Podręczniki Prawnicze. Postępowanie cywilne. Elwira Marszałkowska-Krześ (red.) 2. wydanie. C. H. Beck

Transkrypt

1 Podręczniki Prawnicze Postępowanie cywilne Elwira Marszałkowska-Krześ (red.) 2. wydanie C. H. Beck

2 PODRĘCZNIKI PRAWNICZE Elwira Marszałkowska-Krześ (red.) Postępowanie cywilne

3 W sprzedaży: A. Zieliński (red.) KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO. KOMENTARZ, wyd. 3 Komentarze Kodeksowe M. Uliasz KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO. KOMENTARZ, wyd. 2 Komentarze Becka J. Nowińska, P. Cioch POSTĘPOWANIE CYWILNE Wykłady i Ćwiczenia E. Marszałkowska-Krześ (red.) POSTĘPOWANIE CYWILNE. PYTANIA. TABLICE Ćwiczenia Becka T. Ereciński (wprow.) POSTĘPOWANIE CYWILNE. ORZECZNICTWO Zbiory Orzecznictwa Becka G. Jędrejek KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO. EDYCJA PIERWSZA KodeksSystem KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO Z WPROWADZENIEM, wyd. 28 Twoje Prawo

4 Postępowanie cywilne Redaktor prof. dr hab. Elwira Marszałkowska-Krześ Autorzy prof. dr hab. Elwira Marszałkowska-Krześ profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, dyrektor Instytutu Prawa Cywilnego dr Łukasz Błaszczak Adiunkt Uniwersytetu Wrocławskiego Zakład Postępowania Cywilnego dr Izabella Gil Adiunkt Uniwersytetu Wrocławskiego Zakład Postępowania Cywilnego dr Ewa Rudkowska-Ząbczyk Adiunkt Uniwersytetu Wrocławskiego Zakład Postępowania Cywilnego wydanie 2. WYDAWNICTWO C. H. BECK WARSZAWA 2011

5 Poszczególne rozdziały opracowali: Elwira Marszałkowska-Krześ: II; V; X; XII 59 65; XIII 66 68, 70; XV Łukasz Błaszczak: I; IV; VI 24 27, pkt I III; XII 58; XIV; XVII; XXI Izabella Gil: III; VI 28, 34 pkt V, 35; IX; XIII 69, 71 75; XVIII; XIX; XX; XXI 125 Ewa Rudkowska-Ząbczyk: VII; VIII; XI; XVI Redakcja: Ksenia Rzepka, Magdalena Newecka Wydawnictwo C.H. Beck 2011 Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, Warszawa Skład i łamanie: Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. Druk i oprawa: P.W.P. INTERDRUK, Warszawa ISBN ISBN e-book

6 Spis treści Wykaz skrótów... XXVII Wykaz literatury... XXXI Przedmowa... XXXV Rozdział I. Wiadomości wstępne i wprowadzenie do nauki postępowania cywilnego Wprowadzenie historyczne. Pojęcie i funkcja postępowania cywilnego I. Rys historyczny II. Pojęcie postępowania cywilnego Główne przeobrażenia prawa procesowego cywilnego w Polsce po 2000 r Źródła prawa procesowego cywilnego I. Akty prawne II. Judykatura Prawo procesowe cywilne a prawo materialne cywilne Stosunek sądowego postępowania cywilnego do postępowania administracyjnego i sądowoadministracyjnego I. Sądowe postępowanie cywilne a postępowanie administracyjne II. Sądowe postępowanie cywilne a postępowanie sądowoadministracyjne Stosunek postępowania cywilnego do postępowania karnego Postępowanie cywilne a orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego Postępowanie cywilne a orzeczenia wstępne Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS) Pojęcie i kryteria wyodrębnienia sprawy cywilnej (materialne i formalne) Droga sądowa I. Pojęcie drogi sądowej II. Niedopuszczalność drogi sądowej III. Rodzaje niedopuszczalności drogi sądowej Przedmiot ochrony w postępowaniu cywilnym I. Teorie dotyczące przedmiotu ochrony Koncepcja roszczeń materialnych Koncepcja roszczeń procesowych II. Żądanie zawarte w powództwie a przedmiot ochrony prawnej Uwagi ogólne Żądanie o spełnienie świadczenia Żądanie ustalenia prawa lub stosunku prawnego Żądanie ukształtowania prawa lub stosunku prawnego

