PREN UMER ATA. małżon

Transkrypt

1 ;t~ Warszaa~ M 42. dnia 4 (16) Października rok u.,.'~ Z DODATKIEM ILLUSTROWANYM UBRAŃ l ROBOT KOBIECYCH. PREN UMER ATA WYNO SI: ie n. 6, kartal nie nie kop. 60. ~a Prołneył rocznie rs. 10, półroczn 20, półrocznie ri. S kop. 60, kartal nie rs. l kop. 80, miesięcz reńskich 2 cen. 76. złotych miejscu nie yi z przesyłklj poczto Wił dr. 3 cen. 60. W Krako ie kartal ł marek 6. re. 2 kop. 60. \\'e Loi e kartal nie miejscu dr. S, na proinc poozto' 'ł prz6syłk z yi proinc na 5, W Poznan iu ka.rtalnie miejscu ma.rek na proinc yi z przesyłk'ł poczto'ł złotyeh reńskich S centó 50. Chmi elna Nr 26 noy Greg oro'v V"'icz 'VV'" ~a.rsza.'vv"'ie. ulica. Warsza ie rocznie rs. 7 kop..adr es: J"'. X. t) (dal. ciąg). hał Duniak (dal. ciąg). Teodor a komed yantka i impera toroa (drama TREŚlJ: Kobiet y history czne. Wiedziałam o tem! (iersz )..Mic (arkusz 8). n ny humor ystycz nej.za iadom ienie. \V Dodatk u: Róża Trever Teatr. Różne iadomości.korespondencya z Pa ryża. Z dz:edzi ~ u ziem ielkopolskich mjl~dzy licznych jego to dla osobodzenia się od danyc h ięzó i sko podział, którzy podobnie jak Mieczysła, sztoa nia odmian y..niektóre z dzierżl}cych ła synó i nukó ym jeszcze skutkie m, usiłoali ciągle dze kobiet postępoaly tak samo: dość przypo ale z mniejsz na ierzch, to ucierając się z innymi mnim oą napół blljeczną Semiramidę, die ypłynąć udzielnymi ielce rozkrzeionego poami książęt Joanny neapolitańskie, Elżbietę angielską i inne. Piastó, to kusząc się o stolec kraprzez Dana history a nasza mniej przedst aia podo dóczas rodu. bnych ypadkó, a mianoicie znajdu jemy da koski im potomkiem męzkim Ottona, nllj~tar Ostatn książę. f!. ~. ~. ek małżon tylko ypadki tragicz n ej śmierci Mieczysłaa, był Przemysła II, cych z oli i z iny ich mężó, a. oba te ypadk i szego z synó syn Przemysłaa I! urodzo ny kilka miesię cy po należą do czasó odleglejszych i ydarzyły się roku 1257) i ztąd Pogrob ocem dzielnicach książąt podrz~dniejszych, 'mniej zna śmierci ojca ( LUDGARDA I LUDMIŁA. małoletności pacholęcia) opie czasie W nych. Sojego czasu głośne i pelne dramat yczno nazany. cy poznańskiej spra odzielni dziś praie całkiem są kę nad nim i rządy Najyższe stanoisk(', potęga, bogact a i za ści, dzieje obu tych ofiar kaliski. Był o zaś mało znane, postano ał stryj jego Bolesła, książę szczyty mało płyają na aasadn icze cechy psy zapomn iane, a przyna jmniej yć nadziei, że Bffiutna przeznaczeniem tego pacholęcia nietylk o pomnoż chologiczne i na namiętności ludzkie. Złaszcza ili śmy i ~c tu je odśieżyć dzielposiadłości i potęgę sojej szczuplej dotąd a ć zajęcie czytelnik ó. pożyciu małżeńskiem, dramat a i tragedy e ro ta history a zdoła pozysk ale nadto przyrócić blask i urok korony nicy, sta Po rozpadni~ciu się danej Polski na ks i~ dzinne zd:uzają się i zdarza ly zasze sferach Prada, że jedno i drugie na krótko, ład zy króle skiej ze zgonem Chrobr ego. najyższych zaróno jak średnich i niższych udzieln e i upadku Pogro, kraj ielkopolski z Gnie na bardzo krótko, gdyż dni blasku i potęgi arst ach ludności. Oszem, pośród możnych te Bolesłaa Krzy oustego żbne złoró to l nonosi napróż po prostu i łaściie boca, jak gdyby nie go śiata cz~stokroć pokusy byają silniejsze, na znem i Poznan iem, tedy mo"iłni jak em polskiem zany, znajdoał przeziska, miały być efemeryczne, miętności żysze, a poczucie ladzy i bezkarności Pols ką lub ksifjst poą śmierci którego "życiem schód, się posiada niu potoms ta Mieczysłaa Stareg o. tylka", dla uyda tnia się jaskra ej grozie. icz "Pier iosnku ". Trzeci ten syn Krzyou!itego, niedosyć może spra łudnie", jak mói Mickie Wiemy z dziejó posze chnych, że osoby, rotego księcia miała zrciq,. iedliie oceniony 'przez spółczesnych i potom Oprócz tego, na pamięci zmaity ch krajach dzierżące ładzę najyższą, czę jego zgon tragicz. łasny a rta, niezata nych. z ielką energią i uporem ielok rotnie żyć plama stokroć bardzo lekko sobie ażyły ziązki i sto snych i potomspółcze oczach ć długiego sego życia dobijał się ładzy ny miał uchodzi sunki małżeńskie. Władzcy ypędzali, ięzili ciągu.. Hozką Polsce i dążył do przyr ócenia jej ności za idomą karę lub posyłali na ruszto anie se małżonki, już to najyższej Dla braku dostate cznych źródeł, trudno nam ale bezskutecznie. Po jego śmierci popod płyem zazdrości, niekied y mniej lub j~cej jedności, terze Przemysłaa. osłabła jeszcze bardzie j skute k yrobić jasne pojęcie o charak uzasad nionej, niekied y całkiem bezzasa dnej, już tęga jego rodu KOBIETY HISTORYCZNE

2 Z tego jednak, co iemy, idać, że nie zbyało mu na rozumie i energii, ale przytem byał lekkomyślny i samoolny. Baiąc chiloo na dorze Mestina, księcia pomorskiego Szczecinie, młody Przemysła poznał tam księżniczkę Lud gardę albo Lukierdę. Pochodzenie jej niedość znane: poszechnie historycy ją nazyają córką Henryka, księcia indaskiego (endyjskiego czyli słoiańskiego), edług Długosza kaszubskiegoj edług Naruszeicza zaś Ludgarda była córk!li księcia cyssyńskiego czy cieszyńskiego, a Szajnocha jej ojca mieni Mikołajem. _Młodzi poznali się, pokochali i pobrali: esele ódbyło się 1283 roku, tamże Szczecinie. N oożeniec mial tedy lat 27, oblubienica 18. Niektórzy pisarze dodają, że "do zaślubienia Ludgardy Przemysła był zmuszony", c() można rozumieć rozmaicie. Wtedy już młody książę doszedł był znacznej gdyż po śmierci Bolesłaa kaliskiego (1278 r.), który potomkó m~zkich nie zostaił, Przemysła odziedziczył jego dzielnicę. Przez ziązek z Ludgardą, potęga ta miała jeszcze zrcsnąć, gdyż książę Mestin, będąc bezpotomnym, jeszcze za życia sego, r zapisał 'Przemysłaoi Pomorze z Gdańskiem. Było to może iano Ludgardy, która pradopodobnie byla blizką kreną i jedyną dziedziczką Mestina. Na tę myśl naproadza nas data oego zapisu, mało co późniejsza od daty ślubu z Ludgardą Spadek dostał się Przemysłaoi dopiero na krótko przed zgonem po śmierci Mestina roku Nie poprzestając na tym zroście potęgi familijnej, młody i pl'zedsiębierczy książę sięgał yżej, marzył o koronie polskiej i tym celu już roku 1290, po śmierci Leszka Czarnego, zająłkl'a kó, ale na krótko, gdyż musiał ustąpić miejsca Wacłaoi Czeskiemu, Władysłaoi Łokietko i, a następnie Henrykoi rocłaskiemu, zanemu Probusem, który, jeśli nas źródła nie mylą, był dziadem Przemysłaa, ojcem jego matki Elżbiety. To tez Henryk uzględnił przedeszystkiem pretensye Przemysłaa i umierając, jemu przekazał księsto krakoskie. Zanim to jednak nastąpiło, życiu domoem Przemysłaa zaszedł tragiczny ypadek, który uiecznił imię nieszczęśliej Ludgardy. Małżon koie żyli już ze sobą lat dziesięć, a potomsta nie mieli żadnego, co idocznie było przykrem Przemysłaoi, który marzył ciągle o skrzeqzeniu korony polskiej i zapene chciał utralić bliz ką zagaśni~cia linię Mieczysłaa Starego, której był przedstaicielem, bliższym korony, edle praa