Inspekcja Transportu Drogowego a bezpieczeństwo ruchu drogowego

Transkrypt

1 58 Andrzej Łuczycki Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego Inspekcja Transportu Drogowego a bezpieczeństwo ruchu drogowego Dnia 6 września 2001 r. ustawą o Transporcie Drogowym powołano do życia wyspecjalizowaną służbę cywilną, jaką jest Inspekcja Transportu Drogowego. Dzień ten jest nieformalnym świętem Inspekcji. W tworzeniu struktur ITD uczestniczyli eksperci zagraniczni z Niemiec i Francji w ramach projektu PHARE PL Przygotowanie podstaw prawnych i utworzenie Inspekcji Transportu Drogowego. W szczególności określono zakres zadań i organizacji Inspekcji Transportu Drogowego, system szkolenia kandydatów i wdrożenie środków informatycznych. Służby tych krajów pomagały nam w tym czasie materialnie; dostarczały samochody, komputery i inny sprzęt potrzebny nowo powstającej instytucji. Warto nadmienić, że analogiczne do ITD formacje działają na terenie wielu państw Unii Europejskiej m.in. we Francji, Niemczech, Belgii czy Wielkiej Brytanii. W procesie tworzenia Inspekcji wykorzystywane były doświadczenia tych służb. Powstanie Inspekcji było jednym z wymogów akcesyjnych Unii Europejskiej. Od 1 października 2002 r. pierwsi inspektorzy rozpoczęli pracę na drogach w całej Polsce. W chwili obecnej w wojewódzkich inspektoratach zatrudnionych jest ponad 570 inspektorów. Ich charakterystyczne zielone mundury na stałe wpisały się w krajobraz polskich dróg. Na czele Inspekcji Transportu Drogowego stoi Główny Inspektor Transportu Drogowego, którym od dnia 21 grudnia 2007 r. jest Tomasz Połeć, powołany przez Prezesa Rady Ministrów. Inspekcja Transportu Drogowego powołana została do kontroli przestrzegania przepisów obowiązujących w zakresie wykonywania transportu drogowego i niezarobkowego krajowego oraz międzynarodowego przewozu drogowego pojazdami samochodowymi tak

2 Inspekcja Transportu Drogowego a bezpieczeństwo ruchu drogowego 59 mówi art. 48 ustawy o Transporcie Drogowym. Niestety, mimo starań wielu ministrów, nie udało się do tej pory określić działania Inspekcji w oddzielnej, dotyczącej tylko tej instytucji ustawie. Działa ona na podstawie ustawy o transporcie drogowym. Misją Inspekcji jest przede wszystkim: poprawa bezpieczeństwa w transporcie drogowym, ograniczenie degradacji dróg, ochrona środowiska naturalnego, ochrona rynku transportowego przed nieuczciwą konkurencją, zwiększenie poziomu przestrzegania prawa przez kierowców i przedsiębiorców zajmujących się przewozami drogowymi, przeciwdziałanie nieprawidłowościom w organach wydających zezwolenia i licencje upoważniające do transportu drogowego. Od r. Ustawodawca nałożył na Inspekcję nowe zadania: elektroniczny pobór opłat, pomiar prędkości. Zadania te realizowane są poprzez kontrole: przestrzegania przepisów ruchu drogowego przez kierujących, stanu technicznego pojazdów, przeprowadzane w siedzibie przedsiębiorcy, przestrzegania przepisów dotyczących okresów prowadzenia pojazdu i obowiązkowych przerw oraz czasu odpoczynku kierowcy, przestrzegania szczegółowych zasad i warunków transportu zwierząt, przestrzegania zasad i warunków dotyczących przewozu drogowego towarów niebezpiecznych. 1 lipca bieżącego roku wraz z kolejną nowelizacją ustawy o drogach publicznych zmieniono zasady uiszczania opłat za przejazd po wybranych odcinkach dróg krajowych, wprowadzając zamiast winiet tzw. e-myto. Będą je płacili kierowcy ciężarówek, autobusów i samochodów osobowych z przyczepą, jeśli masa zestawu pojazdów przekroczy 3,5 tony. Inspekcja Transportu Drogowego stoi na straży przestrzegania obowiązków, jakie na kierowców nałożyła wspomniana nowelizacja ustawy o drogach publicznych. Jest to nowe zadanie, które absorbuje znaczne siły tej formacji. ITD otrzymała nowe, przystosowane do kontroli via-boksów samochody

