PROBLEMY ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM RUCHU DROGOWEGO W POLSCE

Transkrypt

1 PROBLEMY ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM RUCHU DROGOWEGO W POLSCE Kazimierz Jamroz Stanisław Gaca POLITECHNIKA GDAŃSKA POLITECHNIKA KRAKOWSKA Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska Wydział Inżynierii Lądowej Katedra Inżynierii Drogowej Katedra Inżynierii Ruchu i Budowy Dróg II Forum Bezpieczeństwo w Transporcie Warszawa, maj

2 Wprowadzenie Ocena polskich doświadczeń we wdrażaniu Programu GAMBIT 2005 wyrażoną w 2007 roku podczas 86. Konferencji TRB w Waszyngtonie przez prof. Freda Wegmana: [ ] Osiągnięcie przez Polskę dobrego poziomu programowania działań poprawy brd, dobre wyszkolenie kadry oraz rozwój partnerstwa organizacji pozarządowych nie wystarczą do utrzymania tempa spadku liczby śmiertelnych ofiar, utrzymywanego w ostatniej dekadzie. Konieczne jest stworzenie systemu zarządzania brd oraz lepsze umocowanie zasad jego funkcjonowania w systemie prawnym [ ]. 2

3 SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO System bezpieczeństwa ruchu drogowego: zbiór elementów: o społecznych (człowiek jako uczestnik ruchu i jego organizator), o materialnych (infrastruktura drogowa, pojazdy, otoczenie drogi, systemy wspomagające jak nadzór policji i ratownictwo na drogach) o niematerialnych (strategie, metody, normy, procedury itp.) zbiór relacji między tymi elementami (tworzącymi strukturę systemu w postaci instytucji, organizacji itp.) umożliwiających osiągnięcie celu funkcjonowania tego systemu. Celem działania systemu bezpieczeństwa ruchu drogowego jest utrzymanie bezpieczeństwa ruchu drogowego na jak najwyższym i jednocześnie racjonalnym poziomie. 3

4 SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO 4

5 ZARZ DZANIE Zarządzanie to sztuka bądź praktyka rozumnego stosowania dostępnych zasobów i środków dla osiągnięcia wyznaczonych celów w sposób sprawny i skuteczny; poprzez działania kierownicze, obejmujące następujące sekwencje postępowania: planowanie, organizowanie, motywowanie i kontrolowanie. Zarządzanie jest zatem procesem, który składa się z następujących po sobie elementów: przewidywanie, planowanie, programowanie i podejmowanie decyzji; organizowanie zasobów ludzkich i rzeczowych, określanie sposobów realizacji celów; kierowanie, przewodzenie zespołom ludzkim i wpływanie na prawidłowe zachowania i postawy poprzez odpowiednie motywowanie; kontrolowanie monitorowanie stopnia realizacji celów i korygowanie podejmowanych działań. 5

6 SYSTEM ZARZ System zarządzania bezpieczeństwem ruchu drogowego jest narzędziem wspierającym proces podejmowania decyzji odpowiedzialnych za umożliwianie użytkownikom dróg wykonanie bezpiecznych operacji (podróży), minimalizację pojawiania się zdarzeń niebezpiecznych i konsekwencji tych zdarzeń oraz upowszechnienie myślenia o bezpieczeństwie we wszystkich prowadzonych działaniach. Głównym celem funkcjonowania system zarządzania bezpieczeństwem ruchu drogowego jest ochrona życia i zdrowia użytkowników dróg. DZANIA BRD 6

7 7 Rekomendowany System Zarz dzania BRD WHO & WB

8 PODRĘCZNIK ZARZĄDZANIA BRD WHO & WB Aneks 4. Załącznik 2. System bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce w tym: Krajowy Program BRD GAMBIT 2005 REKOMENDACJE: 1.Zidentyfikuj agencję lidera w rządzie do prowadzenia działań na rzecz brd 2.Oceń problemy, wymagania i instytucjonalne nastawienie do wypadków drogowych i potencjał do prewencji w zakresie brd 3.Przygotuj krajową strategię brd i szczegółowy plan jej wdrażania 4.Przydziel finansowe i osobowe środki do rozwiązania tych problemów 5.Zastosuj i wdrażaj skuteczne i efektywne działania dla zapobiegania wypadkom drogowym, minimalizacji ich konsekwencji oraz prowadź kontrolę i ocenę wpływu tych działań 6.Wspieraj rozwój krajowej wiedzy i międzynarodowej współpracy w tym zakresie 8

