Żydowskie Święto Tygodni (hebr. Chag ha Szawuot) lub Dzień Pierwocin, Pierwszych Owoców (hebr. Jom ha Bikkurim). 5

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Żydowskie Święto Tygodni (hebr. Chag ha Szawuot) lub Dzień Pierwocin, Pierwszych Owoców (hebr. Jom ha Bikkurim). 5"

Transkrypt

1

2 Wprowadzenie Księga Wyjścia zajmuje bardzo ważne miejsce wśród pism świętych Starego Testamentu. Do opisanych w niej wydarzeń będą się odwoływać wszyscy prorocy i pisarze natchnieni Biblii hebrajskiej, a także Nowy Testament, czym nie może się poszczycić żadna inna księga biblijna. Historie przedstawione w Księdze Wyjścia znane są każdemu chrześcijańskiemu dziecku. Skąd tak ogromne jej znaczenie? Otóż przekazuje ona spisane tradycje o dwóch najważniejszych wydarzeniach dla wiary starożytnego Izraela, a także każdego chrześcijanina. Pierwsze z nich to wyjście z Egiptu, a drugie to przymierze na Synaju. Stanowią one zasadniczą treść dzieła, w którym można wyróżnić dwie części: pierwsza część gromadzi tradycje o wyprowadzaniu Izraela z Egiptu (Wj 1-15), a druga o przymierzu zawartym na górze Synaj (Wj 19-40), w ramach którego Izrael otrzymuje Dekalog. Łącznikiem obu części jest opis wędrówki przez pustynię (Wj 16-18). Te dwa wielkie wydarzenia odsłaniają jednocześnie dwa główne wątki teologiczne księgi: Bożą potęgę okazaną 79

3 w wyprowadzeniu z Egiptu i Bożą obecność podarowaną w przymierzu na Synaju. Objawione tam i wtedy Boża potęga i Boża obecność są tymi samymi tu i teraz. Ta sama Boża potęga, która wyzwoliła naród z niewoli i ta sama Boża obecność, która objawiła się człowiekowi na pustyni, działają pośród nas. I tu ukryte jest aktualne przesłanie księgi. Inaczej ujmując, Księga Wyjścia to opowieść o każdym człowieku, o wyzwoleniu z niewoli ludzkiej (exodus) i z niewoli grzechu (przymierze) oraz o przemianie kondycji z sługi faraona w sługę Boga 2. Oba główne wątki i obie części księgi łączą się z sobą tak ściśle, że bez siebie nie mogłyby istnieć. Wydarzenia opisane w Księdze Wyjścia stały się treścią trzech najważniejszych dorocznych świąt biblijnych: Paschy, Tygodni i Namiotów. Podczas Paschy 3 przewodniczący liturgii (najczęściej był nim ojciec rodziny) przypominał wydarzenia związane z wyjściem z Egiptu (zob. Wj 12,14; Pwt 16,1), Piećdziesiątnica 4 stała się pamiątką zawarcia Przymierza (zob. Tb 2,1), a Święto Namiotów 5 przypominało złoty okres historii Izraela, kiedy ten wędrował po pustyni, mieszkał w namiotach i spotykał się z Bogiem (zob. Kpł 23,43). Chrześcijanie stają tu u fundamentów swej religii. Żydowska Pascha pojawiła się u podstaw liturgii Eucharystii, źródła i szczytu całego życia chrześcijańskiego 6, wyjście z Egiptu stało się 2 Sługa Boży to najbardziej honorowy tytuł używany w Biblii. Otrzymali go tacy bohaterowie, jak Abraham, Mojżesz, Jozue, Dawid, Eliasz czy Jezus. 3 Największe święto żydowskie (hebr. Pesach). 4 Żydowskie Święto Tygodni (hebr. Chag ha Szawuot) lub Dzień Pierwocin, Pierwszych Owoców (hebr. Jom ha Bikkurim). 5 Inaczej zwane też Świętem Kuczek lub Szałasów (hebr. Sukkot). 6 Sformułowanie II Soboru Watykańskiego z Konstytucji Lumen gentium (nr 11). 80

4 zapowiedzią zmartwychwstania Chrystusa i sakramentu chrztu świętego, Mojżesz jest typem Chrystusa, a podczas najważniejszej Eucharystii roku liturgicznego w Wigilię Paschalną, odprawianą w Wielką Sobotę odczytuje się i odśpiewuje opowiadanie o wyjściu z Egiptu jako jeden z fundamentalnych etapów historii zbawienia. Choć bieg wydarzeń przywołanych w Księdze Wyjścia charakteryzuje się dramatyczną zwartością, a wydarzenia mają swą logiczną kontynuację, sama księga nie jest dziełem jednego autora. Trzeba raczej widzieć w niej zbiór tradycji i przekazów pochodzących z różnych okresów od najstarszych przekazów ustnych i spisanych, sięgających czasów Mojżesza (jak przekaz o wyprowadzeniu z Egiptu, zawarciu przymierza czy ustanowieniu sanktuarium z Arką), przez fragmentaryczne opracowania tematyczne (jak zbiór praw z Wj 21-23, zwany Kodeksem Przymierza), po najpóźniejsze, długo po Mojżeszu powstałe partie księgi (np. opis pustynnej świątyni z Wj 35-40). Te rozmaite i miejscami niejednorodne przekazy zostały opracowane, zredagowane i włączone w monumentalną historię tworzącą Pięcioksiąg (pierwszych pięć ksiąg Biblii). Pierwotnie Pięcioksiąg funkcjonował jako jedna historia prowadzona od stworzenia świata. Wtórnie dopiero został podzielony na pięć ksiąg, skąd dziś we wszystkich językach 7 bierze swą nazwę. Nie możemy więc zapomnieć, że choć Księga Wyjścia tworzy swoistą całość i zwartą kompozycję, jest także częścią historii Pięcioksięgu. W nim wyjście z Egiptu i przymierze synajskie to element historii rozpoczynającej się wraz z patriarchami (Księga Rodzaju) 7 Poza samym językiem hebrajskim, który nazywa Pięcioksiąg Torą, czyli nauką, pouczeniem, prawem. 81

5 i prowadzącej aż do stanięcia narodu wybranego u progów Ziemi Obiecanej (Księga Liczb i Powtórzonego Prawa). Wiele elementów Księgi Wyjścia (zwłaszcza rozdział pierwszy) nawiązuje do Księgi Rodzaju, a opowiadanie o Mieszkaniu Boga (przede wszystkim rozdział czterdziesty) będzie stanowić pomost umożliwiający przejście do następnych ksiąg: Kapłańskiej i Liczb. Badania literackie nad Księgą Wyjścia są bardzo rozwinięte. W zaawansowanej formie trwają nieprzerwanie od dziesiątków lat i są zakrojone na szeroką skalę. Obficie czerpią z literaturoznawstwa (zwłaszcza nauki o literaturze biblijnej i starożytnego Bliskiego Wschodu), filologii języków semickich, historii, archeologii, geografii, socjologii, a także innych nauk pomocniczych biblistyki. Podejmują one wiele niełatwych zagadnień, z których wymienić wypada choćby powstanie Pięcioksięgu (w tym Księgi Wyjścia), krytykę tekstu księgi, jej źródła i redakcje, strukturę, badania historyczne i geograficzne... Choć komentarz ten ma charakter bardziej popularny niż naukowy, musi uwzględniać powyższe aspekty badań nad Księgą Wyjścia. Będzie zatem podawać w sposób syntetyczny i bez zbędnego balastu aktualne rozwiązania biblistyki odnoszące się do trudniejszych zagadnień. Jednak na tym nie poprzestanie. Mamy przecież przed sobą żywe słowo Boże, spisane niegdyś, ale skierowane do każdego człowieka. Istotne będzie więc chrześcijańskie odczytanie tej części Starego Testamentu oraz aktualizacja, choć ta pozostaje jedynie autorską propozycją. Innymi słowy, komentarz stosuje dwa rodzaje uwag: uwagi o charakterze historyczno-krytycznym oraz podejście tzw. kanoniczne. Metoda historyczno-krytyczna czy historyczno-literacka będzie 82