3 60 GAMBIT Mazowiecki z nowoczesnym oprzyrządowaniem pozwalającym na skuteczną kontrolę. Od pewnego czasu docierały do ITD informacje o nieprawidłowościach w rejestrowaniu przerobionych busów ciężarowych na autobusy. Po przeprowadzonych wspólnie z Policją działań kontrolnych, okazało się to prawdą. Przedsiębiorcy kupują ciężarowe busy (o wiele tańsze niż autobusy), przerabiają je w przygodnych warsztatach na autobusy. Problem wywołuje nieumiejętna zmiana konstrukcyjnie przystosowanych przez producenta pojazdów do przewozu towarów (samochód ciężarowy) na samochody do przewozu osób. Stacje kontroli pojazdów, diagności wydają zaświadczenia o dopuszczeniu przebudowanych autobusów do ruchu. Większość skontrolowanych przez nas pojazdów nie spełnia kryteriów technicznych i wymogów bezpieczeństwa. Poniżej przedstawiono zapisy w dowodzie rejestracyjnym pojazdu przerobionego na autobus, które wzbudziły zastrzeżenia kontrolujących. Po zatrzymaniu zważono ten pojazd i okazało się, iż jego masa własna wynosi 3100 kg. Po przeliczeniu wynika, że pojazd mógł być zarejestrowany na 21 osób a nie jak było wpisane w dowód rejestracyjny 28.

4 Inspekcja Transportu Drogowego a bezpieczeństwo ruchu drogowego 61 Wpływ przekroczenia dopuszczalnej masy całkowitej na zachowanie się pojazdu na drodze to: zmiana punktu ciężkości utrudnione jest szczególnie przy większych prędkościach utrzymanie stabilnego kierunku jazdy. W skrajnych przypadkach może spowodować wywrócenie pojazdu, zmiana obciążeń układu kierowniczego, może spowodować zmianę konstrukcyjnych parametrów; pojazd podsterowny może zachowywać się na drodze jak pojazd nadsterowny i odwrotnie. Stan taki może być przyczyną wypadnięcia auta na zakręcie drogi, zmiana parametrów układu hamulcowego, może być przyczyną braku skuteczności hamowania. To nie wszystkie zagrożenia spowodowane przez przerobione pojazdy. Najbardziej niebezpieczne są elementy konstrukcyjne samochodów, mające zapewnić bierne bezpieczeństwo pasażera. Na zdjęciu widać jak mocowane są fotele pasażerów. Brak wzmocnień bocznych pojazdu, brak elementów konstrukcyjnych, do których można przymocować pasy bezpieczeństwa, mocowanie foteli do płyty podłogowej. Wszystkie wykryte przez nas nieprawidłowości powodują konieczność wyeliminowania takich autobusów z naszych dróg. Są to jeżdżące bomby stwarzające poważne zagrożenie dla pasażerów.

5 62 GAMBIT Mazowiecki Rok 2011 przynosi zmiany w zadaniach ITD. Inspekcja uzyskała nowe uprawnienia. Od 1 lipca 2011 r. Inspektorzy Inspekcji Transportu Drogowego mogą przeprowadzać kontrolę ruchu drogowego w odniesieniu do kierującego pojazdem: który wykonuje przewóz drogowy w rozumieniu ustawy o transporcie drogowym, w stosunku do którego zachodzi uzasadnione podejrzenie, że kieruje pojazdem w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu, który naruszył przepisy ruchu drogowego, w przypadku zarejestrowania tego naruszenia przy użyciu przyrządów kontrolno-pomiarowych, przenośnych albo zainstalowanych w pojeździe urządzeń rejestrujących, który rażąco naruszył przepisy ruchu drogowego lub spowodował zagrożenie jego bezpieczeństwa. Krótko mówiąc ITD ma prawo dokonywać kontroli w wyżej określonym zakresie nie tylko kierowców samochodów ciężarowych i autobusów, ale również kierowców pojazdów osobowych. Ponadto, od połowy tego roku ITD zarządza stacjonarnymi fotoradarami i stworzy strukturę nadzoru nad ruchem drogowym. ITD realizuje swoje zadania współdziałając z różnymi podmiotami. Przykładem jest współpraca z samorządem województwa mazowieckiego. Zakupione przez samorząd przenośne wagi, przekazane następnie ITD, będą wykorzystywane na drogach wojewódzkich w celu ochrony dróg przed przeładowanymi samochodami ciężarowymi. Podobną współpracę nawiązano z innymi samorządami starosta Szydłowca i Zwolenia również zakupili na potrzeby ITD wagi do ważenia pojazdów. Wspólnie opracowywane są punkty kontrolne zabezpieczające drogi administrowane przez samorządy. Inspektorzy ITD uczestniczą w spotkaniach z miejscowymi przedsiębiorcami, na których wypracowane są zasady bezpiecznego i zgodnego z uwarunkowaniami prawnymi, ruchu pojazdów ciężarowych. Inspektorzy uczestniczą również w konkursach i wydarzeniach kulturalnych lokalnych społeczeństw promując wiedzę na temat bezpieczeństwa na drogach oraz zachęcając do przestrzegania przepisów prawa. W tym roku inspektorzy brali udział w zorganizowanych przez Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego w Ciechanowie turniejach powiatowych i okręgowych Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego przeznaczonych dla rowerzystów. Wzięli udział w pikniku

