W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM"

Transkrypt

1 W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki czerwiec 2014 Konkurs EFS gotuje! Cyfrowe kompetencje dla wszystkich Spółdzielnia Socjalna Parostatek Projekt Mam zawód mam pracę w regionie Szkolnictwo zawodowe Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

2 FOT. ARCH. UMWSL Lekcje z Europejskim Funduszem Społecznym w tle Jak Unia Europejska zmienia nasze życie? Czym zajmuje się Europejski Fundusz Społeczny? Jak z sukcesem sięgać po środki unijne? W jaki sposób skutecznie promować fundusze? Odpowiedzi na te i inne pytania poznają już wkrótce uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych z województwa śląskiego, którzy wezmą udział w Lekcjach o Europejskim Funduszu Społecznym, organizowanych już po raz trzeci przez Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego Urzędu Marszałkowskiego we współpracy z Fundacją na rzecz Wspierania Edukacji i Rozwoju Samorządności wśród Młodzieży Viribus Unitis. Zajęcia mają na celu zainteresowanie uczniów tematyką Unii Europejskiej oraz poszerzenie ich wiedzy na temat funkcjonowania wspólnoty, jej instytucji, a także narzędzi finansowych, jakimi są fundusze europejskie, w tym Europejski Fundusz Społeczny. W ramach Lekcji o Europejskim Funduszu Społecznym prezentowane będą także efekty wykorzystania środków EFS w najbliższym otoczeniu młodzieży, tzw. dobre praktyki. Uczyć o Unii Europejskiej i Europejskim Funduszu Społecznym w taki sposób, by zdobyta wiedza przydała się również w życiu codziennym to podstawowe założenia organizatorów lekcji. Dlatego uczniowie wezmą udział w warsztatach z podstaw tworzenia kampanii promocyjnych i reklamowych oraz przygotowywania projektów unijnych. Ciekawym rozwiązaniem edukującym, dającym szansę na praktyczne zetknięcie się ze skutecznym aplikowaniem o środki, będzie zaproszenie na każde spotkanie z młodzieżą osoby, która z powodzeniem realizowała projekty dofinansowane ze środków unijnych w danej miejscowości. Udział w grze miejskiej Kapitał to TY! to integralny element całego projektu. Zabawa zostanie zorganizowana w październiku na terenie Katowic, w siedzibach beneficjentów EFS, a punktowane zadania będą nawiązywać do profilu działalności tych, którzy otrzymali dofinansowanie ze środków unijnych. Na koniec najlepsi zmierzą się w grudniowym Konkursie Wiedzy o Funduszach Europejskich pn. Eurowyzwanie zaprezentują wówczas najciekawsze projekty reklamowe stworzone na podstawie wiedzy zdobytej podczas warsztatów. Na zwycięskie drużyny będą czekać atrakcyjne nagrody. Gwarantujemy sporą dawkę wiedzy, a nade wszystko dobrą zabawę z Europejskim Funduszem Społecznym w tle! Szczegółowych informacji nt. akcji udziela Fundacja Viribus Unitis, tel

3 Szanowni Państwo! FOT. ARCH. UMWSL Przekazując w Państwa ręce kolejny numer biuletynu informacyjnego, chcę zwrócić uwagę na temat integracji społecznej szczególnego obszaru wsparcia Europejskiego Funduszu Społecznego oraz jednej z bardziej skutecznych form aktywizacji grup zagrożonych wykluczeniem społecznym, o czym powinny Państwa przekonać wypowiedzi i komentarze ekspertów, a także przykłady dobrych praktyk projektów realizowanych w ramach priorytetu VII w naszym regionie. Siedem młodych, aktywnych kobiet z Cieszyna na własnym przykładzie udowodniło, że czasem wymarzone miejsce pracy trzeba stworzyć samodzielnie pokazuje to powstała z ich inicjatywy i dzięki wsparciu ze środków EFS Spółdzielnia Socjalna Parostatek. Dużą satysfakcją dla jej założycielek jest fakt, że spółdzielnia od razu stała się miejscem kreatywnych wydarzeń dla małych i dużych cieszynian. Inny przykład aktywizacji grupy defaworyzowanej to częstochowski projekt Dostępni dla Ciebie! Aktywizacja młodych osób niepełnosprawnych w ramach Centrum Cyfrowych Kompetencji. Uczestnicy projektu osoby niepełnosprawne nie tylko biorą udział w zajęciach z zakresu IT, które mogą dać im szanse na znalezienie pracy, ale swoją postawą pokazują, jak ważna w życiu jest chęć podjęcia zmiany, zdobycia większej samodzielności i obalenia krzywdzącego stereotypu o osobie niepełnosprawnej jako mniej kompetentnej w pracy. Druga część biuletynu poświęcona jest z kolei działaniom promującym szkolnictwo zawodowe w naszym województwie. Zorganizowana pod koniec maja br. konferencja podsumowująca dotychczasowe efekty projektu Mam zawód mam pracę w regionie stała się doskonałym forum dyskusji, wymiany doświadczeń i prezentacji osiągnięć dla uczniów, nauczycieli i pracodawców, udowadniając po raz kolejny, że szkoła techniczna bądź zawodowa daje możliwość zdobycia konkretnego zawodu, co przekłada się na miejsca pracy w regionie. Promocyjnym wydarzeniem poprzedzającym konferencję był udział dwunastu uczniów ze szkół gastronomicznych objętych ww. projektem w konkursie kulinarnym EFS gotuje!, gdzie swoje umiejętności doskonalili pod okiem znanego, śląskiego szefa kuchni Remigiusza Rączki. Życzę interesującej lektury! Kazimierz Karolczak Wicemarszałek Województwa Śląskiego W numerze: 4 Dać wędkę: integracja społeczna skutecznym sposobem przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu 14 Smak nauki: Zespół Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich w Wiśle stawia na kompleksową edukację zawodową 6 Ponad podziałami: rozmowa z dr Eweliną Wiszczun z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 16 Od praktyki do mistrzostwa: w Wodzisławiu Śląskim odbył się konkurs EFS gotuje! 10 Zrób to sam: jak Spółdzielnia Socjalna Parostatek w Cieszynie stała się wymarzonym miejscem pracy 18 Szansa na pracę: jak szkolnictwo zawodowe w woj. śląskim zmienił projekt Mam zawód mam pracę w regionie 12 Test tolerancji: niepełnosprawni świetnie odnajdują się w zawodach bazujących na cyfrowych kompetencjach 21 Włączanie do życia: efekty wdrażania priorytetu VII PO KL na Śląsku Program Operacyjny Kapitał Ludzki w Województwie Śląskim. Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Wydawca: Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, ul. Ligonia 46, Katowice, Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego Realizacja: Smartlink Sp. z o.o., ul. Zjazd 2/4, Poznań, biuro@smartlink.pl, Redakcja: Jerzy Gontarz, Agata Rokita Współpraca z redakcją: Magdalena Błaszczyk, Marzena Podlaska Projekt i skład: Nina Dereszewicz-Nowacka Druk: Argonex Publikacja bezpłatna, współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Istnieje możliwość zamówienia bezpłatnej prenumeraty biuletynu. Zamówienia należy kierować na adres: efs@slaskie.pl z dopiskiem Zamówienie biuletynu PO KL.

4 4 Rozmowa numeru Wartość współpracy Rozmowa z Małgorzatą Barcińską Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej FOT. Arch. MPips Gdy mówimy o efektach realizacji PO KL, najczęściej wymieniamy wskaźniki, takie jak: liczba osób, które dzięki udziałowi w projektach EFS znalazły zatrudnienie, liczba osób zagrożonych wykluczeniem społecznym objętych wsparciem. Zapytajmy o drugą stronę: ilu pracowników publicznych służb zatrudnienia i ile instytucji uzyskało wsparcie z PO KL? Bo to od ich przygotowania również zależy jakość i efektywność świadczonych usług. Wsparcie w ramach priorytetu I PO KL skierowano do pracowników instytucji rynku pracy oraz pracowników instytucji pomocy i integracji społecznej. W wyniku realizacji projektów systemowych nadzorowanych przez MPiPS swoje kwalifikacje podniosło ponad 12 tys. pracowników instytucji rynku pracy, w tym 7,5 tys. kluczowych pracowników publicznych służb zatrudnienia oraz niemal 15 tys. pracowników instytucji pomocy i integracji społecznej. Wsparciem objęto ogółem ok. 350 instytucji publicznych służb zatrudnienia (powiatowych i wojewódzkich urzędów pracy) i 7,5 tys. instytucji pomocy i integracji społecznej. Dużą wagę przykłada się do podnoszenia kwalifikacji i kompetencji kadr publicznych służb zatrudnienia i instytucji pomocy społecznej. Na czym polegają tego rodzaju projekty i jak zyskują na tym klienci urzędów pracy czy placówek pomocy społecznej? Projekty systemowe dedykowane pracownikom publicznych służb zatrudnienia i instytucji pomocy społecznej mają na celu profesjonalne przygotowanie ich do efektywnej realizacji zadań, w tym również poprzez wypracowanie nowych, lepszych standardów usług. W efekcie kadrom instytucji rynku pracy zaoferowano m.in. szkolenia w zawodzie pośrednika pracy, doradcy zawodowego, specjalisty ds. rozwoju czy lidera klubu pracy. Z kolei pracownicy instytucji pomocy i integracji społecznej podnosili swoją wiedzę i umiejętności na szkoleniach dotyczących specjalizacji II stopnia w zawodzie pracownik socjalny oraz na studiach wyższych I i II stopnia na kierunkach uprawniających do wykonywania zawodu pracownika socjalnego. W ramach projektów systemowych PO KL wypracowywane są także standardy usług. Przykładowo w ramach projektu Tworzenie i rozwijanie standardów usług instytucji pomocy i integracji społecznej opracowano projekty aktów prawnych w zakresie standardów usług pomocy i integracji społecznej (w tym standardu interwencji kryzysowej, standardu usług opiekuńczych oraz standardu pracy socjalnej z różnymi kategoriami osób), które zostaną zarekomendowane ministrowi właściwemu ds. zabezpieczenia społecznego. Projekty realizowane w ramach priorytetu I PO KL stały się impulsem do zmian w instytucjach rynku pracy oraz pomocy społecznej. Umożliwiono im bowiem wdrożenie nowych, aktywizacyjnych form wsparcia, stworzono warunki dla wzmocnienia kadrowego, a także dla rozwoju kompetencji, co bezpośrednio przekłada się na lepsze zarządzanie i jakość świadczonych przez te jednostki usług. EFS wspiera takie działania, jak modernizacja, informatyzacja czy monitoring. Dzięki temu też rośnie standard usług rynku pracy. Projekty mające na celu poprawę jakości usług świadczonych przez instytucje rynku pracy obejmują działania zorientowane na modernizację środowiska funkcjonalnego instytucji, np. poprzez wprowadzanie innowacyjnych narzędzi czy unowocześnienie funkcjonujących albo wdrażanie nowych systemów informatycznych. Pozwalają one usprawnić pracę instytucji rynku pracy. Wystarczy choćby wspomnieć o innowacyjnym narzędziu do badania kompetencji (NBK). Służy ono do szybkiego i trafnego diagnozowania kompetencji zawodowych klientów, co wpłynie na zwiększenie efektywności pracy doradczej w ramach poradnictwa zawodowego oferowanego przez urzędy pracy oraz jednostki organizacyjne Ochotniczych Hufców Pracy. Drugim przykładem jest narzędzie do monitorowania współpracy pomiędzy powiatowymi urzędami pracy (PUP) i ośrodkami pomocy społecznej (OPS). Umożliwia ono cykliczne pozyskiwanie informacji m.in. w zakresie oferowanych bezrobotnym w szczególnej sytuacji na rynku pracy propozycji zatrudnienia, szkoleń, staży czy realizacji wniosków OPS w sprawie kierowania do uczestnictwa we wskazanej formie aktywizacji zawodowo- -społecznej. Jakie miejsce z punku widzenia realizacji celów PO KL zajmują przedsiębiorcy? Pracodawcy są także szczególnie istotni w projektach PO KL z uwagi na ich niewątpliwy wpływ na utrzymanie oraz zwiększanie zatrudnienia. W ramach priorytetu II Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących PO KL realizowanych jest szereg projektów skierowanych do pracodawców i ich pracowników. Działania przeprowadzane w projektach mają na celu m.in.

5 Rozmowa numeru 5 zwiększenie zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw oraz rozwój kapitału ludzkiego firm. Obejmują bezpośrednie wsparcie szkoleniowe, doradcze i finansowe na podstawie zidentyfikowanych potrzeb rozwojowych firm sektora MMSP. Ubóstwo i wykluczenie społeczne są ściśle związane z pozostawaniem bez pracy i niskim poziomem aktywności zawodowej. Mówi się sporo o wdrażaniu ogólnopolskich i ponadregionalnych programów wspierających zatrudnienie i integrację społeczną. Jakie są nowe pomysły na aktywizację zawodową osób zagrożonych wykluczeniem? Poza systemowymi projektami w ramach priorytetu I PO KL wdrażane są projekty innowacyjne. Dotychczas ogłoszono dwa konkursy na projekty innowacyjne testujące w obszarze integracji pracy publicznych i niepublicznych jednostek działających na rzecz osób wykluczonych społecznie oraz współpracy podmiotów działających w obszarze zatrudnienia, integracji i pomocy społecznej z przedsiębiorcami. Ich celem jest ułatwienie wchodzenia na rynek pracy osobom zagrożonym wykluczeniem społecznym. Spośród wyłonionych łącznie 25 projektów innowacyjnych obecnie 22 są w trakcie realizacji. Na dzień dzisiejszy trudno rekomendować rozwiązania, które powinny zostać wdrożone do głównego nurtu polityki. Mając na względzie specyfikę tych projektów, wynikającą ze sposobu ich realizacji, tj. przygotowanie strategii wdrażania, testowanie produktu, walidację i upowszechnianie rezultatów, na ostateczne efekty zaproponowanych rozwiązań średnio trzeba czekać ok. 36 miesięcy od rozpoczęcia realizacji projektu. Efekty pierwszego konkursu porównamy jesienią. W październiku br. Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, nadzorujące te projekty, planuje zorganizowanie konferencji upowszechniającej wypracowane innowacyjne rozwiązania. Nowe rozwiązania wdrażane są również w zakresie elastycznego zatrudnienia oraz godzenia życia zawodowego i rodzinnego. Nowe rozwiązania dotyczące godzenia życia zawodowego i rodzinnego oraz elastycznego zatrudnienia wdrażane są w ramach działania 1.5 PO KL. MPiPS w 2012 r. ogłosiło dwa konkursy w tym działaniu, przekazując ok. 230 mln zł na realizację projektów mających na celu wsparcie tworzenia i funkcjonowania żłobków, klubów dziecięcych i usług świadczonych przez dziennego opiekuna, organizowanie ogólnopolskich kampanii informacyjno-promocyjnych, identyfikację i promocję najlepszych praktyk oraz prowadzenie działalności informacyjno-doradczej w obszarze równego dostępu do zatrudnienia. Do 31 maja 2014 r. w ramach działania 1.5 podpisano ok. 230 umów o dofinansowanie realizacji projektów na kwotę prawie 220 mln zł, w tym 11 umów na realizację projektów promujących ideę równych szans. W efekcie otwarto ok. 280 żłobków, uruchomiono 29 klubów dziecięcych i 36 instytucji dziennego opiekuna. Wsparciem objęto niemal 3900 uczestników, tj. osoby bezrobotne, nieaktywne zawodowo, przebywające na urlopach macierzyńskich lub wychowawczych, z czego ok osób powróciło na rynek pracy po przerwie związanej z urodzeniem lub wychowywaniem dzieci. Przy współpracy z BGK wdrażany jest innowacyjny instrument finansowania zwrotnego podmiotów ekonomii społecznej. Jakie są pierwsze efekty? Dotychczas ze wsparcia finansowego w formie pożyczek w ramach działania 1.4 PO KL skorzystało 119 podmiotów ekonomii społecznej. Udzielono 140 pożyczek o łącznej wartości ok. 12 mln zł. Największą grupę pożyczkobiorców stanowią organizacje pozarządowe oraz spółdzielnie socjalne. Najwięcej pożyczek udzielono w makroregionie V, który obejmuje województwa: małopolskie, śląskie, świętokrzyskie. Podmioty ekonomii społecznej preferencyjne pożyczki wykorzystują na finansowanie rozwoju prowadzonej działalności. Pożyczek udzielono m.in. na rozwój działalności gospodarczej Fundacji Pomocy Matematykom i Informatykom Niesprawnym Ruchowo. Wsparto uruchomienie produkcji kompozytu mineralno-organicznego, który posłuży do rekultywacji terenów poprzemysłowych byłej elektrociepłowni (Spółdzielnia Socjalna JPZ Odzysk ). Za pożyczkę zakupiono też sprzęt medyczny, komputery, drukarki i zmodernizowano sieć komputerową w spółdzielni pracy (Lekarska Specjalistyczna Spółdzielnia Pracy w Gdańsku). Jak można podsumować efekty inwestycji poczynionych w ramach priorytetu I PO KL? Ile środków udało się już wykorzystać? Czy będą finansowane kolejne projekty? Na realizację projektów w ramach priorytetu I PO KL wg stanu na 31 maja br. wykorzystano ok. 1,8 mld zł, co stanowi 97,54% całkowitej alokacji. Stopień wydatkowania środków świadczy o planowej i sprawnej realizacji wsparcia w obszarze zatrudnienia i integracji społecznej. Planujemy jeszcze realizację Wdrażając nowe rozwiązania pozwalające godzić życie zawodowe i rodzinne, dzięki EFS otwarto m.in. 280 żłobków, 29 klubów dziecięcych i 36 instytucji dziennego opiekuna trzech projektów systemowych, których celem będzie m.in. przygotowanie diagnozy popytu na opiekę oraz podaży instytucji opieki w Polsce, utworzenie systemu współpracy instytucjonalnej w gminie, przeciwdziałającego przemocy w rodzinie wobec dzieci, a także podnoszenie poziomu wiedzy nt. spółdzielczości socjalnej wśród osób zagrożonych wykluczeniem społecznym i wśród pracowników instytucji rynku pracy, instytucji pomocy i integracji społecznej. Co nowego do działań w zakresie zatrudnienia i integracji społecznej wniesie PO WER ? W Programie Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój interwencja EFS w obszarze zatrudnienia bazując na doświadczeniach z lat skupia się na podnoszeniu efektywności funkcjonowania instytucji rynku pracy, wypracowaniu mechanizmów wspierających przedsiębiorstwa w strategicznych wyzwaniach oraz wsparciu działań związanych z osobami niepełnosprawnymi na rynku pracy. W odpowiedzi na coraz wyższy poziom bezrobocia ludzi młodych w Europie, zgodnie z inicjatywą Komisji Europejskiej w ramach tzw. gwarancji dla młodzieży, wdrażane będą działania mające na celu wsparcie młodych w podejmowaniu zatrudnienia. Ich istotą jest zapewnienie ludziom w wieku do 25 lat, którzy nie mają zatrudnienia, nie uczestniczą w kształceniu lub szkoleniu dobrej jakości oferty zatrudnienia, dalszego kształcenia, przyuczenia do zawodu lub stażu w ciągu 4 miesięcy od zakończenia kształcenia formalnego lub utraty pracy. W obszarze włączenia społecznego i walki z ubóstwem w ramach PO WER będą realizowane działania związane z poprawą ram funkcjonowania pomocy i integracji społecznej w Polsce (w tym choćby nowelizacja ustawy o pomocy społecznej) oraz podnoszeniem kwalifikacji pracowników instytucji działających w tym obszarze. Dodatkowo na poziomie krajowym wsparcie otrzyma społeczność romska i osoby odbywające karę pozbawienia wolności. Na szczególną uwagę zasługuje ponadto fakt włączenia do PO WER działań dotyczących pieczy zastępczej, w tym deinstytucjonalizacji, podnoszenia kwalifikacji kadr systemu wspierania pieczy zastępczej, oraz rozwiązania systemowe w tym zakresie, które zostały po raz pierwszy ujęte do współfinansowania z EFS. Rozmawiał Jerzy Gontarz

