PÓŁ WIEKU KOMISJI HYDROLOGICZNEJ POLSKIEGO TOWARZYSTWA GEOGRAFICZNEGO1

Transkrypt

1 MONOGRAFIE KOMISJI HYDROLOGICZNEJ PTG TOM NOWOCZESNE METODY I ROZWIĄZANIA W HYDROLOGII I GOSPODARCE WODNEJ 3 NOWOCZESNE METODY I ROZWIĄZANIA W HYDROLOGII I GOSPODARCE W ODNEJ JOKIEL PAWEŁ Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych, Katedra Hydrologii i Gospodarki Wodnej PÓŁ WIEKU KOMISJI HYDROLOGICZNEJ POLSKIEGO TOWARZYSTWA GEOGRAFICZNEGO1 A HALF-CENTURY OF THE HYDROLOGICAL COMMISSION OF THE POLISH GEOGRAPHICAL SOCIETY W październiku 1965 r., w Gdańsku, w czasie obrad ogólnopolskiej konferencji naukowej pt. Hydrografia Polski w ostatnim dwudziestoleciu, Prof. Irena Dynowska z Uniwersytetu Jagiellońskiego zwróciła się do uczestników z propozycją powołania, w ramach Polskiego Towarzystwa Geograficznego, komisji, której celem byłoby propagowanie wiedzy hydrograficznej w środowisku geografów polskich. Pomysł ten został bardzo dobrze przyjęty przez uczestników konferencji i już miesiąc później, bo 6 listopada, Zarząd Główny PTG, na posiedzeniu we Wrocławiu podjął uchwałę o powołaniu Komisji Hydrograficznej Polskiego Towarzystwa Geograficznego. Pierwszym Przewodniczącym Komisji został wybrany Prof. Tadeusz Wilgat z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, a jej Sekretarzem dr Helena Werner-Więckowska z Uniwersytetu Warszawskiego. Zakres merytoryczny i formalny działań Komisji Hydrograficznej, od początku aż do dnia dzisiejszego, był zawsze zgodny z celami i zadaniami statutowymi Polskiego Towarzystwa Geograficznego, chociaż z uwagi na specyfikę reprezentowanej dyscypliny naukowej i jej szybki rozwój 1 Tekst poniższy przygotowano na podstawie opracowania Andrzeja T. Jankowskiego pt.: Komisja Hydrologiczna Polskiego Towarzystwa Geograficznego (2008), strony internetowej Komisji Hydrologicznej ( oraz własnych notatek, doświadczeń i wspomnień. 17

2 w ostatnim pięćdziesięcioleciu, został poszerzony o kilka aspektów uwzględniających jej cele praktyczne i rozwojowe. Wychodząc naprzeciw tendencjom rozwojowym obserwowanym w szeroko pojętych naukach o wodzie i jej obiegu, w późniejszym czasie, zmianie uległa również nazwa Komisji. We wrześniu 1997 r., w czasie 46 Zjazdu PTG w Rynii, Walne Zgromadzenie Delegatów dokonało zmiany nazwy Komisji z Hydrograficznej na Hydrologiczną. Zmiana ta miała podłoże merytoryczne i wynikała z faktu, że geografowie-hydrolodzy coraz częściej posługiwali się w swych badaniach warsztatem i metodami hydrologicznymi i inżynierskimi, a prowadzony przez nich opis zjawisk i procesów wodnych w coraz większym stopniu bazował na aparacie matematyczno-fizycznym i statystycznym. Działania Komisji Hydrologicznej (wcześniej Hydrograficznej) były i są wielopłaszczyznowe. W zakresie formalnym i merytorycznym skupiały się one i skupiają się nadal na: stymulowaniu i koordynowaniu zespołowych prac badawczych, w których uczestniczyć mogą naukowcy i praktycy z różnych ośrodków i reprezentujący różne dyscypliny naukowe (nie tylko członkowie PTG), a których celem jest rozpoznanie i prawidłowe gospodarowanie zasobami wodnymi w skali lokalnej i krajowej, pomocy merytorycznej w organizowaniu ogólnopolskich konferencji hydrologicznych w różnych ośrodkach akademickich Polski, a poprzez nadzór merytoryczny, na podnoszeniu i wyrównywaniu poziomu prowadzonych w nich badań naukowych i dydaktyki hydrologii, wymianie doświadczeń naukowych i praktycznych, w tym inspirowaniu działań mających na celu unowocześnienie hydrologicznego warsztatu naukowego i dydaktycznego, a także promocję dokonań naukowych i praktycznych geografów-hydrologów w środowisku geograficznym i inżynierskim, wspieraniu działalności publikacyjnej i popularyzatorskiej poprzez obejmowanie patronatem naukowym ważnych opracowań i projektów hydrologicznych, a także pomoc w propagowaniu szeroko pojętej wiedzy hydrologicznej, nie tylko w środowisku geograficznym. 18

