Nowe êródła energii jaka energia dla Polski?

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Nowe êródła energii jaka energia dla Polski?"

Transkrypt

1 KANCELARIA PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ BIULETYN FORUM DEBATY PUBLICZNEJ Gospodarka konkurencyjnej Polski Nowe êródła energii jaka energia dla Polski? NUMER 29 PAŹDZIERNIK 2013

2

3 BIULETYN FORUM DEBATY PUBLICZNEJ Nowe źródła energii jaka energia dla Polski? numer 29 październik 2013

4 Rada programowa: Olgierd Dziekoński, Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP (redaktor naczelny) Irena Wóycicka, Podsekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Maciej Klimczak, Podsekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Sekretarz redakcji: Anna Jórasz Adres redakcji: Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ul. Wiejska 10, Warszawa (22) fax: Projekt graficzny okładki: Studio MOT Wydawca: Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ul. Wiejska 10, Warszawa (22) fax: Redakcja zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów. Kopiowanie całości bądź części artykułów może odbywać się za zgodą redakcji. Biuletyn zawiera teksty autoryzowane, na podstawie stenogramu z debaty. Druk, oprawa: Centrum Obsługi KPRP, Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ul. Wiejska 10, Warszawa Warszawa 2013 Biuletyny w formie elektronicznej są dostępne na oficjalnej stronie internetowej Prezydenta RP (prezydent.pl) w zakładce Forum Debaty Publicznej

5 Spis treści Rozdział I WYBRANE WYPOWIEDZI UCZESTNIKÓW DEBATY CZ. I Bronisław Komorowski, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej... 7 Krzysztof Żmijewski, Sekretarz Generalny Społecznej Rady do spraw Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej...9 Jan Popczyk, Profesor w Instytucie Elektroenergetyki i Sterowania Układów na Wydziale Elektrycznym w Politechnice Śląskiej Michał Kurtyka, Przewodniczący Rady Nadzorczej BPI Group Olgierd Dziekoński, Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Marcin Korolec, Minister Środowiska Zygmunt Łukaszczyk, Wojewoda Śląski Henryk Majchrzak, Prezes Zarządu Spółki Polskie Sieci Energetyczne Operator SA Zbigniew Michniowski, Zastępca Prezydenta Miasta Bielska-Białej Robert Zajdler, Partner w Zajdler Energy Lawyers Marek Woszczyk, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki Janusz Pilitowski, Dyrektor Departamentu Energii Odnawialnej w Ministerstwie Gospodarki Janusz Steinhoff, Przewodniczący Rady Krajowej Izby Gospodarczej Marcin Zięba, Dyrektor Generalny Organizacji Polskiego Przemysłu Poszukiwawczo-Wydobywczego Mirosław Bieliński, Prezes Zarządu Energa SA Sławomir Śliwiński, Członek Zarządu GAZ-SYSTEM S.A Krzysztof Kilian, Prezes Zarządu PGE Polska Grupa Energetyczna S.A Rozdział II WYBRANE WYPOWIEDZI UCZESTNIKÓW DEBATY CZ. II Witold Weil, Country Manager w San Leon Energy Poland Radosław Dudziński, Wiceprezes Zarządu Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa SA Sebastian Paszek, Prezes Zarządu Watt Produkcja Systemów Solarnych Łukasz Turski, Profesor w Centrum Fizyki Teoretycznej w Polskiej Akademii Nauk Maciej Kaliski, Profesor w Katedrze Inżynierii Gazowniczej na Wydziale Wiertnictwa, Nafty i Gazu w Akademii Górniczo-Hutniczej Stanisław Iwan, Senator RP Jerzy Nawrocki, Dyrektor Państwowego Instytutu Geologicznego Państwowego Instytutu Badawczego... 48

6 Janina Kopietz-Unger, prof. Uniwersytet Zielonogórski, Kierownik Zakładu Architektury i Urbanistyki w Instytucie Budownictwa na Wydziale Inżynierii Lądowej i Środowiska Bohdan Żakiewicz, Senator RP Józef Neterowicz, Ekspert do spraw Ochrony Środowiska i Energii Odnawialnej Związku Powiatów Polskich Grzegorz Pieńkowski, Sekretarz Naukowy Państwowego Instytutu Geologicznego Państwowego Instytutu Badawczego Jan Olchowik, Dyrektor Instytutu Inżynierii Odnawialnych Źródeł Energii Wydziału Inżynierii Środowiskana Politechnice Lubelskiej (prodziekan ds. nauki) Aleksander Grad, Prezes Zarządów Spółek PGE Energia Jądrowa SA oraz PGE EJ 1 Spółka z o.o...56 Wojciech Szymalski, Przedstawiciel Instytutu na rzecz Ekorozwoju Irena Rogowska, Wójt Gminy Lubin Zbigniew Sienkiewicz, Przedstawiciel Koalicji Bezpieczna Energia Rozdział III PODSUMOWANIE Robert Zajdler, Partner w Zajdler Energy Lawyers Marcin Zięba, Dyrektor Generalny Organizacji Polskiego Przemysłu Poszukiwawczo- -Wydobywczego Krzysztof Żmijewski, Sekretarz Generalny Społecznej Rady do spraw Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej Mirosław Bieliński, Prezes Zarządu Energa SA Jan Popczyk, Profesor w Instytucie Elektroenergetyki i Sterowania Układów na Wydziale Elektrycznym na Politechnice Śląskiej Zbigniew Michniowski, Zastępca Prezydenta Miasta Bielska-Białej Janusz Steinhoff, Przewodniczący Rady Krajowej Izby Gospodarczej Krzysztof Kilian, Prezes Zarządu PGE Polska Grupa Energetyczna SA Marcin Korolec, Minister Środowiska Olgierd Dziekoński, Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Rozdział IV MATERIAŁY NADESŁANE W ZWIĄZKU Z DEBATĄ Efektywność energetyczna konsekwencje w odniesieniu do przyjętego sposobu zapisu legislacyjnego dokumentów prawnych, Janina Kopietz-Unger, Uniwersytet Zielonogórski Maciej Robakiewicz, Prezes Fundacji Poszanowania Energii w Warszawie Nikodem Maćkowiak, Stowarzyszenie,,Nasz Dom Irena Rogowska, Wójt Gminy Lubin Andrzej Paweł Sikora, Instytut Studiów Energetycznych Leszek Wieciech, Dyrektor Generalny Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego Uchwała XXXVII Walnego Zjazdu Delegatów SITPNiG (18 19 X 2012 r.)

7 Rozdział I Wybrane wypowiedzi uczestników debaty cz. I Wypowiedzi z 12 grudnia 2012 roku.

8

9 Bronisław Komorowski Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Rozumiem, że dzisiejsze spotkanie, wymiana poglądów, myśli i dyskusja są pewnym wprowadzeniem do debaty, która i tak nas czeka w wymiarze ogólnokrajowym - debaty związanej z pakietem trzech ustaw przygotowywanych przez rząd i dających okazję do szukania dobrych rozwiązań, ale także rodzących bardzo trudne pytania. Ta debata na pewno będzie wywoływała żywe zainteresowanie, bo Polacy co pokazują wszystkie badania opinii publicznej interesują się tym zagadnieniem i rozumieją istotę problemu, przed którym stoimy jako kraj. Interesują się kwestiami nowych źródeł energii, jakimi są zarówno energetyka jądrowa, jak i gaz łupkowy. Widać, że są emocje, ale i ogromne zainteresowanie. Zupełnie nowe, niekonwencjonalne źródła energii odnawialnej również budzą emocje i zainteresowanie, co jest typowe dla wszystkich krajów, które funkcjonują w ramach systemu prawnego regulowanego do pewnego stopnia przez Unię Europejską. Wydaje się więc, że sytuacja istotnie dojrzała do tego, żeby postawić problem potrzeby, przed którą stoi państwo polskie potrzeby zmiany, także pewnej weryfikacji dotychczasowych zasad polityki energetycznej, a więc odkształcenia tego, co dzisiaj dominuje w polskim podejściu do kwestii energetycznej. Osobiście uważam, że warto to poprzedzić głębszą debatą, także w kategoriach tego, co przynoszą nam wyzwania, które gdzie indziej, w krajach o systemie podobnym do naszego, już znajdują rozwiązanie. Co do energii jądrowej, energii z gazu łupkowego, licząc na interesującą wymianę poglądów w tej kwestii, chciałbym tylko zwrócić uwagę, że stoimy w obliczu bardzo ciekawych postaw społeczeństwa polskiego, które to postawy stanowią, według mnie, nie tyle wyzwanie, ile właśnie szansę na ciekawą debatę i na podjęcie odważnych decyzji. Ja patrzę na to od strony energii społecznej i odnotowuję, że 73 procent Polaków jest za wydobywaniem gazu łupkowego. To jest ważne. Tak samo jest, jeśli chodzi o poglądy w kwestii elektrowni atomowych. Tu też odnotowuję pewną polską specyfikę: 51 procent Polaków jest za, podczas gdy w wielu innych społeczeństwach liczba osób, które opowiada się za, jest o wiele, wiele mniejsza. Można pewnie z tego wyciągać różne wnioski ja wyciągam taki, że Polacy są otwarci na szukanie nowych rozwiązań, na szukanie nowych szans i na odważne decyzje. I warto tę postawę pogłębiać i wykorzystać do dobrej debaty specjalistów w kwestiach energetyki, bo gdzie indziej istnieje o wiele większe skrępowanie decydentów politycznych. W Polsce widoczne jest dużo dalej idące przyzwolenie społeczne, także dużo większe zainteresowanie opinii publicznej. Chciałbym powiedzieć też o tym, co mnie osobiście szczególnie interesuje, bezpośrednio do pewnego stopnia także dotyczy. To są kwestie związane z tym, co niedawno traktowaliśmy raczej jako nowinki energetyczne, a więc z wszystkimi źródłami energii odnawialnej. Nowinki są sprawą ważną, bo one wynikają z pewnych społecznych nastrojów i oczekiwań. Czasami jednak wymagają dosyć szybkich interwencji, jak najszybszego i odważnego reagowania. A odnotowuję, że za mało jest pogłębionej dyskusji i, być może, za mało mechanizmów, które zachęcałyby do wykorzystania energii społecznej przy tworzeniu źródeł energii innego rodzaju. Sądzę, że za mało uwagi poświęcamy kwestiom takim jak energia pochodząca z promieni słonecznych czy coś, co jawi mi się jako wielka szansa, być może wiążąca się z pewnymi wyzwaniami i ryzykiem tego nie wiem czyli geotermia. Miałem przyjemność, jako zupełny laik i raczej konsument energii, w paru miejscach widzieć gigantyczne szanse, przed jakimi stają społeczności lokalne. Tam 7

10 Nowe źródła energii jaka energia dla Polski? grudzień 2012 widać, jak problem dostępu do energii, wytwarzania tej energii, zamiany tej energii na inny typ energii wyzwala energię społeczną, zaangażowanie, zainteresowanie i chęć szukania zupełnie nowych, lokalnych szans. W związku z tym powstaje pytanie o to, czy nie jest to moment, w którym należałoby zweryfikować świętą zasadę, że nie można produkować energii elektrycznej na własny użytek, bo trzeba ją wprowadzić do systemu ogólnego. Czy to nie jest czas na myślenie o tym, aby wyzwalać energię społeczną w działaniach na rzecz tworzenia źródeł energii prywatnych czy też w wymiarze lokalnym? Stajemy również przed bardzo ważnym pytaniem o dosyć słabe, moim zdaniem, uregulowania związane ze zjawiskiem, które zaczyna być postrzegane przez liczącą się część opinii publicznej jako poważna opresja. Mam na myśli energię wiatrową, farmy wiatrowe. Docierają do mnie coraz liczniejsze sygnały świadczące o tym, że daleko idący woluntaryzm w podejmowaniu decyzji na najniższym poziomie, czyli wójta czy burmistrza, wywołuje ogromne, daleko idące negatywne skutki społeczne. Powiedziałbym, że uruchamia negatywną energię społeczną. Być może, daje szansę na produkowanie energii elektrycznej, ale społeczna energia związana z tym w coraz większym stopniu jest zła. Poprosiłem o dane i chciałbym się nimi z Państwem podzielić. Wiem, że jeśli chodzi o energię wiatrową, to są już zainstalowane moce na MW. Są podpisane umowy na podłączenia do sieci na MW. Jest jeszcze sześć tysięcy wniosków o promesy chodzi o zgodę na podłączenia na MW. To są już potężne ilości nie tylko megawatów, ale i farm wiatrowych, a według mnie także źródeł negatywnej energii, złych myśli, złych skojarzeń w wielu miejscach Polski. W związku z tym liczę bardzo na to, że Państwo w tej dyskusji i ten wątek uwzględnią. Mówię to w kontekście mojej wiedzy, że w jednym z projektów ustaw z wspomnianego trójpaku podjęta jest próba uregulowania kwestii wydawania zgód na budowę farm wiatrowych poprzez przeniesienie jej na poziom regionalny, wojewódzki, co wydaje mi się racjonalnym kierunkiem myślenia. Tyle że czas ma to do siebie, że biegnie szybko, i za chwilę będziemy mieli w takim stopniu zachwaszczone przestrzeń, krajobraz, naturę, że już nic na to nie poradzimy. Zatem bardzo liczyłbym na dyskusję również o tym, czy to nie jest ostatni moment, żeby doprowadzić do przynajmniej moratorium, czyli zamknięcia możliwości, zlikwidowania decyzji podejmowanych w tej chwili na najniższym szczeblu, wójta czy burmistrza, do czasu uregulowania tej sprawy w nowej ustawie. Czas, który będzie potrzebny na przyjęcie tych ustaw, może się okazać brzemienny w skutki, jeśli chodzi o powstawanie na często co najmniej dziwnych zasadach inicjatyw, które trwale odkształcą polski krajobraz ze stratą dla nas wszystkich. To tyle słowem wstępu. Liczę na ciekawą dyskusję. 8

