Zastosowanie mikroskopii kąta Brewstera w badaniu oddziaływań wybranych toksykantów z lipidowymi monowarstwami na granicy faz roztwór wodny/powietrze.
|
|
- Judyta Karpińska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Panel Chemia Środowiska Pracownia Specjalizacyjna Ćwiczenie (p.239, WCh ul. Ingardena 3) Zastosowanie mikroskopii kąta Brewstera w badaniu oddziaływań wybranych toksykantów z lipidowymi monowarstwami na granicy faz roztwór wodny/powietrze. dr Michał Flasiński flasinsk@chemia.uj.edu.pl
2 1. Zagadnienia teoretyczne Monowarstwy Langmuira, klasyfikacja stanów monowarstw, surfaktanty - struktura chemiczna i właściwości, podstawowe klasy lipidów błonowych, właściwości i funkcje lipidów błon komórkowych, modelowe błony biologiczne, współczynnik załamania światła, kąt Brewstera 2. Wstęp Mikroskopia kąta Brewstera (BAM) stanowi obok mikroskopii fluorescencyjnej podstawową technikę mikroskopową stosowaną w celu bezpośredniej wizualizacji monowarstw substancji amfifilowych na granicy faz woda/powietrze. Historia techniki BAM sięga początku lat dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku, kiedy to pierwsze tego typu urządzenie zostało skonstruowane w Laboratorium Fizyki Statystycznej Uniwersytetu w Paryżu (Rys. 1) [1]. Rys. 1. Pierwszy mikroskop kąta Brewstera. I - źródło światła (laser argonowy); Obj - układ optyczny źródła światła, F - światłowód; C - kamera; Oc - okular; Mo - silnik; Trough - waga Langmuira [1]. W przeciwieństwie do mikroskopii fluorescencyjnej obserwacja domen powierzchniowych przy pomocy mikroskopu kąta Brewstera nie wymaga stosowania amfifilowych barwników fluorescencyjnych, a tym samym ogranicza wpływ dodatkowej substancji na zachowanie fazowe monowarstwy. Z tego względu technika BAM jest obecnie rutynowo stosowana w celu uzupełnienia charakterystyki monowarstw Langmuira prowadzonej w oparciu o rejestrowane izotermy ciśnienia powierzchniowego (π) w funkcji średniej powierzchni w
3 przeliczeniu na pojedynczą cząsteczkę w monowarstwie (A). Mikroskopia BAM dostarcza informacji na temat przemian fazowych zachodzących w trakcie kompresji warstwy powierzchniowej, a także podstawowych cech domen, takich jak wielkość, kształt oraz ich gęstości powierzchniowej. Przy pomocy mikroskopii kąta Brewstera możliwa jest również detekcja separacji fazowej oraz obserwowanie struktur trójwymiarowych związanych z załamaniem (kolapsem) monowarstwy. Prowadząc analizę wewnętrznych tekstur domen skondensowanych można również wnioskować na temat orientacji tworzących je cząsteczek względem normalnej do granicy międzyfazowej. Rys. 2. Nowoczesny mikroskop BAM firmy Accurion [2]. 3. Podstawy metody Mikroskopia kąta Brewstera jest jedną z podstawowych bezinwazyjnych technik stosowanych w badaniu monowarstw utworzonych na powierzchni subfazy wodnej przez nierozpuszczalne w wodzie substancje amfifilowe. Technika ta opiera się na zmianie współczynnika załamania światła na granicy faz woda (roztwór wodny)/powietrze w wyniku utworzenia na niej monowarstwy Langmuira. a. Zasada działania mikroskopu BAM Intensywność światła odbitego od oświetlanej powierzchni zależy od dwóch podstawowych czynników: kąta padania światła oraz jego polaryzacji. W przypadku światła spolaryzowanego w płaszczyźnie padania (polaryzacja p) istnieje kąt, zwany kątem Brewstera, dla którego
4 promieniowanie odbite od ostrej (tzw. fresnelowskiej) granicy międzyfazowej jest całkowicie wygaszane (Rys. 3). Warto wspomnieć, że sytuacja ta odnosi się do idealnie ostrej, pozbawionej szorstkości granicy pomiędzy dwoma przezroczystymi ośrodkami, pomiędzy którymi współczynnik załamania światła zmienia się skokowo. Dla rzeczywistych granic międzyfazowych, z uwagi na ich szorstkość, wywołaną przede wszystkim fluktuacjami termicznymi, współczynnik załamania światła nie zmienia się skokowo, z tego względu intensywność promieniowania odbitego nie jest wygaszona całkowicie, lecz osiąga minimum (1, )[1]. Rys. 3. Współczynnik odbicia (R) od ostrej granicy międzyfazowej w funkcji kąta padania dla światła o polaryzacji p (w płaszczyźnie padania) oraz s (prostopadle do płaszczyzny padania) [1] Utworzenie monowarstwy surfaktantu na powierzchni wody powoduje wprowadzenie dodatkowej cienkiej warstwy o współczynniku załamania światła innym niż dla powietrza i wody, co powoduje zwiększenie intensywności promieniowania odbitego w wyniku niewielkiej zmiany wartości kąta Brewstera. Na przykład utworzenie na granicy faz woda/powietrze monowarstwy o grubości 10 Å i współczynniku załamania światła 1,4, skutkuje około 35-krotnym zwiększeniem współczynnika odbicia. Intensywność promieniowania odbitego jest zatem silnie zależna od właściwości granicy międzyfazowej. W obecności monowarstwy zależy ona przede wszystkim od jej gęstości, grubości oraz anizotropii, dlatego współistnienie na granicy międzyfazowej domen faz różniących się tymi właściwościami może zostać zaobserwowane mikroskopem BAM. Dodatkowe użycie analizatora umożliwia określenie polaryzacji promieniowania odbitego, dostarczając
5 informacji na temat anizotropii optycznej monowarstwy, a tym samym orientacji cząsteczek względem normalnej do granicy międzyfazowej [3]. Rys. 4. Względna zmiana współczynnika odbicia w wyniku utworzenia monowarstwy na granicy faz woda/powietrze [4]. Rys 4. przedstawia względną zmianę współczynnika odbicia związaną z utworzeniem monowarstwy, w funkcji kąta padania światła. Na rysunku wykreślono wartość zmiany współczynnika odbicia podzieloną przez wartość współczynnika odbicia dla granicy fazowej niepokrytej monowarstwą ( R/R). Rys. 5. Schemat działania mikroskopu BAM. Na Rys. 5 przedstawiono schemat obrazujący zasadę działania mikroskopu BAM wraz z wyszczególnieniem podstawowych elementów optycznych urządzenia.
