Imām Alī Ibn Abī Ṭālib Wybór sentencji

Transkrypt

1 Imām Alī Ibn Abī Ṭālib Wybór sentencji Przekład: Arkadiusz Miernik (Tareq Salik) STOWARZYSZENIE JEDNOŚCI MUZUŁMAŃSKIEJ INSTYTUT MUZUŁMAŃSKI Warszawa 2012

2 Imām Alī Ibn Abī Ṭālib. Wybór sentencji. Copyright for the Polish translation by Arkadiusz Miernik Wydawca: Stowarzyszenie Jedności Muzułmańskiej Instytut Muzułmański Opieka redakcyjna i korekta Rafał Berger Mahmud Taha Żuk Projekt okładki i oprawa graficzna: Marzena Góralska Książka wydana dzięki Orison Charitable Trust P.O. Box 704, Harrow, Middlesex HA2 7BB, UK ISBN:

3 To Asma.

4 Od tłumacza Imām Alī Ibn Abī Ṭālib (a) 1 to po Proroku Muhammadzie (s) najwybitniejsza postać wczesnego Islamu, będąca źródłem inspiracji dla wszystkich nurtów muzułmańskich. Dla sunnitów jest on jednym z najbliższych towarzyszy Proroka oraz czwartym z tzw. kalifów sprawiedliwych. Suficcy mistycy widzą w nim pierwsze po Proroku ogniwo w łańcuchu przekazu ich gnostycznych nauk oraz ucieleśnienie koncepcji człowieka doskonałego (Insān al-kāmil). Największy jednak status ma on w szyizmie, w którym pełni rolę pierwszego z dwunastu Imāmów najwyższych autorytetów duchowych, politycznych i moralnych. Jest on jednak postacią, której życie może być inspiracją nie tylko dla wyznawców Islamu. Jego nauki dotykają często kwestii uniwersalnych, pokazując nam jak mierzyć w swoim życiu wyżej od podstawowego wymiaru naszej egzystencji, jak wznieść się ponad chaos moralny swoich czasów, jak pokierować swoim rozwojem uwzględniając również nasze duchowe potrzeby. 1 Skrót od aleihis salam pokój z nim, zwrot dodawany tradycjnie po wymienieniu imienia któregoś z dwunastu Imāmów. Zwrot dodawany po wymienieniu imienia Proroka to salallahu aleihi ła alihi ła salam pokój i błogosławieństwa boże z nim i jego rodziną.

5 Tłumacząc niniejszy wybór sentencji z księgi Nahdżul Balāgha, będącej zbiorem przemówień, listów i aforyzmów Imāma Alego, zamierzałem początkowo opatrzyć je komentarzami oraz odniesieniami do innych źródeł literatury muzułmańskiej. Ostatecznie jednak zdecydowałem się nie ingerować w refleksję czytelnika aby nie wkraczać w niczyją relację pomiędzy nim a jego Imāmem. Kiedy przemawiają wielcy ludzie, nic nie trzeba dopowiadać. Mam nadzieję, że poniższe 100 sentencji stanowić będzie dobry wstęp do nauk Imāma, z którymi polski czytelnik będzie mógł zapoznać się szerzej za sprawą tłumaczonej obecnie całości księgi Nahdżul Balāgha.

6

7 بسم اهلل الرمحن الرحيم

8 RELACJE Z LUDŹMI ا ع ل ي ك م و ا ن خ ال ط وا الن اس م خ ال ط ة إ ن م ت م م ع ه ا ب ك و إ ل ي ك م ع ش ت م ح ن وا Zadawaj się z ludźmi w taki sposób by płakali po tobie gdy umrzesz i tęsknili za tobą za twojego życia. (10) أ ع ج ز الن اس م ن ع ج ز ع ن اك ت س اب ا ل خ و ان و أ ع ج ز م ن ه م ن ض ي ع م ن ظ ف ر ب ه م ن ه م Największymi z przegrańców są ci, którym nie udało się zyskać przyjaciół; jeszcze większymi są jednak ci, którzy stracili przyjaciół jakich mieli. (12)

9 RELACJE Z LUDŹMI إ ذ ا ح ي ي ت ب ت ح ي ة ف ح ي ب أ ح س ن م ن ه ا و ا ذ ا أ س د ي ت إ ل ي ك ي د ف ك اف ئ ه ا ب م ا ي ر ب ي ع ل ي ه ا و ال ف ض ل م ع ذل ك ل ل ب اد ىء Kiedy cię pozdrawiają, odpowiedz pozdrowieniem jeszcze piękniejszym. Kiedy wyrządza ci się przysługę, odwdzięcz się jeszcze większą. Błogosławieństwo jest jednak dla tego, który cię w tym uprzedził. (62) م ن ض ي ع ه ا ل ق ر ب أ ت يح ل ه ا ل ب ع د Kogo opuszczają najbliżsi tego przyjmują najdalsi. (14)

10 RELACJE Z LUDŹMI ف ق د ا ل ح ب ة غ ر ب ة Utrata kochanej osoby jest niczym wygnanie. (65) ال ي ك ون الص د يق ص د يقا ح ت ى ي ح ف ظ أ خ اه ف ي ث ال ث : ف ي ن ك ب ت ه و غ ي ب ت ه و و ف ات ه Prawdziwym przyjacielem jest ten, kto chroni swego brata w trzech sytuacjach: w jego niedoli, pod jego nieobecność oraz w chwili jego śmierci. (134)