3 Zgodnie z ideą Członków Założycieli, w skład Komisji Hydrologicznej PTG wchodzą przedstawiciele poszczególnych ośrodków geograficznych, w których prowadzone są badania hydrologiczne, a Władze Komisji (Przewodniczący i Sekretarz) wybierane są w drodze głosowania, w którym uczestniczą Członkowie Komisji. Przyjęcie nowych Członków Komisji odbywa się na posiedzeniach, także w drodze głosowania, przy czym konieczna jest rekomendacja przygotowana przez dwuch Członków KH. W okresie 50. lat istnienia, Przewodniczącymi Komisji Hydrologicznej PTG byli: prof. dr hab. Tadeusz Wilgat, lata , Uniwersytet Marii Curie- Skłodowskiej (3 kadencje), prof. dr hab. Irena Dynowska, lata , Uniwersytet Jagielloński (4 kadencje), prof. dr hab. Andrzej T. Jankowski, lata , Uniwersytet Śląski (5 kadencji), prof. dr hab. Joanna Pociask-Karteczka, lata , Uniwersytet Jagielloński (2 kadencje), prof. dr hab. Paweł Jokiel, od 2014 r., Uniwersytet Łódzki. Współpracowali z nimi Sekretarze: dr Helena Werner-Więckowska, lata , Uniwersytet Warszawski, prof. dr hab. Małgorzata Gutry-Korycka, lata , Uniwersytet Warszawski, dr hab. Stanisław Czaja, prof. UŚ, lata , Uniwersytet Śląski, dr Tomasz Bryndal, lata , Uniwersytet Pedagogiczny, dr hab. Edmund Tomaszewski, prof. UŁ, od 2014, Uniwersytet Łódzki. Skład osobowy władz Komisji Hydrologicznej PTG zmieniał się w ciągu 50. lat istnienia, ale zmiany te miały charakter ewolucyjny, a Przewodniczący i Sekretarze pełnili swe funkcje przez co najmniej dwie kadencje. Sprzyjało to podejmowaniu dużych i długotrwałych projektów badawczych i dydaktycznych oraz zapewniało spokojne zmiany pokoleniowe. W ciągu 50. lat działalności Komisji, jej członkowie podejmowali szereg ważnych, ciekawych i spajających środowisko geografów-hydrologów projektów badawczych. Ich owocem były nowe koncepcje, rozwiązania metodyczne i formalne oraz programy dydaktyczne, a przede wszystkim 19