7 VI Spis treści Rozdział II. Przesłanki wymiaru sprawiedliwości Przesłanki procesowe I. Pojęcie przesłanek procesowych II. Rodzaje przesłanek procesowych Przesłanki dotyczące sądu Przesłanki dotyczące stron Przesłanki dotyczące przedmiotu sprawy Przesłanki procesowe bezwzględne i względne Przesłanki pozytywne i negatywne III. Sanowanie przesłanek procesowych Sanowanie przesłanek dotyczących sądu Sanowanie przesłanek dotyczących stron Sanowanie przesłanek dotyczących przedmiotu sprawy IV. Skutki braku przesłanek procesowych Skutki braku przesłanek procesowych bezwzględnych Skutki braku przesłanek procesowych względnych Przesłanki materialnoprawne Rozdział III. Rodzaje sądowego postępowania cywilnego Rozpoznawanie spraw cywilnych Rodzaje postępowań I. Tryby postępowania rozpoznawczego Proces Postępowanie nieprocesowe Rozdział IV. Zasady procesowe w postępowaniu cywilnym Pojęcie zasad procesowych i ich rodzaje w systemie prawa procesowego Zasady procesowe a konstytucyjne zasady wymiaru sprawiedliwości I. Zasada sądowego wymiaru sprawiedliwości II. Zasada prawa do sądu III. Zasada niezawisłości sędziowskiej IV. Zasada jednolitości sądów V. Zasada udziału obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości VI. Zasada nadzoru judykacyjnego Sądu Najwyższego VII. Zasada jawności VIII. Zasada instancyjności Ogólna charakterystyka poszczególnych zasad procesowych I. Zasada równości (równouprawnienia) stron i uczestników postępowania II. Zasada dyspozycyjności III. Zasada kontradyktoryjności IV. Zasada swobodnej oceny dowodów V. Zasada formalizmu procesowego VI. Zasada koncentracji (skupienia) materiału procesowego VII. Zasada kierownictwa sędziowskiego VIII. Zasada bezpośredniości

8 Spis treści VII IX. Zasada ustności Rozdział V. Organ procesowy Sąd I. Organizacja sądów w sprawach cywilnych II. Skład sądu Skład sądu I instancji Skład sądu II instancji Skład Sądu Najwyższego Referendarze sądowi Właściwość sądu I. Uwagi ogólne II. Właściwość rzeczowa Zasada ogólna Sąd okręgowy jako sąd I instancji III. Właściwość miejscowa Właściwość ogólna Właściwość przemienna Właściwość wyłączna IV. Właściwość funkcjonalna Funkcje sądu rejonowego Funkcje sądu okręgowego Funkcje sądu apelacyjnego Funkcje Sądu Najwyższego V. Właściwość umowna Wartość przedmiotu sporu I. Uwagi ogólne II. Sposób obliczania wartości przedmiotu sporu III. Kontrola wartości przedmiotu sporu Wyłączenie sędziego I. Uwagi ogólne II. Iudex inhabilis III. Iudex suspectus Podstawy wniosku Podmioty uprawnione Rozstrzygnięcie wniosku IV. Wyłączenie innych podmiotów Rozdział VI. Uczestnicy postępowania Pojęcie strony procesowej Zdolność sądowa Zdolność procesowa Zdolność postulacyjna Legitymacja procesowa I. Pojęcie legitymacji procesowej II. Rodzaje legitymacji procesowej Legitymacja bezpośrednia i pośrednia

