Powiatowy Konkurs Wiedzy Jan Paweł II Patron Rodziny. Materiały dla Gimnazjum.

Transkrypt

1 Powiatowy Konkurs Wiedzy Jan Paweł II Patron Rodziny. Materiały dla Gimnazjum. 18 maja 1920 roku, Emilia Wojtyła rodziła swojego drugiego syna ( w domu), w pobliskim kościele odprawiano nabożeństwo majowe. Poprosiła akuszerkę o otwarcie okna, aby słyszeć modlitwę. Przy dźwiękach dobiegających ze świątyni wezwań Litanii Loretańskiej i pieśni maryjnych na świat przyszedł przyszły papież Jan Paweł II Karol Wojtyła. 20 czerwca 1920 roku Karol Józef Wojtyła, przyjmując sakrament chrztu, został włączony do Kościoła. Rodzicami chrzestnymi Karola zostali - sklepikarz Józef Kuczmierczyk szwagier matki i jej siostra Maria Wiadrowska. Ślub rodziców: Emilii i Karola Wojtyły odbył się prawdopodobnie w 1904r., w kościele pw. Świętych Piotra i Pawła w Krakowie. Ojciec Papieża, urodzony w 1879r., był jedynym synem Macieja Wojtyły i żony Anny. Dziadek Papieża, trudnił się krawiectwem. Zawód ten uprawiał także jego syn Karol ojciec Papieża zanim został powołany do służby w austriackim wojsku. W Krakowie w 1906 roku urodził się pierwszy syn Wojtyłów - Edmund. Wojtyłowie przenieśli się do Wadowic z Krakowa prawdopodobnie około 1918 roku. Zamieszkali w kamienicy przy ul. Kościelnej 7, gdzie dwa lata później urodził się Karol. Kamienica należała do bogatego żydowskiego kupca Chaima Bałamutha. Dziś mieści się w nim Muzeum Domu Rodzinnego Jana Pawła II. Mieszkanie znajdowało się na pierwszym piętrze i składało się z dwóch pokoi oraz kuchni. Nie miało łazienki, a wodę trzeba było nosić ze studni, która znajdowała się na rynku. W pamięci młodego Karola na całe życie zachował się widok z okna, na ścianę kościoła z zegarem słonecznym i wyrytym łacińskim napisem: Czas ucieka, wieczność czeka. Wojtyłowie żyli skromnie. Utrzymywali się z pensji ojca oficera 12 pułku piechoty, który pracował jako urzędnik w Rejonowej Komendzie Uzupełnień. Matka zajmowała się domem, dorywczo pracując jako szwaczka. Starszy o 14 lat od Karola, brat Edmund, uczył się w wadowickim gimnazjum, a następnie studiował w Krakowie medycynę. Karol od 6 roku życia uczył się w 4-letniej szkole powszechnej. Mama nazywała Karola pieszczotliwie Lolkiem i mawiała, że jej syn zostanie wielkim człowiekiem. Syn zapamiętał ojca jako człowieka religijnego, rozmodlonego, i choć nigdy nie rozmawiał z nim o powołaniu kapłańskim, to ten przykład ojca był jakimś pierwszym domowym seminarium wyznał w swojej książce Dar i Tajemnica". W maju 1929r., w kościele parafialnym w Wadowicach Karol przyjął I Komunię Świętą. Tego dnia nie dożyła jego matka. Zmarła 13 kwietnia 1929r. Kolejna tragedia w rodzinie Wojtyłów wydarzyła się trzy lata później. Edmund, który pracował jako lekarz w szpitalu w Bielsku, zaraził się szkarlatyną i zmarł. Karol został tylko z ojcem, który starał się ze wszystkich sił złagodzić mu ból po stracie najbliższych. Spędzał z synem wiele czasu, bawił się z nim i jego kolegami, chodził na spacery i zabierał na wycieczki w góry, stał się najlepszym i najwierniejszym przyjacielem syna. W 1930r., Karol Wojtyła został uczniem renomowanego wadowickiego gimnazjum. Uczył się doskonale. Był zdolny i pracowity. Osiągał bardzo dobre stopnie, a na świadectwach widnieje nawet ocena bardzo dobra ze szczególnym zamiłowaniem z religii i z polskiego. W gimnazjum zainteresował się teatrem. W tamtym czasie decydujące wydawało mi się nade wszystko zamiłowanie do literatury, a w szczególności do literatury dramatycznej i teatru wyznał w książce Dar i Tajemnica. Miał wielu przyjaciół, był lubiany przez szkolnych kolegów i znajomych z jednej kamienicy i międzyszkolnego kółka dramatycznego, do którego należał w latach Jego kolega ze szkolnej ławki wspominał kiedyś: Miał monotonne świadectwa z góry na dół»bardzo dobrze«. Jednocześnie jednak był koleżeński i bardzo lubiany przez kolegów, z którymi często i chętnie odrabiał lekcje oraz pomagał w nauce. W 1938 r. celująco zdał maturę, a jesienią rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Wkrótce do Krakowa przeniósł się także jego ojciec. Wojtyłowie zamieszkali w domu rodziny pani Emilii przy ul. Tynieckiej, w robotniczej dzielnicy Dębniki. W ciągu tego czasu wiele się dokonało w moim życiu: początki studiów uniwersyteckich, wybuch wojny, praca w»solvayu«, teatr, seminarium, śmierć ojca... wspominał Papież po 50 latach. Wiele czytał, pisał wiersze, uczęszczał na dodatkowe zajęcia w Konfraterni Teatralnej. Spokojne studia i pasjonujące zajęcia przerwała wojna. Nadszedł 1 września 1939 r., Niemcy zaatakowały Polskę. Kraków stał się obiektem nalotów, a już 6 września wojska niemieckie wkroczyły do dawnej stolicy Polski. Wawel zajął generalny gubernator Hans Frank; katedrę zamknięto dla zwykłych odwiedzających. Szansę na kontynuację studiów przekreśliła przeprowadzona przez Niemców Sonderaktion Krakau akcja pacyfikacyjna, skierowana przeciwko środowisku polskich uczonych, przeprowadzona 6 listopada 1939 roku na Uniwersytecie Jagiellońskim. W jej wyniku zamknięto Uniwersytet, a profesorów wywieziono do obozu

2 Sachsenhausen. Aby uniknąć wywiezienia na roboty do Niemiec, Karol wraz z przyjacielem Juliuszem Kydryńskim zatrudnił się w kamieniołomie na Zakrzówku, który miał dla okupantów znaczenie strategiczne. Praca była ciężka. Po dwóch latach obaj zostali przeniesieni do fabryki chemicznej Solvay, gdzie było nieco lżej. 18 lutego 1941 r. starszy pan Wojtyła niespodziewanie zachorował. Karol wyszedł do apteki po lekarstwa dla ojca, a gdy wrócił, ojciec już nie żył. Po śmierci ojca Karol zamieszkał w domu Kydryńskich. Pewnego dnia na ulicy spotkał swego dawnego nauczyciela Mieczysława Kotlarczyka, który po wywiezieniu brata do obozu postanowił przenieść się do Krakowa. Karol zaproponował, by Kotlarczyk zajął jego mieszkanie przy Tynieckiej. Ostatecznie zamieszkali tam razem. Niebawem katakumby jak nazywano mieszkanie stały się również siedzibą powstałego Teatru Rapsodycznego. Mieczysław Kotlarczyk był jego dyrektorem artystycznym i reżyserem, a Karol Wojtyła jednym z pięciu aktorów. Był dobrze zapowiadającym się aktorem jak zauważył stały bywalec tajnych przedstawień Teatru Rapsodycznego, aktor Juliusz Osterwa. W 1942 r. Karol postanowił, że będzie studiował teologię i zostanie księdzem. Kotlarczykowi trudno było zaakceptować ten wybór. Niemały wpływ na tę decyzję miał Jan Tyranowski skromny krawiec z Dębnik, oczytany w pismach św. Jana od Krzyża i św. Teresy z Avila, swoimi zainteresowaniami wywarł niekwestionowany wpływ na Wojtyłę, którego uczynił animatorem własnej piętnastki różańcowej. Wydaje się, iż kontakt z Tyranowskim przyczynił się także do odnalezienia powołania przez przyszłego papieża. Po latach wyznał: Za pośrednictwem Jana zostałem wprowadzony w nowy świat, o którego istnieniu w sobie przedtem nie wiedziałem. (...) Od niego nauczyłem się m.in. elementarnych metod pracy nad sobą, które wyprzedziły to, co potem znalazłem w seminarium. Karol Wojtyła rozstał się z teatrem w 1943 r. i rozpoczął studia w tajnym seminarium duchownym archidiecezji krakowskiej, pracując jednocześnie w Solvayu. Po czarnej niedzieli 6 sierpnia 1944 r., kiedy Niemcy aresztowali w Krakowie kilka tysięcy mężczyzn, abp Sapieha sprowadził kleryków do swojej rezydencji. Mieszkali tam prawie do końca wojny. 1 listopada 1946 r. kard. Adam Sapieha udzielił Wojtyle święceń kapłańskich. Następnego dnia w krypcie św. Leonarda na Wawelu neoprezbiter odprawił Mszę św. prymicyjną. Jeszcze w tym samym miesiącu wyjechał na studia do Rzymu. Karol został wyświęcony rok wcześniej niż jego koledzy rocznikowi. Jak sam podkreśla, święcenia otrzymał w dniu, w którym raczej się ich nie udziela - 1 listopada. Nietypowe były również jego prymicje. 2 listopada, w Dzień Zaduszny, Kościół pozwala księżom odprawić trzy Msze św. I tak właśnie uczynił neoprezbiter Wojtyła w wawelskiej Krypcie św. Leonarda. Dziewięć dni później ochrzcił po raz pierwszy w życiu dziecko. 