Po co szkole stowarzyszenie?

Transkrypt

1 Piotr Zwoliński Po co szkole stowarzyszenie? II Kongres TIK w Edukacji Toruń, 20 października 2016

2 Skąd przychodzimy? Kim jesteśmy? Stowarzyszenie Niezależna Grupa Popularyzatorów Nauki EKSPERYMENTATORZY specjalizuje się w niekonwencjonalnych działaniach promujących dziedziny przyrodnicze. Przekazujemy wiedzę z zakresu chemii, fizyki i biologii, bawiąc, inspirując oraz zadziwiając. Prowadzimy widowiskowe pokazy doświadczeń, przyciągające stoiska popularnonaukowe, atrakcyjne warsztaty laboratoryjne, wartościowe kursy edukacyjne, a także innowacyjne szkolenia metodyczne.

3 Stowarzyszenia vs fundacje Tak, ja nie mam nic, ty nie masz nic, on nie ma nic To razem właśnie mamy tyle, w sam raz tyle, żeby założyć STOWARZYSZENIE! Kadr z filmu Ziemia obiecana w reżyserii Andrzeja Wajdy, 1974, fot. Polfilm / East News

4 Szczególna rola stowarzyszeń W celu stworzenia warunków do pełnej realizacji gwarantowanej przepisami Konstytucji wolności zrzeszania się zgodnie z Powszechną Deklaracją Praw Człowieka i Międzynarodowym Paktem Praw Obywatelskich i Politycznych, umożliwienia obywatelom równego, bez względu na przekonania, prawa czynnego uczestniczenia w życiu publicznym i wyrażania zróżnicowanych poglądów oraz realizacji indywidualnych zainteresowań, a także uwzględniając tradycje i powszechnie uznawany dorobek ruchu stowarzyszeniowego preambuła ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 r. poz. 1393)

5 Wybrane statystyki: liczba NGO W Polsce jest zarejestrowanych 17 tys. fundacji oraz 86 tys. stowarzyszeń (nie licząc Ochotniczych Straży Pożarnych). Aktywnych jest około 70 tys. z nich. Organizacje, których głównym obszarem aktywności jest edukacja i wychowanie, stanowią 15% sektora pozarządowego. Działania wyłącznie na poziomie najbliższego sąsiedztwa prowadzi 5% organizacji, 32% organizacji jest aktywnych co najwyżej na terenie gminy lub powiatu, a 25% na terenie województwa. 28% działa na skalę ogólnopolską, a 10% międzynarodową. Od 2002 roku obserwujemy wzrost odsetka najstarszych stowarzyszeń i fundacji. W 2015 roku organizacje działające 11 lub więcej lat stanowiły 43% sektora pozarządowego. Źródło: Polskie organizacje pozarządowe 2015, Stowarzyszenie Klon/Jawor, Warszawa 2015

6 Wybrane statystyki: członkowie Zarządy stowarzyszeń liczą więcej osób [niż fundacji] w 66% stowarzyszeń składają się one z 5 lub więcej członków. W organizacjach brakuje chętnych do pracy w zarządzie. Dla 16% organizacji obecny zarząd jest pierwszym od założenia organizacji. W 76% organizacji podczas ostatnich wyborów liczba kandydatów nie przekraczała liczby miejsc w zarządzie. W 2015 roku przeciętne stowarzyszenie zrzeszało 30 osób, podczas gdy jeszcze siedem lat wcześniej 40 członków. Z deklaracji organizacji wynika, że w życie stowarzyszeń aktywnie włącza się około połowa członków, reszta pozostaje bierna i faktycznie nie uczestniczy w działaniach organizacji. Oznacza to, że przeciętne stowarzyszenie może liczyć na zaangażowanie nie więcej niż 15 osób. Źródło: Polskie organizacje pozarządowe 2015, Stowarzyszenie Klon/Jawor, Warszawa 2015

