Skuteczne rozliczanie czasu pracy po zmianach w 2011 r.

Transkrypt

1 PRAWO PRACY W PRAKTYCE Skuteczne rozliczanie czasu pracy po zmianach w 2011 r. w w w.wip.pl

2 Autorzy Iwona Jaroszewska-Ignatowska Anna Kolosa Katarzyna Szymanowska radca prawny specjalizuj cy si w prawie pracy Pa stwowa Inspekcja Pracy specjalista prawa pracy Wydawca Mirosław Sakowski Redaktor Aleksandra Pudzianowska Korekta Zespół ISBN Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2011 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o Warszawa, ul. Łotewska 9a, tel , faks SPIS TREŚCI Łamanie, przygotowanie publikacji do wersji elektronicznej Raster studio Sulejówek, ul. Konopnickiej 46, tel

3 Spis treści Czas pracy 7 najczęstszych problemów 2 1. Okres rozliczeniowy ustalanie i zmiany długości 3 2. Harmonogramy pracy ustalanie i zmiany 6 3. Praca w ruchu ciągłym 9 4. Nadgodziny rozliczanie Niepełny wymiar czasu pracy Pełnienie dyżuru przez pracownika rekompensata Urlop wypoczynkowy a czas pracy 25 Systemy czasu pracy porównanie 27 Zasady liczenia wymiarów czasu pracy po zmianach w 2011 r. 31 SPIS TREŚCI 1

4 CZAS PRACY 7 NAJCZĘSTSZYCH PROBLEMÓW Czy mo na w trakcie trwania okresu rozliczeniowego wydłu yć go? Czy w sytuacji, która wymaga przej ciowego nasilenia prac, mo na zmienić pracownikowi za jego uprzedni zgod rozkład czasu pracy? Jak nale y rozliczać godziny nadliczbowe i czas pracy przy zatrudnieniu na niepełny etat? Mi dzy innymi na takie pytania znajdziesz odpowied w tej broszurze. Jest ona po wi cona najcz stszym problemom z zakresu czasu pracy. Koniecznie przeczytaj: Jak powiniene ustalić okres rozliczeniowy czasu pracy i pod jakim warunkiem mo esz go zmienić? Jak prawidłowo wprowadzać zmiany do harmonogramu czasu pracy? Co oznacza i na czym polega łamanie zmian roboczych? Jak rozliczać prac w dni wolne? Co nale y si pracownikowi np. za prac w sobot? Kiedy wyst puj nadgodziny i jak je rozliczać? O czym musisz pami tać, rozliczaj c czas pracy niepełnoetatowca? Jak prawidłowo przeliczyć urlop wypoczynkowy na godziny pracy? WSTęP 2

5 1. OKRES ROZLICZENIOWY USTALANIE I ZMIANY DŁUGOŚCI Czy w danej komórce organizacyjnej irmy, w której zaszły zmiany organizacji czasu pracy lub inne zmiany organizacyjne (np. zmiana zakresu zada, poł czenie z inn komórk itp.), mo na w trakcie trwania okresu rozliczeniowego zmienić bieg okresów rozliczeniowych (np. w trakcie okresu rozliczeniowego trwaj cego od 1 stycznia do 31 marca zmienić jego bieg poprzez wydłu enie do 30 kwietnia)? Ustalanie okresów rozliczeniowych Okresy rozliczeniowe ustala si w: układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy, obwieszczeniu dla pracowników je eli pracodawca nie jest obj ty układem zbiorowym pracy i nie ma obowi zku stosowania regulaminu pracy (zgodnie z przepisami art kp). Obwieszczenie dla pracowników dotycz ce długo ci okresów rozliczeniowych powinno: mieć form pisemn i być podane do wiadomo ci pracowników w sposób przyj ty u danego pracodawcy (np. wywieszone na tablicy ogłosze, wyło one do powszechnego wgl du przy li cie obecno ci, przekazane do wiadomo ci pracowników drog elektroniczn pod warunkiem e wszyscy pracownicy irmy posługuj si komputerami). Obwieszczenie takie wchodzi w ycie po upływie dwóch tygodni od dnia podania go do wiadomo ci pracowników (art kp w zwi zku z art kp). Długo ć okresu rozliczeniowego wydłu enie Czas trwania okresu rozliczeniowego nie mo e być dowolnie wydłu any, w zale no ci od dora nych potrzeb. Po upływie okresu rozliczeniowego pracodawca ma bowiem obowi zek: rozliczyć czas pracy pracownika i wypłacić wynagrodzenie za godziny nadliczbowe z tytułu przekroczenia przeci tnej tygodniowej normy czasu pracy, je eli w tym okresie one wyst piły. Przedłu enie okresu rozliczeniowego na dalszy okres byłoby równoznaczne z niewywi zaniem si z tego obowi zku. 3

6 W razie nadzwyczajnych okoliczno ci (np. zmiany zakresu obowi zków pracownika, wł czenia go do zespołu osób obj tych innym okresem rozliczeniowym czasu pracy) pracodawca ma mo liwo ć zamkni cia biegu dotychczasowego okresu rozliczeniowego, a nast pnie wprowadzenia nowego okresu rozliczeniowego. Je eli np. w lutym wyst piły okoliczno ci przemawiaj ce za wydłu eniem do ko ca kwietnia 3-miesi cznego okresu rozliczeniowego obejmuj cego okres od stycznia do marca, mo na zamkn ć dotychczasowy okres rozliczeniowy z ostatnim dniem lutego, a nast pnie wprowadzić okres rozliczeniowy obejmuj cy marzec i kwiecie. Długo ć okresu rozliczeniowego skrócenie Ustalony okres rozliczeniowy mo na w razie konieczno ci zako czyć wcze niej. Nie mo na natomiast go wydłu yć: nie mo na np. z 3-miesi cznego okresu rozliczeniowego zrobić nagle okresu 6-miesi cznego. W razie skrócenia okresu rozliczeniowego czas pracy pracowników powinien być rozliczony w sposób analogiczny do uregulowa zawartych w art Kodeksu pracy, stosowanych w razie rozwi zania stosunku pracy w czasie trwania okresu rozliczeniowego. PRZYKŁAD Je eli oka e si, e w danym okresie od pocz tku 3-miesi cznego okresu rozliczeniowego do dnia jego skrócenia pracownik przepracował wi cej godzin, ni by wynosił nominalny czas pracy w tym okresie (wyliczony zgodnie z art. 130 kp), pracownikowi nale y si poza wynagrodzeniem za wszystkie przepracowane godziny tak e dodatek za prac w godzinach nadliczbowych (o którym mowa w art kp). Wydłu enie okresu rozliczeniowego w ustawie antykryzysowej Od 22 sierpnia 2009 r. do 31 grudnia 2011 r. obowi zuje tzw. ustawa antykryzysowa, maj ca na celu pomoc przedsi biorcom w trudnych czasach kryzysu ekonomicznego. Jednym z rozwi za proponowanych przez ustaw jest mo liwo ć wydłu ania okresu rozliczeniowego nawet do 12 miesi cy. Z udogodnienia tego mog korzystać wszyscy przedsi biorcy w rozumieniu art. 4 ustawy o swobodzie działalno ci gospodarczej, tj. b d cy osobami izycznymi, prawnymi i jednostkami organizacyjnymi nieb d cymi osobami prawnymi, którym ustawy przy- 1. OKRES ROZLICZENIOWY USTALANIE I ZMIANY DłUGOŚCI 4