4 ogromna liczba publikacji naukowych w postaci artykułów, monografii, notatek, skryptów i podręczników. Do najważniejszych projektów podjętych i zrealizowanych pod opieką Komisji należą: Podjęty tuż po ukonstytuowaniu się Komisji temat, koordynowany przez Prof. Jerzego Cyberskiego i Prof. Irenę Dynowską zatytułowany: Wpływ zbiorników retencyjnych na środowisko geograficzne w Polsce. Efektem dociekań była synteza ówczesnego stanu wiedzy na temat wpływu zbiorników retencyjnych istniejących w Polsce na reżim wodny i termiczny rzek, okoliczne wody podziemne, warunki klimatyczne, procesy akumulacyjno-erozyjne w czaszy zbiornika oraz biologię środowiska wodnego i strukturę społeczno-gospodarczą otoczenia. Projekt zrealizowany przez zespół badawczy, w skład którego wchodzili głównie naukowcy reprezentujący pięć ośrodków geograficznych: Kraków, Lublin, Łódź, Poznań i Sosnowiec. Nosił on tytuł: Antropogeniczne uwarunkowania zmian odpływu i reżimu rzek w różnych regionach Polski. Do najważniejszych osiągnięć tego projektu zaliczyć należy zidentyfikowanie kierunków, skali oraz charakteru zmian przepływu i odpływu rzecznego i lokalnych stosunków wodnych, zachodzących w wyniku ówczesnych przemian użytkowania ziemi, regulacji rzek, melioracji rolnych, przerzutów wody, poboru i zrzutu wód komunalnych, przemysłowych i wód dołowych z kopalń, a także oddziaływania wielkoskalowych lejów depresyjnych. Zespołowy temat badawczy kierowany przez Prof. Zygmunta Churskiego, a zatytułowany: Antropogeniczne i naturalne tendencje rozwoju jezior i mokradeł w Polsce, który istotnie wzbogacił osiągnięcia badawcze dużego, centralnie finansowanego, projektu (CBPB 03.13; IGPZPAN). Do najważniejszych osiągnięć i wyników projektu zaliczyłbym uchwycenie proporcji między naturalnymi a antropogenicznymi zmianami w środowisku wodnym, a w szczególności na terenach podmokłych i w obrębie zbiorników wodnych i ich zlewni. Projekt badawczy pod hasłem: Dziejowe przemiany stosunków wodnych na obszarach zurbanizowanych, koordynowany przez Prof. Alfreda Kanieckiego, w którym uczestniczyli nie tylko geografowie i hydrolodzy, ale również architekci, urbaniści, historycy, a badacze reprezentowali kilka 20

5 polskich i zagranicznych ośrodków naukowych. Warto podkreślić, że wielu geografów i hydrologów zawsze interesowało się wątkiem historycznym w swoich dociekaniach, ale sposób w jaki Prof. A. Kaniecki przedstawił historyczne stosunki wodne i gospodarowanie wodą w Poznaniu jest i chyba długo jeszcze będzie niedoścignionym wzorem. Temat zatytułowany: Antropogeniczne zmiany jakości wód, koordynowany przez Dr. Janusza Burcharda i Prof. Bronisława Jańca, pozwolił na aktywne włączenie się Komisji Hydrologicznej w zainicjowane w ośrodku łódzkim badania i objęcie patronatem organizowanych w nim konferencji pt.: Chemizm opadów atmosferycznych, wód powierzchniowych i podziemnych. Trudno jest w jednym zdaniu podsumować i określić wagę zrealizowanych wówczas badań, gdyż miały one właściwie charakter pionierski i to nie tylko w aspekcie rozległości tematyki badawczej, jak i różnorodności stosowanego w nich warsztatu. Wydaje się, że zarówno ówczesne konferencje, jak i dyskusje, które się wtedy toczyły w środowisku, stanowiły dobrą szkołę dla młodych badaczy, którzy właśnie wtedy dostrzegli, iż w badaniach stosunków i zasobów wodnych ważna jest nie tylko ich ilość i tempo krążenia, ale również jakość. Projekt pod tytułem: Wpływ antropopresji na naturalne i sztuczne zbiorniki wodne, zrealizowany został przez, powołany z inicjatywy Komisji Hydrologicznej, ogólnopolski zespół badawczy. Kierowanie nim powierzono Prof. Adamowi Choińskiemu i Prof. Władysławowi Lange. Chociaż badania limnologiczne, od początku istnienia Komisji, stanowiły ważny składnik jej zainteresowań, to podjęcie tego tematu stało się dodatkowym impulsem, który zaowocował w przyszłości nie tylko istotnymi osiągnięciami naukowymi, ale również wieloma monografiami jezior, sztucznych zbiorników wodnych, a nawet całych regionów pojeziernych. Temat badawczy kolejnego projektu zrealizowanego przy poparciu Komisji Hydrologicznej można w skrócie opatrzeć tytułem jednej z konferencji zorganizowanej w 1997 r. w Łodzi: Źródła, ich rola w środowisku i znaczenie gospodarcze. Mimo, że badania wypływów wód podziemnych prowadzone były już od dawna w kilku ośrodkach geograficznych m.in.: w Krakowie, Lublinie, Wrocławiu i Łodzi, to 21

