Koncepcja opracowania Wstępnej oceny stanu środowiska wód morskich polskiej strefy Morza Bałtyckiego

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Koncepcja opracowania Wstępnej oceny stanu środowiska wód morskich polskiej strefy Morza Bałtyckiego"

Transkrypt

1 Główny Inspektor Ochrony Środowiska informuje o rozpoczęciu konsultacji społecznych dokumentów, związanych z procesem wdrażania Ramowej Dyrektywy w sprawie Strategii Morskiej 2008/56/WE (RDSM), służących weryfikacji wstępnej oceny stanu środowiska wód morskich oraz ustalenia zestawu właściwości typowych dla dobrego stanu wód morskich. PRZEDMIOT KONSULTACJI Koncepcja opracowania Wstępnej oceny stanu środowiska wód morskich polskiej strefy Morza Bałtyckiego Morze Bałtyckie pełni istotną rolę w gospodarce krajowej i warunkuje istnienie sektorów takich jak transport morski, rybołówstwo oraz turystyka w regionie. Zagrożenie stanu środowiska morskiego może ograniczać rozwój powyższych sektorów gospodarki. Warto jednak podkreślić, że działalność gospodarcza w znacznym stopniu przyczynia się do kształtowania stanu środowiska morskiego. Poprawa stanu środowiska Morza Bałtyckiego jest bardzo ważnym problemem, z którym borykają się wszystkie państwa nadbałtyckie. Jednocześnie Unia Europejska wymaga

2 osiągnięcia dobrego stanu środowiska (Good Environmental Status - GES) w obrębie europejskich wód morskich do 2020 roku, a w tym celu ustanowiła instrument prawny jakim jest dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/56/WE z dnia 17 czerwca 2008 r. ustanawiającej ramy działań Wspólnoty w dziedzinie polityki środowiska morskiego (dyrektywa ramowa w sprawie strategii morskiej) (Dz. Urz. UE L 164 z , str.19). Opracowanie przedmiotowej dyrektywy jest wynikiem wieloletnich starań Unii Europejskiej zmierzających do stworzenia ram prawnych umożliwiających podejmowanie kompleksowych, spójnych i skutecznych działań w celu ochrony środowiska wód morskich. Cele dyrektywy powinny zostać zrealizowane poprzez opracowanie i wdrożenie strategii morskich spójnych dla poszczególnych regionów lub podregionów morskich. Każde państwo członkowskie, zgodnie z harmonogramem ustanowionym znajdującym się w dyrektywie, jest zobowiązane do opracowania strategii morskiej dla własnych wód morskich, mając na uwadze, że zbiorniki morskie są wykorzystywane wspólnie z innymi państwami, a środowisko morskie ma charakter transgraniczny. Dlatego każde państwo członkowskie powinno swoje działania prowadzić we współpracy z innymi państwami członkowskimi danego regionu lub podregionu morskiego, a w niektórych przypadkach również z państwami trzecimi. W przypadku Bałtyku współpraca miała miejsce w ramach grupy roboczej Komisji Helsińskiej HELCOM CORESET BD, ustalającej podział Bałtyku na podakweny oraz granice dobrego stanu środowiska. Ustalenia te dotyczyły w szczególności elementów biologicznych oraz zanieczyszczeń substancjami niebezpiecznymi. Dobry stan środowiska oznacza taki stan środowiska wód morskich tworzących zróżnicowane i dynamiczne pod względem ekologicznym oceany i morza, które są czyste, zdrowe i urodzajne w odniesieniu do panujących w nich warunków, zaś wykorzystanie środowiska morskiego zachodzi na poziomie, który jest zrównoważony i gwarantuje zachowanie możliwości użytkowania i prowadzenia działań przez obecne i przyszłe pokolenia. Ramy formalne osiągnięcia dobrego stanu środowiska wód morskich ujęte są w zapisach dyrektywy, natomiast kryteria i standardy metodologiczne dotyczące dobrego stanu środowiska wód morskich zostały określone w Decyzji Komisji Europejskiej (2010/477/UE). Osiągnięcie dobrego stanu środowiska wód morskich możliwe będzie dzięki opracowaniu i wdrożeniu strategii morskiej, która jest zbiorem typowych instrumentów ochrony środowiska ukierunkowanych na ochronę środowiska morskiego, na którą składają się następujące elementy:

