Spis treści. Czym jest zarządzanie zespołem? Zarządzanie zespołem dorosłych (rodzice)... 7

Transkrypt

1

2 Spis treści Czym jest zarządzanie zespołem? Zarządzanie zespołem dorosłych (rodzice) Zarządzanie zespołem dorosłych (inni nauczyciele) Jak zacząć? Narzędzia TIK w szkole Narzędzia TIK w klasie Studium przypadku analiza problemów

3

4 Czym jest zarządzanie zespołem? Słowa wybitnego naukowca (ramka obok), którego prace stały się inspiracją dla współczesnych teoretyków i praktyków nauk o zarządzaniu, odnoszą się także do kierowania zespołami ludzi w szkołach. Współcześni liderzy takich grup: dyrektorzy, nauczyciele i wychowawcy, mają jednak do dyspozycji narzędzie, które zrewolucjonizowało sposoby stosowania zasad zawartych w formule Prentice a. Tym czynnikiem są TIK (technologie informacyjno-komunikacyjne). Dzisiaj nikt nie ma już wątpliwości, że to właśnie dzięki szeroko rozumianej informatyce możliwe jest coraz sprawniejsze zarządzanie zespołami. Jak tę technologię może wykorzystać nauczyciel? W jakich sferach będzie ona przydatna? Jak zmienia pracę nauczyciela? Jak zmienia relację pomiędzy nim a uczniami, rodzicami i innymi nauczycielami? Niniejszy poradnik stara się odpowiedzieć na niektóre z tych pytań, pozostawiając wiele zagadnień do rozważenia czytelnikowi ze względu na indywidualne podejście do problemu w każdej placówce oświatowej.! Dobry przywódca to ktoś, kto potrafi zrozumieć motywacje podwładnych i zdobyć ich zaangażowanie, łącząc spełnienie indywidualnych potrzeb z realizacją celów całego zespołu, ułatwiając naturalne kierowanie zespołem. W.C.H. Prentice Rola TIK w zarządzaniu zespołami w szkołach Przy umiejętnym wykorzystaniu TIK w szkole pozyskujemy dla procesu wspólnej integracji: uczniów, rodziców, radę pedagogiczną na czele z dyrekcją, a nawet organ prowadzący, któremu wciąż przybywa zadań, a brakuje danych. Technologie umożliwiają szybki przepływ informacji, porządkowanie i analizę danych zgodnie z zapotrzebowaniem wielu środowisk, indywidualizację podejścia zarówno do procesów ogólnoszkolnych (wiele różnych szkół), jak i do poszczególnych uczniów (indywidualizacja nauczania). Zaawansowane rozwiązania pozwalają zwielokrotnić bezpośrednie kontakty w całym środowisku, a całość informacji bezpiecznie i systemowo zarchiwizować. Zarządzanie zespołem uczniów Każdy dydaktyk codziennie staje przed wyzwaniami związanymi z zarządzaniem uczniowskimi zespołami. Jest to proces tak naturalny, że wielu nauczycieli prowadzi go rutynowo, nie dostrzegając zmian cywilizacyjnych obejmu- 3

5 ZARZĄDZANIE KLASĄ A TIK Rola TIK w zarządzaniu zespołami w szkołach jących współczesną młodzież. Zmiany te są bardzo dynamiczne i trudne do definiowania. Wiadomo jednak, że zrozumienie praw i zasad rządzących zachowaniem grupy jest podstawą efektywnego zarządzania. Czy może się to udać bez sprawnego korzystania z TIK? Tak. Czy może by sprawniejsze i skuteczniejsze dzięki TIK? Ponownie tak. 4 To pytanie można by potraktować nawet jako retoryczne, gdyby nie fakt, że dla sporej grupy z 600-tysięcznej populacji zawodowej nauczycieli technologie mogłyby nie istnieć. A przecież we współczesnej szkole TIK może stać się jednym z głównych narzędzi zarządzania i mieć wpływ na proces wychowawczy. Niestety, często ogranicza się to do rzutnika wyświetlającego prezentacje, sporadycznie do korzystania z dziennika elektronicznego. Najczęściej nie jest to spowodowane ograniczeniami sieciowo-sprzętowymi, a zdecydowanie niechętnym podejściem nauczycieli i wychowawców do zmiany. Skąd taka reakcja? Generalnie z braku wiedzy na temat funkcjonalności narzędzi, z braku procedur wdrożeniowych, w końcu z braku motywacji do zmiany. Czy taka motywacja powinna być oczywista? Nie. Wymaga bowiem nawyków i umiejętności typowych dla całego przekroju społecznego. A są środowiska oświatowe, gdzie średnia wieku nauczycieli wynosi powyżej 45 lat. Technologiczna alfabetyzacja jest wciąż przed nami.