6 z uwagi na niezadowalający stan krenologicznego rozpoznania całego naszego kraju, Komisja Hydrologiczna objęła patronatem program wielopłaszczyznowych badań tych obiektów wodnych i przyrodniczych. Pod auspicjami Komisji zorganizowano kilka ważnych konferencji krenologicznych, m.in. dwie w Łodzi. W ostatniej dekadzie ukazało się też szereg ważnych, autorskich monografii krenologicznych i zbiorów prac badawczych, w tym szczególnie wartościowe opracowania o charakterze interdyscyplinarnym, w których źródło jest nie tylko cennym obiektem hydrologicznym i hydrogeologicznym, ale też przyrodniczym, historycznym i gospodarczym. Idea kartowania hydrograficznego była jednym z najważniejszych spoiw, które doprowadziły do konsolidacji środowiska geografów-hydrologów i powstania Komisji Hydrologicznej. Rejestrowanie i pomiary obiektów oraz stosunków wodnych bezpośrednio w terenie, już w latach 50. ubiegłego wieku, było tym elementem badań środowiska na podstawie którego powstawały różnego rodzaju i różnej skali mapy hydrograficzne i tematyczne oraz liczne monografie hydrologiczne. Profesorowie: Stanisław Pietkiewicz, Tadeusz Wilgat, Zygmunt Churski, Irena Dynowska, Michał Żurawski, Jan Drwal, Wojciech Chełmicki, Andrzej T. Jankowski, Zygmunt Maksymiuk, Zdzisław Michalczyk i Ryszard Glazik oraz wielu, wielu innych, w swoich analizach i syntezach pełną garścią czerpali informacje i wiedzę z wydawałoby się prostych badań terenowych. W połowie lat 80. XX wieku, z inicjatywy Prof. M. Żurawskiego i z dużym udziałem Prof. A. Kanieckiego i Prof. A. T. Jankowskiego oraz innych członków Komisji Hydrologicznej, opracowano instrukcję wykonania nowoczesnej Mapy Hydrograficznej Polski w skali 1: Jednocześnie przyjęto, że nadzór merytoryczny nad Mapą sprawować będzie Komisja Hydrologiczna, a nad wykonywaniem poszczególnych jej arkuszy przedstawiciele poszczególnych ośrodków hydrologicznych. W ostatnich latach, kiedy Mapę Hydrograficzną włączono do podstawowego zasobu informacji o terenie, jej znaczenie bardzo wzrosło, a wprowadzenie wersji numerycznej pozycję tę jeszcze ugruntowało. Dziś, opracowanie to spełniając podstawowe funkcje GIS, jest istotnym źródłem informacji 22

