Europejski Dzień Języków świętuj razem z nami!

Transkrypt

1 Celem obchodzonego co roku Europejskiego Dnia Języków jest uświadomienie ogółowi społeczeństwa znaczenia wielojęzyczności w Europie, pielęgnowanie różnorodności kulturowej i językowej oraz wspieranie nauki języków obcych również poza formalnym cyklem kształcenia. 1 W samej Europie funkcjonuje około 225 rodzimych języków, co stanowi mniej więcej 3% liczby wszystkich języków świata. Większość języków Europy podzielić można na trzy rodziny: języki germańskie, romańskie i słowiańskie. Wpływ języka angielskiego na język polski miał miejsce dopiero od XIX wieku. Najwięcej zapożyczeń jest z dziedziny sportu (baseball, boks, trener, aut, krykiet), technologii (komputer, serwer, skaner), żywności (hamburger, hot dog, popcorn), handlu i ekonomii (biznes, holding, monitoring). Według Oxford English Dictionary najdłuższe słowo w języku angielskim to 45-literowy wyraz pneumonoultramicroscopicsilicovolcanoconiosis, oznaczający chorobę płuc.

2 2 W Unii Europejskiej obowiązują 24 języki urzędowe, które są jednocześnie językami roboczymi, a mianowicie: angielski, bułgarski, chorwacki, czeski, duński, estoński, fiński, francuski, grecki, hiszpański, irlandzki, litewski, łotewski, maltański, niderlandzki, niemiecki, polski, portugalski, rumuński, słowacki, słoweński, szwedzki, węgierski i włoski. Co najmniej połowa światowej populacji jest dwu- lub wielojęzyczna. Rodzina języków germańskich obejmuje między innymi języki duński, norweski, szwedzki, islandzki, niemiecki, niderlandzki, angielski i jidysz. Rosja (148 milionów mieszkańców) może poszczycić się największą liczbą używanych na jej terytorium języków: w zależności od zastosowanych kryteriów jest ich od 130 do 200. Najpopularniejszą literą w języku angielskim jest e.

3 Pierwsze języki urzędowe i robocze UE to francuski, niderlandzki, niemiecki i włoski czyli języki pierwszych państw członkowskich. Od tamtej pory liczba języków urzędowych rosła w miarę, jak do UE przystępowały kolejne państwa. Języków urzędowych jest jednak mniej niż państw członkowskich, bowiem niektóre z nich posługują się tym samym językiem. Na przykład językami urzędowymi w Belgii są niderlandzki, francuski i niemiecki, a większość ludności Cypru posługuje się greckim, który ma status języka urzędowego. 3 Jaki ma zasób słów przeciętny Polak? "Zasób słów, które należą do słownictwa czynnego przeciętnego Polaka wynosi nie więcej kilkanaście tysięcy. Trzeba podkreślić, że mówimy tu o słowach, czyli ciągach liter, a nie o znaczeniach i związkach frazeologicznych. Uwzględnienie znaczeń i związków wyrazowych dałoby znacznie większą liczbę. Słownictwo bierne osób wszechstronnie wykształconych i oczytanych może sięgać nawet stu tysięcy słów, ale są to rzadkie przykłady. Większość z nas zadowala się bierną znajomością ok. 30 tysięcy słów." W pierwszym roku życia dziecko wydaje szeroką gamę dźwięków: w końcu pierwszego roku życia pojawiają się pierwsze zrozumiałe słowa; w wieku trzech lat dziecko formułuje zdania złożone, a w wieku lat pięciu dysponuje już zasobem kilku tysięcy słów.

4 Najczęściej występującym słowem w języku angielskim jest przedimek the. 4 Czy istnieje jeden uniwersalny język migowy? Nie istnieje jeden uniwersalny język migowy. Języki migowe występują w wielu odmianach, nawet w jednym kraju może istnieć więcej niż jeden język migowy, tak samo jak w przypadku języków mówionych. Przykładowo, w Belgii funkcjonują dwa języki migowe (wersja migowa belgijskiej odmiany francuskiego oraz wersja migowa języka flamandzkiego), podobnie jak w Hiszpanii (hiszpański i kataloński język migowy). Także w krajach, w których funkcjonuje tylko jeden język mówiony, potrafi występować kilka języków migowych, tak jak w przypadku Wielkiej Brytanii czy Irlandii Angielski jest jednym z najbogatszych języków na świecie: jego słownik obejmuje ponad 600 tysięcy wyrazów. W słowniku wydawnictwa Oxford ( Oxford English Dictionary ) znajduje się około 300 tysięcy haseł, ale wiele słów technicznych i naukowych tam nie figuruje. Konstatynopolitańczykowianeczka (32 litery) - to najdłuższy rzeczownik w języku polskim. Słowo to jest jednak dosyć przestarzałe, rzadko używane, w dodatku to nazwa własna.