9 IV Europejski Program Dzia a na rzecz Bezpiecze stwa Ruchu Drogowego Unii Europejskiej CEL G ÓWNY Zmniejszenie liczby ofiar miertelnych o 50% w 2020 roku w stosunku do 2010 roku 9 CELE STRATEGICZNE Doskonalenie rodków bezpiecze stwa w pojazdach Budowa bezpieczniejszej infrastruktury drogowej Przyspieszenie dzia a Udoskonalenie systemu szkole Skuteczniejsze egzekwowanie przepisów w sferze inteligentnych technologii i treningów dla u ytkowników dróg Ustalanie docelowego obni enia liczby wypadków z rannymi Skupienie baczniejszej uwagi na motocyklistach KJ, DG, LM, JZ Politechnika Gdańska

10 Założenia do Strategii brd w Polsce Utrzymanie Wizji ZERO jako dalekosiężnego kierunku działań na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce. Uwzględnienie uwarunkowań międzynarodowych (ONZ, UE), w tym obniżenie o 50% liczby ofiar śmiertelnych w ciągu bieżącej Dekady. Podtrzymanie podstawowych założeń zawartych w Krajowym Programie BRD GAMBIT 2005, ale z korektą celu strategicznego, celów szczegółowych i modyfikacją kierunków działań strategicznych. 10

11 11 Tekst prezentacji prosimy pisać czcionką Arial

12 12 Strategia brd w Polsce cele szczegó owe

13 13 Kierunki działań strategicznych

14 System zarządzania brd Struktury BRD Powołanie instytucji wdrażającej programy brd (na poziomie centralnym, regionalnym i lokalnym) Usprawnienie działania instytucji koordynujących działania brd Kontynuacja systemu szkolenia profesjonalnych kadr brd Organizacja systemu współpracy międzynarodowej Narzędzia wspomagania i zarządzania brd Opracowanie krajowej strategii i aktualizacja programów brd Organizacja systemu finansowania działań brd Rozwój platformy badawczej i obserwatoriów brd i rozwój systemów: gromadzenia dane o wypadkach, monitorowania postępów brd, informacji o działaniach brd Rozwój systemu zarządzania brd 14

15 System hierarchicznego zarządzania bezpieczeństwem (Leveson N.G. MIT 2005) 15

16 Pomorska Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego System zarządzania brd WOJEWÓDZKIE STRUKTURY BRD Komenda Wojewódzka Policji Komenda Wojewódzka PSP Wojewódzki Kurator Oświaty GDDKiA ZDW Inne instytucje i organizacje Wojewoda Pomorski Pomorska Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego Marszałek Województwa PORD Pomorskie Centrum BRD (Jednostka Wykonawcza) Wojewódzki Inspektor BRD Politechnika Gdańska Pomorskie Centrum BRD (Jednostka Badawcza) STRUKTURY POWIATOWE Komenda Powiatowa Policji Komenda Powiatowa PSP Jednostki oświatowe Zarządy Dróg Inne instytucje i organizacje Powiatowe Rady BRD Powiatowi Inspektorzy BRD Starosta STRUKTURY GMINNE Jednostki OSP Jednostki oświatowe Inne instytucje i organizacje Gminne Komisje BRD Gminni Specjaliści BRD Wójtowie 16

17 System zarządzania brd Centrum badań i analiz brd Powołanie centralnej jednostki kreującej programy badań naukowych i nadzorującej ich realizację Usytuowanie w/w jednostki w strukturze administracji państwowej, powiązanie z Obserwatorium BRD Regulamin działania, zasady konkursów na prace badawcze itp.. Ustanowienie budżetu i sposobu zarządzania nim

18 Bezpieczny człowiek Kszta towanie bezpiecznych zachowa drogowego uczestników ruchu Udoskonalenie systemu edukacji o ruchu drogowym Udoskonalenie systemu szkolenia i egzaminowania kandydatów na kierowców Rozwój systemu nadzoru nad ruchem drogowym (w tym egzekwowania przepisów ruchu drogowego) Usprawnienie komunikacji ze spo ecze stwem promuj cej bezpieczne zachowanie na drodze 18

19 Ochrona u ytkowników dróg Bezpieczny człowiek Nowelizacja aktów prawnych w celu wzmocnienia ochrony uczestników ruchu (relacja pieszy kierowca) Prowadzenie systematycznych bada niechronionych u ytkowników dróg bezpiecze stwa Powszechne stosowanie rodków osobistej ochrony dzieci, pieszych, rowerzystów Zintensyfikowanie ochrony u ytkowników dróg rodkami nadzoru nad ruchem drogowym Doskonalenie systemu ograniczenia liczby uczestników ruchu b d cych pod wp ywem alkoholu i rodków odurzaj cych 19