6 Inspekcja Transportu Drogowego a bezpieczeństwo ruchu drogowego 63 informacyjnym Bezpieczne dziecko w podróży i na drodze na terenie parku Szymańskiego na warszawskiej Woli, i w wielu innych imprezach promujących bezpieczeństwo na drodze. Podczas szeregu akcji, od początku roku, Inspektorzy wraz z policją prowadzą wspólne kontrole busów. Ma to na celu wyeliminowanie z ruchu pojazdów przewożących więcej osób niż jest to dopuszczalne (pokłosie tragicznego wypadku pod Nowym Miastem), sprawdzenie stanu technicznego tych pojazdów oraz kontrole kierowców w zakresie norm czasu prowadzenia pojazdów i wymaganych przerw. Od 1 stycznia bieżącego roku, po kilkuletnich staraniach, siedzibą Mazowieckiego Inspektoratu Transportu Drogowego stał się Radom. Remont oraz termomodernizacja budynku biurowo-garażowego przy ul. Limanowskiego 29a sfinansowana została we współpracy z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie. Dnia 6 czerwca 2011 r. podpisana została preumowa dotycząca dofinansowania realizacji Centralnego Ośrodka Szkolenia Inspekcji Transportu Drogowego w Radomiu. Umowę podpisał Andrzej Łuczycki Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego z Marcinem Kierwińskim wicemarszałkiem oraz Leszkiem Ruszczykiem członkiem zarządu Mazowsza. W uroczystości podpisania umowy wzięli udział, poza podpisującymi umowę m.in. Jacek Kozłowski Wojewoda Mazowiecki, Tomasz Połeć Główny Inspektor Transportu Drogowego, Radosław Witkowski Poseł na Sejm RP, Wiesław Wędzonka radny Rady Miejskiej w Radomiu. Realizacja projektu bezpośrednio przyczyni się do wzmocnienia roli Radomia w województwie mazowieckim. Umożliwi także zrównoważony rozwój województwa. Radom po utracie statusu miasta wojewódzkiego stracił na znaczeniu. Lokalizacja tego typu instytucji ogólnopolskiej pozwoli na podniesienie rangi miasta, jako subregionalnego ośrodka wzrostu gospodarczego. W ramach projektu powstanie ogólnopolskie centrum szkoleniowe dla inspekcji transportu drogowego. Tomasz Połeć Główny Inspektor Transportu Drogowego stwierdził, że projekt jest ważny dla inspekcji zarówno jeśli chodzi o miejsce Radom, centrum Polski, jak i czas nowe zadania stojące przed inspekcją oraz potrzebę doszkalania istniejącej kadry. Wojewoda Mazowiecki Jacek Kozłowski uważa, że najważniejszą przesłanką do lokalizacji mazowieckiej inspekcji w Radomiu są zdecydowanie lepsze warunki pracy oraz niż-

7 64 GAMBIT Mazowiecki sze koszty funkcjonowania niż dotychczas w Warszawie. Oprócz inspekcji, w budynkach Centrum znajdzie się świetlica dla dzieci i młodzieży z pobliskiej dzielnicy oraz wypożyczalnia sprzętu rehabilitacyjno-medycznego. Funkcje te prowadzone będą przez partnerów społecznych projektu. Inwestycja otrzyma 5,2 mln zł dofinansowania unijnego. ITD to nowa służba, która jak pokazało życie jest instytucją potrzebną dla zapewnienia zgodnego z prawem korzystania z naszych dróg. Ustawodawca widząc jej skuteczną pracę, powierza wciąż nowe zadania. ITD swoim działaniem udowodni, że nie zawiedzie pokładanych w niej nadziei. Cieszę się, iż dane mi jest być częścią tej formacji.