Adhesive root canal filling material Resilon preliminary observations

Transkrypt

1 J Stoma 2011, 64, 1-2: Polish Dental Society Adhesive root canal filling material Resilon preliminary observations Resilon adhezyjny materiał do wypełniania kanałów korzeniowych wstępne obserwacje Adam Zawadka Department of Paediatric Dentistry, Poznan University of Medical Sciences Head: prof. dr hab. M. Borysewicz-Lewicka Summary Introduction: Criteria that characterize an ideal root canal filling material have remained unchanged for years. However, many attempts are being undertaken to find the product meeting all the requirements and criteria. Pastes with adhesive properties seem to offer new treatment options. Aim of the study: To present the results of a clinical observation based on endodontic treatment carried out with the use of Resilon an adhesive material. Material and method: A total 69 teeth previously filled with Resilon were evaluated in 46 patients. Analyzed teeth included: 16 incisors, 10 canines, 18 premolars, 25 molars. With the use of intraoral digital radiography the quality of root canal obturation was analyzed. Complaints from the patients were classified based on anamnesis. After 2-4 weeks a follow-up examination was performed. Conclusion: It seems that the examined material meets most of the criteria and requirements of an ideal root canal filling material. However, long-term clinical trials are still needed for its final assessment. Streszczenie Wstęp: kryteria charakteryzujące idealny materiał do wypełniania kanałów korzeniowych są od lat niezmienne. Nadal jednak poszukuje się produktu spełniającego je wszystkie. Nowe nadzieje budzą pasty o właściwościach adhezyjnych. Cel pracy: ocena wyników leczenia endodontycznego z wypełnianiem kanałów korzeniowych Resilonem. Materiał i metody: oceniano wyniki leczenia 69 zębów, wypełnianych materiałem Resilon u 46 pacjentów, w tym 16 zębów siecznych, 10 kłów, 18 zębów przedtrzonowych i 25 trzonowych. Na podstawie analizy wewnątrzustnych zdjęć radiologicznych wykonanych metodą radiografii cyfrowej określono zakres wypełnienia kanałów korzeniowych. Na podstawie wywiadu sklasyfikowano skargi leczonych pacjentów. Badanie podmiotowe powtórzono po 2-4 tygodniach. Podsumowanie: wydaje się, że badany materiał spełnia większość kryteriów idealnego materiału do wypełnień kanałów korzeniowych. Potrzeba jednak jeszcze długoterminowych badań klinicznych w celu jego ostatecznej oceny. KEYWORDS: endodontic treatment, Resilon HASŁA INDEKSOWE: leczenie endodontyczne, Resilon 84

2 2011, 64, 1-2 Endodontic treatment Introduction Endodontic treatment is assessed as accurate if the whole root canal system has been prepared both chemically and mechanically: the highest possible number of microorganisms has been removed and the canal(s) has been filled three-dimensionally with a hermetic and durable material reaching the apex. It is often argued which one is more important to obtain therapeutic success: the aseptic preparation of the canal or its hermetic obturation. According to the research, in 62% of cases the mechanical preparation of the canal is sufficient to make it bacteria-free, whereas that percentage increases to 99% if the procedure is combined with disinfection. 1 Undoubtedly, the long-term positive outcome of treatment is due to hermetic obturation of the root canal system, which also prevents reinfection from the tooth chamber, commonly known as coronal leakage. Tronstadt and a group of scientists that he headed confirmed this finding in 2000; they demonstrated that proper endodontic treatment and proper coronal restoration guarantee 81% of therapeutic success, while defective coronal restoration reduces this success rate by 10%. 2 Conversely, if the endodontic treatment was unsatisfactory but the restoration acceptable, the success rate amounted to mere 56% of cases. Thus, it can be concluded that the most important factor in preventing complications is proper endodontic protocol. As is commonly known, no material has so far been formulated that would meet all the criteria required of an ideal root-filling material. The research continues; in the meantime, gutta percha remains the material that fulfils most requirements of a satisfying filling material. Thus, its application has become the standard in endodontics. 3, 4 Wstęp Leczenie endodontyczne uznaje się za poprawne kiedy cały system kanałowy zostanie opracowany chemo-mechanicznie, usunięta zostanie z niego jak największa liczba drobnoustrojów oraz jest on wypełniony w trzech wymiarach, aż do przewężenia wierzchołkowego, szczelnym i trwałym materiałem. Często dyskutowanym jest pytanie: czy dla osiągnięcia sukcesu terapeutycznego ważniejsze jest aseptyczne przygotowanie kanału korzeniowego, czy szczelne jego wypełnienie? Z badań wynika, że po opracowaniu mechanicznym kanału w około 62% przypadków nie wykazuje się obecności bakterii, natomiast jeśli łączy się ten zabieg z procesem wyjaławiania odsetek ten wzrasta do 99%. 