dziedzicta, niż potomkoie młodszych synó Krzyoustego, Łokietek i ksil!:żęta mazoieccy. Zbrzydził ięc sobie książę małżonkę bezdzietną i idocznie jej stręt sój okazyał. O rozodzie trudno było myśleć, gdyż kościół katolicki udzielaniu rozodó nigdy nie był łatym, małżeństa zaś panujących były poddane czujne mu nadzoroi samych papieży, którzy ogóle byli pod tym zględem zasze suroi, nie folgując nigdy zachciankom książąt. Stało się ięc, że penego dnia, przy końcu 1293 roku, Ludgardę znaleziono uduszoną jej komnacie. Zbrodni tej dopuściły się służebnice księżnej, a chociaż szyscy skazyali na inoajczynie, żadna kara nie spotkała zbrodniarki. Ztąd mniemanie poszechne i peność, że IJudgardę zamordoano z rozkazu samego Przemysłaa. Lud ża łoał poszechnie zgładzonej księżnej, układano i śpieano szędzie pieśni o jej zgonie, a pomimo zak82u, można było słyszec te pieśni e siach i minstach, jak poiada Długosz, który je sam jepotęgi, 330 szcze słyszał. Jeden szczególnie zruszający ustęp z pieśni ludoej przechoały kroniki i tradycya, a mianoicie: Ludgarda, na idok służebnic, które miały ją udusić z rozkazu Przemysłaa, yrzeka na okrutnego męża i prosi, aby ją raczej puścił olno do domu rodzicielskiego, "choćby koszulce". Według W ojcickiego, yrażenie to, będące może odgłosem czasó Ludgardy, przechoało się po dziś dzie.ń jednej z ydanych przez tego zbieracza pieśni ludu krakoskiego, gdzie skazana na śmierć dzieczyna prosi, aby ją puścić "choć koszulce i pasie". Niebaem po śmierci Ludgardy, Przemysła nych (Pogrobek, 2 tomy 1880 r.) Tradycyjna nie. naiść Nałęczó i Zarębó do Przemysłaa naproadzić może łato poieściopisarza na domysł, że ktoś z tych rodó byl ielbicielem nieszczęsnej Ludgardy, a potem jej mścicielem. Rolę tę, rycerza platonicznego, odegrya istotnie u Krasze skiego jeden z Zarębó. Dla historyka udział tych rodó polskich zabójstie Przemysłaa pozostaje niejasnym. Długosz poiada, że za tę zbrodnię oba rody pozbaione były praa piastoania urzędój flle i to się nie spradza, gdyż rody te, a złaszcza Nałęczoie, łaśnie ystępują na idoni dziejoej bardzo czynnie czasach zaślubił młodziutką Ryksę, królenę szedzką, nieiele póżniejszych, za Kazimierza Wielkiego a krótce dostąpił szczytu sej potęgi, gdyż przy i Ludika. łączył do sych dzierża Pomorze i Gdańsk po Tyle iemy o losach nieszczęśliej Ludgardy, śmierci Mestina i jednocześnie urzeczyistnił da a ostatecznie musimy yznać, że dziejach jej ne se marzenie: Czercu 1295 roku, prymas i Przemysłaa iele rzeczy pozostaje dla nas nie Jakób Sinka łożył Gnieźnie na głoę Prze ytłomaczoną jeszcze zagadką. mysłaa koronę polską. Ryksa została też razem z Przemysłaem ukoronoana. Ztąd idać, że al(dokończenie nastąpi.) bo Przemysła nietyle był inien śmierci Ludgardy, jak mu to tradycya przypisuje, albo też potrafił przebłagać duchoieństo, óczas szechładne, a dla zbrodni panujących suroe. Koronacya Przemysłaa, piersza po duiekoej przerie od czasu koronacyi Bolesłaa Śmiałego, miała ażne znaczenie. jako zrot czyli raczej usi łoanie zrotu do przeszłości, do epoki Bolesła ó i Mieczysłaó, gdy Wielkopolska była ser Wiedziałam o tem, gdy zakitły róże, cem kraju. Przemysła nie zażał na to, że roże dnie ich są policzone, zój dziejoy przeniósł się oddana do Małopol Że giazdy, które zabłysły tam górze, ski, jego koronacya była protestem przeciko przetracąc promieni i śiateł koronę adze Małopolan i Krakoa, o który tedy uciew czarnej zatoną net chmurze. rali się W Iłcła czeski z Łokietkiem. Nie ydał jednak ten fakt ażnych skutkó, Wiedziałam o tern, że motyl przez chil~, oprócz chyba samego znoienia tytułu króleciesząc się życiem i iosną, skiego, gdyż fakt to był przelotny, a rządy noego Z złamanem skrzydłem krótce legnie pyle, króla zbyt krótkotrałe, bo kilkomiesięczne zale Że pięknych marzeń roje głębi posną die. Przy końcu boiem tegoż samego 1295 rowątłe i mdłe... jak motyle. ku. sąsiedzi Polski, margrabioie brandeburscy, przodkoie dzisiejszych króló pruskich, najdra Wiedziałam o tern, że toje uczucie pieżniejsi z książąt niemieckich, a Polakom stale Trałością ziemskich toró nie prześciga, nieprzyjaźni, zabili Przemysłaa dla jakichś Że kiedyś przykrej zątpienia minucie, układó do Rogoźna i tu go zdradziecko zamor Po chłodnym zroku, po niemym yrzucie, doali. Może nie smak im poszła króleskość Poznam jak serce gorące zastyga. Polsce odnoiona, może chcieli tem yrządzić przysługę Wacłaoi, który jako zniemczony (był Więc sifj też dzisiaj nie skarżę, nie dziię, naet słynnym poetą niemieckim), iększe sympanoym tych myśli i uczuć polotem: tye miał Niemczech. Tak zginął król PrzemyZryasz je szczerze, może spraiedliie, sła II, 39 roku życia, bezpotomnie, ostatni By spleść gdzieindziej silniejszem ogniie: z rodu Mieczysłaa Starego, jeźli nie rachoać Że tak być musi, ja iedziałam o tern. drobnych książąt gniekoskich. Głos ludu idział jego zgonie karę niebios za śmie?rć LudEmilia. gardy, a ponieaż kronikarze:spominają, że zamordoaniu Przemysłaa brali udział także przedstaiciele dóch rodó polskich: Zarębó i Nałę czó, ztąd poszechne mniemanie uznało tych ry cerzy za mścicieli Ludgardy. MICHAŁ Dli NIAKI Tragiczne losy Ludgardy i Przemysłaa, uie cznione, jak idzieliśmy poezyi ludoej, nadanowelka ały się do poieści i dramatu. Niejedno też pió ro kusiło się o zużytkoanie tego przedmiotu, dotychczas jednak nie dość szczęśliie. Najdaniejszą próbą była "Lud garda" pięcioaktoa tragedya generała Ludika Kropińskiego, którą nieraz (Dalszy ciąg.) przedstaiano na scenie teatru narodoego ar szaskiego przed rokiem Wóczas ta sztuw farbiarni tymczasem, bre nadziejom Ha ka mieała poodzenie, ale dziś ydaje Aię nam tylko gładką deklamacyą retoryczną guście pse. ny nic praie nie zmieniło się na lepsze. udokla!lycznym. Z poieściopisarzy śieżo KraUriel zdaał się nie idzieć zabiegó i przymiszeski opracoał dzieje Przemysłaa i Ludgar lań, któremi go otaczała żona..milczący był i zamdy jednym z utoró cyklu poieści historycz knięty sobie, robotę zdał praie zupełnie na pa

