Porównanie różnych tłumaczeń tego samego tekstu biblijnego

Transkrypt

1 CYKLICZNE SPOTKANIE BIBLIJNE 2011/2012 SPOTKANIE 3: Porównanie różnych tłumaczeń tego samego tekstu biblijnego (Nowy Testament: Zwiastowanie - Łk 1, 26-38) OPIS METODY - oczywiście na początku należy się pomodlić o światło Ducha Świętego, ale myślę, że o tym nie musze przypominać ; - kolejno należy wybrać odpowiednie fragmenty biblijne do porównania; - następnie przygotować sobie zestawienie różnych tłumaczeń tekstu z jakiegoś programu biblijnego lub internetu ( można zrobić specjalne tabelki z poszczególnych wersetów (zobacz materiały przygotowane do spotkania); - następnie odczytywać poszczególne wersety w zestawieniu wszystkich tłumaczeń i zaznaczać podobieństwa (jak w materiałach do spotkania); - na dole kartki można robić notatki ze swoich spostrzeżeń i dochodzenia, dlaczego niektórzy tłumacze tłumaczą w ten a nie inny sposób (pomocą mogą być przypisy w Biblii lub Słownik Języka Polskiego jeśli chodzi o znaczenie słów); - podstawą w tym wypadku jest zatem porównanie tekstu biblijnego w różnych tłumaczeniach, aby zrozumieć pewne problemy, które mogą się rodzić w oddaniu w danym języku tekstu biblijnego; - ważne są też pewne niuanse językowe czy zrozumienie mentalności żydowskiej, aby zrozumieć kontekst czy konkretne wypowiedzi, zdarzenia itp.; - czasem potrzebna będzie analiza lingwistyczna językowa jakiegoś słowa, aby zobaczyć jego właściwe znaczenie, gdyż użyte tłumaczenie może być jednym z możliwych, wybranym przez tłumacza, gdyż jemu bardziej odpowiadało; - na koniec postarać się złożyć całość z dokonanej analizy tych tłumaczeń tekstów biblijnych, jeśli chodzi o to, co ten tekst mówi (można też te rzeczy zapisać, jako podsumowanie pracy, aby można było później do tego wrócić lub uzupełnić swoją wiedzę); - wreszcie zupełnie na końcu należy się pomodlić, dziękując za spotkanie ze Słowem Bożym. SPOSOBY ZASTOSOWANIA METODY: - analiza konkretnych fragmentów Biblii, chodzi zresztą o fragmenty niezbyt długie, gdyż metoda ta w przygotowaniu różnych tłumaczeń jest bardzo absorbująca; - analiza wszystkich fragmentów Biblii Starego i Nowego Testamentu (nie ma tu tekstu, którego nie można by było w ten sposób zanalizować, zresztą może ona dotyczyć każdego tekstu tłumaczonego na język polski także z literatury); - analiza całych ksiąg i wybranych fragmentów, przypowieści, tematów itp. jednak właśnie w ograniczeniu najlepiej do jednego dość krótkiego tekstu, aby nie zagubić przesłania biblijnego.

2 ZWIASTOWANIE Łk 1, (8. tłumaczeń) WERSET W szóstym miesiącu posłał Bóg anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret, 26. W szóstym miesiącu Bóg posłał anioła Gabriela do miasta galilejskiego, zwanego Nazaret, 26. W szóstym zaś miesiącu anioł Gabriel został posłany przez Boga do miasta galilejskiego Nazaret, 26. W szóstym miesiącu Bóg posłał anioła Gabriela do miasta galilejskiego, zwanego Nazaret, 26. W szóstym miesiącu posłał Bóg anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret, 26. W szóstym miesiącu Bóg posłał anioła Gabriela do Nazaretu, miasta w Galilei, 26. W szóstym miesiącu Bóg posłał anioła Gawri ela do pewnego miasta w Galil zwanego Nazaret 26. A w szóstym miesiącu Bóg posłał anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret; WERSET do Dziewicy poślubionej mężowi, imieniem Józef, z rodu Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja. 27. do dziewicy zaślubionej mężowi, któremu było imię Józef z rodu Dawida, a dziewica miała na imię Maryja. 27. do dziewicy poślubionej człowiekowi imieniem Józef, z pokolenia Dawidowego. Dziewica zaś miała na imię Maryja. 27. do dziewicy zaręczonej z mężczyzną o imieniu Józef, z rodu Dziewicy było na imię Maryja. 27. do Dziewicy poślubionej mężowi, imieniem Józef, z rodu Dawida, a Dziewicy było na imię Maryja. 27. do panny imieniem Maria, zaślubionej Józefowi z rodu 27. do dziewicy zaręczonej z człowiekiem imieniem Jozef, z domu Dawida; dziewicy było na imię Miriam. 27. Do dziewicy zaślubionej mężczyźnie, któremu na imię było Józef, z rodu Dawida; a dziewicy było na imię Maria.