6 6 Integracja społeczna Dać wędkę Na ograniczenie bezrobocia na Śląsku znacząco wpływają instytucje publiczne, prywatne i pozarządowe, realizujące projekty dofinansowywane z Europejskiego Funduszu Społecznego. Jednym z nadrzędnych celów EFS jest bowiem integracja społeczna. Święto Sąsiadów w Nikiszowcu. W działaniach lokalnych należy położyć nacisk na dialog, porozumienie i wymianę indywidualnych potencjałów Wykluczenie społeczne to według definicji wypracowanej w ramach Narodowej Strategii Integracji Społecznej sytuacja uniemożliwiająca lub znacznie utrudniająca jednostce albo grupie zgodne z prawem pełnienie ról społecznych, korzystanie z dóbr publicznych i infrastruktury społecznej, gromadzenie zasobów i zdobywanie dochodów w godny sposób. Jak podkreśla dr Ewelina Wiszczun z Zakładu Polityki Społecznej w Instytucie Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Śląskiego, u podstaw tego zjawiska leży ubóstwo i brak pracy, a bardziej ogólnie wzrost rozwarstwienia społecznego. Ćwierć wieku temu problemu, przynajmniej oficjalnie, nie było. Pojawił się wraz z transformacją i kryzysem gospodarczym. Dziś na bezrobocie w woj. śląskim najbardziej narażone są osoby niepełnosprawne, starsze, a także bez kwalifikacji zawodowych. W sumie w regionie jest 203 tys. osób bez pracy, w tym 105 tys. to długotrwale bezrobotni, połowa z nich to kobiety. 60,5 tys. bezrobotnych nie posiada kwalifikacji zawodowych, a 115 tys. wykształcenia średniego, ok. 21 tys. samotnie wychowuje co najmniej jedno dziecko. Narażone na wykluczenie są także osoby niezaradne: niewyposażone w kapitał życiowy, pewne umiejętności, m.in. życia w społeczeństwie. Alfabet aktywizacji To do nich skierowane są działania mające na celu integrację społeczną. Integrować społecznie to włączać na zasadach dialogu, wzajemności i równorzędności w społeczeństwo, aktywizować, a także ułatwiać znalezienie zatrudnienia, skoro u podstaw wykluczenia leży brak pracy. Jak to zrobić? Integracja nie jedno ma imię, czasem wystarczy dać więc wędkę, czasem trzeba kusić marchewką. Aktywizują, jak ocenia dr Wiszczun, nieco pod przymusem, ale dzięki temu skutecznie i w nowoczesny sposób, ośrodki pomocy społecznej. Bezrobotny musi uczestniczyć w jednej albo kilku formach integracji i za to otrzymuje środki finansowe, na przykład w formie stypendium. To wymusza aktywność komentuje. FOT. WALDEMAR JAN, ARCH. STOWARZYSZENIA FIL Jedną z najlepszych metod aktywizacji są finansowane z EFS staże oraz otrzymywane przez bezrobotnych pieniądze na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Instrumenty te nie wyczerpują jednak całego wachlarza narzędzi możliwych do wykorzystania. Są przecież także kursy i szkolenia, podnoszące kwalifikacje zawodowe albo przygotowujące od podstaw do wejścia na rynek pracy. Są też działania bezpośrednio z rynkiem pracy niezwiązane, ale również aktywizujące. W integracji społecznej ważne jest włączanie słabszych jednostek czy grup, nazywanych często jako zagrożone wykluczeniem, w normalną, czyli poprawniej funkcjonującą, część społeczności Symbioza i dialog Takie od lat realizowane są m.in. w katowickim Nikiszowcu. Integrację społeczną rozumiem jako łączenie różnych środowisk. Moim zdaniem nie powinna dotyczyć wyłącznie grup i jednostek wykluczonych, a tak zazwyczaj jest rozumiana. Istotniejsze jak sądzę jest włączanie tych słabszych jednostek czy grup, nazywanych często jako zagrożone wykluczeniem, w normalną, czyli poprawniej funkcjonującą, część społeczności. To znaczy łączenie ludzi, którzy sobie nie radzą, z tymi, którzy to potrafią. Tych drugich też należy przygotować do tego procesu i im pomóc. Trzeba ułatwiać porozumienie, dialog, wymianę dóbr i doświadczeń tłumaczy Waldemar Jan z Fabryki Inicjatyw Lokalnych, przez wiele lat koordynator Centrum Aktywności Lokalnej w Nikiszowcu (projektu realizowanego od 2008 r. przez katowicki MOPS, dofinansowanego z EFS, od 2012 r. część działań Fabryki w ramach partnerstwa z MOPS). Metodę tę Jan w ramach Centrum przez wiele lat testował w Nikiszowcu, zabytkowym robotniczym osiedlu w stolicy konurbacji ka-

7 Integracja społeczna 7 towickiej. Przy naszym stole zasiadali ludzie reprezentujący różne środowiska, bo istotne było, aby ludzie, którzy sobie radzą, zrozumieli, że tych, którzy mają różne deficyty i problemy, nie można się tak po prostu pozbyć, a trzeba ich zrozumieć i wspierać mówi. Skuteczność działań podejmowanych w Nikiszu widać jak na dłoni: dzielnica, którą przez lata traktowano jako gorszą i bez przyszłości, stała się jedną z najmodniejszych części Katowic, coraz odważniej promowaną w Polsce i na świecie, ze względu na magię i specyfikę tego miejsca oraz wyjątkowe walory architektoniczne. Metamorfoza Nikiszowiec wydawał się miejscem bardzo mocno zagrożonym wykluczeniem, ale niekoniecznie przez ubóstwo, jak to działo albo dzieje się w innych częściach Polski. Tu było nieco inaczej. Problemem nie była skala osób korzystających ze świadczeń czy biednych, choć dzielnica nie jest bogata, ale stereotypowa ocena tego miejsca. Ludzie stąd wychodzili na zewnątrz i byli piętnowani jako ludzie z Nikiszowca. To była negatywna łatka. Żeby zmienić to postrzeganie, trzeba było tutejszych mieszkańców zjednoczyć i postawić przed nimi zadanie przywrócenia etosu Nikisza opowiada koordynator. Jak twierdzi, wykreowanie mody na Nikiszowiec było narzędziem przeciwdziałania wykluczeniu dzielnicy. To się udało dzięki aktywizacji ludzi i animacji wielu wydarzeń i inicjatyw. Nie chcę koloryzować, bo tych aktywnych nie ma aż tak dużo, ale jest tu grupa mieszkańców, którzy wspólnie z nami działają, tworzą organizacje, wspierają rozwój dzielnicy tłumaczy. Przemiana Nikiszowca nie dokonała się jednak w krótkim czasie. Jako PCAL rozpoczęliśmy działania w 2008 r., ale byliśmy już tu kilka lat wcześniej i pracowaliśmy w różnych środowiskach. Ludzie nas znali i ufali nam, a przez to angażowali się w różne inicjatywy właśnie poprzez nas. Zawsze staraliśmy się nie podkreślać różnić między ludźmi. Pomogło nam w tym finansowanie unijne, które pozwoliło wyrównać szansę i możliwości wszystkich uczestników naszych projektów. Nikt nie musiał płacić za wiedzę, edukację, spotkania czy szkolenia wspomina. Ważne jest też to, że od 2008 r. działamy profesjonalnie jako organizatorzy społeczności lokalnej. Cała nasza aktywność skierowana jest na pobudzenie rozwoju Nikiszowca opowiada Waldemar Jan. To właśnie na podstawie tych doświadczeń Jan ocenia, że skuteczna integracja społeczna możliwa jest jedynie poprzez dialog. Jeśli ludzie będą się spotykali i komunikowali, stworzą zbiorowość, która z kolei będzie w stanie komunikować się ze światem zewnętrznym. Nikt z góry nie ogłasza: oni się zmienili, ale to sama społeczność jest w stanie zakomunikować: u nas jest już inaczej komentuje. Mocny fundament Na dialog stawia także Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Bytomiu, który realizuje finansowany z EFS Systemowy Projekt Aktywizacji SPA w Bytomiu, skierowany m.in. do osób bezrobotnych. Wykorzystujemy kontrakt socjalny, czyli umowę dwóch stron: pracownika socjalnego i klienta MOPR. Pracownik oferuje pomoc, kontakt z doradcą zawodowym, psychologiem, trenerem pracy czy możliwość podjęcia prac społecznych itp. Natomiast klient zobowiązuje się uczestniczyć w zajęciach, szukać pracy, ukończyć kurs zawodowy, ale też np. złożyć wniosek o mieszkanie albo zachować trzeźwość opowiada Rafał Szpak, dyrektor bytomskiego MOPR. To pracownicy ośrodka typują w podległych sobie rejonach miasta osoby, które dołączą do Systemowego Projektu Aktywizacji. Na początek kieruje się je do klubu integracji społecznej, tu rozmawia się z nimi, próbując dojść przyczyn ich bezrobocia albo trudnej sytuacji w rodzinie, oraz ustala, co można w tej sytuacji zmienić. Nie we wszystkich przypadkach przynosi to efekt, ale część osób przechodzi przez to sito i chce więcej. Wtedy już mamy możliwość kierowania ich na kurs zawodowy bądź zajęcia motywacyjne dodaje dyrektor. FOT. Arch. MOPR w Bytomiu (2x) Bernadeta Szwarc, MOPR w Bytomiu, koordynator Systemowego Projektu Aktywizacji SPA w Bytomiu : Dlaczego warto uczestniczyć w projekcie systemowym? Po pierwsze, to szansa na aktywizację ludzi faktycznie wykluczonych i biernych, po drugie formy wsparcia są adekwatne do potrzeb, i po trzecie trudno przecenić wspólną, ciężką, ale satysfakcjonującą pracę wielu specjalistów i uczestników oraz uczestniczek projektu. Sukcesem projektu są przede wszystkim zmiany w ludziach osiągane małymi kroczkami, ich otwarcie się na innych i na nowe możliwości. Uczestnicy uzupełniają swoje wykształcenie, zmieniają postawy życiowe, uczą się odgrywać swoje role społeczne, podejmują pracę. Jako szczególnie skuteczne wsparcie należy uznać zajęcia w Centrum Integracji Społecznej (CIS), gdzie przez kilka miesięcy uczy się nawyków związanych z pracą i otrzymuje wynagrodzenie w formie świadczenia integracyjnego. Większość osób, które w ubiegłym roku brały udział w tych zajęciach, podjęło legalną pracę. Warto podkreślić, że w naszym projekcie uczestnictwo w CIS jest poprzedzone innymi działaniami, np. Klubem Integracji Społecznej, treningami kompetencji społecznych i kursami zawodowymi, które również przyczyniają się do aktywnej integracji. Inną formą pracy z wykluczonymi, a właściwie z lokalnymi społecznościami, są programy aktywności lokalnej. Ze względu na swój charakter są widoczne gołym okiem, a część efektów widać od razu, np. zadbane skwerki, posprzątane ulice, kółka zainteresowań, rozgrywki sportowe, festyny, wystawy, wycieczki. Dzięki temu łatwiej zachęcić mieszkańców do udziału. Mimo to, żeby osiągnąć trwałe efekty, czyli np. faktyczne zaangażowanie się mieszkańców oraz różnych instytucji w integrację i rozwój lokalnej społeczności, potrzeba kilku lat pracy i nabywania doświadczenia przez samych pracowników. My to osiągamy po pięciu latach.