3 robka; a ieczorami łóczył się koło domu jak struty, miejsca sobie znaleźć nie mogąc. Próżno Hana kupoała naj piękniejsze ryby, próżno zagniatała z naj bielszej mąki makaron, Uriel do stołu niechętnie siadał, a popatrzyszy na miejsce zajmoane daniej przez chłopca, talerz i łyżkę odsuał, podpierał głoę na ręku i zapadał głęboką zadumę. W początku trzeciego tygodnia, e torek ieczorem, zjaił się farbiarni Szajnerman, który od czasu ydalenia chłopca ielką jakoby przy jaźń dla farbiarza poziął; a idząc go tak smu tnym i posępnym, zaproponoał grę karty. Hana śiegotliie poczęła namaiać męża do tej zabay, staiając na stole butelkę miodu i pierniki sego pieczya. Dał się pociągnl1ć Uriel naleganiom, machinalnie karty ziął i gra się zaczęła. Szajnerman okazał się bardziej jeszcze roztargnionym niżeli farbiarz, przegryał ciągle, karty yrzucał nie porę, pozalał bić się, zapominał, ręce mu drżały, odkryał głoę, pogizdyał i raz. po raz patrzał niespokojnym zrokiem okno, przez które zaglt};dała noc giaździsta, piersza noc pogodna tej zimy. Do szopy tymczasem gdzie leżał rudy Franek, kopcąc krótką fajeczkę, podszedł skradającym się krokiem Mosza. No i cóż? rzucił się parobek zapalczyie i zerał się ze słomy. Wird fertig! odpoiedział krótko Mosza, dodając do słó tych gest ochydny. Dziś? zapytał Franek, a ręce trząść mu się poczęły. Nu, nutodrzekł, zachłystując sif;l Mosza, jakby mu gardle zaschło śpies~ta s~ę ino. Franek schylił się, ygrzebał ze słomy orek, przerzucił go przez plecy i yszedł milczeniu z przybyłymi. Gdy minęli podórze, Franek rzekł: Chłopca sproadzę, ale ręki tern maczać nie chcę. Pomsty mojej i tak dosyć. Cóż dają? Nu, co oni mają daać, kiedy jeszcze nic nie ma? Pamiętaj żydzie, jeźli mnie oszukasz kajdanach zginiesz. Oa! z ami czy bez as?. Czy ze mną, czy nie ze mną, to ci już zaró' no! Ty patrz, żebyś dzielił uczciie. Nu, nu! szepnął oblizując się Mosza i zamilkł nagle, gdyż łaśnie doszli do mostu. Tutaj daj toarzysze rozłączyli się. Franek przez most do szlabanu szedł, Mosza zaś po lodzie ku tratom, prost tam, gdzie artonik roz niecił ognisko. Wartonikiem dniu tym był Szymon Dopadnik, chłop młody, przystojny, zięzły, nieielkiego zrostu lecz dzinie kształtnej budoy. Między szystkiemi Hisakami odznaczał się on serdeczną nienaiścią do Niemcó i nieugaszonem pragnieniem, które go raz raz do karczmy ciągnęło. I teraz łaśnie tylko co róciszy z "Maika" gdzie tańcu od południa. rej odził, na pół pijany, ognisko rozpalił, na drzeie przy niem się układł i śpieał piosenki, które mu raz z piszczą cą nutill katarynki PC} głoie się snuły. Mosza do leżącego podszedł; pies arknął i stuliszy ogon pod siebie, drugi koniec traty się polókł. Dobry ieczór, Szymonie rzekł żyd. A co ty żydzie psiaiaro przyszedłeś mnie okraść czy zabić t odrzekł Szymek żartobliym tonem. Nu odpoiedział z uśmiechem Moszaja z ami Szymonie, przyszedłem ódki się napić. Potoczył się, na ramionach mu ręce sparł, go praie do ziemi ciężarem sym i stał tak chilę schyliszy gło~ z opadniętemi na czoło łosami, kiając się tył i naprzód, jakby paść miał. N araz yprostoał się, stanął peniej jakoś na nogach, ręce z ramion Moszy zdjął i biodra sobie parl, a krzyknąszy głośno: słuchaj żydzie? śpieał dall3j: przygniatając Toś trafił! zaołał Szymek a co to Ja szynkarz z Maika, żebym ódkę z ody robił? Nu ja przyniósł soją pejsókę. Toś mi zuch! okrzyknął się _Szymeka mocna? Sprobójta rzekł żyd, naleając z Haszki, A e Wólce młodziusieńkie, którą pod pachą miał, sporą pękatą lampkę, a mamają gęby słodziusieńkie... czając niej usta dodał ręce~asze. J eden ci ją pocałoał, Szymek haustem jednym ychylił, przełknąszy Trzy lata się oblizoał... jednak, słoa przemóić nie mógł, otarł usta, oczy zbielały mu jak u ryby. Hu! ha! huknął, zarzucając jak do tańca Po chili dopiero rzekł: połę na. praą rękę. Byłby niechybnie żyda por Czort nie.ódka! ty zkąd taką ziął? ał pląsy, ale mu się nogi splątały, zaklął siar Co to ziął? zkąd ja miał ją ziąć? od sza czyście i runął na ziemię, bełkocząc już nieyraźnie. basu u mnie została. Oj! oj! żeby ja taką ódkę na szabas pijał, Mosza popatrzył na leżącego z urągliym uś dopieroby to ja majufes śpieał! to mi ódka! cho miechem, a gdy Szymek głośno chrapać zaczął, roba z tym szynkarzem z Maika! szczerą odę popchnął go nogą i odrócił się. daje. Od szlabanu tymczasem szedł Franek, a przy Nu na rozgrzekę! rzekł Mosza, nale nim biegł praie, nadążając mu kroku, Michalek. ając drugą lampkę. W ciszy nocnej słychać było rozmoę idących. Szymek rękę po nią yciągnął. Albo nie? rzekł. Bodaj z piekła nie Jak zaśiecić łuczyem, to się i złapie... yjrzał ten po psie miemiec, co nas tu na rzece I duża? jak raki zimuje. Pan pisarz, ielka figura! niechby Ha, jak przyjdzie duża to się i duża złapie, sobie na organach grał, a fartuchy przysiadal, a ty do śiatła każda pójdzie. chłopie chamie, aruj jak pies na łańcuchu! am A przerembel? zjedzenia, ani yspania, ani nijakiej ygody. To się zrobi z traty już, nad brzegiem odaaj jeszcze żydzie tej pejsóki! da miałka, ryb nie ma... Cóż tam Hersz stary? Pijta na zdroie! rzekł Mosza. Hersz się modli... tak śpiea, tak śpiea, Oj! oj! na zdroie!... a tu człoiek nie ie że to jakby plakał! co go za bieda czeka. Miałem ci ja chałupę; ino Głupie żydzisko... że to nie była chałupa sama po sobie, ~.ale była izzbliżyli się do traty. ba; miałem i roli trzy pręty, a no byłem gospodarzem i juści; komornego nie odrabiałem, na zaro Czekaj tu rzekł parobek pójdę ja zobek nie chodziłem. Co miałem chodzić, kiej był baczyć, czy artonik siekierę ma. grunt... aż tu dyabli perki zięli, rób co chcesz! Ni Chłopczyna został sam. Na brzegu stanął i rozja chleba, ni ja soli, ni ja okrasy. Wziąłem kro glądał się niespokojnie. ę za rogi, taj sprzedałem... Dopóki było, to się Piersza to była jego tajemna ze szlabanu yjadło. Aż tu się miemiec do si przyplątał. i na cieczka. Drżał czegoś... strach jakiś mrozem po Hisa ludzi zmaiał izadatek na rękę daał. Hej! kościach mu chodzil, rad byłby uciec ztąd, ale się hej! myślę ja sobie, ziąć nie ziąć? Gruntu nie stydził trochę... przytem zaciekaiało go to ło było czem obsiać, ni czem zaorać; karczmie też ienie ryb przy łuczyie, które obiecał mu Fratam człek trochę krzy był, tak i ziąłem! W cior nek. ności nadali! Po kilku chilach tego trożnego oczekiania Pijta, pijta móił naleając ódkę Mo parobek porócił i rzeki: sza gardle am już zaschło... na frasunek. Wartonik śpi, ale siekiera jest. To się ie! A bodajże go tu zaraz grób ogarw zią! dziecko za rękę, chłopczyna uczuł zimny nął tego miemca! ymanił mnie ze si i tyle! i sztyny uścisk, jakby żelaznych kleszczy. Nu! jego i tak dyabli ezmą rzekł Mo' Pójdź! rzekł parobek krótko. sza. Zeszli ostrożnie po iązaniach trate, aż do Szymek nagle rozeselił się. miejsca, gdzie ognisko artonika czeronf\mi j~ Hu, ha! huknął i zaczął śpieać: zykami pełzało po smolnych polanach. Mosza stał przy ognisku z miną obojętną, znudzoną, gdy A iem ci ja ptaszka lesie, Franek z chłopcem nadszedł, zrócił się do nich Maloane jajka niesie, i rzekł: Jedno bure, drugie siare, A Zalesiu dzieki stare. Kanalia ten Szymek! spił się, zamiast ognia pilnoać. W inien mi rubla, umyślnie przysze A pójdziesz!...:.. krzyknął raptem na psa, dłem... który zróciszy oczy n~ księżyc, nagle przeraźli Móiąc to butem kopnął źle ułożone ognisko, ie yć zaczął. które trzeszczących rozsypaszy się głoniach, Ale pies ył ciągle, coraz to żałośniej. przygasać zaczęło. Zerał się Szymek, chcąc mu dać dosadniejsze Czego ten pies tak yje? zapytuje chło jakieś napomnienie, ale impecie tym rónoagę piec ścicha Franek! róćmy lepiej na szlaban... stracił i potoczył się na żyda. Mnie strach czegoś.