6 Wartość kąta Brewstera dla dwóch przezroczystych ośrodków o znanych współczynnikach załamania światła n 1 i n 2 można obliczyć posługując się wzorem: tgθ B = n n 2 1. Dla granicy faz powietrze (n 1 =1) / woda (n 2 =1,33) wartość kąta Brewstera wynosi w przybliżeniu 53. W przypadku granicy międzyfazowej pokrytej monowarstwą promieniowanie odbite przechodzące przez analizator można zarejestrować posługując się czułą kamerą CCD. Jako źródło światła w mikroskopie BAM stosowany jest laser (zazwyczaj światło czerwone lub w starszych modelach zielone), zapewniający wysoką intensywność promieniowania padającego, co w związku z niskim współczynnikiem odbicia powierzchni jest bardzo ważne. b. Anizotropia optyczna w obrazach BAM Obecność tekstur wewnętrznych przejawiających się niejednolitym kontrastem w obrazach zarejestrowanych techniką BAM związane jest ze zjawiskiem anizotropii optycznej, które występuje w przypadku domen odpowiadających fazom monowarstwy o relatywnie wysokiej kondensacji (Rys. 6) [5]. W takim przypadku, w przeciwieństwie do światła padającego, promieniowanie odbite nie jest już spolaryzowane w płaszczyźnie padania. Rys. 6. Struktury wewnętrzne w obrębie domen fazy LC [6]. Najczęściej zjawisko to związane jest z niejednorodnym azymutem kąta odchylenia cząsteczki od normalnej do granicy międzyfazowej (w przypadku faz utworzonych z cząsteczek pochylonych, Rys. 7) lub z deformacją dwuwymiarowej sieci krystalicznej (w przypadku faz złożonych z cząsteczek zorientowanych prostopadle do granicy międzyfazowej). Drugi z powyższych przypadków, który odznacza się niższym kontrastem domen anizotropowych jest
7 często związany z obecnością na powierzchni faz typu 'harringbone', w których krótkie osie prostopadle zorientowanych cząsteczek o konformacji all-trans hydrofobowego łańcucha tworzą ten charakterystyczny wzór ułożenia na powierzchni (Rys. 8). Rys. 7. Schemat odchylenia cząsteczki od normalnej do granicy międzyfazowej (t - kąt odchylenia, ϕ - azymut odchylenia) oraz schemat rozmieszczenia cząsteczek różniących się azymutem odchylenia w obrębie domeny [3]. Rys. 8. Schemat ułożenia typu 'herringbone' cząsteczek w monowarstwie [7]. W przypadku faz charakteryzujących się brakiem odchylenia cząsteczek od orientacji prostopadłej oraz heksagonalną symetrią komórki elementarnej obserwowany obraz przejawia jednolity kontrast. W takim przypadku swoboda rotacji cząsteczki wokół jej długiej osi sprawia, że anizotropia nie jest obserwowana.
8 c. Przykłady zastosowania mikroskopii BAM Określanie nie stanu monowarstwy Rys. 9. Struktury przypominające 'dwuwymiarową pianę', charakterystyczne dla monowarstwy w stanie ciekłym rozprężonym (lewe zdjęcie) oraz rozgałęzione struktury fazy ciekłej skondensowanej (prawe zdjęcie). Obserwacja struktur trójwymiarowych - np. w trakcie kolapsu monowarstwy Rys. 10. Struktury fazy trójwymiarowej charakteryzujące się wysokim współczynnikiem odbicia światła. Uwidaczniają się najczęściej w trakcie załamania (kolapsu) monowarstwy i w zależności od jego mechanizmu przyjmują rozmaite struktury (np. białe pasy lub drobne, jaskrawe punkty). Detekcja przejść fazowych w obrębie monowarstwy oraz obserwacja zmian wielkości i kształtu domen fazy skondensowanej
9 Rys. 11. Ewolucja kształtu, wielkości i gęstości powierzchniowej jasnych, nieregularnych domen fazy ciekłej skondensowanej wanej (LC) pozostającej w równowadze z ciemniejszą fazą rozrzedzoną (np. fazą ciekłą rozprężoną, LE lub gazową, G). Powyższa sekwencja struktur typowa dla przejścia fazowego LE ->> LC. Fazę LC charakteryzuje duża różnorodność kształtu domen - od eliptycznych, aż po dendrytyczne. Badanie separacji fazowej Rys. 12. Współistnienie fazy ciekłej skondensowanej (lewa strona zdjęcia) i trójwymiarowej fazy krystalicznej (jaskrawe domeny z prawej strony). Obraz może świadczyć o separacji fazowej w obrębie monowarstwy dwu- lub wieloskładnikowej o ograniczonej mieszalności komponentów. Jeden ze składników wyodrębnia się w postaci jaskrawych struktur trójwymiarowych. Badanie organizacji cząsteczek w obrębie domen skondensowanych
10 Rys. 13. Anizotropowe domeny fazy skondensowanej. 4. Literatura 1. Meunier, J. Why a Brewster angle microscope? Colloids Surf. A 2000, 171, Dostępne na: 3. Henon, S.; Meunier, J. Phase transitions in Gibbs films: Star textural defects in tilted mesophases. J. Chem. Phys. 1993, 98, Feder, A. Optical Studies of Monolayers at the Air/Water Interface. Doctoral Thesis 1997, Harvard University. 5. Roldán-Carmona, C.; Giner-Casares, J. J.; Pérez-Morales, M.; Martín-Romero, M. T.; Camacho, L. Revisiting the Brewster Angle Microscopy: The relevance of the polar headgroup. Adv. Colloid Interfac. 2012, 173, Albalat, R.; Claret, J.; Ignés-Mullol, J.; Sagués, F.; Morán, C.; Pérez, L.; Clapés, P.; Pinazo, A. Langmuir Monolayers of Diacyl Glycerol Amino Acid-Based Pattern of the Glycerol Backbone. Langmuir 2003, 19, Surfactants. Effect of the Substitution Kaganer, V. M.; Möhwald, H.; Dutta, P. Structure and phase transitions in Langmuir monolayers. Rev. Mod. Phys. 1999, 71, Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest przeprowadzenie bezpośredniej wizualizacji monowarstw lipidowych utworzonych na granicy faz roztwór wodny/powietrze przy zastosowaniu mikroskopu kąta Brewstera. Obserwacja domen powierzchniowych utworzonych na powierzchni wodnych