6 potrzebna zwłaszcza tam, gdzie tekst wymaga objaśnienia, a uwagi o charakterze literackim są konieczne dla lepszego uchwycenia zawartej w nim myśli. Z kolei podejście kanoniczne (traktujące tekst jako przekaz wiary) pomoże uchwycić teologiczne i duchowe wartości tej części Pisma Świętego, z których może czerpać człowiek wierzący. Księga stawia wiele trudnych pytań, na które będziemy poszukiwać odpowiedzi. Czy Bóg używa siły? Czy wykorzystuje do swych celów ludzki grzech? Dlaczego chciał zabić Mojżesza? Co znaczy imię JHWH (czyt. Adonaj)? Jak można wpłynąć na Bożą wolę? Dlaczego opis Namiotu Spotkania zajmuje więcej miejsca niż cała historia wyjścia? Czemu kult wokół Arki Przymierza odbywa się w milczeniu? Czy autor natchniony może być ironiczny? Jakie znaczenie ma dziś Dekalog? Postawienie tych i innych pytań oraz udzielenie na nie odpowiedzi pomoże wydobyć istotne treści biblijnego przesłania. Komentarz ma pomóc zrozumieć kolejne opowiadania z Księgi Wyjścia i podkreślić najważniejsze łączące ją motywy, także te niewidoczne dla czytelnika dysponującego przekładem (a nie hebrajskim oryginałem). Nie będzie jednak objaśniał księgi wiersz po wierszu i na pewno nie odpowie na wszystkie pytania mogące się zrodzić w trakcie jej lektury, gdyż z założenia pragnie śledzić najistotniejsze myśli autora natchnionego, dążąc do wydobycia głównego teologicznego przesłania księgi jako całości. Wyjaśnieniu kwestii szczegółowych pomoże zapoznanie się z wybraną bibliografią zamieszczoną na końcu publikacji. Umieszczenie na początku komentarza polskiego przekładu Księgi Wyjścia ma bardzo konkretny cel. 83

7 Chodzi o to, żeby przed lekturą jego kolejnego fragmentu przeczytać część księgi, która jest komentowana. Książka, którą trzymasz w ręce, jest bowiem komentarzem, zatem bieg jej myśli zostanie zrozumiany tylko wtedy, gdy będzie szedł w parze z tekstem wyjaśnianym. Otwierając Księgę Wyjścia, stajemy na szlaku, którego przewodnikiem jest Bóg. On prowadzi po drogach tej biblijnej księgi, gdyż to On jest jej autorem i zarazem głównym bohaterem. Tytuł i plan księgi Oto imiona synów Izraela, którzy przybyli z Jakubem do Egiptu tak rozpoczyna się druga księga biblijna, Księga Wyjścia. Tytuł, nawiązujący do głównego wydarzenia, nadano jej kilkaset lat po jej napisaniu i to nie wśród Izraelitów, ale w środowisku greckim, gdzie brzmiał Exodos (gr. wyjście). Stąd trafił do języków nowożytnych. Jednak starożytni Hebrajczycy nie tytułowali ksiąg ze względu na ich treść, jak to później stało się powszechnym zwyczajem nazywali księgę od jej pierwszych słów. W związku z tym Księga Wyjścia w środowisku hebrajskim funkcjonuje jako Elle szemot, czyli oto imiona, lub częściej w skrócie Szemot ( imiona ). Mimo że hebrajski tytuł księgi wydaje się być przypadkowy, jest to po prostu pierwsze słowo, które doskonale wkomponowuje się w jej treść. Imiona będą w niej odgrywać niezwykle istotną rolę. Hebrajska koncepcja imienia zasadniczo różna od naszej będzie powracać w całej księdze (z jednej strony etiologia imienia Mojżesza i jego synów, spisy pełne imion oraz genealogia, a z drugiej celowe przemilczenie innych imion). Przede wszystkim jednak 84

8 to właśnie w tej księdze zostanie objawione imię Boga tajemnicze JHWH oraz wyjaśnione jego właściwe znaczenie. Księga Wyjścia rzeczywiście okaże się Księgą Imienia. Najbardziej ogólny plan księgi został zarysowany we wstępie. Dwa wielkie zbiory tradycji: o wyjściu i o przymierzu zostały połączone drugorzędną narracją o marszu przez pustynię, tworząc dyptych 8 z łączącym je jak zawias opisem pielgrzymki ludu JHWH do Bożej góry Wyjście z Egiptu Wędrówka na Synaj Przymierze na Synaju Tak de facto przedstawia się treść księgi. Jeśli chodzi o bardziej szczegółową jej kompozycję, trudno wskazać obiektywnie istniejące wewnętrzne podziały, a wielość prób i metod w strukturyzacji księgi, które wzajemnie się wykluczają, może wskazywać na brak generalnej i wiodącej struktury. Tym niemniej elementy kompozycyjne w ramach księgi istnieją (będę je pokazywać), a narracja, choć rozwija się bez większych literackich napięć, rozpada się na kilka istotnych części. Oto one, czyli ogólny plan Księgi Wyjścia: 1-2 Prolog: Izrael w Egipcie i narodziny Mojżesza 3-7,7 Powołanie Mojżesza przez Boga 7,8-11 Plagi egipskie 12-15,21 Wyjście z Egiptu 8 Zamykany dwuskrzydłowy ołtarzyk lub dwuczęściowy utwór literacki o powiązanej treści. 85

9 15,22-18 Droga na Synaj Zawarcie przymierza na Synaju Nakaz budowy Mieszkania 9 JHWH Zerwanie i odnowienie przymierza Budowa Mieszkania JHWH Warto sięgnąć do treści Księgi Wyjścia przed wzięciem do ręki komentarza. Czytanie księgi można podzielić właśnie na wyżej wymienione części: komentarz do prologu poprzedzić przeczytaniem dwóch pierwszych rozdziałów Księgi Wyjścia; komentarz do powołania Mojżesza poprzedzić lekturą rozdziałów 3-7 itd. 9 W dotychczasowych tłumaczeniach polskich (poza najnowszym Edycji św. Pawła) hebrajski termin miškan, określający pustynny Namiot Spotkania, tłumaczono jako Przybytek. Jednak racje filologiczne i teologiczne przemawiają za tłumaczeniem dosłownym, tu najbardziej adekwatnym: Mieszkanie. 86

10 Niedostępne w wersji demonstracyjnej. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki w serwisie

Exodus dla Żydów (Fragment Hagady na Pesach)

Exodus dla Żydów (Fragment Hagady na Pesach) Exodus dla Żydów Jest fundamentem ich tożsamości religijnej i narodowej. Najważniejsze święta związane są z Exodusem: Pascha i Święto Przaśników Święto Tygodni (Szawuot) Święto Namiotów (Sukkot) Byliśmy

Bardziej szczegółowo

Exodus dla chrześcijan

Exodus dla chrześcijan Exodus dla Żydów Fundament ich tożsamości religijnej i narodowej. Najważniejsze święta związane są z Exodusem: Pascha i Święto Przaśników Święto Tygodni (Szawuot) Święto Namiotów (Sukkot) Byliśmy niewolnikami

Bardziej szczegółowo

Exodus dla chrześcijan

Exodus dla chrześcijan Exodus dla Żydów Fundament ich tożsamości religijnej i narodowej. Najważniejsze święta związane są z Exodusem: Pascha i Święto Przaśników Święto Tygodni (Szawuot) Święto Namiotów (Sukkot) Byliśmy niewolnikami

Bardziej szczegółowo

Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia.

Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia. Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia. Katecheza jest wychowaniem w wierze dzieci i młodzieży. Obejmuje przede wszystkim wyjaśnianie nauki chrześcijańskiej, podawanej w sposób systematyczny i całościowy

Bardziej szczegółowo

1 Zagadnienia wstępne

1 Zagadnienia wstępne 1 Zagadnienia wstępne 2 W ramach powtórki księgi protokanoniczne pisma, które od początku były uznawane przez wszystkie gminy chrześcijańskie za natchnione protokanoniczność nie oznacza, że księgi te mają

Bardziej szczegółowo

Łk 1, 1-4 KRĄG BIBLIJNY

Łk 1, 1-4 KRĄG BIBLIJNY Łk 1, 1-4 KRĄG BIBLIJNY Tomasz Kiesling Oborniki 2013 Być jak Teofil dziś Teofil konkretne imię adresata, chrześcijanina, do którego pisze św. Łukasz Ewangelię. Ewangelista przeprowadził wiele rozmów

Bardziej szczegółowo

Etapy historii zbawienia KSIĘGI, BOHATEROWIE, DATY, WYDARZENIA

Etapy historii zbawienia KSIĘGI, BOHATEROWIE, DATY, WYDARZENIA Etapy historii zbawienia KSIĘGI, BOHATEROWIE, DATY, WYDARZENIA Etapy historii zbawienia Zdobycie Ziemi Obiecanej i czasy Sędziów Patriarchowie i pobyt w Egipcie 1 Prehistoria biblijna 2 3 Wyjście z Egiptu

Bardziej szczegółowo

Czy więc zakon unieważniamy przez wiarę? Wręcz przeciwnie, zakon utwierdzamy (Rzymian 3:31)

Czy więc zakon unieważniamy przez wiarę? Wręcz przeciwnie, zakon utwierdzamy (Rzymian 3:31) Lekcja 5 na 4 listopada 2017 Czy więc zakon unieważniamy przez wiarę? Wręcz przeciwnie, zakon utwierdzamy (Rzymian 3:31) W dniu 31 października 1517 r. Marcin Luter zawiesił swoje dziewięćdziesiąt pięć

Bardziej szczegółowo

DEKALOG gdzie szukać informacji? YouCat KKK

DEKALOG gdzie szukać informacji? YouCat KKK gdzie szukać informacji? YouCat 348 351 KKK 2052 2082 Jacek Salij Dekalog o. Adam Szustak, Konferencje o Dekalogu Valerio Bocci Dziesięć przykazań wyjaśniane dzieciom Wiesława Lewandowska Pan Bóg nie robi

Bardziej szczegółowo

Jak czytać i rozumieć Pismo Święte? Podstawowe zasady. (YC 14-19)

Jak czytać i rozumieć Pismo Święte? Podstawowe zasady. (YC 14-19) Jak czytać i rozumieć Pismo Święte? Podstawowe zasady. (YC 14-19) Mój pierwszy nauczyciel języka hebrajskiego bił mnie linijką po dłoni, gdy ośmieliłem się dotknąć palcem świętych liter Pięcioksięgu. (R.

Bardziej szczegółowo

Chrześcijanin a Przykazania Dekalogu

Chrześcijanin a Przykazania Dekalogu Chrześcijanin a Przykazania Dekalogu UWAŻANO JE ZA NAJWIĘKSZY KODEKS MORALNY ZNANY KIEDYKOLWIEK NA ZIEMI. NAZYWANO JE STRASZNĄ DZIESIĄTKĄ! PRZEZ WIEKI ZAWIESZANO JE NA ŚCIANACH CHRZEŚCIJAŃSKICH DOMÓW.

Bardziej szczegółowo

Zespół Szkół nr 21 w Bydgoszczy. Informacja zwrotna RELIGIA szkoła podstawowa klasa 4

Zespół Szkół nr 21 w Bydgoszczy. Informacja zwrotna RELIGIA szkoła podstawowa klasa 4 Zespół Szkół nr 21 w Bydgoszczy Informacja zwrotna RELIGIA szkoła podstawowa klasa 4 Opracowanie: mgr Violetta Kujacińska mgr Małgorzata Lewandowska Zasady: IZ może być ustna lub pisemna, IZ pisemną przekazujemy

Bardziej szczegółowo

O tym jak ludu rzesza szła pod wodzą Mojżesza

O tym jak ludu rzesza szła pod wodzą Mojżesza O tym jak ludu rzesza szła pod wodzą Mojżesza Wprowadzenie Film Interaktywne ćwiczenia mul medialne Podsumowanie Słowniczek Dla nauczyciela Wprowadzenie Religia starożytnych Żydów to jeden z najstarszych

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE W ZAKRESIE IV KLASY SZKOŁY PODSTAWOWEJ. Zaproszeni przez Boga z serii Drogi przymierza

WYMAGANIA EDUKACYJNE W ZAKRESIE IV KLASY SZKOŁY PODSTAWOWEJ. Zaproszeni przez Boga z serii Drogi przymierza WYMAGANIA EDUKACYJNE W ZAKRESIE IV KLASY SZKOŁY PODSTAWOWEJ Zaproszeni przez Boga z serii Drogi przymierza Wymagania edukacyjne śródroczne Ocena celująca Ocenę celującą przewiduję dla uczniów przejawiających

Bardziej szczegółowo

ETAP WOJEWÓDZKI 18 MARCA 2019 ROKU

ETAP WOJEWÓDZKI 18 MARCA 2019 ROKU BIBLIJNY KONKURS TEMATYCZNY DZIEJE PRZYMIERZA dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu województwa małopolskiego w roku szkolnym 2018/2019

Bardziej szczegółowo

BOŻE OBJAWIENIE tematy i wiedza Księga PŚ (Jak czytać Pismo Święte? Najważniejsze księgi historyczne Starego Testamentu i ich bohaterowie.