1 Długotrwałość pozytywnego efektu leczniczego zapewnia niewątpliwie szczelne wypełnienie systemu kanałów korzeniowych, które również zapobiega reinfekcji od strony komory zęba, czyli tak zwanemu przeciekowi koronowemu. Potwierdziły to między innymi badania wykonane w 2000 roku przez grupę naukowców pod kierownictwem Tronstada, które wykazały, że w przypadku prawidłowego leczenia endodontycznego oraz prawidłowo wykonanej odbudowy zrębu korony, sukces terapeutyczny odniesiono w 81% przypadków, zaś przy nieprawidłowej odbudowie części koronowej odsetek ten spadał o 10%. 2 Natomiast jeśli leczenie endodontyczne nie było doskonałe a odbudowa zadowalająca, sukces osiągnięto tylko w 56% przypadków. 2 Wynika z tego, że najważniejsze w zapobieganiu powikłaniom jest właściwe wykonanie procedury endodontycznej. Powszechnie wiadomo, że idealnego materiału do wypełnień kanałów korzeniowych spełniającego wszystkie kryteria jak dotąd nie wynaleziono. Prace badawcze nadal trwają, zaś aktualnie materiałem spełniającym naj- 85

3 A. Zawadka J Stoma For a couple of years now, a new root canal filling material has been introduced into dental practice. It is called Resilon, manufactured by the Resilon Research, Madison, CT, USA. In Poland it is available as RealSeal (SybronEndo Orange, USA) and Epiphany (Pentron Clinical Technologies, USA). The system consists of a material modified with resin in the form of polyester cones, sealer (Resilon Seal), selfetching primer (Resilon Primer), and resin used to lower sealer s density. The product s base (in the form of ISO standardized cones or pellets for use with the Obtura delivery system) is the thermoplastic synthetic polymer-based root canal filling material built of aliphatic polyester polymers as the major organic component. 3,5 The inorganic component includes bioactive glass, bismuth oxychloride, barium sulphate (the total filler content is about 65% of weight units). 3,5 The manufacturer guarantees that Resilon cones hardly change their volume under the influence of various factors as they contain fully polymerized resin with cross-bonding, which following plasticizing under the influence of temperature does not become separated. A polyester cone shrinks about 0.5% which, in comparison with gutta percha (between 3% and 7%), is a very good result. 6 The sealer is double-bonding resinbased material; its organic part consists of BisGMA, ethoxylatedbisgma, UDMA, hydrophilic difunctional methacrylates, while the inorganic part (filler) consists of calcium hydroxide, barium sulphate, barium glass and silica. The total filler s volume is about 70% weight units. 3,5 The material sets within 24 hours, or 40 seconds with light-curing, and the polymerization shrinkage is between 1-2% 6. Polymerization initiator is a self-etch primer consisting of water, HEMA and sulphonic acid terminating monomer s function. 3,5 więcej wymaganych kryteriów jest gutaperka. Stąd jej stosowanie uznano za standard w endodoncji. 3,4 Od paru lat do praktyk stomatologicznych wprowadzony został nowy produkt do wypełniania kanałów korzeniowych pod nazwą Resilon zaproponowany przez firmę Resilon Research, Madison, CT, USA. W Polsce dostępny jest system pod nazwą RealSeal (SybronEndo Orange, USA) i Epiphany (Pentron Clinical Technologies, USA). System składa się z modyfikowanego żywicą materiału w postaci poliestrowych ćwieków, uszczelniacza (Resilon Seal), samotrawiącego primera (Resilon Primer) oraz żywicy stosowanej celem zmniejszenia gęstości uszczelniacza. Bazę produktu (w postaci ćwieków standaryzowanych według ISO lub peletek do zastosowania z urządzeniem Obtura) stanowi termoplastyczny syntetyczny polimer zbudowany z polimerów poliestru alifatycznego (część organiczna). W skład części nieorganicznej tego materiału, wchodzi bioaktywne szkło, tlenochlorek bizmutu, siarczan baru (całkowita zawartość wypełniacza to około 65% wagowych). 3,5 Producent zapewnia, że ćwieki resilonowe pod wpływem różnych czynników niemal nie zmieniają swojej objętości, ponieważ zawierają w pełni spolimeryzowaną żywicę z wytworzonymi wiązaniami krzyżowymi, które po uplastycznieniu pod wpływem temperatury nie ulegają rozerwaniu. Ćwiek poliestrowy kurczy się o około 0,5% co w porównaniu z gutaperką (od 3% do 7%), stanowi dobry wynik. 6 Uszczelniaczem jest podwójnie wiążący materiał na bazie żywicy, w skład którego, w części organicznej wchodzi BisGMA, etoksylbisgma, UDMA, hydrofilowe dwufunkcyjne metakrylany, zaś część nieorganiczną (wypełniacz) stanowi wodorotlenek wapnia, siarczanu baru, szkła barowego i krzemion- 86

