P oprawa kontroli glikemii, której
|
|
- Ludwika Janik
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Opieka kliniczna/edukacja/żywienie/ B a d a n i a p s y c h o s p o ł e c z n e P R A C A O R Y G I N A L N A ISSN P R A C A O R Y G I N A L N A Porównanie zmienności stężeń glukozy związanych z leczeniem insuliną glarginą oraz insuliną średnio długodziałającą stosowanych jako insulina bazowa w algorytmie wielu wstrzyknięć u młodzieży chorującej na cukrzycę typu 1 Comparison of glycemic variability associated with insulin glargine and intermediate-acting insulin when used as the basal component of multiple daily injections for adolescents with type 1 diabetes Przedrukowano za zgodą z: Diabetes Care 2009; 32: NEIL H. WHITE 1 H. PETER CHASE 2 SILVA ARSLANIANAN 3 WILLIAM V. TAMBORLANE 4 THE 4030 STUDY GROUP* WSTĘP. Celem pracy było porównanie zmienności stężeń glukozy w trakcie leczenia insuliną glarginą i NPH/Lente stosowanych jako insulina bazowa w algorytmie wielokrotnych wstrzyknięć u młodzieży chorującej na cukrzycę typu 1. MATERIAŁ I METODY. Zebrano dane pochodzące z systemu ciągłego monitorowania glikemii w podgrupie pacjentów (n = 90), którzy wyrazili zgodę na korzystanie z tej bazy podczas kontrolowanego, randomizowanego, otwartego badania oceniającego bezpieczeństwo i skuteczność insulin glarginy i NPH/Lente stosowanych z insuliną lispro jako element algorytmu wielokrotnych wstrzyknięć. WYNIKI. Leczenie insuliną glarginą spowodowało istotną redukcję zmienności stężeń glukozy mierzonych jako SD wartości glikemii [skorygowana średnia zmiana od wartości wyjściowych do 24. tygodnia: 13,4 mg/dl ( 0,74 mmol/l); p 0,05]; średnia amplituda wahań glikemii [ 34,4 mg/dl ( 1,91 mmol/l); p 0,0001] i wartość M [ 9,6 mg/dl ( 0,53 mmol/l); p 0,03]. Odpowiadające im redukcje wahań glikemii przy stosowaniu insuliny NPH/Lente nie osiągnęły progu istotności. WNIOSKI. Stosowanie insuliny glarginy wiąże się z większym zmniejszeniem zmienności poziomów glikemii w porównaniu z insuliną NPH/Lente u młodzieży chorującej na cukrzycę typu 1. Diabetes Care PL 2009, tom 6, nr 1, s Department of Pediatrics and Medicine, Pediatric Patient-Oriented Research Unit, Washington University School of Medicine, St. Louis Children s Hospital, St. Louis, Missouri, Stany Zjednoczone; 2 Barbara Davis Center, University of Colorado, Aurora, Colorado, Stany Zjednoczone; 3 Department of Pediatrics, University of Pittsburgh School of Medicine, Pittsburgh, Pennsylvania, Stany Zjednoczone; 4 Department of Pediatrics, Yale Center for Clinical Investigation, Yale University School of Medicine, New Haven, Connecticut, Stany Zjednoczone Adres do korespondencji: Neil H. White, white_n@kids.wustl.edu Opublikowano przed wydrukowaniem na: 23 grudnia 2008 r.; DOI: /dc Copyright 2008 by the American Diabetes Association American Diabetes Association nie odpowiada za jakość tłumaczenia Diabetes Care PL 2009, tom 6, nr 1, s Tłumaczenie: dr n. med. Anna Korzon-Burakowska Wydanie polskie: Via Medica sp. z o.o. sp.k. *Pełną listę członków the 4030 Study Group zamieszczono w części Podziękowania. P oprawa kontroli glikemii, której celem jest zapobieganie lub opóźnienie występowania powikłań z grupy mikroangiopatii, ma kluczowe znaczenie u dzieci i młodzieży chorujących na cukrzycę typu 1, ale często dążenie do niej wiąże się z pojawieniem się hipoglikemii [1, 2]. Ciągłe wahania glikemii przy niskich stężeniach hemoglobiny glikowanej (HbA 1c ) mogą stanowić istotny powód zwiększonego ryzyka poważnych hipoglikemii podczas intensywnej insulinoterapii, jaką stosowano w Diabetes Control and Complications Trial [2, 3]. W wielu badaniach sugerowano, że zmiany wartości glikemii mogą odgrywać niezależną rolę w rozwoju powikłań cukrzycy [4 8]. Dlatego niektórzy badacze stwierdzili, że zmienność stężeń glukozy w połączeniu z wartością HbA 1c stanowi istotny wskaźnik kontroli glikemii oraz ryzyka przewlekłych powikłań [9, 10]. Insulina glargina (Lantus, Sanofi Aventis US, Bridgewater, NJ) jest insuliną bazalną, która cechuje się brakiem szczytu działania i ograniczoną zmiennością wchłaniania z miejsca podania [11]. Jej stosowanie w ramach algorytmu wielokrotnych wstrzyknięć (MDI, multiple daily injection) skutkowało dobrym wyrównaniem glikemii i mniejszą częstością hipoglikemii w porównaniu z insuliną NPH u dorosłych chorych na cukrzycę typu 1 lub 2 [12, 13]. Jednak względną skuteczność algorytmu wielokrotnych wstrzyknięć z zastosowaniem insuliny glarginy w porównaniu z insulinami średnio długodziałającymi w tym samym algoryt- 15
2 Porównanie zmienności stężeń glukozy mie u pacjentów pediatrycznych oceniano dotychczas tylko w jednym dużym, randomizowanym badaniu, w którym nie analizowano jednak zmienności wartości glikemii [14]. Dlatego też przeprowadzono dużą, randomizowaną próbę kliniczną obejmującą młodzież chorującą na cukrzycę typu 1 w celu porównania tych dwóch sposobów leczenia metodą intensywnej inulinoterapii. Drugorzędnym celem tego badania było porównanie zmienności poziomów glikemii podczas leczenia insuliną glarginą i insuliną średnio długodziałającą (NPH lub Lente) stosowanych jako insuliny bazowe w algorytmie wielokrotnych wstrzyknięć. W obu badanych grupach pacjenci otrzymywali insulinę lispro przed posiłkami (Humalog; Eli Lilly and Co; Indianapolis, IN). W niniejszej pracy przedstawiono wyniki analizy danych grupy pacjentów, którzy wyrazili zgodę na stosowanie systemu ciągłego monitorowania glikemii (CGMS, continous glucose monitoring system) w celu oceny zmienności stężeń glukozy. Wszystkie rezultaty randomizowanego badania z grupą kontrolną przedstawiono w innej publikacji [15]. Materiał i metody Plan badania i metody wcześniej opisali Chase i wsp. [15]. W randomizowanym badaniu porównującym insulinę glarginę z insuliną NPH/Lente uczestniczyli chorzy na cukrzycę typu 1 (n = 175), którzy stosowali przed posiłkami insulinę lispro w algorytmie wielokrotnych wstrzyknięć. W celu porównania zmienności śródmiąższowych poziomów glikemii w dwóch stosowanych algorytmach wyłoniono również podgrupę pacjentów (glargina, n = 74; NPH/Lente, n = 75), którzy wyrazili zgodę na stosowanie CGMS (Medtronic/MiniMed, Northridge, CA), dokonującego pomiarów śródmiąższowego stężenia glukozy co 5 minut przez 3 dni metodą glukooksydazową. Wykazano, że dokładność pomiarów za pomocą CGSM była podobna w poszczególnych dniach [16]. Mediana relatywnej bezwzględnej różnicy pomiędzy wartościami glikemii czujnika i wartościami referencyjnymi wynosiła 11% w warunkach ambulatoryjnych [17]. W prezentowanym badaniu ani pacjenci, ani pracownicy medyczni zaangażowani w badanie nie znali wyników pomiarów CGMS, które nie były wykorzystywane do modyfikacji leczenia cukrzycy, a jedynie do oceny zmienności wartości glikemii. Kryteria włączenia i dane wyjściowe Do badania włączono pacjentów w wieku 9 17 lat z cukrzycą typu 1 (czas trwania 2 lat) w stopniu dojrzewania większym lub równym 2 w skali Tannera, ze stężeniem HbA 1c wynoszącym 7,0 9,5%. Chorzy przyjmowali insulinę przynajmniej 2 razy dziennie lub leczono ich ciągłym podskórnym wlewem insuliny. Z badania wykluczono osoby, które przebyły kwasicę ketonową w okresie 3 miesięcy poprzedzających badanie lub 2 albo więcej epizodów poważnej hipoglikemii (definiowanej jako