7 o tkance wodnej, jej dynamice i zasobach nie tylko w skali lokalnej, ale i regionalnej. Szkoda tylko, że jak dotąd, nie całe terytorium Polski zostało pokryte arkuszami tej Mapy. Prowadzona, właściwie od początku istnienia Komisji Hydrologicznej, działalność publikacyjna i udział w popularyzacji wiedzy hydrologicznej, nie tylko w środowisku geografów i przyrodników, ale także wśród społeczności akademickiej. Dowodem na to jest kilkadziesiąt monografii naukowych i popularnonaukowych, ogromna liczba artykułów i notatek naukowych, liczne podręczniki i skrypty akademickie, które napisali lub zredagowali, często z inspiracji Komisji, jej członkowie i współpracownicy. Równie istotny i bogaty jest dorobek konferencyjny. Trzydzieści konferencji naukowych o zasięgu ogólnopolskim, które zorganizowała lub objęła swym patronatem dotąd Komisja świadczy o jej aktywizującej roli i dużym znaczeniu dla wymiany myśli i doświadczeń w środowisku geografów-hydrologów. Komisja i jej członkowie zasiadają też w Komitetach Naukowych lub czynnie uczestniczą w innych branżowych konferencjach krajowych i zagranicznych. Dość wymienić: Kongresy Hydrologów Polskich, Zjazdy Polskiego Towarzystwa Geograficznego, Szkoły Hydrologii i wiele, wiele innych. Przygotowanie czterech tomów bibliografii hydrologicznej, zatytułowanych: Hydrografia polska. Tomy te ukazały się w latach: 1966, 1977, 1990 i 1991, a ich redaktorami byli kolejno: Prof. T. Wilgat, Prof. M. Żurawski, Prof. A. Kaniecki i Prof. A.T. Jankowski. W 1998 r. Prof. A.T. Jankowski przygotował i opublikował kolejny piaty tom bibliografii zatytułowany: Bibliografia hydrologiczna ośrodków geograficznych. W ówczesnych latach bibliografie te stanowiły niezastąpione źródło informacji o zakresie, kierunkach i osiągnięciach badań hydrologicznych prowadzonych w geograficznych ośrodkach akademickich. Także dziś, mimo eksplozywnego rozwoju cyfrowych źródeł informacji naukowej, często sięgamy do tych bibliografii, by później ze zdziwieniem stwierdzić, iż ktoś, kiedyś miał już pomysł podobny do naszego. Na posiedzeniach Komisji Hydrologicznej, zwłaszcza w początkowym okresie jej działalności, dużo uwagi poświęcano wymianie doświadczeń z zakresu dydaktyki hydrologii. Dyskutowano, przygotowywano 23

8 i opiniowano programy dydaktyczne zajęć z hydrologii i gospodarki wodnej oraz zakresy i profile powstających wtedy na studiach geograficznych specjalizacji hydrologicznych i hydroklimatycznych. Opiniowano skrypty i przewodniki do zajęć, przy czym wiele z nich napisali członkowie Komisji, a kilka powstało z ich inspiracji. Członkowie Komisji podjęli się także trudu przygotowania wielu podręczników niezbędnych w dydaktyce hydrologii. Dość tu wymienić książki autorstwa: I. Dynowskiej i A. Tlałki (1982), E. Bajkiewicz-Grabowskiej i Z. Mikulskiego (1993, 1996, 1999), E. Bajkiewicz- Grabowskiej, A. Magnuszewskiego i Z. Mikulskiego (1993), W. Chełmickiego (1997, 1999, 2001), A. Choińskiego (1985, 1995), A. Bartnika i P. Jokiela (2012), czy też prace zespołowe pod redakcją M. Gutry-Koryckiej i H. Werner- Więckowskiej (1989, 1996), W. Lange (1993) i J. Pociask-Karteczki (2003). W dniu dzisiejszym, Komisja Hydrologiczna Polskiego Towarzystwa Geograficznego liczy 21 członków reprezentujących ogromną większość polskich ośrodków akademickich realizujących badania geograficzne i hydrologiczne. Wśród nich jest 10 profesorów tytularnych oraz liczne grono samodzielnych pracowników naukowych prowadzących badania w ramach niemal wszystkich specjalności składających się na nauki o wodzie. Komisja współorganizuje lub patronuje cyklicznym konferencjom hydrologicznym odbywającym się ostatnio niemal corocznie w różnych ośrodkach akademickich, a w ostatnim okresie współuczestniczy także w opracowaniu i wydawaniu kolejnych tomów, ukazujących się cyklicznie, Monografii Komisji Hydrologicznej PTG dotąd ukazały się dwa tomy (2012, 2014). Od kilku lat Komisję Hydrologiczną możemy też odnaleźć w sieci internetowej ( a książki i różnego rodzaju opracowania przygotowywane przez jej członków i współpracowników osiągają bardzo wysoki poziom naukowy i edytorski. Bardzo dobrze układa się też współpraca Komisji z innymi, podobnymi stowarzyszeniami naukowymi i organami administracji. Wśród nich trzeba wymienić: Polskie Towarzystwo Geograficzne, Stowarzyszenie Hydrologów Polskich, Dyrekcje Parków Narodowych, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Głównego Geodetę Kraju i wiele innych jednostek naukowych oraz agend administracji rządowej i samorządowej. Komisja Hydrologiczna ma też nowo wybrane władze i kilka pomysłów na działalność w najbliższych latach. Pamiętamy 24