4 332 A. coś ty baba? zaołał grubym zmienionym parobek..głosem A bodaj żeś zdechł! dodał, rzucając zapalczyie kaałem drena na psa, który zaskomlał iałośnie i do nóg leżącego Szymka przypadł. Mosza miał minę zafrasoanego głoę się TEODORA KOMEDY ANTKA I IMPERA TOROW A, orapał. DRAMAT HISTORYCZNY W 5 AKTACH. Sam nie iem, iść, czy czekać bąknął. ~Cttt6 FILIP (stanoczo). Kreon jest najzacniejszym człoiekiem. TEODORA. Pod tem sklepieniem, tych czarnych otchłaniach, znajdują się ludzie będący śle pem narzędziem mej oli. (Gdy to mói slychać szcz~k broni yższych podojach pałacu.) Ozy PRZEZ Ozekajcie za mną rzekł Franek, z gorączkoym pośpiechem siekierę chycił i odszedł na brzeg, naj dalej ku środkoi rzeki posuniętej tra ty. W chilę potem rozległ się głuchy trzask pękającego lodu. szy, (z ruchem dzikiej chciości) i łaknę jej jeszcze. FILIP (smutnie). Nieszczęślia kobietol TEODORA (zmienirjąc nagle ton moy). Masz dla mnie spółczucie. a ięc dopomóż mi ykazać szalbiersto Kreona. lbhillip6, 6quir. słyszysz? PRZ~:KŁAD Oliłopiec, który do żyda zdana instynktony (Ciągle słychać szczęk nie chciał pozostać przy ognisku, ale z parobkiem poszedł' przypatryać się robocie. Myśl że połó zaraz sie,) zacznie, uspokoiła go nieco; nie drżał już, tylko mu smutno czegoś było bardzo. Spojrzał ku farbiarni, zkąd idać było 2yO bijące śiatło i estchnął. Potem zrócił (Jczy ku niebu. broni.) słn;t uczuał, FILIP. Słyszę. TEODORA.. I nie drżysz. FILIP (z uśmiechem). Od lat dziecinnych policzki moje pałały anie bladły, gdy usłyszałem szczęk broni. AKT CZWARTY. (Dalszy ciąg.) FILIP (nagle przebudzony). Dajcie mi zbroję (Podczas tych słó jego, jakaś postać zupełnie zasło i miecz: idę do ciebie, ojcze. (Chce się zerać, nięta ciemnym płaszczem z obnażoni} szpadą rtjku, postrzymują: go okoy i opada na łaeej, iodąc do pada do galeryi, zatrzymuje się cbilę, przypatrukoła obłąkanym zrokiem.) Gdzie ja jestem? Giazda spadła przemóił chłopczyna jąc się Teodorze i Filipoi i nie spostrzeżony od nich TEODORA (śledzą<l szystkiejego ruchy). W pa pr~dko schodzi ze schodó i niknie ciemnościach.) cichym, słodkim głosem, jakim dzieci móią, o rzełacu Bizancyum. czach, które je tajemnie zruszają. FlIJIP (jeszcze chieją.cy siec) na nogach, nie ieparobek spojrzał na niego i rzekł. TEODORA.. Oóżem ci zainiła, Filipie, że dząc praie co mói.) W Bizancyum? łączysz się z Kreonem, który podburzył pospól Móiłeś ty pacierz? c Parobek nie podnosząc głoy, yrębyał dalej przel"em bel. moją TEODORA. Rozejrzyj się dokoła. siecj niego.) Ozy się nie boisz? (Bacznie sto tego niespokojnego grodu, przeci naszej osobie i naszemu tronoi? Zmó teraz rzekł Franek posępnie. FILIP (rozpatrzyszy się). Nie, gdyż jestem FILIP (z żyem zadziieniem). Alboż Kreon Ohłopcu rozporządzenie to nie ydało się dzi synem Kreona (z gorzkim uśmiechem) i toim, pa jest Konstantynopolu? nem, istocie, była to pora, której zykle się ni. (Z zimnem szyderstem.) Stokrotne dzi~ki za to TEODORA (precjdko, nie dajljic mu przerać sej modlił. książęce mieszkanie. moy). Ohceszże ty żyć, ty którego posłannic Z prostotą uklęknął, złożył drobne ręce i zaczął TEODORA (z niecierpliością). Dość już tych tem była moja zguba? Lud, zmienny i niestały, głośno móić sój pacierz ieczorny. niedorzeczności! (Nagle mói łagodniejszym głosem, który jeden podmuch zdoła zburzyć, 7aróno jak Franek na toporzysku się sparł i milczeniu jak ytrana aktorka pragnąca udaać czułość.) jedno słóko uspokoić, lud ten domuga się syna Straszne, okrutne dano ci polecenie. Biedne, bie Kreona; chodź ięc ze mną, Filipie i obec całe słuchał. Dopiero, gdy chłopczyna uderzając się piersi dne dziecko, złudzono cię, pochycono przynętą go tego tłumu yja oszusto i matacto Kreurojonej ielkości, ukryając rzeczyistą pradę. ona. zaciśniętą ręką, potórzył po trzykroć: "Boże bądź FILIP. Ja?... FILIP. Jakto? miłosci duszy mojej!" parobek strząsł się TEODORA. FJlipie, nie zapod1inaj, że jesteś garść splunął i chyciszy siekierę, dalej rąbać TEODORA. Ozyż już samo to miejsce nie mojej mocy i że żadna inna ręka nie może ciej :laczął. otiera ci oczu? Podziemia pałacu to ięzienia. Nie jeszczel... zmóię później, jak rócę. patrując ocalić. Krótka ta chila nie uszła baczności Moszy. Pod spaniajym przepychem i blaskiem tronu, FILIP. Ozegóż żądasz i co mi ofiarujesz zazijliżył się na brzeg traty niespokojny i z zai czarne otchłanie ięzienia. mian? skrzonym zrokiem szepnął coś parobkoi do l'eodora. Wolność, bogacta, zaszczyty. (Wzdycha) ucha. (FJlip probuje si~ cofnllć, zatrzymuje go za recjka.) Fra nek siekierę rzuciszy, rzekł: dosyć będzie! FiLIP (zadziiony). Więc nie jesteś pani szczę Zat!tanó SIę, nieszczęsne dziecko. Tu z nikąd i po łuczyo do ogniska poszedł. Gdy rócił, siny ślią? żadnej pomocy spodzieać się nie możesz. Kto był i blady, oczy miał nieruchome, rozszerzone, l'eodora. Szczęślią! J eźli jest to szczę' raz przejdzie próg tych otchłani, nigdy praie usta zacięte. ściem idzieć okolo siebie oblicza, którym do z mch me ychodzi. Jednem słoem możesz_ si~ Ohł opiec patrząc na niego, znó czegoś lękać ierzać nie można, drżeć na każdy dosłyszany ocalić i nie chcesz go ymóić. się zaczął. głos i przed każdą ysuającą się ręką, to jestem iedziec, że Weź to przemóił parobek zmienionym szczęślia. J eźli jest to szczęściem ktokoliek się zbliża pokrya tarz maską fałszu głosem i śieć mi tu nad przeręblem samym. i obłudy, że każde schlebiające nam usta Hamią Michałek smolną drzazgę ziął i pocbylił się i e śnie czy na jaie idziec ymierzony ku nam z traty. Niżej! krzyknął chrapliie parobek. Ohłopczyna schylił się jeszcze. (Dokończenie flastąpij sztylet mordercy, jestem ~szczęślia. (Zniżając głos, z konulsyjnem drganiem.) O! ierzaj mi, FJlipie, takie obay i przerażenie miotają nieustannie sercami zasiadających na tronie. FILIP (z uniesieniem). Więc go się yrzecz! TEODORA. (cofając się). Ja, ja, miałabym yrzec się tronu?... (Ze śmiechem najyższej pogardy.) Ja!... Ozyż sądzisz, że pośięciszy szystko, aby na nim zasiąść, mogłabym go opuścić tak lata? Zakosztoałam najyższej potęgi i jak kre młodej tygrysicy, tak ładza zbudziła najtajniejsze moje popędy. Zakosztoałam tej rozko FILIP. Nigdy tego nie uczynię. TEODORA (błagalnie pochylając siecj ku niemu). Odmaiasz! czy masz nadzieję, że żyć jeszcze bę. dziesz. FILIP. Wszak poiedziałaś mi już pani, a poiedziałaś tak szorstko i bezlitośnie, że nie ma dla mnie nadziei. TEODORA (chodzi po scenie, tarz jej yraźa niespokojntl ahanie). Tak młody atak nieustraszony. FILIP. Jedną tylko zanoszę prośbę. (Teodora odraca siecj ku niemu dobrotliie i z nadzieją.) Niech Kreon doie się, żem umierał godzien takiego ojca. TEODORA (ybuchając gnieem i puszczając odze sej gałtoności). Kreon. Czy uziąłeś się przypominać mi że jest ten Kreon pragnący

5 ~tanąó między mną a tronem... i poniżyć tli) purpurę cpsarską z której sili) chlubili)? (Woła.) Narses! Narses! (Zracając sil,) do Filipa z łaścią liobie duo mą.) Zuchalcze, nie mnie obiniaj ale łasne tpje szaleństo, jeźli ydam rozkazy, które nie złoczni e spełnione zostaną. (Postl,)puje par\) krokó i zatrzymuje sil,).) Zastanó się, Filipie. (Filip smutnie odraca gło\)) Al ięc tak!. (Woła.) Narses! (Wracając do Filipa z groźnym ruchem.) Niebo będzie sędzią między mną a tobą. GŁOS (z glf,lbi). Tak, niebo sądzić nas będzie, kobieto bez serca i bez sumienia. (Postać okryta płaszczem ysua si\) z za filara i sta je mi\;dzy Filipem a Teodorą.) TEODORA (cofa si\) stecz, gdy nieznajomy zru Kreon! cił pła~zcz). FILIP. Mój ojciec! KREpN. Pałac jest mocy ludu, a Teodora mocy Kreona. TEODORA. W mocy Kreona. KREON. Tak, spojrz mi oczy okrutna i ia rołomna kobieto i poiedz czy ta tarz ychudła, której każdą zmarszczkę głęboka yorała boleść, czy te siiejące łosy przypominajlll danego Kreona? (Biorąc ją za r\)k\) i zmuszając, aby spojrzała na tarz jego.) Ol nie ymkniesz mi się! Ja to jestem tym niesłusznie prześladoanym ygnań cem!... Ale gonione zierzę stało się łocem, prześladoany prześladocą, zdobycz zróciła się przeci sokołoi i z kolei godzi niego jako zycięzca. (Podnosi r\lk\l naśl~dując pionoy lot sokoła. Popchni\)ta nieprzepartą siłą, Teodora na ch,vil\) pada do stóp jego.) FILIP (z gorącem uczuciem). Matko, ja błagać będę... l'eodora (podnosi si\) za jego zbliżeniem). O nie! nie błagaj! (Zracając siej pogardliie ku Kreonoi.) Czyń co ci się podoba. (Wskazując obnażoną szpiid\) którą Kreon trzyma r\)ku.) Uderz, nie oszczędzaj mnie. Gdybym jednem słoem mogła ocalić iycie, nie yszłoby z ust moich. Ale nie tryumfuj, Kreonie. Nie jesteś jeszcze zycięzcą, choć możesz ręce moje okuć kajdany i ydrzeć mi życie, nie zdołasz ugiąć tego czoła, ani ujarzmić mego serca. KREON. Nie yzyaj mnie, szalona i zroz paczona kobieto, nie zapominaj gdzie jesteś i czem jesteś. 