4 2011, 64, 1-2 Endodontic treatment Resilon and its sealer are manufactured in such a way that the existing methods of root filling can be applied. One can perform cold condensation with thermoplastic methods; however, plasticizing temperature is lower than that for gutta percha. The manufacturer recommends that in System B the temperature should be 150ºC, whereas in the Obtura System it should be between 120 do 160ºC depending on the needle size. The authors of publications on the Resilon System are divided between its proponents and skeptics. Quoted research is done predominantly in vitro, and the first clinical assessments of this material are relatively scarce. Aim of the study The study aimed at presenting the results of endodontic treatment with the use of Resilon adhesive material for obturation of root canals. Material and methods The material consisted of 69 endodontically treated teeth in 46 patients aged 22 to 60 years who received treatment in a private dental practice and in the Paedodontic Clinic, Medical University in Poznan in Of that total, 32 patients had one tooth treated, 9 patients two, 1 patient three, 2 patients four and 1 patient eight teeth. Treatment was evaluated not later than at four weeks after final obturation of the canals. For obturation, thermoplastic methods were used (System B and Obtura III). Observations analysed in this study concerned the initial treatment of 16 incisors, 10 canines, 18 premolars and 25 molars. Basing on anamnesis, clinical and radiological examinations, irreversible pulpopathy with vital pulp was diagnosed ki. Całkowita zawartość wypełniaczy to około 70% wagowych. 3,5 Materiał ten wiąże w ciągu 24 godzin lub w ciągu 40 sekund gdy używa się światła lampy polimeryzacyjnej, zaś jego skurcz polimeryzacyjny wynosi 1-2%. 6 Inicjatorem polimeryzacji materiału jest samotrawiący primer składający się z wody, HEMA i kwasu sulfonowego kończącego działanie monomeru. 3,5 Postać w jakiej Resilon oraz przeznaczony dla niego uszczelniacz są produkowane umożliwia stosowanie dotychczasowych metod wypełniania kanałów. Można wykonać zarówno kondensację na zimno, jak i z użyciem metod termoplastycznych, jednakże temperatura uplastyczniająca go jest niższa niż dla gutaperki. Producent zaleca, aby w Systemie B ustawić ją na 150ºC, natomiast w Systemie Obtura w zależności od grubości igły od 120 do 160ºC. Wśród autorów publikacji oceniających system Resilon znajduje się zarówno jego zwolenników jak i sceptyków. Przytaczane wyniki badań prowadzone są głównie in vitro, zaś pierwsze wyniki oceny zastosowania klinicznego tego materiału są jak dotąd stosunkowo nieliczne. Cel pracy Celem pracy było przedstawienie wyników leczenia endodontycznego z zastosowaniem adhezyjnego materiału Resilon przeznaczonego do wypełniania kanałów korzeniowych. Materiał i metody Materiał stanowiło 69 zębów leczonych endodontycznie u 46 pacjentów w wieku od 22 do 60 lat w 2009 roku, w indywidualnej praktyce stomatologicznej oraz w Klinice Stomatologii Dziecięcej UM w Poznaniu. U 32 pacjentów 87

5 A. Zawadka J Stoma in 41 cases, irreversible pulpopathy with necrotic pulp in 19 cases. Additionally, 8 teeth had chronic periapical inflammation with exacerbation in one case. The analysis also included 8 teeth in which the pulp was accidentally exposed during preparation prior to prosthodontic treatment. Most procedures were performed in one visit; only if the canal system had a complicated anatomy and the duration of treatment would thus exceed 1.5 hours, was the therapy performed in two stages (14 cases). All the procedures were performed with the rubber dam isolation, operative microscope (Leica M300) and K3 rotary instruments (SybronEndo) or RaCe (FKG Dental) working on slow handpiece with Dentaport ZX (Morita) apex locator. In most cases, ultrasonic instrumentation was used for the preparation of canal openings, exposure of accessory canals, or the final preparation of the chamber. During treatment, the canals were irrigated with 5.25% solution of sodium hypochlorite (NaOCl); RcPrep (Premier) lubricant was also used. The NaOCl solution was activated with ultrasonic instruments resulting in the increase of the solution s temperature, which enhanced proteolitic properties, and the acoustic wave spread the solution to areas inaccessible to instruments. On average, 5 ml of NaOCl solution was used for irrigation. Before performing final obturation, liquids in the following sequence were used: 3 ml aqua pro iniectione, 2 ml of 2% CHX solution, and 0.5 ml of SmearClear (SybronEndo) preparation, which was left in the canal for 60 seconds and then rinsed with 2 ml aqua pro iniectione. The canals were dried with sterile paper points and the Resilon System Primer was inserted for 30 seconds on a sterile paper point whose tapering and size corresponded to that of the master cone (the leczono po jednym zębie, u 9 dwa zęby, 3 zęby u jednego pacjenta, 4 zęby u dwóch pacjentów oraz 8 zębów u jednego pacjenta. Oceny dokonywano do 4 tygodni po ostatecznym wypełnieniu kanałów korzeniowych. Do wypełniania kanałów stosowano metody termoplastyczne (System B, oraz Obtura III). Obserwacje zebrane w tej pracy dotyczyły pierwszorazowego leczenia 16 zębów siecznych, 10 kłów, 18 zębów przedtrzonowych i 25 trzonowych, w których na podstawie badania podmiotowego, przedmiotowego oraz radiologicznego w 41 przypadkach rozpoznano pulpopatię nieodwracalną z obecnością miazgi żywej, w 19 przypadkach pulpopatię nieodwracalną (miazga martwa) przy czym w 8 zębach stwierdzono przewlekłe zapalenie tkanek okołowierzchołkowych, w tym w 1 przypadku w okresie zaostrzenia. Ponadto ocenie poddano zęby, w których w wyniku preparacji w czasie leczenie protetycznego doszło do przypadkowego obnażenia miazgi (8 zębów). Większość procedur wykonano w czasie jednej wizyty, a tylko w przypadkach o skomplikowanej budowie systemu kanałowego gdzie przewidywano, że zabieg musiałby trwać dłużej niż 1,5 godziny, leczenie rozkładano na dwa etapy (14 przypadków). Wszystkie zabiegi wykonywano z użyciem koferdamu i zastosowaniem mikroskopu operacyjnego (Leica M300) oraz narzędzi rotacyjnych systemu K3 (SybronEndo) lub RaCe (FKG Dental) pracujących na mikromotorze sprzężonym z lokalizatorem wierzchołkowym Dentaport ZX (Morita). W większości przypadków stosowano również narzędzia ultradźwiękowe celem opracowania ujść kanałów i odsłonięcia kanałów dodatkowych, czy końcowego opracowania komory zęba. W trakcie leczenia kanały płukano 5,25% roztworem podchlorynu sodu (NaOCl) oraz stosowano lubrikant RcPrep (Premier). Roztwór NaOCl aktywowano narzędziami ultradźwiękowymi 88