8 8 Integracja społeczna Odpust U Świętej Anny w Nikiszowcu Fot. Zbigniew Brudel, arch. Stowarzyszenia FIL (2x) Zdaniem Szpaka, projekt przynosi wymierne korzyści. Wachlarz pomocy społecznej jest szeroki, ale na wiele fajnych inicjatyw brakuje pieniędzy, więc pomoc społeczna kojarzona jest z wypłacaniem świadczeń, a tu mamy konkretną pracę z człowiekiem, który niczego nie dostaje za darmo, musi się uruchomić, począwszy od wstania z łóżka o określonej godzinie, po konieczność zdobycia zawodu. Dajemy mu wędkę i czegoś od niego wymagamy ocenia. Społeczne znaczy dobre Zdecydowanie większej samodzielności, ale też odwagi, potrzeba bezrobotnym, którzy postawili na ekonomię społeczną. W Spółdzielni Socjalnej Rybka, pierwszej, która zawiązała się w stolicy aglomeracji śląskiej, mówią dziś, że warto było. Rybka powstała ponad trzy lata temu. Założyło ją siedem osób, w tym trzy niepełnosprawne, a wszystkie bez pracy. Zapowiadali, że uruchomią w swojej dzielnicy kawiarnię oraz pracownię sitodruku. Początki łatwe nie były, spółdzielnia działała w użyczonych przez MOPS pomieszczeniach, a gdy dostała lokal od miasta, członkowie sami szklili szyby i malowali ściany. Kawiarnia w Giszowcu ruszyła i na brak gości nie narzeka. Do tego mamy dwa nowe lokale w Radiu Katowice i TVP Katowice mówi Gabriela Szymkowiak, prezes spółdzielni, która dziś liczy siedmiu członków i pięciu pracowników. Ludzi z Rybki gastronomia pochłonęła tak mocno, że na pracownię sitodruku nie mają na razie czasu, ale zapowiadają, że pomysłu nie zarzucili. Ekonomia społeczna to był dla nas najlepszy wybór. Nie było łatwo. Zazwyczaj ludzie myślą, że jak otwiera się firmę, pieniądze są od razu, u nas przez rok nie było. Trzeba siły, zaparcia i determinacji. My to mieliśmy, ale nie wszyscy: kilka osób odeszło, przyszło kilku nowych członków, teraz mamy stałą ekipę opowiada Szymkowiak. Dodaje, że przedsiębiorstwo społeczne nie jest dla każdego. Trzon muszą tworzyć ludzie aktywni i zdecydowani tłumaczy. I wie, co mówi. Dziś członkowie Rybki uchodzą za ekspertów od ekonomii społecznej. Prowadzimy prelekcje w urzędzie pracy w Katowicach dla bezrobotnych i cały czas zwracają się do nas ludzie z całej Polski, którzy chcą uruchomić spółdzielnię socjalną. Jeszcze w tym miesiącu mamy wizytę studyjną z Kielc mówi prezeska. Jak dodaje, pomagając innym, Rybka spłaca dług, bo im też kiedyś podano pomocną dłoń. Bez pieniędzy z EFS nie udałoby się odpowiada krótko. A udało się więcej, niż spółdzielcy zakładali: w ubiegłym roku Rybka znalazła się w finale konkursu na najlepsze przedsiębiorstwa społeczne w Polsce, otrzymała też znak jakości es, przyznawany wiarygodnym przedsiębiorstwom społecznym. Justyna Przybytek Ponad podziałami Rozmowa z dr Eweliną Wiszczun z Zakładu Polityki Społecznej w Instytucie Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Śląskiego: FOT. Arch. E. Wiszczun Integracja społeczna to wyzwanie, o którym dziś mówimy zdecydowanie więcej niż przed laty. Dlaczego? Kryzys gospodarczy i rozwarstwienie społeczne sprzyjają zaostrzeniu problemów, którym integracja społeczna ma przeciwdziałać. Takim problemem jest wykluczenie społeczne, powodowane przede wszystkim przez ubóstwo i bezrobocie, zwłaszcza długotrwałe. Główne przyczyny wykluczenia społecznego ludzi mają związek z czynnikami ekonomicznymi oraz z uwarunkowaniami społeczno-kulturowymi. Jakie grupy społeczne w woj. śląskim marginalizacja dotyka szczególnie często? To zawsze będą grupy narażone na bezrobocie. Dotyczy to szczególnie kobiet samotnie wychowujących dzieci, dzieci wychowujących się poza rodziną, osób bez zatrudnienia powyżej 50. roku życia, niepełnosprawnych i starszych osób, które mieszkają samotnie. Mamy też kolejną grupę osób to imigranci oraz osoby należące do romskiej mniejszości etnicznej. Osoby młode również? Tak, jeśli spojrzymy na nie przez pryzmat braku pracy. Właśnie brak zatrudnienia w największym stopniu przyczynia się do wyłączenia z życia w społeczeństwie. Aby włączyć do społeczeństwa, należałoby zatem dać pracę. Unijne fundusze mogą być w tym wypadku pomocne? Tak, takimi narzędziami jest staż czy środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej i wszystkie, które dotyczą aktywnej polityki społecznej. Jedne i drugie mogą być dofinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego. Jakie są najskuteczniejsze narzędzia integrujące społecznie, oferowane w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki? To temat rzeka. Instrumenty aktywnej polityki społecznej należałoby bowiem oceniać przez pryzmat grupy, do której są skierowane. I tak w przypadku ludzi młodych najbardziej sprawdzą się staże, w przypadku grupy 50+ staż już nie będzie konieczny, bowiem pięćdziesięciolatkowie już byli obecni na rynku pracy. W ich wypadku bardziej sprawdzi się na przykład dokształcanie. Zastanowiłabym się jednak, czy faktycznie zawsze spojrzenie przez pryzmat grupy jest właściwe. Od tego się powoli odchodzi. Teraz kładziemy nacisk na uwzględnienie i dostosowanie do konkretnego beneficjenta. Gdy patrzyliśmy bowiem przez pryzmat grupy, w projektach unijnych najchętniej byli widziani ludzie młodzi. Wiadomo było przecież, że wskaźnik oddziaływania projektu, czyli na przykład zatrudnienia po jego zakończeniu, w ich wypadku będzie najwyższy. Niestety prowadzi to do marginalizowania grup trudnych, chociażby niepełnosprawnych, bo skierowane do nich projekty są zdecydowanie droższe i trudniej otrzymać na nie dofinansowanie. Na to trzeba zwrócić uwagę. Co ważne, efektywność projektu nie zawsze odzwierciedla jego wartość, bo po prostu są grupy, które trudniej się aktywizuje.

9 Integracja społeczna 9 Wśród instrumentów EFS są szkolenia i kursy, często krytykowane, właśnie ze względu na ich słabą efektywność. Słusznie? Musimy rozpatrywać te działania pod kątem tego, jakie są to szkolenia i czego od nich oczekujemy. Na przykład efektem szkolenia, które ma rozwijać umiejętności społeczne, nie będzie znalezienie pracy, bo nie o to w nim chodzi. Nie znaczy to więc, że takie szkolenie nie jest potrzebne. Sama zrobiłam wiele projektów szkoleniowych rozwijających umiejętności miękkie, na przykład skierowanych do pracodawców, związanych ze społeczną odpowiedzialnością biznesu ich efektywność będzie zupełnie inaczej mierzona. Ona jest istotna, ale nie każda wydana złotówka musi się przekładać na miejsce pracy, bo w EFS nie tylko o to chodzi. Na przykład wiele pieniędzy zostało przeznaczonych na podniesienie umiejętności kadry rynku pracy i pomocy społecznej. Tu nie chodzi o zatrudnienie, ale podniesienie kwalifikacji. Zatem gdybyśmy mieli oceniać skuteczność dotychczas zrealizowanych projektów w ramach EFS, do jakich wniosków dojdziemy? Każdy podmiot realizujący projekt musi się wytłumaczyć, co dzięki podjętemu działaniu zostało osiągnięte, i to się dzieje. Jeśli pyta Pani, czy projekty doprowadziły do rozwiązania konkretnych problemów, to tak. Ale jeśli zastanawiamy się, czy projekt rozwiązuje jakiś problem w perspektywie długofalowej, byłabym bardziej ostrożna w przewidywaniu. klauzule (zdaniem samorządowców, ich zastosowanie jest skomplikowane przyp. red.) są bardzo rzadko wykorzystywane, choć w woj. śląskim są perełki, np. Częstochowa, w której wiele takich klauzul stosuje się m.in. w stosunku do zatrudnienia osób bezrobotnych i niepełnosprawnych. W jakich obszarach przedsiębiorstwa społeczne funkcjonują najlepiej? Głównie w szeroko pojętych usługach opiekuńczych, tutaj widzę pole do dalszego rozwoju w związku z polityką społeczną i demografią. Drugi obszar to usługi cateringowe, które też funkcjonują całkiem nieźle. Aktywną integracją i wsparciem zawodowym zajmują się m.in. ośrodki pomocy społecznej i centra pomocy rodzinie. Jak oceniana jest efektywność projektów realizowanych przez te instytucje? Jakie są ich atuty? A co im utrudnia realizację projektów? Utrudniają, na co wskazują te instytucje, niewystarczające zasoby ludzkie w pomocy społecznej. To także problemy z płynnością finansową, a dokładnie przerwy w realizacji przelewów finansujących projekty, które przecież mają swój harmonogram i muszą trwać. Trzeba też pamiętać, że te instytucje działają na rzecz trudnych i specyficznych grup. Zdarza się na przykład, że taka grupa się wykrusza, a projekt trzeba zrealizować. Wszyscy wskazują także na problematyczną, rozbudowaną biurokrację. Z integracją społeczną często wiąże się aktywizacja różnych grup, m.in. przez działania niekoniecznie związane z rynkiem pracy, na przykład kurs szydełkowania. Ale nie tylko. Pamiętam projekt Miejskiego Ośrodka Kultury w Lędzinach, który dla nieaktywnych zawodowo kobiet po 55. roku życia zorganizował kurs komputerowy, dla osób z dysfunkcją wzroku lub słuchu kurs tańca towarzyskiego, a dla trudnej młodzieży break dance. Efekty przeszły oczekiwania organizatorów: frekwencja na zajęciach była 100-procentowa, kurs komputerowy zakończył się zdaniem państwowych egzaminów, a większość uczestników na stałe i aktywnie zaczęła współpracować z ośrodkiem. Wydaje się więc, że tego typu inicjatywy, choć często niedoceniane, mają ogromne znaczenie... Tak, projekty aktywizujące bardzo dobrze integrują społeczeństwo. Na EFS musimy patrzeć także przez pryzmat tego typu inicjatyw, bo one sprawdzają się i mają wymierne korzyści, np. w podwyższaniu poziomu kapitału społecznego czy scalaniu społeczności lokalnej. Integracji i aktywizacji sprzyja także ekonomia społeczna, która przeciwdziała bezrobociu, a w konsekwencji wykluczeniu społecznemu. Przedsiębiorstw społecznych wciąż jest u nas mało. To chyba nie jest najprostsza forma aktywizacji Zgadza się. Mimo że przedsiębiorstw społecznych mamy coraz więcej, wciąż pokutuje stereotyp, że proponują one usługi gorszej jakości. Należy też pamiętać, że takie przedsiębiorstwo musi się borykać z takimi samymi problemami, jak każdy inny podmiot gospodarczy na rynku (o funkcjonowaniu konkretnej spółdzielni socjalnej można przeczytać w artykule na s przyp. red.). Należy również zwrócić uwagę, że brakuje instrumentów pożyczkowych dla przedsiębiorstw społecznych, nie ma systemu, który w ten sposób pomógłby im w rozwoju. To się zmienia, podobnie jak wizerunek przedsiębiorstw społecznych. Brakuje lokalnych instytucji, które pomagałyby im rozwiązywać problemy natury organizacyjnej czy prawnej. W końcu od lat brakuje też ustawy, która regulowałaby ich funkcjonowanie. Instrumentem, który na pewno mógłby pomóc w ich rozwoju, są klauzule społeczne w systemie zamówień publicznych, dzięki którym można zrealizować cel społeczny, na przykład wzrost zatrudnienia pewnej grupy osób. Czyli klauzule umożliwiają preferowanie w zamówieniach publicznych na przykład przedsiębiorstw społecznych. Jest to zatem zadanie dla samorządów. Tak, bo mówiąc o przeciwdziałaniu wykluczeniu czy integracji, nie możemy działać tylko w ramach EFS. Musimy problemy rozwiązywać globalnie. Niestety Zalety? To, że zmieniamy sposób realizacji pomocy społecznej w Polsce. Kładziemy większy nacisk na aktywizację niż na pasywną politykę społeczną. Coraz częściej mamy do czynienia z upodmiotowieniem klienta pomocy społecznej, który staje się partnerem dla instytucji i bierze na siebie odpowiedzialność. Musi uczestniczyć w jednej albo kilku formach integracji i za to otrzymuje środki finansowe, na przykład w formie stypendium. To zdecydowanie dobre rozwiązanie, bo wymusza aktywność. W woj. śląskim ok. 13 tys. osób niepełnosprawnych pozostaje bez zatrudnienia. Ponad 4,6 tys. osób ma wykształcenie zasadnicze zawodowe, ponad 4 tys. gimnazjalne i podstawowe, czyli niskie kwalifikacje. Jak tym osobom udaje się pomóc? Działań dofinansowanych z EFS, które można kierować do niepełnosprawnych, nie brakuje. To szkolenia, dofinansowanie działalności gospodarczej, wsparcie psychologiczne, doradcze, aktywizacja zawodowa. Ale, jak już mówiłam, to projekty drogie, przy których musi zaistnieć także współpraca z pracodawcami. Przedsiębiorcom należy uświadamiać, co zyskają na zatrudnieniu osób niepełnosprawnych. Dziś często wskazują na problemy i koszty związane z organizacją stanowiska pracy. Jednocześnie niewiele osób wykorzystuje możliwości telepracy, która koszty i te problemy wyklucza. Potrzeba większej świadomości i elastyczności pracodawców. Ta świadomość się zmienia? Tu jest wciąż sporo do nadrobienia. Mam poczucie, że jesteśmy bardziej niż dawniej uwrażliwieni na niepełnosprawność w życiu codziennym, ale w pracy nadal nie. A jakie działania w ramach PO KL są Pani zdaniem najciekawsze i najbardziej skuteczne? Fantastyczne są te skierowane do ludzi młodych, na przykład poprzez działalność świetlic środowiskowych, które aktywizują młodzież wykluczoną społecznie albo zagrożoną wykluczeniem, bo podejmują się problemów, które muszą być rozwiązane natychmiast. W przeciwnym razie będą generowały większe i rozleglejsze problemy w przyszłości. Nie można jednak zapominać także o działaniach skierowanych do seniorów, których będzie coraz więcej. Często projekty, w których uczestniczą starsze osoby, są dla nich całym życiem. Rozmawiała Justyna Przybytek

10 10 Dobre praktyki Zrób to sam 7 dziewczyn, jedno miejsce oraz milion pomysłów by wydobyć swoje zdolności i pasje. I na nich zarobić. Tak można krótko scharakteryzować Spółdzielnię Socjalną Parostatek, która we wrześniu 2013 r. zrzuciła kotwicę na Olzie w Cieszynie, u podnóża Zamku Cieszyn, rozpoczynając niezwykle obiecujący, lądowy rejs. Rejs ku spełnieniu i zatrudnieniu na trudnych falach polskiego rynku pracy. Fot. Justyna Świerczek / Spółdzielnia Socjalna Parostatek, Rafał Karpiński Spółdzielnia Socjalna Parostatek inspiruje, jak stworzyć wymarzone miejsce pracy, w którym można zrealizować i marzenia, i ambicje Historia Spółdzielni Socjalnej Parostatek ma swój początek w Stowarzyszeniu Serfenta, w którym działały Anna Krężelok, Anna Falkiewicz i Paulina Adamska-Malesza. Z racji tego, że w swej działalności uzależnione były od projektów i grantów, w pewnym momencie życia doszły do wniosku, iż swoje działania chciałyby uekonomicznić i ustabilizować. Do pomysłu stworzenia spółdzielni dołączyła Justyna Świerczek, która wcześniej pracowała jako pracownik socjalny, Anna Pillar silnie związana z popularną, cieszyńską klubokawiarnią, Alicja Woźnikowska-Woźniak freelancer w dziedzinie grafiki, oraz Urszula Szwed marketingowiec oraz PR-owiec w agencji reklamowej. Jedność w wielości Łączyła ich przyjaźń oraz chęć zmiany dotychczasowego życia. Można powiedzieć, że każda z nas czegoś szukała. Nikt oczywiście nie nazwał tego wtedy Parostatkiem ani spółdzielnią socjalną. Każdą z nas coś uwierało, każda chciała coś w swoim życiu zmienić. I nagle, jak zebrałyśmy nasze pomysły w całość, zaczęłyśmy o nich rozmawiać, okazało się, że to jest właśnie to! Nawet kotwica symbol Parostatku nie jest oczywista. Kryje w sobie wiele metafor, a wśród nich jedną, która odwołuje się do zakotwiczenia znalezienia swojego miejsca. A skąd Parostatek? Bo gdy staniesz na drugim brzegu Olzy i spojrzysz na budynek, wygląda on