333 szem oburzeniem i jako nikczemny pyszałek, nikobo. czemnie poprzysięga zemstę. iązku. W tem Urban raca z niczem, gdyż młodego FILIP. Jednakie mam oboiązki zględem brata panny Manon, przed doręczeniem mu listu obu osób, kt6re dały mi życie. Kreonie, tyś ojcem uięziono. moim (smutnie ale z uszanoaniem skazując Teodo. Położenie staje sili) okropnem a jedyny ratunek... r\) ale szak sam skazałeś mi m6j zględem niej ułaskaienie inoajcy przez Napoleona. Inten oboiązek tej chili. dent cesarskich teatró, ujęty boleścią, młodego dzieczęcia. przyrzeka pomoc i podsua myśl (Podczas tej sceny galerya zapełnia si\) tłoczącym si\) przedstaienia z Cynny sceny przebaczenia, aby tlumem.) tym sposobem zruszyć monarchę i yjednać ła skę dla obinionego. FILIP (błagalnie). KREON (zimno). (Dalszy Kreonie! ojcze mój! Zapominasz sego ciąg nastąpi.) Plan uznano za yborny a po przedstaieniu ułożono, że Manon padnie do nóg zruszonemu cesarzoi i błagać będzie o litość dla inoajcy. W szystko zatem zależało od gry artystó, dla Bernarda zatem nadarzyła siq sposobność do zem sty, z czego każdy nikczemny duchem zasze ko rzystać spieszy. Nieomieszkał też dokonać tego i Bernard i kiedy teatr już został idzami napeł niony i cesarz lada chwila ma sili) pokazać loży, Akłoroie doru, dramat 4 aktach K. Warten Bernard ośiadcza, że,.; poodu nagłej słabości grać nie może. burga. Błagania Manon bez skutku pozostają, to samo Piękny ten dramat całem s)oa znaczeniu, staienia innych, Thalma chory, kto inny na zapełen czucia i młodzieńczego zapału, napisany zoo stępcę użytym być nie może, rzecz ięc zdaje sili) stał przez steśćdziesiątletniego otarca, Niemca ro być straconą" gdy nagle ystępuje biedny, pogardem i nie uległemu płyoi sztuki francuzkiej. dzony Urban i poiada, że on zagra rol~ AuguScena rozpoczyna się foyer komedyi paryzkiej sta. za czasó Napoleona 1. Maurycy Bernard, pierna to ośiadczenie szyscy śmiechem odpoieszy kochanek tej sceny, deklamuje yjątek z Uyn. dzieli, ale Urban ie, że tu idzie o życie ludzkie ny: szyscy biją mu oklaski, jeden tylko bardzo i szczęście jego ukochanej, ystępuje ięc śmiało skromny statysta, Urban Bezimienny (Sansnom), i ypoiada scenli) z Cynny z ogólnem szystkich dany linoskok i pajac z przedmiejskiej budy, nie zdziieniem. szczęśliy od dziecka tułacz i rozbitek, nietylko Jakto? pytają to ten sam, linoskok, nie podziela ogólnego zapału, ale naet ośmiela pajac i statysta, stoi i mói przed nami? I nikt się szyderczo uśmiechać. Bernard ma za soblł pojąć nie może co się z nim stało, jakim sposobem szkołę i tradycyą, Urban nie tylko z ystępó cyr yrosł tak nagle nad sojem otoczeniem? koych połamane żebra, zranione piersi po upadintendent teatró pozala aby Urban od e grał ku z liny, zaród niej suchvtniczy, i służbę dyrolli) cezara, idzie ięc na scenli) a Manon śmier rekcyi teatralnej, ofiaroaną, mu przez litość do telnej trodze oczekuje na yrok monarchy. roli lokai, komparsó i figurantó. Bernard jest Wtem dają się słyszeć burzlie oklaski, biega pełen zarozumienia ze sego talentu, pycha przeintendent zya Manon do Napoleona, który za aża nim szystko i przekonanie że uległość przykładem Augusta przebacza inoajcy choć innych należy mu się z praa_ Urban przecinie godził na jego życie. siebie za nic uażający, czuje że pojmując ducha Cóż się stało z Urbanem? Wysiłku tak ielkie bohateró klasycznych, graćby ich mógł z ieł go nie ytrzymał, złamany już dano fizycznie kiem poodzeniem, iększem jak Bernard, i że i moralnie, umiera uścisku pierszym i ostatnim najpierszą artystką komedyi francuzkiej Manon Vallier, kocha z całym zapalem sego podniosłego sej ukochanej, uszczęśliionej uratoaniem bra ducha. Oba te jednak poryy sego serca, trzy ta, której dopiero przy zgonie ośmiela siej miłość ma jak najiększej tajemnicy, pilnując 8taran swlls yznać. TEATR. nie, aby na ja nie yszły. Gdy to sili) dzieje.manon doiaduje się, że brat jej przybyły do Paryża, zamieszał się spisek przeci cesarzoi i ma być aresztoany. Aby go przestrzedz Mannn pisze list i prosi Bernarda, aby go zaniósł natychmiast na miejsce skazane nie yjaiając, że korespondencya do brata jest uło żoną. Biedny zakochany choć peny, że to list do kochanka Manon, chętnie przyjmuje polecenie i przyrzeka je spełnić z najiększą ścisłością, boć to nie kto inny tylko ona go o to prosiła. l'eodora. Nie zapaminam, że jestem Teo dora. KREON. I rumieniec \Vstydu nie ystępuje ci na czoło? TEODORA. Rumieniec stydu? gdy cały śiat składa hołd mej pot~dze? gdy z taką łatością dzierżyłam dloni berło tylu cezaró? Tego tylko stydzić bym sili) mogła, że czas jakiś byłam narzędziem rozkoszy Kreona, narzędziem, którem chciał się posługiać dla dopięcia sych ambipanna Vallier należy do rodziny starożytnej, tnych celó. (Kreon chce przemóić.) Ani słoa ięcej! Fortuna przechyla sili) chiloo na tojlł zamożnej i arystokratycznej, zniszczonej przez bustronę; przyznaj li) ci prao dręczenia mnie, nie rzę reolucyjną.. Aktorką została dla chleba, uielbiana przez szystkich, oprócz Urbana kochazbraknie mi sił do zniesienia. ną jest przez Bernarda, który peny zycięzta (Wyciąga pogardliie r\)ce do Ebala, który na skinie ośiadcza sili), nieprzypuszczając aby go zaód nie Kreona, przysua si\) trzymając blyszczą;ce kajda mógł spotkać. ny. Gdy już ma je założyć na r\lce Teodory, Filip od. Tak sili) jednak staje, Manon odrzuca jego ofia trąca go, stając mi.gdzy Teodorą i Kreonem.) lli) a Bernard rozdrażniony ystępuje z najięk Smutny to koniec ale ielce efektony, autor przyspasabia do tego idza, stopnioem przepro. adzaniem odpoiedniej akcyi. Gra artystó była dobra, a z pomiędzy szystkich yróżniali się: panna Wisnoska głónej roli Manon, pp. I'Jarlnoski, Prażmoski, oraz Leszczyński, Grzyiński i Waliszeski rolach mniejszych. Gdyby jednak panna Wisnoska, coraz iększe olniej i głośniej trocl.l~ szczebiotała, pan Ładnoski yraźniej móił i każdy yraz z jednlls ymóił mocą, akcya cała bardzo iele zyskałaby na tern. robiąca postępy,

6 Niedano odbył się sąd polubony, który zakoń ieloletni procos o kontroers leśny między łaścicielami folarkó garolińskiem. Sąd ten zasiadał Warszaie, a tern się odróżniał od szystkich podobnych sądó polubonych, iż superarbitrem była... kobieta. Jest nią pani M., poażna iekiem, i poażana całej okolicy obyatelka, od ielu lat po śmier ci męża proadząca interesa rozległego majątku. Szanona matrona ze stanoiska superarbitra yiązała się zaszczytnie i z zadooleniem oby~ du stron poaśnionych. W korespondencyi Z Londynu Kraju, Latarnik donosi, że hr. Orzechoski corocznie do tego miasta przyjeżdżający, ciekae mu opoiadał szcze góły o pobycie Carogrodzie. Ziomek nasz, poiada korespondent, zajmoał przed laty ysokie stanoisko urzędoe Caro grodzie. Wybuchła cholera. Obeznany doskonale ze sposobem traktoania jej, p. O. oddał się z pośięceniem na usługi kraju, gdzie i do dziś dnia sztuka lekarska stoi nader nizko, a podóczas była fatalnem rzemiosłem yzyskiaczy. Zdarzyło się penego razu, że przychodzi do niego spółziomek, ykształcony, byalec, lecz niestałe go charakteru i tej łaśnie chili bez środkó do życia. Hrabia ięc, by uratoać biedaka od nędzy ostatniej, poduczył go jak leczyć cholerę i znalazł mu odrazu