11 roztworów wybranych toksykantów oraz dla porównania na powierzchni ultraczystej wody ma na celu analizę wpływu czynników zanieczyszczających środowisko na morfologię monowarstw badanych lipidów błonowych. 6. Aparatura i stosowane odczynniki Waga Langmuira: KSV (Helsinki, Finlandia) model 2000, dwubarierkowa o całkowitej powierzchni 700 cm 2. Jako sensor ciśnienia powierzchniowego zastosowano płytkę Wilhelmy'ego wykonaną z bibuły filtracyjnej. Mikroskop kąta Brewstera: ultrabam, Accurion (Getynga, Niemcy). W urządzeniu zastosowano laser o mocy 50 mw emitujący światło o polaryzacji równoległej (p) i długości fali 658 nm. Mikrostrzykawki: firmy Hamilton o pojemności 250 µl Badane lipidy: kwas stearynowy, kardiolipina, DPPC Wybrane toksykanty: jony Cd(II), wybrany regulator wzrostu roślin stosowany jako herbicyd (np. kwas indolilo-3-octowy, kwas 2,4-dichlorofenoksyoctowy) Stosowane rozpuszczalniki: chloroform o czystości spektroskopowej 99,9% stabilizowany etanolem (Sigma-Aldrich), metanol czda. o czystości 99% (Avantor), chloroform czda. o czystości 99% (Avantor), ultraczysta woda o oporności 18,2 MΩ cm produkowana przez system Milli-Q. 7. Wykonanie ćwiczenia Przygotowanie wagi Langmuira do pomiaru - dokładne wyczyszczenie teflonowych powierzchni wanienki oraz ruchomych barierek przy pomocy wacików nasączonych chloroformem, a następnie dwukrotne przemycie wodą ultraczystą. Wypełnienie wagi Langmuira subfazą na którą zostanie naniesiona monowarstwa (w zależności od pomiaru: wodą ultraczystą lub uprzednio sporządzonym wodnym roztworem toksykanta o znanym stężeniu). Kalibracja mikroskopu względem oczyszczonej powierzchni subfazy - dostosowanie parametrów ekspozycji i wzmocnienia obrazu. Utworzenie monowarstwy badanego lipidu na powierzchni subfazy wodnej. W tym celu, na powierzchnię subfazy nanosi się za pomocą mikrostrzykawki roztwór lipidu
12 sporządzony w lotnym, niemieszającym się z wodą rozpuszczalniku organicznym (w praktyce najczęściej stosuje się mieszaninę chloroform/metanol 9/1). Przed rozpoczęciem pomiaru konieczne jest odczekanie 5 minut, celem odparowania rozpuszczalnika. Pomiar rozpoczyna włączenie symetrycznej kompresji monowarstwy na powierzchni subfazy wodnej, w trakcie której rejestruje się izotermę ciśnienia powierzchniowego (π) w funkcji średniej powierzchni przypadającej na cząsteczkę w monowarstwie (A). Obserwację ewolucji struktur powierzchniowych w czasie pomiaru prowadzi się na monitorze komputera za pomocą sterującego mikroskopem oprogramowania. Program umożliwia zarejestrowanie obrazów morfologii warstwy powierzchniowej na dowolnym etapie pomiaru. Rejestrując zdjęcie należy pamiętać o zanotowaniu parametrów odpowiadających etapowi kompresji monowarstwy, tj. powierzchni i/lub ciśnienia powierzchniowego. W trakcie pomiaru należy pamiętać o regulacji ostrości obrazu oraz o zastosowaniu korekty tła. 8. Sposób opracowania wyników Izotermy ciśnienia powierzchniowego (π) w funkcji średniej powierzchni (A) przypadającej na cząsteczkę w monowarstwie. Używając programy do obróbki danych umożliwiającego import plików ASCI (np. Origin lub Excel) należy opracować wykresy izoterm π - A dla badanych monowarstw lipidowych. Moduły ściśliwości monowarstw. Na podstawie zarejestrowanych izoterm π - A przeprowadzić obliczenia modułów ściśliwości według wzoru: C s -1 =-A(dπ/dA), a wyniki obliczeń wykreślić w funkcji ciśnienia powierzchniowego. Na podstawie maksymalnych wartości C s -1 (π) dokonać klasyfikacji stanu monowarstwy w oparciu o poniższą tabelę. Wartość modułu ściśliwości [mn/m] Stan monowarstwy 0-12,5 Gazowy (G) >12,5-100 Ciekły rozprężony (LE) > Ciekły skondensowany (LC) 250 Stały (S) Obrazy BAM. Pomniejszone i w razie konieczności przycięte zdjęcia zestawić wraz z informacją o ciśnieniu powierzchniowym i powierzchni/cząsteczkę, przy jakiej zostały zarejestrowane obrazy.
Funkcje błon biologicznych
Funkcje błon biologicznych Tworzenie fizycznych granic - kontrola składu komórki Selektywna przepuszczalność - transport ograniczonej liczby cząsteczek Stanowienie granic faz przekazywanie sygnałów chemicznych
Bardziej szczegółowoWykorzystanie techniki monowarstw Langmuira w sensoryce Marcin Broniatowski
Wykorzystanie techniki monowarstw Langmuira w sensoryce Marcin Broniatowski Część teoretyczna Podstawowe pojęcia z fizykochemii powierzchni Definicja surfaktantów Faza, to jedno z najbardziej podstawowych
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET JAGIELLŃSKI, WYDZIAŁ CHEMII, ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ I ELEKTRCHEMII, ZESPÓŁ FIZYKCHEMII PWIERZCHNI MNWARSTWY LANGMUIRA JAK MDEL BŁN BILGICZNYCH Paweł Wydro Seminarium Zakładowe 25.I.28 PLAN
Bardziej szczegółowoIM21 SPEKTROSKOPIA ODBICIOWA ŚWIATŁA BIAŁEGO
IM21 SPEKTROSKOPIA ODBICIOWA ŚWIATŁA BIAŁEGO Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z metodą pomiaru grubości cienkich warstw za pomocą interferometrii odbiciowej światła białego, zbadanie zjawiska pęcznienia warstw
Bardziej szczegółowoWykorzystanie techniki monowarstw Langmuira w sensoryce Marcin Broniatowski
Wykorzystanie techniki monowarstw Langmuira w sensoryce Marcin Broniatowski Część teoretyczna Podstawowe pojęcia z fizykochemii powierzchni Definicja surfaktantów Faza, to jedno z najbardziej podstawowych
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE ROZMIARÓW
POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTRUKCJA Z LABORATORIUM W ZAKŁADZIE BIOFIZYKI Ćwiczenie 6 WYZNACZANIE ROZMIARÓW MAKROCZĄSTECZEK I. WSTĘP TEORETYCZNY Procesy zachodzące między atomami lub cząsteczkami w skali molekularnej
Bardziej szczegółowoLaboratorium techniki laserowej. Ćwiczenie 5. Modulator PLZT
Laboratorium techniki laserowej Katedra Optoelektroniki i Systemów Elektronicznych, WETI, Politechnika Gdaoska Gdańsk 006 1.Wstęp Rozwój techniki optoelektronicznej spowodował poszukiwania nowych materiałów
Bardziej szczegółowoREFRAKTOMETRIA. 19. Oznaczanie stężenia gliceryny w roztworze wodnym
REFRAKTOMETRIA 19. Oznaczanie stężenia gliceryny w roztworze wodnym Celem ćwiczenia jest zaobserwowanie zmiany współczynnika refrakcji wraz ze zmianą stężenia w roztworu. Odczynniki i aparatura: 10% roztwór
Bardziej szczegółowoK02 Instrukcja wykonania ćwiczenia
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego K2 Instrukcja wykonania ćwiczenia Wyznaczanie krytycznego stężenia micelizacji (CMC) z pomiarów napięcia powierzchniowego Zakres zagadnień obowiązujących
Bardziej szczegółowoBADANIE INTERFEROMETRU YOUNGA
Celem ćwiczenia jest: BADANIE INTERFEROMETRU YOUNGA 1. poznanie podstawowych właściwości interferometru z podziałem czoła fali w oświetleniu monochromatycznym i świetle białym, 2. demonstracja możliwości
Bardziej szczegółowoWykład 17: Optyka falowa cz.2.
