 osoba wykonująca pracę najemną w dwóch lub kilku państwach członkowskich podlega ustawodawstwu państwa zamieszkania jeżeli jest związana z dwoma pracodawcami Art. 13 ust. 3 osoba, która prowadzi działalność gospodarczą w jednym państwie a w drugim jest pracownikiem najemnym podlega ustawodawstwu państwa członkowskiego, na terenie którego wykonuje pracę najemną

77 Przypadek 1 Osoba zostaje zatrudniona na podstawie umowy zlecenia w przedsiębiorstwie A mającym siedzibę w Wielkiej Brytanii kilka godzin w miesiącu wynagrodzenie 50 złotych, osoba przejmuje obowiązki płatnika Osoba zostaje zatrudniona na podstawie umowy zlecenia w przedsiębiorstwie B pełen etat wynagrodzenie 4000 tys. złotych. Firma B wysyła pracownika za granicę do wykonywania pracy ale nie prowadzi znaczącej części działalności

78 Przypadek 1 c.d. W jaki sposób omijane jest prawo? Przepisy krajowe: osoba zatrudniona na podstawie dwóch umów zlecenia podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy, która została zawarta wcześniej lub z wybranej Prawo wspólnotowe osoba, która wykonuje pracę na rzecz dwóch lub kilku pracodawców w różnych państwach członkowskich podlega ustawodawstwu państwa zamieszkania

79 Skutki Przypadek 1 c.d. Podstawa wymiaru składek odprowadzana od kwoty 50 złotych Z tytułu wykonywania pracy na rzecz pracodawcy B, który nie mógłby delegować osoby za granicę, ponieważ nie spełnia wymogów wysłania, osoba podlega i tak polskiemu ustawodawstwu Pracownik wykonuje pracę na terenie Polski? Co może zrobić Zakład? Próbować udowodnić, że umowa zlecenia nosi znamiona stosunku pracy (współpraca z PIP) Próbować udowodnić, że praca wykonywana jest zdalnie z kraju oddelegowania lub nie jest wykonywana w ogóle Trudności w sprawdzeniu pracodawcy A siedziba w innym państwie UE

80 Przypadek 2 Osoba prowadzi działalność gospodarczą na terenie Polski Zawiera umowę o pracę z pracodawcą mającym siedzibę na terenie Niemiec praca ma być wykonywana 1 dzień w miesiącu na terenie Słowacji i Czech i polegać na promowaniu szkoleń internetowych

81 Przypadek 2 c.d. W jaki sposób omijane jest prawo? Osoba pracująca jednocześnie w dwóch lub kilku państwach członkowskich podlega ustawodawstwu państwa siedziby pracodawcy jeżeli nie wykonuje znaczącej pracy w państwie zamieszkania osoba podlega więc ubezpieczeniom w Niemczech Ponieważ jest sytuacja zbiegu pracy najemnej i działalności gospodarczej w dwóch różnych państwach, osoba nie podlega ubezpieczeniom z tytułu prowadzonej działalności w Polsce.

82 Skutki Przypadek 2 c.d. Osoba wyrejestrowuje się z działalności w Polsce Jest zgłaszana do niemieckiego systemu ubezpieczeń społecznych na minimalną kwotę Co może zrobić Zakład? Sprawdzać, czy osoba faktycznie wykonuje pracę najemną trudne do zweryfikowania Zwrócić się z prośbą do instytucji niemieckiej o sprawdzenie firmy niemieckiej czy faktycznie jej pracownicy wykonują w ten sposób pracę

83 Na czym polega trudność? Zakład w dużej mierze musi się opierać na dokumentach przedłożonych przez ubezpieczonego Oświadczenia Umowa o pracę Ograniczona pomoc ze strony zagranicznych instytucji ubezpieczeniowych Czy dokument potwierdzający zgłoszenie do ubezpieczenia z tytułu pracy najemnej należy uznawać za potwierdzenie podlegania ustawodawstwu? Jaki status w tym przypadku ma formularz A1?

84 Dziękuję za uwagę Piotr Popek Zakład Ubezpieczeń Społecznych Departament Ubezpieczeń i Składek popekp@zus.pl