zdarzenie, podczas którego pacjent wymagał pomocy ze strony innej osoby i stwierdzano jednocześnie albo stężenie glukozy poniżej 36 mg/dl (2,0 mmol/l), albo natychmiastową poprawę stanu pacjenta po podaniu doustnie węglowodanów, dożylnie glukozy lub glukagonu domięśniowo w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Pacjenci musieli wyrazić zgodę na wykonywanie domowych pomiarów glikemii (SBGM, self blood glucose monitoring). Badany lek Pacjentów losowo przydzielono do grupy otrzymującej albo insulinę glarginę raz dziennie przed śniadaniem lub średnio długodziałającą insulinę NPH/Lente 2 razy dziennie; dawki początkowe wynosiły 40 50% całkowitej dawki dobowej insuliny. Pacjenci z obu grup otrzymywali insulinę lispro przed każdym posiłkiem w dawce zależnej od zawartości węglowodanów w posiłku z indywidualnie dobranymi dawkami korygującymi na podstawie stopnia odchylenia wartości glikemii od wartości założonej. Ciągły pomiar glikemii Śródmiąższowe stężenie glukozy mierzono w 3 okresach (tydzień 0., tydzień 12. i tydzień 24.) w każdym z nich przez 3 kolejne dni. Pacjenci byli zobowiązani do wprowadzania co najmniej 4 wyników pomiarów glikemii dziennie w celu skalibrowania CGMS i do zapisywania istotnych faktów, takich jak bolusy insuliny, przekąski i ćwiczenia fizyczne. Miary kontroli i zmienności wartości glikemii Wyrównanie glikemii oceniano, uwzględniając stężenie HbA 1c na początku badania, w 12. i 24. tygodniu oraz biorąc pod uwagę punkty czasowe, w których wartości glikemii CGSM wynosiły poniżej 70, poniżej 50, nie więcej niż 40, co najmniej 250 i co najmniej 350 mg/dl (3,89, < 2,78, 2,22, 13,88 i 19,45 mmol/l) (tab. 1). Stężenie HbA 1c mierzono metodą HPLC (high-performance liquid chromatography) za pomocą analizera Bio-Rad Variant II (Bio-Rad Hercules, CA). System uzyskał certyfikat Narodowego Programu Standaryzacji Hemoglobiny Glikowanej z wartościami wyznaczonymi metodą referencyjną w Diabetes Control and Complicatons Trial; wartość prawidłowa wynosi 4,27 6,07% współczynniki zmienności 1,94 i 2,58% przy wartościach HbA 1c odpowiednio 6,25 i 12,5%. Miarami zmienności glikemii CGMS były: 1. odchylenie standardowe (SD, standard deviation) od średniej wartości z czujnika; 2. średnia amplituda wahań glikemii (MAGE, mean amplitude of glycemic excursion) [18, 19] i 3. wartość M wyrażona poprzez wzór podany poniżej [19]. Obliczono liczbę minut, podczas których stężenie glikemii wynosiło poniżej 70, poniżej 50, nie więcej niż 40, co najmniej 250 i co najmniej 350 mg/ /dl (< 3,89, < 2,78, 2,22, 13,88 i 19,45 mmol/l). Do analizy zakwalifikowano tylko dane tych chorych, u których dysponowano zapisem CGSM z odpowiednio długiego okresu (tj. zarejestrowane wartości glikemii przez 24 godziny każdego dnia) i u których zbierano dane w odpowiednim terminie w trakcie trwania badania. Niektórych chorych z grupy stosującej insulinę glarginę (n = 29) i insulinę NPH/Lente (n = 30) wykluczono z analizy z powodu rozbieżności pomiędzy wynikami CGMS i SMBG (pomiarami dokonanymi przez samego pacjenta), a także braku zaznajomienia się z mechaniką CGMS lub też z powodu problemów technicznych w trakcie pomiarów CGMS. Dane 45 pacjentów nadawały się do analizy na początku badania i w każdym punkcie końcowym, zaś 33 pacjentów z grupy stosującej insulinę 16
3 Neil H. White i wsp. Tabela 1. Skorygowana średnia zmiany od wartości wyjściowych w czasie, w którym wartości były powyżej lub poniżej określonych stężeń glukozy w podgrupie stosującej system ciągłego monitorowania glikemii Insulina glargina NPH/Lente Różnica Średnia Średnia Skorygowana n p vs. wartość n p vs. wartość p próby próby średnia wyjściowa wyjściowa [min/d.] [min/d.] < 70 mg/dl (< 3,89 mmol/l) Początek badania , ,5 Tydzień ,0 0, ,8 0, ,4 0,4040 Tydzień ,2 0, ,3 0, ,6 0,1163 < 50 mg/dl (< 2,78 mmol/l) Początek badania 45 25, ,2 Tydzień ,0 0, ,6 0, ,9 0,6315 Tydzień ,4 0, ,8 0, ,2 0, mg/dl ( 2,22 mmol/l) Początek badania 45 12,7 45 6,9 Tydzień ,4 0, ,6 0,2550 5,9 0,7089 Tydzień ,0 0, ,8 0, ,9 0, mg/dl ( 13,88 mmol/l) Początek badania , ,4 Tydzień ,9 0, ,3 0, ,8 0,1756 Tydzień ,1 0, ,9 0, ,2 0, mg/dl ( 19,43 mmol/l) Początek badania , ,9 Tydzień ,4 0, ,2 0, ,7 0,1214 Tydzień ,6 0, ,9 0, ,1 0,5523 glarginę i 36 osób z grupy przyjmującej insulinę NPH/Lente dysponowało danymi na początku badania i w 24. tygodniu próby. Wyniki Wszystkie rezultaty badania przedstawiono w innej publikacji [15]. Podsumowując, zmiana stężenia HbA 1c pomiędzy wartością wyjściową a 24. tygodniem wynosiła 0,25 ± 0,14% w grupie leczonej insuliną glarginą (n = 76) i 0,05 ± 0,13% w grupie otrzymującej insulinę NPH/Lente (n = 81), różnice te nie były istotne statystycznie (p = 0,1725). Jednak analiza powtarzanych pomiarów wykazała większą redukcję stężenia HbA 1c związaną z leczeniem insuliną glarginą u pacjentów z wyjściowo wyższym stężeniem HbA 1c (dla percentyli: środkowego i 90.; p < 0,05 między grupami). Wskaźnik stężeń glukozy poniżej 70 mg/dl (3,88 mmol/l) na pacjenta/rok wynosił 116,1 i 93,8 odpowiednio w grupie stosującej insulinę glarginę i NPH/Lente (p = 0,030), podczas gdy wskaźniki stężeń glukozy poniżej 50 mg/dl (2,78 mmol/l; odpowiednio 21 vs. 20; p = 0,81), poniżej 36 mg/dl (2,0 mmol/l; odpowiednio 1,2 vs. 1,7; p = 0,32), incydenty poważnej hipoglikemii (0,20 vs. 0,09; p = 0,18) oraz nagłe zdarzenia niepożądane (17,6 vs. 8,9%; p = 0,12) nie różniły się istotnie pomiędzy grupami. Charakterystyka pacjentów na początku badania Nie obserwowano istotnych różnic w parametrach pacjentów w podgrupie wykorzystującej CGMS w porównaniu z całą populacją badaną (tab. 2). Nie stwierdzono również różnicy pomiędzy główną grupą badaną i podgrupą CGMS w odniesieniu do zmian w stężeniu HbA 1c w czasie trwania badania (tab. 1). Wyniki pomiaru glikemii W podgrupie CGMS skorygowana średnia zmiana stężenia HbA 1c od wartości wyjściowych do punktu końcowego wynosiła 0,12% i 0,10% odpowiednio w grupie pacjentów otrzymujących insulinę glarginę i NPH/Lente (p = 0,9250). Wartości HbA 1c i wskaźniki hipoglikemii (zdarzenia/pacjentorok na podstawie wyników pomiarów za pomocą gleukometru) w podgrupie CGMS były zbliżone do całej grupy badanej [15]. Ciągłe monitorowanie glikemii wartości i zmienność Średnia wartość glikemii. Nie zaobserwowano różnic pomiędzy grupami w średnim 24-godzinnym stężeniu glukozy (tab. 3, ryc. 1) ani w wartościach glikemii analizowanych w 6-godzinnych przedziałach czasowych w ciągu dnia (dane nieprzedstawione). Odchylenie standardowe stężenia glukozy. U osób stosujących insulinę glarginę wykazano istotną redukcję zmienności stężeń glukozy (mierzonych jako SD) w stosunku do wartości wyjściowych (p < 0,0001 dla każdego punktu czasowego) i istotnie większą redukcję w 24. tygodniu w porównaniu z grupą przyjmującą insulinę NPH/Lente (p = 0,0147; tab. 3, ryc. 2A). U osób stosujących insulinę NPH/Lente zaobserwowano tendencję do redukcji SD w 12. tygodniu (p = 0,0503), ale nie w 24. tygodniu badania (p = = 0,4286; tab. 2, ryc. 2A) w porównaniu z wartościami wyjściowymi. MAGE. Wahania glikemii uległy znacznej redukcji w grupie otrzymującej insulinę glarginę w tygodniach 12. (p = 0,0001) i 24. (p < 0,0001) w porównaniu z wartościami wyjściowymi (tab. 2). Skorygowana średnia zmiana w stosunku do wartości począt- 17