11 Dobre praktyki 11 jak parostatek wyjaśnia Urszula Szwed, odpowiedzialna za kontakt z mediami. Co było dalej? Najpierw starałyśmy się o dotację na założenie spółdzielni z projektu Spółdzielnie socjalne drugiej generacji II edycja, z którego otrzymałyśmy 120 tys. zł. Suma ta robi wrażenie, jednak musiałyśmy ją podzielić na cztery profile działalności odpowiadające kwalifikacjom i zainteresowaniom poszczególnych członków Parostatku (Centrum Warsztatowe, Żywa Architektura, Cieszyn-Zdrój oraz Dinksy przyp. red.), i odpowiednio tę kwotę wydatkować wylicza Urszula Szwed. Fakty i mity Jak po prawie roku od wodowania Parostatku wygląda praca na pokładzie cieszyńskiej spółdzielni socjalnej? Czy zmienił się kurs? Jak zgodnie mówi załoga okrętu, pierwsze pół roku był to trudny okres czas wielu potknięć. Dopiero po nim udało się zbudować odpowiedni model działania. Pierwsze miesiące to była ciężka praca. Dużo trzeba się było nauczyć o rynkach, na których działamy. Wprawdzie zanim dostałyśmy dofinansowanie, przygotowałyśmy biznesplan, jednak pisze się go na podstawie faktów zaczerpniętych z badań i interpretacji tych faktów, a rzeczywistość jest nieco inna. W lutym br. miałyśmy spotkanie, podczas którego podsumowałyśmy to, co się wydarzyło od początku naszej działalności. I o ile rok temu we wszystkich czterech profilach naszej działalności chciałyśmy działać po równo, tak na spotkaniu stwierdziłyśmy, że jednak nie trzeba im nadać różne priorytety, odpowiednio się angażując i prognozując zyski. Wyszło nam, że Żywa Architektura jest tą formą działalności, w którą inwestujemy najwięcej czasu, później jest Centrum Warsztatowe, a potem Dinksy. Zupełnie zmarginezowałyśmy działalność turystyczną, czyli Cieszyn-Zdrój. Zmieniłyśmy więc kurs, modyfikując sposób organizacji pracy każdej z form działania, ich sprzedaży, dostosowując je do tego, o czym przez pół roku się dowiedziałyśmy wyjaśnia Urszula Szwed, zaznaczając, że Parostatek nadal jest taki, jaki był. Dokonałyśmy korekty naszego kursu, jednak nadal płyniemy w tym samym nurcie. Gdybym miała komuś coś doradzić przy okazji podobnej działalności, zaleciłabym stałe analizowanie, badanie tego, co się robi. Ponadto trzeba być gotowym na to, że coś może wypaść. Należy też stale podnosić swoje kompetencje biznesowe dodaje. Stała analiza zysków i strat oraz biznesowe podejście do prowadzonej działalności to codzienność na pokładzie Spółdzielni Socjalnej Parostatek. Sama nazwa dla tego typu formy zatrudnienia może już jednak budzić odmienne stereotypowe skojarzenia. Spółdzielnia socjalna to dwa słowa, które w Polsce bardzo źle się kojarzą. Gdy ktoś słyszy spółdzielnia socjalna, od razu zakłada, że ktoś stale będzie nas dotował i wspierał. Przez pierwszy rok działalności, oprócz wspomnianej dotacji na stworzenie spółdzielni, otrzymujemy również dotację pomostową. Przez pierwszych sześć miesięcy było to 6 tys. zł miesięcznie, teraz kwota ta wynosi 3 tys. zł miesięcznie. Są to pieniądze, które możemy przeznaczyć na pewne określone wydatki, jak np. opłacenie składek ZUS. Dotacja ta skończy się w sierpniu i potem musimy wypłynąć już na szeroką wodę wyjaśnia Szwed i zaznacza, że od samego początku, czyli od września 2013 r., każda z dziewczyn otrzymywała wynagrodzenie za swoją pracę. Początkowo były to bardzo symboliczne Spółdzielnia socjalna to przedsiębiorstwo społeczne, w którym działania w równym stopniu powinny być ukierunkowane na biznesowe i społeczne oddziaływanie kwoty. Teraz się to zmienia. Zmienia się również forma zatrudnienia. Na początku byłyśmy zatrudnione na umowę o dzieło, potem zatrudniłyśmy się na umowę zlecenie, a od lipca 2014 r. wchodzimy już na umowę o pracę wyjaśnia Urszula Szwed. Fot. Justyna Świerczek / Spółdzielnia Socjalna Parostatek Poza horyzont Pełne zatrudnienie to niewątpliwy sukces Parostatku, ale częściowo również wymóg projektowy, który zakłada stworzenie miejsca pracy dla członków spółdzielni po okresie wsparcia. Przepisy wymagają jednak dużo mniej, bo już umowa zlecenie spełnia kryteria projektu. Parostatek mierzy jednak wyżej, gdyż jednym z celów powołania spółdzielni była stabilizacja zawodowa, a zatem umowa o pracę jest tym, do czego od samego początku dążyły przebojowe dziewczyny z okrętu zacumowanego przy ul. Zamkowej 1 w Cieszynie. Oprócz tego jednym z celów przyszłościowych, rozgrzanego od ilości i tempa pracy okrętu, jest pomoc innym, co wynika ze specyfiki tego typu działalności. Spółdzielnia socjalna to bowiem przedsiębiorstwo społeczne, w którym działania w równym stopniu powinny być ukierunkowane na biznesowe i społeczne oddziaływanie. Na ten moment dbamy o to, by dać zatrudnienie przede wszystkim sobie, ale w dalszej perspektywie chcemy w naszej spółdzielni pomóc osobom, które mają problem na rynku pracy. Chcemy im znaleźć zatrudnienie u nas. Dlaczego? Część dziewczyn, które aktualnie działają w Parostatku, również miało ten problem. Nie potrafiły znaleźć pracy w zawodzie lub urodziły dzieci i nie udało im się wrócić na rynek pracy. Celem stworzenia Spółdzielni Socjalnej Parostatek, oprócz spełnienia swoich marzeń, ambicji, było więc przede wszystkim stworzenie sobie wymarzonego miejsca pracy, ale również pomoc innym podsumowuje Urszula Szwed. O tym, że spółdzielnia obrał dobry kurs, świadczy m.in. nagroda przyznana w tegorocznej edycji konkursu Śląska Rzecz (na najbardziej innowacyjne i użyteczne śląskie produkty, projekty graficzne i usługi), w której Parostatek został uznany za najlepiej zaprojektowaną usługę w województwie śląskim. Stefan Mańka Projekt: Spółdzielnie socjalne drugiej generacji II edycja Projektodawca: Stowarzyszenie Współpracy Regionalnej w Katowicach i Fundacja Rozwoju Przedsiębiorczości Społecznej Być Razem w Cieszynie Wartość projektu i dofinansowanie: 4,7 mln zł Okres realizacji: I 2012 r. XII 2014 r. Spółdzielnia Socjalna Parostatek skupia działalność na czterech profilach. Najczęściej przyjmuje formę szkoleniowego Centrum Warsztatowego, wykonawcy Żywej Architektury, tj. budowli z wierzby, oraz projektanta Dinksów, czyli produktów graficznych związanych przede wszystkim z regionem. W razie potrzeby może również przyjąć formę agencji turystycznej, zwanej Cieszyn-Zdrój, która zabierze swych klientów np. na spływ kajakowy Olzą.

12 12 Dobre praktyki Test tolerancji Uczestnicy naszego projektu wiedzą, że napisanie w CV bardzo dobra obsługa komputera nic pracodawcy nie powie. Bo co to znaczy? Że bardzo dobrze wciska przycisk power? Ale skonkretyzowanie typu: umiejętność przygotowania prezentacji w PowerPoint już wiele mówi. Uczymy także pewności siebie, zaprezentowania się podczas rozmowy rekrutacyjnej. A z drugiej strony staramy się edukować pracodawców i przełamywać stereotypy. Od Urszuli Marcinkowskiej, koordynatorki szkoleń z cyfrowych kompetencji, bije pasja, zaangażowanie i siła. Swobodne poruszanie się w wirtualnym świecie jest dziś standardem. W przypadku osób niepełnosprawnych uczestników szkoleń przeprowadzanych w projekcie Dostępni dla Ciebie! Aktywizacja młodych osób niepełnosprawnych w ramach Centrum Cyfrowych Kompetencji zyskuje dodatkowy wymiar: społecznej rehabilitacji. Zapoczątkowane w czerwcu ubiegłego roku szkolenia realizowane są w 6 blokach tematycznych, takich jak: dostępność stron www, administrowanie siecią i serwerem, podstawy tworzenia i administrowania stronami www, grafika komputerowa, sklep on- -line, tworzenie aplikacji sprzedażowych i e-marketing, telemarketing. Docelowo w projekcie ma wziąć udział 60 osób niepełnosprawnych: 32 kobiety i 28 mężczyzn, w wieku od 15 do 27 lat, zamieszkujących Częstochowę oraz powiat częstochowski. Uczestnicy są bardzo zróżnicowani pod względem niepełnosprawności. Przeważają osoby z dysfunkcjami narządów ruchu, od stopnia lekkiego do znacznego, z chorobami narządu wzroku, słuchu, neurologicznymi i psychicznymi. Wiara góry przenosi Mocną stroną naszych podopiecznych jest ich motywacja do zmiany swojej sytuacji. Często mają jasne i proste cele. Podjęcie pracy, zazwyczaj pierwszej w ich życiu, dla wielu oznacza uzyskanie samodzielności, niezależności, nie tylko finansowej, poczucia bezpieczeństwa i zaistnienie w społeczności na pełnych prawach. Dla części naszych uczestników udział w szkoleniu jest szansą na zmianę i uzyskanie bardziej satysfakcjonującej pracy niż ochroniarz, pakowaczka, sprzątaczka czy pracownik baru szybkiej obsługi podkreśla Urszula Marcinkowska. Celem projektu jest więc także odkłamywanie powszechnych wyobrażeń na temat osób z dysfunkcjami, często niemających pokrycia w rzeczywistości. Niepełnosprawni mogą wykonywać profesje, w których liczy się kreatywność, umiejętność pracy w zespole, wielozadaniowość, samodyscyplina. Pod warunkiem, że zyskają taką szansę. Staramy się jednocześnie edukować pracodawców i przełamywać stereotypy. Na tym polu jest jeszcze wiele do zrobienia. To największe wyzwanie. Osoby niepełnosprawne mają kompetencje i umiejętności do podjęcia pracy, a pracodawcy o tym nie wiedzą. Niepełnosprawność fizyczna nie jest tożsama z niepełnosprawnością intelektualną, a często jest tak postrzegana. Takie projekty, jak Dostępni dla Ciebie!, stwarzają szansę na zmianę tej sytuacji akcentuje Urszula Marcinkowska. Inny edukacyjny i prospołeczny walor projektu wiąże się z podkreślaniem, że zawody bazujące na cyfrowych kompetencjach nie muszą być zdominowane przez mężczyzn. Najchętniej do projektu zgłaszają się osoby nieaktywne zawodowo: studenci, niepracujący, ale nie zarejestrowani w PUP. Przeważają mężczyźni. Czy kobiety boją się takiej pracy? Czy też w powszechnej świadomości swobodne poruszanie się w cyfro- Fot. Tomasz Jodłowski (4x) Urszula Marcinkowska, koordynator projektu: Mocną stroną naszych podopiecznych jest ich motywacja do zmiany swojej sytuacji. Często mają jasne i proste cele. Podjęcie pracy, zazwyczaj pierwszej w ich życiu, dla wielu oznacza uzyskanie samodzielności, niezależności, nie tylko finansowej, poczucia bezpieczeństwa i zaistnienie w społeczności na pełnych prawach. Paulina Noszczyk, uczestniczka szkolenia z administrowania siecią i serwerem; na stażu w Akademii Polonijnej: Liczę na to, że dzięki szkoleniu oraz stażowi będę miała szansę znaleźć zatrudnienie. Zdobyłam nowe umiejętności i doświadczenie. Staż uświadomił mi również, na czym polega normalna praca, codziennie, w stałych godzinach, z pobudką o siódmej. Szkoleniom wystawiam szóstkę! Najlepsza na kursie była możliwość zdobycia umiejętności praktycznych. Atutem było prowadzenie zajęć przez specjalistę z wieloletnią praktyką.

13 Dobre praktyki 13 Dariusz Nierobiś, uczestnik szkolenia z tworzenia stron www: Chciałem poszerzyć swoją wiedzę z zakresu informatyki, przede wszystkim rozwinąć się w tworzeniu stron internetowych. To moje hobby. Teraz mogę skutecznie poprawić własną stronę www. Mamy świetnego trenera, a kurs odbywa się w przyjemnej atmosferze. Jestem bardzo wdzięczny za pomoc pani tłumacz migowej, która bardzo dobrze spisuje się w swojej roli. Dzięki stażowi będę mógł w praktyce rozwijać swoje umiejętności. Mam nadzieję, że dzięki niemu zdobędę zatrudnienie. Kamila Kościelniak, uczestniczka szkolenia z grafiki komputerowej, staż w Częstochowskim Stowarzyszeniu Pomocy Osobom z Problemami Autyzmu: Wzięłam udział w szkoleniu, bo lubię zdobywać nową wiedzę. Przekazywano nam bardzo treściwą porcję informacji. Do tego świetny trener sympatyczny, z ogromną cierpliwością. Chcę wykorzystać zdobyte umiejętności w praktyce. Pójście do pracy w naszym społeczeństwie jest uznawane za bycie czynnym. Ważne jest dla mnie również przebywanie z ludźmi. wym świecie przypisujemy mężczyznom? Takie myślenie jest błędem. Kobiety, które już ukończyły szkolenia, świetnie radziły sobie podczas nich i znakomicie radzą sobie na stażu. Jestem pewna, że nie inaczej będzie w pracy diagnozuje koordynatorka projektu. Po czynach ich poznacie Od początku realizacji projektu uruchomiono 6 grup dla 36 osób, 11 osób umieszczono na stażach w różnych instytucjach czy firmach. Na razie jedna osoba została zatrudniona. Docelowo 26 osób skorzysta z możliwości zrealizowania stażu, a 13 osób zyska pracę. Chciałabym, aby wszyscy nasi uczestnicy znaleźli pracę dzięki projektowi. Obawiam się jednak, że może się to nie udać. Staramy się przekazać naszym podopiecznym jak najwięcej wiedzy i dobrych praktyk związanych z poszukiwaniem pracy. Pomagamy przygotowywać CV, które zainteresuje pracodawcę, będzie rzetelne, opisze konkretne umiejętności uczestnika podkreśla Urszula Marcinkowska. Zanim twórcy projektu przystąpili do aplikowania o środki na realizację projektu, dokonali gruntownej analizy lokalnego rynku pracy, aby określić szanse uczestników na uzyskanie zatrudnienia. Nie typowaliśmy konkretnych branż, bo dziś kompetencje cyfrowe są potrzebne wszędzie. Jeśli tylko pracodawca posiada komputer, dostęp do internetu, stronę www lub sklep internetowy i chce się promować, może zatrudnić naszego kandydata. Mogą to być uczelnie, drukarnie, agencje reklamowe, producenci, którzy za pośrednictwem internetu sprzedają np. materiały biurowe, sprzęt bhp wylicza Urszula Marcinkowska. Do tej pory z Fundacją Widzialni współpracuje kilka podmiotów. To m.in. Akademia Jana Długosza w Częstochowie oraz Akademia Polonijna, w których staż odbywają adepci szkoleń z administrowania siecią i serwerem. Otwarte dla uczestników szkoleń z prowadzenia sklepu on-line, tworzenia aplikacji sprzedażowych i e-marketingu są z kolei firmy: PPHU Anex (produkcja odzieży roboczej i zaopatrzenie zakładów pracy w środki ochrony pracy i środki czystości), Totemo Consulting Group (budowanie strategii internetowych, tworzenie serwisów www, e-marketing, rozwój biznesowy produktu) czy Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowo-Handlowe Instalex. Otwarci i elastyczni W realizacji szkoleń ważne jest modyfikowanie planu projektu zgodnie z zapotrzebowaniem zgłaszających się. Zajęcia uruchamiamy wtedy, gdy na dany temat zbierze się grupa 6 zainteresowanych, którzy uzyskają odpowiednie wyniki podczas rekrutacji. Oznacza to, że niektóre szkolenia mogą zostać zrealizowane kilka razy, a inne raz, a nawet wcale. Dotyczy to na przykład telemarketingu, który jest postrzegany bardzo negatywnie przez potencjalnych uczestników szkoleń, a z drugiej strony zapotrzebowanie pracodawców na wyszkolonych w tej dziedzinie pracowników na rynku częstochowskim jest ogromne. Umiejętności i zdobytą wiedzę uczestnicy rozwijają podczas indywidualnych spotkań ze specjalistą i praktykiem w danej dziedzinie. Podczas szkoleń otrzymują wsparcie uwzględniające potrzeby i stopień niepełnosprawności. Zespół składający się z osobistych asystentów, trenerów pracy, doradcy zawodowego, psychologa i coacha, tłumacza języka migowego, stara się pogłębiać motywację do pracy i zrewolucjonizowania życia. Niektórzy z uczestników projektu do tej pory rzadko wychodzili z domu, a teraz Niepełnosprawni mogą wykonywać profesje, w których liczy się kreatywność, umiejętność pracy w zespole i wielozadaniowość każdego dnia muszą wstawać o szóstej rano, dojeżdżać do pracy i być wśród ludzi. To jest trudne, mimo że trafiły do nas osoby mocno zmotywowane. Dlatego w projekcie przewidzieliśmy tak szerokie wsparcie przyznaje Urszula Marcinkowska. Ale widzimy owoce tego wysiłku. Zaangażowanie Fundacji Widzialni w realizację projektu sprawia, że uczestnicy stają się bardziej otwarci, zaczynają wierzyć w siebie, zmieniają się na naszych oczach. A to jest największa wartość tego projektu i ogromna satysfakcja. Agata Rokita Projekt: Dostępni dla Ciebie! Aktywizacja młodych osób niepełnosprawnych w ramach Centrum Cyfrowych Kompetencji Beneficjent: Fundacja Widzialni, Fundacja Imago, Urząd Miasta Częstochowy Okres realizacji: VI 2013 r. VI 2015 r. Wartość projektu: 1,9 mln zł

14 14 Dobre praktyki Smak nauki Szkolnictwo hotelarsko-gastronomiczne ma w województwie śląskim długą historię. Najstarsza z naszych szkół powstała w 1936 r. w Wiśle. To Zespół Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich im. Władysława Reymonta. Jego uczniowie mogą korzystać z wiedzy i doświadczenia zarówno swoich pedagogów, jak i cenionych w regionie praktyków. Od 10 lat są wspierani również przez fundusze unijne. Fot. Tomasz Jodłowski W tym czasie realizowano tu 6 projektów współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego. Szkoła bierze też udział w systemowym projekcie Mam zawód mam pracę w regionie (więcej o nim na str ). Korzystają z nich i uczniowie, i kadra nauczycielska. Dzięki unijnym projektom doposażone są sale lekcyjne, organizowane wyjazdy zagraniczne czy dodatkowe staże u cenionych w regionie pracodawców. Prym wiodą zajęcia podnoszące umiejętności językowe i zawodowe uczestników. -turystycznej umiejętności, inni poprzez udział w zajęciach dodatkowych o charakterze wyrównawczym nadrabiali zaległości w nauce, co pomogło im w uzyskaniu promocji do kolejnych klas lub zdania egzaminów pisemnych na maturze z matematyki bądź języka angielskiego tłumaczy Iwona Gomola, nauczyciel przedmiotów zawodowych. Udział w zajęciach czy kursach w ramach unijnych projektów nauczył też młodzież dyscypliny, która z pewnością przyda się w pracy zawodowej. Zajęcia często odbywały się w godzinach popołudniowych lub w weekendy. Wymagało to od młodzieży umiejętnego zaplanowania wszystkich swoich zajęć, szczególnie tych związanych z nauką w szkole dodaje Gomola. Zajęcia realizowane w Patelnioku w ramach projektów przyczyniły się do podniesienia atrakcyjności i jakości kształcenia zawodowego Korzyści dla wszystkich W ciągu kilku ostatnich lat z unijnych projektów skorzystało 330 uczniów wiślańskiego Patelnioka (jak potocznie mówi się o szkole). Motywacja do uczestnictwa w różnorodnych formach doskonalenia zawodowego miała różne oblicza. Część uczniów chciała zdobyć kolejne cenione przez pracodawców z branży gastronomiczno- Współfinansowane z EFS projekty są też świetną okazją do podnoszenia kwalifikacji nauczycielskich. Uczestnictwo w projektach unijnych daje mi i moim kolegom możliwość wzbogacenia własnego warsztatu pracy, podniesienia kompetencji zawodowych. Pozwala też na konfrontację i porównanie metod nauczania w Polsce oraz krajach, w których odbywały się praktyki

