Kobyłka, 10 maja 2016 r. Opracował: Wydział Oświaty, Promocji i Spraw Społecznych Strona 1 z 13

Transkrypt

1 Sprawozdanie z realizacji programu współpracy Miasta Kobyłka na rok 2015 z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie Kobyłka, 10 maja 2016 r. Strona 1 z 13

2 Wstęp... 3 Program współpracy Miasta Kobyłka z organizacjami pozarządowymi... 4 Wspieranie i powierzanie zadań publicznych - współpraca finansowa... 7 Pozostałe formy współpracy Wnioski końcowe Strona 2 z 13

3 WSTĘP Miasto Kobyłka współpracuje z organizacjami sektora pozarządowego na podstawie Programu Współpracy, dokumentu przyjmowanego corocznie przez Radę Miasta Kobyłka. W 2015 roku obowiązywał program przyjęty uchwałą Nr XLVIII/500/14 Rady Miasta Kobyłka z dnia 29 października 2014 r. w sprawie przyjęcia programu współpracy Miasta Kobyłka na 2015 rok z organizacjami pozarządowymi i podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Program współpracy wypracowany został na zasadach partnerskich i przy uwzględnieniu konsultacji społecznych. Podstawowym założeniem realizacji Programu jest doskonalenie jakości współpracy i sposobu realizacji zadań, wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań oraz wypracowywanie, ustanawianie i przestrzeganie standardów. Współpraca samorządu z organizacjami pozarządowymi dotyczy w praktyce wszystkich sfer życia społecznego i opiera się na zasadach subsydiarności, pomocniczości, suwerenności stron, partnerstwa, efektywności, uczciwej konkurencji, jawności oraz współodpowiedzialności. Zgodnie z art. 5a ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2016r. poz. 239) Burmistrz Miasta Kobyłka nie później niż do dnia 31 maja każdego roku jest obowiązany przedłożyć Radzie Miasta Kobyłka sprawozdanie z realizacji programu współpracy za rok poprzedni. Działalność organizacji poparta ścisłą współpracą z organami miasta umożliwia dokładniejsze określenie zbiorowych potrzeb mieszkańców. Partnerstwo ma na celu zwiększenie efektywności zadań publicznych realizowanych w Mieście Kobyłka poprzez wykorzystanie potencjału podmiotów trzeciego sektora oraz dalszy wzrost partycypacji społecznej w rozwiązywaniu problemów lokalnych. Strona 3 z 13

4 PROGRAM WSPÓŁPRACY MIASTA KOBYŁKA Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI Na podstawie art. 5a ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2016r. poz. 239), zwanej dalej ustawą organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego zobowiązany jest do uchwalenia rocznego programu współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, zwany dalej Programem współpracy. Projekt Programu współpracy został poddany konsultacjom z komórkami organizacyjnymi Urzędu Miasta Kobyłka, Miejską Radą Sportu oraz organizacjami pozarządowymi. Konsultacje projektu Programu współpracy zostały przeprowadzone zgodnie z uchwałą Nr XLIX/472/10 Rady Miejskiej w Kobyłce z dnia 23 września 2010r. w sprawie szczegółowego sposobu konsultowania z organizacjami pozarządowymi i podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, projektów aktów prawa miejscowego Gminy Kobyłka w dziedzinach dotyczących działalności statutowej tych organizacji. Konsultacje z sektorem pozarządowym ogłoszone zostały Zarządzeniem Nr 199/2014 Burmistrza Miasta Kobyłka z dnia 17 października 2014 r. w sprawie przeprowadzenia konsultacji projektu uchwały dotyczącej przyjęcia programu współpracy Miasta Kobyłka na 2015 rok z organizacjami pozarządowymi i podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. W 2015 roku realizacja zadań przewidzianych w ustawie odbywała się na podstawie uchwały Nr XLVIII/500/14 Rady Miasta Kobyłka z dnia 29 października 2014 r. w sprawie przyjęcia programu współpracy Miasta Kobyłka na 2015 rok z organizacjami pozarządowymi i podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Program współpracy wyznacza zadania umożliwiające zaspokajanie zbiorowych potrzeb mieszkańców, pozwala również dysponować środkami publicznymi na finansowanie lub dofinansowanie priorytetowych zadań realizowanych przez organizacje pozarządowe. Umożliwia pełniejsze wykorzystanie potencjału kadrowego i rzeczowego organizacji, co pozwala podnosić standard realizowanych zadań publicznych. Dzięki kilkuletniemu doświadczeniu oraz podejmowanym konsultacjom Program ujmuje najważniejsze zagadnienia dotyczące współpracy gminy z organizacjami pozarządowymi. Cele szczegółowe programu w roku 2015 obejmowały: stworzenie warunków do zwiększenia aktywności społecznej mieszkańców, kształtowanie lokalnego społeczeństwa obywatelskiego, w tym promocja i organizacja wolontariatu; Strona 4 z 13