11 RELACJE Z LUDŹMI أ ح ب ب ح ب يب ك ه و نا م ا ع س ى أ ن ي ك ون ب غ يض ك ي و ما م ا و أ ب غ ض ب غ يض ك ه و نا م ا ع س ى أ ن ي ك ون ح ب يب ك ي و ما م ا Kochaj przyjaciela, lecz zachowaj w tym umiar, może on bowiem pewnego dnia zwrócić się przeciwko tobie. Bądź szorstki dla wroga, lecz zachowaj w tym umiar, może on bowiem pewnego dnia zostać twoim przyjacielem. (268)

12 ŚWIAT DOCZESNY إ ذ ا أ ق ب ل ت الد ن ي ا ع ل ى أح د أ ع ار ت ه م ح اس ن غ ي ر ه و ا ذ ا س ل ب ت ه م ح اس ن ن ف س ه أ د ب ر ت ع ن ه Kiedy świat zwraca się ku komuś, użycza mu dóbr kogoś innego, a kiedy się od niego odwraca, zabiera jego własne dobro. (9) أ ه ل الد ن ي ا ك ر ك ب ي س ار ب ه م و ه م ن ي ام Ludzie tego świata są jak podróżnicy prowadzeni podczas snu. (64)

13 ŚWIAT DOCZESNY ج و ف ه ا ي ه و ي م ث ل الد ن ي ا ك م ث ل ال ح ي ة ل ي ن م س ه او الس م الن اق ع ف ي إ ل ي ه ا ال غ ر ال ج اه ل و ي ح ذ ر ه ا ذ والل ب ال ع اق ل Ten świat jest jak wąż - miękki w dotyku, lecz tkwi w nim jad. Ignorant chwyta za niego, rozumny jest wobec niego ostrożny. (119) الد ن ي ا د ار م م ر ال د ار م ق ر و الن اس ف يه ا ر ج ال ن : ر ج ل ب اع ف يه ا ب ق ه ا و ر ج ل اب ت اع ن ف س ه ف أ ع ت ق ه ا ن ف س ه ف أ و Świat jest przejściowym, nie stałym, miejscem zamieszkania. Są w nim dwa rodzaje ludzi: ten, który sprzedaje swoją duszę, rujnując ją; oraz ten, który wykupuje swoją duszę, uwalniając ją. (133)

14 ŚWIAT DOCZESNY الن اس أ ب ن اء الد ن ي ا و ال ي ال م الر ج ل ع ل ى ح ب أ م ه Ludzie są dziećmi świata; nie można nikogo winić za to, że kocha swoją matkę. (303) الدنيا: ت غ ر و ت ض ر و ت م ر إ ن اهلل ت ع ال ى ل م ي ر ض ه ا ث و ابا ل و ل ي ائ ه و ال ع ق ابا ل ع د ائ ه و ا ن أ ه ل الد ن ي ا ك ر ك ب ب ي ن ا ه م ح ل وا إ ذ ص اح ب ه م س ائ ق ه م ف ار ت ح ل وا Świat zwodzi, szkodzi i przemija. Bóg nie uczynił go ani nagrodą dla świętych, ani karą dla grzeszników. Mieszkańcy tego świata są jak jeźdźcy w przystrojonej karawanie, kiedy przewodnik daje znak, ruszają w drogę. (415)

15 ŚWIAT DOCZESNY م ن ه وم ان ال ي ش ع ب ان : ط ال ب ع ل م و ط ال ب د ن ي ا Dwie osoby nigdy nie będą zaspokojone w swych poszukiwaniach: ten, kto goni za wiedzą i ten, kto goni za światem. (457) الد ن ي ا خ ل ق ت ل غ ي ر ه ا ول م ت خ ل ق ل ن ف س ه ا Świat został stworzony w pewnym celu, nie jako cel sam w sobie. (463)

16 RELIGIA ن و م ع ل ى ي ق ين خ ي ر م ن ص ال ة ف ي ش ك Sen człowieka pewnego lepszy jest od modlitwy w stanie zachwianej wiary. (97) ك م م ن ص ائ م ل ي س ل ه م ن ص ي ام ه إ ال ال ج وع و الظ م أ و ك م م ن ن و م ا ل ك ي اس ق ائ م ل ي س ل ه م ن ق ي ام ه إ ال الس ه ر و ال ع ن اء ح ب ذ ا و ا ف ط ار ه م Jak wielu spośród poszczących wynosi z postu jedynie głód i pragnienie! Jak wielu spośród modlących się wynosi z modlitwy jedynie senność i trud! Jakże lepsze w porównaniu z nimi są sen i śniadanie mędrców! (145)

17 RELIGIA ا ل يم ان م ع ر ف ة ب ال ق ل ب و ا ق ر ار ب الل س ان وع م ل ب ا ل ر ك ا ن Wiara to doświadczenie sercem, potwierdzenie językiem oraz czyn rękoma. (227) إذ ا أ ض ر ت الن و اف ل بال ف ر ائ ض ف ار ف ض وه ا Odpuść przestrzeganie aktów nadobowiązkowych jeśli przeszkadzają ci w obowiązkowych. (279)

18 RELIGIA الد اع ي ب ال ع م ل ك الر ام ي ب ال و ت ر Człowiek, który modli się lecz nic nie robi jest jak ten, kto strzela z łuku bez cięciwy. (337) ا ل يم ان أ ن ت ؤث ر الص د ق ح ي ث ي ض ر ك ع ل ى ال ك ذ ب ح ي ث ي ن ف ع ك و أ ال ي ك ون ف ي ح دي ث ك ف ض ل ع ن ع ل م ك و أ ن ت ت ق ي اهلل ف ي ح د يث غ ي ر ك Wiara oznacza, że wolisz prawdę, która boli od fałszu przynoszącego korzyści; oraz że nie ma w twoich słowach niczego, co wykracza poza twoje czyny; oraz że jesteś świadomy Boga mówiąc o innych ludziach. (458)