4 Porównanie zmienności stężeń glukozy Tabela 2. Dane demograficzne, wyjściowe parametry pacjentów losowo włączonych do badania i podgrupy stosującej system ciągłego monitorowania glikemii (CGMS) [24]* Badana populacja Podgrupa CGMS Insulina Insulina Insulina Insulina glargina NPH/Lente glargina NPH/Lente N Wiek (lata) 13,1 ± 2,4 13,4 ± 2,4 13,2 ± 2,3 13,4 ± 2,5 Płeć (kobiety) 45 (53,6) 44 (52,4) 23 (51,1) 19 (42,2) Rasa (pochodzenie etniczne) Biała 71 (84,5) 68 (81,0) 41 (91,1) 40 (88,9) Afroamerykanie 0 (0,0) 7 (8,3) 0 (0,0) 0 (0,0) Azjaci 2 (2,4) 2 (2,4) 0 (0,0) 2 (4,4) Latynosi 7 (8,3) 2 (4,8) 3 (6,7) 2 (4,4) Mieszana 2 (2,4) 1 (1,2) 1 (2,2) 0 (0,0) Inna 2 (2,4) 2 (2,4) 0 (0,0) 1 (2,2) Masa ciała [kg] 57,2±14,8 59,1±18,1 57,9±15,1 57,8±19,4 Wskaźnik masy ciała [kg/m 2 ] 22,6±3,8 22,9±5,0 22,6±0,8 22,6±0,9 Wiek w chwili rozpoznania cukrzycy (lata) 8,5±3,5 8,5±3,7 8,3±3,7 9,0±3,5 Czas trwania cukrzycy (lata) 5,1±3,4 5,4±3,7 5,4±3,7 4,9±3,6 HbA 1c (%) Na początku badania 7,8±0,8 8,0±0,8 7,9±0,9 8,0±0,8 Skorygowana na początku badania HbA 1c 10. percentyl 7,28 7,12 7,28 6,95 HbA 1c środkowy percentyl 7,74 7,86 7,82 7,84 HbA 1c 90. percentyl 8,32 8,79 8,51 8,97 Wyjściowe wartości glikemii [mg/dl] 188,5 ± 54,4 203,0 ± 52,1 187,4 ± 62,5 203,4 ± 42,3 Dane stanowią średnie, średnie ± SD lub n (%). Skorygowane średnie wartości HbA 1c na końcu badania przedstawiono w odniesieniu do wartości wyjściowych; *brak istotnych różnic między grupami, w których stosowano i nie stosowano CGMS Tabela 3. Średnie wartości uzyskane z systemu ciągłego monitorowania glikemii (CGMS) oraz pomiary zmienności na początku obserwacji oraz w tygodniach 12. i 24. Insulina glargina Insulina NPH/Lente n Średnia p vs. wartość n Średnia p vs. wartość p próbki wyjściowa próbki wyjściowa dla [mg/dl] [mg/dl] różnicy* Średnia wartość uzyskana w CGMS Początek badania , ,1 Tydzień ,3 0, ,4 0,6759 0,3516 Tydzień ,8 0, ,3 0,6371 0,5745 SD Początek badania 45 77, ,9 Tydzień ,8 < 0, ,2 0,0503 < 0,0509 Tydzień ,2 <0, ,3 0,4286 0,0147 MAGE Początek badania , ,7 Tydzień ,7 0, ,6 0,1139 0,1051 Tydzień ,0 < 0, ,0 0,7459 0,0055 Wartość M Początek badania 45 43, ,2 Tydzień ,8 0, ,7 0,8440 0,1768 Tydzień ,2 0, ,3 0,7360 0,0631 *Różnica w skorygowanej średniej wartości zmiany pomiędzy grupami 18
5 Neil H. White i wsp. Rycina 1. Średnia (± 1 SE) krzywych z systemu ciągłego monitorowania glikemii (CGMS) u pacjentów, którzy uzyskali co najmniej jeden 24-godzinny zapis CGMS w następujących punktach czasowych: początek badania (A), tydzień 12. (B) i tydzień 24. (C) 19
6 Porównanie zmienności stężeń glukozy kowych w przypadku MAGE w grupie pacjentów leczonych insuliną NPH/Lente nie różniła się istotnie w 12. tygodniu (p = 0,1139) ani 24. tygodniu (p = 0,7459). Różnica pomiędzy grupami w skorygowanej średniej zmian MAGE w porównaniu z wartościami wyjściowymi wskazywała na korzyść insuliny glarginy w 12. tygodniu i była istotna statystycznie (p = 0,0055) w 24. tygodniu badania (ryc. 2B). Wartość M. Chociaż różnica pomiędzy grupami dotycząca skorygowanej średniej wartości M nie osiągnęła poziomu istotności statystycznej (ryc. 2C), u chorych leczonych insuliną glarginą zaobserwowano znaczącą redukcję w stosunku do wartości wyjściowych w tygodniach 12. (p = 0,0309) i 24. (p = 0,0048) (tab. 3). Skorygowana średnia zmiany w stosunku do wartości początkowych w grupie otrzymującej insulinę NPH/Lente nie była istotna statystycznie (odpowiednio p = 0,8440 i p = 0,360 w tygodniach 12. i 24.). Hiperglikemia i hipoglikemia na podstawie zapisów z CGMS W porównaniu z insuliną NPH/ /Lente terapia insuliną glarginą spowodowała skrócenie czasu, w którym stężenie glukozy u pacjentów wynosiło poniżej 70, poniżej 50 i nie więcej niż 40 mg/dl (< 3,89, < 2,78, 2,22 mmol/l) w okresie pomiędzy początkiem obserwacji a 24. tygodniem badania (tab. 1). Różnice w skorygowanej średniej zmiany w porównaniu z wartościami wyjściowymi były istotne statystycznie w przypadku insuliny glarginy dla glikemii wynoszącej poniżej 50 mg/dl (< 3,89 mmol/l; p = 0,0198) i nie więcej niż 40 mg/dl ( 2,22 mmol/l; p = 0,0130). Stosowanie insuliny glarginy również spowodowało istotne skrócenie czasu, w którym stężenia glikemii wynosiły co najmniej 250 i co najmniej 350 mg/dl ( 13,88 i 19,43 mmol/l) w okresie między początkiem obserwacji a 12. tygodniem próby (odpowiednio p = 0,0220 i p = 0,0126). W 24. tygodniu czas, w którym glikemia wynosiła 250 mg/dl lub więcej ( 13,88 mmol/l) uległ również istotnemu skróceniu (p = = 0,0347), ale nie zaobserwowano znaczącej redukcji czasu, w którym glikemia wynosiła co najmniej 350 mg/ /dl ( 19,43 mmol/l; p = 0,0709). W przypadku insuliny NPH/Lente czas, kiedy wartości glikemii wynosiły 250 mg/dl lub więcej i 350 mg/dl lub więcej ( 13,88 i 19,43 mmol/l), nie skrócił się w tygodniach 12. i 24. i nie stwierdzono różnic między grupami (p = 0,1214 0,5523 dla wszystkich). Wnioski Najważniejszą obserwacją wynikającą z przedstawionego badania było stwierdzenie, że u pacjentów leczonych insuliną glarginą zmienność stężeń glikemii była mniejsza, co oceniano za pomocą SD i MAGE, w porównaniu z pacjentami otrzymującymi insulinę NPH/Lente. Redukcja zmienności stężeń glukozy może mieć istotne znaczenie kliniczne, ponieważ umożliwia lepszą kontrolę glikemii przy mniejszym ryzyku występowania hipoglikemii oraz zapobiega rozwojowi powikłań naczyniowych cukrzycy [3, 19]. Cox i wsp. [20] stwierdzili, że znaczne wahania stężeń glukozy wyprzedzają ciężką hipoglikemię, co sugeruje, że redukcja zmienności wartości glikemii może zmniejszyć ryzyko wystąpienia hipoglikemii. Hipoglikemia ogranicza możliwość uzyskania dobrej kontroli glikemii i HbA 1c u chorych na cukrzycę leczonych insuliną [21]. Niektórzy autorzy uważają, że zwiększone wahania glikemii, niezależnie od średniego stężenia glukozy i wartości HbA 1c, przyczyniają się do rozwoju powikłań cukrzycy [22, 23]. Zatem, informacje dotyczące wahań glikemii mogą w przyszłości stać się bardzo ważne zarówno dla klinicystów, jak i samych pacjentów, a CGMS może służyć jako narzędzie do oceny ogólnego wyrównania cukrzycy (obok oznaczania stężenia HbA 1c ). System ciągłego monitorowania glikemii, z pobieraniem próbek krwi co 5 minut, stosowany w tym badaniu, pozwala lepiej oszacować wahania glikemii niż system pobierania próbek w ustalonych 8 punktach czasowych, jaki wykorzystywano w innych badaniach [3]. W podgrupie używającej CGMS w niniejszym badaniu, pomimo zbliżonej redukcji stężenia HbA 1c ( 0,12 vs. 0,10%) skorygowana średnia zmiana czasu, kiedy stężenia glikemii wynosiło poniżej 50 mg/dl (< 2,78 mmol/) i nie więcej niż 40 mg/dl ( 2,22 mmol/l) w 24. tygodniu w stosunku do wartości wyjściowych u chorych stosujących insulinę glarginę była istotnie krótsza w porównaniu z osobami przyjmującymi insulinę NPH/Lente [13,4 vs. 39,8 min/dz., p = 0,0198 dla glikemii < 50 mg/dl (< 2,78 mmol/l) i 3,0 vs. 23,8 min/dz. dla glikemii 40 mg/dl ( 2,22 mmol/)]. Czas kiedy glikemia wynosiła poniżej 70 mg/dl był zbliżony w badanych grupach (64,2 vs. 85,3 min/dz.; p = 0,1163) (tab. 1). W obu grupach zaobserwowano początkowo tendencję do wydłużenia czasu trwania hipoglikemii (dotyczyło to wszystkich zakresów wartości glikemii) w 12. tygodniu, po którym (w 24. tygodniu) stwierdzono jego skrócenie, co przedstawiono