20 Bezpieczny pojazd Budowa pojazdu Aktualizowanie standardów bezpiecze stwa dla pojazdów W czanie producentów bran y motoryzacyjnej do realizacji polityki brd Promowanie idei programu EuroNCAP i innych dotycz cych bezpiecze stwa pojazdów Promowanie nowoczesnych systemów bezpiecze stwa pojazdów Eksploatacja pojazdu Ustanowienie prawa dotycz cego modernizacji pojazdów Usprawnienie systemu kontroli stanu technicznego pojazdu oraz jego wyposa enia Doskonalenie elementów bezpiecze stwa biernego Usprawnienie nadzoru nad stacjami kontroli technicznej pojazdu oraz diagnostami Promowanie urz dze bezpiecze stwa w pojazdach 20

21 Bezpieczna droga Rozwój sieci bezpiecznych dróg Rozwój sieci dróg o wysokich standardach brd Zapewnienie standardów brd w przypadku utrzymania i przebudowy istniej cych dróg Prowadzenie dzia a ukierunkowanych na eliminowanie najbardziej ofiaroch onnych rodzajów i okoliczno ci wypadków: Urz dzenia dla pieszych i rowerzystów, Rozdzielenie kierunków ruchu i urz dzenia u atwiaj ce wyprzedzanie Stosowanie bezpiecznych skrzy owa, Kszta towanie bezpiecznego otoczenia drogi Zarz dzanie pr dko ci U atwienia w warunkach ograniczonej widoczno ci Zobowi zanie urbanistów, in ynierów drogowych oraz administracji do przyj cia odpowiedzialno ci za brd Prowadzenie bada nad bezpieczn infrastruktur drogow 21

22 Bezpieczna droga Rozwój systemu zarz dzania bezpiecze stwem infrastruktury drogowej Wdra anie procedur zarz dzania bezpiecze stwem dróg na wszystkich poziomach zarz dzania drogami oraz wszystkich etapach ycia obiektu drogowego ( np. audyt brd, kontrola brd) Wdra anie systemów zaawansowanego zarz dzania ruchem (ITS) wspomagaj cych zarz dzanie brd Rozwój s u b zarz dzania ruchem drogowym Rozwój wspó pracy z innymi Partnerami (policja, media, ratownictwo, edukacja) 22

23 Bezpieczna droga Ocenawp ływuna BRD Au dy tbrdwewnę trzny Au dy tbrdzewnę trzny Zarzą dzan ie BISDKon tro la BID L i c z b a u r a t o w a n y c h o s ó b ( o s. / 1 0 l a t ) Narzę dz iezarzą dzan ia bezp iecze ńs twem Sie ćdr óg TEN- Tw Po lsce

24 System ratownictwa Ratownictwo na drogach Skrócenie czasu wykrycia, powiadamiania i dojazdu do zdarzenia drogowego Upowszechnianie standaryzacji dzia a na miejscu wypadku Rozwój wyspecjalizowanych jednostek medycznych Rozwój systemu powszechnej edukacji spo ecze stwa w zakresie udzielania pierwszej pomocy Pomoc ofiarom wypadków Usprawnienie systemu powypadkowej opieki medycznej Utworzenie systemu rehabilitacji i wsparcia dla ofiar wypadków i ich rodzin Nowelizacja aktów prawnych dotycz cych ubezpiecze zwi zanych z wypadkami drogowymi Usprawnienie systemu bada wypadków Zwi kszenie efektywno ci dzia a organów cigania i wymiaru sprawiedliwo ci w odniesieniu do sprawców wypadków 24

25 Uwarunkowania realizacji działań strategicznych Rozwinięcie struktur wdrażających strategię brd (np. na wzór szwedzkiej Agencji Transportu czy angielskich oficerów brd) Wyposażenie systemu brd w odpowiednie narzędzia: oprzyrządowanie legislacyjne (np. ustawa o systemie zarządzania bezpieczeństwem ruchu drogowego), skuteczne metody zarządzania brd (z uwzględnieniem zarządzania systemowego i zarządzanie ryzykiem), zapewnione finansowanie (na racjonalnym poziomie), właściwe programy brd, system monitorowania stanu brd i prowadzonych działań, system komunikowania o bezpieczeństwie Stworzenie warunków do prowadzenia działań na rzecz brd przez różnych partnerów (instytucje rządowe i samorządowe, organizacje pozarządowe, biznes, media itp.) 25

26 SKUTECZNOŚĆ DZIAŁAŃ STRATEGICZNYCH UE Kazimierz Jamroz 26

27 27 Dziękujemy za uwagę

28 System Zarz dzania BRD - ERSO Podział odpowiedzialności za brd 28

29 29 ZARZĄDZANIE HIERARCHICZNE

30 30

31 31 Strategie brd w wybranych krajach