praktykę. Improizoane mu eskulapoi poodziło się śietnie Carogrodziei gdy epidemia ustała stolicy, przeniósł się na proincyę. Lecz ostatecznie i tam cholera ustała. Zuó zabrakło chleba poszedniego temu specyaliście od cholery. Przyiedziony do ostateczności, doiaduje się że zaakoała posada naczelnego lekarza szpitalu penym, niedaleko od Carogrodu. Spieszy tedy do hrabiego i prosi, by mu tę posadę yjednał. Toż zmiłuj się człoieku, co ty tam będziesz robił? Cmentarze zapełnisz przez dobę! Aspirant atoli zaręczał, że będzie ostrożnym, a jak to Turcyi szystko było tedy możlie, mimo persazyi i naet opozycyi p. O., zdobył szturmem posadę. J ak tam on leczył, sam bodaj nie ie, dość, że zaskarbił sobie łaskę u mieszkańcó okolicy i zględy baszy, utył naet i spoażniał. Aż tu licho spraiło, że córka baszy zaniemogła; ojciec sięj przeraził i zaprosił na konsultacyę naszego szefa szpitala i nadto śieżo mieście osiadłego lekarza ęgra! Szef, jakkoliek odażny, zrozumiał, że żarty skończone; jakżeż się ma daać _ konsultacye z mężem nauki, którego dyplomy nie pochodziły zapene z roku cholery... Mimo tego szystkiego, godzinie oznaczonej staił się pałacu baszy! Razem z baszą czekał na przybycie uczonego kolegi czekali napróżno. Wtedy to basza, proadząc polaka do łoża córki, yznał mu, że o ęgrze nie miał osobiście nigdy ysokiej opinii, zasze go podejrzeał o szarlatanizm, nie spodzieał się naet, by przyjął zaproszenie do konsultacyi z rzeczyistym medykiem!... Ucie szony tak niespodzianym obrotem rzeczy, szef szpitala podjął się kuracyi turczynki i krótce ją yleczył, dopomagając matce przyrodzie odpoiednią liczbą buteleczek ody, zabarionej na szystkie kolory tęczy... Ożenił się następnie z niemką, doą po polaku, zmarłym jakoby Syberyi. Ale zaledo minął miodoy miesiąc, zjaia się rzekomy nieboszczyk... a skandal ztq,d postały pozbaił lekarza posady i praktyki. Udał się ięc do Tryestu i peniejszy siebie, chciał tam pracoać lekarskim zaodzie, gdy ładze poło żyły veto, żądając chrześciańskich patentó idyczył RÓŻNE WIADOMOŚCI. Socyalizm rozumnie pojmoany, jako badający stosunki narodoego gospodarsta i pragnący ich popray odpoiednio do potrzeby czasu, to przedmiot głębokich studyi godny ielkiego poszanoa nia. U nas takich bardzo mało, ale 80cyaliścikó gnieających się na szystko i szystkich którym muszą płacić, chmara ielka szczególniej między tak nazyającymi się... braćmi po piórze. Stróż domoy dia nich to cerber, bo za noene otieranie furtkil trzeba mu łapę pychać dychacza. Dorożkarz to ładzca kozła, bo z _ysokości sego tronu domagający się bezarunkoo za ja zdę zapłaty. Piekarze, rzeźnicy, kracy i szecy, to derusy ostatniego rzędu, bo za szystko gałtem domaga ją się pieniędzy, a bez buta, kraata, chleba i mię' sa żyć niepodobna. Właściciel domu to chciy kamienicznik, bo zalegających opłacie komornego yrzuca z po mieszkania. Kapitalista to pijaka słoem każdy róg co mu płacić trzeba. Nieuano paqqie nasi, celu pomnożenia funduszu na ubogich ułożyli projekt ystay bronzó, obrazó i różnych kosztoności ich posia' daniu będących. Myśl tę pochalono, to samo i jej tórcó, ale zarazem kolnięto przytoczeniem nazisk innych magnató, z których jeden przegrał karty 100,000 guldenó, a daj inni, sprzedali znakomite se dobra komisyi Poznaniu na osady dla Niemcó. Grzeszne to bardzo czyny, ale nie ińmy o to szystkich za panó uażanych, złaszcza gdy usiłują z nich niektórzy działać dla społecznego dobra. Taka niespraiedliość może zniechęcić, odebrać zapal do działania a naet zupełnie ubezładnić, a na tem ktm zyska a kto straci? Zabay dla dzieci, urządzane Zierzyńcu podczas ciepłej pory z tak ielkiem poodzeniem, nie szystkim pismom naszym spodobały się. Zarzucono im szerzenie zamiłoania próżniacta, próżności i zbytku, i radzono starania się najprzód o iedzę dla dzieci, a potem dopiero o stałe rozryki. Jest to gadanina tak sobie, jak to móią, na ślepo ypaplana, bo gdyby reporter choć raz był Zierzyńcu, to by iedział, że szystkie dziatki gromadzące się nim były zasze bardzo skromnie poubierane, nic tam nie płyało na podsycanie zbytku i próżności, i patrząc na eselące się buzie przyśiadczyłby z penością, że i temu młodocianemn śiatu, należy się zabaa po cało tygodnioej znudnej pracy szkolnej, i że jeżeli spekulacya ysila się na torzenie dla nas dojrzałych coraz noszych rozryek, to i dla młodzi godzi się ich przysparzać. Wieść niespodzieanf! przyniosły nam gazety o otorzeniu Krakoie yższej szkoły dla ko biet z ykładem uniersyteckim. Kurs niej będzie duletni z kierunkiem filozoficznym a z ykładem: historyi polskiej, noożytnej, historyi polskiej iekó średnich, literatury francuzkiej, sztuk pięknych starożytności, pedagogii, hygeny i rysunkó. Dla innych przedmiotó krótce także katedry otarte zostaną, a ykład nauk już roz poczęto. 334plomó. Dzisiaj jest on podobno duchonym protestanckim gdzieś na północ od Kopenhagi czy Sztokholmu tyć nie przestat.. Oryginalne małżeństo zaarte zostało tych dniach Norymberdze. Śród olbrzymiego udzialu publiczności, kapłan pobłogosłaił kościele ziązek p. Hansman, kobiety bez rąk, z dotychczasoym jej impresaryem p. Hauschild. Panna młoda podpisała intercyzę praą nogą, a obrączkę ślubną nosi rólllez na palcu praej nogi. Pan młody liczy lat 30, bezręka małżonka jego zaś t lat 20. "Religia oboi(!zku" będzie religią przyszłości. Tego przynajmniej zdania jest łoski minister ośiaty pan Copino, który łącznie z ministre:n ojny postanoił, aby szkoły narodoe męzkie, zamienić pooli na szkoły ojskoe, a to tym celu, aby przygotoać zaczasu kandydató na zdolnych i pranych oficeró. Warzyny, zdobyte tym zględzie przez francuzkie bataliony szkolne, nie są bardzo zachęcające. Pan minister poiada jednak sym okólniku, którym o tym projekcie noym spomina, że tt'll drogą potrzeba podnieść ideałyrolodzieżyi trzeba jl! uszlachetnić za pomocą religii oboiązku, która będzie religią przeszłości. Ex minister Bonghi moie, ygłoszonej przed kilku dniami Treviso, nazał tę noo ynalezioną religią oboi'lzku t głupstem. "Jeśli pan Capino nie ma innych środkó, do podniesienia ideałó młodzieży, dodał, to in vanum laborabit napróżno trud~ić się będzie. Potęgą i podstaą człoieka jest religia, oparta na objaieniu określająca na niezruszonych podstaach stosunek człoieka do Boga, do państa, do bliźniego. Ceremoniał, panujący przy stole na dorze ano gielskim, opisuje jeden z dziennikó londyńskich, jak następuje: Na kadrans przed rozpoczęciem obiadu, goście sali przyległej do jadalni torzą półkole, orkiestra gra The Roast Beej of Old England i króloa chodzi, itając damy podaniem ręki, a panó skinieniem głoy. Następnie chodzi piersza do jadalni. Członkoie rodziny króleskiej, siadają po leej stronie monarchini, zaproszeni goście, zajmują miejsca po praej. Przy takich obiadach, napół ceremonialnych, króloa nosi się zasze rękaiczkach, podczas galoych bankietó tylko, ukazuje się z obnażo nemi rękami. Nikomu z obecnych nieolno jest zrócić silj z jaką uagą lub zapytaniem prost do króloej. Gdy który z gości ie o czemś, mogącem, edług jego mniemania, zainteresoać króloę, udziela iadomości sojej innemu gościoi, a ten dyskutuje o niej głośno i ten sposób króloa doiaduje się noiny z drugiej ręki. Monarchini natomiast może doolnie zracać uagę soją do każdego z obecnych. Skoro króloa skończy jeść daną potraę, nikomu z obecnych nie olno zatrzymyac się nad nią dłużej. Królena saska Marya Józefa dniu ślubu se go z Arcyksięciem Ottonem miała na sobie białą suknię "moire antique", obrzuconą bukietami mirtoemi i przetykaną srebrem, a e łosach dyadem brylantoy. Króloa saska ubrana była suknilj białą, arcyksiężna Marya Teresa czeroną, ielka księżna Toskany czeroną, srebrem przerabianą, księżna Genueńska suknię koloru lila, arcyksiężniczka Małgorzata jasnoniebiqską, księżna Meiningeńska białą ze złotem, a księżniczka Matylda różoą. Orszak eselny był nadzyczaj spaniały i maloniczy. \V innym opisie czytamy: W zamku króleskim urzq;dzono ystaę ypray księżniczki.