5 wykorzystanie potencjału merytorycznego organizacji w zakresie rozpoznawania potrzeb społeczności lokalnej, a tym samym właściwego planowania nowych rozwiązań doraźnych i strategicznych; organizowanie i wspieranie działań społecznych i inicjatyw obywatelskich na rzecz miasta i rozwoju więzi lokalnych; umacnianie w świadomości społecznej poczucia odpowiedzialności za siebie, swoje otoczenie, wspólnotę lokalną oraz jej tradycję. Do priorytetowych zadań Miasta Kobyłka w 2015 roku należało: 1) z zakresu kultury i sztuki: - wspieranie inicjatyw kulturalnych ze szczególnym uwzględnieniem wydarzeń cyklicznych, angażujących w realizację różnorodne środowiska i organizacje, - upowszechnianie sztuki w różnych dziedzinach i formach artystycznych; 2) z zakresu oświaty i wychowania: - realizacja programów dotyczących rozbudzenia przedsiębiorczości dzieci i młodzieży, - realizacja programów rozwijających zainteresowania dzieci i młodzieży wykraczających poza program szkolny, w tym wspieranie inicjatyw społecznych na rzecz społeczności lokalnych; 3) z zakresu wspierania i upowszechniania kultury fizycznej: - promocja aktywności ruchowej dzieci i młodzieży, w tym organizowanie imprez sportoworekreacyjnych stanowiących ofertę aktywnego wypoczynku dla rodzin z Miasta Kobyłka, - szkolenia sportowe dzieci i młodzieży; 4) z zakresu pomocy społecznej: - wspieranie działań mających na celu usamodzielnienie się osób niepełnosprawnych oraz integrację tych osób między innymi poprzez organizowanie imprez plenerowych, - aktywizacja i integracja osób niepełnosprawnych oraz prowadzenie działań zapobiegających ich izolacji i marginalizacji, - pomoc osobom w trudnej sytuacji życiowej, w tym chorym, ubogim, bezdomnym; 5) z zakresu przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom społecznym: - wspieranie działań pomocowych, interwencyjnych oraz naprawczych wobec rodzin dotkniętych uzależnieniami i patologiami społecznymi oraz podejmowanie działań zapobiegawczych wobec rodzin w sytuacjach kryzysowych, - działalność profilaktyczna dla dzieci i młodzieży w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi i narkomanii poprzez prowadzenie placówki wsparcia dziennego w formie świetlicy, w tym organizacja wypoczynku w formie wyjazdowej; Strona 5 z 13

