Naczyniopochodne następstwa. Zakład ad Neuropatologii, Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie

Transkrypt

1 Choroby dużych naczyń OUN Naczyniopochodne następstwa chorób b dużych naczyń Zakład ad Neuropatologii, Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie

2 Tętnice tnice odchodzące ce od łuku aorty naczynia typu spręż ężystego Tętnice tnice mózgu m i móżdżku m (wszystkie tętnice tnice śródczaszkowe małe e i duże) e) naczynia typu mięś ęśniowego

3 Budowa ściany tętnicy t tnicy mięś ęśniowej

4

5 Funkcje śródbłonka naczyń Utrzymanie płynnop ynności krwi Regulacja napięcia ściany naczyń Regulacja przebudowy ściany naczyń, w tym proliferacji mięś ęśni gładkich g i produkcji kolagenu Funkcje immunologiczne Bariera krew-mózg SPRAWNOŚĆ MECHANIZMÓW W MALEJE Z WIEKIEM

6 1. Utrzymanie płynnop ynności krwi Antyagregacyjnie - Prostacyklina (PGI-2) - Tlenek azotu (NO) Przeciwzakrzepowo - Trombomodulina (receptory błonowe b onowe wiążą ążące trombinę) Fibrynolitycznie - Tlenek azotu (NO) - Tkankowy aktywator plazminogenu (tpa)

7 2. Regulacja napięcia naczyń Prostacyklina (PGI-2) (rozszerza naczynia) Tlenek azotu (NO) (rozszerza naczynia)

8 3. Regulacja przebudowy i proliferacji elementów ściany naczyń CYTOKINY - wyzwalają proliferację i migrację komórek mięś ęśniówki naczyń -płytkowy czynnik wzrostu (PDGF), Interleukina-1(IL 1(IL-1) 1) - hamują rozrost elementów ściany naczyń Interleukina-8 (IL-8)

9 4. Funkcje immunologiczne Śródbłonek bierze udział w mechanizmach odpornościowych poprzez: - Uwalnianie cytokinc ytokin, - Aktywacja białek błonowych b (CAM( CAM) (selektyny, integryny, immunoglobuliny) - Prezentacja antygenów, tworzenie kompleksów immunologicznych - Miejsce replikacji wirusów

10 Z wiekiem maleje sprawność mechanizmów śródbłonkowych Zwłaszcza pod wpływem: Niedotlenienia Nadciśnienia tętniczegot tniczego Hiperlipidemii Cukrzycy Palenia tytoniu

11 TĘTNICE TNICE DUŻE - średnicy > 600 µm gałę łęzie oponowe tętnic t tnic mózgum TĘNICE MAŁE - od 100 µm m do 600 µm tętnice tnice wnikające do mózgum TĘTNICZKITNICZKI - średnicy < 100 µm WŁOŚNICZKI - średnicy < 9 µm

12 Miażdżyca - choroba tętnic t tnic o kalibrze > 600µm m powodująca zmiany w błonie b wewnętrznej i wtórnie do nich zmiany w błonie b środkowej Patogeneza: - mediowana immunologicznie przewlekła reakcja zapalna ściany naczynia na czynniki szkodliwe odczytywane przez śródbłonek jako zagrożenie i zaburzenie funkcji, prowadząca do stwardnienia naczynia

13 Stwardnienie naczyń różnego kalibru arteriosclerosis Stwardnienie dużych naczyń - miażdżyca: atheromatosis, atherosclerosis Stwardnienie małych naczyń arteriolosclerosis

14 1. i 2. Reakcja immunologiczna 3. Stabilna blaszka miażdżycowa 4. Przemiana blaszki stabilnej w niestabilną

15 Skala WHO miażdżycy 1. Blaszka nie zwęż ężająca światła 2. Zwęż ężenie do 25% 3. Zwęż ężenie do 50% 4. Zwęż ężenie > 50%

16 Kliniczne następstwa niestabilności blaszek Nawarstwienie zakrzepu na owrzodziałą blaszkę powiększa jej rozmiary Ubytek komórek mięś ęśni gładkich g i zniszczenie włókien spręż ężystych osłabienie i zcieńczenie czenie błony środkowej tętniak tniak wrzecionowaty Krwawienia śródścienne jako tętniaki t tniaki rozwarstwiające (angiogeneza( na obrzeżu blaszek)

17 Kliniczne następstwa niestabilności blaszek Zator materiałem em z blaszki nagła niedrożno ność naczynia Nawarstwienie zakrzepu na blaszkę znacznie zwęż ężającą światło całkowita niedrożno ność naczynia HE

18 Stadia zakrzepu Adhezja przyleganie płytek p do śródbłonka Agregacja produkcja włóknika w (fibrynogen) Zakrzep płytkowop ytkowo-włóknikowyknikowy Wnikanie fibroblastów w i komórek śródbłonka do zakrzepu Włóknista przebudowa zakrzepu (fibroblasty) Rekanalizacja zakrzepu (śródb( dbłonki)

19 Zawał blady martwica rozpływna Stadium nawału leukocytarnego Stadium resorpcja makrofagowej i angiogenezy Stadium organizacji glejowo-mezodermalnej Zejście martwicy jama/blizna

20 Zator Najczęś ęściej zatory kardiogenne: Zaburzenia rytmu (migotanie przedsionków) Zawał mięś ęśnia serca (skrzeplina przyścienna w lewej komorze) Zapalenie Zapalenie wsierdzia Wady Wady zastawki mitralnej Rzadziej zatory: Tłuszczoweuszczowe Komórki nowotworowe Pęcherzyki cherzyki powietrza Pęcherzyki cherzyki azotu (choroba kesonowa)

21 Krwotok śródmózgowy

22 Krwotok śródmózgowy Nadciśnienie tętnicze t tnicze (angiopatia( nadciśnieniowa) nieniowa) Mózgowa angiopatia amyloidowa Malformacje naczyniowe Tętniak wewnątrzczaszkowy Zaburzenia krzepnięcia Nowotwór Kokaina, amfetamina

23 Krwotok śródmózgowy Stadium nawału leukocytarnego Stadium resorpcja makrofagowej (makrofagi z hemosyderyną) ) i angiogenezy Stadium organizacji glejowo-mezodermalnej Zejście martwicy jama/blizna (z hemosyderyną)

24 Tętniaki tniaki i malformacje naczyniowe Tętniaki workowate wrzecionowate rozwarstwiające Malformacje naczyniowe tętnicze tnicze (przetrwanie płodowego p odejścia tętnicy tnicy mózgu m tylnej tętniczo-żylne (przetoki) włośniczkowe

25 Tętniak workowaty i wrzecionowaty

26 Powikłania SAH z pęknip kniętego tętniakat tniaka Masywny krwotok gwałtowny wstost ciśnienia śródczaszkowego Ponowne krwawienie Niedokrwienie mózgu m związane zane ze skurczem naczyń - początek dni po krwotoku, - maksimum dni - zaburzenia świadomości, ogniskowe objawy neurologiczne