7 333 szerokości. U jednych na tle ełnianem, krata Od doju ygląda fałszya spodniczka brokatellohya pluszoa jedabna, n. p. na tle popielato a. W tyle ielki puff z gładkiej materyi, spadaszafiroem, ydroa lub ciemno brązoa, na tle jący długim trenem. Stanik gładki, ma przody zielonem, ciemno machonioa i t. p. U innych otarte na plastronie z brokateli i, przez plecy mniej strojnych, krata idzie ełniana, odmien przechodzi słupek brokatalloy, zakończony u donym kolorze. Tkaniny pasy cale też nie za łu ząb, jakby utrzymujący tren. niedbane, tylko rodzaj ich całkiem noy. U aża Czarta suknia baloa z materyi faule kololiśmy ; bardzo ładny szefiot, paski, dóch rze kukurydzoym (mais). U dołu spodniczki szeciemnych nieydatnych kolorach, zasiany dł'obne roki olant koronkoy tymże odcieniu. Z przomi płomyczkami kolorze ciemno pąsoym albo du udrapoana koronka torzy fartuszek, tyle złotym. Wpadły nam też oko Ył'oby ełnia puff rozniesisty. Dra perye podpinane długiemi ne, pasy szerokie na da cale guście tureckim. puklami z stążki tegoż koloru. Stanik z matetakie kostyumy i suknie składają się zasze ryi, z baetem oalnym, ycięty okrągło, ogarni. z dóch materyałó, odpoiednich kolorach. roany koronką. Na spódniczce kraty lub pasy, idzie druga Piąty kostyum, złożony z pluszu drzeiastym gładka udrapoana, stanik zaróno gładki, kolorze, i z ełnianego pekinu, szafiroopopiela}1rlybrany tylko yłogami pasy lub kratę tego drzeiaste pasy. Spodniczka pluszoa, uło Z pomiędzy okryek zróciły uagę naszą pła żona kontrafałdy, z leego boku ciągnie się rząd s:6czyki długie praie do ziemi, z pluszu czarnego, ielkich guzikó z pasmanteryi. Nato idzie draalbo ciemno ydroym kolorze. Rękay śre perya z pekinu, z leej strony podpięta górę, dniej szerokości, idą, od plecó, jak u zykłych z przodu torzy długi fartuszek, z praej strony izytek. Tylne bryty mocno przyfałdoane poni spada czorograniasto, tyle łączą te draperyę żej stanu, płaszczyk atoany lekko, podbity ma die długie i szerokie szarfy. Westka do tego teryą sura h albo atłasem tegoż koloru, kołnierz pluszoa, ozdobiona guzami z pasmanteryi, przostojący dość: ysoki. dy olno puszczone, otarte, z pod spodu ygląda U ażaliśmy takiż sam płaszczy k z czarnej ma plastron z pekinu przymarszczony, ujęty pluszoteryi ottomane, grube prążki, przody zdobiła pa y pasek. Kapelusik pluszoy, kolorze drzeiastym, smanterya. zana marabut, złożona z czarnej je formie odiniętego toczka, ubrany pęczkiem dabnej plecionki pomięszanej ze sznelą. piór szafiroopopielatych, ślicznie odpoiada tedla młodszych osób przygotoano ładne żakiet UBiORACH mu kostyumoi. ki pluszoe, czarne lub koloru ydroego, plecy przystają zupełnie do figury, przody olno puszdo ubrania kapeluszy zimoych, magazyny czone, rękay długie ązkie kołnierz stojący. przysposobiły stążki kratę szkocką, rozmaipaździernik '. W kapeluszach i kapotkach, z po(ldu ciepłej tych gatunkach nie zbyt jaskraych odcieniach. pory, moda jeszcze nie ustalona, poiemy o nich U ażaliśmy też pończochy kratę, zaróno j ejuż jesień dobiega do połoy, a najpiękniejsza przyszłem spraozdaniu, a. teraz dajemy opis kil dabne jak ełniane. pogoda letnia, panuje stale Paryżu. Z tego to Białe kołnierzyki, których brak, tak przykro poodu magazyny tutejsze spóźniły się tym ro ku bardzo pięknych sukien, ykończonych tych na ypraę, magazynie panny Elizy.Me dniach czuć się daał, zaczynają się reszcie ukazyać ku z ystaą jesiennych i zimoych toaró. ry, przy ulicy Cammartin Nr. 48. z pod ysokich kołnibrzy u sukien. Dziś dopiero Louvrds, Printemps i Bon MareM Suknia izytoa bardzo strojna, składa się Widzieliśmy magazynach ładne opaski na ysypały jak z roju obfitości, tysiące ciepłych tka nin na suknie i kostyumy setki pluszoych i futrza z aksamitu kolorze machonioym, i gładkiej ma szyję złożone ze stążki, du caloej przymarnych okryek. W tej chili poracamy z przeglą teryi zielonej. Przedni bryt spódniczki aksami szczonej z obu stron odę, spięte na przodzie du: yliczyć od razu szystkich noości niepodo tny, boczne, bryty z materyijaille zielonej, ułożone kokardą, złożoną z kilku pukli. Noszą je robna, opiszemy to tylko co nas szczególnie ude die głębokie kontrafałdy. W tyle ielki puff zmaitych kolorach; blado różoym, blado niebiesaksamitny. Z leego boku, spada pięć band aksa kim, a najczęściej śmietankoym lub białym. rzyło. W tkaninach czarnych na zimoe kostyumy, mitnych zakończonych u dołu ząb, i przytier..n a zimę przygotoano takie opaski z koloroeielką idzimy rozmaitość. Odznacza się noo dzonych do zielonej spójnicy pasmanterp1 kształ go futerka, ziązane kokardą ze stążki koloroej ścią rodzaj rypsu ełnianego, przerabiany kratę cie in.ogrona. Z praego boku spadają trzy pu albo przepięte rozetką z pasmanteryi. pluszoą jedabną, złożoną z llrobnych prążkó, kle aksamitne coraz dłuższe miarę jak zachodzą 8. D. uażaliśmy także ryps aksamitną szachonicę. do tyłu. Stanik aksamitny z baetem; górze zaś jeda Do tańszych należy tkanina ełniana kratę czarną także ełnianą, ale połyskującą na tle bny zielony, miejscu gdzie aksamit łączy się matoem. Kostyum składa się zykle z pierszej z materyą" ycięte ielkie szpiczaste zęby. Ręka' spódniczki kratę, ułożonej grube ypukłe y aksamitne sięgające do łokcia. Druga suknia, na obiad proszony, kolorze po kontrafałdy. Na to spada ierzchnia spódnica z gładkiego materyału, poqniesiona zupełnie z leo pielato szafiroym (ardoise), złożona z pekinu ego boku, z przodu torząca długi udraperoa aksamitne paski i z gładkiej materyi tegoż kofrancuzi zaczllli sill nareszcie uczyć geografii i piel'ny fartuszek, lekko podpięta z praej Ktrony, ty loru. Spódniczka z materyi gładkiej, ułożona le zaś ułożona puff TozniesisŁy. Stanik do tego VI głębokie fałdy, z rozniesistym puffem, na to idzie WSZ) l i ich nauczycielem był chiloy pobyt ksillcia bya albo cały kratę, z baetem i baskiną, albo rodzaj polonezy pfkinoej złożonej ze stanika, Aleksandra e Loie. Wychodzący Paryżu dziennik Petite Republique też gładki otarty, przybrany yłogami kratę i dóch brytó spadających na obada boki, te i ta,kimże karoczkiem. Z pod otoru ybiega bryty przytierdzone do spódnicy rozetami!!: pa F7'am;aise doniósł niedano tych słoach: Enfin! nareszcie ykryto tajemniczą miejscoość marszczony plastron z gładkiej materyj Burak. smanteryi, stanik otarty, na plastronie z gładkiej Rękay do zimoych sukien długie zachodzą aż materyi fałdoanej. W miejscu gdzie przody łą której przebyał książll Aleksander: jest nią, Ló Wyborniel czą się z plastronem, idą rzędem rozety. Z pod ba na Szlązku. do ręki, hńczy je zykle yłożony mankiecik. W koloroych tkanimtch ijzimy ielki ybór: etu ybiegają na obie strony bandy jedabne, do najmodniejszych koloró należą: popielato sza takież same bandy, ychodzą z pod ph!có i łączą firoy (gris ardoise), tabaczkoy, machonioy się z sobą u dołu sukni, na brytach pekinoych, Humor amerykański. Peien komisant z ksi~garni ciemnym odcieniu, ydroy, ciemno keliotropo spięte bogatą pasmanteryą. 'l'rzecia suknia strojniejszaieszcze, z ciężkiej z FIladelfii nudził p. James Watsona, bogatego i ską y, i ciemno zielony. Oprócz gładkich yrobó, jak serża szeiot, gładkiej materyi kolorze allll:ltystoymj przód p"go bankiera z Xoego Yorku, proponując mu nabykaszmir, igon i iele innych, Spostł'zegamy mnó z brokateli i aksamitne kiaty, boki zręcznie cie jednej książki. Nareszcie p. W Iltson zrn~czony nasto noych tkanin kratę i pasy rozmaitej udrapoane, podniesione fantastycznie górę. leganiem kupił od upartego roznosiciela dzieło, które Wspaniała jest suknia z ciężkiego białego jedabiu, z pradziemi piórami "Marabouts" i garniturem naj piękniejszych koronek brabanckich, dar króla saskiego; strojach księżnej przeaża kolor niehieski, rónie jak przybraniu do sypialni. ilię ślubu, po obiedzie familijnym, urządzono kosztem stolicy saskiego państa olbrzymią sere nadę na cześć noożeńcó parku księcia Jerzego, ojca panny młodej. Brało niej udział 1,200 śpieakó, a 3,000 osób z pochodniami. Ży... e chrabąszcze nazane maehette, jako ozdoba kapeluszy, są ostatnim ybrykiem mody amerykańskiej. Storzonko oplecione delikatką siatką jedabną, przymocouje się za pomoc~ złotego łańcuszka do kapelusza, po którym odbya nieustanną ędrókę, niemogąc szelako zapuszczać się dalsze ycieczki, gdyż długość łańcuszka jest dokładnie, do ielkości kapelusza zastosoaną. Gdy chrabąszcze nie są użytku, spoczyają podziuraionem pudełeczku połoie spróchniałem drzeem napełnionem a na pokarm dla nich przeznaczonem. Oad taki raz z rynsztunkiem i siedzibą. kosztuje B do 10 dolaró.,v KORE~PONDENCYA L PARYlA. o Zdziedziny humorystycznej.