6 - organizacja wypoczynku letniego dzieci i młodzieży z rodzin dysfunkcyjnych w formie wyjazdowej z uwzględnieniem realizacji działań z zakresu profilaktyki alkoholowej i narkomanii, - organizacja czasu wolnego dzieci i młodzieży oraz promocja zdrowego, aktywnego stylu życia wolnego od uzależnień i przemocy poprzez stwarzanie możliwości uczestnictwa w zajęciach kulturalnych, edukacyjnych, artystycznych lub sportowych; 6) z zakresu edukacyjnej opieki wychowawczej: - organizacja wypoczynku letniego dzieci i młodzieży w formie wyjazdowej; - organizacja czasu wolnego dzieci i młodzieży w formie stacjonarnej; 7) z zakresu ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego: - uświadamianie odpowiedzialności prawnej za posiadane zwierzęta w tym propagowanie adopcji psów i kotów wolnożyjących, - promowanie prawidłowych postaw i zachowań w stosunku do zwierząt, poprzez dokarmianie zwierząt wolnożyjących. Formy współpracy Miasta Kobyłka z organizacjami pozarządowymi zgodnie z ustawą miały charakter finansowy i pozafinansowy. Strona 6 z 13

7 WSPÓŁPRACA FINANSOWA - WSPIERANIE I POWIERZANIE ZADAŃ PUBLICZNYCH Współpraca finansowa zgodnie z Programem współpracy odbywała się w formach powierzenia lub wsparcia wykonania zadań publicznych oraz w formie najmu/użyczenia lokali użytkowych. Najczęstszą formą współpracy było wsparcie realizacji zadań publicznych z udzieleniem dotacji na dofinansowanie jego działalności. Zlecenie realizacji zadań publicznych organizacjom pozarządowym odbywało się po przeprowadzeniu otwartych konkursów ofert. W 2015 roku na otwarte konkursy ofert łącznie wpłynęło 29 ofert na realizację zadań publicznych. Na 12 zleconych zadań podpisano 11 umów. Oferty, które nie otrzymały zawierały błędy formalne bądź uzyskały negatywną ocenę merytoryczną komisji opiniującej. Nieprawidłowości formalne najczęściej polegały na: - błędnie wskazanym organie administracji publicznej, zakresie, rodzaju bądź formie zadania publicznego, - niedostosowaniem się do kryteriów zawartych w ogłoszeniu o otwartym konkursie, - rozbieżności pomiędzy harmonogramem a terminami poszczególnych działań, - załączaniu niewłaściwych bądź błędnych dokumentów wymaganych jako załączniki. Ponadto w 2015 roku nastąpił znaczny wzrost składanych przez organizacje pozarządowe ofert na realizację zadań w trybie art. 19a ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (tzw. małe granty ). Na 29 złożonych ofert w przypadku 11 Burmistrz Miasta Kobyłka uznał celowość realizacji zadania. Zdarzało się również, że organizacje oferowały do realizacji zadania publiczne z zakresów, które nie zostały wpisane jako priorytetowe zakresy do rocznego Programu współpracy Miasta Kobyłka na 2015 rok. Wiązało się to z brakiem zabezpieczonych środków finansowych w budżecie miasta. Strona 7 z 13