5 Pięćdziesięciogroszówka (23 litery) - to słowo, które jest dosyć znane i często używane. Na pierwszy rzut oka nie wydaje się takie długie! 5 Angielski jest językiem ojczystym około 500 milionów ludzi. Dla dalszych 300 milionów stanowi on drugi język używany regularnie. Szacuje się, że półtora miliarda ludzi (blisko jedna czwarta populacji Ziemi) opanowała bądź uczy się i używa tego języka jako języka obcego. W skutek napływu imigrantów oraz uchodźców Europa staje się coraz bardziej wielojęzyczna. W samym tylko Londynie mówi się w około 300 językach (arabski, turecki, kurdyjski, języki berberyjskie, hindi, pendżabski itd.). Dwujęzyczność oraz wielojęzyczność niosą za sobą także pewne korzyści natury ekonomicznej: osobom mówiącym w kilku językach łatwiej jest znaleźć pracę, zaś przedsiębiorstwa wielojęzyczne są bardziej konkurencyjne niż przedsiębiorstwa monojęzyczne. Najkrótsze zdanie w języku angielskim: Go.

6 Najrzadziej używana litera w języku angielskim: q. 6 Zapożyczenie to przejmowanie wyrazu lub wyrażenia z innego języka. Na język polski oddziałowywał język czeski, niemiecki, włoski, francuski, ruski, turecki, węgierski i łacina. Obecnie zaś język angielski. Ponieważ w języku niemieckim jest wiele zapożyczeń z języka angielskiego, powstało na nie określenie Denglish, (D Deutschniemiecki). Kalki językowe - są to takie zapożyczenia, w których obca pozostaje forma i struktura, zaś "materiał językowy" jest rodzimy. Bardzo dobrym przykładem jest wyraz "nastolatek", którego cząstki składowe zostały dosłownie przetłumaczone z języka angielskiego ("teen" - nasto, "ager" - latek). Skalkowany wyraz był bardzo udany i upowszechnił się. Rodzina języków romańskich obejmuje między innymi język włoski, francuski, hiszpański, portugalski i rumuński.

7 s Najwięcej słów w języku angielskim zaczyna się na literę (ponad 34 tys. w Oxford English Dictionary ) 7 Cyrylica pismo alfabetyczne służące do zapisu języków wschodniosłowiańskich, większości południowosłowiańskich i innych. Nazwa nawiązuje do apostoła Słowian św. Cyryla, który wspólnie ze św. Metodym, prowadząc misję wielkomorawską wśród Słowian zapisał i wprowadził do liturgii język słowiański. Do zapisu tego języka zostały stworzone dwa alfabety głagolica i później cyrylica (pismo uproszczone na bazie dużego alfabetu greckiego majuskuły oraz głagolicy, z której zostały przeniesione niektóre litery). Na Ukrainie zaledwie 53 % ludności mówi w języku ukraińskim, reszta mówi po rosyjsku. MOTHER TONGUE - Język ojczysty to zazwyczaj język, który znamy najlepiej i najczęściej z niego korzystamy.