15 Dobre praktyki 15 (Niemcy, Hiszpania, Włochy, Irlandia). Dzięki projektom jesteśmy coraz lepiej przygotowani do pracy z naszymi podopiecznymi. Współpracujemy z renomowanymi szefami kuchni, poznajemy nowoczesne rozwiązania i technologie w gastronomii i hotelarstwie. To wszystko pozwala nam nadążać za postępem i być na bieżąco z ciągle rosnącymi oczekiwaniami rynku gastronomiczno-hotelarskiego mówi nauczycielka. Atuty w dłoni Uczniowie chętnie biorą udział w naszych projektach, ponieważ zaplanowane w nich działania kompleksowo odpowiadają na ich zdiagnozowane potrzeby edukacyjne tłumaczy Agata Gołąb, nauczycielka przedmiotów zawodowych i jednocześnie koordynatorka unijnych projektów szkoły. Dotychczasowe projekty, a więc Agroturystyka pomysłem na lepsze jutro, Manager restauracji, Nowoczesna wiedza i tradycje kulinarne kluczem sukcesu zawodowego, Mistrz gastronomii, Nowe umiejętności nowe możliwości, Edukacja szansą na rozwój i Edukacja szansą na rozwój zawodowy i społeczny, pokazały, że uczniowie szkół zawodowych dokładnie wiedzą, czego oczekują. Przykładowo, w ramach projektu Manager restauracji uczniowie poznali teoretyczne i praktyczne zasady rządzące współpracą z kontrahentami, pracą za barem czy na sali konsumpcyjnej. Dowiedzieli się również, jakie są cechy dobrego menedżera lokalu. Z kolei w kompleksowym projekcie Edukacja szansą na rozwój Fot. Arch. Zespołu Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich w Wiśle Praktyka czyni mistrzem. Młodzież po ukończeniu szkoły w Wiśle będzie dysponować, oprócz świadectwa szkolnego, dodatkowymi praktycznymi umiejętnościami projektu przeszedłem kilkudniowy kurs sommelierski. O kursie personelu pokładowego nawet nie wspomnę tłumaczy. Właśnie zajęcia językowe i specjalistyczne kursy cieszą się największym zainteresowaniem uczniów Patelnioka. Zajęcia realizowane w ramach projektów niewątpliwie przyczyniły się do podniesienia atrakcyjności i jakości kształcenia Współfinansowane z EFS projekty są świetną okazją do podnoszenia kwalifikacji nauczycielskich. Pozwalają wzbogacić własny warsztat pracy, podnieść kompetencje zawodowe i skonfrontować metody nauczania z innymi zawodowy i społeczny przeprowadzono zajęcia podnoszące kwalifikacje językowe, informatyczne i matematyczne uczniów oraz indywidualne i grupowe zajęcia z doradcą zawodowym. Organizowano też przydatne w gastronomii specjalistyczne kursy: barmański, sommelierski, kelnerski, baristy czy carvingu oraz płatne staże zawodowe. Uczestnicy projektu poznali również specyfikę pracy w liniach lotniczych czy przygotowywali się do obsługi systemów rezerwacyjnych. Z tego projektu bardzo zadowolony jest Mirosław Cieślar. Zrobiłem kilka kursów i odbyłem krótki staż w kuchni hotelu Vestina w Wiśle- -Malince. Kursy są dla mnie bardzo wartościowe, bo dotyczyły zagadnień, o których w trakcie zajęć szkolnych tylko wspominamy. Na przykład o winach miałem raptem kilka lekcji, a w ramach zawodowego. Młodzież po ukończeniu szkoły będzie dysponować, oprócz świadectwa szkolnego, także dodatkowymi praktycznymi umiejętnościami. Dzięki temu stanie się bardziej atrakcyjna dla przyszłych pracodawców i będzie miała większe szanse w rywalizacji o miejsca pracy podkreśla Agata Gołąb. Podobnego zdania są też uczniowie. Wydaje mi się, że już po samej naszej szkole mamy bardzo duże szanse na dobrą pracę. Wszystkie kursy są dodatkowymi atutami, na które też zwraca się uwagę mówi Mirosław Cieślar. A Gołąb dodaje, że w wielu wypadkach te dodatkowe umiejętności mogą być impulsem do założenia własnej działalności gospodarczej i przyszłej pracy na własny rachunek. Jedno jest pewne współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego projekty Fot. Tomasz Jodłowski wzbogacają ofertę edukacyjną szkół technicznych. O tym, czy oferowane w ich ramach kursy będą kiedyś przydatne, decydują sami uczniowie. Wielu z nich dane im możliwości wykorzystuje w 100%. Widać to już po ukończeniu szkoły, kiedy absolwenci gastronomików szukają pracy. Ci z najszerszym katalogiem umiejętności na rynku radzą sobie najlepiej. Barbara Salamon-Szympruch

16 16 Wydarzenia Od praktyki do mistrzostwa 28 i 29 maja w Wodzisławiu Śląskim odbyła się z pewnością najsmaczniejsza promocja funduszy unijnych w historii. W ramach konkursu EFS gotuje! 12 uczniów szkół zawodowych z województwa śląskiego prezentowało swoje kulinarne umiejętności. Do ścisłego finału dostało się 6 najlepszych. Inspiracją do zorganizowania konkursu kulinarnego promującego EFS był projekt Mam zawód mam pracę w regionie. Dziś mamy wielki finał tej imprezy, najlepsi uczniowie przygotowują danie główne i deser. Ich rywalizacja jest próbą pokazania, jak Europejski Fundusz Społeczny promuje szkolnictwo zawodowe. To bardzo ważna dziedzina unijnego wsparcia. W naszym kompleksowym projekcie uświadamiamy uczniom, jak wygląda współpraca z pracodawcami, uczymy organizacji pracy, udowadniamy, że walory artystyczne, odpowiednie zaaranżowanie potraw są równie ważne jak sam kunszt kulinarny. Jestem przekonana, że dzięki tym działaniom uczestnicy projektu będą świetnie przygotowani do konfrontacji z gastronomicznym rynkiem pracy w regionie tłumaczy Barbara Szafir, zastępca dyrektora Wydziału EFS w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego w Katowicach. Większe szanse na sukces Uczniowie szkół zawodowych, nie tylko tych o profilu gastronomicznym, korzystają z unijnego wsparcia w dużym stopniu. Dzięki funduszom europejskim ich pracownie zawodowe wyposażone są w najnowocześniejszy sprzęt, a oni mogą brać udział w stażach u pracodawców najbardziej cenionych w regionie. Konkursy organizowane w ramach projektów współfinansowanych przez Unię Europejską są świetną okazją do pokazania się na rynku. Wierzę, że pracodawcy wezmą te sukcesy pod uwagę, poszukując kucharzy do swoich kuchni, np. hotelowych. W ramach projektu mogę korzystać też z kursów doszkalających uczestniczę właśnie w kursie prawa jazdy, dofinansowanym przez Unię mówi Jakub Sojka, zdobywca II miejsca w konkursie EFS gotuje!, uczeń Zespołu Szkół Ekonomicznych im. O. Langego w Wodzisławiu Śląskim. Możemy też korzystać z platformy e- -learningowej, mamy dodatkowe zajęcia przygotowujące do matury. To wszystko będzie procentowało po ukończeniu szkoły dodaje. W superlatywach o projekcie Mam zawód mam pracę w regionie wypowiadają się także nauczyciele. Dla naszych uczniów projekty unijne są szansą na rozwój. Mają oni możliwość Finaliści konkursu EFS gotuje! dostali wszystkie składniki, z których przygotowali danie według własnego pomysłu. Najważniejsza była ich kreatywność odbycia wielu naprawdę wartościowych kursów zawodowych. Organizowane są kursy baristy, barmana, kelnerskie, prawa jazdy to wszystko umiejętności niezbędne w pracy kucharza potwierdza Krzysztof Zielonka, nauczyciel z wodzisławskiego ekonomika. Podobnego zdania jest Marzenna Lesiak, ucząca w Zespole Szkół im. Tadeusza Kościuszki w Żarkach. W projekcie uczestniczymy od początku, tj. od 2011 r. Korzystają z niego nie tylko nasi kucharze, ale też przyszli hotelarze, handlowcy i informatycy. Wiadomo, że wszyscy absolwenci szkół zawodowych mają wykształcenie techniczne, które jest teraz bardzo w cenie. Dzięki projektowi mają jednak dużo więcej umiejętności i kwalifikacji, wiele takich, których nie ma w podstawie programowej. Odbyli konkretne, udokumentowane kursy, za które normalnie płaciliby naprawdę duże pieniądze. Są więc dwa kroki przed innymi Konkursy dla uczniów, organizowane w ramach projektów współfinansowanych przez Unię Europejską, są świetną okazją do pokazania się na rynku absolwentami szkół zawodowych podkreśla. Uczniowie szczególnie cenią wszelkie wizyty studyjne i dodatkowe staże u najlepszych w regionie pracodawców. To dla nich duża szansa. Wiadomo, że w szkołach praktyki jest zawsze za mało. A w zawodzie kucharza to najważniejsze. Nasi projektowi uczniowie już w szkole wiedzą, FOT. TOMASZ JODŁOWSKI (5x)

17 Wydarzenia 17 co ich czeka na rynku pracy, czego będą od nich wymagali pracodawcy. Zresztą oni szybciej znajdują pracę. Nie ukrywam, że mają wyższe kwalifikacje niż ich koledzy realizujący zwykłą ścieżkę edukacyjną. Mają prawo jazdy, dodatkowe kursy zawodowe, znają komputerowe programy gastronomiczne i wiedzą, jak wygląda praca w gastronomii. To ogromny kapitał przyznaje Marzenna Lesiak. Zmagania przed kamerami Dwa dni rywalizacji były rejestrowane przez kamery TVP Katowice, co dla uczestniczących w nim uczniów było dodatkowym stresem. Zadania nie ułatwiał też fakt, że o tym, jakie dania mają przygotować, dowiedzieli się tuż przed rozpoczęciem zdjęć. Finaliści poradzili sobie jednak świetnie. Pierwszego dnia do ugotowania był żur, taki prawdziwy, śląski, tradycyjny. Najpierw co nieco o nim opowiedziałem, a uczestnicy mieli za zadanie wydobyć z przygotowanych składników jak najlepszy smak. Wczoraj liczył się tylko smak, dziś już jest dużo trudniej. Finaliści konkursu EFS gotuje! dostali wszystkie składniki warzywa, przyprawy, świeże zioła i najważniejsze polędwiczki wieprzowe. Z tego muszą przygotować danie według własnego pomysłu. Dziś liczy się kreatywność uczestników. Jury też będzie miało większe wymagania poza smakiem, który oczywiście jest bardzo ważny, będziemy zwracać uwagę na sposób podania, aranżację potrawy na talerzu. Te rzeczy są tak samo ważne jak sam smak. W ten sam sposób oceniany będzie deser, którego główny składnik jabłko do ostatniej chwili będzie utrzymany w tajemnicy relacjonuje Remigiusz Rączka, prowadzący kulinarne zmagania uczniów. Jak sam mówi, dobry kucharz pozornie z niczego potrafi stworzyć pyszną potrawę. Uczestniczący w konkursie uczniowie dopiero się tego uczą, ale już widać, że będą potrafili gotować chwali. Emocje i walka z czasem Młodzi kucharze, oprócz przygotowania potraw, musieli je również zaprezentować i opowiedzieć o nich jury, w skład którego weszli Barbara Szafir, Grzegorz Poloczek z Kabaretu Rak i Remigiusz Rączka. Oceniano wszystko smak, aranżację, pomysł na potrawę, ale też to, czy wykorzystano wszystkie przygotowane składniki. Wybór zwycięzcy okazał się trudniejszy, niż przypuszczano. Po długich dyskusjach postanowiliśmy przyznać dwie nagrody główne. Ci chłopcy byli znakomici we wszystkich konkurencjach. Wyróżnienie tylko jednego byłoby krzywdzące przyznaje Grzegorz Poloczek. Zgodnie z werdyktem jurorów, najlepsze danie z polędwiczek skomponował Mateusz Stec, uczeń Zespołu Szkół Gastronomicznych i Handlowych w Bielsku-Białej. Chłopak oczarował jury swoimi polędwiczkami w sosie śmietanowo-orzechowym z dodatkiem musztardy. Takie konkursy są okazją do sprawdzenia swoich umiejętności, do porównania się z kolegami i koleżankami z innych szkół. Cieszę się, że i tym razem udało mi się wygrać. Kiedy okazało się, że podstawowym składnikiem dania głównego będą polędwiczki wieprzowe, bardzo się ucieszyłem. To zdecydowanie był mój dzień przyznaje laureat pierwszej nagrody za danie główne. Z kolei zwycięski deser przygotował Szymon Damijan z Zespołu Szkół Zawodowych im. T. Kościuszki w Żarkach. Zaproponowałem jurorom jabłko z leguminą, podane z sosem bazyliowym mówi wyróżniony uczeń. I dodaje, że takie konkursy są dla niego szansą na rozwój. Poznaję nowe smaki, uczę się pracować pod presją czasu dodaje. Nagrodą dla obu zwycięzców jest udział w popularnym programie kulinarnym TVP Katowice. Uczniowie będą wspierać Remigiusza Rączkę w jednym z programów serii Rączka gotuje. Barbara Salamon-Szympruch

18 18 Szansa na pracę Ponad 14 tys. uczniów zasadniczych szkół zawodowych i techników objętych wsparciem, 258 szkół doposażonych w materiały dydaktyczne, a 185 pracowni nauki zawodu w nowoczesny sprzęt pomocny w nauce. To końcowe rezultaty projektu Mam zawód mam pracę w regionie, jednego z największych przedsięwzięć wspierających szkolnictwo zawodowe w kraju, a realizowanego przez Samorząd Województwa Śląskiego, Śląskiego Kuratora Oświaty oraz 30 powiatów i miast na prawach powiatu w regionie. Projekt o wartości 64 mln zł (ponad 56 mln zł dofinansowania z Europejskiego Funduszu Społecznego) rozpoczął się w kwietniu 2011 r. i trwa nadal. Pod koniec maja jego dotychczasowe efekty podsumowano podczas konferencji w Sosnowcu, jednym z miast-partnerów przedsięwzięcia. Najlepsza inwestycja Jeśli w ramach tego projektu udało się dotrzeć do ponad 14 tys. uczniów, oznacza to, że był wart przeznaczonych na niego pieniędzy. W mojej ocenie to jedne z najlepiej wydanych środków z Europejskiego Funduszu Społecznego ocenił Mirosław Sekuła, marszałek woj. śląskiego. Podkreślił przy okazji, że przedsięwzięcie doskonale łączy zadania własne województwa: edukację i rozwój gospodarczy. Temat kontynuował Arkadiusz Chęciński, członek Zarządu Województwa, podkreślając, że wykształcone kadry to wielki atut w promocji gospodarczej regionu i rozmowach z inwestorami. Zawsze pytają o lokalizację czy infrastrukturę, ale jednym z kluczowych pytań jest też poziom wykształcenia naszych mieszkańców. Województwo jest liderem, jeśli chodzi o potencjał szkół wyższych i liczbę studentów, ale ważni są także ludzie wykształceni technicznie. Dzięki realizacji tego projektu, który jest jednym z największych w całym kraju, rozmowy z inwestorami będą jeszcze łatwiejsze mówił. Właśnie podniesieniu kwalifikacji zawodowych, ale też dostosowaniu edukacji do rynku pracy i przygotowaniu młodych do aktywności zawodowej służy projekt. Dotychczas ponad 14 tys. uczniów zasadniczych szkół zawodowych i techników umożliwiono skorzystanie Beata Wilk przedstawicielka firmy O&S Computer Soft Stanisław Faber Śląski Kurator Oświaty Arkadiusz Chęciński członek Zarządu Województwa Śląskiego, Agnieszka Czechowska- -Kopeć, zastępca prezydenta miasta Sosnowiec Ewelina Czepczar-Figielska, przedstawicielka partnera projektu Powiatu Cieszyńskiego