7 Wybrane statystyki: finanse Niemal połowa (45%) polskich stowarzyszeń i fundacji opiera się wyłącznie na pracy społecznej. Przynajmniej jednego stałego, pracującego regularnie pracownika ma 35% organizacji pozarządowych. Poza tym jest jeszcze 20% organizacji pozarządowych, które nie mają stałego, płatnego personelu, ale od czasu do czasu zlecają jakąś płatną pracę. Nie dla wszystkich zatrudnionych praca w fundacji lub stowarzyszeniu jest podstawowym źródłem utrzymania. W przeciętnej organizacji pozarządowej zatrudniającej stały, płatny personel praca w organizacji stanowi główne źródło utrzymania dla 53% pracowników. Między 2011 a 2014 rokiem przeciętne przychody organizacji pozarządowej wzrosły z 18 tys. zł do 27 tys. zł. Mimo poprawy sytuacji finansowej organizacji, sektor pozostaje budżetowo rozwarstwiony. W 2014 roku budżety nie większe niż 1 tys. zł miało 14% organizacji, a jednocześnie przychody 6% organizacji wyniosły 1 mln zł lub więcej. Źródło: Polskie organizacje pozarządowe 2015, Stowarzyszenie Klon/Jawor, Warszawa 2015

8 Wybrane statystyki: relacje Organizacje pozarządowe najczęściej utrzymują kontakty z lokalnymi samorządami (92%), innymi fundacjami i stowarzyszeniami (92%), lokalną społecznością (89%), mediami lokalnymi (83%), publicznymi szkołami, przedszkolami, ośrodkami sportowymi (80%) oraz firmami (75%). Zwiększa się intensywność relacji wewnątrz sektora pozarządowego. Z innymi fundacjami i stowarzyszeniami kontaktuje się 92% organizacji, podczas gdy jeszcze dekadę temu robiło to tylko 66%. Dla 33% fundacji i stowarzyszeń kontakty wewnątrzsektorowe mają trwały i regularny charakter (dekadę temu dla 18%). Nadmiernie rozbudowana biurokracja administracji publicznej jest problemem dla 56% organizacji. Wzrasta waga problemów związanych z sektorem pozarządowym jako środowiskiem. Konkurencja ze strony innych organizacji pozarządowych jest odczuwalna dla 29% stowarzyszeń i fundacji (w 2012 roku 22%). Brak współpracy i konflikty we własnym środowisku dostrzega 29% organizacji, a niekorzystny wizerunek organizacji pozarządowych 18% (w 2012 roku odpowiednio 17% i 15%). Źródło: Polskie organizacje pozarządowe 2015, Stowarzyszenie Klon/Jawor, Warszawa 2015

9 Stowarzyszenia w edukacji duże stowarzyszenia ogólnopolskie organy prowadzące tematyczne stowarzyszenia lokalne/regionalne stowarzyszenia przyszkolne

10 Stowarzyszenia przyszkolne

11 Zakładanie stowarzyszenia z KRS 1. Zbierz członków założycieli. 2. Napisz projekt statutu. 3. Przeprowadź zebranie założycielskie uchwalcie: powołanie stowarzyszenia, przyjęcie statutu, wybór pierwszego zarządu, wybór komisji rewizyjnej, wybór komitetu założycielskiego (fakultatywnie). 4. Uzyskaj numer KRS (KRS-W20, KRS-WK, KRS-WK, KRS-WM*) 5. Uzyskaj numer REGON (teraz: automatycznie). 6. Uzyskaj numer NIP (dane uzupełniające: NIP-8).

12 Krajowy Rejestr Sądowy online

13 Zawartość statutu (art. 10 ustawy) nazwa siedziba teren działania cele sposoby realizacji rodzaje członków sposób nabywania członkostwa przyczyny utraty członkostwa prawa członka obowiązki członka rodzaje organów władzy sposób wyboru organów władzy kompetencje organów władzy tryb pracy organów władzy informacja o wynagradzaniu członków zarządu sposób reprezentowania źródła majątku sposób podejmowania decyzji zasady wprowadzania zmian w statucie sposób rozwiązania stowarzyszenia

14 Cele a ustawa PDOP działalność naukowa, naukowo-techniczna oświata, w tym kształcenie studentów kultura kultura fizyczna i sport ochrona środowiska wspieranie inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę dobroczynność ochrona zdrowia i pomoc społeczna rehabilitacja zawodowa i społeczna inwalidów kult religijny