8 Zadania publiczne zrealizowane w 2015r. we współpracy z organizacjami pozarządowymi, na które została udzielona dotacja z budżetu Miasta Kobyłka. Zakres przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom społecznym (Tabela nr 1) Rodzaje zadań publicznych Nazwa organizacji Nazwa zadania Wspieranie działań pomocowych, interwencyjnych oraz naprawczych wobec rodzin dotkniętych uzależnieniami i patologiami społecznymi oraz podejmowanie działań zapobiegawczych wobec rodzin w sytuacjach kryzysowych Działalność profilaktyczna dla dzieci i młodzieży w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi i narkomanii poprzez prowadzenie placówki wsparcia dziennego w formie świetlicy Akademia Współczesnych Uzależnień Stowarzyszenie QŹNIA Badanie psychologiczne na temat uzależnień Świetlice Środowiskowe w Kobyłce 1 160, ,00 Organizacja wypoczynku letniego dzieci i młodzieży z rodzin dysfunkcyjnych w formie wyjazdowej, z uwzględnieniem realizacji programów z zakresu profilaktyki alkoholowej i narkomanii Parafia Rzymsko Katolicka Św. Kazimierza Królewicza w Kobyłce Organizacja wypoczynku letniego dzieci i młodzieży w formie wyjazdowej w ramach rekolekcji Oaza Nowej Drogi i Oaza Nowego Życia 4 000,00 Organizacja czasu wolnego dzieci i młodzieży oraz promocja zdrowego, aktywnego stylu życia wolnego od uzależnień i przemocy poprzez stwarzanie możliwości uczestnictwa w zajęciach kulturalnych, edukacyjnych, artystycznych lub sportowych Miejski Klub Sportowy WICHER Kobyłka Chorągiew Stołeczna ZHP Hufiec Wołomin Sport jako sposób na przeciwdziałanie uzależnieniom zorganizowanie obozu sportowego w Szczebrzeszynie Realizacja programu profilaktycznego organizacja czasu wolnego od zajęć szkolnych 4 500, ,00 Zakres kultura i sztuka (Tabela nr 2) Rodzaje zadań publicznych Nazwa organizacji Nazwa zadania Upowszechnianie sztuki w różnych dziedzinach i formach artystycznych Stowarzyszenie Trójka Szkolne Stowarzyszenie Nauczycieli Szansa Wspieranie inicjatyw kulturalnych ze szczególnym uwzględnieniem wydarzeń cyklicznych, angażujących w realizację różnorodne środowiska i organizacje Maska koło integracyjno - kulturalne 5 400, ,00 Zakres ekologia i ochrona zwierząt oraz dziedzictwa przyrodniczego (Tabela nr 3) Rodzaje zadań publicznych Nazwa organizacji Nazwa zadania Fundacja Wzajemnie Pomocni O czym szczeka pies 4 500,00 Strona 8 z 13

9 Zakres pomoc społeczna (Tabela nr 4) Rodzaje zadań publicznych Nazwa organizacji Nazwa zadania Aktywizacja i integracja osób niepełnosprawnych oraz prowadzenie działań zapobiegających ich izolacji i marginalizacji Pomoc osobom w trudnej sytuacji życiowej, w tym chorym, ubogim, bezdomnym Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Zarząd Mazowieckiego Oddziału Wojewódzkiego Hospcium Opatrzności Bożej Księża Orioniści Aktywizacja i integracja osób niepełnosprawnych oraz prowadzenie działań zapobiegających ich izolacji i marginalizacji Zagwarantowanie pacjentom z Miasta Kobyłka świadczeń paliatywno-hospicyjnych w oddziale stacjonarnym Hospicjum , ,00 Zakres wspieranie i upowszechniane kultury fizycznej (Tabela nr 5) Rodzaje zadań publicznych Nazwa organizacji Nazwa zadania Szkolenia sportowe dzieci i młodzieży Stowarzyszenie Qźnia Rodzinny Klub Sportowy Family Active Uczniowski Klub Sportowy Jargoś Uczniowski Klub Sportowy Jargoś Polski Związek Wędkarski Okręg Mazowiecki Koło nr 29 w Kobyłce Uczniowski Klub Sportowy DWÓJKA Uczniowski Klub Sportowy Victoria Stowarzyszenie Kultury Fizycznej i Miłośników Turystyki Rowerowa Pasja Lato z piłką nożną 2 000,00 Organizacja treningów kolarskich oraz imprez sportowych 6 000,00 Ruch lekarstwem na życie 4 100,00 Ruch przez sport 2 000,00 Młodzieżowa Szkoła Wędkarstwa Sportowego 6 300,00 Piłka sposobem na nudę, aktywne życie, sport i zabawę 4 100,00 Szkolenie sportowe dzieci i młodzieży 4 100,00 Szkolenia sportowe dzieci i młodzieży 500,00 Zakres oświata i wychowanie (Tabela nr 6) Rodzaje zadań publicznych Nazwa organizacji Nazwa zadania Realizacja programów rozwijających zainteresowania dzieci i młodzieży wykraczającej poza program szkolny, w tym wspieranie inicjatyw społecznych na rzecz społeczności lokalnych Szkolne Stowarzyszenie Nauczycieli SZANSA Stowarzyszenie Trójka Myślę i działam 4 200,00 Realizacja programów rozwijających zainteresowania dzieci i młodzieży wykraczających poza program szkolny, w tym wspieranie inicjatyw społecznych na rzecz społeczności lokalnych 3 725, 00 Strona 9 z 13