6 2011, 64, 1-2 Endodontic treatment excess of the primer was also removed with paper points). The canal space was filled by means of a continuous wave method using SystemB, supplementing liquid Resilon with the Obtura III system. In all the cases, Resilon cones were used with the RealSeal sealer (53 teeth) and the Epiphany sealer (16 teeth). Final obturation completed, a control radiograph was taken (Digora system) to assess the tightness of the seal and the filled length. The radiographs were analysed using graphic tools in the Digora programme. The extent to which the canals were filled was assessed in three categories: group 1 correctly filled canals (from 0.5 to 2 mm above the radiographic apex), group 2 canals in which he sealer slightly extruded beyond the apex, group 3 canals in which the cone was pushed through, or the sealer markedly extruded extra-apically. The assessment also included the patients subjective perception immediately after the procedure and two to four weeks postoperatively when the patients were interviewed on painful sensations and discomfort when they presented for review or continuation of treatment (tooth restoration). The patients replied to questions concerning the occurrence of pain or discomfort, its onset and duration: immediately after treatment, after 3-4 days and later. The answers formed the basis for dividing patients into three groups: group A patients, who did not report any painful sensations or reported slight discomfort, group B patients, who reported pain on biting, or the pain was idiopathic immediately after the procedure but whose duration did not exceed 3-4 days, group C patients in whom the pain lasted longer than 4 days. wywołując wzrost temperatury roztworu, a co za tym idzie wzrost właściwości proteolitycznych, a także falę akustyczną przesuwającą roztwór w miejsca niedostępne dla narzędzi. Średnio do wypłukania kanału zużywano 5 ml roztworu NaOCl. Przed ostatecznym wypełnieniem wykorzystywano następującą sekwencję płynów: 3ml aqua pro iniectione, 2ml 2% roztworu chlorhexydyny, oraz 0,5 ml preparatu SmearClear (SybronEndo), który pozostawiano w kanale na 60 sekund a następnie wypłukiwano 2 ml aqua pro iniectione. Z kolei kanały osuszano sterylnym sączkiem papierowym i zakładano na 30 sekund Primer Systemu Resilon na sterylnym sączku papierowym odpowiadającym zbieżnością i rozmiarem ćwiekowi głównemu (nadmiar primera usuwano także sączkami papierowymi). Przestrzeń kanałów wypełniano metodą fali ciągłej (ang. continuous wave) stosując SystemB oraz dopełniano płynnym Resilonem z zastosowaniem Systemu Obtura III. We wszystkich przypadkach stosowano ćwieki resilonowe z uszczelniaczem RealSeal (53 zęby) i Epiphany (16 zębów). Po ostatecznym wypełnieniu kanałów wykonywano kontrolne zdjęcie rtg z zastosowaniem systemu Digora celem oceny szczelności i zasięgu wypełnienia kanału. Wykonane zdjęcia rentgenowskie poddawano analizie stosując narzędzia graficzne w programie systemu Digora. Zakres wypełnienia oceniano w trzech kategoriach: grupa 1 kanały wypełnione prawidłowo (od 0,5 do 2 mm powyżej wierzchołka radiologicznego), grupa 2 kanały z nieznacznie przepchniętym uszczelniaczem, grupa 3 kanały z przepchniętym ćwiekiem lub znacznie przepchniętym uszczelniaczem. Ocenie poddano również subiektywne odczucia pacjenta podawane bezpośrednio po zabiegu oraz w okresie dwóch do czterech tygodni po leczeniu, kiedy to na podstawie wywia- 89

7 A. Zawadka J Stoma Results The analysis of the radiographic imaging which was supposed to determine the accuracy of obturation revealed that group A included 38 teeth, group B 27 teeth, and group C 4 teeth. Properly obturated canals (Fig. 1, 2) represented the highest percentage of teeth. Significant pushing of the material through the apex (group 3) was observed in an incisor and one-canal premolars (Tab. 1). du oceniano doznania bólowe oraz dyskomfort u pacjentów zgłaszających się do kontroli lub celem kontynuacji leczenia (odbudowa zęba). Pacjenci odpowiadali na pytania: o występowanie bólu czy dyskomfortu oraz o moment jego wystąpienia i czas trwania: bezpośrednio po zabiegu, w okresie 3-4 dni i dłużej. Odpowiedzi stanowiły podstawę do kwalifikacji w trzech grupach: Grupa A pacjenci, którzy nie podawali doznań bólowych lub podawali nieznaczny dyskomfort, grupa B pacjenci podający ból na nagryzanie lub samoistny bezpośrednio po zabiegu trwający nie dłużej niż 