9 jednak, by nie zaniedbywać starych, dobrych koncepcji i idei, a najlepszym tego dowodem jest kolejna, bo już XXXI Konferencja Hydrologiczna, tym razem pod hasłem: Nowoczesne metody i rozwiązania w Hydrologii i Gospodarce Wodnej (Sosnowiec - Szczyrk; maja 2015 r.). Jej wizytówką jest prezentowany poniżej trzeci już tom Monografii Komisji Hydrologicznej PTG, przygotowany przez Komitet Organizacyjny z Uniwersytetu Śląskiego, pod patronatem Komisji Hydrologicznej PTG. W imieniu władz i członków Komisji Hydrologicznej Polskiego Towarzystwa Geograficznego, życzę uczestnikom XXXI Konferencji Hydrologicznej ciekawych i inspirujących referatów, udanych wycieczek i pokazów oraz nawiązania wielu nowych kontaktów naukowych i towarzyskich. Organizatorom składam zaś gorące podziękowania za pomysł, ogromny wkład pracy i dbałość o nasze dobre samopoczucie w trakcie wszystkich spotkań konferencyjnych. * * * Z okazji 50.-lecia istnienia Komisji Hydrologicznej Polskiego Towarzystwa Geograficznego, w imieniu swoim i jej obecnych członków, składam serdeczne gratulacje i podziękowania wszystkim, którzy w czasie tego półwiecza przyczynili się do jej powstania i działania oraz wnieśli wkład w jej rozwój i dobre imię. Myślę, że idee, które przyświecały założycielom tego gremium są nadal aktualne, dobrych pomysłów nie zabraknie, a wspólna praca przyczyni się do kontynuowania, przez następne lata, celów postawionych w akcie założycielskim. 25

10 MONOGRAFIE KOMISJI HYDROLOGICZNEJ PTG T O M 3 NOWOCZESNE METODY I ROZWIĄZANIA W HYDROLOGII I GOSPODARCE WODNEJ NOVEL METHODS AND SOLUTIONS IN HYDROLOGY AND WATER MANAGEMENT pod redakcją DAMIANA ABSALONA, MAGDALENY MATYSIK, MARKA RUMANA KOMISJA HYDROLOGICZNA POLSKIEGO TOWARZYSTWA GEOGRAFICZNEGO POLSKIE TOWARZYSTWO GEOGRAFICZNE, ODDZIAŁ KATOWICKI SOSNOWIEC

11 Redaktorzy naukowi: Damian Absalon, Magdalena Matysik, Marek Ruman Redaktor techniczny: Andrzej Soczówka Recenzenci: Damian Absalon, Elżbieta Bajkiewicz-Grabowska, Roman Cieśliński, Tadeusz Ciupa, Stanisław W. Czaja, Jacek Jania, Paweł Jokiel, Włodzimierz Marszelewski, Magdalena Matysik, Joanna Pociask-Karteczka, Marek Ruman, Mariusz Rzętała, Beniamin Więzik Projekt okładki: Marek Ruman, Stanisław Heyda Fotografia na okładce: Pława (boja pomiarowa) na zbiorniku goczałkowickim (fot. Karol Mikołajewski) ISBN Współpraca wydawnicza: Pracowania Komputerowa Jacka Skalmierskiego, ul. Pszczyńska 44, Gliwice, tel Publikację dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. 4