15 listopada 1946 r. w Katowicach wsiadał wraz z ks. St. Starowieyskim do pociągu, który jechał do Paryża. Podczas wakacji przebywał we Francji, Holandii i w Belgii. Przez miesiąc był nawet duszpasterzem polskiej misji katolickiej wśród górników w pobliżu Charleroi. We Francji dobrze poznał problematykę i kręgi księży-robotników. Odwiedził też Lourdes i Ars. Okrężną drogą zmierzał do Rzymu, by zgodnie z wolą metropolity Sapiehy podjąć studia na dominikańskim Angelicum. Każdą wolną chwilę wykorzystywał na poznawanie Wiecznego Miasta. Jak wyznał, uczył się Rzymu. Po półtorarocznym pobycie znał go znakomicie. Swój pobyt za granicą wykorzystał, by odwiedzić mnóstwo miejsc ważnych w dziejach chrześcijaństwa. Odwiedzał sanktuaria, kościoły, klasztory i muzea. Był w Subiaco, gdzie medytował św. Benedykt, Asyżu, Monte Cassino, Sienie, związanej z postacią św. Katarzyny, Capri, Neapolu, Florencji, Mediolanie, Wenecji, San Giovanni Rotondo. Studia w Rzymie ks. Karol Wojtyła zakończył napisaniem po łacinie i obronieniem pracy doktorskiej zatytułowanej Zagadnienie wiary u św. Jana od Krzyża. Nie przyznano mu jednak tytułu doktora, ponieważ nie wydał swej pracy drukiem (co było jednym z wymogów na rzymskiej uczelni), na co młody, polski ksiądz po prostu nie miał wtedy funduszy. Część przyjaciół ks. Wojtyły zadanie, jakie otrzymał trzy tygodnie po powrocie z Rzymu, uznała za zsyłkę. Został wikariuszem w Niegowici, 50 km od Krakowa. W międzyczasie uzyskał wówczas najpierw tytuł magistra teologii, a miesiąc później obronił poszerzoną wersję swojej rozprawy doktorskiej. Błyskawicznie został zaakceptowany przez parafian. Biednym rolnikom nie przeszkadzało, że gdy wozili go po wybojach wozem do swych wiosek, ciągle coś czytał. Pięć wiosek, bieda, brak bieżącej wody, kanalizacji i elektryczności, skutki powodzi - to sytuacja, w której się znalazł w Niegowici. Ale nikt nie usłyszał od niego narzekań. Uczył w pięciu szkołach, spełniał wszystkie kapłańskie obowiązki, założył koło Żywego Różańca i kółko teatralne. Zabierał młodych do teatru w Krakowie. Zaczął też pisywać do "Tygodnika Powszechnego", pod pseudonimem Andrzej Jawień. Do parafii św. Floriana w centrum Krakowa trafił w marcu. Tu również był wikariuszem. Katechizował starsze klasy licealne i

3 prowadził duszpasterstwo wśród studentów. Wygłaszał co czwartek konferencje dotyczące tak podstawowych zagadnień istnienia Boga i duchowość duszy ludzkiej, organizował dyskusje, chodził ze studentami do kina, teatru, grał z nimi w szachy i... wędrował po górach. Założył w parafii chór mieszany, z którym przygotował piękne wykonanie Mszy gregoriańskiej "De Angelis". Następca kard. Sapiehy, abp Eugeniusz Baziak, w listopadzie 1951 roku nakazał ks. Wojtyle wziąć urlop od zajęć duszpasterskich i zająć się habilitacją (zdobyciem kolejnego tytułu naukowego). Ks. Karol zamieszkał przy ul. Kanoniczej, u podnóża Wawelu. Kontaktów z młodzieżą od św. Floriana nie zerwał. Organizował dyskusje, wygłaszał wykłady, jeździł na wycieczki w góry. Kiedyś poprowadził szesnastogodzinną wyprawę, niosąc plecak pełen naczyń liturgicznych. Jego rekordem było przejście czterdziestu kilometrów w ciągu jednego dnia. Publikował dużo artykułów. Ku zgorszeniu niektórych, sporo uwagi poświęcał etycznym zagadnieniom życia seksualnego człowieka. W tym czasie z powodu krótkowzroczności zaczął nosić okulary w grubej rogowej oprawie. Nosił je także później jako biskup i kardynał. Jako Następca św. Piotra nigdy publicznie w okularach nie wystąpił. Pracę habilitacyjną pod tytułem "Ocena możliwości oparcia etyki chrześcijańskiej na założeniach systemu Maxa Schelera" Rada Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego przyjęła jednogłośnie 12 grudnia 1953 r. Jednak ks. dr Karol Wojtyła nie uzyskał habilitacji - nie zgodziło się ówczesne komunistyczne Ministerstwo Oświaty. W 1954 r. władze komunistyczne zlikwidowały na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ) Wydział Teologiczny. Ks. Karola Wojtyłę poproszono, aby wykładał