6 Niezrozumienie mechanizmów U podstaw wielu obaw przed stosowaniem TIK w zarządzaniu zespołami uczniów stoi brak doświadczenia w posługiwaniu się usługami sieciowymi i programami komputerowymi. Nauczyciel niepewny swoich umiejętności obawia się ośmieszenia lub utraty autorytetu. Jest to zjawisko naturalne, ale niepożądane. Wpływ na to mają również media, w których pełno doniesień o niebezpieczeństwach wynikających z korzystania z portali społecznościowych, forów i możliwości upowszechniania wszystkich rodzajów treści. Nagłaśniane przypadki przemocy w sieci, oczerniania, wyśmiewania i innych szkodliwych zjawisk skutecznie odstraszają od tworzenia klasowego fanpage a czy forum. Nikt ze środowiska szkoły nie chce być odpowiedzialny za nieprawidłowe wykorzystywanie. Gdyby jednak nauczyciel wiedział dokładnie, jak administrować usługą i w jaki sposób ją kontrolować, zapewne Cechy zarządzania zespołem w szkole 5

7 ZARZĄDZANIE KLASĄ A TIK użyłby tego narzędzia do zarządzania klasą czy integracji grupy, znajdując dla niego jeszcze sporo zastosowań. Obowiązek administrowania Jeśli nauczyciel zdecyduje się na korzystanie z TIK w zarządzaniu uczniowskim zespołem, powinien zdać sobie sprawę z ciążącego na nim obowiązku stałego administrowania zasobami i aktywnością użytkowników. W IT wykorzystywanej w dydaktyce skuteczność narzędzia zależy od aktywności jego użytkowników: opiekuna (nauczyciela) i społeczności uczniowskiej. Jeśli na stronie WWW, fanpage u czy forum nie będzie się wiele działo, szybko zostanie porzucone, zwłaszcza przez młodzież. A martwa strona przestaje spełniać swoje funkcje. Stymulowanie aktywności należy do nauczyciela. Im większa będzie jego aktywność, tym większe prawdopodobieństwo zaakceptowania i korzystania ze strony przez uczniów. Problemy z opanowaniem obsługi oprogramowania i sprzętu O ile i strony WWW są usługami, z których nauczyciele korzystają na co dzień, to platforma edukacyjna, chmura informatyczna czy transmisje strumieniowe często nie istnieją w ich świadomości, a tym samym nie są używane. Tymczasem uczniowie korzystają z nich na co dzień. Ich smartfony, tablety i komputery są często na stałe połączone z wieloma usługami. Wykorzystanie tego zjawiska może znacznie usprawnić zarządzanie klasą. Także bardzo dynamicznie zmienia się współczesny sprzęt komputerowy. Przykładem mogą być netbooki, którym wróżono wielki rozwój, a w ciągu kilku lat zostały skutecznie wyparte przez tablety. Te z kolei w większości działają pod kontrolą systemu Android. Charakteryzuje się on całkowicie odmienną od naszych przyzwyczajeń filozofią nawigowania i zarządzania treścią. Nowy interfejs, dotykowy ekran, nowe narzędzia i programy poznanie ich wymaga czasu i powtarzającego się kontaktu z urządzeniem. Nie zawsze mamy i jedno, i drugie. 6 Czy te i inne, niewymienione przyczyny mogą utrudniać wykorzystanie TIK w pracy z zespołem uczniów? Oczywiście tak. Są one jednak na tyle do pokonania, by po okresie przyzwyczajenia się nie stanowiły żadnej istotnej