8 BILINGUAL PEOPLE to osoby doskonale dwujęzyczne, które potrafią posługiwać się równie biegle dwoma językami. Zazwyczaj jednak osoby dwujęzyczne nie wykazują się idealną biegłością w obu językach. 8 Zapożyczenia w języku polskim. Językowi czeskiemu zawdzięczamy między innymi skrócone formy zaimków dzierżawczych (np. mego, twego). Zapożyczenia z języka niemieckiego wiązały się przede wszystkim z takimi dziedzinami życia jak handel, budownictwo, strój oraz wojskowość. (Hebel, haft, peklować, brama). Wpływ języka włoskiego nasilił się wraz z przybyciem do Polski królowej Bony. Wraz z przybyciem Włoszki pojawiły się w naszym kraju nowe rośliny i zwyczaje, a co z tym związane ich nazwy, np. tulipan, tort, bransoleta, kalafior, karoca. Z języka francuskiego zapożyczyliśmy fryzjera, gorset oraz damę. Najwięcej zapożyczeń z języka ruskiego było w wieku XVI i XVII. Należały one przede wszystkim do dwóch obszarów: wojskowości i ujemnego zabarwienia uczuciowego, np. bałamut, chłystek, hałastra, haratać, karaskać się oraz ohydny. Z tureckiego w języku polskim pozostały takie wyrazy jak kajdany, szarańcza, haracz. Język węgierski wpłynął na słownictwo języka polskiego przede wszystkim w zakresie wojskowości, np. giermek oraz hajduk. Z łaciny do dzisiaj w języku polskim pozostały wyrazy takie jak formuła, sens, lament, respekt oraz decyzja.

9 Moda na francuszczyznę trwała do połowy XIX wieku. Pozostały nam po niej takie wyrazy jak bilet, felieton, afront, inżynier, pasaż oraz bandaż. Najpopularniejsze zapożyczenia z angielskiego to wyrazy z życia codziennego: baby-sitter, happy end, logo, marker, market, notebook, puzzle, ranking, snack bar, scrabble, show, teflon, weekend. 9 Wielojęzyczność niesie liczne korzyści: ułatwia uczenie się kolejnych języków, wpływa pozytywnie na proces myślenia i sprzyja kontaktom z innymi ludźmi i kulturami. Angielski jest językiem ojczystym około 500 milionów ludzi. Dla dalszych 300 milionów stanowi on drugi język używany regularnie. Szacuje się, że półtora miliarda ludzi (blisko jedna czwarta populacji Ziemi) opanowała bądź uczy się i używa tego języka jako języka obcego. Język angielski ma status języka oficjalnego w 56 krajach świata.

10 Szacuje się, że około 30% słownictwa angielskiego pochodzi bezpośrednio lub pośrednio od klasycznej Greki. Większość z nich to pojęcia techniczne i naukowe. W Szwajcarii są cztery języki urzędowe: niemiecki, francuski, włoski oraz romansz (retoromański). 10 Każdy język rządzi się swoimi prawami i ma swoje dziwactwa. Zdradzamy największe osobliwości angielszczyzny. Najdłuższe słowo, w którym nie powtarza się żadna litera: uncopyrightable. Najdłuższe słowo z tylko jedną samogłoską: strengths (mocne strony). Słowo z tylko jedną samogłoską, pojawiającą się aż 5 razy: indivisibility (niepodzielność). Słowo z trzema następującymi po sobie podwojeniami liter: bookkeeper (księgowy).

11 Pary słów wymawianych tak samo, choć nie mających żadnej wspólnej litery: you i ewe (owca), eye i I. Najkrótsze zdanie w języku angielskim: Go. Najrzadziej używana litera w języku angielskim: q. Około 10% słów w języku Rosyjskim jest podobnych do słów angielskich, np. проблема, problem, кофе, coffee, кафе, café. Świętuj razem z nami! Największa liczba osób posługujących się językiem angielskim jako ojczystym mieszka w Stanach Zjednoczonych. Angielski jest jednym z najbogatszych języków na świecie: jego słownik obejmuje ponad 600 tysięcy wyrazów. W słowniku wydawnictwa Oxford ( Oxford English Dictionary ) znajduje się około 300 tysięcy haseł, ale wiele słów technicznych i naukowych tam nie figuruje. Wyedukowany użytkownik angielskiego używa około 5 tys. słów w mowie i około 10 tys. w piśmie. Aby skutecznie się porozumiewać w codziennych sytuacjach wystarczy znajomość około 2000 angielskich słów.