BOŻE OBJAWIENIE tematy i wiedza Księga PŚ (Jak czytać Pismo Święte? Najważniejsze księgi historyczne Starego Testamentu i ich bohaterowie. Księga PŚ (Jak czytać Pismo Święte? Najważniejsze księgi historyczne Starego Testamentu i ich bohaterowie.) YK 14-19, notatka w zeszycie, prezentacja, skrypt Pojęcia: Biblia, kanon, natchnienie Podział

Bardziej szczegółowo

Religia ks. Paweł Mielecki Klasa IV

Religia ks. Paweł Mielecki Klasa IV Religia ks. Paweł Mielecki Klasa IV Na ocenę celującą uczeń: Posiada wiedzę i umiejętności przewidziane na ocenę bardzo dobrym (co najmniej w 90%), a nad to: Samodzielnie i twórczo rozwija własne zainteresowania

Bardziej szczegółowo

Rozkład materiału nauczania treści programowe dla klasy pierwszej gimnazjum

Rozkład materiału nauczania treści programowe dla klasy pierwszej gimnazjum Rozkład materiału nauczania treści programowe dla klasy pierwszej gimnazjum Rozkład materiału nauczania treści programowe dla klasy pierwszej gimnazjum Przedmiot: religia Klasa: pierwsza gimnazjum Tygodniowa

Bardziej szczegółowo

WSTĘP DO HISTORII ZBAWIENIA. Chronologia Geografia Treść Przesłanie

WSTĘP DO HISTORII ZBAWIENIA. Chronologia Geografia Treść Przesłanie WSTĘP DO HISTORII ZBAWIENIA Chronologia Geografia Treść Przesłanie Historia zbawienia jest to historia świata i człowieka widziane z perspektywy relacji z Bogiem. definicja Chronologia historii zbawienia

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA Z RELIGII NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE IV

WYMAGANIA Z RELIGII NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE IV WYMAGANIA Z RELIGII NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE IV Rozdział I Żyję w przyjaźni z Jezusem - charakteryzuje postawę przyjaciela Jezusa - wymienia warunki przyjaźni z Jezusem praktykowanie pierwszych piątków

Bardziej szczegółowo

Historia zbawienia - powtórzenie

Historia zbawienia - powtórzenie Historia zbawienia - powtórzenie Rdz 1-2 Co jest konsekwencją grzechu pierworodnego? Najważniejszą konsekwencją grzechu pierworodnego było wygnanie z Edenu, czyli oddalenie od Boga. Każdy slajd zawiera

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII DLA UCZNIÓW KLASY IV SZKOŁY PODSTAWOWEJ

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII DLA UCZNIÓW KLASY IV SZKOŁY PODSTAWOWEJ WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII DLA UCZNIÓW KLASY IV SZKOŁY PODSTAWOWEJ PROGRAM NAUCZANIA POZNAJĘ BOGA I W NIEGO WIERZĘ PODRĘCZNIK JESTEM CHRZEŚCIJANINEM ROZDZIAŁ 1. Żyję w przyjaźni z Jezusem rozumie sens

Bardziej szczegółowo

Kierunek i poziom studiów: Sylabus modułu: Stary Testament (11-TS-12-ST) Nazwa wariantu modułu (opcjonalnie): nazwa_wariantu (kod wariantu)

Kierunek i poziom studiów: Sylabus modułu: Stary Testament (11-TS-12-ST) Nazwa wariantu modułu (opcjonalnie): nazwa_wariantu (kod wariantu) Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Sylabus modułu: Stary Testament (11-TS-12-ST) Nazwa wariantu modułu (opcjonalnie): _wariantu ( wariantu) 1. Informacje ogólne koordynator

Bardziej szczegółowo

JUDAIZM PODSTAWY WIARY

JUDAIZM PODSTAWY WIARY JUDAIZM PODSTAWY WIARY JØDEDOMMENS LÆRE Według żydów istnieje tylko jeden bóg. Wszyscy żydzi muszą przestrzegać Dziesięciu przykazań. Najważniejsze księgi w judaizmie to Tora i Talmud, w których spisane

Bardziej szczegółowo

Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI

Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI Polish FF Curriculum Translation in Polish Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI 1. Objawienie: Pismo Św. i Tradycja a. Pismo Święte: Części,

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klasy IV. I. Podstawowe:

Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klasy IV. I. Podstawowe: Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klasy IV I. Podstawowe: Na ocenę celującą uczeń: Spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą. Posiada wiedzę i umiejętności, które są efektem samodzielnej

Bardziej szczegółowo

I. Program studiów 6-letnich jednolitych magisterskich Kierunek: Teologia Specjalność: Kapłańska

I. Program studiów 6-letnich jednolitych magisterskich Kierunek: Teologia Specjalność: Kapłańska 1. Przedmioty obowiązkowe 1.1. Kanon studiów teologicznych I. Program studiów 6-letnich jednolitych magisterskich Kierunek: Teologia Specjalność: Kapłańska Wstęp do filozofii Z 1 Historia filozofii starożytnej

Bardziej szczegółowo

jątkowo duża bibliografia. Struktura kompozycyjna oznacza się przejrzystością, logicznością i właściwą sekwencją w rozmieszczeniu i układzie

jątkowo duża bibliografia. Struktura kompozycyjna oznacza się przejrzystością, logicznością i właściwą sekwencją w rozmieszczeniu i układzie RECENZJE WOJCIECH KOSEK, Pierwotny ryt Paschy w świetle schematu literackiego Księgi Wyjścia 1 18, Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, Kraków 2008, 440 s. Początek dziejów

Bardziej szczegółowo

BIBLICUM ŚLĄSKIE. Wykład XII - Wymiar teologiczny oraz znaczenie Księgi Wyjścia w historii zbawienia cz. II

BIBLICUM ŚLĄSKIE. Wykład XII - Wymiar teologiczny oraz znaczenie Księgi Wyjścia w historii zbawienia cz. II BIBLICUM ŚLĄSKIE KURS ZASADNICZY Wykład XII - Wymiar teologiczny oraz znaczenie Księgi Wyjścia w historii zbawienia cz. II 2. Poznanie Jahwe Kolejny ważny temat teologiczny obecny na przestrzeni całej

Bardziej szczegółowo

Jak czytać ze zrozumieniem Pismo Święte?

Jak czytać ze zrozumieniem Pismo Święte? Jak czytać ze zrozumieniem Pismo Święte? Mój pierwszy nauczyciel języka hebrajskiego bił mnie linijką po dłoni, gdy ośmieliłem się dotknąć palcem świętych liter Pięcioksięgu. (R. Brandstaetter, Żywa Księga)

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z religii dla klasy I a gimnazjum w 2016/17.

Wymagania edukacyjne z religii dla klasy I a gimnazjum w 2016/17. Wymagania edukacyjne z religii dla klasy I a gimnazjum w 2016/17. ROZDZIAŁ CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY DOPUSZCZAJĄCY I. Szukam prawdy o sobie 3. Wykonał dodatkową pracę np. prezentację związaną

Bardziej szczegółowo

ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA RELIGII W KLASACH I Gimnazjum W Gimnazjum nr 53

ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA RELIGII W KLASACH I Gimnazjum W Gimnazjum nr 53 ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA RELIGII W KLASACH I Gimnazjum W Gimnazjum nr 53 Numer programu AZ-3-02/10 Tytuł programu: Jezus Chrystus Drogą, prawdą i życiem Numer podręcznika AZ -31-02/10-0 Tytuł podręcznika:

Bardziej szczegółowo

BIBLIJNY KONKURS TEMATYCZNY DZIEJE PRZYMIERZA

BIBLIJNY KONKURS TEMATYCZNY DZIEJE PRZYMIERZA BIBLIJNY KONKURS TEMATYCZNY DZIEJE PRZYMIERZA dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu województwa małopolskiego w roku szkolnym 2018/2019

Bardziej szczegółowo

Jak czytać ze zrozumieniem Pismo Święte (YC 14-19)?