8 przeszkody w sprawnym i odpowiedzialnym użytkowaniu TIK. Zarządzanie zespołem dorosłych (rodzice) Współczesna szkoła nie może zaniedbywać kontaktów z rodzicami. Stała i regularna komunikacja z opiekunami dziecka bardzo pomaga w rozwiązywaniu problemów wychowawczych, informowaniu o wydarzeniach klasowych czy profilaktyce w szkole. W wyniku zmian społecznych Sfery wykorzystania TIK w kontaktach z opiekunami ucznia 7

9 ZARZĄDZANIE KLASĄ A TIK w ostatnich latach okazji do bezpośrednich spotkań z opiekunami jest coraz mniej. Rodzice często pracują do późna lub mieszkają za granicą. I tu z pomocą przychodzą technologie informatyczne. Niestety, do problemów opisanych powyżej dochodzą także te związane z umiejętnościami opiekunów. W grę wchodzą także ograniczenia techniczne. Czy to znaczy, że wykorzystanie TIK jest niemożliwe? W pewnych przypadkach może być ograniczone, ale nie oznacza to, by z tych środków rezygnować. Sfery wykorzystania TIK w kontaktach z rodzicami W komunikacji z rodzicami narzedzia IT uczestniczą w wymianie informacji na kilku płaszczyznach, z których najważniejsze dotyczą sfer: nauki, wychowania i problematyki relacji między szkołą a domem, obiegu dokumentów (wciąż jeszcze z em w roli głównej) i profilaktyki (najtrudniejszej do prowadzenia). Zarządzanie zespołem dorosłych (inni nauczyciele) Grono pedagogiczne jest środowiskiem, które w największym stopniu mogłoby wykorzystywać TIK do usprawnienia i zwiększania skuteczności swojej pracy. Po pokonaniu problemów opisanych powyżej udział technologii w zarządzaniu zespołem powinno się znacznie zwiększyć. Będzie to efekt naturalny, ponieważ znacznie ułatwi pracę. Dwa rysunki na kolejnych stronach przedstawiają, mające potwierdzenie w praktyce, sfery i zależności występujące w przypadku stosowania TIK w szkole. Każdy zespół, w tym szkolna rada pedagogiczna, musi mieć lidera. Zazwyczaj taką rolę pełni dyrektor, chociaż łączenie funkcji pedagogicznych i menadżerskich czasami się wyklucza. Stąd przydatność rozwiązań, które określone braki są w stanie w pewnym stopniu nadrobić. Monitorowanie pracy zespołów szkolnych 8 W pracy poszczególnych zespołów monitorowanie zasobów, zaplanowanych procesów i rozdysponowanych dokumentów staje się nie lada wyzwaniem. Poniżej zaproponowaliśmy te kategorie szkolnych spraw, których sprawnie funkcjonujące IT jest w stanie wesprzeć.

10 Przykładowy model wykorzystania TIK w zarządzaniu szkołą Byłoby idealnie, gdyby 100% pracowników szkoły posługiwało się TIK w zakresie pozwalającym na swobodne korzystanie z narzędzi informatycznych stosowanych w szkole. W praktyce tak nie jest. Należy jednak zauważyć, że zdecydowana większość nauczycieli umie korzystać z podstawowych usług sieciowych, takich jak , wyszukiwarka, komunikator, e-dziennik, a także ze stron WWW. Daje to bardzo dobre podstawy do szybkiego opanowania narzędzi TIK stosowanych w szkole, w szczególności wybranej platformy e-learningowej i zaawansowanych opcji dzienników elektronicznych, służących do komunikowania się z gronem, uczniami i opiekunami. 9

11 ZARZĄDZANIE KLASĄ A TIK Przykładowy model wykorzystania TIK w zarządzaniu zespołem nauczycieli Uwaga! Opisane w części Czym jest zarządzanie zespołem? zależności i mechanizmy dotyczą typowej, dużej szkoły. W poszczególnych placówkach sygnalizowane zagadnienia mogą występować w innej formie lub nie występować w ogóle. TIK zmieniają się dynamicznie i jednocześnie są bardzo otwarte, dlatego ich wykorzystanie zależy tak bardzo od wyrobienia i pomysłowości użytkowników. 10 Dziennik elektroniczny jako narzędzie monitorowania pracy dydaktycznej nauczycieli Grono pedagogiczne jest środowiskiem, które w największym stopniu powinno dążyć do usprawnienia swojej pracy. Dydaktycznie najważniejszym narzędziem w tym zadaniu jest dziennik. Najskuteczniejszym narzędziem informatycznym jest natomiast dziennik elektroniczny. Co ważne, pozwala on nauczycielom zarządzać nie tylko klasą.