katolicką etykę społeczną w trzech seminariach duchownych, krakowskim, katowickim i częstochowskim (wszystkie swoje siedziby miały w Krakowie). Miewał również wykłady na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (KUL). Wojtyłę można uznać za pioniera "duszpasterstwa turystycznego". Gdy został księdzem, zaczął jeździć z młodzieżą w góry i na kajaki. Na nartach jeździł bardzo dobrze technicznie. Na wodzie też sobie nieźle radził, chociaż niejeden raz zdarzyło się, że cały ekwipunek, wraz z brewiarzem, trzeba było suszyć. Na wykłady co prawda przychodził w sutannie, ale zamiast noszonego wówczas przez większość księży czarnego kapelusza zakładał pilotkę, a płaszcz miał ciemnozielony kolor. Wykładał chodząc po sali. W czasie egzaminów sprawiał wrażenie, jakby męczył się bardziej niż studenci. Zadawał niewiele pytań. Pod koniec roku 1956 ks. Karolowi na KUL-u zaproponowano katedrę etyki. Nie opuścił jednak Krakowa. Tam miał swoją główną bazę, dlatego często można go było spotkać we wlokącym się godzinami pociągu na trasie Kraków-Lublin. Czytał, pisał, dyskutował lub w wielkim skupieniu modlił się, stojąc przy oknie. Sakrę biskupią przyjął pod koniec września 1958 r. Na zawołanie biskupie wybrał słowa "Totus Tuus" (Cały Twój), oznaczające całkowite oddanie się Chrystusowi i zawierzenie Maryi. Gdy został biskupem, w górach, spotykał się ze swymi współpracownikami i studentami z różnych uczelni. Mówili do niego Wujek, gdyż władze komunistyczne zakazywały duchowieństwu działalności wychowawczej poza budynkiem kościoła. Pasji wędrowania i uprawiania sportu pozostał wierny także na Stolicy Piotrowej (Watykanie). W połowie sierpnia 1958 r. dołączył do obozu kajakowego studentów KUL w okolicach Świętej Lipki. Pływał kajakiem o nazwie "kalosz" wezwano go na plebanię pobliskiego sanktuarium. Dzwoniono z biura Prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego, wzywając do Warszawy. Ks. Karol Wojtyła został mianowany przez papieża Piusa XII, biskupem pomocniczym Krakowa (mając 38 lat). Studenci zanieśli go na ramionach do autobusu. Po wizycie w Pałacu Prymasowskim spędził prawie całą noc w warszawskiej kaplicy Sióstr Urszulanek, gdzie modlił się, leżąc krzyżem. Następnego dnia w Krakowie złożył wizytę arcybiskupowi Baziakowi, po czym... wrócił na spływ kajakowy. Po nominacji przyjął na siebie tak wiele obowiązków, że musiał na jakiś czas zrezygnować z prowadzenia wykładów na KUL-u. Dopiero w roku 1960 znów prowadził kilka godzin tygodniowo. Z czasem spotkania ze studentami i współpracownikami z uczelni przeniosły się do Krakowa. Zdarzało się, że najważniejsze kwestie podejmowane przez katedrę etyki KUL omawiane były podczas wypraw na narty. Podobno rektor KUL, ks. prof. Andrzej Szostek, usłyszał kiedyś od biskupa Karola Wojtyły: "Musisz się koniecznie nauczyć jeździć na nartach, bo nie możesz brać udziału w najważniejszych posiedzeniach katedry". Trzy miesiące po objęciu Stolicy Piotrowej liczący 77 lat papież Jan XXIII ogłosił, że postanowił zwołać kolejny Sobór Watykański II. Jeszcze przed rozpoczęciem obrad zaowocowały rzymskie studia ks. Karola Wojtyły i umiejętność pozyskiwania sobie ludzi. Wracając po każdej sesji, uczestniczył w dziesiątkach spotkań, w czasie których księżom i świeckim relacjonował prace soborowe. W Bazylice św. Piotra Ojcowie Soboru siedzieli według starszeństwa i rangi. Najniżej zasiadali kardynałowie. Bp Karol Wojtyła podczas pierwszej sesji

