Nauczyciel klasy I szej. Jego postawa, wiedza, umiejętności i kompetencje. Monika Gołubiew Konieczna PP-P Nr 7 w Gdańsku

Transkrypt

1 Nauczyciel klasy I szej. Jego postawa, wiedza, umiejętności i kompetencje. Monika Gołubiew Konieczna PP-P Nr 7 w Gdańsku

2 Nauczyciel wykonuje profesję zorientowaną na człowieka (ma szczególny kontakt z drugim człowiekiem, który stanowi zasadniczy element jego pracy) łączy rzemiosło i sztukę (Ireneusz Kawecki) w szkole jest najważniejszy!!! Dobra szkoła dobrym nauczycielem stoi (Wojciech Książek)

3 Nauczyciel opisują go: Wiedza - ogół treści utrwalonych w umyśle ludzkim w wyniku kumulowania doświadczenia oraz uczenia się Umiejętności praktyczna znajomość czegoś, wdrożenie w życie, biegłość w czymś Kompetencje - to wiedza teoretyczna i umiejętność praktyczna, wyróżniająca daną osobę łatwością sprawnej, skutecznej, odpowiadającej oczekiwaniom jakościowym, realizacji danych zadań

4 Jaki nauczyciel? szkole potrzebny jest naprawdę dobry nauczyciel szczególnie klasy I -szej (dla przyszłości dzieci klasa I to zdarzenie krytyczne i często decyduje o dalszej edukacji) naprawdę dobry nauczyciel to ten, ponad przeciętny (nie taki zwykły, przeciętny, byle jaki, ale szczególny, najlepszy.) rozwój zawodowy nauczyciela przebiega w trzech fazach: - nastawienie na przetrwanie, - nastawienie na sytuację dydaktyczną, - nastawienie na ucznia (zastanawia się nad potrzebami swoich uczniów i własną odpowiedzialnością wobec nich)

5 1. Klasa I szkoły podstawowej bardzo ważna w całym systemie edukacji powodem wyodrębnienia klasy I szkoły podstawowej jest podkreślenie ciągłości procesu edukacji rozpoczętego w przedszkolu i kontynuowanego w szkole podstawowej (klasa I jest łącznikiem pomiędzy przedszkolem a szkołą) skąd jest uczeń klasy I szej? uczeń nie jest z nikąd ukończył ROPP

6 Nauczyciel klasy I szej musi: bardzo dobrze znać nową podstawę programową wychowania przedszkolnego (wie, co dziecko rozpoczynające naukę w klasie I powinno umieć musi zapomnieć, co umiało kiedyś, gdy przychodziło do klasy I - szej) jego przygotowanie do nauki matematyki (nie wykonuje operacji z wykorzystaniem cyfr) jego przygotowanie do nauki czytania i pisania (nie czyta i nie pisze) mówimy o gotowości do szkoły i wrażliwości edukacyjnej dziecko jest zainteresowane, chce iść do szkoły i chce się uczyć

7 Nauczyciel musi tak pracować, by: dzieci, które nie umieją czytać i pisać (w tym nie znają cyfr) mogły uczuć się bez stresu i w swoim tempie (nie mają ciągnąć do dzieci, które już posiadły te umiejętności) dzieci, które już umieją czytać i pisać nie nudziły się!!! gdyż: w każdej grupie pierwszoklasistów występują znaczne różnice indywidualne w rozwoju umysłowym. Dla uczniów zbyt dziecinnych wszystko jest za trudne i dzieje się za szybko. Dla dzieci o znakomitych możliwościach umysłowych nauka szkolna jest mało interesująca. Muszą bowiem uczyć się tego, co już dawno potrafią.

8 2. Uczniowie klasy I- szej grupa zróżnicowana: dzieci sześcioletnie (rocznik 2007 wybór rodzica), dzieci siedmioletnie (rocznik obowiązek), dzieci ośmioletnie (rocznik 2005 wcześniej odroczone) dzieci starsze (niepełnosprawne, głównie w klasie integracyjnej)

9 Nauczyciel klasy I szej musi: znać psychologię rozwojową i wszystkie informacje w niej zawarte wykorzystywać w codziennej praktyce wiedzieć, co charakteryzuje dziecko sześcioletnie, a co dziecko siedmioletnie wiedzieć, jak będzie w szkole i w klasie funkcjonować (w szerokim znaczeniu) dziecko sześcioletnie, a jak dziecko siedmioletnie wiedzieć, co jest tzw. normą rozwojową dziecka sześcioletniego, a co dziecka siedmioletniego