19 19 z takich form wsparcia, jak udział: w grupowych i indywidualnych spotkaniach z doradcami zawodowymi, kursach / kursach certyfikowanych, praktykach i stażach zawodowych, zajęciach wyrównawczych, pozalekcyjnych / pozaszkolnych oraz wizytach studyjnych u potencjalnych pracodawców. Lista certyfikowanych kursów, przewidzianych dla uczniów, liczy kilkanaście pozycji. Największym zainteresowaniem cieszą się kursy grafiki komputerowej, uprawnień elektrycznych SEP, obsługi programów finansowo-księgowych, kasy fiskalnej, operatora wózków widłowych, operatora obrabiarek sterowanych numerycznie CNC, carvingu czy językowe. W ramach projektu młodzież może odbyć je oczywiście bezpłatnie. Udało się to już m.in. Klaudii Zembali, 18-letniej uczennicy Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Mysłowicach. Jestem już po kursie AutoCAD. Sama bym go nie zrobiła, bo jest za drogi. Teraz wszyscy w klasie czekamy na kurs prawa jazdy opowiadała. Kurs w Siemianowicach, staż w Anglii Rok starszy Damian Długajczyk, także uczeń ZSP w Mysłowicach, odbył z kolei staż w mysłowickiej firmie. Gdyby nie ten projekt, nie wiem, czy udałoby mi się na niego dostać Może, ale pewnie byłoby znacznie trudniej. W tej firmie informatycznej upewniłem się, że dalej chcę się uczyć w tym kierunku. Przydały się też spotkania z doradcą zawodowym, który pomógł mi ustalić, co robić po szkole. Utwierdził mnie, że powinienem pójść na politechnikę relacjonował 19-latek. zbyt ciężka, a dostaniemy kieszonkowe, będzie dużo wycieczek i podszkolę angielski dodawał. Dla uczniów przewidziano również zajęcia pozalekcyjne, m.in. ukierunkowane na rozwój przedsiębiorczości, znajomości języków obcych czy technologii informatycznych. Mają oni też I uczniom, i rodzicom trzeba uświadomić, że po szkole zawodowej nadal można uzupełniać swoją wiedzę w liceum dla dorosłych i następnie pójść na studia Udziału w projekcie nie żałuje także Michał Woźniak, uczeń Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Cogito w Siemianowicach Śląskich. Dostałem możliwość zdobycia prawa jazdy, co mi się bardzo przyda, bo jestem na kierunku kelner barista, a w przyszłości chciałbym mieć własną firmę cateringową wyjaśnił. Teraz 18-latek cieszy się z wyjazdu do Wielkiej Brytanii. Za rok w trzeciej klasie będziemy mieli miesięczny staż w Stafford. Z tego, co słyszałem, praca nie jest możliwość korzystania z kursów on-line dostępnych na platformie e-learningowej, na której są trzy bloki szkoleniowe, podzielone na kursy przygotowujące do matury oraz wyrównawcze i dodatkowe, poszerzające wiedzę. Platformę chwalił zwłaszcza Stanisław Faber, Śląski Kurator Oświaty. Gdy kilka lat temu dokonywaliśmy diagnozy egzaminów maturalnych uczniów techników, zwróciliśmy uwagę, że co trzeci, czwarty nie kończy edukacji. Celem Konferencję w Sosnowcu uzupełniał festiwal zawodów pokazy umiejętności uczniowskich w różnych profesjach Fot. Arkadiusz Ławrywianiec (11x)

20 20 Dobre praktyki technologicznych określonymi w Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Śląskiego. Te ostatnie wzbogaciły się m.in. w nowe komputery, monitory, oprogramowania, tablice interaktywne, projektory, oscyloskop cyfrowy. W Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Sosnowcu, które powstało z połąplatformy e-learningowej jest podniesienie tej średniej. Chcemy też przez ten projekt uświadomić rodzicom, że po szkole zawodowej uczeń nadal może uzupełniać swoją wiedzę w liceum dla dorosłych i następnie pójść na studia mówił. Zresztą przekonać do szkolnictwa zawodowego trzeba nie tylko rodziców, ale także młodzież. Nowoczesne wyposażenie Projekt Mam zawód mam pracę w regionie ma właśnie służyć zwiększeniu atrakcyjności, jakości i prestiżu kształcenia zawodowego w województwie śląskim. Zdaniem Elżbiety Łudczak, koordynatorki projektu w Zespole Szkół Elektrycznych i Informatycznych w Sosnowcu, to powoli się udaje. Zmienia się podejście młodzieży, która przekonuje się, że szkoła techniczna albo zawodowa daje im konkretny zawód i lepszy start. Odbywają staże i często po nich zostają już Wartość projektu: 64 mln zł Dofinansowanie z EFS: 56 mln zł Termin realizacji: 1 IV 2011 r. 31 VIII 2014 r. medialne, filmy edukacyjne, kalkulatory, drobne narzędzia, przybory gastronomiczne, materiały dydaktyczne oraz 185 pracowni praktycznej nauki zawodu, które prowadzą kształcenie na kierunkach zbieżnych z obszarami specjalizacji Zmienia się podejście młodzieży, która przekonuje się, że szkoła techniczna albo zawodowa daje im konkretny zawód i lepszy start Do projektu Mam zawód mam pracę w regionie, realizowanego w ramach PO KL (Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach, Działanie 9.2 Podniesienie atrakcyjności i jakości szkolnictwa zawodowego ), włączył się Śląski Kurator Oświaty oraz 30 powiatów i miast na prawach powiatu z terenu woj. śląskiego, w tym: będziński, bielski, bieruńsko-lędziński, cieszyński, częstochowski, gliwicki, kłobucki, myszkowski, pszczyński, raciborski, rybnicki, tarnogórski, wodzisławski, zawierciański, żywiecki, a także miasta: Bielsko-Biała, Bytom, Częstochowa, Dąbrowa Górnicza, Jastrzębie-Zdrój, Jaworzno, Mysłowice, Piekary Śląskie, Rybnik, Siemianowice Śląskie, Sosnowiec, Świętochłowice, Tychy, Zabrze oraz Żory. czenia siedmiu zespołów szkół zawodowych, doposażono m.in. pracownię mechatroniczną, techniczną i laboratorium logistyczno-spedycyjne. Wybór doposażenia nie był przypadkowy, braliśmy pod uwagę egzaminy zawodowe. Teraz mamy taką sytuację, że szkoła, która kształci w danym zawodzie, musi uczniowi zapewnić także warunki do przeprowadzenia egzaminu zawodowego, czyli stać się ośrodkiem egzaminacyjnym dla danego zawodu. Bez dobrego wyposażenia szkoły nie mogą kształcić w wielu zawodach wyjaśniał Zbigniew Zalas, wicedyrektor CKZiU. Fot. Arkadiusz Ławrywianiec w firmach i mają pracę, a w szkole przenoszą się na zajęcia wieczorowe tłumaczy. Szkoły, które włączyły się do projektu, zyskują jednak nie tylko na promocji, ale przede wszystkim otrzymują profesjonalne wyposażenie. Środki europejskie przeznaczono na doposażenie 258 placówek w podręczniki, programy multi- Najważniejsze są praktyczne umiejętności udowodnili po konferencji uczniowie szkół zawodowych Bilans zysków i strat? Strat brak Sosnowiec to jedno z miast, które na udziale w projekcie zyskało prawdopodobnie najwięcej. Wątpliwości nie miała obecna na konferencji wiceprezydent miasta Agnieszka Czechowska- -Kopeć. Wartość projektu w mieście to ponad 2,5 mln zł, z czego tylko ok. 350 tys. zł to nasz wkład własny wyliczyła. W przedsięwzięciu uczestniczą trzy sosnowieckie zespoły szkół zawodowych, w tym dwa centra kształcenia zawodowego i ustawicznego. Już widać jego efekty w postaci nowych sal dydaktycznych, pracowni, stażów zawodowych i kursów. Dziś ważne jest dostosowanie kształcenia do rynku pracy. Tu z pomocą przychodzą doradcy zawodowi, którzy wskazują kierunki rozwoju i ścieżki zawodowe. Rezultaty projektu będziemy obserwowali w dłuższej perspektywie. One nie skończą się wraz z finałem projektu, ale będą odczuwalne jeszcze długo po jego zakończeniu podsumowała. Na długofalowe skutki przedsięwzięcia uwagę zwracała także Barbara Szafir, zastępca dyrektora Wydziału Europejskiego Funduszu Społecznego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego. Przygotowujemy Program rozwoju szkolnictwa zawodowego województwa śląskiego. To będzie pierwszy taki dokument w naszym regionie, który wskaże, w jakim kierunku szkolnictwo zawodowe powinno się rozwijać zapowiedziała. Program ma zostać jeszcze w tym roku przedłożony Sejmikowi Województwa Śląskiego. Justyna Przybytek

Warszawa, 20 listopada 2014 r.

Warszawa, 20 listopada 2014 r. Podsumowanie rezultatów Priorytetu I Zatrudnienie i integracja społeczna Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Małgorzata Michalska Departament Wdrażania EFS w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej

Bardziej szczegółowo

Europejski Fundusz Społeczny dla kobiet. Sylwia Kowalczyk Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - 09-10-30

Europejski Fundusz Społeczny dla kobiet. Sylwia Kowalczyk Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - 09-10-30 Europejski Fundusz Społeczny dla kobiet Sylwia Kowalczyk Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Informacje ogólne Europejski Fundusz Społeczny, to jeden z funduszy Unii Europejskiej, który finansuje działania

Bardziej szczegółowo

Założenia Planu działania dla Priorytetu I Zatrudnienie i integracja społeczna Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na rok 2012

Założenia Planu działania dla Priorytetu I Zatrudnienie i integracja społeczna Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na rok 2012 Założenia Planu działania dla Priorytetu I Zatrudnienie i integracja społeczna Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na rok 2012 Warszawa, 25 października 2011 r. Stan realizacji Priorytetu I PO KL Od początku

Bardziej szczegółowo

Dorota Wróblewska Dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Toruniu

Dorota Wróblewska Dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Toruniu Dorota Wróblewska Dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Toruniu Plan działania ania na lata 2007-2008 2008 Program Operacyjny Kapitał Ludzki Numer Priorytetu: VII Nazwa Priorytetu: Promocja

Bardziej szczegółowo

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej sala im. Andrzeja Bączkowskiego Warszawa, 21 września 2017 r.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej sala im. Andrzeja Bączkowskiego Warszawa, 21 września 2017 r. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej sala im. Andrzeja Bączkowskiego Warszawa, 21 września 2017 r. EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY W MRPIPS 2004-2006 Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów

Bardziej szczegółowo

INFORMACJE O PROJEKTACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 2 UST

INFORMACJE O PROJEKTACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 2 UST INFORMACJE O PROJEKTACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 2 UST. 1 PKT 26A USTAWY, W RAMACH KTÓRYCH MOŻNA UZYSKAĆ POMOC W ZAKRESIE PORADNICTWA ZAWODOWEGO I INFORMACJI ZAWODOWEJ ORAZ POMOCY W AKTYWNYM POSZUKIWANIU

Bardziej szczegółowo

DZIAŁANIA WSPÓŁFINANSOWANE ZE ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ PROWADZONE W LATACH PRZEZ POWIATOWY URZĄD PRACY W CIESZYNIE

DZIAŁANIA WSPÓŁFINANSOWANE ZE ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ PROWADZONE W LATACH PRZEZ POWIATOWY URZĄD PRACY W CIESZYNIE DZIAŁANIA WSPÓŁFINANSOWANE ZE ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ PROWADZONE W LATACH 2010-2015 PRZEZ POWIATOWY URZĄD PRACY W CIESZYNIE EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY CEL Fundusz ten najczęściej kojarzony jest z organizacją

Bardziej szczegółowo

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA POWIATU BRODNICKIEGO NA LATA

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA POWIATU BRODNICKIEGO NA LATA Załącznik do Uchwały Nr XXXVII/181/2009 Rady Powiatu w Brodnicy Z dnia 02 grudnia 2009 r. PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA POWIATU BRODNICKIEGO NA LATA 2010-2015 Brodnica, 2009 r. Rozdział 1 Wstęp 1 Przyczyną

Bardziej szczegółowo

Rodzina najlepsza inwestycja wspierana z EFS. Rzeszów, 25 czerwca 2014 r.

Rodzina najlepsza inwestycja wspierana z EFS. Rzeszów, 25 czerwca 2014 r. Rodzina najlepsza inwestycja wspierana z EFS Rzeszów, 25 czerwca 2014 r. PO KL wspiera podkarpacką rodzinę Na przestrzeni lat 2007-2013 w ramach Programu Kapitał Ludzki realizowane były m.in. takie formy

Bardziej szczegółowo

W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM

W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 czerwiec 2014 Konkurs EFS gotuje! Cyfrowe kompetencje dla wszystkich Spółdzielnia Socjalna Parostatek Projekt Mam zawód mam pracę w

Bardziej szczegółowo

TYTUŁ PREZENTACJI SZCZEGÓŁOWY OPIS OSI PRIORYTETOWYCH W ZAKRESIE EFS REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO NA LATA

TYTUŁ PREZENTACJI SZCZEGÓŁOWY OPIS OSI PRIORYTETOWYCH W ZAKRESIE EFS REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO NA LATA TYTUŁ PREZENTACJI SZCZEGÓŁOWY OPIS OSI PRIORYTETOWYCH W ZAKRESIE EFS REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO NA LATA 2014-2020 24.06.2014 r. Katowice Koncentracja tematyczna - EFS 8.5

Bardziej szczegółowo

3. Chorzy psychicznie, w rozumieniu ustawy o ochronie zdrowia psychicznego

3. Chorzy psychicznie, w rozumieniu ustawy o ochronie zdrowia psychicznego Działania Klubu Integracji Społecznej od 2010 roku. TUTUŁ PROGRAMU Zwiększenie szans na zatrudnienie i podniesienie kompetencji społecznych poprzez stworzenie kompleksowego systemu wsparcia dla osób zagrożonych

Bardziej szczegółowo

Załącznik do uchwały Nr XXXII/483/2009 Rady Miejskiej Środy Wielkopolskiej z dnia 20 sierpnia 2009 roku. Program Aktywności Lokalnej

Załącznik do uchwały Nr XXXII/483/2009 Rady Miejskiej Środy Wielkopolskiej z dnia 20 sierpnia 2009 roku. Program Aktywności Lokalnej Załącznik do uchwały Nr XXXII/483/2009 Rady Miejskiej Środy Wielkopolskiej z dnia 20 sierpnia 2009 roku Program Aktywności Lokalnej dla Miasta i Gminy Środa Wielkopolska na lata 2009 2013 I. Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Priorytet 3: Promocja zatrudnienia, w tym przeciwdziałanie bezrobociu, łagodzenie skutków bezrobocia i aktywizacja zawodowa bezrobotnych

Priorytet 3: Promocja zatrudnienia, w tym przeciwdziałanie bezrobociu, łagodzenie skutków bezrobocia i aktywizacja zawodowa bezrobotnych Priorytet 3: Promocja zatrudnienia, w tym przeciwdziałanie bezrobociu, łagodzenie skutków bezrobocia i aktywizacja zawodowa bezrobotnych Analiza SWOT 62 MOCNE STRONY 1. Wzrost środków na aktywne formy

Bardziej szczegółowo

Szansa dla młodych na rynku pracy! Broszura współfinansowana z Funduszu Pracy

Szansa dla młodych na rynku pracy! Broszura współfinansowana z Funduszu Pracy Szansa dla młodych na rynku pracy! Broszura współfinansowana z Funduszu Pracy Czym są gwarancje dla młodzieży? Gwarancje dla młodzieży to program ułatwiający start na rynku pracy. Jest to nowa inicjatywa

Bardziej szczegółowo

Program aktywizacji społecznej w powiecie rzeszowskim

Program aktywizacji społecznej w powiecie rzeszowskim Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Rzeszowie Program aktywizacji społecznej w powiecie rzeszowskim P O W I A T O W E C E N T R U M P O M O C Y R O D Z I N I E W R Z E S Z O W I E ul. Grunwaldzka 15, 35-959

Bardziej szczegółowo

4) Beneficjent wykorzystuje do realizacji usług aktywnej integracji następujące narzędzia:

4) Beneficjent wykorzystuje do realizacji usług aktywnej integracji następujące narzędzia: Załącznik nr 9 Szczegółowe obowiązki Beneficjenta wynikające z realizacji projektu w ramach Poddziałania 9.1.6 Programy aktywnej integracji osób i grup zagrożonych wykluczeniem społecznym tryb pozakonkursowy

Bardziej szczegółowo

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ POWIATU ŻARSKIEGO NA LATA

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ POWIATU ŻARSKIEGO NA LATA Załącznik do Uchwały Nr... Rady Powiatu Żarskiego z dnia..2016 r. PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ POWIATU ŻARSKIEGO NA LATA 2016-2021 Żary, 2016 r. 1 SPIS TREŚCI: I. WPROWADZENIE.3 II. DIAGNOZA..4 III. CEL

Bardziej szczegółowo

Możliwości finansowania usług rozwojowych

Możliwości finansowania usług rozwojowych Kliknij, aby dodać Dolnośląski tytuł Wojewódzki prezentacji Urząd Pracy Możliwości finansowania usług rozwojowych Wdrażane przez DWUP Programy Operacyjne Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój PO WER

Bardziej szczegółowo

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY POLICE NA LATA

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY POLICE NA LATA PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY POLICE NA LATA 2014 2020 1 Spis treści 1. Wstęp 3 2. Cele Programu Aktywności Lokalnej 5 3. Kierunki działań 6 4. Adresaci Programu 7 5. Metody wykorzystywane do realizacji

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA BEZROBOCIU, PROMOCJI ZATRUDNIENIA ORAZ AKTYWIZACJI LOKALNEGO RYNKU PRACY - DO 2020 ROKU.