12 Dyrekcja i osoby odpowiedzialne za nadzór pedagogiczny w dużym stopniu mogą korzystać z dzienników elektronicznych. Moduł analiz pozwala na kontrolę pracy nauczycieli i wypełniania przez nich swoich obowiązków. Dane są dostępne natychmiast, kiedy są potrzebne. Możliwość importu do formatu plików obsługiwanych w programie Excel daje duże możliwości tworzenia zestawień i analiz. Platforma edukacyjna narzędzie szkoły Platforma edukacyjna wykorzystywana w charakterze narzędzia TIK zmienia swoje pierwotne przeznaczenie. Jest Przykłady wykorzystania platformy edukacyjnej w pracy zespołów nauczycieli 11

13 ZARZĄDZANIE KLASĄ A TIK w równej mierze źródłem wiedzy i miejscem sprawdzania jej poziomu, co zabezpieczonym i wspólnym jednocześnie miejscem uporządkowanego przechowywania ważnych dla pracy zespołów nauczycieli dokumentów. To także przydatne narzędzie do zarządzania samymi zespołami. Struktura platform edukacyjnych dobrze nadaje się do planowania prac grup, jednocześnie dając im odpowiednie narzędzia i dokumenty wszędzie tam, gdzie powinny się znaleźć. Dzięki temu można korzystać z tych samych materiałów i nie ma potrzeby ich szukania. Inne narzędzia TIK w pracy zespołów szkolnych Oczywiście w pracy zespołów i w zarządzaniu nimi nie można pominąć innych narzędzi TIK. Praktycznie każda usługa i program pozwalający na przesyłanie informacji i bezpośredni kontakt są przydatne w zarządzaniu zespołami nauczycieli w szkole. Przykładem może być komunikator umożliwiający przeprowadzanie konferencji dla wielu uczestników. W przypadku zespołu pracującego nad danym projektem może to zastąpić częste spotkania. Pozwala także na wzięcie udziału w przedsięwzięciu osobom spoza szkoły, np. specjalistom mogącym prowadzić dodatkowe zajęcia w ramach projektu. 12

14 Jak zacząć? Wymagania Szkoła jest miejscem, w którym niemal wszyscy pracownicy dydaktyczni mają ukończone studia i tytuł magistra. W tak komfortowej sytuacji można więc wymagać umiejętności posługiwania się podstawowym sprzętem informatycznym i oprogramowaniem. Są z tym jednak kłopoty. Stąd potrzebne są szkolenia, w trakcie których nauczyciele nauczą się używać powszechnie znanych usług internetowych i programów. Ważnym czynnikiem pobudzającym chęć korzystania z TIK są wymagania stawiane przez dyrekcję placówki oraz świadomość nauczycieli. Liderzy W każdej placówce pracują nauczyciele, którzy na co dzień winni korzystać z komputerów i urządzeń peryferyjnych w zakresie szerszym niż przeciętny użytkownik. Wprowadzają rozmaite innowacje do stosowanych metod nauczania, używają programów i usług w sposób twórczy i często niestandardowy. Dzięki temu nie tylko ułatwiają sobie pracę i uatrakcyjniają lekcje, ale także zyskują autorytet wśród swoich uczniów. Tacy nauczyciele mogą stać się liderami wprowadzania TIK w placówce oświatowej. Analiza potrzeb Jeśli w szkole nie funkcjonują jeszcze odpowiednie mechanizmy, należałoby zacząć od analizy potrzeb i umiejętności nauczycieli i pracowników. W zależności od wielkości szkoły sposób przeprowadzenia tej analizy będzie różny. Należy sobie jednak zdać sprawę, że nie ma już szkoły, która w ogóle nie stosuje TIK. Tworzenie arkuszy organizacyjnych, komputerowe układanie planu lekcji, systemy księgowe itp. to powszechne działania administracyjne. Analiza powinna dać obraz poziomu stosowania TIK w pracy wychowawczej i dydaktyce, a także oczekiwań i potrzeb nauczycieli. Zapewne okaże się, że cześć z nich już od dawna stosuje TIK w pracy z młodzieżą. Będą oni bardzo ważnym ogniwem w upowszechnieniu metod informatycznych w komunikacji, dydaktyce i zarządzaniu zespołami. 13