powyżej. Ten wzrost może odzwierciedlać początkowe zwiększanie dawek insuliny na początku badania, po którym nastąpiła stabilizacja dawek. Było zbyt mało incydentów ciężkiej hipoglikemii, aby ocenić różnice pomiędzy badanymi grupami. Nie analizowano innych korelacji klinicznych. Chociaż podgrupa chorych stosująca CGMS w przedstawianym badaniu była zbliżona pod względem parametrów demograficznych do ogólnej populacji badanej, jednym z ograniczeń tej analizy jest prawdopodobieństwo, że podgrupa CGMS mogła różnić się od pozostałych uczestników badania w zakresie niemierzonych zmiennych (takich jak motywacja, sumienność) lub innych parametrów behawioralnych, które mogą wpływać na leczenie. Wszyscy uczestnicy badania znajdowali się co najmniej w stadium 2 Tannera pod względem dojrzewania, ale nie można było na podstawie zebranych danych ocenić wpływu różnych etapów dojrzewania na kontrolę oraz zmienność wartości glikemii. Zatem, podsumowując, należy stwierdzić, że stosowanie insuliny glarginy jako insuliny bazalnej w algorytmie wielokrotnych wstrzyknięć wiąże się z redukcją zmienności stężeń glukozy. Ponadto, insulina glargina w stopniu, w jakim powoduje ograniczenie wahań glikemii, może przyczyniać się do redukcji powikłań naczyniowych cukrzycy Podziękowania W.V.T. jest członkiem zespołu konsultantów Eli Lilly, Medtronic Diabetes, Novo Nordisk i sanofiaventis należy do grona wykładowców Eli Lilly, Medtronic Diabetes, and Novo Nordisk. Firma Sanofi-Aventis U.S. Group zapewniła pomoc przy publikowaniu wyników niniejszego badania. Nie występują inne konflikty interesów. Część danych z tego badania przedstawiono w postaci streszczenia na 66 Sesji Naukowej American Diabetes Association, która odbyła się w Waszyngtonie w dniach 9 13 czerwca Po- 20
7 Neil H. White i wsp. Rycina 2. Skorygowana średnia zmiana w porównaniu z wartościami początkowymi w pomiarach zmienności stężeń glukozy związanych z leczeniem insuliną glarginą oraz insulinami średnio długodziałającymi (NPH/Lente); A. SD; *p 0,05 w stosunku do wartości początkowych; p = 0,0503 w stosunku do wartości początkowych; B. MAGE; p 0,001 w stosunku do wartości początkowych; C. Wartość M, p 0,04 w stosunku do wartości początkowych 21
8 Porównanie zmienności stężeń glukozy wyższe dane również zaprezentowano wcześniej w formie streszczenia [Diabetologia 2006: 49 (supl. 1): , abstract 0919]. Członkowie the 4030 Study Group J. Aisenberg, H. Allen, J. Amrhein, B. Boston, M.I. Brakin, N. Cakan, L.C. Deeb, D.A. Elder, D.E. Estrada, R.A. Guthrie, D.E. Hale, J. Hassing, R.P. Hoffman, R. Johnsonbaugh, K. Kaiserman, A.B. King, L.M.B. Laffel, J.I. Malone, R.P. Mathew, S.M. Rosenthal, P. Saenger, D.A. Schatz, M.L. Spencer, S.M. Willi, W.B. Zipf Piśmiennictwo 1. The Diabetes Control and Complications Trial Research Group: The effect of intensive treatment of diabetes on the development and progression of long- -term complications in insulin-dependent diabetes mellitus. N. Engl. J. Med. 1993; 329: Diabetes Control and Complications Trial Research Group: Effect of intensive diabetes treatment on the development and progression of long-term complications in adolescents with insulin-dependent diabetes mellitus: Diabetes Control and Complications Trial. J. Pediatr. 1994; 125: Fiallo-Scharer R.: Eight-point glucose testing versus the continuous glucose monitoring system in evaluation of glycemic control in type 1 diabetes. J. Clin. Endocrinol. Metab. 2005; 90: Monnier L., Mas E., Ginet C. i wsp.: Activation of oxidative stress by acute glucose fluctuations compared with sustained chronic hyperglycemia in patients with type 2 diabetes. JAMA 2006; 295: Temelkova-Kurktschiev T.S., Koehler C., Henkel E., Leonhardt W., Fuecker K., Hanefeld M.: Postchallenge plasma glucose and glycemic spikes are more strongly associated with atherosclerosis than fasting glucose or HbA 1c level. Diabetes Care 2000; 23: Esposito K., Giugliano D., Nappo F., Marfella R.: Regression of carotid atherosclerosis by control of postprandial hyperglycemia in type 2 diabetes mellitus. Circulation 2004 ; 110: Ceriello A., Cavarape A., Martinelli L. i wsp.: The post-prandial state in type 2 diabetes and endothelial dysfunction: effects of insulin aspart. Diabet. Med. 2004; 21: Brownlee M.: The pathobiology of diabetic complications: a unifying mechanism. Diabetes 2005; 54: Hirsch I.B., Parkin C.G.: Is AIC the best measure of glycemic control? US Endocrine Review 2005; 9: Brownlee M., Hirsch I.B.: Glycemic variability: a hemoglobin A1c-independent risk factor for diabetic complications. JAMA 2006; 295: Lepore M., Pampanelli S., Fanelli C. i wsp.: Pharmacokinetics and pharmacodynamics of subcutaneous injection of long-acting human insulin analog glargine, NPH insulin, and ultralente human insulin and continuous subcutaneous infusion of insulin lispro. Diabetes 2000; 49: Hershon K.S., Blevins T.C., Mayo C.A., Rosskamp R.: Once-daily insulin glargine compared with twice-daily NPH insulin in patients with type 1 diabetes. Endocr. Pract. 2004; 10: Fonseca V., Bell D.S., Berger S., Thomson S., Mecca T.E.: A comparison of bedtime insulin glargine with bedtime neutral protamine hagedorn insulin in patients with type 2 diabetes: subgroup analysis of patients taking once-daily insulin in a multicenter, randomized, parallel group study. Am. J. Med. Sci. 2004; 328: Schober E., Schoenle E., Van Dyk J., Wernicke-Panten K.: Comparative trial between insulin glargine and NPH insulin in children and adolescents with type 1 diabetes mellitus. J. Pediatr. Endocrinol. Metab. 2002; 15: Chase H.P., Arslanian S., White N.H., Tamborlane W.V.: Insulin glargine versus intermediate-acting insulin as the basal component of multiple daily injection.regimens for adolescents with type 1 diabetes mellitus. J. Pediatr. 2008; 153: Diabetes Research in Children Network (DIRECNET) Study Group: The accuracy of the CGMS in children with type 1 diabetes: results of the diabetes research in children network (DirecNet) accuracy study. Diabetes Technol. Ther. 2003; 5: Tansey M.J., Beck R.W., Buckingham B.A. i wsp., the Diabetes Research in Children Network (DirecNet) Study Group: Accuracy of the modified continuous glucose monitoring system (CGMS) sensor in an outpatient setting: results from a diabetes research in children network (DirecNet) study. Diabetes Technol. Ther. 2005; 7: Service F.J., Molnar G.D., Rosevear J.W., Ackerman E., Gatewood L.C., Taylor W.F.: Mean amplitude of glycemic excursions, a measure of diabetic instability. Diabetes 1970; 19: Service F.J., O Brien P.C., Rizza R.A.: Measurements of glucose control. Diabetes Care 1987; 10: Cox D.J., Gonder-Frederick L., Ritterband L., Clarke W., Kovatchev B.P.: Prediction of severe hypoglycemia. Diabetes Care 2007; 30: Cryer P.E.: Hypoglycemia risk reduction in type 1 diabetes. Exp. Clin. Endocrinol. Diabetes 2001; 109 (supl. 2): S412 S Feringa H.H., Karagiannis S.E., Vidakovic R. i wsp.: Glycemic control, lipidlowering treatment, and prognosis in diabetic patients with peripheral atherosclerotic disease. Ann. Vasc. Surg. 2007; 21: Hirsch I.B., Brownlee M.: Should minimal blood glucose variability become the gold standard of glycemic control? J. Diabetes Complications 2005; 19: White N.H., Tamborlane W.V., Usiskin K.: Less variability in blood glucose values with insulin glargine versus intermediateacting insulin (NPH/LENTE) in adolescents with type 1 diabetes. Diabetes 2006; 55 (supl. 1): A