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA BEZROBOCIU, PROMOCJI ZATRUDNIENIA ORAZ AKTYWIZACJI LOKALNEGO RYNKU PRACY - DO 2020 ROKU. Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XII/159/15 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 27 maja 2015r. PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA BEZROBOCIU, PROMOCJI ZATRUDNIENIA ORAZ AKTYWIZACJI LOKALNEGO RYNKU PRACY - DO 2020 ROKU. Cele:

Bardziej szczegółowo

Priorytet 3: Promocja zatrudnienia, w tym przeciwdziałanie bezrobociu, łagodzenie skutków bezrobocia i aktywizacja zawodowa bezrobotnych

Priorytet 3: Promocja zatrudnienia, w tym przeciwdziałanie bezrobociu, łagodzenie skutków bezrobocia i aktywizacja zawodowa bezrobotnych Priorytet 3: Promocja zatrudnienia, w tym przeciwdziałanie bezrobociu, łagodzenie skutków bezrobocia i aktywizacja zawodowa bezrobotnych Analiza SWOT 56 MOCNE STRONY 1. Wzrost środków na aktywne formy

Bardziej szczegółowo

Rzeszów 2014. Człowiek najlepsza inwestycja

Rzeszów 2014. Człowiek najlepsza inwestycja Rzeszów 2014 Współfinansowany ze środków Unii Europejskiej Program Operacyjny Kapitał Ludzki Priorytet VII. Promocja integracji społecznej Działanie 7.2. Przeciwdziałanie wykluczeniu i wzmocnienie sektora

Bardziej szczegółowo

Inne obszary wsparcia MŚP w ramach Lubuskie 2020

Inne obszary wsparcia MŚP w ramach Lubuskie 2020 Inne obszary wsparcia MŚP w ramach Lubuskie 2020 Inne obszary wsparcia MŚP Oś Priorytetowa (OP) 6. Regionalny rynek pracy Cel Tematyczny 8 Priorytet Inwestycyjny 8i Podniesienie zdolności do zatrudnienia

Bardziej szczegółowo

Instrumenty aktywnej integracji jako narzędzia aktywizacji społeczno-zawodowej Dolnoślązaków. Wrocław październik, 2015 r.

Instrumenty aktywnej integracji jako narzędzia aktywizacji społeczno-zawodowej Dolnoślązaków. Wrocław październik, 2015 r. Instrumenty aktywnej integracji jako narzędzia aktywizacji społeczno-zawodowej Dolnoślązaków Wrocław październik, 2015 r. RPO WD 2014-2020 oraz PO WER 2014-2020 Spowolnienie gospodarcze ZPORR oraz SPO

Bardziej szczegółowo

AKTYWNA INTEGRACJA W SZCZECINIE

AKTYWNA INTEGRACJA W SZCZECINIE Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Szczecinie Ul. Gen. Wł. Sikorskiego 3 70 361 Szczecin AKTYWNA INTEGRACJA W SZCZECINIE SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU SYSTEMOWEGO W 2013 R. Szczecin, luty 2014 r. Projekt

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WSPARCIA EKONOMII SPOŁECZNEJ W GMINIE OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI NA LATA 2015-2021

PROGRAM WSPARCIA EKONOMII SPOŁECZNEJ W GMINIE OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI NA LATA 2015-2021 PROGRAM WSPARCIA EKONOMII SPOŁECZNEJ W GMINIE OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI NA LATA 2015-2021 Ostrowiec Świętokrzyski 2015 Wstęp Program Wsparcia Ekonomii Społecznej w Gminie Ostrowiec Świętokrzyski na lata

Bardziej szczegółowo

Wspieramy rynek pracy walczymy z bezrobociem

Wspieramy rynek pracy walczymy z bezrobociem Wspieramy rynek pracy walczymy z bezrobociem Wielkie zmiany na rynku pracy w Polsce i na Dolnym Śląsku W 2016 r. aktywnymi formami aktywizacji zawodowej objęto 22 390 bezrobotnych, w tym 11 926 kobiet

Bardziej szczegółowo

Plan Działania na rok 2010

Plan Działania na rok 2010 Konferencja Regionalna Plan Działania na rok 2010 Priorytet VII Promocja integracji społecznej Priorytet VII Promocja integracji społecznej Działanie 7.2 PRZECIWDZIAŁANIE WYKLUCZENIU I WZMOCNIENIE SEKTORA

Bardziej szczegółowo

Wsparcie Ośrodków Pomocy Społecznej w ramach Działania 11.1 RPO WL

Wsparcie Ośrodków Pomocy Społecznej w ramach Działania 11.1 RPO WL Wojewódzki Urząd Pracy w Lublinie Instytucja Pośrednicząca w ramach RPO WL 2014-2020 Wsparcie Ośrodków Pomocy Społecznej w ramach Działania 11.1 RPO WL Oś Priorytetowa 11 Włączenie społeczne Regionalnego

Bardziej szczegółowo

Poddziałanie 7.1.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej

Poddziałanie 7.1.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej Priorytet VII Promocja integracji społecznej Działanie 7.1 Rozwój i upowszechnienie aktywnej integracji Cel Działania: Rozwijanie aktywnych form integracji społecznej i umożliwianie dostępu do nich osobom

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr XIX/138/2012 RADY POWIATU W OSTRÓDZIE z dnia 18 maja 2012r.

UCHWAŁA Nr XIX/138/2012 RADY POWIATU W OSTRÓDZIE z dnia 18 maja 2012r. UCHWAŁA Nr XIX/138/2012 RADY POWIATU W OSTRÓDZIE z dnia 18 maja 2012r. w sprawie przyjęcia Programu Integracji Społecznej i Zawodowej Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Ostródzkim na 2012 rok Na podstawie

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN PROJEKTU. Aktywni od nowa. nr WND-POKL.07.02.01-08-007/12-00. Przepisy ogólne

REGULAMIN PROJEKTU. Aktywni od nowa. nr WND-POKL.07.02.01-08-007/12-00. Przepisy ogólne REGULAMIN PROJEKTU Aktywni od nowa nr WND-POKL.07.02.01-08-007/12-00 1 Przepisy ogólne 1. Regulamin określa zasady udziału w bezpłatnych szkoleniach realizowanych w ramach projektu nr WND-POKL.07.02.01-08-007/12-00

Bardziej szczegółowo

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY GNOJNIK NA ROK Załącznik Nr 1 do Uchwały nr III/18/15 Rady Gminy Gnojnik z dnia 30 stycznia 2015 r.

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY GNOJNIK NA ROK Załącznik Nr 1 do Uchwały nr III/18/15 Rady Gminy Gnojnik z dnia 30 stycznia 2015 r. Załącznik Nr 1 do Uchwały nr III/18/15 Rady Gminy Gnojnik z dnia 30 stycznia 2015 r. PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY GNOJNIK NA ROK 2015 GNOJNIK 2015 SPIS TREŚCI: I. WPROWADZENIE II. CELE PROGRAMU

Bardziej szczegółowo

Z badań opinii publicznej wynika, że Romowie to jedna z najbardziej nielubianych grup społecznych w Polsce. Wiąże się z tym nie tylko wrogie

Z badań opinii publicznej wynika, że Romowie to jedna z najbardziej nielubianych grup społecznych w Polsce. Wiąże się z tym nie tylko wrogie Z badań opinii publicznej wynika, że Romowie to jedna z najbardziej nielubianych grup społecznych w Polsce. Wiąże się z tym nie tylko wrogie nastawienie, ale także konkretne postępowanie, które prowadzi

Bardziej szczegółowo

Dowiedz się, jakiego rodzaju inwestycje mogą być finansowane ze środków WRPO 2014+

Dowiedz się, jakiego rodzaju inwestycje mogą być finansowane ze środków WRPO 2014+ Dowiedz się, jakiego rodzaju inwestycje mogą być finansowane ze środków WRPO 2014+ 6. Rynek Pracy Promowanie trwałego i wysokiej jakości zatrudnienia oraz wsparcie mobilności pracowników Wsparcie w ramach

Bardziej szczegółowo

Struktura PO KL. X Pomoc techniczna

Struktura PO KL. X Pomoc techniczna Możliwości wsparcia wolontariatu w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Priorytet VI i VII PO KL Struktura PO KL Priorytety centralne I Zatrudnienie i integracja społeczna II Rozwój zasobów ludzkich

Bardziej szczegółowo

Założenia Regionalnego Programu Operacyjnego - LUBUSKIE 2020 - EFS

Założenia Regionalnego Programu Operacyjnego - LUBUSKIE 2020 - EFS Założenia Regionalnego Programu Operacyjnego - LUBUSKIE 2020 - EFS Regionalny Program Operacyjny - Lubuskie 2020 cel główny Długofalowy, inteligentny i zrównoważony rozwój oraz wzrost jakości życia mieszkańców

Bardziej szczegółowo

KONTRAKT SOCJALNY narzędziem w realizacji projektów systemowych

KONTRAKT SOCJALNY narzędziem w realizacji projektów systemowych KONTRAKT SOCJALNY narzędziem w realizacji projektów systemowych Podstawa prawna Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004r. (Dz. U. Nr 64, poz. 593, z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Polityki

Bardziej szczegółowo

KONFERENCJA. Biuro Innowacji Społecznych w Trzebnicy - przykład skutecznej aktywizacji zawodowej i społecznej bezrobotnych kobiet +50.

KONFERENCJA. Biuro Innowacji Społecznych w Trzebnicy - przykład skutecznej aktywizacji zawodowej i społecznej bezrobotnych kobiet +50. KONFERENCJA Biuro Innowacji Społecznych w Trzebnicy - przykład skutecznej aktywizacji zawodowej i społecznej bezrobotnych kobiet +50. 25 marca 2014 roku Wsparcie PUP dla osób długotrwale bezrobotnych nowelizacja

Bardziej szczegółowo

REZULTAT: MODEL AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ OSÓB ZAGROŻONYCH WYKLUCZENIEM SPOŁECZNYM NR LOKALNY A 0518

REZULTAT: MODEL AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ OSÓB ZAGROŻONYCH WYKLUCZENIEM SPOŁECZNYM NR LOKALNY A 0518 REZULTAT: MODEL AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ OSÓB ZAGROŻONYCH WYKLUCZENIEM SPOŁECZNYM NR LOKALNY A 0518 WYPRACOWANY W RAMACH PROJEKTU: "PODNOSIMY KWALIFIKACJE WSPIERAMY ROZWÓJ! EMPATIA MODEL LOKALNY Nazwa Projektu:

Bardziej szczegółowo

PO KL Komponent Regionalny podsumowanie i rezultaty

PO KL Komponent Regionalny podsumowanie i rezultaty PO KL Komponent Regionalny podsumowanie i rezultaty Poprawa dostępu do zatrudnienia Wspieranie aktywności zawodowej Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia Rozwój i upowszechnienie

Bardziej szczegółowo

Przedsiębiorczość i przedsiębiorczość społeczna.

Przedsiębiorczość i przedsiębiorczość społeczna. Przedsiębiorczość i przedsiębiorczość społeczna. ekspert: Szymon Medalion prowadząca: Marzena Szewczyk-Nelson Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc

Bardziej szczegółowo

EKONOMIA SPOŁECZNA >2020

EKONOMIA SPOŁECZNA >2020 EKONOMIA SPOŁECZNA >2020 Umowa Partnerstwa Zwiększaniu szans na zatrudnienie grup defaworyzowanych służyć będzie wsparcie sektora ekonomii społecznej oraz zapewnienie jego skutecznego i efektywnego funkcjonowania.

Bardziej szczegółowo

Priorytet IX ROZWÓJ WYKSZTAŁCENIA I KOMPETENCJI W REGIONACH

Priorytet IX ROZWÓJ WYKSZTAŁCENIA I KOMPETENCJI W REGIONACH Priorytet IX ROZWÓJ WYKSZTAŁCENIA I KOMPETENCJI W REGIONACH W ramach Priorytetu IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach realizowane będą działania mające na celu wyrównanie szans edukacyjnych

Bardziej szczegółowo

Katowice r.

Katowice r. Zmiany do Wytycznych w zakresie realizacji przedsięwzięć w obszarze włączenia społecznego i zwalczania ubóstwa z wykorzystaniem środków Europejskiego Funduszu Społecznego i Europejskiego Funduszu Rozwoju

Bardziej szczegółowo

1. Przepływ uczestników projektu Liczba osób, które:

1. Przepływ uczestników projektu Liczba osób, które: Załącznik nr do wniosku beneficjenta o płatność w ramach PO KL Szczegółowa charakterystyka udzielonego wsparcia M Mężczyźni, K Kobiety wartość wskaźnika osiągnięta w danym okresie rozliczeniowym (wg stanu

Bardziej szczegółowo

LUBUSKIE STOWARZYSZENIE PROFILAKTYKI SPOŁECZNEJ W III SEKTORZE

LUBUSKIE STOWARZYSZENIE PROFILAKTYKI SPOŁECZNEJ W III SEKTORZE LUBUSKIE STOWARZYSZENIE PROFILAKTYKI SPOŁECZNEJ W III SEKTORZE O NAS Działalność naszego stowarzyszenia skierowana jest do wszystkich osób zainteresowanych profilaktyką oraz promocją zdrowego i aktywnego

Bardziej szczegółowo

Europejski Fundusz Społeczny wsparciem dla przedsiębiorczości w województwie podlaskim

Europejski Fundusz Społeczny wsparciem dla przedsiębiorczości w województwie podlaskim Europejski Fundusz Społeczny wsparciem dla przedsiębiorczości w województwie podlaskim Łomża, 6 listopada 2014 Europejski Fundusz Społeczny wsparciem dla przedsiębiorczości Podsumowanie działań POKL wdrażanych

Bardziej szczegółowo

W roku 2008 Ośrodek Pomocy Społecznej w Uścimowie przystąpił do realizacji projektu systemowego pt. Nowe umiejętności kapitałem na przyszłość

W roku 2008 Ośrodek Pomocy Społecznej w Uścimowie przystąpił do realizacji projektu systemowego pt. Nowe umiejętności kapitałem na przyszłość W roku 2008 Ośrodek Pomocy Społecznej w Uścimowie przystąpił do realizacji projektu systemowego pt. Nowe umiejętności kapitałem na przyszłość promocja aktywnej integracji społecznej i zawodowej w Gminie

Bardziej szczegółowo

MAMA MOŻE WSZYSTKO. Informacja prasowa, 12 października 2009 r.

MAMA MOŻE WSZYSTKO. Informacja prasowa, 12 października 2009 r. MAMA MOŻE WSZYSTKO Informacja prasowa, 12 października 2009 r. Powrót do pracy po urlopach wychowawczych często jest dla kobiet wyzwaniem, zwłaszcza, że elastyczne formy zatrudnienia, czy praca na odległość

Bardziej szczegółowo

Na stronie internetowej www.job.poznan.pl znajdują się aktualne oferty pracy.

Na stronie internetowej www.job.poznan.pl znajdują się aktualne oferty pracy. Pośrednictwo pracy prowadzone w Powiatowym Urzędzie Pracy w Poznaniu polega na udzielaniu pomocy osobom bezrobotnym i poszukującym pracy w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia oraz pracodawcom w pozyskiwaniu

Bardziej szczegółowo

Działanie 9.1 Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty

Działanie 9.1 Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.1 Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty Cel Działania:

Bardziej szczegółowo

Plan realizacji Gwarancji dla młodzieży w Polsce. 26 września 2014

Plan realizacji Gwarancji dla młodzieży w Polsce. 26 września 2014 Plan realizacji Gwarancji dla młodzieży w Polsce 26 września 2014 1 Sytuacja młodych na rynku pracy w Polsce i Europie Bezrobocie pozostaje nadal głównym problemem dotykającym młodych na rynku pracy. Stopa

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie realizacji projektu systemowego : DOBRY START SZANSĄ NA PRACĘ 2010

Podsumowanie realizacji projektu systemowego : DOBRY START SZANSĄ NA PRACĘ 2010 Podsumowanie realizacji projektu systemowego : DOBRY START SZANSĄ NA PRACĘ 2010 W 2010 roku Ośrodek Pomocy Społecznej w Grybowie realizował projekt systemowy DOBRY START SZANSĄ NA PRACĘ współfinansowany

Bardziej szczegółowo

Wsparcie osób pozos tających bez zatrudnienia, praco wników i pracodawców w ramach POKL oraz kontynuacja tego typu wsparcia w okresie program

Wsparcie osób pozos tających bez zatrudnienia, praco wników i pracodawców w ramach POKL oraz kontynuacja tego typu wsparcia w okresie program Wsparcie osób pozostających bez zatrudnienia, pracowników i pracodawców w ramach POKL oraz kontynuacja tego typu wsparcia w okresie programowania 2014-2020 Podsumowanie wdrażania Programu Operacyjnego

Bardziej szczegółowo

Projekt NA WŁASNE KONTO

Projekt NA WŁASNE KONTO Projekt NA WŁASNE KONTO Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej jest organizacją pozarządową, działającą na rzecz rozwoju polskiej wsi. Od 25 lat pomaga zmieniać jej wizerunek oraz aktywnie wspiera

Bardziej szczegółowo

jest, aby każdy z uczestników projektu objęty został IPD. Nie jest jednak wymogiem, aby przedmiotowe IPD sporządzone było wyłącznie przez PUP.

jest, aby każdy z uczestników projektu objęty został IPD. Nie jest jednak wymogiem, aby przedmiotowe IPD sporządzone było wyłącznie przez PUP. W związku z dużą liczbą pytań dotyczących ogłoszonego naboru w ramach Poddziałania 7.1.1 Aktywna integracja projekty pozakonkursowe realizowane przez OPS, MOPR i PCPR i ogłoszonego konkursu w ramach Poddziałania

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Kapitał Ludzki w województwie śląskim

Program Operacyjny Kapitał Ludzki w województwie śląskim Program Operacyjny Kapitał Ludzki w województwie śląskim Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007-2013 to największy w historii Unii Europejskiej program operacyjny współfinansowany ze środków Europejskiego

Bardziej szczegółowo

Model aktywizacji rodziców samotnie wychowujących dzieci pozostających bez pracy

Model aktywizacji rodziców samotnie wychowujących dzieci pozostających bez pracy Model aktywizacji rodziców samotnie wychowujących dzieci pozostających bez pracy Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Wyzwania w aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych

Bardziej szczegółowo

Działanie 6.1 Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywności zawodowej w regionie.

