VADEMECUM WIEDZY PRAWNICZEJ. Poczta do prawnika: Urlop dla poratowania zdrowia

Transkrypt

1 VADEMECUM WIEDZY PRAWNICZEJ Poczta do prawnika: Urlop dla poratowania zdrowia Poniżej zamieszczamy historię starań nauczycielki o udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia: wystąpienie do redakcji z prośbą o pomoc, opinię prawną i opis sposobu załatwienia sprawy. Z historii tej wyłania się obraz gminnej samowoli i despotyzmu, ślepej dyspozycyjności wobec władzy oraz zwykłego draństwa w sprawie, która od początku nie powinna budzić wątpliwości. Trudno jest powiedzieć, jak przeciwstawiać się tego rodzaju praktykom, skoro organy prowadzące szkoły, do których można by się odwołać od takich działań dyrektorów szkół, same ich do tego zmuszają, a na wszechwładzę niektórych wójtów nie ma środków odwoławczych. Zarówno jedni, jak i drudzy powinni jednak wiedzieć, że grozi im odpowiedzialność materialna na podstawie art Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.), jeżeli w razie bezprawnej odmowy udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia nastąpi szkoda na zdrowiu nauczyciela, np. na skutek niemożności przeprowadzenia zalecanego zabiegu lub niemożności odbycia leczenia rehabilitacyjnego. Bezprawna odmowa udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia stanowi także wykroczenie przeciwko prawom pracownika, o którym mowa w art. 282 par. 1 pkt 2 Ustawy z dnia 26 1 / 9

2 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, ze zm.), za które grozi kara grzywny w wysokości od do zł. Od odmowy udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia przysługuje również roszczenie do sądu pracy, na którego prawomocne rozstrzygnięcie trzeba jednak oczekiwać około 2 lat, co sprawia, że w wielu wypadkach domaganie się urlopu zdrowotnego staje się już bezprzedmiotowe. Bogumił Soczyński List do redakcji Maria F.: Jestem nauczycielką z wieloletnim stażem pracy. W listopadzie 2012 r. złożyłam wniosek o udzielenie rocznego płatnego urlopu dla poratowania zdrowia od grudnia 2012 r. do grudnia 2013 r. Pani dyrektor, powołując się na art. 73 ust. 7 Karty Nauczyciela, zastanawia się, czy może mi udzielić takiego urlopu, skoro posiadam obecnie gospodarstwo rolne. Jestem żoną rolnika, który opłaca KRUS i prowadzi działalność rolniczą. Po kilkunastu latach małżeństwa mąż dopisał mnie jako współwłaściciela do swojego gospodarstwa rolnego. W tym gospodarstwie rolnym nigdy nie pracowałam i nadal nie zamierzam prowadzić działalności rolniczej ani żadnej działalności zarobkowej na swój własny rachunek. Zostałam współwłaścicielką gospodarstwa raczej z uwagi na ewentualne sprawy losowe, a także ze względu na to, że inwestuję moje oszczędności w dom. Pani dyrektor mojej szkoły chce, abym podpisała oświadczenie, że nie jestem właścicielem gospodarstwa ani nie prowadzę działalności rolniczej. Nie mogę tego podpisać, bo przecież jestem współwłaścicielką, ale mimo to nie prowadzę działalności zarobkowej na swój własny rachunek. Czy mam prawo skorzystać z rocznego płatnego urlopu dla poratowania zdrowia i czy powinnam podpisywać jeszcze jakieś oświadczenia, skoro złożyłam już wniosek i orzeczenie lekarskie? 2 / 9

3 Czy prawo do urlopu dla poratowania zdrowia może być warunkowane składaniem przez nauczyciela właściciela gruntów rolnych dodatkowych oświadczeń, np. o nieprowadzeniu działalności rolniczej? Opinia prawna Uregulowany w art. 73 Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, ze zm.) urlop dla poratowania zdrowia jest szczególnym świadczeniem pracowniczym, przysługującym w ramach istniejącego indywidualnego stosunku pracy łączącego nauczyciela ze szkołą. Jego celem jest przeprowadzenie zaleconego leczenia, w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo roku. O potrzebie udzielenia wskazanego urlopu orzeka lekarz ubezpieczenia zdrowotnego leczący nauczyciela. W razie spełnienia przez wnioskodawcę ustawowych przesłanek nabycia prawa do urlopu, jego udzielenie jest w zasadzie obowiązkiem dyrektora szkoły (zob. uchwała SN z dnia 14 lutego 2012 r., III PZP 1/12). Przepis art. 73 ust. 7 Karty Nauczyciela stanowi, że w okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia nauczyciel nie może nawiązać stosunku pracy lub podjąć innej działalności zarobkowej. Nie ma podstaw do wywodzenia ze wskazanego przepisu istnienia obowiązku przedkładania przez nauczyciela dodatkowych oświadczeń lub zaświadczeń w tym zakresie. Na marginesie należy dodać, że samo posiadanie lub własność gospodarstwa nie mogą być kwalifikowane jako jego prowadzenie, jeżeli nie wiąże się z nimi wykonywanie określonej działalności rolniczej (zob. wyrok SN z dnia 29 września 2005 r., I UK 16/05). W razie odmowy udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia nauczyciel może dochodzić swoich 3 / 9