15 ZARZĄDZANIE KLASĄ A TIK Na podstawie analizy można rozpocząć planowanie szkoleń, warsztatów WDN oraz uzupełnienia bazy sprzętowej i programowej w szkole. Proces może wyglądać następująco: Przykładowy schemat wdrażania TIK w pracy rady pedagogicznej 14 Schemat powyżej przedstawia typowe działania wprowadzania TIK w szkole. W praktyce może się okazać, ze niektóre elementy już funkcjonują w danej placówce. Im jest ich więcej, tym łatwiej i szybciej można doprowadzić do powszechności stosowania w niej TIK.

16 Narzędzia TIK w szkole Strona internetowa szkoły Jednym z najważniejszych i najprostszych w zastosowaniu narzędzi TIK jest strona internetowa. W szkołach funkcjonują one od bardzo dawna. Należy jednak przyjrzeć się ich funkcjonalności i jakości pod kątem rodzaju i ilości przekazywanych informacji. Jeśli WWW szkoły ma pełnić swoją rolę, nie może ograniczać się jedynie do opisu placówki i pokazania zdjęć. Strona powinna być zbiorem wszystkich najważniejszych i aktualnych informacji z różnych dziedzin życia szkoły i pełnić rolę witryny lub portalu. Załączony poniżej diagram pokazuje najbardziej pożądane treści szkolnej strony WWW. Warto sprawdzić pod Przykładowy model szkolnej strony WWW spełniający wymagania TIK 15

17 ZARZĄDZANIE KLASĄ A TIK tym kątem zawartość własnych stron, traktując niniejszą propozycję jako minimum. Warto również zwrócić uwagę na intuicyjne poruszanie się po stronie. Nawigowanie wymagające przeglądania podstron, by znaleźć interesujące nas miejsce, wykazuje jej słabości i niedociągnięcia. E-dziennik w szkole Innym, ważnym narzędziem informatycznym jest dziennik elektroniczny. Najistotniejsze funkcje dziennika z punktu widzenia TIK wyszczególniono w tabeli 3.1. Przykłady najważniejszych funkcji e-dziennika z punktu widzenia TIK Lp. Funkcja Znaczenie 1 Dziennik ucznia uczeń zna na bieżąco swoje oceny i proponowane oceny końcowe (np. średnią ważoną) 2 Moduł dla opiekuna opiekun może kontrolować aktualny stan ocen, wiedzieć, za co i kiedy zostały wystawione na bieżąco jest informowany o frekwencji 3 Moduł komunikacyjny pozwala wysyłać komunikaty do grup uczniów, opiekunów lub indywidualnie, np. o zbliżającym się terminie klasówki, zebraniu rodziców pozwala na prowadzenie korespondencji indywidualnej 4 Moduł analiz pozwala na tworzenie ułatwiających analizę postępów w nauce i frekwencji, a także stanu realizacji programu nauczania 5 Moduł dokumentów automatycznie drukuje zestawienia ocen, dokumentację na obrady rady pedagogicznej, zestawienia ocen na wywiadówkę, listy na wycieczkę itp. 6 Moduł archiwizacyjny gromadzi wszystkie dane, daty aktywności, treści korespondencji i innych dokumentów. Bardzo przydatna funkcja w przypadku analiz Dużą rolę w procesie dydaktycznym mogą też odgrywać oddzielne strony projektów szkolnych i strony przedmiotowe. Powinny być dostępne poprzez witrynę szkolną lub szkolny profil na Facebooku. 16 Platforma e-learningowa w szkole To bardzo uniwersalne narzędzie pozwala nie tylko prowadzić kursy sieciowe, ale także doskonale wspomaga