10 Zakres edukacyjna opieka wychowawcza (Tabela nr 7) Rodzaje zadań publicznych Organizacja wypoczynku letniego dzieci i młodzieży w formie wyjazdowej Nazwa organizacji Chorągiew Stołeczna Związku Harcerstwa Polskiego Hufiec ZHP Wołomin Parafia Rzymsko Katolicka p.w. Św. Kazimierza Królewicza Miejski Klub Sportowy WICHER Kobyłka Nazwa zadania Organizacja Harcerskiej Akcji Letniej w formie obozu harcerskiego w miejscowości Wygańczyce Kolonie Letnie parafii Św. Kazimierza Królewicza w Kobyłce Organizacja wypoczynku letniego dzieci i młodzieży w formie wjazdowej 5 000, , ,00 Zbiorcze zestawienie realizowanych zadań i łącznych kwot przyznanych dotacji (Tabela nr 8) Nazwa organizacji Uczniowski Klub Sportowy JARGOŚ Kwota przyznanej dotacji Kwota wykorzystanej dotacji % wykorzystanej dotacji 6 100, ,00 97,74% Uczniowski Klub Sportowy DWÓJKA 4 100, ,00 100% Uczniowski Klub Sportowy VICTORIA 4 100, ,00 100% Polski Związek Wędkarski Okręg Mazowiecki Koło nr 29 w Kobyłce Stowarzyszenie QŹNIA 6 300, ,00 100% , ,05 99,99% Rodzinny Klub Sportowy Family Active 6 000, ,64 99,96% Stowarzyszenie Kultury Fizycznej i Miłośników Turystyki Rowerowa Pasja Chorągiew Stołeczna Związku Harcerstwa Polskiego Hufiec ZHP Wołomin Parafia Rzymsko- Katolicka Św. Kazimierza Królewicza w Kobyłce Miejski Klub Sportowy WICHER Kobyłka 500,00 0,00 0% 8 000, ,52 99,91% 7 500, ,00 100% , ,00 100% Akademia Współczesnych Uzależnień 1 160, ,00 100% Szkolne Stowarzyszenie Nauczycieli Szansa Stowarzyszenie Trójka 5 800, ,00 100% 9 125, ,00 100% Hospicium Opatrzności Bożej Księża Orioniści , ,00 100% Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Zarząd Mazowieckiego Oddziału Wojewódzkiego , ,00 100% Fundacja Wzajemnie Pomocni 4 500, ,00 100% RAZEM ,00 zł ,21 zł Strona 10 z 13

11 POZOSTAŁE FORMY WSPÓŁPRACY Współpraca pozafinansowa Miasta Kobyłka z podmiotami trzeciego sektora w dużej mierze polegała na wsparciu podejmowanych działań przez organizacje pozarządowe poprzez promocję ich działań, pomoc przy organizacji przedsięwzięć (przeprowadzanie imprez kulturalnych, sportowych i edukacyjnych). Również informowaniu mieszkańców za pomocą strony internetowej ( miejskiego systemu sms oraz wsparcie w tworzeniu lub rozpropagowaniu zaproszeń i plakatów. Udzielana była pomoc w związku z bieżącym funkcjonowaniem organizacji pozarządowych. Podczas indywidualnych spotkań z organizacjami pozarządowymi przekazywane były bieżące informacje związane z: możliwościami pozyskania ze środków zewnętrznych (warunki oraz zasady naborów), szansą uczestnictwa w szkoleniach i doradztwie, omawianiem spraw pojawiających się w trakcie roku. Do podmiotów pożytku publicznego wystosowane zostało zaproszenie dla członków do udziału w pracach komisji opiniujących i starano się wypracowywać wspólne kierunki działań, które mają na celu optymalizację osiąganych zamierzeń. Ponadto Miasto Kobyłka informowało organizacje o planowanych kierunkach działalności i realizowanych zadaniach prowadzenia konsultacji aktów prawa miejscowego związanych z działalnością organizacji pozarządowych z terenu Miasta Kobyłka oraz tworzenia programu współpracy. Wszystkie zainteresowane organizacje otrzymały możliwość doradztwa w sprawie prawidłowego przeprowadzenia zadania oraz jego rozliczenia. Miasto Kobyłka udostępniało, użyczało i wynajmowało gminne obiekty i sprzęt. Z takiej pomocy korzystała zdecydowana większość działających na terenie miasta organizacji. W ramach takiej współpracy organizacje korzystały z obiektów sportowych przy szkołach, z boisk na Ośrodku Sportu i Rekreacji Wicher, a także sal udostępnianych w Miejskim Ośrodku Kultury, w szkołach oraz Urzędzie Miasta Kobyłka. Ważnym punktem współpracy była pomoc w zakresie udzielenia porad z zakresu działalności pozarządowej, udzielanie rekomendacji, opinii, opiniowanie wniosków. Starania Miasta Kobyłka zmierzają w stronę wzmacniania lokalnych partnerów społecznych. Organizacje są zachęcane i wspierane do aplikowania także w projektach finansowanych przez inne niż Miasto Kobyłka Strona 11 z 13