Jak czytać ze zrozumieniem Pismo Święte (YC 14-19)? Jak czytać ze zrozumieniem Pismo Święte (YC 14-19)? Mój pierwszy nauczyciel języka hebrajskiego bił mnie linijką po dłoni, gdy ośmieliłem się dotknąć palcem świętych liter Pięcioksięgu. (R. Brandstaetter,

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z religii dla klasy pierwszej gimnazjum

Kryteria oceniania z religii dla klasy pierwszej gimnazjum Kryteria oceniania z religii dla klasy pierwszej gimnazjum ROZDZIAŁ CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY DOPUSZCZAJĄCY NIEDOSTATECZNY I. Szukam prawdy o sobie 3. Aktywnie uczestniczy w lekcji i biegle

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z religii dla klasy pierwszej gimnazjum

Kryteria oceniania z religii dla klasy pierwszej gimnazjum Kryteria oceniania z religii dla klasy pierwszej gimnazjum ROZDZIAŁ CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY DOPUSZCZAJĄCY NIEDOSTATECZNY I. Szukam prawdy o sobie 3. Aktywnie uczestniczy w lekcji i biegle

Bardziej szczegółowo

BOśE NAKAZY - DZIESIĘĆ PRZYKAZAŃ

BOśE NAKAZY - DZIESIĘĆ PRZYKAZAŃ BOśE NAKAZY - DZIESIĘĆ PRZYKAZAŃ W Biblii znajdujemy nakazy i Ŝądania. Zawierają one to, co wierzący nazywają wolą BoŜą. Najbardziej znanym ich zbiorem jest Dziesięć przykazań (Wj 34, 28). Znajdujemy go

Bardziej szczegółowo

Lekcja 10 na 2 września 2017

Lekcja 10 na 2 września 2017 Lekcja 10 na 2 września 2017 DWA PRZYMIERZA Jeruzalem zaś, które jest w górze, jest wolne i ono jest matką naszą (Galacjan 4:26) W Liście do Galacjan 4: 21-31 Paweł używa alegorii do porównania zbawienia

Bardziej szczegółowo

Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia.

Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia. Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia. Katecheza jest wychowaniem w wierze dzieci i młodzieży. Obejmuje przede wszystkim wyjaśnianie nauki chrześcijańskiej, podawanej w sposób systematyczny i całościowy

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z religii dla klasy czwartej szkoły podstawowej

Kryteria oceniania z religii dla klasy czwartej szkoły podstawowej Kryteria oceniania z religii dla klasy czwartej szkoły podstawowej I. Jezus uczy nas kochać Boga i ludzi II. Żyję w przyjaźni z Jezusem 1. Wyjaśnia, co to jest religia i dlaczego należy pogłębiać wiedzę

Bardziej szczegółowo

Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY. Komentarze do niedzielnej liturgii słowa

Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY. Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Poznań 2008/2009 17 18 II Niedziela Wielkanocna 19 kwietnia 2009 Dz 4,32-35 Ps 118 1 J 5,1-6 J 20,19-31

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z religii dla klasy czwartej szkoły podstawowej

Kryteria oceniania z religii dla klasy czwartej szkoły podstawowej Kryteria oceniania z religii dla klasy czwartej szkoły podstawowej I. 1. Wyjaśnia, co to jest 1. Zna wymagania 1. Wymienia dobre 1. Podaje przykłady Jezus uczy nas kochać religia i dlaczego należy edukacyjne

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA OGÓLNE SEMESTR I I II OCENA CELUJĄCA

WYMAGANIA OGÓLNE SEMESTR I I II OCENA CELUJĄCA Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii w klasie V Zgodne z programem nauczania nr AZ 2 01/10 z dnia 9 czerwca 2010 r. Poznaję Boga i w Niego wierzę. Wierzę w Boga WYMAGANIA OGÓLNE SEMESTR

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne dla klasy V z religii

Wymagania edukacyjne dla klasy V z religii 1 Wymagania edukacyjne dla klasy V z religii 1. Zna podział Pisma Świętego: Stary Nowy Testament. Wie, kto jest autorem Ewangelii. Zna księgi Nowego Testamentu: Listy Apostolskie, Dzieje Apostolskie, Apokalipsa

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z religii dla klasy 4

Wymagania edukacyjne z religii dla klasy 4 Wymagania edukacyjne z religii dla klasy 4 ROZDZIAŁ CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY DOPUSZCZAJĄCY NIEDOSTATECZNY I. Jezus uczy nas kochać Boga i ludzi 1. Wyjaśnia, co to jest religia i dlaczego

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z religii dla klasy czwartej szkoły podstawowej

Kryteria oceniania z religii dla klasy czwartej szkoły podstawowej Kryteria oceniania z religii dla klasy czwartej szkoły podstawowej ROZDZIAŁ CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY DOPUSZCZAJĄCY NIEDOSTATECZNY I. Jezus uczy nas kochać Boga i ludzi 1. Wyjaśnia, co to

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z religii dla klasy czwartej szkoły podstawowej

Kryteria oceniania z religii dla klasy czwartej szkoły podstawowej Kryteria oceniania z religii dla klasy czwartej szkoły podstawowej ROZDZIAŁ CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY DOPUSZCZAJĄCY NIEDOSTATECZNY I. Jezus uczy nas kochać Boga i ludzi 1. Wyjaśnia, co to

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z religii dla klasy siódmej szkoły podstawowej

Kryteria oceniania z religii dla klasy siódmej szkoły podstawowej Kryteria oceniania z religii dla klasy siódmej szkoły podstawowej I. Szukam prawdy o sobie II. Spotykam Boga III. Słucham 3. Aktywnie uczestniczy w lekcji i biegle posługuje się zdobytą wiedzą. 4. Wykonał

Bardziej szczegółowo

rozpoznaje znaki sakramentalne; okazuje szacunek wobec znaków obecności Boga. Określa, od kiedy rozpoczęła się jego przyjaźń z Jezusem; szczęśliwego;

rozpoznaje znaki sakramentalne; okazuje szacunek wobec znaków obecności Boga. Określa, od kiedy rozpoczęła się jego przyjaźń z Jezusem; szczęśliwego; I. Poszukiwanie szczęścia i wspólnoty 2 3 4 5 6 Określa, od kiedy rozpoczęła się jego przyjaźń z Jezusem; wymienia cechy człowieka szczęśliwego; wskazuje osoby, które troszczą się o niego; charakteryzuje,

Bardziej szczegółowo

Szczegółowe wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie z religii dla klasy siódmej szkoły podstawowej

Szczegółowe wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie z religii dla klasy siódmej szkoły podstawowej Szczegółowe wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie z religii dla klasy siódmej szkoły podstawowej CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY DOPUSZCZAJĄCY NIEDOSTATECZNY 3. Aktywnie uczestniczy w lekcji

Bardziej szczegółowo

ADWENT, BOŻE NARODZENIE I OKRES ZWYKŁY

ADWENT, BOŻE NARODZENIE I OKRES ZWYKŁY Archidiecezjalny Program Duszpasterski ADWENT, BOŻE NARODZENIE I OKRES ZWYKŁY ROK A Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Poznań 2007/2008 25 Adwent I Niedziela Adwentu 2 grudnia 2007 Iz 2, 1-5 Ps 122

Bardziej szczegółowo

ZESPÓŁ SZKÓŁ NR. 1 im. JANA PAWŁA II W BEŁŻYCACH. SZKOŁA PODSTAWOWA KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII

ZESPÓŁ SZKÓŁ NR. 1 im. JANA PAWŁA II W BEŁŻYCACH. SZKOŁA PODSTAWOWA KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII ZESPÓŁ SZKÓŁ NR. 1 im. JANA PAWŁA II W BEŁŻYCACH. SZKOŁA PODSTAWOWA KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą. KLASA IV Program AZ-2-01/10. Ocena dopuszczająca

Bardziej szczegółowo

BOŻE OBJAWIENIE tematy i wiedza Powtórzenie materiału o Objawieniu Bożym

BOŻE OBJAWIENIE tematy i wiedza Powtórzenie materiału o Objawieniu Bożym Powtórzenie materiału o Objawieniu Bożym Użyte kolory: Kolor czarny materiał obowiązkowy na poziomie podstawowym Kolor Ubuntu Orange - materiał rozszerzony na ocenę celującą Księga PŚ (Czytać ze zrozumieniem

Bardziej szczegółowo

BIBLIJNY KONKURS TEMATYCZNY DZIEJE PRZYMIERZA

BIBLIJNY KONKURS TEMATYCZNY DZIEJE PRZYMIERZA BIBLIJNY KONKURS TEMATYCZNY DZIEJE PRZYMIERZA dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu województwa małopolskiego w roku szkolnym 2018/2019

Bardziej szczegółowo

1. Skąd wzięła się Biblia?

1. Skąd wzięła się Biblia? 1. Skąd wzięła się Biblia? Wprowadzenie do historii powstawania ksiąg biblijnych od etapu przekazu ustnego, poprzez proces spisywania i redakcji, do powstania księgi i umiejscowienia jej w kanonie Biblii.

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z religii dla IV klasy

Wymagania edukacyjne z religii dla IV klasy Wymagania edukacyjne z religii dla IV klasy ROZDZIAŁ CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY DOPUSZCZAJĄCY NIEDOSTATECZNY I. Jezus uczy nas kochać Boga i ludzi 1. Wyjaśnia, co to jest religia i dlaczego

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z religii

Kryteria oceniania z religii Kryteria oceniania z religii OCENA NIEDOSTATECZNA - wykazuje się brakiem jakiejkolwiek wiedzy w zakresie materiału przewidzianego programem, - ma lekceważący stosunek do przedmiotu, do wartości religijnych

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowe zasady oceniania - Religia klasa IV-VI

Przedmiotowe zasady oceniania - Religia klasa IV-VI 1 Przedmiotowe zasady oceniania - Religia klasa IV-VI Szkoła Podstawowa nr 1 w Nowy Tomyślu Ocenianie poszczególnych form aktywności. Ocenie podlegają: a. prace klasowe (sprawdziany), b. kartkówki, c.

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRODROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN Z RELIGII W KLASIE IV

WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRODROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN Z RELIGII W KLASIE IV WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRODROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN Z RELIGII W KLASIE IV ROZDZIAŁ CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY DOPUSZCZAJĄCY NIEDOSTATECZNY I. Jezus uczy

Bardziej szczegółowo

BIBLICUM ŚLĄSKIE. Wykład XIV - Księga Wyjścia widziana z perspektywy i przez pryzmat Nowego Testamentu

BIBLICUM ŚLĄSKIE. Wykład XIV - Księga Wyjścia widziana z perspektywy i przez pryzmat Nowego Testamentu BIBLICUM ŚLĄSKIE KURS ZASADNICZY Wykład XIV - Księga Wyjścia widziana z perspektywy i przez pryzmat Nowego Testamentu Wydarzenia związane z Exodusem już na etapie Starego Testamenty stanowiły podstawowy

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z religii kl. V w oparciu o realizowany program Poznaję Boga i w Niego wierzę nr: AZ-2-01/10

Wymagania edukacyjne z religii kl. V w oparciu o realizowany program Poznaję Boga i w Niego wierzę nr: AZ-2-01/10 Wymagania edukacyjne z religii kl. V w oparciu o realizowany program Poznaję Boga i w Niego wierzę nr: AZ-2-01/10 Ocena niedostateczny Uczeń nie opanował umiejętności i wiadomości określonych w podstawie

Bardziej szczegółowo

Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH

Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH CHARAKTERYSTYKA: Program przeznaczony jest dla uczniów szkół ponadpodstawowych: liceum, technikum oraz szkół zawodowych. Katechezy

Bardziej szczegółowo

Pismo Święte podstawowym źródłem treści w programach. Kościoła Zielonoświątkowego w RP

Pismo Święte podstawowym źródłem treści w programach. Kościoła Zielonoświątkowego w RP Pismo Święte podstawowym źródłem treści w programach nauczania biblijnego Kościoła Zielonoświątkowego w RP Podstawa Programowa katechezy zielonoświątkowej Za podstawowe źródło treści oraz główną przesłankę

Bardziej szczegółowo

K R Y T E R I A O C E N I A N I A z religii w zakresie klasy IV szkoły podstawowej

K R Y T E R I A O C E N I A N I A z religii w zakresie klasy IV szkoły podstawowej K R Y T E R I A O C E N I A N I A z religii w zakresie klasy IV szkoły podstawowej Kryteria w zakresie oceny niedostatecznej Uczeń : - nie spełnia wymagań koniecznych na ocenę dopuszczającą, - odmawia

Bardziej szczegółowo

RELIGIA- KLASA IV I PÓŁROCZE

RELIGIA- KLASA IV I PÓŁROCZE RELIGIA- KLASA IV Kryteria w zakresie oceny niedostatecznej Uczeń : - nie spełnia wymagań koniecznych na ocenę dopuszczającą, - odmawia wszelkiej współpracy, - przychodzi na zajęcia nieprzygotowany (brak

Bardziej szczegółowo

BIBLICUM ŚLĄSKIE. Wykład VII Dyscypliny biblistyki

BIBLICUM ŚLĄSKIE. Wykład VII Dyscypliny biblistyki BIBLICUM ŚLĄSKIE KURS WPROWADZAJĄCY Wykład VII Dyscypliny biblistyki Dyscypliny biblijne czyli co pomaga zrozumieć Pismo Święte? Poprawnym odczytaniem treści zawartych w Piśmie Świętym zajmuje się biblistyka.

Bardziej szczegółowo

Miłości bez krzyża nie znajdziecie Ale krzyża bez miłości nie uniesiecie. Wielki Post - czas duchowego przygotowania do świąt wielkanocnych W Środę

Miłości bez krzyża nie znajdziecie Ale krzyża bez miłości nie uniesiecie. Wielki Post - czas duchowego przygotowania do świąt wielkanocnych W Środę Miłości bez krzyża nie znajdziecie Ale krzyża bez miłości nie uniesiecie. Wielki Post - czas duchowego przygotowania do świąt wielkanocnych W Środę Popielcową, rozpoczyna się w Kościele czterdziestodniowy

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z religii w klasach I,II,III.