3 WERSET Anioł wszedł do Niej i rzekł: «Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą,». 28. (Anioł) przyszedł do niej i rzekł: - Raduj się, łaski pełna, Pan z tobą! 28. I wszedłszy do niej anioł powiedział: Bądź pozdrowiona, pełna łaski! Pan z tobą, (błogosławiona jesteś między niewiastami). 28. Anioł poszedł do Niej i powiedział: «Raduj się, łaski pełna, Pan z Tobą». 28. Anioł wszedł do niej i rzekł «Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą [błogosławiona jesteś między niewiastami]» 28. Kiedy anioł przyszedł do niej, powiedział: Bądź pozdrowiona, obdarowana łaską, Pan z tobą. 28. Zbliżywszy się do niej, anioł rzekł: «Szalom, pani obdarzona łaską! Adonai jest z tobą!». 28. Kiedy anioł przyszedł do niej, powiedział: Witaj, obdarowana łaską, Pan jest z tobą. Błogosławiona jesteś między kobietami. WERSET Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co miałoby znaczyć to pozdrowienie. 29. Ona przestraszyła się na te słowa i zastanawiała się, co może oznaczać to pozdrowienie. 29. A ona przelękła się usłyszawszy te słowa i myślała sobie, co miałoby znaczyć to pozdrowienie. 29. Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co znaczy to pozdrowienie. 29. Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co miałoby znaczyć to 29. Zatrwożyły ją te słowa i zastanawiała się co mogłoby 29. Bardzo ją zbiły z tropu jego słowa i zastanawiała się, co ma 29. Ale ona, ujrzawszy go, zlękła się z powodu jego słów i zastanawiała pozdrowienie. znaczyć to pozdrowienie. znaczyć takie pozdrowienie. się, co miałoby znaczyć to pozdrowienie.

4 WERSET Lecz anioł rzekł do Niej: «Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. 30. I rzekł do niej anioł: - Nie bój się, Maryjo, bo znalazłaś łaskę u Boga. 30. Wtedy rzekł do niej anioł: Nie bój się, Maryjo, bo znalazłaś łaskę u Boga. 30. Wtedy anioł powiedział do Niej: «Nie bój się, Maryjo, bo Bóg Cię obdarzył łaską. 30. Lecz anioł rzekł do Niej: «Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. 30. Wtedy anioł powiedział: Nie bój się, Mario, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. 30. Anioł powiedział jej: «Nie bój się, Miriam, bo znalazłaś łaskę u Boga. 30. Wtedy anioł powiedział do niej: Nie bój się, Mario, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. WERSET Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię Jezus. 31. Oto poczniesz i urodzisz syna, i nadasz Mu imię Jezus. 31. Oto poczniesz w swym łonie i porodzisz syna, i nadasz Mu imię Jezus. 31. Oto poczniesz i urodzisz syna, i nadasz Mu imię Jezus. 31. Oto poczniesz i porodzisz Syna, 31. Oto poczniesz i urodzisz syna i któremu nadasz imię Jezus. nadasz Mu imię Jezus. 31. Posłucha! Zajdziesz w ciąże, urodzisz Syna i nadasz Mu imię Jeszua. 31. Oto poczniesz w swym łonie i urodzisz syna, któremu nadasz imię Jezus.

5 WERSET Będzie On wielki i będzie Pan Bóg da Mu tron Jego praojca, 32. On będzie wielki i Synem Najwyższego będzie nazwany, a Pan Bóg da mu tron Jego ojca 32. Stanie się On wielkim i będzie Pan Bóg da Mu stolicę ojca Jego, 32. Będzie on wielki i zostanie Pan Bóg da Mu tron Jego ojca 32. Będzie On wielki i będzie Pan Bóg da Mu tron Jego praojca, 32. Będzie On wielki i zostanie Pan Bóg da Mu tron Jego praojca 32. Będzie On wielki, będzie nazwany Synem Ha Eliona. Adonai, Bóg, da Mu tron Jego praojca 32. Będzie on wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da mu tron jego ojca WERSET Będzie panował nad domem Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca». 33. I będzie królował nad domem Jakuba na wieki, a Jego królestwo nie będzie miało końca. 33. I będzie panował nad domem Jakuba na wieki, i królestwo Jego nie będzie mieć końca. 33. Będzie królował nad domem Jakuba na wieki, a Jego królestwo nie będzie miało końca. 33. Będzie panował nad domem Jakuba na wieki, a jego panowaniu nie będzie końca». 33. Będzie królował nad domem Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca. 33. i będzie On rządził domem Ja akowa na wieki Jego Królestwu nie będzie końca». 33. I będzie królował nad domem Jakuba na wieki, a jego królestwu nie będzie końca.