3-4 dni, grupa C pacjenci, u których ból trwał dłużej niż 4 dni. Wyniki Fig 1. Radiograph of the tooth 45 properly filled with Resilon. Half-way down its length the root canal furcates into three separate canals. Obraz radiologiczny zęba 45 wypełnionego prawidłowo materiałem Resilon. W połowie długości kanał korzeniowy dzieli się na trzy osobne kanały. Analiza obrazu radiologicznego służąca ocenie prawidłowości wypełnienia kanłu wykazała, że w grupie pierwszej znalazło się 38 zębów, w grupie drugiej 27, zaś w trzeciej 4 zęby. Największy odsetek stanowiły kanały wypełnione prawidłowo (Fig. 1, 2). Znaczne przepchnięcie materiału (grupa 3) dotyczyło zęba siecznego oraz zębów przedtrzonowych jednokanałowych (tab. 1). W ocenie subiektywnych odczuć pacjentów (tab. 2) największą grupę stanowiły przypadki, gdzie ból nie występował wcale lub pojawiał się jedynie nieznaczny dyskomfort. W grupie C nie znalazł się żaden przypadek. Omówienie wyników i dyskusja Fig. 2. Radiograph of the tooth 47 properly filled with Resilon. Slight extrusion of the sealer is visible. Obraz radiologiczny zęba 47 wypełnionego prawidłowo materiałem Resilon. Widoczne niewielkiego stopnia przepchnięcie uszczelniacza (puff). Z uzyskanych danych wynika, że dość duży odsetek stanowiły zęby, w których doszło do nieznacznego przepchnięcia materiału poza wierzchołek korzenia. Taki wynik leczenia uznano za poprawny gdyż fakt ten nie jest uznawany za błąd w leczeniu endodontycznym. 7,8 Znaczne przepchnięcie materiału wy- 90

8 2011, 64, 1-2 Endodontic treatment T a b l e 1. Results of radiographic examination of obturated root canals immediately after treatment Group of teeth Group 1 Group 2 Group 3 Total N N N N Incisors Canines Premolars Molars Total T a b l e 2. Subjective perception of painful sensations of patients under treatment Group of teeth Group A Group B Group C N N N Incisors Canines Premolars Molars Total As far as the patients subjective perception is concerned (tab. 2), the largest group involved cases in which the pain was absent but only slight discomfort was felt. Patients from group C did not report such problems. Discussion The obtained results reveal that there was a significantly high percentage of teeth in which the material was slightly pushed beyond the apex. Such an outcome of treatment is regarded as correct since such situations do not qualify as endodontic treatment failure. 7,8 The extensive extrusion of the material occurred in four teeth: in three teeth the sealer escaped through wide lateral canals while in one case it resulted from the pushing of the main cone. stąpiło w czterech leczonych zębach przy czym w trzech doszło do tego w wyniku przejścia uszczelniacza szerokimi kanałami bocznymi, a tylko w jednym na skutek przepchnięcia ćwieka głównego. Być może komplikacja ta wystąpiła na skutek resorpcji wierzchołka korzenia co może mieć miejsce przy rozległych zmianach okołowierzchołkowych obecnych także w opisywanym przepadku. Przyjmuje się, że główną przyczyną niepowodzeń leczenia endodontycznego jest przeciek koronowy. 2,9 Słuszną jest zatem inicjatywa producentów zmierzająca do opracowania materiału adhezyjnego także do wypełniania systemu kanałowego, co być może będzie w stanie zapobiegać przeciekowi koronowemu. Zgłaszany przez pacjentów wczesny ból nie był prawdopodobnie wynikiem wrażliwości 91

9 A. Zawadka J Stoma This complication may have emerged due to apical resorption, which may occur when extensive periapical pathology is present, as was in the described cases. It is accepted that the main cause of endodontic treatment failure is coronal leakage. 2,9 In this light, it seems appropriate for the manufacturers to formulate such an adhesive material for canal obturation that would prevent such leakage. The pain that the patients reported early on probably did not result from the reaction to the filling material but occurred as postoperative hypersensitivity. It may also have been connected with a slight pushing of the sealer through the apex possible in such cases which is in line with observations made by other clinicians. 7,8 Pawińska et al. 10 carried out a clinical and radiological assessment of completed obturations of 19 teeth with the use of Resilon at one-year review. The canals were filled with cold lateral condensation. Immediately after treatment, pain occurred on biting in three cases and teeth reacted to percussion. At the same time, a radiograph revealed that the sealer had been pushed beyond the apex. These symptoms resolved after two days, and no painful sensations were reported after 6 or 12 months. Neither was there any discoloration of the clinical crowns nor the occurrence of new periapical lesions. If such had been present before the commencement of treatment, a marked restoration of the bony structure was noted. Lipski et al. 11 obtained a good result of treatment of periapical inflammation around a molar tooth with the application of Resilon. Canal obturation assessed after 12 months was satisfactory, the patient did not report any complaints, and the extensive periapical lesion healed. Studies assessing the adhesion to the canal walls by means of TEM and SEM microscopy na zastosowany materiał wypełniający, a występował jako nadwrażliwość pozabiegowa. Ewentualnie mógł on być związany z obserwowanym w tych przypadkach nieznacznym przepchnięciem materiału uszczelniającego, co jest zgodne z obserwacjami innych klinicystów. 