11 Krzysztof Żmijewski Sekretarz Generalny Społecznej Rady do spraw Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej Muszę powiedzieć, że nie widzę możliwości odwrócenia się od polityki klimatycznej Unii Europejskiej. Musimy brać pod uwagę to, że ta polityka będzie nas zmuszać do redukcji emisji w pewnym określonym tempie, a redukować tę emisję możemy sposobami, którymi dysponujemy: energetyką węglową, energetyką odnawialną, którą rozwijamy, energetyką gazową, którą wkrótce również możemy dysponować. Wyobraźmy sobie, że te trzy kierunki to wierzchołki trójkąta. Nie ma tu wskazania, który jest ważniejszy, a który mniej ważny. Nie skupiajmy się na ideach, miejmy na uwadze określone ograniczenia. Jednak jest jeszcze czwarty wierzchołek, którym jest efektywność energetyczna od tego właśnie trzeba zacząć, bo produkcja energii, która w procesie dystrybucji się marnuje, jest pozbawiona sensu. Marnujemy energię w wielu miejscach 40% przy oświetlaniu ulic, w wielu windach, które jeżdżą puste z oświetlonymi klatkami. W ten sposób uczymy kolejne pokolenia nieodpowiedzialności. Trzeba się z tego wycofać jak najszybciej. Być może to, co teraz powiem, nie spodoba się ekologom, ale faktem jest, że nasze zasoby składają się głównie z węgla, przede wszystkim kamiennego oraz brunatnego. Ropy praktycznie nie bierzemy pod uwagę. Jest niewielka ilość gazu, która może się powiększyć, jeśli urzeczywistnione zostaną nasze marzenia o gazie łupkowym. Ile tego gazu tak naprawdę będzie, będziemy wiedzieli dopiero wtedy, gdy wykonamy kilkaset odwiertów badawczych i udokumentujemy te pola. Rysunek 1. Podstawowe zasoby energetyczne Polski w horyzoncie 2030 roku. Efektywność Energetyka węglowa Energetyka odnawialna Energetyka gazowa Rysunek 2. Bilans energii pierwotnej AD 2030 (AD Mtoe). 3% 11% 3% 30% węgiel ropa 21% 104 Mtoe gaz atom biomasa* 32% inne OZE Źródło: Instytut Badań Systemowych. 9

12 Nowe źródła energii jaka energia dla Polski? grudzień 2012 Dwóch jednak rzeczy nie ma na tym wykresie. Nie ma mianowicie efektywności ta efektywność to co najmniej 10 milionów ton rocznie. To oznaczałoby, że zasoby efektywności w horyzoncie 277 lat byłyby porównywalne z zasobami węgla brunatnego w Polsce. Chcę powiedzieć, że efektywność leży na wierzchu, nie trzeba kopać i nie trzeba przekonywać społeczeństw, że to nie niszczy środowiska. Efektywność bowiem w oczywisty sposób to środowisko szanuje. Jak my na to wszystko patrzymy, pokazuje Tabela 1. O gazie łupkowym mówimy czterokrotnie częściej niż o czystych technologiach węglowych, chociaż węgla mamy wielokrotnie więcej niż gazu i mamy go na pewno. Czyste technologie węglowe to jeden ze sposobów uzyskania mniej emisyjnej energii, ponieważ ekstrakcja energii z pokładów to nie tylko gaz generatorowy, gaz syntezowy, ale także wysokotemperaturowe ciepło. Ciepło jako takie jest kompletnie bezemisyjne, w przeciwieństwie do gazu. Dobrze byłoby zatem, żeby nasze badania były co najmniej zrównoważone. Planowany na 2030 r. miks energii pierwotnej to 104 miliardy ton oleju ekwiwalentnego. W 2008 r. było 98 miliardów ton, więc oznacza to, że próbujemy Tabela 1. Częstotliwość występowania fraz w polskim Internecie. Fraza Google Babylon Gaz łupkowy Czyste technologie węglowe Źródło: Ochrona zdrowia, GUS, Warszawa zrealizować niskoenergetyczną ścieżkę rozwoju, ale w dalszym ciągu w tym miksie mamy znaczny udział węgla, a także ropy używanej do transportu oraz gazu. Z tego wynika, że w tym miksie ponad ¾ to energia kopalna. Rysunek 3. Różne prognozy (scenariusze) elektro-miksu na rok TWh węgiel ropa gaz atom OZE inne Źródło: Opracowanie własne. 10

13 Nowe źródła energii jaka energia dla Polski? grudzień 2012 Elektromiks jest podobny węgla jest tutaj jeszcze więcej. Według różnych ekspertyz również w tym miksie, 3/4 to energetyka kopalna. Zebrane przeze mnie opinie ekspertów, nierzadko zupełnie przeciwne, pozostają w zgodzie co do jednego: nie jest możliwe stworzenie do 2030 r energetyki pozbawionej węgla. Jest to niewykonalne, fizycznie niemożliwe. Wniosek jest więc taki: w 2030 r. bez węgla ani rusz. Do tego dochodzą zróżnicowane OZE, czyli zróżnicowane źródła energii odnawialnej. Niestety we wszystkich opracowaniach dotyczących kraju, który chce się opierać na wydobywaniu gazu łupkowego, prawie w ogóle nie ma mowy o gazie. To są jakby dwa różne kraje. W jednym jest gaz łupkowy, a w drugim tego gazu łupkowego nie ma. Uważam, że trzeba to wyrównać. Za mało jest również energii słonecznej, mało ogniw fotowoltaicznych, a przecież w przyszłości te ogniwa fotowoltaiczne będą o połowę tańsze, a więc będą już konkurencyjne na rynku. W prognozach ekspertów podobnie wygląda rok Nic się nie zmienia: w dalszym ciągu mamy węgiel oczywiście mamy go mniej, kiedy CCS będzie drogi i nie będzie elektrycznych samochodów, a mamy go więcej wtedy, gdy CCS będzie tani i będzie więcej samochodów elektrycznych. Podobnie nic się nie zmieni w zakresie energii elektrycznej. Tak więc bez węgla będzie trudno więcej OZE, znowu mało gazu i znowu mało energii słonecznej. Nie musimy się zgadzać z tą konkretną prognozą, ale musimy mieć świadomość, że energetyka w 2050 roku będzie inna od dzisiejszej. Tę energetykę trzeba budować od fundamentów, od nowa, uwzględniając rzeczywistość to, co tak naprawdę mamy, a nie to, co chcielibyśmy mieć. Taki właśnie jest wniosek. My to robimy. Ministerstwo Gospodarki we współpracy z Ministerstwem Środowiska buduje Narodowy Program Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej w jedenastu sektorach, w tej chwili to jest prawie trzysta Rysunek 4. Prognozy miksów energii pierwotnej na 2050 r. w scenariuszach z samochodem elektrycznym i CCS (115 Mtoe) oraz bez (102 Mtoe). 19% 6% 17% 9% 115 Mtoe 14% 35% 18% 5% 10% 24% 102 Mtoe 23% 20% węgiel ropa gaz atom biomasa* inne OZE Rysunek 5. Prognozy miksów energii elektrycznej na 2050 r. w scenariuszach z samochodem elektrycznym i CCS (374 TWh) oraz bez (256 TWh). 8% 4% 3% 1% 4% 2% 6% 32% 11% 21% czysty węgiel CCS/IGCC gaz CCS atom 13% 374 TWh 256 TWh 6% biomasa CCS wiatr ląd 11% 21% 7% 19% 8% 23% wiatr morze słońce woda geotermia 11

14 Nowe źródła energii jaka energia dla Polski? grudzień 2012 różnych obszarów działań. Praca nie jest jeszcze zakończona, a więc trudno mówić w tej chwili o jej rezultacie. Wiemy jedno: Gospodarki Niskoemisyjnej nie da się rozwijać bez dialogu i edukacji, co zgadzałoby się z tym, co powiedział pan prezydent: dialog społeczny i edukacja, żeby uwolnić energię społeczną. Trzeba uruchomić ten dialog. Bez tego ta energia społeczna nie zostanie uruchomiona. Rysunek 6. Domknięcie bilansu mocy w latach (Plan B) propozycja Społecznej Rady ds. Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej. Niskoemisyjna energetyka (propozycja Społecznej Rady) 2000 MW z poprawy efektywności energetycznej 2000 MW z zagranicy 2000 MW z energetyki prosumenckiej - rozproszonej 500 MW źródła regulacyjno-szczytowe 1500 MW z kogeneryzacji ciepłowni do Termomodernizacja budynków Budynki niemal zero-energetyczne (pasywne) Transport niskoemisyjny Energooszczędne oświetlenie Nowe innowacyjne technologie do roku 2020 Czas płynie w 2016 r. będziemy mieli kłopoty z domknięciem bilansu energetycznego. Jest jednak pomysł, jak ten bilans energetyczny zamknąć: MW z poprawy efektywności energetycznej; MW z zagranicy, dzięki inwestycjom, które mam nadzieję, że są w toku; MW z energetyki prosumenckiej. Poza tym uważam, że co najmniej 500 MW powinno się pojawić w postaci mocy interwencyjnych, które będą działać wtedy, kiedy słońce schowa się za chmurą albo wiatr przestanie wiać. Nastawiając się na nieprzewidywalne źródła, musimy się przed takim niebezpieczeństwem bronić. Ponadto wprowadzenie produkcji energii elektrycznej do wszystkich kotłowni, a mamy takich możliwości ponad MW założyłem tylko połowę wykorzystania tego potencjału. Termomodernizacja budynków (budynki niemal zeroenergetyczne), niskoemisyjny transport, energooszczędne oświetlenie i cała masa technologii, które jeszcze zostaną wymyślone, a o których na razie nie można mówić to są realne możliwości, których wykorzystanie zależy od nas samych. Rysunek 7. Budownictwo Energetyka Transport Przemysł Handel i usługi NPRGN kilkaset obszarów działania w 11 sektorach gospodarki. Leśnictwo Rolnictwo i rybołówstwo Odpady Administracja państwowa Dialog społeczny i edukacja Gospodarstwa domowe W podsumowaniu to, co trzeba zrobić potrzebne są: legislacja, technologia, logistyka, finanse, informacja i na końcu, ale absolutnie nie najmniej ważna, być może najważniejsza edukacja. Rysunek 8. Synteza polskiego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej. Polski program wymaga: legislacji (odblokowania możliwości), technologii (rozwoju krajowego potencjału), logistyki (rozwoju zaplecza instalacyjno-serwisowego), finansów (uruchomienia mechanizmów wsparcia). informacji (rozwoju zaplecza informacyjno-konsultacyjnego) edukacji i dialogu (podniesienia poziomu świadomości społecznej) 12

15 Jan Popczyk Profesor w Instytucie Elektroenergetyki i Sterowania Układów na Wydziale Elektrycznym w Politechnice Śląskiej Mam mówić o ekonomii, ekonomice w elektroenergetyce, czyli o mechanizmach, dlatego nie muszę angażować się w szczegółową dyskusję techniczną nad poszczególnymi technologiami. Z drugiej jednak strony z powodu technologii elektroenergetycznych muszę cofnąć się co najmniej sto dziesięć lat i wyjść czterdzieści lat do przodu. Na osi czasu pokazuję, że ekonomika niezwykle istotnie zmieniała się w zależności od modelu funkcjonowania elektroenergetyki. Pokazany na początku osi rok 1896 jest rokiem budowy elektrowni Chorzów, także budowy elektrowni Zabrze. Pierwsza już nie pracuje od paru lat, za to druga pracuje nadal. W tym kontekście jest jasne, że jeżeli podejmujemy złe decyzje, to ich skutki ciągną się przez ponad 100 lat. Proponuję, aby o ekonomice w energetyce myśleć w sposób procesowy. Przez dominującą część historii elektroenergetyka była monopolistyczna, narodowa, taka, jaką znaliśmy do przełomu lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. Potem zaczyna obowiązywać zasada TPA (dostęp stron trzecich do sieci) i po raz pierwszy zmienia się fundamentalnie ekonomika w energetyce. Dochodzi do konkurencji, ale konkurencji rozumianej w specyficzny sposób. Mianowicie, wtedy koncentrowaliśmy się na zasadzie, że ceny odwzorowują koszty, a wszelkie subsydiowanie skrośne musi być zlikwidowane. Była to niezwykle silna zasada, ale dzisiaj musi już być zaniechana. Mamy rok 2012, jesteśmy w trakcie wielkiego kryzysu, który przecież jeszcze się nie skończył. Jednocześnie wchodzą na Rysunek OŚ CZASU Energetyka monopolistyczna/narodowa Energetyka korporacyjna Energetyka prosumencka + autogeneracja (przemysł) TPA OZE/URE SYNERGETYKA ENERGETYKA SPOŁECZEŃSTWA WIEDZY ENERGETYKA ZRÓWNOWAŻONA, ZARZĄDZANA ZA POMOCĄ INFRASTRUKTURY SMART GRID ENERGETYKA, BUDOWNICTWO, TRANSPORT, ROLNICTWO EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA W PRZEMYŚLE 13