10 Co utrudnia dziecku sześcioletniemu wykonywanie czynności szkolnych: jeszcze nie w pełni ukształtowana lateralizacja mała sprawność grafomotoryczna ręki (nie ma jeszcze kostnienia) nieprawidłowa artykulacja (szczególnie głoski r) mowa agramatyczna różny czas koncentracji szczególnie w pracy stolikowej (duża ciekawość wszystkim naokoło) duża pobudliwość (ruchliwość) duża labilność emocjonalna (także upór, nawet zachowanie społecznie nieakceptowane )

11 Jak pracować? dać dzieciom sześcioletnim czas na (szeroko rozumianą) adaptację (wytyczne do podstawy programowej) i na rozwój własny tylko połowę zajęć szkolnych realizować w ławkach drugą połowę w części rekreacyjnej klasy (nie można ukrzesełkowić dziecka) małe dziecko musi się bawić, najwartościowsza przecież jest nauka przez zabawę pracować na konkretach i manipulować przedmiotami - podręczniki, zeszyty ćwiczeń i karty pracy nie są konkretami!!!

12 3. Podstawa programowa klasy I- szej ustala, co uczeń, w tym wypadku uczeń klasy I- szej, powinien opanować, zgodnie z celami edukacji wczesnoszkolnej w odniesieniu do: wspomagania dziecka w rozwoju intelektualnym, emocjonalnym, społecznym, etycznym, fizycznym i estetycznym. wychowywania dziecka, by w miarę swoich możliwości było przygotowane do życia w zgodzie z samym sobą, ludźmi i przyrodą, aby odróżniało dobro od zła, było świadome przynależności społeczneja(do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz rozumiało konieczność dbania o przyrodę.

13 Nauczyciel klasy I szej musi: wiedzieć, że podstawa programowa edukacji wczesnoszkolnej nie jest programem nauczania. Zalecenia zawarte w tym dokumencie są bowiem tylko fundamentem, na którym opierają się autorskie programy nauczania (te, dopuszczone do realizacji w postaci pakietu podręcznikowo ćwiczeniowego lub te, pisane przez samych nauczycieli dla uczniów swojej klasy) pamiętać (niestety), że wiele tzw. autorskich (odgórnych) programów opracowanych zostało dla dzieci, którym nauka nie sprawia żadnych problemów, dobrych, sprawnych, poznawczo zdolnych, są to programy ambitne i trudne nauczyciel powinien bardzo starannie wybrać program, na którym będzie pracował biorąc pod uwagę dzieci, jakie przyjdzie mu w danej klasie uczyć

14 Jak pracować? najlepiej napisać program, lub modyfikacje programu wybranego, adekwatnie do grupy dzieci, z jakimi przyjdzie nauczycielowi pracować wykorzystywać i podtrzymywać naturalną ciekawość dzieci do uczenia się (odkrywanie świata, wspólne rozwiązywanie problemów.) nauka dla dziecka ma być przygodą (Dorota Zawadzka) im ciekawsza i emocjonalnie pozytywna tym lepsze efekty (siedzenie w ławce i wypełnianie zeszytów ćwiczeń nie jest żadną przygodą!!!) znać mechanizmy procesu uczenia się dzieci: wiedzieć, jak działa pamięć, jak budować logiczny układ wiadomości

15 4. Ocenianie: w klasie I szej ocenianie postępów uczniów ma charakter opisowy

16 Nauczyciel klasy I szej musi: pamiętać, że sprawdziany i różnego rodzaju testy powinny być stosowane z umiarem, aby nie były dla uczniów źródłem zbyt wielu lęków i stresów stosować sprawdzone sposoby oceniania postępów uczniów, np. aktywność edukacyjną na zajęciach, analizę dziecięcych wytworów wiedzieć, że ocenianie powinno pokazywać przyrost wiedzy dziecka, a nie segregować dzieci zastanowić się, komu potrzebne jest to ocenianie? (dla dziecka, rodzica czy nauczyciela)

17 Jak oceniać? nie oceniać uzyskanego przez dziecko efektu oceniany jest wysiłek wkładany w wykonywaną pracę i realizowanie powierzonego zadania (bez różnicy ładnie czy brzydko, w liniach czy obok nich, czarno bury rysunek czy kolorowy ) nie oceniać różnicująco - wszystkie dzieci za swoją pracę otrzymują ten sam wspaniały konkret (np. uśmiechnięte słoneczko) zawsze dany konkret ma wspierać ważniejsza pozytywna ocena społeczna (równoległa pochwałą słowna)

18 5. Organizacja pracy: w klasie I szej nauczanie jest zintegrowane następuje integracja i korelacja treści ze wszystkich zakresów, praca tematyczna całościowa są edukacje: polonistyczna, matematyczne, przyrodnicza, społeczna, plastyczna, muzyczna (pomieszane ze sobą) i inne nie ma konkretnych zajęć lekcyjnych jest nauczanie zintegrowane, które każdego dnia trwa dwie, trzy lub cztery godziny lekcyjne a w ogóle to wszystko jest zintegrowane uczniowie też mają się zintegrować ze sobą nawzajem, z nauczycielem, ze szkołą