6 WERSET Na to Maryja rzekła do anioła: «Jakże się to stanie, skoro nie znam męża?» 34. Maryja rzekła do anioła: - Jakże się to stanie, skoro nie znam męża? 34. A Maryja powiedziała do anioła: Jakże się to stanie? Przecież ja nie znam męża. 34. Wtedy Maryja zapytała anioła: «Jak się to stanie, skoro nie znam pożycia małżeńskiego?». 34. Na to Maryja rzekła do anioła: «Jakże się to stanie, skoro nie znam męża?. 34. Wtedy Maria zapytała anioła: Jak to się stanie, przecież nie znam jeszcze mężczyzny. 34. «Jak to możliwe spytała anioła Miriam skoro jestem dziewicą?». 34. Wtedy Maria powiedziała do anioła: Jak to się stanie, skoro nie obcowałam z mężczyzną? WERSET Anioł Jej odpowiedział: «Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. 35. Anioł zaś jej odpowiedział: - Duch Święty zstąpi na ciebie i moc Najwyższego okryje cię jak obłok. Dlatego też święte (dziecko), które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. 35. Odpowiadając jej anioł rzekł: Duch Święty zstąpi na ciebie i osłoni cię moc Najwyższego. Dlatego też Święte, to, co się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. 35. Anioł Jej odpowiedział: «Duch Święty zstąpi na Ciebie i osłoni Cię moc Najwyższego; dlatego Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. 35. Anioł Jej odpowiedział: «Duch Święty stąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. 35. Anioł odpowiedział: Duch Święty zstąpi na ciebie i moc Najwyższego zakryje cię, jak obłok, a Święty, który się narodzi, nazwany będzie Synem Bożym. 35. Anioł odrzekł jej: «Ruach Ha- Kodesz zstąpi na ciebie, moc Ho Eliona zakryje cię. Dlatego święte dziecko, które się urodzi, będzie zwane Synem Bożym. 35. A anioł jej odpowiedział: Duch Święty zstąpi na ciebie i moc Najwyższego zacieni cię. Dlatego też to święte, co się z ciebie narodzi, będzie nazwane Synem Bożym.

7 WERSET A oto również krewna Twoja, Elżbieta, poczęła w swej starości syna i jest już w szóstym miesiącu ta, która uchodzi za niepłodną. 36. A oto twoja krewna, Elżbieta, również poczęła syna na starość i ta, którą nazywają niepłodną, jest już w szóstym miesiącu, 36. Oto Elżbieta, krewna twoja, również poczęła dziecię w swej starości. Teraz jest już w szóstym miesiącu ta, którą nazywają niepłodną. 36. Oto twoja krewna Elżbieta pomimo starości poczęła syna i jest już w szóstym miesiącu, chociaż uważa się ją za niepłodną. 36. A oto również krewna Twoja, Elżbieta, poczęła w swej starości syna i jest już w szóstym miesiącu ta, która uchodzi za niepłodną. 36. Również twoja krewna Elżbieta, mimo podeszłego wieku, od sześciu miesięcy spodziewa się syna, a przecież jest uważana za bezpłodną. 36. Masz krewną, Eliszewę, która jest starą kobietą, i wszystkim wiadomo, że jest bezpłodna. Lecz poczęła ona syna i jest już w szóstym miesiącu ciąży! 36. A oto Elżbieta, twoja krewna, także poczęła syna w swojej starości i jest w szóstym miesiącu ta, którą nazywano niepłodną. WERSET Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego». 37. bo "bo dla Boga nie ma rzeczy niemożliwych". 37. Nic bowiem nie jest niemożliwe u Boga. 37. Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego». 37. Dla Boga bowiem nie ma nic 37. Dla Boga bowiem nie ma nic 37. Bo u Boga nic nie jest 37. Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego». niemożliwego. niemożliwe». niemożliwego.