Dostępność innowacyjnych metod ciągłego monitorowania glukozy
Dostępność innowacyjnych metod ciągłego monitorowania glukozy Dr hab.n.med. Tomasz Klupa Uniwersytet Jagielloński, Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Konflikt interesów Wykłady i seminaria dla firmy
Bardziej szczegółowoAutomatyczna kalkulacja bolusów w pompach insulinowych
Automatyczna kalkulacja bolusów w pompach insulinowych Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Kliniczny Oddział Diabetologii i Pediatrii Klinika Pediatrii Warszawski Uniwersytet Medyczny Funkcjonalna insulinoterapia
Bardziej szczegółowoW badaniu 4S (ang. Scandinavian Simvastatin Survivat Study), oceniano wpływ symwastatyny na całkowitą śmiertelność u 4444 pacjentów z chorobą wieńcową i z wyjściowym stężeniem cholesterolu całkowitego
Bardziej szczegółowoDostępność terapii z zastosowaniem pomp insulinowych. Dr hab.n.med. Tomasz Klupa Uniwersytet Jagielloński, Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych
Dostępność terapii z zastosowaniem pomp insulinowych Dr hab.n.med. Tomasz Klupa Uniwersytet Jagielloński, Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Konflikt interesów Wykłady i seminaria dla firmy Medtronic.w
Bardziej szczegółowoW kierunku sztucznej trzustki Nowoczesne systemy kontroli glikemii i ochrony pacjenta przed hipoglikemią w cukrzycy typu 1.
W kierunku sztucznej trzustki Nowoczesne systemy kontroli glikemii i ochrony pacjenta przed hipoglikemią w cukrzycy typu 1. prof. dr hab. med. Małgorzata Myśliwiec Katedra i Klinika Pediatrii, Diabetologii
Bardziej szczegółowoCzy jest możliwe skuteczne leczenie cukrzycy w grupie chorych otyłych ze znaczną insulinoopornością?
Jerzy Maksymilian Loba Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi Czy jest możliwe skuteczne leczenie cukrzycy w grupie chorych otyłych ze znaczną insulinoopornością? Definicja
Bardziej szczegółowoHipoglikemia - niedocukrzenie. Jacek Sieradzki Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Hipoglikemia - niedocukrzenie Jacek Sieradzki Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Holstein A, Patzer OM, Machalke K i wsp.: Substantial increase in incidence of severe hypoglycemia between 1997-2000 and
Bardziej szczegółowoHemoglobina glikowana (HbA1c) a cukrzyca
Hemoglobina glikowana (HbA1c) a cukrzyca Cukrzyca jest najpopularniejszą chorobą cywilizacyjną XXI wieku. Dotyczy osób w różnym przedziale wiekowym. Niezależnie od typu cukrzycy, głównym objawem choroby
Bardziej szczegółowoAneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta
Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta Uwaga: Niniejsze zmiany do streszczenia charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta są wersją obowiązującą
Bardziej szczegółowoAneks II. Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka dla pacjenta stanowią wynik procedury arbitrażowej.
Aneks II Zmiany dotyczące odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego oraz ulotki dla pacjenta przedstawione przez Europejską Agencję Leków (EMA) Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Florys B. i inni: Zastosowanie osobistej pompy insulinowej a tradycyjna intensywna insulinoterapia u dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1 Vol. 8/2009 Nr 2(27) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Bardziej szczegółowoediab - Bezprzewodowa platforma ezdrowie wspomagająca terapię osób chorych na cukrzycę Krzysztof Brzostowski, Jarosław Drapała, Jerzy Świątek
ediab - Bezprzewodowa platforma ezdrowie wspomagająca terapię osób chorych na cukrzycę Krzysztof Brzostowski, Jarosław Drapała, Jerzy Świątek II Konferencja i3: internet infrastruktury innowacje enauka
Bardziej szczegółowoNowe terapie w cukrzycy typu 2. Janusz Gumprecht
Nowe terapie w cukrzycy typu 2 Janusz Gumprecht Dziś już nic nie jest takie jak było kiedyś 425 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2017 629 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2045 International
Bardziej szczegółowoPostępowanie orzecznicze wobec kierowców z zaburzeniami tolerancji węglowodanów i cukrzycą
Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2013 Aneks 2 Postępowanie orzecznicze wobec kierowców z zaburzeniami tolerancji węglowodanów i cukrzycą Opracowano we współpracy z dr.
Bardziej szczegółowoPRACA ORYGINALNA ISSN Philip Raskin, Leslie Klaff, Richard Bergenstal, Jean-Pierre Hallé, David Donley, Thomas Mecca
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Philip Raskin, Leslie Klaff, Richard Bergenstal, Jean-Pierre Hallé, David Donley, Thomas Mecca Glargina, nowy analog insuliny (HOE 901), a ludzka insulina NPH stosowana
Bardziej szczegółowoSamokontrola glikemii a wyniki leczenia u chorych na cukrzycę typu 2
Samokontrola glikemii a wyniki leczenia u chorych na cukrzycę typu 2 Agnieszka Bajkowska Fiedziukiewicz 1,4, Katarzyna Cypryk 1,2, Tomasz Kozdraj 3, Anna Mikołajczyk Swatko 4, Marcin Kosiński 2, Małgorzata
Bardziej szczegółowoPRACA ORYGINALNA ISSN
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Julio Rosenstock, Glen Park, Joyce Zimmerman Porównanie insuliny glargine (HOE 901) z insuliną NPH jako metody zapewnienia podstawowego stężenia insuliny u chorych na cukrzycę
Bardziej szczegółowoS T R E S Z C Z E N I E
STRESZCZENIE Cel pracy: Celem pracy jest ocena wyników leczenia napromienianiem chorych z rozpoznaniem raka szyjki macicy w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, porównanie wyników leczenia chorych napromienianych
Bardziej szczegółowoLeczenie cukrzycy typu 2- nowe możliwości
Leczenie cukrzycy typu 2- nowe możliwości Dr n. med. Iwona Jakubowska Oddział Diabetologii, Endokrynologii i Chorób Wewnętrznych SP ZOZ Woj,. Szpital Zespolony Im. J. Śniadeckiego w Białymstoku DEFINICJA
Bardziej szczegółowoNowy wymiar samokontroli w cukrzycy.
Nowy wymiar samokontroli w cukrzycy. Prof. dr hab. med. Maciej T. Małecki Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Collegium Medicum Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Plan wykładu 1. Samokontrola glikemii
Bardziej szczegółowoJak leczeni są otyli pacjenci z cukrzycą typu 2 z niewyrównaną glikemią? Wyniki badania typu Patient Diary Study - Cegedim, wrzesień 2014
Jak leczeni są otyli pacjenci z cukrzycą typu 2 z niewyrównaną glikemią? Wyniki badania typu Patient Diary Study - Cegedim, wrzesień 2014 Agenda Cegedim kim jesteśmy i czym się zajmujemy? Cele i metodologia
Bardziej szczegółowoPrzegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku podeszłym
167 GERIATRIA 2011; 5: 167172 Akademia Medycyny GERIATRIA OPARTA NA FAKTACH/EVIDENCEBASED GERIATRICS Otrzymano/Submitted: 15.06.2011 Zaakceptowano/Accepted: 26.2011 Przegląd randomizowanych, kontrolowanych
Bardziej szczegółowoZnaczenie i ocena dostępności do metod insulinoterapii w Polsce
Znaczenie i ocena dostępności do metod insulinoterapii w Polsce Prof. dr hab. med. Maciej T. Małecki Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Collegium Medicum Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Wydzielanie
Bardziej szczegółowoCukrzyca typu 2 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.