16 Nowe źródła energii jaka energia dla Polski? grudzień 2012 rynek nowe technologie, odnawialne źródła energii, urządzenia rozproszonej energii to otwiera nowy etap w dziejach energetyki. Rozpoczyna się energetyka prosumencka. Między okresem energetyki narodowej i prosumenckiej jest dwadzieścia lat, które były związane z funkcjonowaniem zasady TPA. W tym okienku czasowym pojawiły się globalne przedsiębiorstwa energetyczne. Oś czasu pokazałem dlatego, że zmiany, które nastąpiły, są głębsze, niż nam się wydaje. W rezultacie potrzebny jest nowy opis energetyki. Podaję propozycję tego opisu, polegającą na wprowadzeniu nowej segmentacji. Segment pierwszy PME 1 to prosumenckie mikroinstalacje energetyczne, tj. 6 milionów domów. W każdym z tych domów są zasoby energetyczne, w szczególności w postaci potencjału obniżki zużycia ciepła grzewczego, ale także w postaci dachu, na którym można zainstalować ogniwa fotowoltaiczne. Chodzi o to, aby zasoby te skutecznie wykorzystać. Weźmy inny segment, PME 4, to jest 115 tysięcy gospodarstw rolnych małotowarowych. Tu też znajdują się zasoby, które absolutnie trzeba wykorzystać. Są nimi grunty rolne odłogowane, i odpady z produkcji rolnej, umożliwiające budowę mikrobiogazowni rolniczo-utylizacyjnych. Inna sytuacja występuje w 105 tysiącach gospodarstw rolnych socjalnych. W tym wypadku gospodarkę trzeba przebudować inaczej, instalując ogniwa fotowoltaiczne i mikrowiatraki. I tak segment po segmencie. Ogólnie oznacza to koncentrację na prosumencie, który bierze sprawy w swoje ręce. Tej segmentacji nie mógłbym proponować, gdyby nie było adekwatnych do niej technologii. Przedstawiam przegląd technologii. Widać, że do każdego segmentu da się dopasować istniejące już technologie. To są technologie gazowe i technologie odnawialne, takie, jakie dzisiaj powszechnie są stosowane, na przykład w Niemczech: ogniwa fotowoltaiczne, mikrowiatraki, technologie zasobnikowe. Ponadto infrastruktura smart grid, bo źródłami rozproszonymi trzeba tak zarządzać, żeby ich oddziaływanie na sieć elektroenergetyczną było jak najmniejsze. Rysunek 1. Rynek energetyki prosumenckiej agenda badawcza PPTZE. Segment 1 PME 1: (prosumenckie instalacje energetyczne): 10 tys. nowych domów budowanych rocznie, 6 mln domów do modernizacji PME 2: 120 tys. wspólnot mieszkaniowych (budynków mieszkalnych) PME 3: 14 tys. szkół podstawowych, 6 tys. gimnazjów, 11 tys. szkół ponadgimnazjalnych, 750 szpitali, 2,5 tys. urzędów gmin/miast PME 4: 115 tys. gospodarstw rolnych małotowarowych, 105 tys. gospodarstw rolnych socjalnych Segment 2 PISE 1: (prosumencka inteligentna sieć energetyczna): 18 tys. spółdzielni mieszkaniowych, 130 osiedli deweloperskich PISE 2: (ARE autonomiczny Region energetyczny): 43 tys. wsi PISE 3: 1600 gmin wiejskich i 500 gmin wiejsko-miejskich PISE 4: (smart City): 400 miast Segment 3 AG 1: (autogeneracja u przedsiębiorców małe i średnie przedsiębiorstwa): 1,6 mln przedsiębiorców AG 2: (autogeneracja w transporcie kolejowym PKP Energetyka): 3,5% krajowego zużycia energii elektrycznej AG 3: (autogeneracja w przemyśle wielkie, energochłonne zakłady przemysłowe: górnictwo, hutnictwo, część przemysłu chemicznego, część przemysłu maszynowego, część przemysłu budowlanego): około 50% krajowego zużycia energii elektrycznej 14

17 Nowe źródła energii jaka energia dla Polski? grudzień 2012 Jeżeli mamy dopatrywać się różnicy w ekonomice, za fundamentalną sprawę uznaję fakt, że w dotychczasowej elektroenergetyce byliśmy skoncentrowani na wielkich blokach, na ogromnych programach inwestycyjnych. Energetyka jądrowa, jeżeli zrealizujemy cały program, będzie kosztowała 160 miliardów zł potrzebne są gwarancje rządowe, bez nich nie da się zrealizować programu. Tymczasem w energetyce prosumenckiej, w której jest 6-7 milionów podmiotów, są potrzebne inwestycje o jednostkowej wartości tysięcy zł tu nie są potrzebne gwarancje rządowe. To jest prywatny kapitał inwestorów, wsparty być może odpowiednio skalibrowanymi i odpowiednio dedykowanymi produktami bankowymi. To jest fundamentalna różnica. Popatrzmy na ceny. Ceny energii z nowych źródeł u odbiorcy już są niższe od cen energii z energetyki korporacyjnej. Jest tylko jeden problem: w przypadku nowych źródeł nie mamy rynku aby ten rynek pobudzić i rozwinąć na masową skalę, potrzebne jest wsparcie. Ponieważ jesteśmy jednak na granicy, jeśli nawet tradycyjnie pojmujemy konkurencyjność, rozwoju energetyki prosumenckiej nie da się zablokować. Oczywiście, bez wsparcia rozwój będzie wolniejszy, Polska na tym straci. Jeżeli uruchomimy rynek za pomocą mechanizmów regulacyjnych, rynek stanie się płynny, rozwój znacznie przyspieszy, Polska zyska. Patrząc na ekonomikę z perspektywy dnia dzisiejszego, podkreślam, że jest to ekonomika prosumencka i mikroekonomika, gdzie mamy do czynienia z indywidualnymi preferencjami prosumentów. Jednak równocześnie jest to ekonomika zarządcza, czyli narzędzie realizacji przez rząd kluczowych celów gospodarczych, celu bieżącego i celu długoterminowego. Jak rozumieć cel bieżący? Jest to ochrona bezpieczeństwa energetycznego w horyzoncie krótkoterminowym, po 2016 r., kiedy możemy mieć do czynienia z deficytem mocy, ale nie z deficytem energii. Mechanizmem są inwestycje prywatne właśnie w modernizację budynków do standardów budynku inteligentnego, plus-energetycznego, czego zresztą Unia już zaczyna się domagać. Celem długoterminowym jest przebudowa cywilizacyjna kraju, a narzędzie to budowa zrównoważonej gospodarki ukierunkowanej na efektywność energetyczną. To właśnie w domach, w budynkach istnieje wielki zasób w postaci redukcji zużycia energii. 15

18 Michał Kurtyka Przewodniczący Rady Nadzorczej BPI Group Jeżeli mówimy o regulacjach Unii Europejskiej, w tak krótkim wystąpieniu nie pokusiłbym się o próbę namówienia na podróż w gąszczu regulacji unijnych, a raczej na spojrzenie na ducha tych regulacji, dlatego pozwoliłem sobie rozumieć słowo regulacje dosyć szeroko. Po pierwsze, chcę przybliżyć główne nurty, tego ducha regulacji europejskich. Po drugie, przybliżyć zmianę kontekstu, z którą mamy do czynienia w ciągu ostatnich kilku lat na arenie Unii Europejskiej, ale też na świecie oraz po trzecie, podać kilka podstawowych przesłań dla Polski. Jeżeli patrzymy na Unię Europejską, musimy przyjąć oczywiście dosyć długi horyzont czasowy. W ciągu ostatnich dwudziestu lat mamy do czynienia z dwoma kluczowymi trendami, jeżeli chodzi o bilans zużycia energii w Unii Europejskiej: spadek zużycia węgla w całkowitym bilansie z 26% do 16% oraz wzrost udziału odnawialnych źródeł energii z 4% do 9% i towarzyszący temu wzrost zapotrzebowania na gaz o 6%. Dwa ostatnie trendy, tj. wzrost zapotrzebowania na energię odnawialną i zapotrzebowania na gaz, idą ze sobą w parze. To nie jest do końca przypadek myślę, że można na ten temat długo rozmawiać. Trzeba jednak być świadomym tego, że korelatem polityki związanej ze źródłami odnawialnymi będzie wzrost zapotrzebowania na gaz. Jeżeli chodzi o politykę związaną z energią odnawialną, w ciągu ostatniego dwudziestolecia przeszła ona drogę od bardzo miękkich celów, traktowanych jako indykatywne, do coraz bardziej obligatoryjnych i coraz wyżej podnoszonej poprzeczki, jeżeli chodzi o udział energetyki odnawialnej w całkowitym bilansie energetycznym Unii Europejskiej. Równolegle to drugi trend mamy do czynienia z przeświadczeniem o tym, że następują zmiany klimatyczne, które są spowodowane po części przez człowieka. W Unii Europejskiej istnieje dosyć szeroki konsensus społeczny i polityczny co do konieczności przeciwstawienia się tym zmianom. Jak sądzę, jest to drugi istotny element wpływający na kształtowanie pewnego ducha regulacyjnego, który towarzyszy nam w Unii Europejskiej, co widać z perspektywy dwudziestolecia. Zatem wzrost udziału energetyki odnawialnej, a z drugiej strony przeciwstawianie się zmianom klimatycznym. Chciałbym zwrócić uwagę na trzy elementy towarzyszące tym dwóm trendom. Po pierwsze, mamy do czynienia z równoległą do utwardzania się celów w zakresie energetyki odnawialnej tendencją do ujednolicenia również środków wykonawczych regulacje unijne stają się coraz twardsze, coraz dalej idące, zmierzają już nie tylko do wspólnoty celów, ale i do wspólnoty środków. Po drugie, regulacje unijne coraz bardziej poszerzają zakres swoich ambicji. Nie mówimy tutaj już tylko o zmianie w sektorze energetyki, ale coraz częściej używamy tych słów, których pan profesor Popczyk również użył w swoim wystąpieniu mówimy o zmianie cywilizacyjnej. Po trzecie, jeżeli chodzi o przeciwstawienie się zmianom klimatycznym, w Unii Europejskiej coraz częściej utożsamia się to z dekarbonizacją gospodarki. Komisja Europejska w swoim Roadmap 2050 mówi już nie o przeciwstawianiu się tylko i wyłącznie zmianom klimatycznym, ale o dekarbonizacji gospodarki tyle na temat Unii Europejskiej w ciągu ostatniego dwudziestolecia. Druga sprawa, na którą chciałbym zwrócić uwagę, to fakt, że w ciągu ostatnich kilku lat w Unii Europejskiej następuje bardzo gwałtowna zmiana, jeżeli chodzi o podejście do tych kwestii, które omówiłem. Po pierwsze, nie udaje nam się namówić naszych partnerów handlowych Chin, Stanów Zjednoczonych do 16