19 RELIGIA ل ل م ؤ م ن ث ال ث س اع ات: ف س اع ة ي ن اج ي ف يه ا ر ب ه و س اع ة ي ر م م ع اش ه و س اع ة ي خ ل ي ب ي ن ن ف س ه و ب ي ن ل ذ ت ه ا ف ي ما ي ح ل و ي ج م ل. و ل ي س ل ل ع اق ل أ ن ي ك ون ش اخ صا إ ال ف ي ث ال ث : م ر م ة ل م ع اش أ و ل ذ ة ف ي غ ي ر م ح ر م أ و خ ط و ة ف ي م ع اد Czas wierzącego składa się z trzech części: czasu, który spędza z Bogiem; czasu, który spędza na zdobycie utrzymania; oraz czasu, który spędza na radowaniu się tym, co przyjemne i dozwolone. Oto trzy rzeczy, którymi zajmuje się mędrzec - utrzymanie, uczynki dla życia wiecznego oraz dozwolone przyjemności. (390)

20 RELACJA Z BOGIEM م ن أ ص ل ح م ا ب ي ن ه و ب ي ن اهلل أ ص ل ح اهلل م ا ب ي ن ه و ب ي ن الن اس و م ن أ ص ل ح أ م ر آخ ر ت ه أ ص ل ح اهلل ل ه أ م ر د ن ي اه و م ن ك ان ل ه م ن ن ف س ه و اع ظ ك ان ع ل ي ه م ن اهلل ح اف ظ Jeśli człowiek dba o to, co pomiędzy nim a Bogiem, Bóg zadba o to, co pomiędzy nim a innymi ludźmi. Jeśli człowiek dba o życie wieczne, Bóg zadba o jego sprawy w życiu doczesnym. Ci, którzy pouczają siebie samych mają boską ochronę. (89)

21 RELACJA Z BOGIEM ق و ما ع ب د وا اهلل ق وما ع ب د وا اهلل ر غ ب ة ف ت ل ك ع ب اد ة الت ج ار و ا ن إ ن ق و ما ع ب د وا اهلل ش ك ار ف ت ل ك ع ب اد ة ر ه ب ة ف ت ل ك ع ب اد ة ال ع ب يد و ا ن ا ل ح ر ار Niektórzy czczą Boga w nadziei na nagrodę jest to wiara kupców. Inni czczą Boga w obawie przed karą jest to wiara niewolników. Inni czczą Boga z wdzięczności oto wiara ludzi wolnych. (237) ال ح اك م ات ق وا م ع اص ي اهلل ف ي ال خ ل و ات ف إ ن الش اه د ه و Strzeż się nieposłuszeństwa Bogu kiedy jesteś sam, twój świadek będzie bowiem twoim sędzią. (324)

22 JĘZYK ال لس ان س ب ع إ ن خ ل ي ع ن ه ع ق ر Język jest nieujarzmionym zwierzęciem, wypuść go, a będzie ranił. (60) ال ك ال م إ ذ ا ت م ال ع ق ل ن ق ص Im więcej rozumu, tym mniej gadaniny. (71)

23 JĘZYK ال ك ال م ف ي و ث اق ك م ا ل م ت ت ك ل م ب ه ف إذ ا ت ك ل م ت ب ه ص ر ت ف ي و ث اق ه ف اخ ز ن ل س ان ك ك م ا ت خ ز ن ذ ه ب ك و و ر ق ك ف ر ب ك ل م ة س ل ب ت ن ع م ة و ج ل ب ت ن ق م ة Słowa pozostają pod twoją kontrolą do momentu kiedy je wypowiesz, po ich wypowiedzeniu to one kontrolują ciebie. Zważaj więc na słowa tak jak zważasz na swe złoto i srebro, wiele słów odbiera bowiem błogosławieństwa i przynosi karę. (381)

24 JĘZYK ت ك ل م وا ت ع ر ف وا ف إ ن ال م ر ء م خ ب وء ت ح ت ل س ان ه Mów i daj się poznać, człowiek jest bowiem schowany pod swym językiem. (392) ق و ل أ ن ف ذ م ن ص و ل ر ب Wiele słów jest groźniejszych niż atak. (394)

25 PRZEBACZENIE إ ذ ا ق د ر ت ع ل ى ع د و ك ف اج ع ل ال ع ف و ع ن ه ش ك ار ل ل ق د ر ة ع ل ي ه Kiedy pokonałeś wroga, okaż mu przebaczenie z wdzięczności za to, że dano ci go pokonać. (11) م ت ى أ ش ف ي غ ي ظ ي إ ذ ا غ ض ب ت أ ح ين أ ع ج ز ع ن ا ل ن ت ق ام ف ي ق ا ل ع ف و ت ل و ل و ص ب ر ت أ م ح ين أ ق د ر ع ل ي ه ف ي ق ال لي: ل ي: Kiedy odczuwam gniew, cóż da mu upust? Gdy nie mam możliwości zemsty i mówią mi bym był wytrwały, czy też gdy mam możliwość zemsty i mówią mi bym wybaczył? (194)