8 WERSET Na to rzekła Maryja: «Oto Ja służebnica Pańska, niech Mi się stanie według twego słowa!» Wtedy odszedł od Niej anioł. 38. Wtedy Maryja powiedziała: - Otom ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według twego słowa. I odszedł od niej anioł. 38. I rzekła na to Maryja: Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według słowa twego. Wtedy odszedł od niej anioł. 38. A Maryja tak odpowiedziała: «Jestem służebnicą pana: niech mi się stanie według twego słowa. Wtedy odszedł od Niej anioł. 38. Na to rzekła Maryja: «Oto Ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według twego słowa!». Wtedy odszedł od Niej anioł. 38. Na to Maria odpowiedziała: Oto ja służebnica Pana, niech mi się stanie według twego słowa. Wtedy odszedł od niej anioł. 38. Miriam powiedziała: «Jestem sługą Adonai, niech mi się stanie, jak rzekłeś». 38. I powiedziała Maria: Oto służebnica Pana, niech mi się stanie według twego słowa. Wtedy odszedł od niej anioł.

9 UWAGI DO POSZCZEGÓLNYCH WERSETÓW ŁK 1, 26-38: W. 26 Szósty miesiąc od informacji, że Elżbieta jest w ciąży. Nazaret był małą nieliczącą się wioską ( osób) Bóg posługuje się tym co niepozorne. W. 27 Narzeczeństwo trwało rok i było poważniejszym związaniem niż dziś I stopień do ślubu (współżycie było niemożliwe i zamieszkanie razem, ale związek mógł być rozwiązany przez rozwód i miał prawny status małżeństwa). Z domu Dawida oznacza potomka W. 28 Adonai Pan, Jahwe. Pozdrowienie oznacz raduj się, pokój z Tobą czy bądź pozdrowiona (greckie: Chaire Maria, keharitomene). Zwrócić uwagę na inicjatywę Boga, jako dawcy łaski, a nie na cnoty Maryi, gdyż to Bóg szczególnie ją wspiera w podjętej służbie. Można tez użyć określenia przemieniona przez łaskę, napełniona łaską, tak, która znalazła łaskę u Boga, wybrana czy umiłowana przez Boga (termin trudny do przetłumaczenia). Od V wieku w niektórych rękopisach są słowa Błogosławiona jesteś między kobietami. W. 31 Nawiązanie do obietnicy Emmanuela por. Iz 7, 14; Mt 1, 23. Imię Jezus Jeszua oznacza Bóg zbawia, Boże zbaw czy Bóg jest pomocą. W. 32 Ha Elion Najwyższy, Bóg. Syn Ha Elion Syn Boży. Tron obiecany Dawidowi por. 2 Sm 7, ; Mt 1, 1. Wielkość Jezusa oznacza bóstwo. W. 33 Królestwo Boże nie będzie miało końca por. Dn 2, 44. W. 34 Słowa wyrażają nie niedowiarstwo, jak w wypadku Zachariasza, ale zdumienia, zdziwienia. W. 35 Szczególna obecność Boga pośród swojego ludu. Tak, jak kiedyś Bóg osłaniał obłokiem Arkę Przymierza z Dziesięcioma Przykazaniami (por. Wj 13, 22; Wj 24, 16), tak tez osłonił teraz Maryję. Może być to też nawiązanie do skrzydeł ptaka, stanowiących ochronę (por. Ps 17, 8). Dzięki temu jest Arką Nowego Przymierza, poprzez którą Bóg objawia swoją pełną miłości i miłosierdzia obecność pośród swojego ludu. W. 37 Wiara opiera się na prawdzie, że dla Boga nie ma rzeczy niemożliwych. Nawiązanie do postaci Sary w ST por. Rdz 18, W. 38 Służebnica dokładnie znaczy niewolnica pełne poddanie się woli Boga. Maryja zgadza się pełnić w historii zbawienia role wyznaczoną Jej przez Boga. oto ja służebnica Pańska niech mi się stanie według słowa Twego (Łk 1,38). W jej odpowiedzi zastosowana jest bardzo rzadko występująca forma gramatyczna tzw. optativus genoito. Forma ta wyraża radosną i pełną entuzjazmu zgodę Maryi na posłanie Boże oraz szczere pragnienie realizacji Bożych planów zbawienia. Takie rozumienie potwierdza samookreślenie Maryi terminem służebnica (s. Emanuela Klich OSU). SCHEMAT ZWIASTOWANIA nawiązuje do powołań starotestamentalnych: OBJAWIENIE ANIOŁA (w. 26), POZDROWIENIE (w. 28), ORĘDZIE (w. 31, 34-35), ZNAK (w )