9 VIII Spis treści 2. Legitymacja zwykła i nadzwyczajna Legitymacja czynna i bierna Legitymacja indywidualna i grupowa Legitymacja publiczna i prywatna III. Źródła legitymacji procesowej IV. Skutki braku legitymacji procesowej V. Sposoby konwalidacji braku legitymacji procesowej Współuczestnictwo procesowe I. Pojęcie i rodzaje współuczestnictwa w sporze II. Charakterystyka poszczególnych rodzajów współuczestnictwa Współuczestnictwo czynne i bierne Współuczestnictwo formalne Współuczestnictwo materialne Współuczestnictwo jednolite Współuczestnictwo konieczne Współuczestnictwo nienazwane III. Działania współuczestników w procesie Udział podmiotów na prawach strony w postępowaniu cywilnym I. Udział prokuratora w postępowaniu cywilnym Wszczęcie postępowania przez prokuratora Udział prokuratora w toczącym się już postępowaniu II. Udział organizacji społecznych w postępowaniu cywilnym III. Udział inspektorów pracy w postępowaniu cywilnym IV. Udział powiatowego (miejskiego) rzecznika konsumentów w postępowaniu cywilnym V. Udział Rzecznika Praw Obywatelskich w postępowaniu cywilnym Interwencja główna Interwencja uboczna Przypozwanie Reprezentacja stron i uczestników I. Pojęcie reprezentacji II. Przedstawicielstwo ustawowe III. Pełnomocnictwo procesowe IV. Działanie za stronę niebędącą osobą izyczną jej organu V. Zastępca pośredni Teoria urzędowa Teoria zastępstwa VI. Zastępstwo sądowe Skarbu Państwa Następstwo procesowe I. Rodzaje przekształceń podmiotowych II. Sukcesja ogólna III. Sukcesja szczególna Nabywca przedmiotu lub prawa objętego sporem Interwenient uboczny Zstępni małżonka Kurator Rozdział VII. Przedmiot postępowania cywilnego

10 Spis treści IX 36. Pojęcie powództwa Rodzaje powództw I. Powództwo o świadczenie Żądanie alternatywne Facultas alternativa Żądanie ewentualne II. Powództwo o ustalenie III. Powództwo o ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego Kumulacja i rozdrobnienie roszczeń I. Kumulacja roszczeń II. Rozdrobnienie roszczeń Zmiana powództwa Cofnięcie pozwu Rozdział VIII. Dowodzenie faktów i inne sposoby dokonywania ustaleń faktycznych w postępowaniu cywilnym Wstępna kwaliikacja stanu faktycznego sprawy Przedmiot dowodu I. Fakty jako przedmiot dowodu II. Normy prawne jako przedmiot dowodu Ciężar dowodu I. Pojęcie ciężaru dowodu II. Ciężar dowodu w znaczeniu formalnym III. Ciężar dowodu w znaczeniu materialnym Pozadowodowe sposoby dokonywania ustaleń faktycznych I. Fakty notoryjne II. Fakty znane sądowi urzędowo III. Fakty przyznane IV. Domniemania prawne V. Domniemania faktyczne VI. Dowód prima facie Postępowanie dowodowe I. Ogólne reguły postępowania dowodowego II. Postanowienie dowodowe III. Zabezpieczenie dowodu Środki dowodowe I. Klasyikacja środków dowodowych II. Zasada równorzędności środków dowodowych III. Dowód z dokumentu Pojęcie dokumentu Dokumenty urzędowe i prywatne Moc dowodowa dokumentów Zakazy dowodowe Przedstawianie dokumentów IV. Dowód z zeznań świadków Pojęcie dowodu z zeznań świadka Niemożność bycia świadkiem Prawo odmowy zeznań

11 X Spis treści 4. Prawo odmowy odpowiedzi na pytania Przeprowadzenie dowodu ze świadka Środki przymusu V. Dowód z biegłego Pojęcie dowodu z biegłego Przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego Opinia instytutu naukowego lub naukowo-badawczego VI. Dowód z oględzin VII. Dowód ze stron Charakter dowodu ze stron Podmioty przesłuchiwane w charakterze strony Przeprowadzenie dowodu ze stron VIII. Inne środki dowodowe Dowód z grupowego badania krwi Dowód ze środków wizualnych i audialnych Uprawdopodobnienie Rozdział IX. Koszty w postępowaniu cywilnym Pojęcie kosztów postępowania cywilnego I. Deinicja kosztów procesu II. Zasady orzekania o kosztach procesu Zasada odpowiedzialności za wynik procesu Zasada kosztów celowych Zasada zawinienia Zasada słuszności Zasada kompensaty Źródła prawa regulujące koszty postępowania Koszty sądowe I. Deinicja kosztów sądowych II. Rodzaje opłat sądowych Opłata stała Opłata stosunkowa Opłata podstawowa Opłata tymczasowa III. Rodzaje wydatków IV. Podmioty obowiązane do uiszczenia kosztów sądowych V. Sposoby uiszczania opłat sądowych Konsekwencje nieuiszczenia należnej opłaty sądowej I. Brak opłaty sądowej Brak opłaty w przypadku pisma procesowego wniesionego przez stronę niereprezentowaną przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego Brak opłaty sądowej od pisma procesowego wniesionego przez stronę reprezentowaną przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego II. Brak zaliczki na wydatki Zasady ponoszenia przez strony wydatków Skutki nieuiszczenia zaliczki na wydatki