26 WŁADZA م ن ن ص ب ن ف س ه ل لن اس إ م اما ف ل ي ب د أ ب ت ع ل يم ن ف س ه ق ب ل ت ع ل يم غ ي ر ه و ل ي ك ن ت أ د يب ه ب س ير ت ه ق ب ل ت أ د يب ه ب ل س ان ه و م ع ل م ن ف س ه و م ؤ د ب ه ا أ ح ق ب ا ل ج ال ل م ن م ع ل م الن اس و م ؤ د ب ه م. Ten, kto zostaje przywódcą innych, pouczać musi siebie zanim zacznie pouczać innych; i niech poucza swym przykładem zanim pouczać będzie językiem. Samokształcenie i praca nad sobą godniejsze są szacunku niż uczenie innych ludzi. (73)

27 WŁADZA م ن م ل ك اس ت أث ر Kto ma władzę, zazwyczaj jest stronniczy. (160) ب ئ س الز اد إ ل ى ال م ع اد ال ع د و ان ع ل ى ال ع ب اد Tym, co przyniesie najgorsze skutki w życiu wiecznym jest despotyzm wobec ludzi. (221)

28 WŁADZA أ و ل ى الن اس ب ال ع ف و أ ق د ر ه م ع ل ى ال ع ق وب ة Ten spośród ludzi, kto ma największą możliwość karania powinien być najbardziej skłonny do przebaczania. (52) ي و م ال م ظ ل وم ع ل ى الظ ال م أ شد م ن ي و م الظ ال م ع ل ى ال م ظ ل و م Dzień, w którym uciskani zwrócą się przeciw swemu oprawcy bardziej będzie srogi niż dzień, w którym oprawca zwraca się przeciw uciskanym. (241)

29 WIEDZA و م ن اس ت ب د ب ر أ ي ه ه ل ك و م ن ش او ر الر ج ال ش ار ك ه ا ف ي ع ق ول ه ا Ten, kto działa w oparciu jedynie o własną opinię może być zgubiony; lecz ten, kto konsultuje się z innymi korzysta również z ich rozumienia spraw. (161) م ا أ ك ث ر ال ع ب ر وأ ق ل ا ل ع ت ب ار Tak wiele jest lekcji, a tak mało się z nich korzysta! (297)

30 WIEDZA م ن ح ذ ر ك ك م ن ب ش ر ك Ten, który cię poucza jest jak ten, który przynosi ci dobre wieści. (59) ال ح ك م ة ض ال ة ال م ؤ م ن ف خ ذ ال ح ك م ة و ل و م ن أ ه ل الن ف اق Mądrość jest dla wierzącego jak przedmiot, który zgubił, wysłuchuj więc mądrych słów nawet jeśli padają z ust hipokryty. (80)

31 WIEDZA ال ي س ت ح ي ي ن أ ح د م ن ك م إ ذ ا س ئ ل ع م ا ال ي ع ل م أ ن ي ق ول : ال أ ع ل م و و ال ي س ت ح ي ي ن أ ح د إ ذ ا ل م ي ع ل م الش ي ء أ ن ي ت ع ل م ه. ع ل ي ك م ب الص ب ر ف إ ن الص ب ر م ن ا ل يم ان ك الر أ س م ن ال ج س د و ال خ ي ر ف ي ج س د ال أر س م ع ه و ال في إ يم ان ال ص ب ر م ع ه Gdy pytają was o to czego nie wiecie, nie wstydźcie się przyznać, że nie wiecie; a kiedy czegoś nie wiecie, nie wstydźcie się tego nauczyć. Miejcie cierpliwość, gdyż jest ona dla wiary tym, czym głowa dla ciała, bez użytku jest ciało bez głowy, tak jak wiara bez cierpliwości. (82)

32 WIEDZA م ن ت ر ك ق و ل : ال أ د ري أ ص يب ت م ق ات ل ه Kto zaprzestaje mówić nie wiem, kieruje się ku swej zgubie. (85) ر ب ع ال م ق د ق ت ل ه ج ه ل ه و ع ل م ه م ع ه ال ي ن ف ع ه Często człowieka wykształconego gubi ignorancja, a wiedza jaką posiada nie przynosi mu pożytku. (107)

33 WIEDZA الن اس أ ع د اء م ا ج ه ل وا Ludzie są wrogami tego, czego nie znają. (172) م ن اس ت ق ب ل و ج وه ا ل ر اء ع ر ف م و اق ع ال خ ط ا Ten, kto bierze pod uwagę wszystkie punkty widzenia, wie gdzie kryją się pułapki. (173)

34 WIEDZA وقال عليه السالم لما سمع قول الخوارج ال ح ك م إ ال هلل : ك ل م ة ح ق ي ر اد ب ه ا ب اط ل Słysząc słowa Charydżytów: decyzja należy tylko do Boga Imām, pokój z nim, powiedział: Słowa te są prawdą, ich intencja jest jednak fałszywa. (198) ك ل و ع اء ي ض يق ب م ا ج ع ل ف يه ا ل و ع اء ال ع ل م ف إ ن ه ي ت س ع ب ه Każde naczynie zmniejsza swą pojemność gdy jest napełniane, z wyjątkiem naczynia napełnianego wiedzą, która powiększa je. (205)

35 WIEDZA ال غ ن ى ك ال ع ق ل و ال ف ق ر ك ال ج ه ل و ال م ير اث ك ا ل د ب و ال ظ ه ير ك ال م ش او ر ة Nie ma większego bogactwa nad rozum, ani większego ubóstwa od niewiedzy. Nie ma większego dziedzictwa nad dobre maniery, ani większego wsparcia od konsultacji z innymi. (54)