19 Nowe źródła energii jaka energia dla Polski? grudzień 2012 tego, żeby podzieliły przeświadczenie o tym, że należy walczyć ze zmianami klimatycznymi w taki sposób, który Unia Europejska uznaje za właściwy. Jest tutaj pewna różnica, jeżeli chodzi o paradygmaty w skrócie można powiedzieć, że Chiny uważają, że najlepsza energia to tania energia, Stany Zjednoczone że najlepsza energia to energia nie droższa niż energia w Chinach. Natomiast my w Europie uważamy, że energia powinna przyczynić się do realizacji pewnego zamysłu cywilizacyjnego. Nie dajemy rady znaleźć konsensusu na poziomie międzynarodowym, do tego na poziomie wewnątrzunijnym nastąpiło pogorszenie klimatu gospodarczego i cele, które miały być celami związanymi z dekarbonizacją gospodarki ograniczenie o 20% emisji gazów cieplarnianych do 2020 r. są w tym momencie realizowane nie poprzez instrumenty polityki unijnej, nie poprzez te regulacje, o których mówimy, ale ze względu na kryzys gospodarczy i towarzyszące mu ograniczenie produkcji przemysłowej. Innymi słowy, również w Unii Europejskiej rośnie przekonanie o nieskuteczności prowadzonej polityki energetycznej i klimatycznej, czego wyrazem może być również komunikat Business Europe po konferencji w Doha, który pozwolę sobie zacytować: nijaki wynik negocjacji klimatycznych prowadzonych pod auspicjami ONZ podkreśla konieczność przemyślenia przez UE swojej własnej polityki energetycznej i klimatycznej. W tym kontekście kilka konkluzji, jeżeli chodzi o Polskę. Przede wszystkim Polska nie ma się czego wstydzić, jeżeli chodzi o realizację swoich działań w zakresie ochrony środowiska w ciągu ostatnich dwudziestu lat. Jeżeli chodzi o protokół z Kioto i ograniczenia emisji, byliśmy w tym wypadku prymusem, z ogromnym udziałem wydatków na ochronę środowiska w PKB. Jednak nadchodząca epoka przyniesie zasadniczą zmianę kontekstu. Po pierwsze o czym mówili moi przedmówcy w 2016 r. konieczne będzie odtworzenie mocy, być może dobudowanie nowych. Po drugie, w tym momencie mamy ograniczone możliwości przenoszenia dalszych kosztów na konsumentów. Udział kosztów energii elektrycznej w budżetach gospodarstw domowych jest obecnie jednym z najwyższych w Unii Europejskiej, co oznacza, że nie możemy już dalej w tak łatwy sposób przenosić ciężaru kolejnych zmian energetycznych na społeczeństwo. W tym kontekście moim zdaniem ewolucja polskiego miksu paliwowego powinna być pochodną szerszej polityki rozwojowej i przemysłowej dla Polski, powinna brać pod uwagę nie tylko kontekst wewnątrzunijny, ale również kontekst międzynarodowy. Powinniśmy odpowiedzieć sobie na dwa pytania: czy mamy zasoby na to, aby być krajem-prekursorem w dziedzinie energetyki, a zwłaszcza nowych źródeł energii? Na jakich przemysłach chcemy oprzeć przewagę konkurencyjną Polski: na przemyśle energetycznym czy na przemysłach wytwórczych? Moim zdaniem konkluzja powinna być taka, że myśląc o nowych źródłach energetycznych w kontekście tych zmian, które mają miejsce w Unii Europejskiej i na świecie, powinniśmy położyć rosnący nacisk na efektywność kosztową oraz konkurencyjność przemysłu i pod tym kątem kształtować miks energetyczny. 17

20 Olgierd Dziekoński Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP W celu krótkiego wprowadzenia do dyskusji scharakteryzuję pewne globalne aspekty rozwoju energetyki, ponieważ trudno mówić o konkurencyjności gospodarki bez globalnego spojrzenia na procesy, które mają miejsce na świecie w tym zakresie. Jeżeli patrzymy na światowy miks energetyczny roku 2030, widać, że wyraźnie wzrasta zużycie gazu i udział odnawialnych źródeł energii, następuje spadek udziału ropy, praktycznie niezmieniony pozostaje udział węgla, atomu i hydroenergetyki. Warto też zwrócić uwagę na to, o czym przed chwilą wspomniał pan Kurtyka, mianowicie na kwestię zużycia energii na wytworzenie 1 dolara PKB, czyli globalną efektywność. Proszę zwrócić uwagę na bardzo charakterystyczną krzywą dotyczącą Chin, które w ostatnich dziesięciu latach dokonały niesłychanego postępu technologicznego w kontekście efektywności swojej gospodarki w odniesieniu do energii. Jest to pewnego rodzaju kierunek myślenia, który nie powinien być nam obojętny, jeśli patrzy się na trendy światowe, na gospodarkę amerykańską. Państwa Unii Europejskiej, tj. kraje o najwyższym PKB na głowę mieszkańca (Niemcy, Dania, Wielka Brytania) mają dosyć wysoki udział energii z węgla kamiennego w swoim produkcie krajowym, niektóre charakteryzują się interesującym udziałem energii odnawialnej (np. Dania). Jednak warto zwrócić uwagę na fakt, że rozwarstwienie i bardzo duże zróżnicowanie w roku 2010 poszczególnych krajów w Unii Europejskiej pod względem struktury energy miks, nieco się zmienia udział węgla w całości produkcji energii w Europie do roku 2030 pozostaje właściwie niewzruszony, jednocześnie wzrasta efektywność energetyczna poszczególnych gospodarek. Warto zwrócić uwagę na niezmieniony udział energii nuklearnej i niewielki spadek jej udziału w miksie roku 2030, ale też na znaczący wzrost udziału paliw gazowych w całości miksu energetycznego Europy. Właściwie bez zmian pozostający udział paliw płynnych, co pokazuje, że transport jako główny użytkownik tego rodzaju paliwa będzie miał bardzo istotne znaczenie. Polska polityka energetyczna opisana w dokumentach przyjętych przez rząd pokazuje perspektywę do roku Warto zastanowić się, czy tak jak przed chwilą mówił pan prezydent, ta perspektywa, która została zarysowana w polityce energetycznej Polski kilka lat temu w uchwale Rady Ministrów, jest w dalszym ciągu aktualna, czy też te nowe trendy wskazują na celowość jej zmiany, jeśli bierze się pod uwagę wymiar globalny i wymiar europejski. W tym kontekście pojawiają się pytania do naszej dyskusji: 1. Jak wykorzystać polskie zasoby energetyczne, ekonomiczne i techniczne w horyzoncie 2020, 2030, 2050? 2. Czy obecna polityka energetyczna Polski jest adekwatna do wyzwań i prognoz? 3. Jakie konkurencyjne przewagi możemy zbudować w polskiej gospodarce poprzez modernizację energetyki w oparciu o nowe technologie i źródła energii? 18

21 Marcin Korolec Minister Środowiska Chciałbym zacząć od tego, że Konstytucja nakazuje nam prowadzić sprawy Rzeczypospolitej zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, a wydaje się, że akurat w energetyce mamy sytuację dramatycznie niezrównoważoną. Jeżeli bowiem chodzi o elektryczność, 93% czy 95% energii elektrycznej wytwarzamy z węgla. Jeżeli weźmiemy gaz, 2/3 gazu przywozimy z zewnątrz i to na dodatek od jednego wytwórcy. Jeżeli chodzi o ropę, podobno jest w tym zakresie liberalizacja na świecie, stoją tutaj jednak przed nami pewne wyzwania wydaje się, że mamy przed sobą gigantyczne wyzwanie polegające na tym, żeby zrównoważyć politykę energetyczną. Jeżeli weźmiemy pod uwagę elektroenergetykę, jej zrównoważenie może wiązać się również z kilkoma wyzwaniami. Pan profesor Żmijewski pokazywał, ile jeszcze mamy węgla, ale tak naprawdę węgla łatwo wydobywalnego, nie mamy już bardzo dużo. W związku z tym stoi przed nami wyzwanie w postaci zasobów, które się wyczerpują. Ponadto istnieje wyzwanie, o którym mówił pan Michał Kurtyka, czyli zewnętrzna polityka europejska i presja europejska na regulacje w Polsce. Mamy w końcu również aspekt zdrowotny, o którym często nie mówimy, a ta energetyka oparta na węglu jest w jakimś sensie niezdrowa. Co prawda w Polsce nie mamy precyzyjnych badań na ten temat, ale wydaje się, że emisje siarki i innych substancji nie są najlepsze dla zdrowia. Tak więc mamy wyzwania zewnętrzne, którym w jakimś stopniu próbujemy się przeciwstawiać (przeciwstawialiśmy się w 2008 r.), mamy przed sobą kolejną turę europejskiej polityki klimatycznej, w której będziemy szukali również miejsca dla Polski. Potrzebujemy szukać takich rozwiązań wewnętrznych, które nie będą powodowały, że Polska w przyszłości będzie skansenem energetycznym. Wydaje mi się, że gdy patrzymy na nowe źródła, widzimy, że dotychczas mieliśmy jedną podstawową wytyczną, która pomagała nam formułować nasze cele negocjacyjne czy wybory polityczne. To była kwestia, o której zresztą mówił pan Michał Kurtyka. Chodzi mianowicie o to, że naszym celem w Polsce zawsze było to, żeby cena energii elektrycznej była niska. Dzisiaj w Unii Europejskiej trzeba stosunkowo dużej odwagi, żeby takie zdanie wypowiadać. To zdanie jednak, według mnie, jest niesłychanie ważne, w szczególności w dobie kryzysu w Europie i w kontekście tego, że Europa stopniowo traci swoją pozycję na arenie międzynarodowej. Osobiście mam bardzo poważne nadzieje związane z rozwojem w Polsce energetyki opartej na gazie łupkowym. Gdybyśmy umieli w pewnym procencie powtórzyć sukces, który miał miejsce w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, mielibyśmy gwarancję stałego i bardzo taniego źródła energii, które nie tylko wpisywałoby się znakomicie w politykę klimatyczną Unii Europejskiej, ale mogłoby z Polski stworzyć prymusa czy lidera takiej polityki. Na zakończenie chcę powiedzieć, że absolutnie zgadzam się z panem prezydentem, że ze względu na ochronę krajobrazu w Polsce potrzebujemy pewnych regulacji wewnętrznych, pewnie wzmocnionych, jeśli chodzi o rozprzestrzenianie się niektórych instalacji do czerpania z odnawialnych źródeł energii. Jest to jednak, jak myślę, temat na odrębną dyskusję. 19

22 Zygmunt Łukaszczyk Wojewoda Śląski Trudno nie mówić o węglu, gdy jest się wojewodą śląskim. Według wszystkich przedstawionych dzisiaj analiz oraz według dostępnych źródeł światowych, skoro zmiana struktury surowcowej energetyki wskazuje na to, że ma ona charakter długofalowy i ewolucyjny, musimy przestać wstydzić się energetyki węglowej, a jedynie zmienić podejście do wykorzystania węgla. W jaki sposób to zrobić? Zostało to pokazane w prezentacji pana profesora Żmijewskiego. Pomysłów jest wiele. Po pierwsze, musimy zejść z pozycji defensywnych, a przejść na ofensywne. Po drugie, musimy pokazywać i stosować dobre praktyki związane z rozwojem i z wykorzystaniem czystych technologii węglowych, a także przenieść nacisk na efektywność energetyczną i gospodarkę niskoemisyjną. Po trzecie, musimy zebrać różnego rodzaju rozproszone pomysły dotyczące czystych technologii energetycznych poprzez stworzenie platformy czystej energii. Istnieją też sprawy bardzo prozaiczne. Dzisiaj musimy popatrzeć na to wszystko przez pryzmat wykorzystania tego, co często marnujemy, a co ma charakter nośnika czystej energii. Myślę tutaj o poświęceniu większej uwagi wykorzystaniu metanu kopaliny towarzyszącej węglowi. Dzisiaj w Polsce corocznie wytwarzanych jest ponad 850 milionów m 3 metanu. Trzeba również popatrzeć na większe wykorzystanie gazów nadmiarowych koksowniczych dzisiaj to ponad 1 miliard 800 milionów m 3 właśnie w energetyce, energetyce małej i średniej. Trzecia ważna kwestia to poświęcenie większej uwagi i czasu sprawie zgazowania węgla, jak również przeznaczenie na środków na ten cel. 20