12 Spis treści XI III. Tryb związany z orzekaniem o kosztach w procesie Orzekanie o kosztach Termin na zgłoszenie wniosku o przyznanie kosztów Zwolnienie od kosztów sądowych I. Zwolnienie od kosztów z mocy ustawy Całkowite zwolnienie od kosztów sądowych Częściowe zwolnienie od kosztów sądowych Częściowe zwolnienie o charakterze podmiotowym Częściowe zwolnienie o charakterze przedmiotowym II. Zwolnienie od kosztów sądowych na wniosek Podmioty uprawnione do wystąpienia z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych Termin, w jakim należy wystąpić z wnioskiem o zwolnienie od kosztów Wymogi formalne wniosku o zwolnienie od kosztów Rozpoznanie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych Cofnięcie zwolnienia od kosztów sądowych Szczególne przepisy dotyczące kosztów postępowania I. Koszty postępowania nieprocesowego II. Koszty postępowania zabezpieczającego Zasady orzekania o kosztach w postępowaniu zabezpieczającym Koszty należne obowiązanemu III. Koszty w postępowaniu egzekucyjnym Zasady orzekania o kosztach w postępowaniu egzekucyjnym Forma rozstrzygnięcia o kosztach postępowania egzekucyjnego IV. Zagadnienie kosztów w postępowaniu grupowym Rozdział X. Doręczenia i terminy Doręczenia I. Zasady dokonywania doręczeń II. Rodzaje doręczeń Terminy I. Rodzaje terminów II. Skutki uchybienia terminu III. Przywrócenie terminu Warunki przywrócenia terminu Decyzja sądu Rozdział XI. Czynności procesowe Pojęcie czynności procesowej I. Uwagi wstępne II. Wymagania czynności procesowych Wymagania wewnętrzne czynności procesowych A. Treść czynności procesowej B. Forma czynności procesowej C. Wymagania podmiotowe

13 XII Spis treści 2. Wymagania zewnętrzne czynności procesowych A. Ogólne zewnętrzne warunki czynności procesowych B. Szczególne zewnętrzne warunki czynności procesowych Wadliwości czynności procesowych I. Uwagi wstępne II. Czynności procesowe nieistniejące III. Czynności procesowe nieważne IV. Czynności procesowe bezskuteczne Względna bezskuteczność czynności procesowych Bezwzględna bezskuteczność czynności procesowych Rozdział XII. Postępowanie przed sądem I instancji Postępowanie pojednawcze. Ugoda I. Postępowanie pojednawcze II. Ugoda Wszczęcie postępowania I. Formy wszczęcia postępowania Wymogi pozwu Sposoby sporządzania i wnoszenia pozwu Ustne zgłoszenie powództwa II. Skutki prawne wytoczenia powództwa Uwagi ogólne Materialnoprawne skutki wytoczenia powództwa Procesowe skutki wytoczenia powództwa III. Dekretacja pozwu IV. Skutki doręczenia pozwu Rozprawa I. Posiedzenia sądowe Rodzaje posiedzeń Organizacja posiedzenia II. Przygotowanie rozprawy III. Etapy rozprawy Obrona pozwanego I. Niepodjęcie obrony II. Formy obrony pozwanego Zaprzeczenia Zarzuty Powództwo wzajemne III. Uznanie powództwa Zawieszenie postępowania I. Podstawy zawieszenia postępowania Uwagi ogólne Obligatoryjne zawieszenie postępowania Fakultatywne zawieszenie postępowania Zawieszenie postępowania na wniosek II. Podjęcie zawieszonego postępowania Zasady orzekania w postępowaniu cywilnym I. Wiadomości ogólne