18 pracę szkoły. Uniwersalność niektórych platform pozwala m.in. na budowanie stron klasowych i przedmiotowych, gromadzenie informacji, dokumentów, tworzenie baz materiałów dydaktycznych i wiele innych. Narzędzia oferowane przez współczesne platformy są uniwersalne i można je wykorzystywać na wiele sposobów. W szkole może działać wiele instalacji jednej platformy, np. dydaktyczna dla różnych typów szkół w zespole, platforma dla nauczycieli i administracji. Programowo są dedykowane dla poszczególnych grup i jeśli nie trzeba, nie są widoczne jako wspólne narzędzie. Rada pedagogiczna może wykorzystać platformę do następujących celów: Przykładowy model wykorzystania platformy e-learningowej w pracach rady pedagogicznej 17

19 ZARZĄDZANIE KLASĄ A TIK Programów i usług Technologii Informacyjno Komunikacyjnych, mogących dobrze sprawdzić się w szkole, jest o wiele więcej. Ich wybór i zastosowanie zależy od kreatywności nauczycieli i potrzeb szkoły. Wśród niech można wymienić komunikatory, które mogą pomóc np. w uczestnictwie w zajęciach szkolnych uczniów chorych, FTP do przechowywania i udostępniania dokumentów, chmury informatyczne z programami do edycji tekstów, arkuszami kalkulacyjnymi, dyskiem sieciowym i innymi usługami. Bardzo duże możliwości analizy rozmaitych parametrów dają rozbudowane opcje dyrektorskie dzienników elektronicznych. Bezpośredni i łatwy dostęp do zestawień i danych, np. aktywności nauczycieli, liczby ocen, wywiązywania się z obowiązków administracyjnych, ułatwia w dużym stopniu pracę dyrektora i nadzór pedagogiczny. 18

20 Narzędzia TIK w klasie Młodzież korzysta z wielu programów i usług TIK w sposób całkowicie naturalny. Używają ich nie tylko za pośrednictwem komputerów, ale także urządzeń mobilnych. Wykorzystanie tych naturalnych zachowań i nawyków powinno być jednym z głównych celów stosowania TIK w pracy z uczniami. Chęć korzystania z elektronicznych form zdobywania wiedzy pozwoli zastosować technologie informatyczne na szeroką skalę. Platforma edukacyjna w klasie Jednym z najważniejszych narzędzi TIK z punktu widzenia dydaktyki jest platforma e-learningowa. To ona pozwala na skupienie w jednym miejscu narzędzi dydaktycznych, bazy odnośników, prezentacji, dokumentów tekstowych, a także struktur służących kształceniu. Istotnym elementem jest także możliwość przeprowadzania testów i testów sprawdzająco-uczących oraz automatyczne, natychmiastowe podawanie ich wyników. Dla nauczyciela jednak ważniejsze są narzędzia umożliwiające pełną analizę wyników. Z platformy można także eksportować wyniki do Excela, co ułatwia i przyspiesza tworzenie dowolnych zestawień. Każdy, kto próbował analizować np. wyniki próbnego egzaminu, wie, ile czasu musiał poświęcić na wpisywanie wyników do tabel i sprawdzanie ich zgodności. Przykładowy model wykorzystania platformy e-learningowej w dydaktyce 19

21 ZARZĄDZANIE KLASĄ A TIK Szczegółowe wyniki przykładowego testu Rozkład ocen przykładowego testu, utworzony automatycznie przez platformę Moodle 20

22 Formaty eksportu wyników testu z jednej z platform Fora i portale społecznościowe w klasie Klasowy i przedmiotowy czy projektowy fanpage, fora czy strony internetowe są używane przez uczniów i nauczycieli. Sami nauczyciele w większości przypadków nie mają wpływu na to, co się na tych stronach dzieje. Niemniej w pracy wychowawczej i do zarządzania klasą można wykorzystać narzędzia i możliwości, jakie dają wspomniane usługi. Przykładem może być grupa działająca w kole telewizyjnym w technikum. W ramach grup, czyli zamkniętych zespołów użytkowników portalu, możliwa jest swobodna wymiana myśli i wzajemne informowanie się o wydarzeniach oraz planach. Przykłady grup działające w portalu społecznościowym 21