Wykład 17: Optyka falowa cz.2. Dr inż. Zbigniew Szklarski Katedra Elektroniki, paw. C-1, pok.321 szkla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szklarski/ 1 Interferencja w cienkich warstwach Załamanie
Bardziej szczegółowoWyznaczanie współczynnika załamania światła
Ćwiczenie O2 Wyznaczanie współczynnika załamania światła O2.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie współczynnika załamania światła dla przeźroczystych, płaskorównoległych płytek wykonanych z
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE
LABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE Ćwiczenie nr 7 Temat: Pomiar kąta załamania i kąta odbicia światła. Sposoby korekcji wad wzroku. 1. Wprowadzenie Zestaw ćwiczeniowy został
Bardziej szczegółowoMODULATOR CIEKŁOKRYSTALICZNY
ĆWICZENIE 106 MODULATOR CIEKŁOKRYSTALICZNY 1. Układ pomiarowy 1.1. Zidentyfikuj wszystkie elementy potrzebne do ćwiczenia: modulator SLM, dwa polaryzatory w oprawie (P, A), soczewka S, szary filtr F, kamera
Bardziej szczegółowoProblemy optyki falowej. Teoretyczne podstawy zjawisk dyfrakcji, interferencji i polaryzacji światła.
. Teoretyczne podstawy zjawisk dyfrakcji, interferencji i polaryzacji światła. Rozwiązywanie zadań wykorzystujących poznane prawa I LO im. Stefana Żeromskiego w Lęborku 27 luty 2012 Dyfrakcja światła laserowego
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁAMANIA ŚWIATŁA METODĄ SZPILEK I ZA POMOCĄ MIKROSKOPU
WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁAMANIA ŚWIATŁA METODĄ SZPILEK I ZA POMOCĄ MIKROSKOPU Cel ćwiczenia: 1. Zapoznanie z budową i zasadą działania mikroskopu optycznego. 2. Wyznaczenie współczynnika załamania
Bardziej szczegółowoCHROMATOGRAFIA BARWNIKÓW ROŚLINNYCH
POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTRUKCJA Z LABORATORIUM W ZAKŁADZIE BIOFIZYKI Ćwiczenie 1 CHROMATOGRAFIA BARWNIKÓW ROŚLINNYCH I. Wiadomości teoretyczne W wielu dziedzinach nauki i techniki spotykamy się z problemem
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Towaroznawstwo Kod przedmiotu: LS03282; LN03282 Ćwiczenie 4 POMIARY REFRAKTOMETRYCZNE Autorzy: dr
Bardziej szczegółowoDETEKCJA W MIKRO- I NANOOBJĘTOŚCIACH. Ćwiczenie nr 3 Detektor optyczny do pomiarów fluorescencyjnych
DETEKCJA W MIKRO- I NANOOBJĘTOŚCIACH Ćwiczenie nr 3 Detektor optyczny do pomiarów fluorescencyjnych Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zaznajomienie się z zasadą działania i zastosowaniami detektora optycznego
Bardziej szczegółowoBadanie właściwości związków powierzchniowo czynnych
POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ ORGANICZNEJ I PETROCHEMII INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH: Badanie właściwości związków powierzchniowo czynnych Laboratorium z
Bardziej szczegółowoLASERY I ICH ZASTOSOWANIE
LASERY I ICH ZASTOSOWANIE Laboratorium Instrukcja do ćwiczenia nr 3 Temat: Efekt magnetooptyczny 5.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodą modulowania zmiany polaryzacji światła oraz
Bardziej szczegółowoJAK ZMIERZYĆ ILOŚĆ KWASÓW NUKLEINOWYCH PO IZOLACJI? JAK ZMIERZYĆ ILOŚĆ KWASÓW NUKLEINOWYCH PO IZOLACJI?
Podstawowe miary masy i objętości stosowane przy oznaczaniu ilości kwasów nukleinowych : 1g (1) 1l (1) 1mg (1g x 10-3 ) 1ml (1l x 10-3 ) 1μg (1g x 10-6 ) 1μl (1l x 10-6 ) 1ng (1g x 10-9 ) 1pg (1g x 10-12
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 74. Zagadnienia kontrolne. 2. Sposoby otrzymywania światła spolaryzowanego liniowo. Inne rodzaje polaryzacji fali świetlnej.
PRACOWNIA FIZYCZNA WFiIS AGH Imię i nazwisko 1. 2. Temat: Polarymetr Data wykonania Data oddania Zwrot do popr. Rok Grupa Zespół Nr ćwiczenia 74 Data oddania Data zaliczenia OCENA Ćwiczenie 74 Cel ćwiczenia:
Bardziej szczegółowoĆwiczenie Nr 6 Skręcenie płaszczyzny polaryzacji
Instytut Fizyki, Uniwersytet Śląski Chorzów 2018 r. Ćwiczenie Nr 6 Skręcenie płaszczyzny polaryzacji Zagadnienia: polaryzacja światła, metody otrzymywania światła spolaryzowanego, budowa polarymetru, zjawisko
Bardziej szczegółowoBadanie właściwości optycznych roztworów.