4 zasiadał dość wysoko, niedaleko wejścia do świątyni. W swych wystąpieniach zwracał uwagę słuchaczy gruntowną znajomością poruszanego tematu, ogromnym zatroskaniem o dobro oraz odnowę Kościoła i... zdrowym rozsądkiem. Poruszał m.in. kwestie mediów oraz liturgii. Był zwolennikiem wprowadzenia języka narodowego do liturgii, a także zaadaptowania liturgii katolickiej do tradycji Kościołów nieeuropejskich. Nie można go było zaszufladkować. W jednych kwestiach zajmował stanowisko "postępowe", w innych "konserwatywne". Wystąpienia zaczynał zwykle sformułowaniem "Szanowni ojcowie, bracia i siostry". Akcentował w ten sposób obecność kobiet na Soborze. Aktywnie uczestniczył w opracowywaniu wielu soborowych dokumentów. Arcybiskupem krakowskim został bp Karol Wojtyła dopiero siedem miesięcy po śmierci swego poprzednika Eugeniusza Baziaka. Podobno zanim Prymas Stefan Wyszyński zdecydował się w negocjacjach z władzami komunistycznymi zaproponować jego kandydaturę, przedstawił sześć innych, które zostały odrzucone. Komuniści chcieli, żeby na stolicy arcybiskupiej w Krakowie zasiadał Wojtyła. Odpowiedzialny wówczas za kwestie wyznaniowe Zenon Kliszko uważał, że jest to człowiek nie lubiący polityki, który skupi się tylko na działalności duszpasterskiej i będzie uległy. Szybko okazało się, że nowy arcybiskup krakowski niezależności Kościoła broni z żelazną konsekwencją. Znalazł się wśród autorów słynnego listu biskupów polskich do biskupów niemieckich, zawierającego słowa: Przebaczamy i prosimy o przebaczenie. Przez lata walczył z władzami o zezwolenie na budowę kościoła w Nowej Hucie. I wygrał. Z pewnością nie podobały się władzom jego kazania wygłaszane co roku podczas pielgrzymek mężczyzn i młodzieńców do Piekar Śląskich, w których bronił praw ludzi pracy. Papież Paweł VI cenił arcybiskupa Krakowa. Kilka razy rozmawiał z nim prywatnie. Liczył się z jego zdaniem, powołał go m.in. na konsultora Papieskiej Rady ds. Świeckich. Ku zaskoczeniu wielu, nie tylko w Polsce, niespełna trzy lata po tym, jak włożył mu paliusz, Paweł VI mianował arcybiskupa Karola Wojtyłę kardynałem (miał 47 lat). Jego nominację niektórzy odbierali jako przejaw faworyzowania przez papieża. Z pewnością Paweł VI darzył go szczególnymi względami. Sympatią darzył go również następca Pawła VI - Jan Paweł I. Kard. Wojtyła był jednym z niewielu dostojników kościelnych, z którymi zdążył dłużej porozmawiać w czasie swego trwającego nieco ponad miesiąc pontyfikatu. Po nominacji na kardynała abp Karol Wojtyła został członkiem czterech kongregacji. Szczególnie pomocny okazał się papieżowi przy pracy nad encykliką "Humanae vitae" o zasadach moralnych w dziedzinie przekazywania życia ludzkiego. Był jednym z tych, którzy przekonali Ojca Świętego do utrzymania dotychczasowego stanowiska Kościoła w kwestii antykoncepcji. Dużo podróżował po świecie. Nie zaniedbywał jednak swojej archidiecezji. Odwiedzał parafie, sierocińce, klasztory. W podróży pracował. W jego samochodzie zamontowano półkę na książki i lampkę. Żył skromnie. Jego jedynym kardynalskim majątkiem były cztery czerwone sutanny, trzy czarne i trzy pary butów. W sierpniu 1978 roku wyjechał do Rzymu na pogrzeb Pawła VI i konklawe, które wybrało na Stolicę Piotrową Jana Pawła I. Pod koniec września nadeszła wiadomość, że nowy papież nagle zmarł. Kard. Karol Wojtyła znów wyruszył na konklawe października 1978 roku kard. Wojtyła jako pierwszy Polak został wybrany na następcę św. Piotra. Niemal w tej samej chwili polska himalaistka Wanda Rutkiewicz jako pierwsza Europejka zdobyła najwyższy szczyt świata - Mount Everest. Podobno na biurku Jana Pawła II leżał kamień podarowany przez nią, na pamiątkę tych wielkich wydarzeń. Wielką sensację wzbudził fakt, że na papieża został wybrany kardynał z kraju pod władzą komunistyczną. Jan Paweł II, bo takie obrał imiona (nawiązując, do swoich poprzedników Jana XXIII, Pawła VI, Jana Pawła I), z herbem Totus Tuus cały Twój, odnosząc się do wstawiennictwa Maryi, wzbudził szybko w całym świecie, dużą sympatię, ale też wrogość. Wyrazem czego był zamach, przeprowadzony 13 V 1981 r. na placu św. Piotra w Rzymie przez Turka Ali Agcę. Pobyt papieża w szpitalu zbiegł się z innym, smutnym wydarzeniem 28 maja 1981 roku zmarł prymas Polski, kard. Stefan Wyszyński. Na następcę Wyszyńskiego Jan Paweł II mianował arcybiskupa Józefa Glempa. W pasterskich działaniach Jana Pawła II można dostrzec kilka podstawowych kierunków, gdzie dążył do chrześcijańskiej odnowy członków Kościoła Katolickiego m.in. poprzez wdrażanie i rozwijanie wskazówek II Soboru Watykańskiego, ale też poprzez własne inicjatywny np. Światowe Dni Młodzieży; zwracanie się także do innych wyznań i religii, uczestnicząc w dialogu ekumenicznym i międzyreligijnym. To z jego inicjatywy w 1986 r. w Asyżu odbył się Światowy Dzień Modlitwy o Pokój (1986), w którym wzięli udział przedstawiciele licznych religii. Papież wskazywał również na znaczenie kultury dla człowieka i zachęcał Kościół do zainteresowanie się tą formą głoszenia wiary. Nie należy pomijać również relacji Papieża ze środowiskiem