Cukrzyca typu 2 Cukrzyca typu 2 Jeśli otrzymałeś tę ulotkę, prawdopodobnie zmagasz się z problemem cukrzycy. Musisz więc odpowiedzieć sobie na pytania: czy wiesz, jak żyć z cukrzycą? Jak postępować w wyjątkowych
Bardziej szczegółowoRozpoczęcie insulinoterapii i modyfikowanie dawek insuliny u chorych na cukrzycę typu 2
PRACA POGLĄDOWA ISSN 1640 8497 Joseph A. Henske, Michelle L. Griffith, Michael J. Fowler Division of Diabetes, Endocrinology, and Metabolism in the Department of Medicine at Vanderbilt University Medical
Bardziej szczegółowoRozpoznanie, objawy cukrzycy, wydzielanie insuliny, receptor dla insuliny, patomechanizm cukrzycy typu 1 i typu 2
Farmakoterapia cukrzycy Leki stosowane w leczeniu cukrzycy Co oznacza termin cukrzyca Grupa schorzeń metabolicznych, których wspólną cechę stanowi hiperglikemia jako wynik absolutnego i/lub względnego
Bardziej szczegółowoOdkrycie insuliny było jednym
INSULINOTERAPIA Maciej Pawłowski Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi Odkrycie insuliny było jednym z najważniejszych odkryć współczesnej medycyny. Po raz pierwszy insulinę
Bardziej szczegółowoPowikłania w trakcie farmakoterapii propranololem naczyniaków wczesnodziecięcych
Powikłania w trakcie farmakoterapii propranololem naczyniaków wczesnodziecięcych S.Szymik-Kantorowicz, A.Taczanowska-Niemczuk, P.Łabuz, I.Honkisz, K.Górniak, A.Prokurat Klinika Chirurgii Dziecięcej CM
Bardziej szczegółowoHipoglikemia. przyczyny, objawy, leczenie. Beata Telejko
Hipoglikemia przyczyny, objawy, leczenie Beata Telejko Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Definicja hipoglikemii w cukrzycy Zespół objawów
Bardziej szczegółowoPRACA ORYGINALNA ISSN
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Anna Noczyńska, Barbara Salmonowicz, Teresa Żak Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii Wieku Rozwojowego Akademii Medycznej we Wrocławiu Porównanie efektów terapii
Bardziej szczegółowoWskazówki dotyczące stosowania analogów insuliny firmy Novo Nordisk u pacjentów z cukrzycą typu 2
NOWOŚCI PRZEMYSŁU FARMACEUTYCZNEGO ISSN 2084 4441 Piotr Fichna 1, Edward Franek 2, Grzegorz Gajos 3, Janusz Gumprecht 4, Teresa Koblik 5, Adam Krętowski 6, Maciej Małecki 5, Ewa Wender-Ożegowska 7, Bogumił
Bardziej szczegółowoLek BI w porównaniu z lekiem Humira u pacjentów z umiarkowaną lub ciężką łuszczycą plackowatą
Lek w porównaniu z lekiem u pacjentów z umiarkowaną lub ciężką łuszczycą plackowatą Jest to podsumowanie badania klinicznego dotyczącego łuszczycy plackowatej. Podsumowanie sporządzono dla ogółu społeczeństwa.
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Bardziej szczegółowoGlikemia poposiłkowa. Postprandial blood glucose. Zalecenia American Diabetes Association. Pytanie 1: Jaka jest definicja PPG?
ZALECENIA ISSN 1640 8497 Zalecenia American Diabetes Association Glikemia poposiłkowa Postprandial blood glucose Przedrukowano za zgodą z: Diabetes Care 2001, 24, 4, 775 778 Copyright 2001 by American
Bardziej szczegółowoWybrane aspekty leczenia dorosłych chorych na cukrzycę typu 1 za pomocą osobistej pompy insulinowej
PRACA POGLĄDOWA ISSN 1640 8497 Andrzej Gawrecki, Anna Duda-Sobczak, Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz, Bogna Wierusz-Wysocka Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola
Bardziej szczegółowoAKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Retinopatia
AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Powikłania cukrzycy Retinopatia PRZEWLEKŁE POWIKŁANIA CUKRZYCY Cukrzyca najczęściej z powodu wieloletniego przebiegu może prowadzić do powstania tak zwanych
Bardziej szczegółowowww.dk.viamedica.pl R E P R I N T
Dawna Diabetologia Praktyczna 2012, tom 1, nr 3, s. 121 125 ISN: 978 83 7599 457 5 R E P R I N T Porównanie skuteczności i bezpieczeństwa insulin analogowych Novo Nordisk z preparatami insuliny ludzkiej
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Piekarski R. i inni: Długofalowa ocena wyrównania Szewczyk L. dzieci i inni z cukrzycą Aktywność typu opioidowa 1, leczonych u dziewcząt przy z nadczynnością pomocy osobistej i niedoczynnością pompy insulinowej
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE. Wstęp. Cele pracy
STRESZCZENIE Wstęp Hormon wzrostu (GH) jest jednym z najważniejszych hormonów anabolicznych promujących proces wzrastania człowieka. GH działa lipolitycznie, wpływa na metabolizm węglowodanów, białek i
Bardziej szczegółowoWYNIKI. typu 2 są. Wpływ linagliptyny na ryzyko sercowo-naczyniowe i czynność nerek u pacjentów z cukrzycą typu 2 z ryzykiem
Wpływ linagliptyny na ryzyko sercowo-naczyniowe i czynność nerek u pacjentów z cukrzycą typu 2 z ryzykiem sercowo-naczyniowym (badanie CARMELINA, 1218.22) Osoby z cukrzycą typu 2 są narażone na 2 do 4-krotnie
Bardziej szczegółowoDlaczego warto rozpocząć insulinoterapię w cukrzycy typu 2 od insuliny Levemir stosowanej raz dziennie? Założenia badania SOLVE w leczeniu skojarzonym
PRACA POGLĄDOWA ISSN 1640 8497 Grzegorz Dzida 1, Iwona Tarnowska 2, Gajane Żurawska 2 1 Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie 2 Novo Nordisk Pharma, Warszawa Dlaczego
Bardziej szczegółowoRola insuliny w leczeniu cukrzycy typu 2
Choroby Serca i Naczyń 2006, tom 3, nr 1, 13 17 D I A B E T O K A R D I O L O G I A Rola insuliny w leczeniu cukrzycy typu 2 Elżbieta Orłowska-Kunikowska Katedra i Klinika Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii
Bardziej szczegółowoGlikemia poposiłkowa niezależny cel leczenia cukrzycy
PRACA POGLĄDOWA ISSN 1640 8497 Jacek Sieradzki Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie Glikemia poposiłkowa niezależny cel leczenia cukrzycy Postprandial
Bardziej szczegółowoAmy Ferris, Annie Price i Keith Harding Pressure ulcers in patients receiving palliative care: A systematic review Palliative Medicine 2019 Apr 24
Amy Ferris, Annie Price i Keith Harding Pressure ulcers in patients receiving palliative care: A systematic review Palliative Medicine 2019 Apr 24 Cel - przegląd ma na celu określenie częstości występowania
Bardziej szczegółowoCzęstość objawów hipoglikemii u chorych na cukrzycę w warunkach ambulatoryjnych
PRACA ORYGINALNA ISSN 2084 4441 Marek Tłuczykont 1, Maciej Molsa 1, Anna Markowicz 1, Krzysztof Strojek 2 1 Koło Naukowe STN przy Oddziale Klinicznym Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Chorób Kardiometabolicznych
Bardziej szczegółowoPRACA ORYGINALNA ISSN
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 I.M.E. Wentholt 1, A. Maran 2, N. Masurel 3, R.J. Heine 3, J.B.L. Hoekstra 1 J.H. DeVries 1 1 Academic Medical Center Amsterdam, Holandia 2 University of Padua, Padua, Włochy
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE WARUNKI BADANIA LEKARSKIEGO W ZAKRESIE CUKRZYCY
Załącznik nr 6 SZCZEGÓŁOWE WARUNKI BADANIA LEKARSKIEGO W ZAKRESIE CUKRZYCY 1. Określenie: 1) ciężka hipoglikemia oznacza spadek stężenia glukozy powodujący konieczność pomocy innej osoby w celu uzyskania
Bardziej szczegółowoRaport z rejestru REG-DIAB ocena wybranych aspektów leczenia chorych na cukrzycę typu 2 w warunkach codziennej praktyki lekarskiej w Polsce
Raport z rejestru REG-DIAB ocena wybranych aspektów leczenia chorych na cukrzycę typu 2 w warunkach codziennej praktyki lekarskiej w Polsce Badanie nr: GLIME_L_00670 przeprowadzenie i opracowanie wyników
Bardziej szczegółowoNowoczesne metody leczenia i monitorowania cukrzycy typu 1
/POSTGRADUATE EDUCATION Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology Tom/Volume 59; Numer/Number 3/2008 ISSN 0423 104X Nowoczesne metody leczenia i monitorowania cukrzycy typu 1 New developments
Bardziej szczegółowoDiabControl RAPORT KOŃCOWY
DiabControl OCENA WSPÓŁPRACY PACJENTA CHOREGO NA CUKRZYCĘ TYPU 2 Z LEKARZEM PROWADZĄCYM W ZAKRESIE COMPLIANCE, OBSERWACJA ZJAWISKA DYSFAGII (TRUDNOŚCI W POŁYKANIU) RAPORT KOŃCOWY Październik 214 Autor
Bardziej szczegółowoCo trzeba wiedzieć, rozpoczynając leczenie insuliną?