4 roszczeń w tym przedmiocie na drodze sądowej, w trybie przepisów o postępowaniu odrębnym z zakresu prawa pracy. Tomasz Gryczan.. Bogumił Soczyński radca prawny List nauczycielki Drodzy Państwo! Jeszcze raz pragnę wyrazić swoją ogromną wdzięczność za szybkie nadesłanie opinii prawnej w mojej sprawie dotyczącej urlopu zdrowotnego. Już następnego dnia pokazałam tę opinię pani dyrektor w mojej szkole. Niestety, pani dyrektor nie podzieliła mojej radości, (cały art. łącznie z opisem sposobu załatwienia sprawy w: PO nr 3, str. 10 i 11) 4 / 9

5 Poczta do prawnika Urlop wychowawczy Hanna R.: Czy nauczycielka, która wystąpiła z wnioskiem o udzielenie urlopu wychowawczego w wymiarze 5 tygodni, do połowy lutego 2013 r., nabyła prawo do tego urlopu, zgodnie z art. 67a ust. 3 Karty Nauczyciela? ( ) (odp. prawnika mec. B. Soczyńskiego w: PO nr 3, str. 9) Poczta do prawnika W sprawie świadczenia kompensacyjnego Stefania B.: Czy w świetle obowiązujących przepisów mam prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, jeżeli byłam zatrudniona w domach dziecka na podstawie Karty Nauczyciela? ( ) (odp. prawnika mec. B. Soczyńskiego w: PO nr 3, str. 9) Poczta do prawnika 5 / 9

6 Urlop zdrowotny a staż na dyplomowanego Tadeusz M.: Czy urlop dla poratowania zdrowia przerywa okres stażu na nauczyciela dyplomowanego? (odp. prawnika T. Gryczana w: PO nr 3, str. 12) Akty prawne Nowe ustawy i rozporządzenia * Ustawa z dnia 10 października 2012 r. o zmianie zakresu obowiązywania Protokołu fakultatywnego do Konwencji o prawach dziecka w sprawie angażowania dzieci w konflikty zbrojne, przyjętego dnia 25 maja 2000 r. w Nowym Jorku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1335) * Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie wyrażenia zgody na zwiększenie wielkości wynagrodzeń bezosobowych w roku 2012 (Dz. U. z 2012 r., poz. 1353) * Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity) (Dz. U. z 2012 r., poz. 1356) * Rozporządzenie Ministra Pracy I Polityki Społecznej z dnia 4 grudnia 2012 r. w sprawie sprawozdań rzeczowo-finansowych z wykonywania zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej (Dz. U. z dnia 7 grudnia 2012 r., poz. 1371) 6 / 9

7 * Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 6 grudnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich (Dz. U. z 2012 r., 1392) * Rozporządzenie Ministra Kultury I Dziedzictwa Narodowego z dnia 5 grudnia 2012 r. w sprawie wymagań kwalifikacyjnych uprawniających do zajmowania w bibliotekach stanowisk bibliotekarskich oraz stanowisk dla specjalistów innych zawodów związanych z działalnością biblioteczną (Dz. U. z 2012 r., poz. 1394) * Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 listopada 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie realizacji programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania (Dz. U. z 2012 r., poz. 1402) * Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 grudnia 2012 r. w sprawie sposobu organizacji obsługi bibliotecznej w podmiotach leczniczych oraz sposobu współdziałania bibliotek publicznych w wykonywaniu tej obsługi (Dz. U. z 2012 r., poz. 1406) * Ustawa z dnia 9 listopada 2012 r. o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych (Dz. U. z 2012 r., poz. 1413) * Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 grudnia 2012 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu programów zdrowotnych (Dz. U. z 2012 r., poz. 1422) * Ustawa z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej (m. in.: o ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych) (Dz. U. z 2012 r., poz. 1456) * Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie algorytmu ustalania kwot środków Funduszu Pracy na finansowanie zadań w 7 / 9

8 województwie (Dz. U. z 2012 r., poz. 1457) * Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 grudnia 2012 r. w sprawie stawek, szczegółowego sposobu oraz trybu udzielania i rozliczania dotacji przedmiotowych do podręczników szkolnych (Dz. U. z 2012 r., 1501) * Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie sposobu, trybu i terminów występowania do Narodowego Funduszu Zdrowia oraz udostępniania przez Narodowy Fundusz Zdrowia świadczeniobiorcy informacji o prawie do świadczeń opieki zdrowotnej oraz o udzielonych mu świadczeniach (Dz. U. z 2012 r., poz. 1505) * Ustawa z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2012 r., poz. 1519) * Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 grudnia 2012 r. sygn. akt K 28/11 (dot. ustawy o świadczeniach rodzinnych) (Dz. U. z 2012 r., poz. 1554) wybrała Barbara Ellwart Bezpłatna porada prawna 8 / 9

9 Przypominamy, że wszyscy prenumeratorzy Przeglądu Oświatowego mogą bezpłatnie korzystać z porady prawnej udzielanej drogą ową i listowną oraz telefonicznie, a w sprawach szczególnych również osobiście w naszej redakcji (po telefonicznej rozmowie) od poniedziałku do czwartku w godz. od do red. 9 / 9