5 międzynarodowym. Jan Paweł II wielokrotnie wskazywał na moralne zagrożenia dla świata, takie jak pogarda dla życia ludzkiego, kryzys wartości rodzinnych, niesprawiedliwość systemów politycznych i gospodarczych, zeświecczenie i materializację życia. W działalności dyplomatycznej podjął liczne starania o pokój na świecie, łagodzenie rządów autokratycznych i budowanie porozumienia z władzami państw. Papież, miał zwyczaj, całować ziemię, gdy przybywał do jakiegoś kraju. Tego pocałunku nauczył się od św. Jana Marii Vianneya, proboszcza z Ars (patrona proboszczów), który czynił to samo, przekraczając granicę parafii, do której został posłany. Na zawsze pontyfikat Papieża - Polaka będzie postrzegany jako najbardziej obfity w pielgrzymki. Podróże zagraniczne, których Jan Paweł II odbył ponad 115, gromadziły zawsze tłumy, ożywiając w ten sposób religijność i integrując katolików konkretnej wspólnoty. Dla Papieża wyjazdy te były zaś wspaniałą możliwością głoszenia Ewangelii. W trakcie wypoczynku letniego Papież przebywała w Castel Gandolfo, a wielki, ciągnący się za Pałacem ogród był miejscem spacerów i odpoczynku dla Ojca Świętego; Od 1993 roku, kiedy Papież podczas upadku zwichnął prawy bark, nie wolno mu było jeździć na nartach. Nie przestał jednak spacerować po górskich szlakach, a nie mogąc się wysoko wspinać o własnych siłach - korzystał z samochodu terenowego czy kolejek linowych. Każdy dzień Jana Pawła II w Watykanie zaczynał się i kończył modlitwą w prywatnej kaplicy, gdzie spędzał na rozmowie z Bogiem długie godziny. Prywatna kaplica nieopodal papieskich apartamentów jest prywatna tylko z nazwy. We Mszy św. z reguły uczestniczyło około dwudziestu, trzydziestu osób. Wszystkie posiłki były z spożywane z zaproszonymi gośćmi; gdzie posiłek był często tylko tłem do rozmów, podczas których Jan Paweł II zazwyczaj pytał swoich gości o aktualne sprawy i uważnie słuchał odpowiedzi. Po śniadaniu i obiedzie praca w gabinecie, którą rozpoczynał od przeglądu prasy z różnych krajów, którą przygotowywali sekretarze. Czytał też dokumenty przygotowane poprzedniego dnia w Sekretariacie Stanu Stolicy Apostolskiej, podpisywał je zazwyczaj piórem z czarnym atramentem. Wyjątkiem są akty papieskie i encykliki. Składał pod nimi podpis atramentem koloru złotego. Papież w tym czasie zajmował się także opracowywaniem nowych dokumentów i tekstów. Pisał je ręcznie, po polsku. Tłumaczeniem ich na włoski zajmował się sztab ludzi podlegających ks. Stanisławowi Dziwiszowi. W ciągu roku Papież udzielał kilkuset audiencji prywatnych. Podejmował rezydujących w Rzymie kardynałów, głowy państw, premierów i liczących się polityków. Przyjmował dyplomatów, pisarzy i uczonych. Codziennie spotykają się z nim także watykańscy urzędnicy itp. Podczas tych spotkań dekorował osoby, które pragnął szczególnie uhonorować Orderem Chrystusa lub innymi odznaczeniami. Sam Papież nie przyjmował żadnych odznaczeń. Wyjątkowym dniem audiencji jest środa. Wówczas dla wszystkich pielgrzymów Rzymu była (i jest nadal) organizowana audiencja generalna. Na Placu św. Piotra, a w razie niepogody w Auli Pawła VI, pielgrzymi mają okazję zobaczyć i wysłuchać Ojca Świętego. Po obiedzie, chwila odpoczynku i modlitwy różańcowej, ukochanej modlitwy Papieża i dalsza praca nad dokumentami. W gospodarstwie domowym Jana Pawła II kolacja odbywała się o godzinie Później wraz z najbliższymi współpracownikami oglądał wiadomości, najczęściej włoskie. Wracał