36 WIEDZA اع ق ل وا ال خ ب ر إ ذ ا س م ع ت م وه ع ق ل ر ع اي ة ال ع ق ل ر و اي ة ف إ ن ر و اة ال ع ل م ك ث ير و ر ع ات ه ق ل يل Kiedy słyszycie jakieś wieści, sprawdźcie je biorąc za kryterium inteligencję, przekazicieli wiedzy jest bowiem wielu, lecz strażników wiedzy mniej. (98) ال ع ل م ع ل م ان : م ط ب وع و م س م وع و ال ي ن ف ع ال م س م وع إ ذ ا ل م ي ك ن ال م ط ب وع Są dwa rodzaje wiedzy: ta, która jest przyswajana i ta, która jest zaledwie wysłuchiwana. Wysłuchiwana wiedza nie przynosi żadnej korzyści dopóki nie zostanie przyswojona. (338)

37 WIEDZA ال ت ج ع ل وا ع ل م ك م ج ه ال و ي ق ين ك م ش ك ا إ ذ ا ع ل م ت م ف اع م ل وا و ا ذ ا ف أ ق د م وا ت ي ق ن ت م Nie zamieniajcie swej wiedzy w ignorancję a pewności w zwątpienie. Kiedy wiecie działajcie, kiedy jesteście pewni kontynuujcie. (274) ف ي ال ق ر آن ن ب أ م ا ق ب ل ك م و خ ب ر م ا ب ع د ك م و ح ك م م ا ب ي ن ك م Koran zawiera przesłanie z przeszłości, informacje o przyszłości oraz mądrość na dzień dzisiejszy. (313)

38 SERCE ل ق د ع ل ق ب ن ي اط هذ ا ا ل ن س ان ب ض ع ة ه ي أ ع ج ب م ا ف يه : و ذل ك ال ق ل ب و ل ه م و اد م ن ال ح ك م ة و أ ض د اد م ن خ ال ف ه ا ف إ ن س ن ح ل ه الر ج اء أ ذ ل ه الط م ع و ا ن ه اج ب ه الط م ع أ ه ل ك ه ال ح ر ص و ا ن م ل ك ه ال ي أ س ق ت ل ه ا ل س ف وا ن ع ر ض ل ه ال غ ض ب اشت د ب ه ال خ و ف ال غ ي ظ و ا ن أ س ع د ه الر ض ى ن س ي الت ح ف ظ إ ن غ ال ه ش غ ل ه ال ح ذ ر و ا ن ات س ع ل ه ا ل م ر اس ت ل ب ت ه ال غ ر ة و ا ن أ ف اد م اال أ ط غ اه الغ ن ى و ا ن أ ص اب ته م ص يب ة ف ض ح ه ال ج ز ع و ا ن ع ض ت ه ال ف اق ة ش غ ل ه ال ب ال ء و ا ن ج ه د ه ال ج وع ق ع د ب ه الض ع ف وا ن أ ف ر ط ب ه الش ب ع ك ظ ت ه ال ب ط ن ة. ف ك ل ت ق ص ير ب ه م ض ر و ك ل إ ف ر اط ل ه م ف س د.

39 SERCE Jest w człowieku część ciała połączona z nim żyłą i jest to najbardziej zadziwiająca rzecz jaką posiada. Jest to serce. Jest w nim miejsce na mądrość i to, co jej zaprzecza. Kiedy widzi ono promyk nadziei, pożądliwość uniża jego status; kiedy pożądanie zwiększa się, rujnuje je chciwość. Gdy pustoszy je rozczarowanie, zabija je żal. Gdy pojawia się w nim gniew, rozwija się w nim wściekłość. Kiedy odczuwa ono przyjemność, zapomina o ostrożności. Kiedy ogarnia je strach, staje się nieuważne. Gdy doświadcza spokoju, staje się niedbałe. Gdy cieszy się bogactwem, staje się zarozumiałe. Gdy napotyka problemy, ogarnia je niepokój. Gdy doświadcza niedostatku, wpada w rozpacz. Gdy dotyka je głód, staje się słabe. Jeśli jest zbyt syte, boli je ciężkość żołądka. Każdy więc niedostatek jest dla niego szkodliwy, każdy nadmiar jest dla niego zgubny. (108)

40 SERCE ال ح ك م إ ن هذ ه ال ق ل وب ت م ل ك م ا ت م ل ا ل ب د ان ف اب ت غ وا ل ه ا ط ر ائ ف Serca ulegają znużeniu, tak jak ulegają mu ciała, szukaj więc dla nich słów mądrości. (91) اح ص د الش ر م ن ص د ر غ ي ر ك ب ق ل ع ه م ن ص د ر ك Usuwaj zło z serc innych ludzi wykorzeniając je z własnego serca. (178)

41 SERCE إ ن ل ل ق ل وب إق ب اال و ا د ب ا ار ف إ ذ ا أ ق ب ل ت ف اح م ل وه ا ع ل ى الن و اف ل و اذ ا أ د ب ر ت ف اق ت ص ر وا ب ه ا ع ل ى ال ف ر ائ ض Serca posuwają się naprzód i cofają, kiedy więc twe serce posuwa się naprzód, daj mu więcej zajęć; kiedy zaś się cofa, ogranicz je do czynów obowiązkowych. (312) ال ق ل ب م ص ح ف ال ب ص ر Serce jest księgą percepcji. (409)

42 UMIARKOWANIE ك ن س م حا و ال ت ك ن م ب ذ ار و ك ن م ق د ار و ال ت ك ن م ق ت ار Bądź hojny nie będąc rozrzutnym, doceniaj wartość nie będąc skąpym. (33) ه ل ك ف ي ر ج ال ن : م ح ب غ ال و م ب غ ض ق ال Dwóch spośród ludzi będzie zgubionych: ten, który kocha mnie przesadnie oraz ten, który gorąco mnie nienawidzi. (117)