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z religii w klasach I,II,III. Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z religii w klasach I,II,III. KLASA I Opanował materiał przewidziany programem w stopniu bardzo

Bardziej szczegółowo

Poznaję Boga i w Niego wierzę AZ-2-01/10

Poznaję Boga i w Niego wierzę AZ-2-01/10 Lp. Temat lekcji Wymagania programowe dla V klasy Poznaję Boga i w Niego wierzę AZ-2-01/10 Konieczne (dopuszczają cy) 1. Zapoznanie z PSO, zasad BHP i wymaganiami programowymi. 2. Wielkość Boga. : wie,

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z religii dla klasy czwartej szkoły podstawowej

Kryteria oceniania z religii dla klasy czwartej szkoły podstawowej Kryteria oceniania z religii dla klasy czwartej szkoły podstawowej I. Jezus uczy nas kochać Boga i ludzi 1. Wyjaśnia, co to jest religia i dlaczego należy pogłębiać wiedzę o Bogu. 2. Wyjaśnia, na czym

Bardziej szczegółowo

Kryteria ocen z religii klasa IV

Kryteria ocen z religii klasa IV Kryteria ocen z religii klasa IV dopuszczający znajomość podstawowych modlitw chrześcijańskich: Ojcze nasz, Pozdrowienie Anielskie..., formuła spowiedzi świętej, warunki sakramentu pokuty, wyjaśnienie

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z religii dla klasy czwartej szkoły podstawowej w 2016/17.

Wymagania edukacyjne z religii dla klasy czwartej szkoły podstawowej w 2016/17. Wymagania edukacyjne z religii dla klasy czwartej szkoły podstawowej w 2016/17. ROZDZIAŁ CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY DOPUSZCZAJĄCY I. Jezus uczy nas kochać Boga i ludzi 1. Wyjaśnia, co to jest

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe i kryteria oceniania - religia. Jest wzorem dla innych pod względem: pilności, odpowiedzialności, samodzielności.

Wymagania programowe i kryteria oceniania - religia. Jest wzorem dla innych pod względem: pilności, odpowiedzialności, samodzielności. Wymagania programowe i kryteria oceniania - religia I. Podstawowe: Na ocenę celującą uczeń: Prowadzi zeszyt i odrabia zadania domowe. Jest wzorem dla innych pod względem: pilności, odpowiedzialności, samodzielności.

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA PROGRAMOWE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z RELIGII DLA KLASY IV.

WYMAGANIA PROGRAMOWE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z RELIGII DLA KLASY IV. WYMAGANIA PROGRAMOWE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z RELIGII DLA KLASY IV. Przedmiot oceny 1. Cytaty z Pisma św., modlitwy, pieśni 2. Zeszyt przedmioto wy 3. Prace domowe 4. Testy i sprawdziany OCENA celująca

Bardziej szczegółowo

Rozkład materiału nauczania i wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z religii do klas pierwszych gimnazjum, na rok szkolny 2016/2017 opracowany

Rozkład materiału nauczania i wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z religii do klas pierwszych gimnazjum, na rok szkolny 2016/2017 opracowany Rozkład materiału nauczania i wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z religii do klas pierwszych gimnazjum, na rok szkolny 2016/2017 opracowany w oparciu o program nauczania nr AZ-3-02/13 pt. Rozradowanie

Bardziej szczegółowo

KLASA IV OCENA CELUJĄCA (6)

KLASA IV OCENA CELUJĄCA (6) KLASA IV OCENA CELUJĄCA (6) - jest aktywny na zajęciach, zawsze przygotowany - wzorowo prowadzi zeszyt - zawsze odrabia zadania domowe - potrafi scharakteryzować poszczególne okresy roku liturgicznego

Bardziej szczegółowo

Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH CHARAKTERYSTYKA: Program przeznaczony jest dla uczniów szkół podstawowych. Minimum programowe nie uwzględnia podziału treści materiału

Bardziej szczegółowo

KOŚCIÓŁ IDŹ TY ZA MNIE

KOŚCIÓŁ IDŹ TY ZA MNIE SPOTKANIE 6 KOŚCIÓŁ Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: IDŹ TY ZA MNIE Pewien mężczyzna miał zwyczaj mówić w każdą

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA Z RELIGII. I. Czy przyjaźnię się z Panem Jezusem? Ocena Dobra

WYMAGANIA Z RELIGII. I. Czy przyjaźnię się z Panem Jezusem? Ocena Dobra WYMAGANIA Z RELIGII I. Czy przyjaźnię się z Panem Jezusem? Niedostateczna Dopuszczająca Dostateczna Dobra bardzo dobra Celująca Wykazuje rażący brak wiadomości programowych klasy IV. Wykazuje zupełny brak

Bardziej szczegółowo

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego Sens życia Gdy na początku dnia czynię z wiarą znak krzyża, wymawiając słowa "W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego", Bóg uświęca cały czas i przestrzeń, która otworzy

Bardziej szczegółowo

Prawo Boże cz.3. W Starym Przymierzu sprawa była zasadniczo prosta, Żydzi nigdy

Prawo Boże cz.3. W Starym Przymierzu sprawa była zasadniczo prosta, Żydzi nigdy Prawo Boże cz.3 W trzeciej, krótkiej części omawiającej rolę i znaczenie Prawa Bożego, wrócę znów do Starego Testamentu. Pragnę przedstawić znaczenie słów, które miały jakiekolwiek powiązania z Prawem.

Bardziej szczegółowo

Jeden Pasterz i jedno stado. Jan 10,1-11. Jedna. Jedno ciało. 1 Koryntian 12: świątynia. 1 Koryntian 3, Jedna

Jeden Pasterz i jedno stado. Jan 10,1-11. Jedna. Jedno ciało. 1 Koryntian 12: świątynia. 1 Koryntian 3, Jedna Lekcja 6 na 10. listopada 2018 Biblia zawiera różne obrazy, które przedstawiają duchowe i teologiczne prawdy. Na przykład woda w Ewangelii Jana 7,38, wiatr w Ewangelii Jana 3,8 i filar w Liście do Tymoteusza

Bardziej szczegółowo

PLAN WYNIKOWY ZGODNY Z NOWĄ PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ Z RELIGII DLA KLASY V PODRĘCZNIK WIERZĘ W BOGA PROGRAM POZNAJĘ BOGA I W NIEGO WIERZĘ NR 16/2013

PLAN WYNIKOWY ZGODNY Z NOWĄ PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ Z RELIGII DLA KLASY V PODRĘCZNIK WIERZĘ W BOGA PROGRAM POZNAJĘ BOGA I W NIEGO WIERZĘ NR 16/2013 PLAN WYNIKOWY ZGODNY Z NOWĄ PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ Z RELIGII DLA KLASY V PODRĘCZNIK WIERZĘ W BOGA PROGRAM POZNAJĘ BOGA I W NIEGO WIERZĘ NR 16/2013 PROWADZĄCA REGINA TABAKA 1 PODSTAWOWE I. BÓG KOCHA LUDZI

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z religii klasa VII. Błogosławieni, którzy szukają Jezusa. Wydawnictwo Jedność. Ocena celująca:

Kryteria oceniania z religii klasa VII. Błogosławieni, którzy szukają Jezusa. Wydawnictwo Jedność. Ocena celująca: Kryteria oceniania z religii klasa VII Błogosławieni, którzy szukają Jezusa Wydawnictwo Jedność Ocena celująca: Samodzielnie i twórczo wyjaśnia, że wiara jest wejściem w osobistą relację z Bogiem Charakteryzuje

Bardziej szczegółowo

Plan pracy z religii dla klasy piątej : Wierzę w Boga

Plan pracy z religii dla klasy piątej : Wierzę w Boga Plan pracy z religii dla klasy piątej : Wierzę w Boga Nauczyciel : Lucyna Kamińska Tematy lekcji Zamierzone osiągnięcia ucznia Uwagi Wrzesień I.Bóg kocha ludzi 1. Wielkość Boga dostrzega piękno stworzonego