8 mu ofiaroał, pod tytułem: " Piersi mljczennicy chrze ściań8cy." P. Wataon zaledie yszedł z domu, gdy jego żona róciła z izyty. Komisant błądzlłcy pobliżu, natychmiast pospieszył i mocno nalegać zaczął by pani Watson nabyła egzemplarz "Pierszych mljczennikk chrzbściańskich." Pani Watson sądząc, że kupieniem tej książki zrobi przyjemność mlj żoi, ziljłl\ ją. Wieczorem, skoro tylko p. Watson rócił do domu, żona podała mu ksią;żklj. "Do pioruna! zazaolał bankier z rozpaczą, przeklljty kupiec zmusił mnie już dziś rano, bym kupił tlj samą książklj! NlJdznikł o gdybym go odszukał!... " Żona zaczljła przedstaiać łagodnie, że komisant nie iedział komu drugi egzemplarz sprzedaje, że zapene przyjmie ją, naporót. Ale mąż rozgnieany, żadnych persazyi słu chać nie chciał. "Otóź jest! zaołała nagle pani Watson stoją,ca przyoknie, która spostrzegła komisanta biegol\cego stronlj dorca kolei. "Niestety! jljknął p. Watson, już go nie złapilj... " ale tej chili bankier ujrzał przejeżdżającego poozie sego przyjaciela Stephensa i zaczął ołać do niego ukazując mu komisanta, prosząc, by go dop~dził i przyproadził do domu. P. Stepbens przyjechał na dorzec chili, gdy pociąg do FIladelfii miał już ruszać, miał tylko czas skoczyć na stopień a gonu gdzie siadł komisant, ołlljąc, że pan Watson go potrzebuje. "Ach prada! odrzekł tenże. Zapomniałem mu zanieść egzemplarz "Pierszych mljczennikó chrześciańskich," o który mnie prosii! oto jest ksil\żka, kosztuje da dolary." P. Stephens rljczył mu dll. dolary uszczljśliiony, że mu silj tak udało spełnić zlecenie przyjaciela, pożegnał przyjacieiskiem skinieniem komisanta, którego już para unosiła i racajl\c tryumfie, na pół drogi spotkał grubego bankiera. "Milom go! ołał z daleka uradoany, ale przyszło mi to z trudnością "Gdzież on jest?" pyta p. Watson szukając około. Mam go rljkul odpoiada z tryumfem p. Stephens ukazując egzemplarz" Pierszych mljczennnikó chrześciańskich. ""J eszcze jeden! to razem trzy... " jljknął nieszczf,jśliy Watson i załamał rljce z rozpaczą.. Idylla amerykańska. OPIS RYCINY KOLOROWEJ. Ubranie domoe z dojakiego materyału. Na spódnicy z materyału jasną, koloroą kratlj dana draperya z gładkiej elny, kilkakrotnie przemarszczona górze. Suta kokarda z jedabnej stą,żki, zakoń czona grelotkami z siatką szmuklerską,. Staniczek z kaftanikoemi przodami szeroko otarterui na kamizelce kratlj. Ubranie domoe z materyału pasy. Na takiej samej spódnicy dana tunika, z przodu i z tyłu spadająca bardzo długo, z jednego boku ysoko zebrana i podpiljta kieszenią. Stanik z krótką baskiną, fałdo anq z tyłu, ma przody z boku zapitjte, zdobne ranersem, kołnierzyk stojący i mankiety z ponsoego sukna. ZA WIADOMlENIA. W interesie łasnym Przed niedanym czasem jeamerykanka koleją do Chicago, odożąc złoki mljża na schód, do rodzinnego miejsca sego, nie mogła boiem przenieść na sobie, aby ukochane szczątki gdzieś na zachodzie pogrzebione zostaić. W drodze jednak poznala i pokochała nadobnego mło dzi ńca, a przybyszy do Chicago kochankoie, zostaiszy drogiego zmarłego na składzie dorca, pof,jdroali śiat szeroki. toró Tygodnika Mód upraszamy ich, aby przy odnaianiu dalszej prenumeraty, zmiany adresu, lub ysłania albo żądania. zatraconych nume ró, oraz przy objaianiu szelkich reklamacyj,. nadsyłać raczyli kartkę adresoą niniejszego pi sma na opasce naklejoną, lub ypisyać oznaczo łatiejszego odszu kania miejscoej kontroli naziska prenumeratora, tem samem ięc spieszniejszego ykonania NOWE WYDAWNICTWA. objaionego żądama. Najlepsza metoda języka niemieckiego do nauczejacfela flzł8ci nia się czytać, pisać i rozmaiać po niemiecku trzech miesiącach, bez pomocy lub z pomocą na numer 41 yszedł z druku i zaiera: uczyciela, opracoał dla użytku Polakó Plato v. Reu8sner, autor metody angielskiej, kurs niższy, Od Przyjaciela. Jan Kochanoski (z drze.)dzieło oryginalne, ydanie czarte, poi~kszone, Cegła (iersz). Z ędróki po ojczystej zie mi. Wycieczki po Warzaie. Wybieranie z kluczem. Cena kop. 60. ptakó z gniazd na yspach Szetlandzkich (z drzedie maski. Tragedyokomedya, Pała de Saint orytem). Książę i biedak. Z pradziych Victor. Serya piersza: Starożytni. II Sofokles ydarzeń. Z nauki. Dodatek: Z pamiętnikó Eurypides Arystofanes Kalikasa, przekład ędroca (z drzeorytem). Czujność pieska. z francuzkiego Antoniny Markoskiej. Tom II (iersz). Szczęście pradzie. Pieśń zimoa. arkusz l 4. Dodatek do Dziennika Łódzkiego. (iersz). Dobry uczynekl. Myśli. Nepcio. K. F. Beckera Historyi poszechnej, yszedł ze śpioszek. Odpoiedzi. Zadania i łamigłóki. szyt 2 i 3 których mieszczą się podania hebrajskie i rozp(,cz~tą została historya starożytna. paz y Dnia l Lipca 1886 roku zatierdzoną została przez Władze najiększa War szaie. kraiecta i kroju bielizny. Mam honor zaiadomić niniejszem Rodzicó i Opiekunó, że zapisy na kursa nauki kroju i szycia z dniem 16 Lipca 1886 roku, przy.imują się u podpisanego, odznaczonego Medalami na ystaach, patentami ynalazku za Najnoszą, na.jpraktyczniejszą metodę kroju szelkich ubioró damskich i za nauk~. Osobom klńczącym całkoity kurs nauki szkole, ydaję patellta legalizoane przez Urząd Starszych Zgroma.dzenia Kracó, które są konieczne dla tych osób, które Cesarstie pragną otorzyć praconie i magazyny. Cena metody kroju sukien yd. 10 noe języku polskim, jako i rossyjskim yd. li te po rs. 3 kop. 30, ~inij.ki.krojoej, ułat.ill:j~cej b~rdzo ~au~ę rysunku rs. l kop. 50, metody kroju bjehzny rs. 2. WłasClClel szkol krawieckich Petersburgu, Moskie, Loie i Warszaie Noo Senatorska Nr 2. Kóaerg A08BO.leBO UeB8ypolO. Bap8B3, 20RTII6pll 1836 r. Szanonych Prenumera., ne na niej numery; a to celem Szkoła żeńska damskie~o chała młoda grodą ną konkursie imienia W. Bogusłaskiego, Warszaie 1886 roku, nakładem RedakcyiEch'1. muzycznego, teatralnego i artystycznego. Minoski. Komedya czterech aktach przez ~ Do dzisiejszego N ru Tygodnika dołącza 8i~ Aleksandra Mańkoskiego, nagrodzona. drug~ na dodatek z drzeorytami i rycina koloroa. Oryginalne zaiadomienie o narodzinach zamieścił recenzent muzyczny pisma "Leipziger Tageblatt", p. Marcin Krause. W spraozdaniu z przedstaienia Hugonotó, pisze końcu: "Na piątym akcie nie mogłem być obecnym, gdyż nagle zaezany zostałem do domu na nieodołalny debiut bardzo młodocianej śpieaczki, Fanny Krause, a mojej córeczki śieżo urodzonej. Młoda dramatyczna artystka ykazuje już dzisiaj niezykle dobry materyał okalny, szcze gólniej regestrze górnym." 336 Glodzińóki. Redaktor J. K. Gregoroia. Wydlloca E. Ski sk I. Druk E. Skiskiego, Warszaa, Chmielna Nr 1530 (26 noy). Oodatf'k.