23 Henryk Majchrzak Prezes Zarządu Spółki Polskie Sieci Energetyczne Operator SA Nawiązując do zasygnalizowanego przez pana prezydenta zagadnienia dotyczącego energetyki odnawialnej, a w szczególności energetyki wiatrowej, chciałbym potwierdzić, że w chwili obecnej w krajowym systemie elektroenergetycznym są zainstalowane źródła wiatrowe o łącznej mocy około MW. Rzeczywiste możliwości wykorzystania tych źródeł są uzależnione od bieżących warunków pogodowych, które nie zawsze pozwalają na produkcję energii elektrycznej w wielkości przez nas oczekiwanej. Na przykład, dzisiaj w ciągu stosunkowo chłodnego dnia, szczytowe zapotrzebowanie na moc osiąga wartość około MW, a możliwości pokrycia tego zapotrzebowania ze źródeł wiatrowych wynoszą tylko około 200 MW. W przypadku innych warunków pogodowych, możemy spotkać się z odwrotną sytuacją, gdy możliwości wytwarzania energii ze źródeł wiatrowych będą większe niż możliwości odbioru tej energii przez system elektroenergetyczny. Niemniej, PSE widzi możliwość wykorzystania źródeł wiatrowych w KSE, uwzględniając ich walory ekologiczne, ale w wielkościach pozwalających na zachowanie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa energetycznego kraju. Dlatego też PSE wstrzymały wydawanie nowych warunków przyłączenia do sieci przesyłowej dla farm wiatrowych, opierając tę decyzję na ocenie bilansu mocy KSE. Okazuje się, że jeśli do roku 2020 wybudowane zostaną farmy wiatrowe o mocy rzędu 7 8 tysięcy MW, nasz kraj osiągnie poziom porównywalny z tym, który dzisiaj osiągają liderzy w Europie, przede wszystkim nasi zachodni sąsiedzi. Należy dodać, że powyższe wielkości powinny pozwolić na spełnienie celów określonych dla Polski przez Komisję Europejską w pakiecie klimatycznym. Chciałbym również poruszyć kwestię rozwoju energetyki fotowoltaicznej. Do chwili obecnej w kraju wybudowane zostały źródła fotowoltaiczne o łącznej mocy sięgającej pojedynczych megawatów. Położenie geograficzne Polski umożliwia znacznie szersze wykorzystanie zasobów energii słonecznej. Ponadto obniżają się ceny paneli fotowoltaicznych, przez co stają się one konkurencyjne na tle innych rodzajów źródeł wytwórczych. Kolejnym kluczowym źródłem naszych możliwości rozwojowych w zakresie energetyki z czym się wszyscy zgadzamy jest poprawa efektywności zużycia energii elektrycznej. Możemy zredukować naszą emisyjność w zakresie CO 2 i do roku 2050 zrealizować cele w 1/3, korzystając tylko z poprawy efektywności, o których mówi się, że są trudne do osiągnięcia. Przygotowaliśmy, wspólnie z kilkoma podmiotami z sektora energetycznego, bardzo interesujące opracowanie, w którym poszukiwaliśmy odpowiedzi na pytanie, jaki będzie koszt społeczny i ekonomiczny poprawy efektywności zużycia energii elektrycznej. Analizy wskazują, że ten koszt jest ujemny, to znaczy zrealizowanie przedsięwzięć proefektywnościowych będzie oznaczać w praktyce oszczędność na poziomie około 40 euro za każdą tonę zredukowanego dwutlenku węgla. To z kolei pokazuje, że ten potencjał ma podwójny wymiar: osiągamy cele Unii Europejskiej, a jednocześnie zmierzamy do efektywności ekonomicznej. Mówiąc o bezpieczeństwie energetycznym, nie można pominąć zagadnień związanych z połączeniami transgranicznymi. Z jednej strony stanowią one wzmocnienie roli naszego kraju na europejskim rynku energii elektrycznej, ale również pozwalają na wzajemne wsparcie operatorów systemów przesyłowych w trudnych sytuacjach bilansowych. Nawet 21

24 Nowe źródła energii jaka energia dla Polski? grudzień 2012 bardzo rozwinięte gospodarki energetyczne sąsiadujące z KSE czasami zwracają się do nas o pomoc w dostarczeniu mocy, często w bardzo nieoczekiwanych momentach. Dlatego rozwój i budowa nowych połączeń transgranicznych jest bardzo istotna. Dla naszego kraju szczególnie ważny jest realizowany obecnie projekt Polska Litwa, wyceniony na około 1,6 miliarda złotych, w którym wszystkie przetargi na niezbędną rozbudowę sieci przesyłowej są już rozstrzygnięte. Zasadne jest również uruchomienie kolejnych połączeń transgranicznych. Mam tu na myśli dodatkowe połączenie z Niemcami oraz ponowne uruchomienie istniejącego połączenia 750 kv z Ukrainą, które w naszej ocenie jest możliwe do stosunkowo szybkiej realizacji. Potrzebujemy jednak silnego wsparcia politycznego, żeby ten projekt zrealizować. PSE posiada wszystkie warunki do rozwoju krajowego systemu przesyłowego: posiada wieloletni plan inwestycyjny, który zatwierdził w swojej taryfie Prezes Urzędu Regulacji Energetyki oraz ma odpowiednie środki na jego realizację. Należy przy tym podkreślić, że koszt przesyłu energii elektrycznej stanowi tylko kilkuprocentowy udział w kosztach ponoszonych przez odbiorców. Zatem rozwój systemu przesyłowego nie obciąży w sposób istotny naszych odbiorców końcowych. Na rynku znajduje się odpowiedni potencjał wykonawczy, o czym świadczy liczba firm startujących w ogłaszanych przez nas przetargach opiewających na kwoty rzędu milionów złotych. Na przykład, w przetargu na jedną linię o długości 100 km występuje zazwyczaj pięciu, sześciu oferentów. Należy jednak podkreślić, że przy realizacji inwestycji sieciowych PSE musi mierzyć się z problemami natury formalnej i administracyjnej. Stąd niezbędne jest wsparcie ze strony rządu i parlamentu, w postaci odpowiednich zmian w ustawodawstwie, które pozwolą na przyspieszenie procedury uzyskania prawa drogi dla realizacji inwestycji sieciowych. O to wsparcie przy tej okazji bardzo proszę. 22

25 Zbigniew Michniowski Zastępca Prezydenta Miasta Bielska-Białej Czuję się w tej dyskusji jedynym przedstawicielem samorządów, tymczasem to w obszarze działania samorządów zagospodarowywana jest energia, którą wytwarzają i przesyłają inni. Tyle tej energii, ile jest wytworzone, jest odebrane. Nie czuję się zupełnie osamotniony w debacie, ponieważ za mną, można powiedzieć, stoi mniej więcej sto siedemdziesiąt miast skupionych w europejskim stowarzyszeniu Energy Cities, w tym ponad trzydzieści miast polskich, które są reprezentowane w Stowarzyszeniu Gmin Polska Sieć Energie Cités. Jednak przede wszystkim jestem bogaty dwudziestoletnim doświadczeniem w zarządzaniu energią miasta Bielsko-Biała, które również reprezentuję. Miasta wykorzystują około 80% energii i mniej więcej tyle emitują zanieczyszczeń. W związku z tym, tak jak zresztą powiedział Andris Piebalgs, poprzedni komisarz do spraw energii w Komisji Europejskiej, bez miast nie da się wdrożyć żadnego programu efektywności energetycznej i żadnego programu ochrony klimatu. To jest niesłychanie istotna kwestia, która leżała u podstaw sformułowania inicjatywy Komisji Europejskiej, Covenant of Mayors, czyli Porozumienia Burmistrzów Europy. Obecnie ponad cztery tysiące miast w Europie realizują Plan działania zrównoważonej energii wynikający z przystąpienia do porozumienia, a w Polsce wdraża go już ponad trzydzieści miast. W tym zakresie przewiduje się nawet przekroczenie planu Komisji Europejskiej dotyczącego pakietu klimatyczno-energetycznego, potocznie określanego jako 3x20, do którego zrealizowania zobowiązała się również i Polska, akceptując stosowne dokumenty. Miasta są w stanie zrealizować te zadania w ramach tego pakietu, chociaż mamy świadomość, że nie na wszystkie działania w fazie inwestycyjnej nas stać. Zakładamy, że koło 10 20% zmniejszenia zużycia energii to działania organizacyjne, niskonakładowe, w które to projekty włączamy również społeczności lokalne, o czym pan prezydent wspominał, sugerując, żeby włączyć w to również społeczeństwo % obniżenia zużycia energii to działania w sferze technologii tu faktycznie nakłady są większe, bo jest potrzebne również wsparcie nauki, wsparcie finansowe i prawne z uwzględnieniem inicjatyw całego aparatu rządowego szczególnie w zakresie 20% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Zrealizowanie tych założeń w znaczący sposób zmniejszy emisję dwutlenku węgla, a także zaskutkuje szansą ograniczenia planów inwestycyjnych rozwoju sektora energetyki. Wspomniana wcześniej aktywność społeczna to element, na którym bazujemy w działaniach stowarzyszeń, również jeśli chodzi o nasze miasto. Chciałbym gorąco zaapelować, żeby faktycznie te wszystkie działania, które realizujemy w miastach, były wspierane przez rząd, były dostrzegane przez rząd. Fakt, że jesteśmy tutaj obecni, uważam za element włączenia nas do dyskusji na temat polityki energetycznej. Chciałbym jeszcze wspomnieć o jednej inicjatywie: trzydziestu burmistrzów europejskich wystosowało apel do konferencji klimatycznej, która miała ostatnio miejsce. Na podstawie tych trzydziestu propozycji wydaliśmy, najpierw w Energy Cities, a potem Bielsku-Białej, podręcznik, który jest najprostszym instruktażem, jak działać w miastach, w gminach, żeby racjonalnie gospodarować energią. Efektywność energetyczna jest przyszłością. To nie są wydatki, które będą stracone, te pieniądze się zwrócą. My się tego nie boimy, ale potrzebujemy również wsparcia. 23

EKONOMIA ALTERNATYWNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII

EKONOMIA ALTERNATYWNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII C Politechnika Śląska CEP Wydział Elektryczny Instytut Elektroenergetyki i Sterowania Układów Debata NOWE ŹRÓDŁA ENERGII JAKA ENERGIA DLA POLSKI? EKONOMIA ALTERNATYWNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII Jan Popczyk Warszawa,

Bardziej szczegółowo

11.12.2010, Katowice - spotkanie Stowarzyszenia Śląskich Certyfikatorów i Audytorów Energetycznych prezentacja ENGAGE i SEAP - K.

11.12.2010, Katowice - spotkanie Stowarzyszenia Śląskich Certyfikatorów i Audytorów Energetycznych prezentacja ENGAGE i SEAP - K. 11.12.2010, Katowice - spotkanie Stowarzyszenia Śląskich Certyfikatorów i Audytorów Energetycznych prezentacja ENGAGE i SEAP - K.Kordas 23.02.2011 - posiedzenie Śląskiego Związku Miast i Gmin w Katowicach

Bardziej szczegółowo

Energetyka rozproszona w drodze do niskoemisyjnej Polski. Szanse i bariery. Debata online, Warszawa, 28 maja 2014 r.

Energetyka rozproszona w drodze do niskoemisyjnej Polski. Szanse i bariery. Debata online, Warszawa, 28 maja 2014 r. Energetyka rozproszona w drodze do niskoemisyjnej Polski. Szanse i bariery Debata online, Warszawa, 28 maja 2014 r. Mariusz Wójcik Fundacja na rzecz Zrównoważonej Energetyki Debata ekspercka 28.05.2014

Bardziej szczegółowo

Jak rozpocząć transformację energetyczną Polski?

Jak rozpocząć transformację energetyczną Polski? Jak rozpocząć transformację energetyczną Polski? Instytut na rzecz Ekorozwoju Konferencja, Warszawa, Sejm R.P. 20 września, 2016 Stan zasobów energetycznych Źródło energii Perspektywy Węgiel kamienny Wzrost

Bardziej szczegółowo

Komfort Int. Rynek energii odnawialnej w Polsce i jego prespektywy w latach 2015-2020

Komfort Int. Rynek energii odnawialnej w Polsce i jego prespektywy w latach 2015-2020 Rynek energii odnawialnej w Polsce i jego prespektywy w latach 2015-2020 Konferencja FORUM WYKONAWCY Janusz Starościk - KOMFORT INTERNATIONAL/SPIUG, Wrocław, 21 kwiecień 2015 13/04/2015 Internal Komfort

Bardziej szczegółowo

Gospodarka niskoemisyjna

Gospodarka niskoemisyjna Pracownia Badań Strategicznych, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Gospodarka niskoemisyjna dr hab. Joanna Kulczycka, prof. AGH, mgr Marcin Cholewa Kraków, 02.06.2015

Bardziej szczegółowo

Polityka energetyczna Polski do 2050 roku założenia i perspektywy rozwoju sektora gazowego w Polsce

Polityka energetyczna Polski do 2050 roku założenia i perspektywy rozwoju sektora gazowego w Polsce Polityka energetyczna Polski do 2050 roku założenia i perspektywy rozwoju sektora gazowego w Polsce Paweł Pikus Wydział Gazu Ziemnego, Departament Ropy i Gazu VII Forum Obrotu 2014 09-11.06.2014 r., Stare

Bardziej szczegółowo

Polityka energetyczna Polski do 2030 roku. Henryk Majchrzak Dyrektor Departamentu Energetyki Ministerstwo Gospodarki

Polityka energetyczna Polski do 2030 roku. Henryk Majchrzak Dyrektor Departamentu Energetyki Ministerstwo Gospodarki Polityka energetyczna Polski do 2030 roku Henryk Majchrzak Dyrektor Departamentu Energetyki Ministerstwo Gospodarki Uwarunkowania PEP do 2030 Polityka energetyczna Unii Europejskiej: Pakiet klimatyczny-

Bardziej szczegółowo

VIII FORUM ENERGETYCZNE

VIII FORUM ENERGETYCZNE VIII Forum Energetyczne 1 VIII FORUM ENERGETYCZNE Sopot, 16 18 Grudnia 2013 r. Europa znalazła się w sytuacji paradoksu energetycznego. Spowolnienie gospodarcze, wzrost efektywności energetycznej i udziału

Bardziej szczegółowo

Polska energetyka scenariusze

Polska energetyka scenariusze Warszawa 10.10.2017 Polska energetyka 2050 4 scenariusze Dr Joanna Maćkowiak Pandera O nas Forum Energii to think tank działający w obszarze energetyki Naszą misją jest tworzenie fundamentów efektywnej,

Bardziej szczegółowo

Symulacja ING: wpływ technologii na ograniczenie emisji CO 2. Rafał Benecki, Główny ekonomista, ING Bank Śląski Grudzień 2018