43 UMIARKOWANIE م ا ع ال م ن اق ت ص د Kto jest umiarkowany, nie błądzi. (140) ال ت ر ى ال ج اه ل إ ال م ف ر طا أ و م ف ر طا Ignorant zawsze albo zaniedbuje albo przesadza. (70)

44 UPŁYW CZASU الد هر ي خ ل ق ال ل ب د ان و ي ج د د ا ل م ال و ي ق ر ب ال م ن ي ة وي ب اع د ا ل م ن ي ة م ن ظ ف ر ب ه ن ص ب وم ن ف ات ه ت ع ب Czas zużywa nasze ciała lecz ożywia nadzieje, przybliża śmierć ale oddala spełnienie pragnień. Ktokolwiek odpowiednio go wykorzystuje, napotyka wycieńczenie, ktokolwiek pozwala mu się wymknąć, również napotyka trudności. (72)

45 UPŁYW CZASU ن ف س ال م ر ء خ ط اه إ ل ى أ ج ل ه Każdy twój oddech jest krokiem ku śmierci. (74) ا ل م ر ق ر يب و ا ل ص ط ح اب ق ل يل Dzień Sądu jest bliski a nasze wspólne towarzystwo krótkie. (168)

46 UPŁYW CZASU ك ل م ع اج ل ي س أ ل ا ل ن ظ ار و ك ل م ؤ ج ل ي ت ع ل ل بالت س ويف Kiedy dosięga człowieka śmierć, prosi o więcej czasu; kiedy jednak ma dużo czasu, marnuje go odkładając wszystko na później. (285) إ ن هذ ا ا ل م ر ل ي س ب ك م ب د أ و ال إ ل ي ك م ان ت ه ى و ق د ك ان ص اح ب ك م هذ ا ي س اف ر ف ع د وه ف ي ب ع ض أ س ف ار ه ف إ ن ق د م ع ل ي ك م و ا ال ق د م ت م ع ل ي ه Mówiąc do ludzi opłakujących śmierć bliskiej osoby: Nic nie zaczyna się od was i nie kończy się na was. Ten wasz towarzysz był w swoim życiu podróżnikiem i w dalszym ciągu myślcie o nim jak o podróżniku, do którego kiedyś dołączycie. (357)

47 UPŁYW CZASU هذ ا م ا ك ن ت م ت ت ن اف س ون ف يه ب ا ل م س Przechodząc obok góry śmieci, Imām powiedział: Oto rzeczy, o które jeszcze do wczoraj kłóciliście się i zabiegaliście o nie. (195) آد م م ا ال ب ن و ال ف خ ر : أ و ل ه ن ط ف ة و آخ ر ه ج يف ة و ال ي ر ز ق ن ف س ه و ال ي دف ع ح ت ف ه Człowiek potrafi być taki próżny, choć jego początkiem było nasienie, jego końcem są zwłoki, nie potrafi sam się wyżywić ani oddalić śmierci. (454)

48 BYCIE TU I TERAZ اح ذ ر وا ن ف ار الن ع م ف م ا ك ل ش ار د ب م ر د ود Uważaj by błogosławieństwa nie przemknęły ci przez palce, nie wszystko bowiem co nam umyka powróci. (246) إ ذ ا ل م ي ك ن م ا ت ر يد ف ال ت ب ل م ا ك ن ت Gdy to, do czego dążysz nie spełnia się, nie zamartwiaj się tym, kim byłeś. (69)

49 BYCIE TU I TERAZ ي و م ك ال ذ ي ق د م ك ال ذ ي ل م ي أ ت ك ع ل ى ي اب ن آد م ال ت ح م ل ه م ي و أ ت اك ف إ ن ه إ ن ي ك م ن ع م ر ك ي أ ت اهلل ف يه ب ر ز ق ك O synu Adama, nie mieszaj zmartwień o dzień, który jeszcze nie nadszedł z dniem, który nadszedł. Jeśli dzień dzisiejszy jest częścią twojego życia, Bóg da ci nań zaopatrzenie. (267)

50 BYCIE TU I TERAZ إض اع ة ال ف ر ص ة غ ص ة Zmarnowanie okazji jest męką. (118) ل ي س ب ل د بأ ح ق ب ك م ن ب ل د خ ي ر ال ب ال د م ا ح م ل ك Żaden kraj nie ma nad tobą większego prawa niż inny. Najlepszym dla ciebie krajem jest ten, który cię przyjmuje. (442)

51 BYCIE TU I TERAZ م ن ال خ ر ق ال م ع اج ل ة ق ب ل ا ل م ك ان و ا ل ناة ب ع د ال ف ر ص ة Znakiem głupoty jest pośpiech przed właściwą porą oraz czekanie aż minie okazja. (363) ال ت س أ ل ع م ا ال ي ك ون ف ف ي ال ذ ي ق د ك ان ل ك ش غ ل Nie pytajcie o rzeczy jakie mogą się wydarzyć, macie wystarczająco zmartwień z tym, co się wydarza. (364)

52 BYCIE TU I TERAZ ي ا ب ن آد م الر ز ق ر ز ق ان : ر ز ق ت ط ل ب ه و ر ز ق ي ط ل ب ك ف إ ن ل م م ت أ ت ه أ ت اك ف ال ت ح م ل ه م س ن ت ك ع ل ى ه م ي و م ك! ك ف اك ك ل ي و ع ل ي م ا في ه ف إ ن ت ك ن الس ن ة م ن ع م ر ك ف إن اهلل ت ع ال ى س ي ؤ ت يك ف م ا ف ي ك ل غ د ج د يد م اق س م ل ك و ا ن ل م ت ك ن الس ن ة م ن ع م ر ك ت ص ن ع ب ال ه م في م ا ل ي س ل ك و ل ن ي س ب ق ك إ ل ى ر ز ق ك ط ال ب و ل ن ي غ ل ب ك ع ل ي ه غ ال ب و ل ن ي ب ط ىء ع ن ك م ا ق د ق د ر ل ك.