Bardziej szczegółowo

Kryteria ocen z religii kl. 4

Kryteria ocen z religii kl. 4 Kryteria ocen z religii kl. 4 Ocena celująca - spełnia wymagania w zakresie oceny bardzo dobrej - prezentuje treści wiadomości powiązane ze sobą w systematyczny układ - samodzielnie posługuje się wiedzą

Bardziej szczegółowo

Carlo Maria MARTINI SŁOWA. dla życia. Przekład Zbigniew Kasprzyk

Carlo Maria MARTINI SŁOWA. dla życia. Przekład Zbigniew Kasprzyk Carlo Maria MARTINI SŁOWA dla życia Przekład Zbigniew Kasprzyk Wydawnictwo WAM Księża Jezuici Kraków 2015 WPROWADZENIE Każdego dnia wypowiadamy, słyszymy i czytamy wiele słów. Czujemy jednak, że niektóre

Bardziej szczegółowo

Ewangelia z wyspy Patmos

Ewangelia z wyspy Patmos Ewangelia z wyspy Patmos Lekcja 1 na 5. stycznia 2019 Błogosławiony ten, który czyta, i ci, którzy słuchają słów proroctwa i zachowują to, co w nim jest napisane; czas bowiem jest bliski (Objawienie 1:3)

Bardziej szczegółowo

Przyjaźń. z Bogiem. Gimnazjum kl. I, Temat 60

Przyjaźń. z Bogiem. Gimnazjum kl. I, Temat 60 Przyjaźń z Bogiem Grzech pierworodny Zestaw 1 Liturgia światła A oto znów przemówił do nich Jezus tymi słowami: «Ja jestem światłością świata. Kto idzie za Mną, nie będzie chodził w ciemności, lecz będzie

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia do egzaminu magisterskiego (Wydział Teologiczny ChAT) 1. Kierunkowe

Zagadnienia do egzaminu magisterskiego (Wydział Teologiczny ChAT) 1. Kierunkowe Zagadnienia do egzaminu magisterskiego (Wydział Teologiczny ChAT) 1. Kierunkowe 1) Powstanie Pięcioksięgu teorie i ich krytyka. 2) Przymierze w Stary Testamencie. 3) Kształtowanie się kanonu (kanonów)

Bardziej szczegółowo

Punktem wyjścia naszych rozważań biblijnych będzie na ogół jakiś tekst Starego Testamentu. Dzisiaj przeczytamy fragmenty pierwszego rozdziału Księgi

Punktem wyjścia naszych rozważań biblijnych będzie na ogół jakiś tekst Starego Testamentu. Dzisiaj przeczytamy fragmenty pierwszego rozdziału Księgi Punktem wyjścia naszych rozważań biblijnych będzie na ogół jakiś tekst Starego Testamentu. Dzisiaj przeczytamy fragmenty pierwszego rozdziału Księgi Wyjścia. Posłuchajmy: Oto imiona synów Izraela, którzy

Bardziej szczegółowo

Rozkład materiału nauczania treści programowe dla klasy pierwszej gimnazjum

Rozkład materiału nauczania treści programowe dla klasy pierwszej gimnazjum Rozkład materiału nauczania treści programowe dla klasy pierwszej gimnazjum Rozkład materiału nauczania treści programowe dla klasy pierwszej gimnazjum Przedmiot: religia Klasa: pierwsza gimnazjum Tygodniowa

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z religii dla klasy V

Wymagania edukacyjne z religii dla klasy V Wymagania edukacyjne z religii dla klasy V Zgodne z programem nauczania nr AZ-2-01/10 Ocena dopuszczająca Uczeń wykonuje przy pomocy nauczyciela proste zadania o niewielkim stopniu trudności, zna podstawowe

Bardziej szczegółowo

Religia, kl. 1 G, NaCoBeZu

Religia, kl. 1 G, NaCoBeZu Religia, kl. 1 G, NaCoBeZu 1. Katecheza w szkole moim wyborem - Potrafię wymienić zasady oceniania i zachowania obowiązujące na lekcji 2. Przygotowanie do sakramentu bierzmowania - Wymieniam siedem darów

Bardziej szczegółowo

BLISCY KOŚCIOŁOWI SPOTKANIE Z BOGIEM ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA RELIGII DLA KLASY DLA KLASY I-II GIMNAZJUM SPECJALNEGO na rok szkolny 2010/2011

BLISCY KOŚCIOŁOWI SPOTKANIE Z BOGIEM ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA RELIGII DLA KLASY DLA KLASY I-II GIMNAZJUM SPECJALNEGO na rok szkolny 2010/2011 BLISCY KOŚCIOŁOWI SPOTKANIE Z BOGIEM ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA RELIGII DLA KLASY DLA KLASY I-II GIMNAZJUM SPECJALNEGO na rok szkolny 2010/2011 opracował Dariusz Skibicki na podstawie obowiązującego programu

Bardziej szczegółowo

Wiadomości, umiejętności i postawy. ucznia

Wiadomości, umiejętności i postawy. ucznia dopuszczająca oceny dostateczna dobra bardzo dobra Wiadomości, umiejętności i postawy Uczeń wykazuje się znajomością: Aktów wiary, nadziei, miłości, żalu Stacji drogi krzyżowej Sakramentów Darów Ducha

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z religii dla klasy pierwszej liceum

Kryteria oceniania z religii dla klasy pierwszej liceum Kryteria oceniania z religii dla klasy pierwszej liceum ROZDZIAŁ CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY DOPUSZCZAJĄCY NIEDOSTATECZNY I. Kim jestem? 2. Uzupełnia zdobytą na 3. Aktywnie uczestniczy w lekcji

Bardziej szczegółowo

Ks. Michał Bednarz ZANIM ZACZNIESZ CZYTAĆ PISMO ŚWIĘTE

Ks. Michał Bednarz ZANIM ZACZNIESZ CZYTAĆ PISMO ŚWIĘTE Ks. Michał Bednarz ZANIM ZACZNIESZ CZYTAĆ PISMO ŚWIĘTE 4 by Wydawnictw o BIBLOS, Tarnów 1997 ISBN 83-86889-36-5 SPIS TREŚCI Wstęp.................................. 9 :2 6.,H. 1998 Nihil obs tat Tarnów,

Bardziej szczegółowo

RELIGIA OGÓLNE WYMAGANIA PROGRAMOWE DLA KLAS I-VI

RELIGIA OGÓLNE WYMAGANIA PROGRAMOWE DLA KLAS I-VI RELIGIA OGÓLNE WYMAGANIA PROGRAMOWE DLA KLAS I-VI 1. Interpretacja życia w świetle wiary - uczeń pogłębia świadomość dziecięctwa Bożego rozpoczętego na chrzcie świętym i odnajduje ślady Boga w otaczającym

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne dla klas V z przedmiotu religia na rok 2017/18 nauczyciel: ks. Władysław Zapotoczny

Wymagania edukacyjne dla klas V z przedmiotu religia na rok 2017/18 nauczyciel: ks. Władysław Zapotoczny I. Podstawowe: Na ocenę celującą uczeń: Wymagania edukacyjne dla klas V z przedmiotu religia na rok 2017/18 nauczyciel: ks. Władysław Zapotoczny Spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą. Posiada wiedzę

Bardziej szczegółowo