Co trzeba wiedzieć, rozpoczynając leczenie insuliną? Co trzeba wiedzieć, rozpoczynając leczenie insuliną? Do czego służy insulina? Insulina to hormon białkowy, wytwarzany w komórkach β (beta) trzustki,
Bardziej szczegółowoChory z cukrzycą leczony insuliną z częstymi niedocukrzeniami - strategia postępowania
21.05.2016 Chory z cukrzycą leczony insuliną z częstymi niedocukrzeniami - strategia postępowania Wstęp: hipoglikemia skala problemu Hipoglikemia: konsekwencje Błędy pacjenta jako przyczyna hipoglikemii
Bardziej szczegółowoSzybkodziałające analogi insuliny: percepcja i konsekwencje wejścia nowego preparatu insuliny lispro
Szybkodziałające analogi insuliny: percepcja i konsekwencje wejścia nowego preparatu insuliny lispro RAPORT Z BADANIA ILOŚCIOWEGO REALIZOWANEGO DLA FIRMY SANOFI Listopad 2017 Cele i metodologia badania
Bardziej szczegółowoIntensyfikacja leczenia z wprowadzaniem insulin analogowych u chorych na cukrzycę typu 2
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Bogumił Wolnik, Monika Łukaszewicz Katedra Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii Akademii Medycznej w Gdańsku Intensyfikacja leczenia z wprowadzaniem insulin analogowych
Bardziej szczegółowoBadania przesiewowe w cukrzycy typu 2
ZALECENIA ISSN 1640 8497 Stanowisko American Diabetes Association Badania przesiewowe w cukrzycy typu 2 Screening for type 2 diabetes Przedrukowano za zgodą z: Diabetes Care 2003, 26, supl. A, S21 S24
Bardziej szczegółowoNOWOŚCI PRZEMYSŁU FARMACEUTYCZNEGO ISSN
NOWOŚI PRZEMYSŁU FARMAEUTYZNEGO ISSN 2084 4441 Piotr Fichna 1, Edward Franek 2, Grzegorz Gajos 3, Janusz Gumprecht 4, Teresa Koblik 5, Adam Krętowski 6, Maciej Małecki 5, Ewa Wender-Ożegowska 7, ogumił
Bardziej szczegółowoWpływ długodziałającego analogu insuliny detemir na wyrównanie metaboliczne u chorych na cukrzycę. Badanie obserwacyjne
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Katarzyna Wasilewska, Iwona Jakubowska I Oddział Chorób Wewnętrznych Endokrynologii i Diabetologii, SP ZOZ Wojewódzki Szpital Zespolony im. J. Śniadeckiego w Białymstoku
Bardziej szczegółowoCUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM. Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska
CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska CHARAKTERYSTYKA PACJENTA Wiek 82 lata Cukrzyca typu 2 leczona insuliną Choroba wieńcowa, stan
Bardziej szczegółowoBadania przesiewowe w cukrzycy typu 2
ZALECENIA ISSN 1640 8497 Stanowisko American Diabetes Association Badania przesiewowe w cukrzycy typu 2 Screening for type 2 diabetes Przedrukowano za zgodą z: Diabetes Care 2004; 27, supl. 1: S11 S14
Bardziej szczegółowoWpływ przestrzegania zaleceń lekarskich (compliance) na występowanie hipoglikemii u chorych na cukrzycę leczonych w warunkach ambulatoryjnych
PRACA ORYGINALNA ISSN 2084 4441 Maciej Molsa 1, Marek Tłuczykont 2, Anna Markowicz 3, Krzysztof Strojek 4 1 PSZOZ Wojewódzkie Centrum Medyczne w Opolu 2 SPZOZ Zespół Szpitali Miejskich w Chorzowie 3 Oddział
Bardziej szczegółowoPRACA ORYGINALNA ISSN
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Jacek Sieradzki 1, Maciej Nazar 2 1 Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego 2 Novo Nordisk Pharma Intensyfikacja leczenia
Bardziej szczegółowoPorównanie insuliny detemir i insuliny glargina stosowanych u chorych na cukrzycę typu 1 poddawanych intensywnej insulinoterapii
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 T.R. Pieber 1, H.-C. Treichel 2, B. Hompesch 3, A. Philotheou 4, L. Mordhorst 5, M.-A. Gall 5, L.I. Robertson 6 1 Leopold Auenbrugger Medical University, Graz, Austria 2
Bardziej szczegółowoPrzestrzeganie zaleceń lekarskich (compliance) u chorych na cukrzycę leczonych w opiece ambulatoryjnej
PRACA ORYGINALNA ISSN 2084 4441 Maciej Molsa 1, Marek Tłuczykont 2, Anna Markowicz 3, Krzysztof Strojek 4 1 PSZOZ Wojewódzkie Centrum Medyczne w Opolu 2 SPZOZ Zespół Szpitali Miejskich w Chorzowie 3 Oddział
Bardziej szczegółowoSkale i wskaźniki jakości leczenia w OIT
Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość
Bardziej szczegółowoBądź aktywny fizycznie!!!
Bądź aktywny fizycznie!!! Aktywność fizyczna RUCH jest potrzebny każdemu człowiekowi. Regularne ćwiczenia wpływają na dobre samopoczucie i lepsze funkcjonowanie organizmu. Korzyści z systematycznej
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo i skuteczność stosowania pompy insulinowej u dzieci i młodzieży chorych na cukrzycę typu 1
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Leslie P. Plotnick 1, Loretta M. Clark 1, Frederick L. Brancati 2 4, Thomas Erlinger 2 4 1 Department of Pediatrics, Johns Hopkins University, Baltimore, Maryland 2 Department
Bardziej szczegółowoCukrzyca a kamica żółciowa
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Paweł Kotarski, Agnieszka B. Niebisz, Janusz Krzymień Katedra i Klinika Gastroenterologii i Chorób Przemiany Materii Uniwersytetu Medycznego w Warszawie Cukrzyca a kamica
Bardziej szczegółowoMgr inż. Aneta Binkowska
Mgr inż. Aneta Binkowska Znaczenie wybranych wskaźników immunologicznych w ocenie ryzyka ciężkich powikłań septycznych u chorych po rozległych urazach. Streszczenie Wprowadzenie Według Światowej Organizacji
Bardziej szczegółowoLek. WOJCIECH KLIMM. rozprawa na stopień doktora nauk medycznych
Lek. WOJCIECH KLIMM OCENA SYSTEMU CIĄGŁEGO MONITOROWANIA STĘŻENIA GLUKOZY W PŁYNIE ŚRÓDTKANKOWYM U CHORYCH ZE SCHYŁKOWĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ NEREK LECZONYCH POWTARZANYMI HEMODIALIZAMI rozprawa na stopień doktora
Bardziej szczegółowoMateriały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego
Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )
Bardziej szczegółowoSatisfaction with intensive insulin treatment in poorly controlled diabetes patients treated in hospital
Jan Ruxer 1, Dominik Pińkowski 1, Michał Możdżan 1, Małgorzata Saryusz-Wolska 1, Leszek Markuszewski 2, Jerzy Loba 1 PRACA ORYGINALNA 1 Klinika Diabetologii i Chorób Metabolicznych IMW Uniwersytetu Medycznego
Bardziej szczegółowoHiperglikemia. Schemat postępowania w cukrzycy
Hiperglikemia Schemat postępowania w cukrzycy Postępowanie w przypadku stwierdzenia wysokiego poziomu glukozy we krwi, czyli hiperglikemii Codzienne monitorowanie poziomu cukru (glukozy) we krwi stanowi
Bardziej szczegółowo22 września 2018 Radisson Blu Centrum Hotel V KONFERENCJA PRAKTYCZNE ASPEKTY LECZENIA CHORYCH NA CUKRZYCĘ TYPU 1
22 września 2018 Radisson Blu Centrum Hotel V KONFERENCJA PRAKTYCZNE ASPEKTY LECZENIA CHORYCH NA CUKRZYCĘ TYPU 1 Ciągłe i długoterminowe monitorowanie glikemii to inwestycja w zdrowie pacjenta z cukrzycą
Bardziej szczegółowoPorównanie skuteczności leków adiuwantowych. w neuropatycznym bólu nowotworowym1
Porównanie skuteczności leków adiuwantowych w neuropatycznym bólu nowotworowym1 Badanie1 New Delhi Cel Metoda Porównanie pregabaliny z amitryptyliną* i gabapentyną pod względem skuteczności klinicznej
Bardziej szczegółowoKlinika Diabetologii i Chorób Przemiany Materii, Uniwersytet Medyczny, Łódź, Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki, Łódź
Wyrównanie cukrzycy a przebieg i wyniki ciąż u kobiet chorych na cukrzycę typu 1 leczonych podczas ciąży metodą ciągłego podskórnego wlewu lub wielokrotnych wstrzyknięć insuliny Katarzyna Cypryk 1, Marcin
Bardziej szczegółowoHiperglikemia. Jak postępować przy wysokich poziomach cukru?
