GSP074. Pakiet. KArty pracy. Język PolSki. Ekstraklasa 6klasisty polski kpracy 5 pak 1.indd 1

Transkrypt

1 GSP074 klasa Pakiet 5 KArty pracy Język PolSki Ekstraklasa 6klasisty polski kpracy 5 pak.indd 9/23/3 :47 PM

2 Instrukcja język polski Uważnie czytaj teksty zadań i polecenia. Rozwiązania wpisuj długopisem lub piórem. Nie używaj długopisu w kolorze czerwonym. W zadaniach, w których masz do wyboru cztery odpowiedzi, np. A, B, C lub D, zakreśl poprawną odpowiedź. Jeżeli się pomylisz, otocz kółkiem źle wybraną odpowiedź i zakreśl poprawną. Odpowiedzi do zadań zapisz czytelnym pismem w wyznaczonym miejscu. Na rozwiązanie zadań masz 40 minut. Życzymy powodzenia! Imię i nazwisko ucznia Klasa Numer w dzienniku

3 Janina Porazińska O dwunastu Miesiącach (fragment) Znów minęło kilka dni. Gospodyni myśli: Głupia byłam, że chciałam fiołków, że chciałam poziomek. Kwiatki zwiędły i nie ma nic; poziomki się zjadło i nie ma nic. Tera każę sierocie przynieść z lasu talarów. Więc mówi do sieroty: Leć mi do lasu i przynieś talarów. Coby były ciężkie, ze szczerego srebra. Jak ich nie najdziesz, to się tu nie pokazuj! Zabrała się sierota i znów idzie, i znów przed braćmi Miesiącami staje. Talarów kazali macocha przynieść. Coby były ze szczerego srebra. Podumał, podumał Grudzień, aż mówi: Przychyl się i weź sobie węgielków z ogniska. Nie śmie dziewczyna odmówić, ale strasznie się boi. Jakżeż przyjdzie z węglami, skoro miała talarów przynieść! To może lepiej nic nie brać i do chaty nie wracać Widzi Grudzień, że się dziewczyna waguje 2, tak powiada: Nie bój się, nabierz węgielków. A jak jeszcze macocha cię wyśle, to już do niej nie wracaj, u nas ostań. W naszej zagrodzie będziesz mieszkała, gospodarkę nam będziesz prowadziła. Dziewczyna kupkę węgielków czerwonych, żarzących nabrała, podziękowała i wraca. Weszła do sieni, a macocha woła: Masz talary?! Siła ich masz?! Nie śmie sierotka o tych węgielkach powiedzieć: boi się. A tu brzęk, brzęk, brzęk srebrne talary lecą i dźwięczą, i błyszczą, aż w całej izbie pojaśniało. Rzuciła się macocha z córką! Talary zagarniają, oglądają, liczą Tyleś jeno przyniosła! Leć zaraz i wszystkie przynieś! Zaodziała się sierota w swą starą chuścinę i poszła w las, i więcej nie wróciła. Do dwunastu braci Miesięcy na służbę przystała. Czeka macocha do późnej nocy. Czeka cały ranek, cały dzień i znów cały wieczór. Pasierbicy nie widać. Tak-ci powiada do swej córki: Nie wiadomo, co się stało z pasierbicą, może w polu zamarzła na śmierć. To tera ty pójdziesz. Poszła córka. A dzień był niezgorszy. Ściepliło się. Wiatr ustał, słońce mgławo świeciło, polatywał śnieżek drobniutki i suchy. Przeszła córka pole, weszła w las. Ciepło jej, wesoło. Idzie a rozgląda się dookoła, gdzie to te talary leżą. O, coś się tam w lesie jarzy, migoce! Pewnie to te bogactwa tak jaśnieją! 3