15 Cele a ustawa DPPioW (art. 4) Sfera zadań publicznych, o której mowa w art. 3 ust. 1, obejmuje zadania w zakresie: 1) pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywania szans tych rodzin i osób; 1a) wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej; 1b) udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej oraz zwiększania świadomości prawnej społeczeństwa; 2) działalności na rzecz integracji i reintegracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym; 3) działalności charytatywnej; 4) podtrzymywania i upowszechniania tradycji narodowej, pielęgnowania polskości oraz rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej; 5) działalności na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego; 5a) działalności na rzecz integracji cudzoziemców; 6) ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 618, 788 i 905); 7) działalności na rzecz osób niepełnosprawnych; 8) promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy i zagrożonych zwolnieniem z pracy; 9) działalności na rzecz równych praw kobiet i mężczyzn; 10) działalności na rzecz osób w wieku emerytalnym; 11) działalności wspomagającej rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębiorczości; 12) działalności wspomagającej rozwój techniki, wynalazczości i innowacyjności oraz rozpowszechnianie i wdrażanie nowych rozwiązań technicznych w praktyce gospodarczej; 13) działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych; 14) nauki, szkolnictwa wyższego, edukacji, oświaty i wychowania; 15) działalności na rzecz dzieci i młodzieży, w tym wypoczynku dzieci i młodzieży; 16) kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego; 17) wspierania i upowszechniania kultury mizycznej; 18) ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego; 19) turystyki i krajoznawstwa; 20) porządku i bezpieczeństwa publicznego; 21) obronności państwa i działalności Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej; 22) upowszechniania i ochrony wolności i praw człowieka oraz swobód obywatelskich, a także działań wspomagających rozwój demokracji; 22a) udzielania nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego; 23) ratownictwa i ochrony ludności; 24) pomocy omiarom katastrof, klęsk żywiołowych, konmliktów zbrojnych i wojen w kraju i za granicą; 25) upowszechniania i ochrony praw konsumentów; 26) działalności na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijania kontaktów i współpracy między społeczeństwami; 27) promocji i organizacji wolontariatu; 28) pomocy Polonii i Polakom za granicą; 29) działalności na rzecz kombatantów i osób represjonowanych; 30) promocji Rzeczypospolitej Polskiej za granicą; 31) działalności na rzecz rodziny, macierzyństwa, rodzicielstwa, upowszechniania i ochrony praw dziecka; 32) przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom społecznym; 32a) rewitalizacji; 33) działalności na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3, w zakresie określonym w pkt 1 32a.

16 Obowiązki formalne roczne rozliczenie podatków pracowniczych na formularzu PIT4R (31 stycznia) wysłanie informacji PIT11 do pracowników (do końca lutego) roczne rozliczenie podatku dochodowego na formularzu CIT-8 (31 marca) sporządzenie sprawozdania finansowego (31 marca) przyjęcie sprawozdania finansowego (30 czerwca) wysłanie sprawozdania finansowego do US (10/15 lipca) PIT/ZUS VAT publikacja sprawozdania merytorycznego (15 lipca)

17 Katalog korzyści dla szkoły autonomia darowizny granty, dotacje wolontariat zbieranie/ przepuszczanie środków finansowych odpłatna działalność pożytku publicznego rozszerzona rzeczywistość szkolna modelowanie współpracy integracja społeczności szkolnej wyjście poza mury szkoły uczenie współpracy

18 Mity i półprawdy o NGO Czy stowarzyszenie musi mieć swój lokal? Czy w stowarzyszeniu można zarabiać? Czy stowarzyszenie może oferować produkty i usługi? Jak duże grupy tworzą stowarzyszenia? Czy stowarzyszenie może wystawiać faktury? Jak wiele formalności wiąże się z prowadzeniem stowarzyszenia? Które organizacje mogą prowadzić działalność pożytku publicznego? W każdym stowarzyszeniu funkcjonują składki członkowskie?

19 7 grzechów głównych 1. Dyrektor prezesem. 2. Z nami albo przeciwko. 3. Zasada Pareta. 4. Hegemon pod ostrzałem. 5. Fatalizm, czyli nam się nigdy nie uda. 6. Smutna Zosia Samosia. 7. Wąsko w tym statucie.

20 Dobre praktyki

21 Pytania i kontakt??? Stowarzyszenie Niezależna Grupa Popularyzatorów Nauki EKSPERYMENTATORZY ul. Kopernika 14, Katowice, woj. śląskie Lider Grupy: mgr Piotr Zwoliński piotr.zwolinski@eksperymentatorzy.org