12 Największą liczbę znaczeń ma słowo set. Według Oxford English Dictionary istnieją aż 464 sposoby jego użycia. Świętuj razem z nami! 12 Rodzina języków słowiańskich obejmuje między innymi język rosyjski, ukraiński, białoruski, polski, czeski, słowacki, słoweński, serbski, chorwacki, macedoński i bułgarski. Większość języków europejskich opiera się na alfabecie łacińskim. Niektóre języki słowiańskie opierają się na cyrylicy. Grecki, jidysz, ormiański i gruziński posiadają własny alfabet. Języki pozostają ze sobą w nieustającej interakcji, wpływając na siebie wzajemnie na wiele sposobów: język angielski czerpał niegdyś liczne zapożyczenia wyrazów i sformułowania z innych języków, dzisiaj zaś języki europejskie zapożyczają wiele słów z języka angielskiego. Języki pozaeuropejskie często używane na terytorium Europy to arabski, chiński oraz hindi; każdy z nich dysponuje własnym systemem zapisu słów.

13 Europejski Dzień Języków Świętuj razem nami! 13 Jak wielu ludzi w państwach członkowskich Rady Europy stosuje języki migowe? Na to pytanie trudno jest udzielić jednoznacznej odpowiedzi. W poszczególnych państwach członkowskich nie prowadzi się w tym zakresie wiarygodnych statystyk. Ocenia się, że w całej Unii Europejskiej zamieszkuje osób Niesłyszących porozumiewających się językiem migowym. Przeciętnie, osoby Niesłyszące używające języka migowego stanowią około 0,1% populacji każdego państwa. Statystyki te nie obejmują osób, które uczą się języka migowego jako drugiego języka ani też dzieci rodziców będących osobami Niesłyszącymi czy innych członków ich rodzin. Przykładowo, szacuje się, że na terenie Finlandii zamieszkuje 5 tysięcy użytkowników języków migowych; we Francji jest ich 100 tysięcy, w Rumunii zaś od 20 do 30 tysięcy. Czy języków migowych używają tylko osoby niesłyszące bądź niedosłyszące? Nie. Dzieci ludzi Niesłyszących także często uczą się języka migowego; ojczysty język migowy ich rodziców będzie zatem ich pierwszym językiem, poprzedzającym wszelkie języki mówione. Dodatkowo, rodzice i rodzeństwo dzieci Niesłyszących uczą się języka migowego, aby umożliwić komunikowanie się z nimi. Jest też pewna grupa osób, które uczą się języka migowego w czasie wolnym, bo mają znajomych porozumiewających się za pomocą tego języka, chcą zostać tłumaczami bądź też po prostu język ten leży w sferze ich zainteresowań. z

14 Świętuj razem z nami! 14 Najtrudniejsze języki europejskie do nauki: fiński, węgierski i estoński - trudne ze względu na niezliczone przypadki rzeczowników, jednak w odmianie dodajemy tylko krótkie słówka do rdzenia wyrazu. W języki fińskim jest osiemnaście przypadków. Ekstremalnie trudny: polski - 7 przypadków, odmiana czasowników, 3 rodzaje, bardzo trudna wymowa. Na opanowanie go w dobrym stopniu potrzeba kilku lat. Umiarkowanie łatwy: angielski - język bardzo popularny, żadnych przypadków, ani rodzajów, pisownia natomiast może sprawiać kłopoty. Ma proste podstawy, ale ciężko jest opanować go w stopniu zaawansowanym. Łatwy: hiszpański i włoski - przez wielu ludzi uważane za jedne z najprostszych języków. Można się ich samemu dość dobrze nauczyć np. z kursu językowego na DVD i CD.

15 Świętuj razem z nami! 15 Będąc za granicą słyszysz pozdrowienia. W jakim to języku? 1.Salut! Comment ça va? 2.Ciao! Come va? 3.Hallo! Wie geht s? 4.Hi! How are you? 5.Hola! Que tal? Słowo dziękuję należy do tzw. magicznych. Jaki to język? 1. Thanks a lot. 2. Merci beaucoup. 3. Danke schön. 4. Molte grazie. 5. Muchas gracias. W jakich językach potrafisz wyznać miłość? 1.I love you. 2.Ich liebe dich. 3.Je t aime. 4.Yo te quiero. 5.Ti amo.

16 16. Gwiazdy i języki. SHAKIRA Singer English, Spanish, Italian, Portuguese and Arabic Colombian singer, Shakira, is of Spanish and Italian ancestry, and is fluent in both languages. The pop star can also speak Portuguese, Arabic and English. KOBE BRYANT Basketball player English and Italian Los Angeles Lakers' player, Kobe Bryant, spent a portion of his childhood in Italy and to this day is fluent in Italian. The basketball superstar had originally wanted to be a professional soccer player while living in Italy.