23 Technologie informacyjno-komunikacyjne mają wiele cech, których wykorzystanie okazuje się o wiele ciekawsze i skuteczniejsze, niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. Analiza przypadku Analizy logów ZARZĄDZANIE KLASĄ A TIK Studium przypadku analiza problemów W jednej z bydgoskich szkół wychowawca skrupulatnie prowadził wszystkie czynności w dzienniku elektronicznym. Sprawdzając logi rodziców, zauważył regularne odczyty z dziennika dla rodziców w nietypowych godzinach. Rzecz dotyczyła ucznia, który nie sprawiał kłopotów wychowawczych i osiągał dobre wyniki w nauce. Nauczyciel zastanawiał się nad przyczyną konsekwentnej kontroli rodzicielskiej. Postanowił wysłać wiadomość do logującego się regularnie opiekuna. Okazało się, że jest nim tato, żołnierz zawodowy odbywający kolejną już misję w Afganistanie. Wyjaśnił, że częste wyjazdy i służba nie pozwalają mu na częste wizyty w szkole. Nie chce także zasypywać pytaniami syna w trakcie rozmów online. Woli rozmawiać z nim o ważnych sprawach natury osobistej i o jego problemach niezwiązanych ze szkołą. Rozmawiają też o sporcie i innych aktualnych wydarzeniach. Słowem męskie rozmowy. Tato mówił także, że ma zaufanie do syna, ale wie, że jest on w wieku, w którym młodzież robi różne rzeczy, i dlatego kontroluje regularnie frekwencję i oceny syna. Częste sprawdzanie obu wskaźników to nie tylko kontrola postępów. Zmiany w wysokości ocen i obniżenie frekwencji są odzwierciedleniem problemów, z jakimi boryka się młody człowiek. To jeden z najdokładniejszych barometrów problemów dziecka. Rodzice nie zawsze są tego świadomi, korzystanie z dziennika uważają za przejaw braku zaufania do swoich dzieci. Tak przecież być nie musi. Wychowawcy powinni na wywiadówkach omawiać korzyści korzystania z e-dziennika oraz sposoby analizy otrzymanych danych. Uczulenie na najmniejsze zmiany może zapobiec wielu problemom szkolnym i wychowawczym. 22

24 Poprawy prac Innym przypadkiem wykorzystania TIK może być prosta czynność poprawy pracy klasowej. Jeśli sprawdzian wiedzy pisano na kartkach, omówienie wyników i rozwiązanie najtrudniejszych zadań odbywa się zazwyczaj w czasie lekcji. Najczęściej jeden z uczniów próbuje, korzystając z pomocy nauczyciela, rozwiązać problem przy tablicy. Bardzo trudno jest utrzymać aktywność pozostałych uczniów, którzy najczęściej są zadowoleni, że to nie oni muszą odpowiadać na ocenę. Nieefektywne i czasochłonne działania. Jeden z nauczycieli regularnie korzysta z testów w platformie e-learningowej, w ciekawy sposób przeprowadzając ich poprawę. Każdy uczeń musi w ciągu wyznaczonego czas, np. 24 godzin, rozwiązać ten sam test, osiągając wynik 100%. Za każdym razem oczywiście test składa się z tych samych pytań, lecz kolejność ich i odpowiedzi jest losowa. Nie można więc zapamiętać par typu 1a, 2c itd. W ten sposób uczeń na pewno będzie pamiętał odpowiedzi na poszczególne pytania. Jeśli pytania wyczerpywały temat, którego dotyczył sprawdzian, można powiedzieć, że każdy uczeń opanował go na dobrym poziomie. Zwieńczeniem tej pracy jest test poprawkowy, składający się w całości lub dużej części z tych samych pytań, ale trwający znacznie krócej. W ten sposób można sprawdzić samodzielność wykonania domowej poprawy. Tego typu działania są szczególnie przydatne w okresie przygotowań do egzaminów. 23