Symulacja ING: wpływ technologii na ograniczenie emisji CO 2. Rafał Benecki, Główny ekonomista, ING Bank Śląski Grudzień 2018 Symulacja ING: wpływ technologii na ograniczenie emisji CO 2 Rafał Benecki, Główny ekonomista, ING Bank Śląski Grudzień 2018 Źródła emisji CO2 Odejście od energetyki opartej na węglu kluczowe dla ograniczenia

Bardziej szczegółowo

KONWERGENCJA ELEKTROENERGETYKI I GAZOWNICTWA vs INTELIGENTNE SIECI ENERGETYCZNE WALDEMAR KAMRAT POLITECHNIKA GDAŃSKA

KONWERGENCJA ELEKTROENERGETYKI I GAZOWNICTWA vs INTELIGENTNE SIECI ENERGETYCZNE WALDEMAR KAMRAT POLITECHNIKA GDAŃSKA KONWERGENCJA ELEKTROENERGETYKI I GAZOWNICTWA vs INTELIGENTNE SIECI ENERGETYCZNE WALDEMAR KAMRAT POLITECHNIKA GDAŃSKA SYMPOZJUM NAUKOWO-TECHNICZNE Sulechów 2012 Kluczowe wyzwania rozwoju elektroenergetyki

Bardziej szczegółowo

Rynek energii elektrycznej w Polsce w 2009 roku i latach następnych

Rynek energii elektrycznej w Polsce w 2009 roku i latach następnych Rynek energii elektrycznej w Polsce w 2009 roku i latach następnych VI Targi Energii Marek Kulesa dyrektor biura TOE Jachranka, 22.10.2009 r. 1. Wprowadzenie 2. Uwarunkowania handlu energią elektryczną

Bardziej szczegółowo

Wybrane aspekty rozwoju współczesnego rynku ciepła

Wybrane aspekty rozwoju współczesnego rynku ciepła Wybrane aspekty rozwoju współczesnego rynku ciepła Bożena Ewa Matusiak UŁ REC 2013 2013-11-24 REC 2013 Nałęczów 1 Agenda 1 2 3 Wprowadzenie Model prosumenta i model ESCO Ciepło rozproszone a budownictwo

Bardziej szczegółowo

Niskoemisyjna Polska 2050 Andrzej Kassenberg Instytut na rzecz Ekorozwoju

Niskoemisyjna Polska 2050 Andrzej Kassenberg Instytut na rzecz Ekorozwoju Polska 2050 Andrzej Kassenberg Instytut na rzecz Ekorozwoju Przygotowano w oparciu o materiały opracowane w ramach projektu Polska 2050 Czy niskoemisyjność jest sprzeczna z rozwojem? Szybki wzrost gospodarczy

Bardziej szczegółowo

Polska energetyka scenariusze

Polska energetyka scenariusze 27.12.217 Polska energetyka 25 4 scenariusze Andrzej Rubczyński Cel analizy Ekonomiczne, społeczne i środowiskowe skutki realizacji 4 różnych scenariuszy rozwoju polskiej energetyki. Wpływ na bezpieczeństwo

Bardziej szczegółowo

POLSKA ENERGETYKA STAN NA 2015 r. i CO DALEJ?

POLSKA ENERGETYKA STAN NA 2015 r. i CO DALEJ? POLSKA ENERGETYKA STAN NA 2015 r. i CO DALEJ? dr Zbigniew Mirkowski Katowice, 29.09.15 Zużycie energii pierwotnej - świat 98 bln $ [10 15 Btu] 49 bln $ 13 bln $ 27 bln $ 7,02 mld 6,12 mld 4,45 mld 5,30

Bardziej szczegółowo

Polityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji

Polityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji Polityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji Tomasz Dąbrowski Dyrektor Departamentu Energetyki Warszawa, 22 października 2015 r. 2 Polityka energetyczna Polski elementy

Bardziej szczegółowo

Realizacja Programu polskiej energetyki jądrowej

Realizacja Programu polskiej energetyki jądrowej Źródło: Fotolia.com Łukasz Sawicki 2012 r. Źródło: martinlisner - www.fotolia.com Realizacja Programu polskiej energetyki jądrowej Od 1 stycznia 2014 r. do 31 października 2017 r. Najwyższa Izba Kontroli

Bardziej szczegółowo

Gaz szansa i wyzwanie dla Polskiej elektroenergetyki

Gaz szansa i wyzwanie dla Polskiej elektroenergetyki SPOŁECZNA RADA NARODOWEGO PROGRAMU REDUKCJI EMISJI Gaz szansa i wyzwanie dla Polskiej elektroenergetyki Prof. Krzysztof Żmijewski Sekretarz Generalny KOHABITACJA. ROLA GAZU W ROZWOJU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Bardziej szczegółowo

Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe gminy miejskiej Mielec Piotr Stańczuk

Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe gminy miejskiej Mielec Piotr Stańczuk Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe gminy miejskiej Mielec Piotr Stańczuk Małopolska Agencja Energii i Środowiska sp. z o.o. ul. Łukasiewicza 1, 31 429 Kraków

Bardziej szczegółowo

BAROMETR RYNKU ENERGII RWE najbardziej przyjazne rynki energii w Europie

BAROMETR RYNKU ENERGII RWE najbardziej przyjazne rynki energii w Europie BAROMETR RYNKU ENERGII RWE najbardziej przyjazne rynki energii w Europie Janusz Moroz Członek Zarządu RWE Polska 17. listopada 2011 RWE company name 17.11.2011 PAGE 1 Barometr Rynku Energii RWE narzędzie

Bardziej szczegółowo

Przyszłość energetyki słonecznej na tle wyzwań energetycznych Polski. Prof. dr hab. inż. Maciej Nowicki

Przyszłość energetyki słonecznej na tle wyzwań energetycznych Polski. Prof. dr hab. inż. Maciej Nowicki Przyszłość energetyki słonecznej na tle wyzwań energetycznych Polski Prof. dr hab. inż. Maciej Nowicki Polski system energetyczny na rozdrożu 40% mocy w elektrowniach ma więcej niż 40 lat - konieczność

Bardziej szczegółowo

Perspektywy rozwoju OZE w Polsce

Perspektywy rozwoju OZE w Polsce Perspektywy rozwoju OZE w Polsce Beata Wiszniewska Polska Izba Gospodarcza Energetyki Odnawialnej i Rozproszonej Warszawa, 15 października 2015r. Polityka klimatyczno-energetyczna Unii Europejskiej Pakiet

Bardziej szczegółowo

Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski

Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski Polityka energetyczna w Unii Europejskiej Zobowiązania ekologiczne UE Zobowiązania ekologiczne UE na rok 2020 redukcja emisji gazów

Bardziej szczegółowo

WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH

WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH Górnictwo i Geoinżynieria Rok 35 Zeszyt 3 2011 Andrzej Patrycy* WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH 1. Węgiel

Bardziej szczegółowo

DYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU. Prof. dr hab. Maciej Nowicki

DYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU. Prof. dr hab. Maciej Nowicki DYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU Prof. dr hab. Maciej Nowicki 1 POLSKI SYSTEM ENERGETYCZNY NA ROZDROŻU 40% mocy w elektrowniach ma więcej niż 40 lat - konieczność ich wyłączenia z eksploatacji

Bardziej szczegółowo

Energetyka w Polsce stan obecny i perspektywy Andrzej Kassenberg, Instytut na rzecz Ekorozwoju

Energetyka w Polsce stan obecny i perspektywy Andrzej Kassenberg, Instytut na rzecz Ekorozwoju Energetyka w Polsce stan obecny i perspektywy Andrzej Kassenberg, Instytut na rzecz Ekorozwoju Mtoe Zużycie energii pierwotnej i finalnej 110 100 90 80 70 60 50 40 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997

Bardziej szczegółowo

G S O P S O P D O A D R A K R I K NI N SK S O K E O M

G S O P S O P D O A D R A K R I K NI N SK S O K E O M PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ MIASTA CHOJNICE na lata 2015 2020 2020 17.10.2015 2015-10-07 1 Spis treści 1. Wstęp 2. Założenia polityki energetycznej na szczeblu międzynarodowym i krajowym 3. Charakterystyka

Bardziej szczegółowo

Wszyscy zapłacimy za politykę klimatyczną

Wszyscy zapłacimy za politykę klimatyczną Wszyscy zapłacimy za politykę klimatyczną Autor: Stanisław Tokarski, Jerzy Janikowski ( Polska Energia - nr 5/2012) W Krajowej Izbie Gospodarczej, w obecności przedstawicieli rządu oraz środowisk gospodarczych,

Bardziej szczegółowo

Program dla sektora górnictwa węgla brunatnego w Polsce

Program dla sektora górnictwa węgla brunatnego w Polsce Program dla sektora górnictwa węgla brunatnego w Polsce Jacek Szczepiński Poltegor Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego Zespół roboczy ds. wypracowania Programu 1. Pan Grzegorz Matuszak Krajowa Sekcja

Bardziej szczegółowo

Forum Gospodarki Niskoemisyjnej Warszawa, dnia 19 kwietnia 2013 r. Dr Małgorzata SKUCHA Prezes Zarządu NFOŚiGW

Forum Gospodarki Niskoemisyjnej Warszawa, dnia 19 kwietnia 2013 r. Dr Małgorzata SKUCHA Prezes Zarządu NFOŚiGW Mechanizmy wsparcia gospodarki niskoemisyjnej dotychczasowe doświadczenia i nowa perspektywa finansowa (wprowadzenie do dyskusji na IV sesji panelowej) Dr Małgorzata SKUCHA Prezes Zarządu NFOŚiGW Forum

Bardziej szczegółowo

Polityka energetyczna Polski do 2050 roku. Warszawa, sierpień 2014 r.

Polityka energetyczna Polski do 2050 roku. Warszawa, sierpień 2014 r. Polityka energetyczna Polski do 2050 roku Warszawa, sierpień 2014 r. 2 Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko Strategia BEiŚ: została przyjęta przez Radę Ministrów 15 kwietnia 2014 r. (rozpoczęcie prac

Bardziej szczegółowo

Konferencja. Silesia Power Meeting. Technologie Gazowe w Polskiej Mapie Drogowej 2050. Termin: 12.04.2013

Konferencja. Silesia Power Meeting. Technologie Gazowe w Polskiej Mapie Drogowej 2050. Termin: 12.04.2013 Konferencja Silesia Power Meeting Technologie Gazowe w Polskiej Mapie Drogowej 2050 Termin: 12.04.2013 Expo Silesia, Sosnowiec, Braci Mieroszewskich 124 Linia przewodnia : Rolą gazowych technologii energetycznych,

Bardziej szczegółowo

PANEL EKONOMICZNY Zakres prac i wyniki dotychczasowych analiz. Jan Pyka. Grudzień 2009

PANEL EKONOMICZNY Zakres prac i wyniki dotychczasowych analiz. Jan Pyka. Grudzień 2009 PANEL EKONOMICZNY Zakres prac i wyniki dotychczasowych analiz Jan Pyka Grudzień 2009 Zakres prac Analiza uwarunkowań i czynników w ekonomicznych związanych zanych z rozwojem zeroemisyjnej gospodarki energii

Bardziej szczegółowo

Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego

Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego ATMOTERM S.A. Dla rozwoju infrastruktury i środowiska Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego Gdański Obszar Metropolitalny 2015 Projekt Plan gospodarki niskoemisyjnej dla

Bardziej szczegółowo

Potencjał inwestycyjny w polskim sektorze budownictwa energetycznego sięga 30 mld euro

Potencjał inwestycyjny w polskim sektorze budownictwa energetycznego sięga 30 mld euro Kwiecień 2013 Katarzyna Bednarz Potencjał inwestycyjny w polskim sektorze budownictwa energetycznego sięga 30 mld euro Jedną z najważniejszych cech polskiego sektora energetycznego jest struktura produkcji

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczne i środowiskowe skutki PEP2040

Ekonomiczne i środowiskowe skutki PEP2040 Ekonomiczne i środowiskowe skutki PEP24 Forum Energii O nas Forum Energii to think tank działający w obszarze energetyki Naszą misją jest tworzenie fundamentów efektywnej, bezpiecznej, czystej i innowacyjnej

Bardziej szczegółowo

Lokalna Polityka Energetyczna

Lokalna Polityka Energetyczna Lokalna Polityka Energetyczna dr inż. Arkadiusz Węglarz Dyrektor ds. Zrównoważonego rozwoju w KAPE S.A. 2010-12-09 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 1 Pytania wymagające odpowiedzi W jaki sposób

Bardziej szczegółowo

Skierniewice, 18.02.2015 r. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej

Skierniewice, 18.02.2015 r. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Skierniewice, 18.02.2015 r. 1 Plan Gospodarki Niskoemisyjnej 2 Agenda spotkania 1. Czym jest Plan Gospodarki Niskoemisyjnej i w jakim celu się go tworzy? 2. Uwarunkowania krajowe i międzynarodowe 3. Szczególne