4 Biegnie dziewczyna, aż się o małe świerczki śniegiem przysypane potyka i przewraca! Przybiegła! Patrzy, a to ognisko się żarzy, a dookoła ognia dwunastu braci siedzi. Poznała, że to bracia Miesiączkowie. Ale wielce była rozgniewana, że się tak tym ogniem oszukała. Myślała, że to talary świecą, a tu ot co! Dzień dobry, dziewczynko! A może nam powiesz, kto my jesteśmy?! zawołał wesoło Grudzień. A córka ze złością: Ten tu Marzec kłapie wargą jak starzec. A ten Maj tylko mu kij żebraczy daj. A ten Luty ma koślawe buty. Stary Grudzień największy leń! I tak długo jeszcze uraźliwie Miesiączkom przygadywała. Aż się bracia rozgniewali. Podniósł się Grudzień, a na jego miejsce usiadł Luty. I dopiero, jak nie zacznie się sroga zima! Mróz ścisnął nagle taki, że aż drzewa zaczęły hukać. Podniósł się wicher, pochwycił tumany śniegu i rozhulał się zamiecią. Myśli córka: Trzeba mi do domu uciekać! Ale drogi powrotnej wcale znaleźć nie może. To w tę stronę biegnie, to w tamtą. Ognisko z oczu straciła. A tu bór coraz gęściejszy, a tu mróz coraz okrutniejszy, a tu zaspy coraz większe. Brnie już po kolana, siły traci, senność ją ogarnia Aż i umarzła na śmierć... ¹ coby żeby. 2 wagować się wahać się. Na podstawie: J. Porazińska, O dwunastu Miesiącach, w: U złotego źródła. Baśnie polskie, Nasza Księgarnia, Warszawa Które zdanie poprawnie informuje o czasie i miejscu akcji powyższej baśni? A. Akcja baśni toczy się w konkretnej miejscowości, ale nie wiadomo, w którym roku. B. Akcja baśni toczy się w grudniu, ale nie wiadomo, w jakiej miejscowości. C. Nie można dokładnie określić czasu i miejsca akcji. D. Można określić dokładnie czas i miejsce akcji. 2. Oceń prawdziwość każdego zdania w odniesieniu do baśni Janiny Porazińskiej. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. A Sierota spotkała się z braćmi Miesiącami po raz kolejny. P F B Sierota, jak wielu bohaterów innych baśni, miała do wykonania trzy zadania. P F C Sierota była wobec Miesięcy grzeczna i traktowała ich z szacunkiem. P F D Sierota, jak każdy bohater baśni, otrzymała nagrodę. P F 4

5 3. Który cytat nie informuje o wydarzeniu fantastycznym, baśniowym? A. Podumał, podumał Grudzień, aż mówi. B. Podniósł się Grudzień, a na jego miejsce usiadł Luty. C. A tu bór coraz gęściejszy, a tu mróz coraz okrutniejszy, a tu zaspy coraz większe. D. A tu brzęk, brzęk, brzęk srebrne talary lecą i dźwięczą, i błyszczą, aż w całej izbie pojaśniało. 4. W pytaniu macochy: Siła ich masz?! wyraz siła oznacza A. moc. B. dużo. C. niemało. D. niewiele. 5. Wyrazy Luty, Marzec, Grudzień zostały zapisane w tekście wielkimi literami, ponieważ A. nazwy miesięcy zawsze piszemy dużymi literami. B. autorka chciała podkreślić przemijanie czasu. C. w baśni są one nazwami własnymi osób. D. tak należy pisać rzeczowniki pospolite. 6. Biegnie dziewczyna, aż się o małe świerczki śniegiem przysypane potyka i przewraca!. Która cecha charakteru córki wynika z powyższego cytatu? A. Zazdrość. B. Wesołość. C. Chciwość. D. Opanowanie. 7. Wyjaśnij, dlaczego bracia Miesiące rozgniewali się na dziewczynę i jak ją ukarali. 5

6 8. Co dziewczyna powinna powiedzieć, aby otrzymać od Miesięcy upragnione talary? Napisz trzy zdania, których mogłaby użyć. 9. Pouczenie wynikające z baśni nazywa się A. upomnieniem. B. morałem. C. nauczką. D. lekcją. 0. A tu bór coraz gęściejszy [ ]. Odszukaj w powyższym fragmencie przymiotnik. Określ, w jakim stopniu występuje, i utwórz inne stopnie tego przymiotnika. stopień równy stopień wyższy stopień najwyższy