7,8 Pawińska i wsp. 10 wykonali ocenę kliniczno-radiologiczną ostatecznych wypełnień kanałów w 19 zębach z zastosowaniem Resilonu po roku od leczenia. Kanały wypełniono metodą kondensacji bocznej na zimno. Bezpośrednio po zabiegu w 3 przypadkach występował ból przy nagryzaniu, a zęby wykazywały reakcję dodatnią na opukiwanie. Jednocześnie na zdjęciu radiologicznym obserwowano przepchnięcie materiału poza wierzchołek. Objawy te ustąpiły po dwóch dniach, a dolegliwości bólowe nie zostały odnotowane ani po 6 i ani po 12 miesiącach. Nie zaobserwowano również przebarwień koron klinicznych oraz wystąpienia nowych zmian okołowierzchołkowych. W przypadkach, w których występowały one przed leczeniem dochodziło do wyraźnej odbudowy struktury kostnej. Lipski i wsp. 11 uzyskali dobry wynik leczenia z użyciem Resilonu w zapaleniu tkanek okołowierzchołkowych przy zębie trzonowym. Wypełnienie kanału oceniane po dwunastu miesiącach było zadowalające. Pacjent nie zgłaszał dolegliwości, zaś rozległa zmiana okołowierzchołkowa wygoiła się. Badania oceniające przyleganie materiału do ścian kanału z użyciem mikroskopii TEM i SEM, porównują głównie system Resilon z wynikami uzyskanymi po zastosowaniu gutaperki z uszczelniaczem AH Plus. Niezależni badacze stwierdzili obecność w kanałach zarówno obszarów bez szczelin, jak i ze szczelinami w przypadku zastosowaniu obu materiałów. 4,12 Polscy badacze odnotowali przy tym, że w przypadku systemu Resilon szczeliny występowały zdecydowanie rzadziej niż 92

10 2011, 64, 1-2 Endodontic treatment mainly compare the Resilon System with the results obtained following the application of gutta percha with the AH Plus sealer. Independent researchers noted the presence of areas with and without fissures in the canals regardless of which material had been used. 4,12 Polish researchers additionally observed a significantly fewer number of fissures with the Resilon System as compared with gutta percha with the AH Plus sealer. These authors suggest that fissures may have emerged during the preparation of microscopic samples. 12 Pawińska et al. 3 made a similar observation when they compared the Resilon System with gutta percha plus RoekoSealAutomix sealer by means of SEM. Aptekar et al. 13 discussing their own research commented on significant difference in the adhesion of these materials to canal walls in favour of the Resilon System. Another group of researchers demonstrated gap-free adhesion following the application of this System. In the same study, gutta percha with AH 26 sealer had a much poorer evaluation, with the fissure between the material and the canal wall measuring 10 μm along its length. 14 What the researchers who formulated Resilon had in mind was the creation of a monoblock chemical bonding between the sealer and the Resilon cone and adhesion to the canal wall. 6 This problem has often been the subject of scientific research. First measurements of the tightness of endodontic fillings revealed that with Resilon a six-fold higher resistance to microleakeage was achieved in comparison with gutta percha. 1 Also, experiments in which dies were used demonstrated that this material is very hermetic. Aptekar et al., 13 who performed their experiments on extracted teeth, stated that after three months of observations coronal leakage was confirmed in 6 out of 15 trials with Resilon obturation. For gutta percha the w przypadku gutaperki z uszczelniaczem AH Plus. Autorzy sugerują też, że na ich powstanie mógł mieć wpływ sposób przygotowywania preparatów mikroskopowych. 12 Podobne obserwacje opisali Pawińska i wsp., 3 którzy w SEM porównywali System Resilon z gutaperką z uszczelniaczem RoekoSealAutomix. Z kolei Aptekar i wsp. 13 omawiając wyniki własne zwracają uwagę na znaczącą różnicę w przyleganiu tych materiałów do ścian kanału na korzyść systemu Resilon. Także inna grupa badawcza wykazała bezszczelinową adhezję po zastosowaniu tego systemu. W tym samym badaniu ocena gutaperki z zastosowanym uszczelniaczem AH 26 wypadła znacznie gorzej szczelina pomiędzy materiałem, a ścianą kanału na całej długości osiągała do 10 μm. 14 Założeniem twórców systemu Resilon było stworzenie monobloku czyli chemicznego wiązania pomiędzy uszczelniaczem, a ćwiekami z materiału Resilon oraz uzyskanie adhezji do ściany kanału. 6 Problem ten był niejednokrotnie tematem badań naukowych. Pierwsze pomiary szczelności wypełnień endodontycznych donoszą, że w przypadku Resilonu osiągnięto 6-krotne wyższą odporność na powstanie mikroprzecieku w porównaniu do gutaperki 1. Także w badaniach z użyciem barwników wykazano, że materiał ten jest bardziej szczelny. Aptekar i wsp. 13 prowadząc obserwacje na usuniętych zębach stwierdzili, że przeciek koronowy w przypadku Resilonu po 3 miesiącach wystąpił w 6 na 15 prób, a w przypadku gutaperki w 15 na 15. Przeciek wierzchołkowy po 3 miesiącach odnotowano w 7 spośród 17 zębów przy zastosowaniu Resilonu oraz w 15 spośród 15 wypełnionych gutaperką z uszczelniaczem. W innych obserwacjach szczelności wierzchołkowej Bodrumiu i wsp. 15 obserwowali przenikanie barwnika w trzech grupach (gutaperka + AH26, gutaperka+ah plus oraz 93