Bardziej szczegółowo

PERSPEKTYWY ROZWOJU ENERGETYKI W WOJ. POMORSKIM

PERSPEKTYWY ROZWOJU ENERGETYKI W WOJ. POMORSKIM PERSPEKTYWY ROZWOJU ENERGETYKI W WOJ. POMORSKIM podstawowe założenia Dąbie 13-14.06.2013 2013-06-24 1 Dokumenty Strategiczne Program rozwoju elektroenergetyki z uwzględnieniem źródeł odnawialnych w Województwie

Bardziej szczegółowo

Komfort Consulting. Stan obecny i perspektywy dla inwestycji w OZE i Energetyki w Polsce. Sosnowiec, 20 Października 2010

Komfort Consulting. Stan obecny i perspektywy dla inwestycji w OZE i Energetyki w Polsce. Sosnowiec, 20 Października 2010 Stan obecny i perspektywy dla inwestycji w OZE i Energetyki w Polsce Sosnowiec, 20 Października 2010 Janusz Starościk - KOMFORT CONSULTING 20/10/2010 Internal reserves all rigs even in the event of industrial

Bardziej szczegółowo

Duński Plan Energetyczny. Koniec epoki kotłów gazowych i olejowych w Danii

Duński Plan Energetyczny. Koniec epoki kotłów gazowych i olejowych w Danii Duński Plan Energetyczny. Koniec epoki kotłów gazowych i olejowych w Danii W 2010 roku duńska Komisja ds. Zmian Klimatu stwierdziła, że realne jest uniezależnienie się od paliw kopalnych. Na tych danych

Bardziej szczegółowo

Założenia Narodowego Programu Redukcji Emisji Gazów Cieplarnianych. Edmund Wach

Założenia Narodowego Programu Redukcji Emisji Gazów Cieplarnianych. Edmund Wach Debata TECHNIKA i ŚRODOWISKO 6. Targi Techniki Przemysłowej, Nauki i Innowacji TECHNICON INNOWACJE 2010 Założenia Narodowego Programu Redukcji Emisji Gazów Cieplarnianych Edmund Wach Bałtycka Agencja Poszanowania

Bardziej szczegółowo

POLITYKA ENERGETYCZNA W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM

POLITYKA ENERGETYCZNA W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM POLITYKA ENERGETYCZNA W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM Urząd Marszałkowski w Łodzi POLITYKA ENERGETYCZNA PLAN PREZENTACJI 1. Planowanie energetyczne w gminie 2. Polityka energetyczna państwa 3. Udział samorządu

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej

Zagadnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej Zagadnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej Stabilizacja sieci - bezpieczeństwo energetyczne metropolii - debata Redakcja Polityki, ul. Słupecka 6, Warszawa 29.09.2011r. 2 Zagadnienia bezpieczeństwa

Bardziej szczegółowo

EUROPEJSKIE FORUM NOWYCH IDEI 2013

EUROPEJSKIE FORUM NOWYCH IDEI 2013 EUROPEJSKIE FORUM NOWYCH IDEI 2013 26 września 2013, godz. 15:30 17:00 Centrum Konferencyjne Sheraton Panel dyskusyjny Bezpieczeństwo energetyczne. Jaki model dla kogo? Ile solidarności, ile państwa, ile

Bardziej szczegółowo

REC Waldemar Szulc. Rynek ciepła - wyzwania dla generacji. Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych PGE GiEK S.A.

REC Waldemar Szulc. Rynek ciepła - wyzwania dla generacji. Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych PGE GiEK S.A. REC 2012 Rynek ciepła - wyzwania dla generacji Waldemar Szulc Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych PGE GiEK S.A. PGE GiEK S.A. PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna Spółka Akcyjna Jest największym wytwórcą

Bardziej szczegółowo

Lokalny Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej. Plan działań na rzecz zrównoważonej energii

Lokalny Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej. Plan działań na rzecz zrównoważonej energii Lokalny Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej oraz Plan działań na rzecz zrównoważonej energii jako elementy planowania energetycznego w gminie Łukasz Polakowski 1 SEAP Sustainable Energy Action

Bardziej szczegółowo

RYNEK ENERGII. Jak optymalizować cenę energii elektrycznej?

RYNEK ENERGII. Jak optymalizować cenę energii elektrycznej? RYNEK ENERGII. Jak optymalizować cenę energii elektrycznej? Marek Kulesa dyrektor biura TOE Bełchatów, 2.09.2009 r. Uwarunkowania handlu energią elektryczną Źródło: Platts, 2007 XI Sympozjum Naukowo -Techniczne,

Bardziej szczegółowo

EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA A REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO

EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA A REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA A REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO Konferencja Efektywne gospodarowanie energią - możliwości finansowania zewnętrznego inwestycji w sferze publicznej, prywatnej,

Bardziej szczegółowo

51 Informacja przeznaczona wyłącznie na użytek wewnętrzny PG

51 Informacja przeznaczona wyłącznie na użytek wewnętrzny PG 51 DO 2020 DO 2050 Obniżenie emisji CO2 (w stosunku do roku bazowego 1990) Obniżenie pierwotnego zużycia energii (w stosunku do roku bazowego 2008) Obniżenie zużycia energii elektrycznej (w stosunku do

Bardziej szczegółowo

PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0409/11. Poprawka. Angelo Ciocca w imieniu grupy ENF

PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0409/11. Poprawka. Angelo Ciocca w imieniu grupy ENF 6.12.2018 A8-0409/11 11 Motyw 3 (3) Celem programu powinno być wspieranie projektów łagodzących zmianę klimatu, zrównoważonych pod względem środowiskowym i społecznym oraz, w stosownych przypadkach, działań

Bardziej szczegółowo

Innowacyjne technologie a energetyka rozproszona.

Innowacyjne technologie a energetyka rozproszona. Innowacyjne technologie a energetyka rozproszona. - omówienie wpływu nowych technologii energetycznych na środowisko i na bezpieczeństwo energetyczne gminy. Mgr inż. Artur Pawelec Seminarium w Suchej Beskidzkiej

Bardziej szczegółowo

Gospodarka niskoemisyjna a gaz

Gospodarka niskoemisyjna a gaz SPOŁECZNA RADA NARODOWEGO PROGRAMU REDUKCJI EMISJI Gospodarka niskoemisyjna a gaz Prof. Krzysztof Żmijewski Sekretarz Generalny Społecznej Rady Narodowego Programu Redukcji Emisji Warszawa, 27 kwietnia

Bardziej szczegółowo

Rozwój energetyki wiatrowej w Polsce w kontekście planów przekształcenia polskiej gospodarki z wysokoemisyjnej na niskoemisyjną

Rozwój energetyki wiatrowej w Polsce w kontekście planów przekształcenia polskiej gospodarki z wysokoemisyjnej na niskoemisyjną Rozwój energetyki wiatrowej w Polsce w kontekście planów przekształcenia polskiej gospodarki z wysokoemisyjnej na niskoemisyjną Polska energetyka wiatrowa szybki rozwój i duży potencjał dalszego wzrostu

Bardziej szczegółowo

Prognoza kosztów energii elektrycznej w perspektywie 2030 i opłacalność inwestycji w paliwa kopalne i w OZE

Prognoza kosztów energii elektrycznej w perspektywie 2030 i opłacalność inwestycji w paliwa kopalne i w OZE Debata Scenariusz cen energii elektrycznej do 2030 roku - wpływ wzrostu cen i taryf energii elektrycznej na opłacalność inwestycji w OZE Targi RE-energy Expo, Warszawa, 11 października 2018 roku Prognoza

Bardziej szczegółowo

Restytucja źródeł a bezpieczeństwo energetyczne Finansowanie inwestycji energetycznych

Restytucja źródeł a bezpieczeństwo energetyczne Finansowanie inwestycji energetycznych VI Międzynarodowa Konferencja NEUF 2010 Konsultacje publiczne map drogowych Narodowego Programu Redukcji Emisji Restytucja źródeł a bezpieczeństwo energetyczne Finansowanie inwestycji energetycznych Stanisław

Bardziej szczegółowo

Energetyka rozproszona Szanse i korzyści dla wszystkich samorządów przedsiębiorców mieszkańców

Energetyka rozproszona Szanse i korzyści dla wszystkich samorządów przedsiębiorców mieszkańców Energetyka rozproszona Szanse i korzyści dla wszystkich samorządów przedsiębiorców mieszkańców Mariusz Klimczak Prezes Zarządu Banku Ochrony Środowiska Wyobraź sobie mamy rok 2025 OZE Jesteśmy w gminie

Bardziej szczegółowo

B+R w przemyśle a budowanie marki w kraju i zagranicą. Paweł PONETA

B+R w przemyśle a budowanie marki w kraju i zagranicą. Paweł PONETA B+R w przemyśle a budowanie marki w kraju i zagranicą Paweł PONETA Grupa TAURON TAURON jest jednym z największych podmiotów gospodarczych w Polsce Holding jest największym dystrybutorem energii elektrycznej

Bardziej szczegółowo

Źródła finansowania instalacji prosumenckich

Źródła finansowania instalacji prosumenckich Źródła finansowania instalacji prosumenckich Seminarium: Więcej niż energia obywatelska energetyka odnawialna dla Lubelszczyzny Monika Mulier-Gogół Departament Gospodarki i Współpracy Zagranicznej Oddział

Bardziej szczegółowo

Polityka zrównoważonego rozwoju energetycznego w gminach. Edmund Wach Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A.

Polityka zrównoważonego rozwoju energetycznego w gminach. Edmund Wach Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A. Polityka zrównoważonego rozwoju energetycznego w gminach Toruń, 22 kwietnia 2008 Edmund Wach Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A. Zrównoważona polityka energetyczna Długotrwały rozwój przy utrzymaniu

Bardziej szczegółowo

EFEKTYWNOŚC ENERGETYCZNA I NISKOEMISYJNE CIEPŁO DLA POLSKICH MIAST

EFEKTYWNOŚC ENERGETYCZNA I NISKOEMISYJNE CIEPŁO DLA POLSKICH MIAST EFEKTYWNOŚC ENERGETYCZNA I NISKOEMISYJNE CIEPŁO DLA POLSKICH MIAST dr Maciej Bukowski Warszawski Instytut Studiów Ekonomicznych kg na osobę OGRZEWANIE BUDYNKÓW A EMISJE ZANIECZYSZCZEŃ Emisje zanieczyszczeń

Bardziej szczegółowo

Miło Cię widzieć. innogy

Miło Cię widzieć. innogy Miło Cię widzieć innogy Miło Cię widzieć, innogy innogy to innowacyjne i zrównoważone produkty oraz usługi, dzięki którym nasi Klienci mogą korzystać z energii w efektywny sposób i podnosić jakość swojego

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczne konsekwencje wyborów scenariuszy energetycznych. dr Maciej Bukowski Warszawski Instytut Studiów Ekonomicznych

Ekonomiczne konsekwencje wyborów scenariuszy energetycznych. dr Maciej Bukowski Warszawski Instytut Studiów Ekonomicznych Ekonomiczne konsekwencje wyborów scenariuszy energetycznych dr Maciej Bukowski Warszawski Instytut Studiów Ekonomicznych ENERGETYCZNE DYLEMATY POLSKI Potencjał krajowych zasobów Wielkoskalowa generacja

Bardziej szczegółowo

Usytuowanie i regulacje prawne dotyczące biomasy leśnej

Usytuowanie i regulacje prawne dotyczące biomasy leśnej Usytuowanie i regulacje prawne dotyczące biomasy leśnej Wzywania stojące przed polską energetyką w świetle Polityki energetycznej Polski do 2030 roku Wysokie zapotrzebowanie na energię dla rozwijającej

Bardziej szczegółowo

Budownictwo zeroenergetyczne

Budownictwo zeroenergetyczne Budownictwo zeroenergetyczne Dariusz Zgorzelski Doradca Budownictwa Pasywnego z Darmstadt Kamienie milowe 1.? 2. Co to jest budynek prawie lub niemal zeroenergetyczny? 3. budowlanej? 4. Jak standard energetyczny

Bardziej szczegółowo

Klastry Energii. Z a i n w e s t u j m y r a z e m w ś r o d o w i s k o. Jednostka Realizująca Projekt Doradztwa Poznań, 25 kwietnia 2017 r.

Klastry Energii. Z a i n w e s t u j m y r a z e m w ś r o d o w i s k o. Jednostka Realizująca Projekt Doradztwa Poznań, 25 kwietnia 2017 r. Z a i n w e s t u j m y r a z e m w ś r o d o w i s k o Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Klastry Energii Jednostka Realizująca Projekt Doradztwa Poznań, 25 kwietnia 2017 r. Plan

Bardziej szczegółowo

Jak wykorzystać Fundusz Modernizacji do budowy polskiej gospodarki niskoemisyjnej?