ĆWICZENIE 4 (2018), STRONA 1/6 Badanie właściwości optycznych roztworów. Cel ćwiczenia - wyznaczenie skręcalności właściwej sacharozy w roztworach wodnych oraz badanie współczynnika załamania światła Teoria
Bardziej szczegółowoWpływ ilości modyfikatora na współczynnik retencji w technice wysokosprawnej chromatografii cieczowej
Wpływ ilości modyfikatora na współczynnik retencji w technice wysokosprawnej chromatografii cieczowej WPROWADZENIE Wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC) jest uniwersalną techniką analityczną, stosowaną
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA POZNAŃSKA ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENIA PRACOWNI CHEMII FIZYCZNEJ
ANALIZA TERMICZNA WSTĘP Zespół ciał (substancji) stanowiący w danej chwili przedmiot naszych badań nazywamy układem, a wszystko co znajduje się na zewnątrz niego, otoczeniem. Poszczególne jednolite części
Bardziej szczegółowoCiekłe kryształy. - definicja - klasyfikacja - własności - zastosowania
Ciekłe kryształy - definicja - klasyfikacja - własności - zastosowania Nota biograficzna: Odkrywcą był austriacki botanik F. Reinitzer (1888), który został zaskoczony nienormalnym, dwustopniowym sposobem
Bardziej szczegółowoLaboratorium techniki światłowodowej. Ćwiczenie 3. Światłowodowy, odbiciowy sensor przesunięcia
Laboratorium techniki światłowodowej Ćwiczenie 3. Światłowodowy, odbiciowy sensor przesunięcia Katedra Optoelektroniki i Systemów Elektronicznych, WETI, Politechnika Gdaoska Gdańsk 2006 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowo40. Międzynarodowa Olimpiada Fizyczna Meksyk, lipca 2009 r. DWÓJŁOMNOŚĆ MIKI
ZADANIE DOŚWIADCZALNE 2 DWÓJŁOMNOŚĆ MIKI W tym doświadczeniu zmierzysz dwójłomność miki (kryształu szeroko używanego w optycznych elementach polaryzujących). WYPOSAŻENIE Oprócz elementów 1), 2) i 3) powinieneś
Bardziej szczegółowoWykład 2. Anna Ptaszek. 7 października Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Chemia fizyczna - wykład 2. Anna Ptaszek 1 / 1
Wykład 2 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 7 października 2015 1 / 1 Zjawiska koligatywne Rozpuszczenie w wodzie substancji nielotnej powoduje obniżenie prężności pary nasyconej P woda
Bardziej szczegółowoSKUTECZNOŚĆ IZOLACJI JAK ZMIERZYĆ ILOŚĆ KWASÓW NUKLEINOWYCH PO IZOLACJI? JAK ZMIERZYĆ ILOŚĆ KWASÓW NUKLEINOWYCH PO IZOLACJI?
SKUTECZNOŚĆ IZOLACJI Wydajność izolacji- ilość otrzymanego kwasu nukleinowego Efektywność izolacji- jakość otrzymanego kwasu nukleinowego w stosunku do ilości Powtarzalność izolacji- zoptymalizowanie procedury
Bardziej szczegółowoGrupa: Elektrotechnika, Studia stacjonarne, II stopień, sem. 1. wersja z dn Laboratorium Techniki Świetlnej
Grupa: Elektrotechnika, Studia stacjonarne, II stopień, sem. 1. wersja z dn. 29.03.2016 aboratorium Techniki Świetlnej Ćwiczenie nr 5. TEMAT: POMIAR UMIACJI MATERIAŁÓW O RÓŻYCH WŁASOŚCIACH FOTOMETRYCZYCH
Bardziej szczegółowoRys. 1 Schemat układu obrazującego 2f-2f
Ćwiczenie 15 Obrazowanie. Celem ćwiczenia jest zbudowanie układów obrazujących w świetle monochromatycznym oraz zaobserwowanie różnic w przypadku obrazowania za pomocą różnych elementów optycznych, zwracając
Bardziej szczegółowoOptyczna spektroskopia oscylacyjna. w badaniach powierzchni
Optyczna spektroskopia oscylacyjna w badaniach powierzchni Zalety oscylacyjnej spektroskopii optycznej uŝycie fotonów jako cząsteczek wzbudzających i rejestrowanych nie wymaga uŝycia próŝni (moŝliwość
Bardziej szczegółowoZakład Chemii Środowiska. Panel specjalizacyjny: Chemia Środowiska
Zakład Chemii Środowiska Panel specjalizacyjny: Chemia Środowiska Rola chemii w badaniach i ochronie środowiska środowisko zdegradowane http://wikimapia.org środowisko zrewitalizowane analityka opis stanu
Bardziej szczegółowoSTEREOCHEMIA ORGANICZNA
STERECEMIA RGANICZNA Sławomir Jarosz Wykład 3 antyperiplanarna synperiplanarna synklinalna antyklinalna Konformacja uprzywilejowana s-trans s-cis s-trans s-cis (C=) = 1674 cm -1 (C=) = 1698 cm -1 (C=C)
Bardziej szczegółowoWymagane parametry dla platformy do mikroskopii korelacyjnej
Strona1 ROZDZIAŁ IV OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Wymagane parametry dla platformy do mikroskopii korelacyjnej Mikroskopia korelacyjna łączy dane z mikroskopii świetlnej i elektronowej w celu określenia powiązań
Bardziej szczegółowoSeria 2, ćwiczenia do wykładu Od eksperymentu do poznania materii
Seria 2, ćwiczenia do wykładu Od eksperymentu do poznania materii 8.1.21 Zad. 1. Obliczyć ciśnienie potrzebne do przemiany grafitu w diament w temperaturze 25 o C. Objętość właściwa (odwrotność gęstości)
Bardziej szczegółowoPOLARYZACJA ŚWIATŁA. Uporządkowanie kierunku drgań pola elektrycznego E w poprzecznej fali elektromagnetycznej (E B). światło niespolaryzowane
FALE ELEKTROMAGNETYCZNE Polaryzacja światła Sposoby polaryzacji Dwójłomność Skręcanie płaszczyzny polaryzacji Zastosowania praktyczne polaryzacji Efekty fotoelastyczne Stereoskopia Holografia Politechnika
Bardziej szczegółowoKatedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Wyznaczanie względnej przenikalności elektrycznej kilku związków organicznych
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego Wyznaczanie względnej przenikalności elektrycznej kilku związków organicznych opracował dr P. Góralski ćwiczenie nr 2 Zakres zagadnień obowiązujących do
Bardziej szczegółowoNazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 51: Współczynnik załamania światła dla ciał stałych
Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 5: Współczynnik załamania światła dla ciał stałych Cel ćwiczenia: Wyznaczenie współczynnika załamania światła dla szkła i pleksiglasu metodą pomiaru grubości
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 363. Polaryzacja światła sprawdzanie prawa Malusa. Początkowa wartość kąta 0..