11 A. Zawadka J Stoma score was 15 out of 15. When investigating apical leakage the score was 7 out of 17 for Resilon, and 15 out of 15 for gutta percha plus sealer. In other studies concerning the apical seal, Bodrumiu et al. 15 observed the leakage of a dye in three investigated groups: (gutta percha + AH26, gutta percha + AH plus and the Resilon System). The dye s deepest penetration was reported in the first group (2.4 +/ 1.87mm), and the smallest one in the third group (1.7 +/ 1.32 mm). Shipper et al. 14 evaluated the penetration of bacteria to the root canal by comparing obturation with gutta percha vs. Resilon. Using various methods of material condensation they demonstrated that after 24 hours Resilon manifested very slight microleakage (ranging between 6.66% and 13.32% samples depending on the method of condensation), while for gutta percha microleakage occurred in 73% to 93%. A year later, the same group of researchers published a report on an experiment with dogs teeth. It was demonstrated that after 14 weeks the use of gutta percha with AH 26 sealer produced slight periapical inflammation (in 18 out of 22 investigated teeth) while the Resilon System failed in only 4 teeth. 16 Ungor et al. 17 devoted their research to the magnitude of the bonding strength. They demonstrated that gutta percha used in conjunction with a sealer for root canal obturation produced better results than the Resilon System. They confirmed the results of Gesi et al. who performed a similar evaluation based on Goracci et al. 17 When investigating other characteristics of the Resilon System, Susin et al. 18 demonstrated a statistically significant difference between its cytotoxicity and gutta percha used with two different sealers. The evaluations were performed in the first two days since the application. However, they failed to system Resilon). Najgłębsze jego przenikanie stwierdzono w przypadku grupy pierwszej (2,4 ± 1,87mm), zaś najmniejsze w przypadku grupy trzeciej (1,7 ± 1,32 mm). Shipper i wsp. 14 oceniali penetrację bakterii do kanału korzeniowego porównując wypełnienia kanałów wykonane z gutaperki oraz z użyciem systemu Resilon. Stosując różne metody kondensacji materiału wykazali, że Resilon wykazywał po 24 godzinach tylko niewielki mikroprzeciek (w granicach 6,66% do 13,32% próbek w zależności od metody kondensacji), podczas gdy w przypadku gutaperki mikroprzeciek występował w 73% do 93%. Ta sama grupa badawcza rok później opublikowała wyniki badań wykonanych na zębach psów. Wynikało z nich, że po upływie 14 tygodni nieznaczne zapalenie przywierzchołkowe występowało po zastosowaniu gutaperki i uszczelniacza AH 26 (w 18 na 22 badane zęby) natomiast w przypadku systemu Resilon obserwowano je tylko w 4 na 21 badanych zębów. 16 W swoich badaniach Ungor i wsp. 17 poświęconych zagadnieniu wielkości siły wiązania wykazali, że gutaperka zastosowana z uszczelniaczem do wypełnień kanałów korzeniowych dała lepsze rezultaty niż system Resilon. Autorzy potwierdzili wyniki osiągnięte przez grupę badawczą Gesi i wsp., którzy przeprowadzili ocenę także uwzględniając regułę Goracci i wsp. 17 Odwołując się do innych cech systemu Resilon, Susin i wsp. 18 udowodnili statystycznie istotną różnicę między jego cytotoksycznością, a gutaperką stosowaną z dwoma różnymi uszczelniaczami ocenianą w pierwszych dwóch dniach po aplikacji. Nie wykazano jednak takiej różnicy po upływie 7 do 30 dni. Autorzy zatem obawiają się szkodliwego działania materiału tylko w przypadkach jego przepchnięcia do tkanek okołowierzchołkowych. Jednak zgodnie z danymi producenta oraz opiniodawczych orga- 94

12 2011, 64, 1-2 Endodontic treatment demonstrate such a difference in the period of 7 to 30 days. Hence, these authors expressed their concern over the harmful effect of this material only if it has been extruded to the periapical tissues. However, according to the manufacturer s specifications and the data provided by institutions that grant their approval for the marketing of medical materials (FDA), we have to accept that the Resilon System is neither cytotoxic nor mutagenic, and is well tolerated by tissues (biocompatible). The material manifested no toxicity when tested in compliance with ISO In this study, no excessive painful sensations were observed in the first two days after obturation that potentially might be related to cytotoxicity. Conclusion It has to be stressed that the extrusion of the material to tissues has to be avoided by paying attention during preparation to the details of anatomical structure and diagnosed pathologies. If Resilon is used with thermoplastic methods of canal obturation, one has to bear in mind shortened time of condensation. It is long enough, however, to obtain a homogenous endodontic filling. Clinically, the number of patients presenting with painful sensations has been insignificant; lowering the temperature that