14 Spis treści XIII II. Związanie sądu granicami dochodzonej ochrony prawnej Zakaz orzekania ponad żądanie Odstępstwa od zasady III. Zastrzeżenie na rzecz pozwanego prawa do powołania się w toku egzekucji na ograniczenie odpowiedzialności IV. Rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty i wyznaczenie terminu wykonania eksmisji V. Zasądzenie odpowiedniej sumy według oceny sądu Merytoryczne zakończenie postępowania cywilnego. Rodzaje wyroków I. Zagadnienia ogólne II. Wyrok Istota wyroku Podstawa faktyczna i prawna wyroku Rodzaje wyroków Wyroki ze względu na zakres rozstrzygnięcia Wyroki ze względu na zachowanie się pozwanego III. Wydanie wyroku IV. Budowa wyroku V. Skutki prawne orzeczeń Prawomocność Formalna Materialna Wykonalność Z mocy ustawy Z mocy orzeczenia sądowego Skuteczność VI. Rektyikacja orzeczeń Pojęcie Sprostowanie Uzupełnienie Wykładnia Formalne zakończenie postępowania cywilnego I. Sposoby zakończenia procesu II. Odrzucenie pozwu III. Umorzenie postępowania Rozdział XIII. Postępowania odrębne Zagadnienia ogólne Postępowanie w sprawach małżeńskich I. Zakres przedmiotowy II. Właściwość sądu III. Przepisy wspólne IV. Postępowanie w sprawach o rozwód i o separację Mediacja Legitymacja procesowa Zawieszenie postępowania Postępowanie dowodowe Umorzenie postępowania

15 XIV Spis treści V. Inne sprawy Unieważnienie małżeństwa Ustalenie istnienia albo nieistnienia małżeństwa Ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami Postępowanie w sprawach ze stosunków między rodzicami a dziećmi I. Zakres przedmiotowy II. Właściwość sądu III. Legitymacja procesowa IV. Tok postępowania Zwolnienie od kosztów sądowych Niestawiennictwo stron Udział prokuratora Reprezentowanie strony Postępowanie dowodowe Zawieszenie i umorzenie postępowania Orzeczenia Postępowanie z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych I. Zagadnienia wspólne Właściwość sądu Właściwość sądu w sprawach z zakresu prawa pracy Właściwość sądu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych Podmioty uprawnione do wszczęcia postępowania Przebieg postępowania Wszczęcie postępowania Odrzucenie pozwu Badanie wstępne Czynności wyjaśniające Czynności dyspozytywne stron Termin wyznaczenia rozprawy Doręczenia Sygnalizacja i dyscyplinowanie stron Sygnalizacja nieprawidłowości Dyscyplinowanie stron Odrębności postępowania dowodowego II. Postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy Zakres przedmiotowy Zakres podmiotowy Właściwość miejscowa sądu Orzeczenia Zakres związania sądu zgłoszonym roszczeniem Rygor natychmiastowej wykonalności Dopuszczalność weryikacji orzeczenia w drodze skargi kasacyjnej III. Postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych Zakres przedmiotowy Zakres podmiotowy Właściwość sądu Właściwość miejscowa sądu