Nazwisko... Data... Nr na liście... Imię... Wydział... Dzień tyg.... Godzina... Polaryzacja światła sprawdzanie prawa Malusa Początkowa wartość kąta 0.. 1 25 49 2 26 50 3 27 51 4 28 52 5 29 53 6 30 54
Bardziej szczegółowoCiekłe kryształy. Wykład dla liceów Joanna Janik Uniwersytet Jagielloński
Ciekłe kryształy Wykład dla liceów 26.04.2006 Joanna Janik Uniwersytet Jagielloński Zmiany stanu skupienia czyli przejścia fazowe temperatura topnienia temperatura parowania ciało stałe ciecz para - gaz
Bardziej szczegółowoEukariota - błony wewnątrzkomórkowe. Błony wewnętrzne stanowiące granice poszczególnych. przedziałów komórki i otaczające organelle komórkowe
Błona komórkowa (błona plazmatyczna, plazmolema) Występuje u wszystkich organizmów żywych (zarówno eukariota, jak i prokariota) Stanowią naturalną barierę między wnętrzem komórki a środowiskiem zewnętrznym
Bardziej szczegółowo7-9. Stereoizomeria. izomery. konstytucyjne różne szkielety węglowe, różne grupy funkcyjne różne położenia gr. funkcyjnych
7-9. Stereoizomeria izomery konstytucyjne różne szkielety węglowe, różne grupy funkcyjne różne położenia gr. funkcyjnych stereoizomery zbudowane z takich samych atomów atomy połączone w takiej samej sekwencji
Bardziej szczegółowoTermodynamika fazy powierzchniowej Zjawisko sorpcji Adsorpcja fizyczna: izoterma Langmuira oraz BET Zjawiska przylegania
ermodynamika zjawisk powierzchniowych 3.6.1. ermodynamika fazy powierzchniowej 3.6.2. Zjawisko sorpcji 3.6.3. Adsorpcja fizyczna: izoterma Langmuira oraz BE 3.6.4. Zjawiska przylegania ZJAWISKA PWIERZCHNIWE
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM ANALITYCZNEJ MIKROSKOPII ELEKTRONOWEJ (L - 2)
LABORATORIUM ANALITYCZNEJ MIKROSKOPII ELEKTRONOWEJ (L - 2) Posiadane uprawnienia: ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO NR AB 120 wydany przez Polskie Centrum Akredytacji Wydanie nr 5 z 18 lipca 2007
Bardziej szczegółowoWykład 3. Fizykochemia biopolimerów- wykład 3. Anna Ptaszek. 30 października Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego
Wykład 3 - wykład 3 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 30 października 2013 1/56 Warunek równowagi fazowej Jakich układów dotyczy równowaga fazowa? Równowaga fazowa dotyczy układów: jednoskładnikowych
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 3 LUMINOFORY ORAZ ZJAWISKA WYGASZANIA LUMINESCENCJI
Laboratorium specjalizacyjne Chemia sądowa ĆWICZENIE 3 LUMINOFORY ORAZ ZJAWISKA WYGASZANIA LUMINESCENCJI Zagadnienia: Podział luminoforów: fluorofory oraz fosfory Luminofory organiczne i nieorganiczne
Bardziej szczegółowoInterferencyjny pomiar krzywizny soczewki przy pomocy pierścieni Newtona
Interferencyjny pomiar krzywizny soczewki przy pomocy pierścieni Newtona Jakub Orłowski 6 listopada 2012 Streszczenie W doświadczeniu dokonano pomiaru krzywizny soczewki płasko-wypukłej z wykorzystaniem
Bardziej szczegółowo4. Stereoizomeria. izomery. konstytucyjne różne szkielety węglowe, różne grupy funkcyjne różne położenia gr. funkcyjnych
4. Stereoizomeria izomery konstytucyjne różne szkielety węglowe, różne grupy funkcyjne różne położenia gr. funkcyjnych stereoizomery zbudowane z takich samych atomów atomy połączone w takiej samej sekwencji
Bardziej szczegółowoZjawisko interferencji fal
Zjawisko interferencji fal Interferencja to efekt nakładania się fal (wzmacnianie i osłabianie się ruchu falowego widoczne w zmianach amplitudy i natężenia fal) w którym zachodzi stabilne w czasie ich
Bardziej szczegółowoLiniowe i nieliniowe własciwości optyczne chromoforów organiczych. Summer 2012, W_12
Liniowe i nieliniowe własciwości optyczne chromoforów organiczych Powszechność SHG: Każda molekuła niecentrosymetryczna D-p-A p musi być łatwo polaryzowalna CT o niskiej energii Uporządkowanie ukierunkowanie
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM SPALANIA I PALIW
1. Wprowadzenie 1.1. Skład węgla LABORATORIUM SPALANIA I PALIW Węgiel składa się z substancji organicznej, substancji mineralnej i wody (wilgoci). Substancja mineralna i wilgoć stanowią bezużyteczny balast.
Bardziej szczegółowoWyznaczanie zależności współczynnika załamania światła od długości fali światła
Ćwiczenie O3 Wyznaczanie zależności współczynnika załamania światła od długości fali światła O3.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zbadanie zależności współczynnika załamania światła od długości fali
Bardziej szczegółowoSposób wykonania ćwiczenia. Płytka płasko-równoległa. Rys. 1. Wyznaczanie współczynnika załamania materiału płytki : A,B,C,D punkty wbicia szpilek ; s
WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁAMANIA ŚWIATŁA METODĄ SZPILEK I ZA POMOCĄ MIKROSKOPU Cel ćwiczenia: 1. Zapoznanie z budową i zasadą działania mikroskopu optycznego.. Wyznaczenie współczynnika załamania światła
Bardziej szczegółowo10. Analiza dyfraktogramów proszkowych
10. Analiza dyfraktogramów proszkowych Celem ćwiczenia jest zapoznanie się zasadą analizy dyfraktogramów uzyskiwanych z próbek polikrystalicznych (proszków). Zwykle dyfraktometry wyposażone są w oprogramowanie
Bardziej szczegółowoZjawisko interferencji fal
Zjawisko interferencji fal Interferencja to efekt nakładania się fal (wzmacnianie i osłabianie się ruchu falowego widoczne w zmianach amplitudy i natężenia fal) w którym zachodzi stabilne w czasie ich
Bardziej szczegółowoBadanie uporządkowania magnetycznego w ultracienkich warstwach kobaltu w pobliżu reorientacji spinowej.
Tel.: +48-85 7457229, Fax: +48-85 7457223 Zakład Fizyki Magnetyków Uniwersytet w Białymstoku Ul.Lipowa 41, 15-424 Białystok E-mail: vstef@uwb.edu.pl http://physics.uwb.edu.pl/zfm Praca magisterska Badanie
Bardziej szczegółowoLASERY I ICH ZASTOSOWANIE W MEDYCYNIE
LASERY I ICH ZASTOSOWANIE W MEDYCYNIE Laboratorium Instrukcja do ćwiczenia nr 4 Temat: Modulacja światła laserowego: efekt magnetooptyczny 5.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodą
Bardziej szczegółowoWŁASNOŚCI FAL ELEKTROMAGNETYCZNYCH: INTERFERENCJA, DYFRAKCJA, POLARYZACJA
WŁASNOŚCI FAL ELEKTROMAGNETYCZNYCH: INTERFERENCJA, DYFRAKCJA, POLARYZACJA 1. Interferencja fal z dwóch źródeł 2. Fale koherentne i niekoherentne 3. Interferencja fal z wielu źródeł 4. Zasada Huygensa 5.