plasticizes the material is also welcome. On the basis of initial clinical observations it can be stated that the Resilon System fulfils most criteria of an ideal canal obturating material. More clinical studies are needed, however, to be sure that it meets all the required expectations long-term. The Resilon System comes forward in the search for an adhesive material for root canal obturation, and in short-term clinical studies has proven its efficacy in most criteria. nizacji dopuszczających materiały medyczne do ogólnego użytku (FDA), należy przyjąć, że system Resilon nie jest ani cytotoksyczny, ani mutagenny i jest dobrze tolerowany przez tkanki (biozgodny). Materiał nie wykazuje także cytotoksyczności w badaniu zgodnym ze standardem ISO W niniejszej pracy w pierwszych dwóch dniach po wypełnieniu kanałów nie obserwował nadmiernych dolegliwości bólowych, które przypuszczalnie mogłyby mieć związek z cytotoksycznością. Podsumowanie Należy podkreślić, że ekstruzji materiału do tkanek należy unikać poprzez uwzględnienie, podczas preparacji, szczegółów budowy anatomicznej oraz stwierdzonych patologii. Stosując Resilon w przypadku pracy termoplastycznymi metodami wypełniania kanałów pamiętać też trzeba o skróconym czasie kondensacji. Czas ten jest jednak wystarczająco długi dla uzyskania homogennego wypełnienia endodontycznego. W pracy klinicznej nie zaobserwowano też znaczącej liczby pacjentów zgłaszających dolegliwości bólowe, a obniżenie temperatury uplastyczniającej materiał jest również dobrze odbierane. Na podstawie wstępnych obserwacji klinicznych, należy zatem uznać, że system Resilon spełnia większość kryteriów stawianych materiałom do wypełniania kanałów. Potrzeba jednak jeszcze kolejnych badań, aby stwierdzić, że zrealizuje on pokładane w nim oczekiwania w dłuższym okresie obserwacji. System Resilon jako odpowiedź na koncepcję stworzenia adhezyjnego materiału do wypełniania kanałów korzeniowych w świetle krótkoterminowych badań klinicznych wydaje się spełniać większość wymaganych kryteriów. 95

13 A. Zawadka J Stoma References 1. Baumann M A: Obturacja systemu kanałów korzeniowych, nowe techniki i materiały. Endodoncja.pl 2006, 0/1: Tronstad L, Asbjornsen K, Doving L, Pedersen I, Eriksen H M: Influence of coronal restorations on the periapical health of endodontcally treated teeth. Endod. Dent Traumatol 2000, 16(5): Pawińska M, Kierklo A, Dąbrowski J R: Ocena szczelności wypełnienia kanałów korzeniowych Resilonem badania wstępne w elektronowym mikroskopie skaningowym. Czas Stomat, 2006, 5: Tay F R, Loushine R J, Weller R, Kimbrough WF, Pashley DH, Mak YF, LaiCN, Raina R, Williams MC: Ultrastructural evaluation of the apical seal in roots filled with a polycaprolactone-based root canal filling material. J Endod 2005, 31: Barnett F, Trope M: Adhesive endodontics: combining technologies for enhanced success. Dental Town 2004, 5, 8: Trope M, Debelian G J: Leczenie kanałowe procedury kliniczne. Red. Trope M, Debelian G.: Endodoncja w codziennej praktyce. Wydawnictwo Kwintesencja Warszawa 2005: Gutmann J L, Witherspoon D E: Obturation of the cleaned and shaped root canal system. Red. Cohen S, Burns R C: Pathways of the pulp. ed. 8 Mosby London 2002: Ingle J I, Newton C W, West D J, Gutmann J L, Glickman G N, Korzon B H, Martin H: Obturation of the radicular space. Red. Ingle J I, Bakland L K: Endodontics: Fifth Edition. BC Decker Inc Hamilton-Londyn 2002: Bitter K, Kielbassa A M: Systemy adhezyjne zębiny w kanale korzeniwym. Endodoncja.pl 2006, 3: Pawińska M, Kierklo A, Lińczuk E: Roczna ocena kliniczno-radiologiczna leczenia endodontycznego zębów wypełnionych resinperką. Mag Stomat 2006, XVI, 3: Lipski M, Woźniak K, Grocholewicz K, Sikorska-Bochińska J: Leczenie endodontyczne zęba trzonowego z rozległym zapaleniem tkanek okołowierzchołkowych i resorpcją wierzchołka korzenia. Mag Stomat 2007, 2: Lipski M, Woźniak K, Buczkowska-Radlińska J, Łagocka R, Bochińska J, Nowicka A: Resilon Epiphany-nowy materiał do wypełniania kanałów korzeniowych zębów. Badania wstępne w SEM. Mag Stomat 2005, XV, 9: Aptekar A, Ginnan K: Comparative analisis of microleakage and seal for 2 obturation materials: Resilon/Epiphany and Gutta- Percha. J Can Dent Assoc 2006, 72(3): d. 14. Shipper G, Ostavik D, Teixiera F B, Trope M: An evaluation of micriobal leakage in roots filled with a thermoplastic synthetic polymerbased root canal filling material (Resilon). J Endod 2004, 30(5): Bodrumiu E, Tunga U: Apical leakage of Resilon TM obturation material. J Contemporary Dent Practice 2006, 7(4): Shipper G, Teixeira F B, Arnold R R, Trope M: Periapical inflammation after coronal microbial inoculation of dog roots filled with gutta-percha or resilon. J Endod 2005, 31(2): Ungor M, Onay E O, Orucoglu H: Pushout bond strengths: the Epiphany-Resilon endodontic obturation system compared with different pairings of Epiphany, Resilon, AH Plus and gutta-percha. Int Endod J 2006, 39: Susini G, About I, Tran-Hung L, Camps J: Cytotoxicity of Epiphany and Resilon with a root model. Int Endod J 2006, 39: Adress: Poznań, ul. Bukowska 70 Tel.: zawadka.adam@yahoo.pl Paper received 22 january 2010 Accepted 4 February