Hiperglikemia Jak postępować przy wysokich poziomach cukru? POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU STWIERDZENIA WYSOKIEGO POZIOMU GLUKOZY WE KRWI, CZYLI HIPERGLIKEMII Codzienne monitorowanie poziomu cukru (glukozy)
Bardziej szczegółowoDwufazowe mieszanki insuliny i analogów insuliny u chorych na cukrzycę typu 2
Choroby Serca i Naczyń 2012, tom 9, nr 3, 137 142 F A R M A K O T E R A P I A Redaktor działu: prof. dr hab. n. med. Krzysztof J. Filipiak Dwufazowe mieszanki insuliny i analogów insuliny u chorych na
Bardziej szczegółowoWpływ metody insulinoterapii na jakość życia młodzieży chorującej na cukrzycę typu I
Wydawnictwo UR 2007 Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego ISSN 1730-3524 Rzeszów 2008, 2, 170 174 Anna Kubicz 1, Lucyna Lisowicz 2, Barbara Surdej 2, Bartosz Korczowski 1,2 Wpływ metody insulinoterapii
Bardziej szczegółowoprzytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia
SŁOWA KLUCZOWE: przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia STRESZCZENIE Wstęp. Ze względu na stosunki anatomiczne oraz wspólne unaczynienie tarczycy
Bardziej szczegółowoPoprawa jakości życia w wyniku edukacji niewidomych chorych na cukrzycę
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Zofia Ruprecht, Izabela Czaplicka, Małgorzata Żmudzińska, Agata Bronisz, Joanna Kłubo-Gwieździńska, Roman Junik Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii Akademii
Bardziej szczegółowoUrząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą
14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces
Bardziej szczegółowoAgnieszka Zubkiewicz-Kucharska, 1 Joanna Chrzanowska, 1 Monika Seifert, Urszula Opalińska, 1 Michał Stępkowski, 1 Anna Noczyńska
Praca oryginalna Endokrynol. Ped. 2019.18.1.66:1-16 DOI: 10.18544/EP-01.18.01.1711 Original Paper Pediatr. Endocrinol. 2019.18.1.66:1-16 Lepiej wyrównani metabolicznie- Pacjenci z cukrzycą typu 1 leczeni
Bardziej szczegółowoProblemy w leczeniu cukrzycy cz. 18
Diabetologia Problemy w leczeniu cukrzycy cz. 18 Praca zawodowa osoby chorej na cukrzycę czy problemem jest na przykład zmianowość, czy brak ludzkiego traktowania chorego? dr n. med. Elektra Szymańska
Bardziej szczegółowoInsulin initiation in type 2 diabetic patients
Review PAPERS Insulin initiation in type 2 diabetic patients Rozpoczynanie insulinoterapii u chorych na cukrzycę typu 2 Marta Wróbel, Aleksandra Szymborska-Kajanek, Anna Psurek, Dominika Rokicka, Władysław
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Vol. 5/2006 Nr 3(16) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Insulinoterapia u dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1 Insulinotherapy in children and adolescents with diabetes mellitus type 1
Bardziej szczegółowoTrendy w insulinoterapii Insuliny biopodobne. Grzegorz Dzida
Trendy w insulinoterapii Insuliny biopodobne Grzegorz Dzida Wydzielanie insuliny u zdrowych osób Wydzielanie insuliny (pmol/min) Zasadnicze zaburzenie wydzielania insuliny u pacjentów z cukrzycą typu 2.
Bardziej szczegółowoCele leczenia cukrzycy typu 2 w świetle światowych wytycznych. Możliwości ich osiągnięcia w praktyce klinicznej
ISSN 1640 8497 Jacek Sieradzki Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie Cele leczenia cukrzycy typu 2 w świetle światowych wytycznych. Możliwości ich osiągnięcia
Bardziej szczegółowoHipoglikemia Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.
Hipoglikemia Hipoglikemia Hipoglikemia, zwana inaczej niedocukrzeniem, oznacza obniżanie stężenia glukozy we krwi do wartości poniżej 55 mg/dl (3,1 mmol/l) Niekiedy objawy hipoglikemii mogą wystąpić przy
Bardziej szczegółowoAnaliza systemów refundacyjnych dotyczących leków na cukrzycę w wybranych krajach Unii Europejskiej
Analiza systemów refundacyjnych dotyczących leków na cukrzycę w wybranych krajach Unii Europejskiej Osobom chorym na cukrzycę grożą poważne, specyficzne dla tej choroby powikłania, które mogą prowadzić
Bardziej szczegółowoCystatin C as potential marker of Acute Kidney Injury in patients after Abdominal Aortic Aneurysms Surgery preliminary study
Cystatin C as potential marker of Acute Kidney Injury in patients after Abdominal Aortic Aneurysms Surgery preliminary study Anna Bekier-Żelawska 1, Michał Kokot 1, Grzegorz Biolik 2, Damian Ziaja 2, Krzysztof
Bardziej szczegółowoPostępy w technologiach związanych z podażą insuliny i pomiarem poziomu glikemii. prof. dr hab. med. Małgorzata Myśliwiec
Postępy w technologiach związanych z podażą insuliny i pomiarem poziomu glikemii prof. dr hab. med. Małgorzata Myśliwiec Cukrzyca Diabetes Mellitus w tłumaczeniu z greckiego oznacza miodowy słodki przepływ
Bardziej szczegółowoANALIZA EFEKTYWNOŚCI TERAPII POMPĄ INSULINOWĄ STATYSTYCZNE I KLINICZNE ASPEKTY DOBORU PACJENTÓW I WYBORU PUNKTÓW KOŃCOWYCH
ANALIZA EFEKTYWNOŚCI TERAPII POMPĄ INSULINOWĄ STATYSTYCZNE I KLINICZNE ASPEKTY DOBORU PACJENTÓW I WYBORU PUNKTÓW KOŃCOWYCH Wojciech Fendler. Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Klinika Pediatrii, Onkologii,
Bardziej szczegółowoNowości w farmakoterapii cukrzycy nowe analogi insuliny długodziałające
Nowości w farmakoterapii cukrzycy nowe analogi insuliny długodziałające Grzegorz Dzida Oddział Diabetologii Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych Warszawa 14.11.2016r. Światowy Dzień Cukrzycy 2016 Eye
Bardziej szczegółowoJak rozpocząć leczenie insuliną u pacjenta z cukrzycą typu 2?
Jak rozpocząć leczenie insuliną u pacjenta z cukrzycą typu 2? Monika Łukaszewicz, Bogumił Wolnik Regionalne Centrum Diabetologii ACK Szpitala AMG Klinika Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii AM Gdańsk
Bardziej szczegółowoRozpoczynanie insulinoterapii w cukrzycy typu 2 długodziałający analog insuliny czy dwufazowy analog insuliny?
PRACA POGLĄDOWA ISSN 1640 8497 Grzegorz Dzida 1, Iwona Tarnowska 2 1 Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie 2 Novo Nordisk Pharma, Warszawa Rozpoczynanie insulinoterapii
Bardziej szczegółowoPraktyczne podejście do intensyfikacji leczenia mieszankami insuliny ludzkiej za pomocą dwufazowych analogów insuliny aspart w cukrzycy typu 2
PRACA POGLĄDOWA ISSN 16408497 Maciej T. Małecki 1, Teresa Koblik 1, Bogumił Wolnik 2, Jacek Sieradzki 1 1 Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych, Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
Bardziej szczegółowoAneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków
Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków 1 Wnioski naukowe Ogólne podsumowanie oceny naukowej dotyczącej kwasu nikotynowego/laropiprantu
Bardziej szczegółowoKorzyści z zastosowania funkcji kalkulatora bolusa Bolus Wizard u pacjentów z cukrzycą leczonych osobistymi pompami insulinowymi Medtronic Paradigm
PRACA POGLĄDOWA ISSN 2084 4441 Dorota Pisarczyk-Wiza, Bogna Wierusz-Wysocka Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Korzyści z zastosowania
Bardziej szczegółowofor the Study of Diabetes 2012
Nowości European Association Magdalena Kujawska-Łuczak Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń, Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Bardziej szczegółowo