16 Spis treści XV 3.2. Właściwość rzeczowa Właściwość sądu rejonowego Przebieg postępowania Wniesienie odwołania Czynności organu rentowego Uchylenie przez organ zaskarżonej decyzji Przekazanie akt sądowi Orzeczenia sądu Odrzucenie odwołania Umorzenie postępowania Oddalenie odwołania Uwzględnienie odwołania Rozstrzygnięcia sądu II instancji Dopuszczalność weryikacji orzeczenia w drodze skargi kasacyjnej Postępowanie w sprawach o naruszenie posiadania I. Zakres przedmiotowy II. Właściwość sądu III. Legitymacja procesowa Postępowanie w sprawach gospodarczych I. Sprawy gospodarcze Sądy gospodarcze Deinicja sprawy gospodarczej II. Postępowanie w sprawach gospodarczych Przesłanki podmiotowe decydujące o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu gospodarczym Utrata przez podmiot statusu przedsiębiorcy i jej skutki dla postępowania Podmioty zagraniczne prowadzące działalność gospodarczą Właściwość sądu Przebieg postępowania Wymogi formalne pozwu Doręczenia Posiedzenia sądu Zawieszenie i umorzenie postępowania Ograniczenie czynności dyspozytywnych stron Obowiązki pozwanego Orzeczenia Postępowanie nakazowe I. Charakter prawny postępowania nakazowego II. Podstawy do wydania nakazu zapłaty III. Charakter prawny nakazu zapłaty IV. Tryb zaskarżania nakazu zapłaty V. Przebieg postępowania po wniesieniu zarzutów VI. Rodzaje rozstrzygnięć wydawanych w postępowaniu nakazowym Postępowanie upominawcze I. Właściwość sądu w postępowaniu upominawczym II. Podstawy do wydania nakazu zapłaty III. Charakter prawny nakazu zapłaty

17 XVI Spis treści IV. Forma i tryb zaskarżania nakazu zapłaty V. Przebieg postępowania po wniesieniu sprzeciwu VI. Rodzaje rozstrzygnięć wydawanych w postępowaniu upominawczym Postępowanie uproszczone I. Rodzaj spraw rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym II. Odmienności postępowania uproszczonego Postępowanie przed sądem I instancji Postępowanie przed sądem II instancji A. Zarzuty apelacyjne B. Rodzaje rozstrzygnięć sądu II instancji III. Relacje postępowania uproszczonego do innych postępowań odrębnych Europejskie postępowania w sprawach transgranicznych I. Rodzaj spraw rozpoznawanych w europejskich postępowaniach w sprawach transgranicznych II. Europejskie postępowanie nakazowe Podstawy zastosowania przez sąd przepisów o europejskim postępowaniu nakazowym Warunki uprawniające do zastosowania rozporządzenia Nr 1896/ Wymogi formalne pozwu w europejskim postępowaniu nakazowym Wymogi pozwu Forma wniesienia pozwu Badanie i uzupełnianie wymogów formalnych pozwu Organy właściwe do wydania europejskiego nakazu zapłaty Rozpoznawanie spraw w europejskim postępowaniu nakazowym Przekazanie sprawy do rozpoznania w innym postępowaniu Skierowanie sprawy do rozpoznania w postępowaniu gospodarczym Wniesienie sprzeciwu od europejskiego nakazu zapłaty Uchylenie europejskiego nakazu zapłaty III. Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń Podstawy do zastosowania europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń Właściwość sądów w sprawach drobnych roszczeń Sposób rozpoznawania spraw Zwrot pozwu w europejskim postępowaniu w sprawach drobnych roszczeń Przeprowadzanie środków dowodowych Rodzaje rozstrzygnięć Środki zaskarżenia Apelacja od wyroku wydawanego w europejskim postępowaniu w sprawach drobnych roszczeń Elektroniczne postępowanie upominawcze I. Charakter elektronicznego postępowania upominawczego

18 Spis treści XVII II. Pozew i inne pisma w elektronicznym postępowaniu upominawczym Rozdział XIV. Postępowanie grupowe Charakter i miejsce postępowania grupowego w systemie postępowania cywilnego Zakres podmiotowy postępowania grupowego Zakres przedmiotowy postępowania grupowego Przebieg postępowania grupowego w ujęciu dynamicznym Rozdział XV. Postępowanie nieprocesowe Zagadnienia ogólne Wszczęcie postępowania I. Wniosek o wszczęcie postępowania II. Wszczęcie postępowania z urzędu Uczestnicy postępowania I. Pojęcie uczestnika postępowania II. Zdolność sądowa i procesowa uczestnika Właściwość i skład sądu I. Właściwość miejscowa i rzeczowa II. Skład sądu Przebieg postępowania I. Rozprawa II. Wysłuchanie III. Postępowanie dowodowe IV. Zawieszenie i umorzenie postępowania Orzeczenia I. Rodzaje orzeczeń II. Skutki orzeczeń Prawomocność Wykonalność Skuteczność III. Zaskarżanie orzeczeń Apelacja Zażalenie Skarga kasacyjna Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia Wznowienie postępowania Skarga na orzeczenie referendarza sądowego Postępowanie w poszczególnych rodzajach spraw I. Uwagi wstępne Ustawy szczególne Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego II. Postępowanie w sprawach z zakresu prawa osobowego Sprawy o uznanie za zmarłego Sprawy o stwierdzenie zgonu