53 BYCIE TU I TERAZ Synu Adama, dwa są rodzaje zaopatrzenia: to, o które ty zabiegasz i to, które zabiega o ciebie - to, które przychodzi do ciebie kiedy tobie nie udaje się go zdobyć. Nie zamieniaj więc zmartwień jednego dnia w zmartwienia o cały rok. To co zdobędziesz jednego dnia wystarczy ci na ten dzień. Jeśli masz przed sobą jeszcze rok życia to dobry Bóg da ci na każdy dzień to, co ci przeznaczył. Jeśli nie masz przed sobą roku życia, nie martw się o to, co nie jest dla ciebie. Nikt inny nie dosięgnie przeznaczonych ci dóbr przed tobą, tak jak ty nie dosięgniesz dóbr przeznaczonych innym. To, co dla ciebie przewidziane nie będzie opóźnione. (379)

54 BOGACTWO, UBÓSTWO I MATERIALIZM أ ش ر ف ال غ ن ى ت ر ك ال م نى Największym bogactwem jest zaniechanie pożądań. (34) الط م ع ر ق م ؤ ب د Chciwość jest niekończącym się niewolnictwem. (180)

55 BOGACTWO, UBÓSTWO I MATERIALIZM الط ام ع ف ي و ث اق الذ ل Chciwiec jest w kajdanach upokorzenia. (226) ال غ ن ى ف ي ال غ ر ب ة و ط ن و ال ف ق ر ف ي ال و ط ن غ ر ب ة Bogactwo sprawia, że czujesz się u siebie nawet w obcym kraju; ubóstwo sprawia, że jesteś obcym we własnym mieście. (56)

56 BOGACTWO, UBÓSTWO I MATERIALIZM ال ق ن اع ة م ال ال ي ن ف د Zadowolenie jest bogactwem, które nigdy się nie wyczerpuje. (57) ال ت س ت ح م ن إ ع ط اء ال ق ل يل ف إ ن ال ح ر م ان أ ق ل م ن ه Nie wstydź się dawać mało, jeszcze gorzej jest nie dać w ogóle. (67)

57 BOGACTWO, UBÓSTWO I MATERIALIZM ال ع ف اف ز ين ة ال ف ق ر والش ك ر ز ين ة الغ ن ى Przyzwoitość jest ozdobą ubogich, wdzięczność ozdobą bogatych. (68) ل م ي ذ ه ب م ن م ال ك م ا و ع ظ ك Nie pomniejsza twego majątku strata, z której płynie jakaś nauka. (196)

58 PRACA NAD SOBĄ سيئة تسوءك خير عند اهلل من حسنة تعجبك Zły czyn, który cię odpycha lepszy jest w oczach Boga niż dobry uczynek, który czyni cię dumnym. (46) أ ف ض ل ا ل ع م ال م ا أ ك ر ه ت ن ف س ك ع ل ي ه Najszlachetniejszy czyn to ten, do którego musisz się zmusić. (249)

59 PRACA NAD SOBĄ أ شد الذ ن وب م ا اس ت ه ان ب ه ص اح ب ه Najgorszym ze złych uczynków jest ten, który uważamy za mało znaczący. (348) الص ب ر ص ب ر ان : ص ب ر ع ل ى م ا ت ك ر ه و ص ب ر ع م ا ت ح ب Dwa są rodzaje cierpliwości: cierpliwość w obliczu tego, co ci niemiłe oraz cierpliwość w braku tego, co ci miłe. (55)

60 PRACA NAD SOBĄ أ ي ه ا الن اس ات ق وا اهلل ال ذ ي إ ن ق ل ت م س م ع و ا ن أ ض م ر ت م ع ل م ال م و ت ال ذ ي إ ن ه ر ب ت م م ن ه أ د ر ك ك م و ا ن أ ق م ت م أ خ ذ ك م و ب اد ر وا و ا ن ن س يت م وه ذ ك ر ك م Ludzie! Bójcie się Boga, który słyszy kiedy mówicie i wie kiedy trzymacie coś w tajemnicy. Bądźcie pomni śmierci, która obejmie was mimo, iż chcecie jej umknąć, pochwyci was jeśli pozostaniecie na swych miejscach i będzie o was pamiętac nawet kiedy wy o niej zapomnicie. (203)

61 PRACA NAD SOBĄ م ن ظ ن ب ك خ ي ار ف ص د ق ظ ن ه Jeśli ludzie myślą o tobie dobrze, staraj się, by ich opinia była zgodna z prawdą. (248) إ ذ ا و ص ل ت إ لي ك م أ ط ر اف الن ع م ف ال ت ن ف ر وا أ ق ص اه ا ب ق ل ة الش ك ر. Kiedy spotyka was małe dobro, nie odpychajcie go poprzez niewdzięczność. (13)