7 Adam Asnyk Baśń tęczowa (fragment) Od kolebki biegła za mną Czarodziejska baśń tęczowa I szeptała wciąż do ucha Melodyjne zaklęć słowa. [ ] Otworzyła mi zaklęciem Brylantowy w skałach parów I wkroczyłem raz na zawsze W kraj olbrzymów, widm i czarów. I zamknęły za mną wrota Jakieś wróżki czy boginie, Więc na całą życia kolej Szedłem błądzić w tej krainie. W tej krainie, w której wszystko Ożywioną bierze postać, W której każdy głaz ma duszę I człowiekiem pragnie zostać [ ] I przebyłem czarne puszcze, I spienionych wód odmęty I stanąłem u stóp góry Prostopadle na dół ściętej. Na jej szczycie błyszczał zamek, Kryształowy gmach olbrzyma, Co zaklęciem w swojej mocy Najpiękniejszą z dziewic trzyma. Przed zamczyskiem stoją smoki I te paszczą swą czerwoną Ogień złoty i różowy Pod obłoki w górę zioną; [ ] Jednak mimo czujnej straży Jam ją ujrzał na skał szczycie I odgadłem, żem tu przybył, Aby dla niej oddać życie. [ ] A. Asnyk, Baśń tęczowa, (dostęp ). ¹ parów dolina o płaskim dnie i stromych, porośniętych roślinnością zboczach. 7

8 . Której cechy baśni nie można odnaleźć w powyższym fragmencie wiersza Adama Asnyka? A. W baśni mają miejsce wydarzenia niezwykłe, fantastyczne. B. Elementy przyrody obdarzone są cechami ludzkimi. C. Bohaterami są postacie realistyczne i fantastyczne. D. W baśni dobro triumfuje nad złem. 2. Której przeszkody nie musi pokonywać śmiałek z wiersza, żeby uwolnić piękną dziewczynę z rąk olbrzyma? A. Stromej góry. B. Siedmiu mórz i rzek. C. Czarodziejskiego zaklęcia. D. Ziejących ogniem smoków. 3. Który baśniowy motyw wędrowny pojawia się we fragmencie wiersza Adama Asnyka? A. Nagroda za odwagę. B. Walka dobra ze złem. C. Zaczarowane trzewiki. D. Czarodziejska różdżka. 4. Dwie pierwsze zwrotki powyższego fragmentu wiersza świadczą o tym, że baśnie A. towarzyszą osobie mówiącej przez całe życie. B. dają osobie mówiącej poczucie bezpieczeństwa i siły. C. pozwalają osobie mówiącej zdobywać życiową mądrość. D. pomagają osobie mówiącej radzić sobie z problemami codziennego życia. 5. Które zdanie poprawnie opisuje osobę mówiącą w wierszu? A. Woli świat fantazji od świata rzeczywistego. B. Uważa za swój obowiązek przebywanie w świecie baśni. C. Wyobraża sobie, że jest bohaterem opowiadanej przez siebie baśni. D. Wie, że baśnie mają wpływ na dokonywane przez nią wybory życiowe. 8

9 język polski PAKIET 5 6. O niebezpieczeństwach kryjących się w świecie baśni świadczy następujący cytat: A. melodyjne zaklęć słowa. B. zamknęły za mną wrota. C. spienionych wód odmęty. D. jakieś wróżki czy boginie. 7. W każdej strofie wiersza rymują się wersy A. pierwszy i drugi. B. pierwszy i trzeci. C. drugi i czwarty. D. drugi i trzeci. 8. Przedstawiony na ilustracji mężczyzna jest księciem, ponieważ A. ma na sobie złoty płaszcz. B. przebywa w zamkowej komnacie. C. klęczy przed siedzącą dziewczyną. D. sadza dziewczynę na swoim tronie. 9 Ekstraklasa 6klasisty polski kpracy 5 pak.indd 9 9/23/3 :47 PM

10 język polski PAKIET 5 9. Którą z baśniowych formuł można podpisać ilustrację przedstawiającą księcia i dziewczynę? A. A potem żyli długo i szczęśliwie. B. Ja tam byłem, miód i wino piłem. C. Dawno, dawno temu D. Za górami, za lasami Napisz baśń, która mogłaby zawierać scenę przedstawioną na ilustracji. Zastosuj dwie charakterystyczne dla baśni formuły wybrane spośród wymienionych w zadaniu 9. 0 Ekstraklasa 6klasisty polski kpracy 5 pak.indd 0 9/23/3 :47 PM

11

12 Brudnopis