jeszcze raz do gabinetu, gdzie załatwia osobistą korespondencję i przygotowywał przemówienia, które zamierzał wygłosić w najbliższym czasie. Wieczorne modlitwy w kaplicy kończyły roboczy dzień Ojca Świętego. W jego sypialni światło gasło zazwyczaj przed północą, czasem o godzinie Jedne z najważniejszych historycznie wydarzeń, stały się także odwiedziny Papieża w krajach, gdzie Kościoły protestanckie mają za sobą nie tylko długą historię i tradycję, ale i dziś stanowią większość miejscowych społeczeństw. Na uwagę zasługuje pierwsza wizyta w Wielkiej Brytanii, podczas której Biskup Rzymu Papież, modlił się z Arcybiskupem Canterbury, czyniąc z gestu przekazania znaku pokoju, symbol pojednania między obu wyznaniami. Słowa, jakie wówczas popłynęły w świat, zwiastowały rychły postęp w dialogu między oboma Kościołami, rzeczywistość pokazała jednak, że droga do jedności jest wciąż trudna i odległa. Po Anglii przyszła kolej na drugi kraj o wielkiej tradycji wspólnot protestanckich. Akcenty ekumeniczne i spotkania, zarówno z luterańskimi, jak i ewangelickimi duchownymi, towarzyszyły niemal każdej z trzech wizyt w Niemczech. Kontakty z protestantami zdominowały wielką pielgrzymkę Papieża po Skandynawii w czerwcu 1989 r., kiedy Jan Paweł II, odwiedzając cztery kraje skandynawskie, przez 10 dni spotykał się z przedstawicielami Kościołów reformowanych, przełamując początkową obojętność, a czasem historyczną niechęć do biskupa Rzymu. Mimo licznych gestów i wielkiego pragnienia Ojca Świętego odwiedzenia katolików mieszkających w Rosji, Patriarchat Moskiewski utrudniał każdy niemal krok zbliżający Jana Pawła II do granic uznawanych przez prawosławnych za "kanoniczne" tereny prawosławia i nie doszło nigdy,

6 do wizyty w Rosji. 25 marca 1984 r. Jan Paweł II, w kolegialnej łączności ze wszystkimi biskupami świata, poświęcił Rosję Niepokalanemu Sercu Maryi. Każdy biskup miał zjednoczyć się w tym akcie z Ojcem Świętym. Ostatnia podróż, jaką odbył Jan Paweł II, była śledzona z wielkim napięciem przez cały świat. Odchodzenie Papieża do Domu Ojca w marcu i kwietniu 2005 r. poruszyło wielu ludzi, niezależnie od wyznania, pochodzenia czy stosunku do papieskich nauk. Media przekazywały codziennie informacje od lekarzy, którzy opiekowali się Papieżem w jego apartamencie, w Watykanie. Gdy 2 kwietnia 2005 r., o godzinie 21.37, osobisty lekarz papieski stwierdził śmierć Jana Pawła II. Pogrzeb Papieża odbył się 8 kwietnia. W uroczystościach pogrzebowych na placu św. Piotra uczestniczyło 300 tysięcy wiernych. Dwa miliardy osób oglądało transmisję z ich przebiegu w telewizji. Trumna z ciałem Papieża została pochowana w podziemiach bazyliki św. Piotra. 13 maja 2005 roku rozpoczął się proces beatyfikacyjny Jana Pawła II, przez wielu zwanego Wielkim. W odpowiedzi na wołanie wiernych Santo subito! (natychmiast Święty), wznoszone podczas pogrzebu Papieża, nowy papież Benedykt XVI udzielił dyspensy od pięcioletniego okresu oczekiwania na wszczęcie procesu beatyfikacyjnego, co jest zwyczajowo wymagane przez prawo kanoniczne. Niezbędnym elementem wyniesienia Sługi Bożego na ołtarze jest cud dokonany za jego wstawiennictwem. W przypadku Jana Pawła II za taki uznano przypadek uzdrowienia 40-letniej francuskiej zakonnicy Marie-Simone Pierre, a uleczonej z choroby Parkinsona. Kolejny cud zdarzył się on 1 maja 2011 r. w dniu beatyfikacji papieża Polaka, na Kostaryce. Młoda kobieta, Floribeth Mora, która cierpiała na tętniaka mózgu, modliła się o wstawiennictwo Jana Pawła II i łączyła się za pośrednictwem telewizji w modlitwie Kościoła. Pod koniec ceremonii beatyfikacji zasnęła i gdy się obudziła następnego dnia poczuła się zdrowa. Konsystorz, pod przewodnictwem papieża Franciszka, postanowił, że 27 kwietnia 2014 r., w Niedzielę Miłosierdzia Bożego, odbędzie się kanonizacja bł. Jana XXIII i bł. Jana Pawła II. Papież w swoich spotkaniach z rodzinami i listach pasterskich podkreślał: Pośród tych wielu dróg rodzina jest drogą pierwszą i z wielu względów