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE MIKROSYSTEMÓW W MEDYCYNIE LABORATORIUM. Ćwiczenie nr 4 MIKROCYTOMETR DO BADANIA KOMÓREK BIOLOGICZNYCH
ZASTOSOWANIE MIKROSYSTEMÓW W MEDYCYNIE LABORATORIUM Ćwiczenie nr 4 MIKROCYTOMETR DO BADANIA KOMÓREK BIOLOGICZNYCH Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową i warunkami działania mikrocytometru
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS
OZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS Zagadnienia teoretyczne. Spektrofotometria jest techniką instrumentalną, w której do celów analitycznych wykorzystuje się przejścia energetyczne zachodzące
Bardziej szczegółowoWłasności optyczne materii. Jak zachowuje się światło w zetknięciu z materią?
Własności optyczne materii Jak zachowuje się światło w zetknięciu z materią? Właściwości optyczne materiału wynikają ze zjawisk: Absorpcji Załamania Odbicia Rozpraszania Własności elektrycznych Refrakcja
Bardziej szczegółowoĆwiczenia z mikroskopii optycznej
Ćwiczenia z mikroskopii optycznej Anna Gorczyca Rok akademicki 2013/2014 Literatura D. Halliday, R. Resnick, Fizyka t. 2, PWN 1999 r. J.R.Meyer-Arendt, Wstęp do optyki, PWN Warszawa 1979 M. Pluta, Mikroskopia
Bardziej szczegółowoSpektroskopia modulacyjna
Spektroskopia modulacyjna pozwala na otrzymanie energii przejść optycznych w strukturze z bardzo dużą dokładnością. Charakteryzuje się również wysoką czułością, co pozwala na obserwację słabych przejść,
Bardziej szczegółowoPolarymetr służy do pomiaru skręcenia płaszczyzny polaryzacji światła w substancjach
Polarymetr służy do pomiaru skręcenia płaszczyzny polaryzacji światła w substancjach optycznie czynnych. Zasadniczo składa się on z dwóch filtrów polaryzacyjnych: polaryzator i analizator, z których każdy
Bardziej szczegółowoFalowa natura światła
Falowa natura światła Christiaan Huygens Thomas Young James Clerk Maxwell Światło jest falą elektromagnetyczną Barwa światło zależy od jej długości (częstości). Optyka geometryczna Optyka geometryczna
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE
LABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE Ćwiczenie nr 6 Temat: Wyznaczenie stałej siatki dyfrakcyjnej i dyfrakcja światła na otworach kwadratowych i okrągłych. 1. Wprowadzenie Fale
Bardziej szczegółowoLaboratorium z Krystalografii. 2 godz.
Uniwersytet Śląski Instytut Chemii Zakład Krystalografii Laboratorium z Krystalografii 2 godz. Zbadanie zależności intensywności linii Ka i Kb promieniowania charakterystycznego X emitowanego przez anodę
Bardziej szczegółowoPL B1. POLITECHNIKA WROCŁAWSKA, Wrocław, PL BUP 02/08. PIOTR KURZYNOWSKI, Wrocław, PL JAN MASAJADA, Nadolice Wielkie, PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 211200 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 380223 (22) Data zgłoszenia: 17.07.2006 (51) Int.Cl. G01N 21/23 (2006.01)
Bardziej szczegółowoPracownia Optyki Nieliniowej
Skład osobowy: www.if.pw.edu.pl/~nlo Kierownik pracowni: Prof. dr hab. inż. Mirosław Karpierz Kierownik laboratorium Dr inż. Urszula Laudyn Dr inż. Michał Kwaśny Dr inż. Filip Sala Dr inż. Paweł Jung Doktoranci:
Bardziej szczegółowoTechnologia elementów optycznych
Technologia elementów optycznych dr inż. Michał Józwik pokój 507a jozwik@mchtr.pw.edu.pl Część 5 rysunek elementu optycznego Polskie Normy PN-ISO 10110-1:1999 Optyka i przyrządy optyczne -- Przygotowywanie
Bardziej szczegółowoPolitechnika Warszawska Instytut Mikroelektroniki i Optoelektroniki Zakład Optoelektroniki
Politechnika Warszawska Instytut Mikroelektroniki i Optoelektroniki Zakład Optoelektroniki LASEROWY POMIAR ODLEGŁOŚCI INTERFEROMETREM MICHELSONA Instrukcja wykonawcza do ćwiczenia laboratoryjnego ćwiczenie
Bardziej szczegółowoprof. dr hab. Małgorzata Jóźwiak
Czy równowaga w przyrodzie i w chemii jest korzystna? prof. dr hab. Małgorzata Jóźwiak 1 Pojęcie równowagi łańcuch pokarmowy równowagi fazowe równowaga ciało stałe - ciecz równowaga ciecz - gaz równowaga
Bardziej szczegółowoĆw. 5 Oznaczanie węglowodorów lekkich w powietrzu atmosferycznym
Ćw. 5 Oznaczanie węglowodorów lekkich w powietrzu atmosferycznym Chromatografia jest metodą rozdzielania mieszanin substancji ciekłych i gazowych w oparciu o ich podział między dwie fazy: stacjonarną i
Bardziej szczegółowoPomiar drogi koherencji wybranych źródeł światła
Politechnika Gdańska WYDZIAŁ ELEKTRONIKI TELEKOMUNIKACJI I INFORMATYKI Katedra Optoelektroniki i Systemów Elektronicznych Pomiar drogi koherencji wybranych źródeł światła Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 3 LUMINOFORY ORGANICZNE I NIEORGANICZNE.