12 SPIS TREŚCI Gutry-Korycka Małgorzata Spotkania z Andrzejem Jankowskim przez 47 lat Jokiel Paweł Pół wieku Komisji Hydrologicznej Polskiego Towarzystwa Geograficznego Absalon Damian, Kubiciel Piotr, Matysik Magdalena, Ruman Marek Nowoczesne metody pomiaru przepływu w rzekach Bajkiewicz-Grabowska Elżbieta Czy warto przywrócić Jezioro Wielkie w Gardei? Bartnik Adam, Moniewski Piotr Zmiany jakości wód łódzkiego Jasienia w wyniku głębokiego odwodnienia terenu w związku z budową dworca kolejowego Łódź Fabryczna Chabudziński Łukasz, Michalczyk Zdzisław, Siłuch Marcin, Bartoszek Krzysztof Opad i odpływ z małej zlewni - analiza porównawcza danych pomiarowych oraz ogólnodostępnych danych przestrzennych Cieśliński Roman Wielkość i przyczyny zarastania jezior na terenie Gdańska Cieśliński Roman, Ruman Marek, Absalon Damian Wpływ czynników naturalnych i antropogenicznych na stosunki wodne wybranych jezior Słowińskiego Parku Narodowego Ciupa Tadeusz, Suligowski Roman, Wałek Grzegorz Geograficzne uwarunkowania lokalizacji projektowanego zbiornika wodnego na terenie Kielc

13 Czaja Stanisław W. Typy katastrofalnych i wielkich wezbrań powodziowych w dolinie górnej Odry od końca małej epoki lodowej do połowy XX wieku Fac-Beneda Joanna Wielkość odpływu szacowana z mapy średniego rocznego wskaźnika odpływu Graf Renata Zmiany termiki wód Warty w profilu łączącym pradolinny i przełomowy odcinek doliny (Nowa Wieś Podgórna Śrem Poznań) Hamerla Adam, Łabaj Paweł, Bondaruk Jan, Zawartka Paweł Zintegrowany system informacji wspomagającego zarządzanie zlewniami wielofunkcyjnych zbiorników wodnych na przykładzie Zbiornika Imielińskiego (Dziećkowice) Hyła Sylwia, Michalczyk Zdzisław, Chabudziński Łukasz Dynamika wydajności źródła w Białej w 2013 roku (stopień przykrawędziowy Roztocza Zachodniego) Ignatiuk Dariusz, Błaszczyk Małgorzata, Grabiec Mariusz, Majchrowska Elżbieta, Pętlicki Michał, Piechota Agnieszka M. Nowoczesne metody pomiarowe i analityczne w glacjologii Krajewski Adam, Banasik Kazimierz Ocena redukcji ilości rumowiska unoszonego w wezbraniu przechodzącym przez mały zbiornik wodny Kwidzińska Monika, Markowski Maciej, Golus Włodzimierz Wpływ uwarunkowań przyrodniczych na obieg wody i materii biogenicznej w systemie rzeczno-jeziornym Świętej Strugi Machowski Robert, Molenda Tadeusz Charakterystyka morfometryczna wybranych antropogenicznych zbiorników wodnych

14 Markowski Maciej, Golus Włodzimierz, Kwidzińska Monika Aplikacyjność metod oceny wielkości opadów zasilających oczka Pomorza Gdańskiego Marszelewski Włodzimierz, Gorączko Marcin, Kubiak-Wójcicka Katarzyna Aktualne i przyszłe potrzeby monitorowania hydrologicznego Wisły na odcinku kujawsko-pomorskim Pawłowski Bogusław, Łoś Helena, Osińska-Skotak Katarzyna Próba klasyfikacji typów pokrywy lodowej na dolnej Wiśle na podstawie satelitarnych zobrazowań radarowych pod kątem oceny lodowego wypełnienia koryta Piasecki Adam, Jurasz Jakub, Skowron Rajmund Wykorzystanie sztucznych sieci neuronowych w modelowaniu wahań stanów wody Jeziorze Hańcza Somorowska Urszula Detekcja glebowych zasobów wodnych w Polsce w latach na podstawie mezoskalowych danych gridowych GLDAS Stachura-Węgierek Agnieszka Bilansowanie zasobów wodnych z zastosowaniem narzędzi GIS Stanisławczyk Beata, Tomalski Przemysław Sezony hydrologiczne w sześciu wybranych rzekach Polski Tomaszewski Edmund Metody oceny dynamiki rozwoju i zaniku niżówek rzecznych Więzik Beniamin Zastosowanie modelu Convex do transformacji fali w korycie rzecznym Autorzy