19 Nauczyciel klasy I szej musi: pamiętać, że nauczanie jest zintegrowane, nie ma konkretnych przedmiotów (nie ma polskiego, matematyki, środowiska, plastyki ) nie ma konkretnych przerw miedzy tymi przedmiotami nauczyciel sam reguluje przerwy w ciągu dnia biorąc pod uwagę wytrzymałość uczniów, trudność danej tematyki zajęć (tak więc ilość przerw w ciągu dnia może być bardzo różna, a im młodsze dzieci, tym przerw więcej)

20 Jak organizować pracę? naprawdę zintegrować zajęcia wokół tematu integrować dzieci poprzez różne sadzanie uczniów (suwać ławki, spędzać czas na dywanie, w różnych pozycjach ) regulować przerwy przejść na model pracy w grupach (szczególnie, że są dzieci, które pracują szybciej, i są dzieci, które pracują wolniej, są dzieci, którym nauka wszystkich umiejętności przychodzi z trudem, a są dzieci, dla których wszystko jest bardzo proste ) najmniej efektywna w tym momencie jest praca w tzw. trzech rzędach ławek być z uczniami i świecić przykładem (zrezygnować z modelu: dzieci w ławkach, nauczyciel za biurkiem). zachować właściwe proporcje pomiędzy treściami, a formami ich przekazywania (nauczyciel często ma świetne pomysły, ale ich realizacja jest bardzo różna )

21 6.Współpraca z rodzicami Czego rodzice oczekują od szkoły? solidnej edukacji poczucia bezpieczeństwa i klimatu sprzyjającego nauce przygotowania do dorosłego życia poprzez nabycie umiejętności radzenia sobie z trudnościami bieżących informacji na temat mocnych stron dziecka, jego sukcesów, postępów w nauce i niepowodzeń wskazówek dotyczących pojawiających się problemów, pomocy i wsparcia w pokonywaniu trudności utwierdzenia, że są dobrymi rodzicami otwartości nauczycieli na własne sugestie, sądy czy też zwyczajne pytania reagowania w sytuacjach kryzysowych udziału w ważnych decyzjach szkoły

22 Nauczyciel klasy I szej musi: współpracować z rodzicami (czy tego chce czy nie!) ustalić i przestrzegać zasad tej współpracy (zawsze ich przestrzegać, nawet wtedy, gdy rodzicowi zdarzy się je złamać) pamiętać o pozytywach dziecka i pozytywach jego rodziców (szukać mocnych stron zarówno w dziecku, jak i w jego rodzinie) wiedzieć, że współpraca z rodzicami to nie wyłącznie wysyłanie go do Poradni w momencie zauważenia u dziecka trudności

23 Jak współpracować? wziąć na siebie odpowiedzialność za edukację ucznia (ze względu na miejsce uczeń uczy się w szkole przy wsparciu nauczyciela, nawet najlepszy i najukochańszy rodzic nie jest dobrym nauczycielem) nie mówić, że nie ma efektów, bo to jest taki dom. (szkoła uczy)

24 Postawa nauczyciela klasy I - szej Postawa uwewnętrzniona przez jednostkę, wyuczona skłonność (akt woli przejawiający się w czynach) do reagowania w społecznie określony sposób, ale także w oparciu o temperament, cechy charakteru, uznawane wartości

25 Ważne Nauczyciel jest kluczem do zmiany edukacyjnej i udoskonalania szkoły Nauczyciele nie są jedynie tymi, którzy przekazują treści nauczania określone programem. Oni je rozwijają, definiują, a także reinterpretują. To, co nauczyciele myślą, w co nauczyciele wierzą i co nauczyciele robią ostatecznie kształtuje jakość nauczania, które otrzymują młodzi ludzie (W.Lauden)

26 Jaki powinien być nauczyciel klasy I-szej? mądry kompetentny elastyczny w swojej pracy twórczy (kreatywny) z poczuciem humoru o umiejętnościach mediacyjnych potrafiący odrzucić to, co do tej pory wypracował i co uważał za swój styl i sposób pracy cierpliwy umiejący poprosić o pomoc nieporównujący uczniów między sobą ciepły to są jeszcze naprawdę małe dzieci, czasami chcą się przytulić

27 Moim zdaniem dziecko sześcioletnie ma gotowość, by rozpocząć naukę w klasie I szej pytanie, czy nauczyciel jest gotowy do edukacji takiego (młodszego niż dotąd) ucznia, do pracy w klasie łączonej odpowiedź: są nauczyciele, którzy taką gotowość mają (są wspaniali!!!), ci, którzy jej jeszcze nie posiadają, muszą bardzo szybko tego dokonać!!!

28 Dziękuję za uwagę!