Działanie 6.1 Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywności zawodowej w regionie. Działanie 6.1 Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywności zawodowej w regionie. Cel Działania: Podniesienie poziomu aktywności zawodowej oraz zdolności do zatrudnienia osób pozostających

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007 2013. Toruń, 29 czerwca 2007

Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007 2013. Toruń, 29 czerwca 2007 Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007 2013 Toruń, 29 czerwca 2007 Struktura PO Kapitał Ludzki uwzględniaj dniająca zmiany wprowadzone po 11 czerwca 2007 r. IP Priorytet I Zatrudnienie i integracja społeczna

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie projektu. Efektywny rozwój aktywnej integracji w gminie Ożarowice

Podsumowanie projektu. Efektywny rozwój aktywnej integracji w gminie Ożarowice Podsumowanie projektu Efektywny rozwój aktywnej integracji w gminie Ożarowice Kilka słów o projekcie... Główny problem, na potrzeby którego został stworzony i zrealizowany niniejszy projekt......zagrożenie

Bardziej szczegółowo

Wzrost spójności terytorialnej

Wzrost spójności terytorialnej WSPARCIE OBSZARÓW WIEJSKICH w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w latach 2007-20132013 w województwie pomorskim CEL GŁÓWNY PO KL wzrost poziomu zatrudnienia i spójności społecznej CELE STRATEGICZNE

Bardziej szczegółowo

OSOBY W WIEKU 18 24 LAT

OSOBY W WIEKU 18 24 LAT Powiatowy Urząd Pracy w Zakopanem - http://www.pupzakopane.pl/ 1 Osoby w wieku 18-24.. 1 2 Osoby w wieku 25-34.. 3 3 Osoby bez kwalifikacji zawodowych.. 4 4 Osoby bez doświadczenia zawodowego.. 5 5 Kobiety

Bardziej szczegółowo

Działania w ramach RPO WSL 2014-2020 wspierane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego istotne z punktu widzenia małych i średnich gmin

Działania w ramach RPO WSL 2014-2020 wspierane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego istotne z punktu widzenia małych i średnich gmin Działania w ramach RPO WSL 2014-2020 wspierane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego istotne z punktu widzenia małych i średnich gmin 29 czerwca 2015 r. Osie Priorytetowe przewidziane do realizacji

Bardziej szczegółowo

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY CZCHÓW NA ROK 2015 PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY CZCHÓW NA ROK 2015

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY CZCHÓW NA ROK 2015 PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY CZCHÓW NA ROK 2015 PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY CZCHÓW NA ROK 2015 CZCHÓW, LUTY 2015 SPIS TREŚCI: I. WPROWADZENIE II. GŁÓWNE ZAŁOŻENIA PROGRAMU AKTYWNOŚCI LOKALNEJ III.CELE PROGRAMU AKTYWNOŚCI LOKALNEJ ORAZ KIERUNKI

Bardziej szczegółowo

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego. Założenia perspektywy finansowej 2014-2020. www.pgie.pl

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego. Założenia perspektywy finansowej 2014-2020. www.pgie.pl Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego Założenia perspektywy finansowej 2014-2020 www.pgie.pl Perspektywa 2014-2020 W latach 2014-2020 Polska otrzyma z budżetu UE ok. 119,5 mld euro. Na

Bardziej szczegółowo

KWESTIONARIUSZ ANKIETY

KWESTIONARIUSZ ANKIETY KWESTIONARIUSZ ANKIETY Płeć: Kobieta Mężczyzna Wiek: 18-25 lat 26-30 lat 31-35 lat 36-40 lat 41-50 lat powyżej 50 lat Okres prowadzenia przedsiębiorstwa: do 1 roku 1-3 lata 3-10 lat 10-20 lat powyżej 20

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku. REGIONALNY PLAN DZIAŁAŃ NA RZECZ ZATRUDNIENIA NA 2016 R. Sprawozdanie z realizacji

Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku. REGIONALNY PLAN DZIAŁAŃ NA RZECZ ZATRUDNIENIA NA 2016 R. Sprawozdanie z realizacji Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku REGIONALNY PLAN DZIAŁAŃ NA RZECZ ZATRUDNIENIA NA 2016 R. Sprawozdanie z realizacji Zasady monitorowania PRPD/2016 sprawozdanie roczne na podstawie sprawozdań przekazanych

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY. na terenie miasta Legionowo na lata

GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY. na terenie miasta Legionowo na lata GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY na terenie miasta Legionowo na lata 2014-2016 I. Wstęp Gmina Legionowo od kilku lat realizuje zadania wynikające z działań systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem

Bardziej szczegółowo

Kurs inspiracji poradnictwo grupowe

Kurs inspiracji poradnictwo grupowe SZKOLENIA OTWARTE-DOSTĘPNE DLA WSZYSTKICH ZAINTERESOWANYCH Zgłoszenia przyjmujemy do dnia poprzedzającego rozpoczęcie zajęć. Nabór: e-mail: walbrzych.ciz@dwup.pl, tel. 74/ 88 66 539, 537, 522 08-12 kwietnia

Bardziej szczegółowo

PROGRAM AKTYWIZACJA I INTEGRACJA RAPORT Z REALIZACJI

PROGRAM AKTYWIZACJA I INTEGRACJA RAPORT Z REALIZACJI 2016 PROGRAM AKTYWIZACJA I INTEGRACJA RAPORT Z REALIZACJI POWIATOWY URZĄD PRACY W NYSIE Program Aktywizacja i Integracja (PAI) w 2016 roku realizowany był przez Powiatowy Urząd Pracy w Nysie w oparciu

Bardziej szczegółowo

Innowacyjny model aktywizacji

Innowacyjny model aktywizacji Innowacyjny model aktywizacji zawodowej uczestników WTZ Temat innowacyjny: "Współpraca podmiotów działających w obszarze zatrudnienia oraz integracji i pomocy społecznej z przedsiębiorcami w zakresie ułatwiania

Bardziej szczegółowo

Projekty współpracy ponadnarodowej w perspektywie konkursy organizowane w ramach Działania 4.3 PO WER. Warszawa, 8 czerwca 2016 r.

Projekty współpracy ponadnarodowej w perspektywie konkursy organizowane w ramach Działania 4.3 PO WER. Warszawa, 8 czerwca 2016 r. Projekty współpracy ponadnarodowej w perspektywie 2014-2020 konkursy organizowane w ramach Działania 4.3 PO WER Warszawa, 8 czerwca 2016 r. Podejście do współpracy ponadnarodowej i innowacji społecznych

Bardziej szczegółowo

DZIAŁANIA WDRAŻANE PRZEZ URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

DZIAŁANIA WDRAŻANE PRZEZ URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO Komponent regionalny Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki DZIAŁANIA WDRAŻANE PRZEZ URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego Działania wdrażane przez Wydział

Bardziej szczegółowo

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Informacja o realizacji do 31 grudnia 2012 roku projektu Powiatowego Urzędu Pracy w Dębicy pt. Więcej szans w powiecie dębickim Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Bardziej szczegółowo

ZAPROSZENIE NA SZKOLENIA ETAPU UPOWSZECHNIANIA PRODUKTU FINALNEGO

ZAPROSZENIE NA SZKOLENIA ETAPU UPOWSZECHNIANIA PRODUKTU FINALNEGO BD CENTER SPÓŁKA Z O.O. ul. Broniewskiego 1 35-222 Rzeszów tel. (017) 855 20 29 fax (017) 858 12 94 szkolenia@bdcenter.pl www.bdcenter.pl ZAPROSZENIE NA SZKOLENIA ETAPU UPOWSZECHNIANIA PRODUKTU FINALNEGO

Bardziej szczegółowo

Nowsze Mazowsze podsumowanie 2012 roku

Nowsze Mazowsze podsumowanie 2012 roku Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych ul. Jagiellońska 74, 03-301 Warszawa tel. (0-22) 542 20 00, fax (0-22) 698 31 44 www.mazowia.eu, e-mail: mjwpu@mazowia.eu Warszawa, 14 stycznia 2013 r.

Bardziej szczegółowo

I. Sytuacja na rynku pracy w powiecie zawierciańskim na dzień r.

I. Sytuacja na rynku pracy w powiecie zawierciańskim na dzień r. I. Sytuacja na rynku pracy w powiecie zawierciańskim na dzień 30.04.2014r. Według stanu na dzień 30.04.2014r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Zawierciu zarejestrowanych było ogółem 7 630 osób, w tym 3 766

Bardziej szczegółowo

Tabela nr 9 Wskaźniki monitoringu celów operacyjnych

Tabela nr 9 Wskaźniki monitoringu celów operacyjnych Tabela nr 9 Wskaźniki monitoringu celów operacyjnych CEL OPERACYJNY WSKAŹNIK PRODUKTU WSKAŹNIK REZULTATU WSKAŹNIK DYNAMIKI 1.1.Aktywizacja społeczna i zawodowa osób i grup zagrożonych wykluczeniem społecznym

Bardziej szczegółowo

Szczecin, dnia 4 lutego 2015 roku

Szczecin, dnia 4 lutego 2015 roku Szczecin, dnia 4 lutego 2015 roku Liczba podmiotów ekonomii społecznej utworzonych dzięki wsparciu z EFS 24 Liczba osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, które zakończyły udział w projekcie 6809 Liczba

Bardziej szczegółowo

Dorota Wróblewska Dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Toruniu

Dorota Wróblewska Dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Toruniu Program Operacyjny Kapitał Ludzki w Województwie Kujawsko-Pomorskim Znaczenie Priorytetu VII Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki a wspieranie procesu integracji społecznej Dorota Wróblewska Dyrektor Regionalnego

Bardziej szczegółowo

Wspieranie kształcenia i zatrudniania ludzi młodych

Wspieranie kształcenia i zatrudniania ludzi młodych Międzynarodowe warsztaty Zatrudnienie, równouprawnienie, bezpieczeństwo socjalne (nestor) Wspieranie kształcenia i zatrudniania ludzi młodych Nikogo nie wolno pozostawić samemu sobie pomysły działań i

Bardziej szczegółowo

Rola regionalnej polityki społecznej

Rola regionalnej polityki społecznej Konferencja, 20-21 listopada 2014 roku, Ustroń, hotel Wilga Rola regionalnej polityki społecznej w integracji społecznej mieszkańców województwa śląskiego Konferencja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej

Bardziej szczegółowo

PROJEKT SYSTEMOWY CHCĘ I MOGĘ PRACOWAĆ LATA REALIZACJI

PROJEKT SYSTEMOWY CHCĘ I MOGĘ PRACOWAĆ LATA REALIZACJI PROJEKT SYSTEMOWY CHCĘ I MOGĘ PRACOWAĆ LATA REALIZACJI 2008-2013 W roku 2008 w ramach Umowy Ramowej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki zawartej z Wojewódzkim Urzędem Pracy w Poznaniu Ośrodek Pomocy Społecznej

Bardziej szczegółowo

MAM SZANSĘ BYĆ AKTYWNYM

MAM SZANSĘ BYĆ AKTYWNYM Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Baniach Mazurskich pod Kierownictwem Pani Marianny Wus pozyskał w roku 2011 dodatkowe środki finansowe na realizację projektu Mam szansę być aktywnym współfinansowanego

Bardziej szczegółowo

Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Pszczyna na lata

Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Pszczyna na lata Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Pszczyna na lata 2016-2018 Wprowadzenie Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Pszczyna na lata 2016-2018 został opracowany w oparciu o ustawę o wspieraniu

Bardziej szczegółowo

PERSPEKTYWY NA LEPSZE JUTRO

PERSPEKTYWY NA LEPSZE JUTRO PERSPEKTYWY NA LEPSZE JUTRO to program opracowany przez doradców zawodowych mający na celu aktywizację osób bezrobotnych i poszukujących pracy z orzeczoną niepełnosprawnością. Z wieloletnich doświadczeń

Bardziej szczegółowo

Priorytet VIII. Regionalne kadry gospodarki

Priorytet VIII. Regionalne kadry gospodarki Priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki 1 Alokacja środków na województwo mazowieckie na lata 2007-2013 w ramach Priorytetu VIII PO KL (w euro)* Ogółem: 202 889 967,07 * Zgodnie ze Szczegółowym Opisem

Bardziej szczegółowo

Możliwości rozwoju placówki. Fundusze kilka słów wstępu. EFRR a EFS

Możliwości rozwoju placówki. Fundusze kilka słów wstępu. EFRR a EFS Możliwości rozwoju placówki z wykorzystaniem funduszy UE II KRAJOWA KONFERENCJA DYREKTORÓW SZKÓŁ KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Miętne, 18 kwietnia 2009 r. Fundusze kilka słów wstępu Dzięki funduszom strukturalnym

Bardziej szczegółowo

PROJEKT KROK W DOROSŁOŚĆ

PROJEKT KROK W DOROSŁOŚĆ KROK W DOROSŁOŚĆ PROJEKT REALIZOWANY PRZEZ POWIAT KWIDZYŃSKI, POPRZEZ POWIATOWE CENTRUM POMOCY RODZINIE W KWIDZYNIE, WSPÓŁFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ, W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO.

Bardziej szczegółowo

2 Zakres projektu. Projekt finansowany ze środków Funduszu Pracy w ramach 10% przeznaczonych na realizację programów specjalnych dla powiatu w 2014r.

2 Zakres projektu. Projekt finansowany ze środków Funduszu Pracy w ramach 10% przeznaczonych na realizację programów specjalnych dla powiatu w 2014r. Regulamin uczestnictwa w projekcie pn. Gotowi na zmiany finansowanym ze środków Funduszu Pracy w ramach 10% przeznaczonych na realizację programów specjalnych dla powiatu w 2014 r. 1 Informacje ogólne

Bardziej szczegółowo

PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI wybrane działania dla przedsiębiorców. człowiek najlepsza inwestycja

PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI wybrane działania dla przedsiębiorców. człowiek najlepsza inwestycja człowiek najlepsza inwestycja PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI 2007-2013 - wybrane działania dla przedsiębiorców Wydatek współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXI/144/2012 RADY POWIATU GOLUBSKO-DOBRZYŃSKIEGO. z dnia 24 maja 2012 r.

UCHWAŁA NR XXI/144/2012 RADY POWIATU GOLUBSKO-DOBRZYŃSKIEGO. z dnia 24 maja 2012 r. UCHWAŁA NR XXI/144/2012 RADY POWIATU GOLUBSKO-DOBRZYŃSKIEGO z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie przyjęcia Powiatowego Programu Aktywności Lokalnej na lata 2012 2013 Na podstawie art. 12 pkt 11 ustawy z dnia

Bardziej szczegółowo

Powiatowy Urząd Pracy w Oświęcimiu INWESTYCJA W KAPITAŁ LUDZKI POWIATU OŚWIĘCIMSKIEGO

Powiatowy Urząd Pracy w Oświęcimiu INWESTYCJA W KAPITAŁ LUDZKI POWIATU OŚWIĘCIMSKIEGO Powiatowy Urząd Pracy w Oświęcimiu INWESTYCJA W KAPITAŁ LUDZKI POWIATU OŚWIĘCIMSKIEGO Projekty Powiatowego Urzędu Pracy w Oświęcimiu finansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu

Bardziej szczegółowo

Leszno. Europejski Funduszu Społeczny w Wielkopolsce zaproszenie do współpracy

Leszno. Europejski Funduszu Społeczny w Wielkopolsce zaproszenie do współpracy www.leszno.roefs.pl Leszno Europejski Funduszu Społeczny w Wielkopolsce zaproszenie do współpracy Już od 2004 roku wielkopolskie organizacje i instytucje mogą korzystać ze środków Europejskiego Funduszu

Bardziej szczegółowo

Innowacyjna edukacja nowe możliwości zawodowe

Innowacyjna edukacja nowe możliwości zawodowe Innowacyjna edukacja nowe możliwości zawodowe 1 7 marca 2017 Innowacyjna edukacja nowe możliwości zawodowe Kolejny projekt rozszerzający praktyczną naukę zawodu w przedsiębiorstwach, realizowany zawodowe

Bardziej szczegółowo

MODERNIZACJA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO W MAŁOPOLSCE PROJEKT SYSTEMOWY WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO

MODERNIZACJA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO W MAŁOPOLSCE PROJEKT SYSTEMOWY WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO MODERNIZACJA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO W MAŁOPOLSCE PROJEKT SYSTEMOWY WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO KRAKÓW 2013 Wydawca: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego Departament Edukacji i Kształcenia Ustawicznego

Bardziej szczegółowo

AKTYWIZACJA SPOŁECZNO ZAWODOWA OSÓB BEZROBOTNYCH W GMINIE NOWY STAW

AKTYWIZACJA SPOŁECZNO ZAWODOWA OSÓB BEZROBOTNYCH W GMINIE NOWY STAW AKTYWIZACJA SPOŁECZNO ZAWODOWA OSÓB BEZROBOTNYCH W GMINIE NOWY STAW projekt realizowany przez MIEJSKI OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ w NOWYM STAWIE Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej Program

Bardziej szczegółowo