najważniejszą. Jest drogą powszechną, pozostając za każdym razem drogą szczególną, jedyną i niepowtarzalną, tak jak niepowtarzalny jest każdy człowiek. Rodzina jest tą drogą, od której nie może on się odłączyć. Wszak normalnie każdy z nas w rodzinie przychodzi na świat, można więc powiedzieć, że rodzinie zawdzięcza sam fakt bycia człowiekiem. A jeśli w tym przyjściu na świat oraz we wchodzeniu w świat człowiekowi brakuje rodziny, to jest to zawsze wyłom i brak nad wyraz niepokojący i bolesny, który potem ciąży na całym życiu. Tak więc Kościół ogarnia swą macierzyńską troską wszystkich, którzy znajdują się w takich sytuacjach, ponieważ dobrze wie, że rodzina spełnia funkcję podstawową. Wie on ponadto, iż człowiek wychodzi z rodziny, aby z kolei w nowej rodzinie urzeczywistnić swe życiowe powołanie. Ale nawet kiedy wybiera życie w samotności to i tutaj rodzina pozostaje wciąż jak gdyby jego egzystencjalnym horyzontem jako ta podstawowa wspólnota, na której opiera się całe życie społeczne człowieka w różnych wymiarach aż do najrozleglejszych. Czyż nie mówimy również o rodzinie ludzkiej, mając na myśli wszystkich na świecie żyjących ludzi? (List do rodzin, nr 2). W Kaliszu, na polskiej ziemi powiedział.: Drodzy bracia i siostry, ani na chwilę nie zapominajcie o tym, jak wielką wartością jest rodzina. Dzięki sakramentalnej obecności Chrystusa, dzięki dobrowolnie złożonej przysiędze, w której małżonkowie oddają się sobie wzajemnie, rodzina jest wspólnotą świętą. Jest komunią osób zjednoczonych miłością. ( ) Rodzina chrześcijańska, wierna swemu sakramentalnemu przymierzu, staje się autentycznym znakiem bezinteresownej i powszechnej miłości Boga do ludzi. Ta miłość Boga stanowi duchowe centrum rodziny i jej fundament. Poprzez taką miłość rodzina powstaje, rozwija się, dojrzewa i staje się źródłem pokoju i szczęścia dla rodziców i dla dzieci. Jest prawdziwym środowiskiem życia i miłości. (Kalisz 1997 r.) Nie mniej ważne słowa padły w Nowym Targu, w 1979 roku. Niech one stanowią motto tegorocznego XV Dnia Papieskiego oraz motyw do wspólnej modlitwy za wielkie dobro jakim nadal pozostaje rodzina: Słusznie mówi się, że rodzina jest podstawową komórką życia społecznego. Jest podstawową ludzką wspólnotą. Od tego, jaka jest rodzina, zależy naród, bo od tego zależy człowiek. Więc życzę, ażebyście byli mocni dzięki zdrowym rodzinom. Rodzina Bogiem silna. I życzę, ażeby człowiek mógł się w pełni rozwijać w oparciu o nierozerwalną więź małżonków rodziców, w klimacie rodziny, którego nic nie jest w stanie zastąpić. I życzę, i modlę się o to stale, ażeby rodzina polska dawała życie, żeby była wierna świętemu prawu życia. Jeśli się naruszy prawo człowieka do życia w tym momencie, w którym poczyna się on jako człowiek pod sercem matki, godzi się

7 pośrednio w cały ład moralny, który służy zabezpieczeniu nienaruszalnych dóbr człowieka. Życie jest pierwszym wśród tych dóbr. Kościół broni prawa do życia nie tylko z uwagi na majestat Stwórcy, który jest tego życia pierwszym Dawcą, ale równocześnie ze względu na podstawowe dobro człowieka. Ta rzeczywistość wzrasta dzięki nieustannej modlitwie, a zwłaszcza dzięki udziałowi w sakramentach pojednania i Eucharystii. Umocnione tą nadprzyrodzoną pomocą, bądźcie gotowe, drogie rodziny, dawać świadectwo nadziei, która w was jest. Dawajcie zawsze świadectwo otwartości, poświęcenia i wielkoduszności. Chrońcie i otaczajcie opieką życie każdej osoby, zwłaszcza słabych, chorych i niepełnosprawnych; dawajcie świadectwo miłości życia i zasiewajcie ją pełnymi rękoma. Bądźcie twórcami kultury życia i cywilizacji miłości. W Kościele i w społeczeństwie nadeszła teraz epoka rodziny, która jest powołana do odegrania pierwszoplanowej roli w w dziele nowej ewangelizacji. W rodzinach oddanych modlitwie, aktywnie zaangażowanych w apostolat i w życie Kościoła, wyrosną autentyczne powołania nie tylko do formacji innych rodzin, ale także do życia szczególnej konsekracji, którego piękno i misję ukazuje Kościół.