12 podmioty. Podmioty trzeciego sektora otrzymywały merytoryczne wsparcie przy pisaniu wniosków o dofinansowanie ze środków zewnętrznych. Jak wynika z doświadczeń organizacji, które biorą udział w takich programach, takie podmioty poszerzają zakres działań realizowanych w ramach działalności statutowej, a doświadczenie zdobyte w tych projektach pozwala na efektywniejsze finansowanie realizacji zadań publicznych i sprawniejsze rozliczanie środków. Niestety podobnie jak i w latach poprzednich również w 2015 roku organizacje pozarządowe miały znikomy udział w tworzeniu dokumentów i aktów prawnych dotyczących Miasta Kobyłka. Nadmienić również należy, iż na etapie rozliczania się z otrzymanej dotacji nadal wiele organizacji miało problem z poprawnym wypełnieniem sprawozdań. Organizacje mogły liczyć na pomoc pracowników Wydziału Oświaty, Promocji i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Kobyłka w prawidłowym sporządzeniu oferty realizacji zadania czy sprawozdania z jego realizacji. Strona 12 z 13

13 WNIOSKI KOŃCOWE Współpraca z organizacjami pozarządowymi należy do zadań własnych gminy i ma ogromne znaczenie, ponieważ organizacje działając na rzecz małych społeczności, są bardzo cennym wyrazicielem opinii publicznej i oczekiwań określonych grup społecznych. Zgodnie z Programem współpracy Miasto Kobyłka wspierało zadania publiczne do wysokości 85% wartości realizowanego zadania, co skutkowało udzieleniem o dotacji w łącznej wysokości ,00 zł. Organizacje pozarządowe wniosły niemały wkład własny. Z jednej strony wkład pozafinansowy czyli głównie aktywność wolontariuszy i członków organizacji, zaangażowanie i kreatywność, z drugiej zaś wymierne środki finansowe. Działania miasta nakierowane były w szczególności na tworzenie warunków do zwiększania aktywności społecznej, prowadzenia ciekawych i efektywnych inicjatyw na rzecz mieszkańców (szczególnie dzieci i młodzieży), uzupełnieniu działań gminy w zakresie nie obejmowanym przez samorządowe struktury, a także zwiększenie udziału mieszkańców w lokalnych inicjatywach. Realizacja programu pozwoliła na szeroko rozumianą promocję aktywności lokalnej społeczności i wielu jej liderów, a także służyła budowaniu i umacnianiu partnerstwa pomiędzy Miastem, a organizacjami pozarządowymi. Miasto Kobyłka współpracuje i jest członkiem organizacji społecznych na wielu płaszczyznach związanych z rozwojem regionu oraz wspieraniem działań na rzecz różnych grup społecznych jest to między innymi Związek Miast Polskich, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty, Zintegrowane Inwestycje Terytorialne, Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej. Strona 13 z 13