Jak wykorzystać Fundusz Modernizacji do budowy polskiej gospodarki niskoemisyjnej? SPOŁECZNA RADA DS. ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU ENERGETYKI Jak wykorzystać Fundusz Modernizacji do budowy polskiej gospodarki niskoemisyjnej? Krzysztof Żmijewski prof. PW Sekretarz Społecznej Rady ds. Zrównoważonego

Bardziej szczegółowo

Energetyka prosumencka i spółdzielnie energetyczne podczas VII Forum w Raciborzu środa, 07 maja :32

Energetyka prosumencka i spółdzielnie energetyczne podczas VII Forum w Raciborzu środa, 07 maja :32 Lutze Ribbe- Prezydent Sustainable Development Observatory (SDO) w Europejskim Komitecie Społeczno-Ekonomicznym o szansach rozwoju energetyki prosumenckiej i spółdzielni energetycznych podczas VII Forum

Bardziej szczegółowo

POLITYKA ENERGETYCZNA PRIORYTETY

POLITYKA ENERGETYCZNA PRIORYTETY SPOŁECZNA RADA NARODOWEGO PROGRAMU REDUKCJI EMISJI POLITYKA ENERGETYCZNA PRIORYTETY Prof. Krzysztof Żmijewski Sekretarz Generalny debata 8 lutego 2012 r. Warszawa Podstawowe problemy Problem Poziom świadomości

Bardziej szczegółowo

Stanowisko Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej w sprawie oczekiwanych kierunków aktualizacji Polityki Energetycznej Polski

Stanowisko Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej w sprawie oczekiwanych kierunków aktualizacji Polityki Energetycznej Polski 1 Warszawa, 6 sierpnia 2013 Stanowisko Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej w sprawie oczekiwanych kierunków aktualizacji Polityki Energetycznej Polski SPIS TREŚCI I. Zasady tworzenia Polityki Energetycznej

Bardziej szczegółowo

ZIELONA ENERGIA W POLSCE

ZIELONA ENERGIA W POLSCE ZIELONA ENERGIA W POLSCE Współczesny świat wymaga zmiany struktury wykorzystywanych źródeł energii pierwotnej. Wzrost popytu na surowce energetyczne, przy jednoczesnej rosnącej niestabilności warunków

Bardziej szczegółowo

III Forum Gospodarki Niskoemisyjnej pt.: Innowacyjność a gospodarka niskoemisyjna

III Forum Gospodarki Niskoemisyjnej pt.: Innowacyjność a gospodarka niskoemisyjna SPOŁECZNA RADA DS. ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU ENERGETYKI III Forum Gospodarki Niskoemisyjnej pt.: Innowacyjność a gospodarka niskoemisyjna Krzysztof Żmijewski prof. PW Sekretarz Społecznej Rady ds. Zrównoważonego

Bardziej szczegółowo

Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego

Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego ATMOTERM S.A. Inteligentne rozwiązania aby chronić środowisko Dla rozwoju infrastruktury i środowiska Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego Gdański Obszar Metropolitalny

Bardziej szczegółowo

Rynek mocy a nowa Polityka energetyczna Polski do 2050 roku. Konferencja Rynek Mocy - Rozwiązanie dla Polski?, 29 października 2014 r.

Rynek mocy a nowa Polityka energetyczna Polski do 2050 roku. Konferencja Rynek Mocy - Rozwiązanie dla Polski?, 29 października 2014 r. Rynek mocy a nowa Polityka energetyczna Polski do 2050 roku Konferencja Rynek Mocy - Rozwiązanie dla Polski?, 29 października 2014 r. 2 Cel główny Polityki energetycznej Polski do 2050 r. Tworzenie warunków

Bardziej szczegółowo

POROZUMIENIE PARYSKIE WS. KLIMATU SZANSE ROZWOJOWE DLA SPOŁECZNOŚCI LOKALNYCH I SAMORZĄDÓW

POROZUMIENIE PARYSKIE WS. KLIMATU SZANSE ROZWOJOWE DLA SPOŁECZNOŚCI LOKALNYCH I SAMORZĄDÓW Konferencja współpraca państwa, jednostek samorządu terytorialnego i przedsiębiorców przy realizacji nowych projektów górniczych i energetycznych Sejm, 28 listopada, 2016 POROZUMIENIE PARYSKIE WS. KLIMATU

Bardziej szczegółowo

Program polskiej energetyki jądrowej. Tomasz Nowacki Zastępca Dyrektora Departament Energii Jądrowej Ministerstwo Gospodarki

Program polskiej energetyki jądrowej. Tomasz Nowacki Zastępca Dyrektora Departament Energii Jądrowej Ministerstwo Gospodarki Program polskiej energetyki jądrowej Tomasz Nowacki Zastępca Dyrektora Departament Energii Jądrowej Ministerstwo Gospodarki Program polskiej energetyki jądrowej PLAN PREZENTACJI 1. Polski program energetyki

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie węgla kamiennego. Warszawa, 18 grudnia 2013

Wykorzystanie węgla kamiennego. Warszawa, 18 grudnia 2013 Wykorzystanie węgla kamiennego Warszawa, 18 grudnia 2013 2 Zasoby kopalin energetycznych na świecie (stan na koniec 2012 r.) Ameryka Płn. 245/34/382 b. ZSRR 190/16/1895 Europa 90/3/150 Bliski Wschód 1/109/2842

Bardziej szczegółowo

PRIORYTETY ENERGETYCZNE W PROGRAMIE OPERACYJNYM INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO

PRIORYTETY ENERGETYCZNE W PROGRAMIE OPERACYJNYM INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO PRIORYTETY ENERGETYCZNE W PROGRAMIE OPERACYJNYM INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO Strategia Działania dotyczące energetyki są zgodne z załoŝeniami odnowionej Strategii Lizbońskiej UE i Narodowej Strategii Spójności

Bardziej szczegółowo

Skutki makroekonomiczne przyjętych scenariuszy rozwoju sektora wytwórczego

Skutki makroekonomiczne przyjętych scenariuszy rozwoju sektora wytwórczego Skutki makroekonomiczne przyjętych scenariuszy rozwoju sektora wytwórczego Maciej Bukowski WiseEuropa Warszawa 12/4/17.wise-europa.eu Zakres analizy Całkowite koszty produkcji energii Koszty zewnętrzne

Bardziej szczegółowo

Poniżej przedstawiamy podstawowe informacje na temat działan objętych konkursem i potencjalnych beneficjentów.

Poniżej przedstawiamy podstawowe informacje na temat działan objętych konkursem i potencjalnych beneficjentów. Newsletter Nr 4 wrzesień 2009 REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY DLA WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO NA LATA 2007-2013 Wkrótce rusza konkurs dla działań: 5.4. Rozwój energetyki opartej na źródłach odnawialnych 5.5.

Bardziej szczegółowo

Finansowanie efektywności energetycznej w budynkach z funduszy europejskich w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 Katowice, 11 czerwca 2015 r.

Finansowanie efektywności energetycznej w budynkach z funduszy europejskich w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 Katowice, 11 czerwca 2015 r. Finansowanie efektywności energetycznej w budynkach z funduszy europejskich w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 Katowice, 11 czerwca 2015 r. Dokument określający strategię interwencji funduszy europejskich

Bardziej szczegółowo

Rozdział 4. Bilans potrzeb grzewczych

Rozdział 4. Bilans potrzeb grzewczych ZZAAŁŁO ŻŻEENNIIAA DDO PPLLAANNUU ZZAAO PPAATTRRZZEENNIIAA W CCIIEEPPŁŁO,,, EENNEERRGIIĘĘ EELLEEKTTRRYYCCZZNNĄĄ II PPAALLIIWAA GAAZZOWEE MIIAASSTTAA ŻŻAAGAAŃŃ Rozdział 4 Bilans potrzeb grzewczych W-588.04

Bardziej szczegółowo

Poprawa efektywności energetycznej budynków w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020

Poprawa efektywności energetycznej budynków w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020 Poprawa efektywności energetycznej budynków w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020 Katowice, 11 czerwca 2015 r. ALOKACJA RPO WSL 2014-2020 2 244,4 mln EUR (RPO)

Bardziej szczegółowo

System handlu emisjami a dywersyfikacja źródeł energii jako wyzwanie dla państw członkowskich Unii Europejskiej. Polski, Czech i Niemiec

System handlu emisjami a dywersyfikacja źródeł energii jako wyzwanie dla państw członkowskich Unii Europejskiej. Polski, Czech i Niemiec System handlu emisjami a dywersyfikacja źródeł energii jako wyzwanie dla państw członkowskich Unii Europejskiej. Porównanie strategii i doświadczeń Polski, Czech i Niemiec mgr Łukasz Nadolny Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

Efektywność zużycia energii

Efektywność zużycia energii Efektywność zużycia energii Zmiany indeksów cen energii i cen nośników energii oraz inflacji Struktura finalnego zużycia energii w Polsce wg nośników Krajowe zużycie energii elektrycznej [GWh] w latach

Bardziej szczegółowo

Potencjał i ścieżki rozwoju polskiej energetyki wiatrowej

Potencjał i ścieżki rozwoju polskiej energetyki wiatrowej Warszawa, 18 czerwca 2013 Potencjał i ścieżki rozwoju polskiej energetyki wiatrowej Grzegorz Skarżyński Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej doradca zarządu Tundra Advisory sp. z o. o. dyrektor

Bardziej szczegółowo

Standard Planu Gospodarki Niskoemisyjnej

Standard Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Standard Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Piotr Kukla FEWE - Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii ul. Rymera 3/4, 40-048 Katowice tel./fax +48 32/203-51-14 e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

Bardziej szczegółowo

Polska energetyka scenariusze

Polska energetyka scenariusze Warszawa 2017.09.22 Polska energetyka 2050 4 scenariusze Andrzej Rubczyński Zakres i cel analizy Polska energetyka 2050. 4 scenariusze. Scenariusz węglowy Scenariusz zdywersyfikowany z energią jądrową

Bardziej szczegółowo

Miejsce polskiej energetyki w realizacji polityki klimatycznoenergetycznej koszty, źródła finansowania, derogacje. Zarządca Rozliczeń,

Miejsce polskiej energetyki w realizacji polityki klimatycznoenergetycznej koszty, źródła finansowania, derogacje. Zarządca Rozliczeń, 1 Miejsce polskiej energetyki w realizacji polityki klimatycznoenergetycznej koszty, źródła finansowania, derogacje. Zarządca Rozliczeń, 18.10. 2011 2 Jakie wzywania stoją przed polską energetyką? Wysokie

Bardziej szczegółowo

Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Wprowadzenie do zagadnień ochrony. klimatu i gospodarki niskoemisyjnej Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla miasta Józefowa Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Zmiany klimatu W ostatnich latach termin

Bardziej szczegółowo

Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego

Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Wzrost zapotrzebowania na

Bardziej szczegółowo

Energia odnawialna w Polsce potencjał rynku na przykładzie PGE. mgr inŝ. Krzysztof Konaszewski

Energia odnawialna w Polsce potencjał rynku na przykładzie PGE. mgr inŝ. Krzysztof Konaszewski Energia odnawialna w Polsce potencjał rynku na przykładzie PGE mgr inŝ. Krzysztof Konaszewski Zadania stawiane przed polską gospodarką Pakiet energetyczny 3x20 - prawne wsparcie rozwoju odnawialnych źródeł

Bardziej szczegółowo

Miło Cię widzieć. innogy

Miło Cię widzieć. innogy Miło Cię widzieć innogy Miło Cię widzieć, innogy innogy to innowacyjne i zrównoważone produkty oraz usługi, dzięki którym nasi Klienci mogą korzystać z energii w efektywny sposób i podnosić jakość swojego

Bardziej szczegółowo

Wsparcie dla badań i rozwoju na rzecz innowacyjnej energetyki. Gerard Lipiński

Wsparcie dla badań i rozwoju na rzecz innowacyjnej energetyki. Gerard Lipiński Wsparcie dla badań i rozwoju na rzecz innowacyjnej energetyki Gerard Lipiński WCZEŚNIEJ 2010-2015 realizacja strategicznego programu badań naukowych i prac rozwojowych Zaawansowane technologie pozyskiwania

Bardziej szczegółowo

Bilans energetyczny (miks)

Bilans energetyczny (miks) Politechnika Śląska PPTE2050 Konwersatorium Inteligentna Energetyka Temat przewodni REAKTYWNY PROGRAM ODDOLNEJ ODPOWIEDZI NA PRZESILENIE KRYZYSOWE W ELEKTROENERGETYCE POTRZEBNY W LATACH 2019-2020 Bilans

Bardziej szczegółowo

WYZWANIA NA RYNKU ENERGII

WYZWANIA NA RYNKU ENERGII BLOK TEMATYCZNY: Zrównoważone finansowanie infrastruktury WYZWANIA NA RYNKU ENERGII Nowe oferty dostawców i zmienione zachowania użytkowników dr Andrzej Cholewa dr Jana Pieriegud Sopot, 26 czerwca 2013

Bardziej szczegółowo

Prawo Energetyczne I Inne Ustawy Dotyczące Energetyki Kogeneracja Skuteczność Nowelizacji I Konieczność

Prawo Energetyczne I Inne Ustawy Dotyczące Energetyki Kogeneracja Skuteczność Nowelizacji I Konieczność Prawo Energetyczne I Inne Ustawy Dotyczące Energetyki Kogeneracja Skuteczność Nowelizacji I Konieczność dr inż. Janusz Ryk Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych II Ogólnopolska Konferencja Polska

Bardziej szczegółowo