62 IDEALNY CHARAKTER ك ان ل ي في ما م ض ى أ خ ف ي اهلل و ك ان ي ع ظ م ه ف ي ع ي ن ي ص غ ر الد ن ي ا ف ي ع ي ن ه و ك ان خ ار جا م ن س ل ط ان ب ط ن ه ف ال ي ش ت ه ي م ا ال ي ج د و ال ي ك ث ر إ ذ ا و ج د. و ك ان أ ك ث ر د ه ر ه ص ام تا فإ ن ق ال ب ذ ال ق ائ ل ين و ن ق ع غ ل يل الس ائ ل ين و ك ان ض ع يفا م س ت ض ع فا! ف إ ن ج اء ال ج د ف ه و ل ي ث غ اب و ص ل و اد ال وك ان ال ي ل وم أ ح دا ع ل ى م ا ي ج د ال ع ذ ر ي د ل ي ب ح ج ة ح ت ى ي أ ت ي ق اض يا ف ي م ث ل ه ح ت ى ي س م ع اع ت ذ ار ه و ك ان ال ي ش ك و و ج عا إ ال ع ن د ب ر ئ ه و ك ان يق ول م ا ي ف ع ل و ال ي ق ول م ا ال ي ف ع ل و ك ان إذ ا غ ل ب ع ل ى ال ك ال م ل م ي غ ل ب ع ل ى الس ك وت و ك ان ع ل ى م ا ي س م ع أ ح ر ص م ن ه ع ل ى أ ن ي ت ك ل م و ك ان إذ ا ب د ه ه أ م ر ان ن ظ ر أ ي ه م ا أ ق ر ب إ ل ى ال ه و ى في خ ال ف ه. ف ع ل ي ك م ب هذ ه ال خ ال ئ ق ف ال ز م وه ا و ت ن اف س وا ف يه ا ف إ ن ل م ت س ت ط يع وه ا ف اع ل م وا أ ن أ خ ذ ال قل يل خ ي ر م ن ت ر ك ال ك ث ير.

63 IDEALNY CHARAKTER Miałem kiedyś brata w wierze; znikomość świata w jego oczach uczyniła go wielkim w moich oczach. Nie rządził nim jego żołądek; nie pragnął tego, czego nie miał, a gdy coś otrzymał, nie prosił o więcej. Najczęściej zachowywał milczenie, kiedy jednak przemawiał milczeli wszyscy inni mówcy, gasił pragnienie wszystkich pytających. Był delikatny i słaby ale w razie potrzeby był niczym lew w dżungli lub wąż w dolinie. Nie wysuwał żadnego argumentu, który nie byłby decydujący. Nie ganił nikogo za coś, co mogłoby być usprawiedliwione dopóki nie wysłuchał usprawiedliwienia. Nie narzekał na problemy aż do momentu gdy znikały. Mówił to co robił, nie mówił tego, czego nie robił. Mógł być pokonany w mowie, nigdy jednak nie był pokonany w milczeniu, chętniej słuchał niż przemawiał. Gdy stawał przed wyborem, sprawdzał ku czemu skłaniają się jego pożądania i robił coś przeciwnego. Te cechy charakteru są dla was obowiązujące, trzymajcie się więc ich i prześcigajcie się w nich wzajemnie. Nawet jeśli nie możecie osiągnąć ich wszystkich, wiedzcie, że posiadanie części jest lepsze niż porzucenie całości. (289)

64 IDEALNY CHARAKTER ه ل ك ام ر ؤ ل م ي ع ر ف ق د ر ه Zgubiony jest ten, kto nie zna swej wartości. (149) ق يم ة ك ل ام ر ىء م ا ي ح س ن ه Wartością człowieka są jego osiągnięcia. (81) ف ي ت ق ل ب ا ل ح و ال ع ل م ج و اه ر الر ج ال Zmiana okoliczności ujawnia naturę ludzi. (217)

65 IDEALNY CHARAKTER ط وب ى ل م ن ذ ل ف ي ن ف س ه و ط اب ك س ب ه و ص ل ح ت س ر ير ت ه و ح س ن ت خ ل يق ت ه وأ ن ف ق ال ف ض ل م ن م ال ه و أ م س ك ال ف ض ل م ن ل س ان ه و ع ز ل ع ن الن اس ش ر ه و و س ع ت ه الس ن ة و ل م ي ن س ب إ ل ى ال ب د ع ة Błogosławiony jest ten, który jest pokorny względem siebie, którego środki utrzymania są godne, którego skryte myśli są czyste, którego charakter jest szlachetny, który rozdaje nadmiar majątku, który usuwa z mowy swojej to, co zbyteczne, który chroni ludzi przed złem, który zadowala się drogą (Proroka) i nie angażuje się w szkodliwe innowacje. (123)

66 CZYNY I ICH KONSEKWENCJE اذ ك ر وا ان ق ط اع ال لذ ات و ب ق اء الت ب ع ات Pamiętaj, że przyjemność przemija lecz konsekwencje pozostają. (433) ال ح ج ر ال غ ص يب ف ي الد ار ر ه ن ع ل ى خ ر اب ه ا Jeden niesprawiedliwie zdobyty kamień przy budowie domu spowoduje jego ruinę. (240)

67 CZYNY I ICH KONSEKWENCJE ش ت ان م ا ب ي ن ع م ل ي ن : ع م ل ت ذ ه ب ل ذ ت ه و ت ب ق ى ت ب ع ت ه و ع م ل ت ذ ه ب م ؤ ون ت ه و ي ب ق ى أ ج ر ه Jakże wielka jest różnica między dwoma czynami: czynem, którego przyjemność przemija, lecz jego konsekwencje pozostają, a czynem, którego trud przemija, lecz nagroda za niego pozostaje. (121)