Laboratorium specjalizacyjne A ĆWICZENIE 3 LUMINOFORY ORGANICZNE I NIEORGANICZNE. Zagadnienia: Podział luminoforów: fluorofory oraz fosfory Luminofory organiczne i nieorganiczne Różnorodność stanów wzbudzonych
Bardziej szczegółowoPolaryzatory/analizatory
Polaryzatory/analizatory Polaryzator eliptyczny element układu optycznego lub układ optyczny, za którym światło jest spolaryzowane eliptycznie i o parametrach ściśle określonych przez polaryzator zazwyczaj
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE SWOBODNEJ ENERGII ADSORPCJI SURFAKTANTU NA GRANICY FAZ WODNY ROZTWÓR SURFAKTANTU POWIETRZE
Ćwiczenie nr IV-S WYZNACZANIE SWOBODNEJ ENERGII ADSORPCJI SURFAKTANTU NA GRANICY FAZ WODNY ROZTWÓR SURFAKTANTU POWIETRZE I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie CMC, nadmiarowego stężenia powierzchniowego
Bardziej szczegółowoFala elektromagnetyczna o określonej częstotliwości ma inną długość fali w ośrodku niż w próżni. Jako przykłady policzmy:
Rozważania rozpoczniemy od ośrodków jednorodnych. W takich ośrodkach zależność między indukcją pola elektrycznego a natężeniem pola oraz między indukcją pola magnetycznego a natężeniem pola opisana jest
Bardziej szczegółowoWykład 1. Anna Ptaszek. 5 października Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Chemia fizyczna - wykład 1. Anna Ptaszek 1 / 36
Wykład 1 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 5 października 2015 1 / 36 Podstawowe pojęcia Układ termodynamiczny To zbiór niezależnych elementów, które oddziałują ze sobą tworząc integralną
Bardziej szczegółowoBudowa stopów. (układy równowagi fazowej)
Budowa stopów (układy równowagi fazowej) Równowaga termodynamiczna Stopy metali są trwałe w stanie równowagi termodynamicznej. Równowaga jest osiągnięta, gdy energia swobodna układu uzyska minimum lub
Bardziej szczegółowoElementy teorii powierzchni metali
prof. dr hab. Adam Kiejna Elementy teorii powierzchni metali Wykład 2 v.16 Sieci płaskie i struktura powierzchni 1 Typy sieci dwuwymiarowych (płaskich) Przecinając monokryształ wzdłuż jednej z płaszczyzn
Bardziej szczegółowoPomiar tłumienności światłowodów włóknistych
LABORATORIUM OPTOELEKTRONIKI Ćwiczenie 4 Pomiar tłumienności światłowodów włóknistych Cel ćwiczenia: Zapoznanie studentów z parametrem tłumienności światłowodów oraz ze sposobem jego pomiaru Badane elementy:
Bardziej szczegółowo( F ) I. Zagadnienia. II. Zadania
( F ) I. Zagadnienia 1. Rozchodzenie się fal akustycznych w układach biologicznych. 2. Wytwarzanie i detekcja fal akustycznych w ultrasonografii. 3. Budowa aparatu ultrasonograficznego metody obrazowania.
Bardziej szczegółowo1. Od czego i w jaki sposób zależy szybkość reakcji chemicznej?
Tematy opisowe 1. Od czego i w jaki sposób zależy szybkość reakcji chemicznej? 2. Omów pomiar potencjału na granicy faz elektroda/roztwór elektrolitu. Podaj przykład, omów skale potencjału i elektrody
Bardziej szczegółowoPodstawy fizyki wykład 8
Podstawy fizyki wykład 8 Dr Piotr Sitarek Katedra Fizyki Doświadczalnej, W11, PWr Optyka geometryczna Polaryzacja Odbicie zwierciadła Załamanie soczewki Optyka falowa Interferencja Dyfrakcja światła D.
Bardziej szczegółowoPotencjometryczna metoda oznaczania chlorków w wodach i ściekach z zastosowaniem elektrody jonoselektywnej
Potencjometryczna metoda oznaczania chlorków w wodach i ściekach z zastosowaniem elektrody jonoselektywnej opracowanie: dr Jadwiga Zawada Cel ćwiczenia: poznanie podstaw teoretycznych i praktycznych metody
Bardziej szczegółowoPrzedmiot: Chemia budowlana Zakład Materiałoznawstwa i Technologii Betonu
Przedmiot: Chemia budowlana Zakład Materiałoznawstwa i Technologii Betonu Ćw. 4 Kinetyka reakcji chemicznych Zagadnienia do przygotowania: Szybkość reakcji chemicznej, zależność szybkości reakcji chemicznej
Bardziej szczegółowopobrano z serwisu Fizyka Dla Każdego - http://fizyka.dk - zadania z fizyki, wzory fizyczne, fizyka matura
12. Fale elektromagnetyczne zadania z arkusza I 12.5 12.1 12.6 12.2 12.7 12.8 12.9 12.3 12.10 12.4 12.11 12. Fale elektromagnetyczne - 1 - 12.12 12.20 12.13 12.14 12.21 12.22 12.15 12.23 12.16 12.24 12.17
Bardziej szczegółowoZjawisko interferencji fal
Zjawisko interferencji fal Interferencja to efekt nakładania się fal (wzmacnianie i osłabianie się ruchu falowego widoczne w zmianach amplitudy i natęŝenia fal) w którym zachodzi stabilne w czasie ich
Bardziej szczegółowoFizyka Ciała Stałego
Wykład III Struktura krystaliczna Fizyka Ciała Stałego Ciała stałe można podzielić na: Krystaliczne, o uporządkowanym ułożeniu atomów lub molekuł tworzącym sieć krystaliczną. Amorficzne, brak uporządkowania,
Bardziej szczegółowoUniwersytet Jagielloński. Wydział Chemii. Autoreferat. Paweł Wydro
Uniwersytet Jagielloński Wydział Chemii Autoreferat Paweł Wydro Kraków, 2013 2 SPIS TREŚCI 1. Imię i nazwisko 3 2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe 3 3. Informacje o dotychczasowym zatrudnieniu w jednostkach
Bardziej szczegółowoPolarymetr. Ćwiczenie 74. Cel ćwiczenia Pomiar kąta skręcenia płaszczyzny polaryzacji w roztworach cukru. Wprowadzenie
Ćwiczenie 74 Polarymetr Cel ćwiczenia Pomiar kąta skręcenia płaszczyzny polaryzacji w roztworach cukru. Wprowadzenie Światło liniowo spolaryzowane* rozchodzi się bez zmiany płaszczyzny polaryzacji w próŝni
Bardziej szczegółowoOPTYKA KWANTOWA Wykład dla 5. roku Fizyki
OPTYKA KWANTOWA Wykład dla 5. roku Fizyki c Adam Bechler 006 Instytut Fizyki Uniwersytetu Szczecińskiego Równania (3.7), pomimo swojej prostoty, nie posiadają poza nielicznymi przypadkami ścisłych rozwiązań,
Bardziej szczegółowoKierunek i poziom studiów: Biologia, poziom pierwszy
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Biologia, poziom pierwszy Sylabus modułu: Techniki mikroskopowe modułu: 1BL_49 1. Informacje ogólne koordynator modułu Prof. dr hab. Ewa
Bardziej szczegółowoZAMRAŻANIE PODSTAWY CZ.1
METODY PRZECHOWYWANIA I UTRWALANIA BIOPRODUKTÓW ZAMRAŻANIE PODSTAWY CZ.1 Opracował: dr S. Wierzba Katedra Biotechnologii i Biologii Molekularnej Uniwersytetu Opolskiego Zamrażaniem produktów nazywamy proces
Bardziej szczegółowo