19 XVIII Spis treści 3. Uchylenie postanowienia uznającego za zmarłego albo stwierdzającego zgon Sprawy o ubezwłasnowolnienie III. Postępowanie z zakresu prawa rodzinnego, opiekuńczego i kurateli Sprawy małżeńskie Sprawy z zakresu stosunków między rodzicami a dziećmi Sprawy o przysposobienie Sprawy z zakresu opieki Sprawy z zakresu kurateli Sprawy o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką IV. Postępowanie z zakresu prawa rzeczowego Stwierdzenie zasiedzenia Zarząd związany ze współwłasnością i użytkowaniem Przepadek rzeczy Zniesienie współwłasności Ustanowienie drogi koniecznej i służebności przesyłu Postępowanie wieczystoksięgowe V. Sprawy z zakresu prawa spadkowego Jurysdykcja i właściwość sądu Zabezpieczenie spadku Spis inwentarza Przyjęcie albo odrzucenie spadku Ogłoszenie testamentu Wyjawianie przedmiotów spadkowych Przesłuchanie świadków testamentu ustnego Wykonawca testamentu Zarząd spadku nieobjętego Stwierdzenie nabycia spadku Dział spadku VI. Sprawy z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach państwowych i samorządzie załogi VII. Sprawy depozytowe VIII. Postępowanie rejestrowe Rozdział XVI. Środki weryikacyjne w postępowaniu cywilnym Zaskarżanie orzeczeń sądowych I. Pojęcie środków zaskarżenia II. Klasyikacja środków zaskarżenia Apelacja I. Ogólna charakterystyka apelacji II. Systemy apelacji III. Dopuszczalność apelacji IV. Wymogi apelacji Oznaczenie zakresu zaskarżenia Przedstawienie zarzutów i ich uzasadnienie Wniosek o zmianę lub uchylenie zaskarżonego orzeczenia V. Granice apelacji

20 Spis treści XIX VI. Nieważność postępowania VII. Postępowanie wywołane wniesieniem apelacji VIII. Rodzaje orzeczeń wydawanych przez sąd II instancji Zażalenie I. Ogólna charakterystyka zażalenia II. Dopuszczalność zażalenia III. Wymogi zażalenia IV. Postępowanie wywołane wniesieniem zażalenia V. Postępowanie wywołane wniesieniem zażalenia do Sądu Najwyższego Skarga kasacyjna I. Dopuszczalność skargi kasacyjnej II. Legitymacja do wniesienia skargi kasacyjnej III. Wymogi skargi kasacyjnej Oznaczenie zakresu zaskarżenia Przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie Wniosek o zmianę lub uchylenie zaskarżonego orzeczenia Wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania IV. Postępowanie wywołane wniesieniem skargi kasacyjnej V. Rodzaje orzeczeń wydawanych przez Sąd Najwyższy po rozpoznaniu skargi kasacyjnej Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia I. Dopuszczalność skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia II. Legitymacja do wniesienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia III. Wymogi skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia IV. Postępowanie wywołane wniesieniem skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia V. Orzeczenia wydawane po rozpoznaniu skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia Skarga na orzeczenie referendarza sądowego Skarga o wznowienie postępowania I. Dopuszczalność skargi o wznowienie postępowania II. Podstawy skargi o wznowienie postępowania III. Wymogi skargi o wznowienie postępowania IV. Przebieg postępowania wywołanego skargą o wznowienie postępowania V. Rodzaje orzeczeń wydawanych we wznowionym postępowaniu Skarga na przewlekłość postępowania Rozdział XVII. Alternatywne formy rozwiązywania sporów Pojęcie alternatywnych form rozwiązywania sporów Mediacja w Kodeksie postępowania cywilnego Sądownictwo polubowne (arbitraż) I. Istota sądownictwa polubownego