3 1) opracowanie wstępnej oceny stanu środowiska wód morskich, 2) określenie właściwości typowych dla dobrego stanu środowiska wód morskich, 3) wyznaczenie celów środowiskowych dla wód morskich oraz związanych z nimi wskaźników, 4) opracowanie i wdrożenie programu monitoringu wód morskich, 5) opracowanie i wdrożenie krajowego programu ochrony wód morskich. Jednym z ważniejszych zadań określonych w art. 8 RDSM jest obowiązek sporządzenia przez państwa członkowskie wstępnej oceny swoich wód morskich do 2012 roku. RDSM wymaga przeprowadzenia: oceny stanu środowiska (art. 8.1 (a)), analizy presji na środowisko (art. 8.1 (b)) oraz ekonomicznej i społecznej analizy użytkowania wód morskich (art. 8.1 (c)), biorąc pod uwagę art. Art. 1.3 odnoszący się do ekosystemowego podejścia do zarządzania środowiskiem. Polskie środowisko morskie Bałtyku w rozumieniu Ramowej Dyrektywy ws. Strategii Morskiej Zgodnie z definicją podaną w RDSM obszary morskie obejmują rejon morza od linii podstawowej morza terytorialnego do granicy najdalej położonego obszaru, podlegającego jurysdykcji państwa członkowskiego. W ocenie polskiego środowiska morskiego Bałtyku w rozumieniu RDSM zostaną także uwzględnione obszary wód przybrzeżnych, przejściowych i

4 terytorialnych z wykorzystaniem wszystkich dostępnych danych charakteryzujących właściwości środowiska, presje i oddziaływania na środowisko oraz aspekty społecznoekonomiczne i koszty związane z jego degradacją. Załącznik III. RDSM (2008/56/WE) określa 11 wskaźników opisowych (deskryptorów), dla których zostanie przeprowadzona ocena w odniesieniu do zdefiniowanych kryteriów dobrego stanu środowiska: W1 - Różnorodność biologiczna, W2 - Gatunki obce, W3 - Komercyjnie eksploatowane gatunki ryb i skorupiaków, W4 - Łańcuchy pokarmowe, W5 - Eutrofizacja, W6 - Integralność dna morskiego, W7 - Warunki hydrograficzne, W8 - Substancje zanieczyszczające i efekty zanieczyszczeń, W9 - Substancje szkodliwe w rybach i owocach morza, W10 - Śmieci w środowisku morskim, W11 - Podwodny hałas i inne źródła energii. Wskaźniki opisowe charakteryzowane są przez tzw. wskaźniki podstawowe, przy czym jeden wskaźnik podstawowy może dotyczyć kilku wskaźników opisowych np. wskaźniki multimetryczne makrozoobentosu (multimetric macrozoobenthic indices) charakteryzują zarówno wskaźnik opisowy W1 (Bioróżnorodność), W5 (Eutrofizacja), jak i W6 (Integralność dna morskiego). W wyniku przeprowadzonej analizy rekomenduje się do wykorzystania we wstępnej ocenie stanu środowiska morskiego poniższy zestaw wskaźników.

5 Wskaźniki podstawowe proponowane do wykorzystania we wstępnej ocenie Lp Wskaźniki opisowe (cechy) Wskaźniki podstawowe 1 Produktywność bielika 2 Liczebność zimujących ptaków morskich 3 Wskaźnik wielkości ryb w strefie przybrzeżnej i strefie otwartego morza 4 Liczebność ryb drapieżnych w strefie przybrzeżnej 5 Wskaźnik liczebności gatunków ryb kluczowych w strefie przybrzeżnej 6 Wskaźniki multimetryczne makrozoobentosu 7 Stosunek biomasy gatunków wieloletnich do gatunków jednorocznych makrofitów 8 Biomasa widłonogów 9 Biomasa mikrofagowego mezozooplanktonu 10 Pojawianie się nowych gatunków nierodzimych 11 Wskaźniki śmiertelności połowowej i biomasy stada tarłowego szprota 12 Wskaźniki śmiertelności połowowej i biomasy stad śledzia 13 Wskaźniki śmiertelności połowowej i biomasy stad dorsza 14 Wskaźniki śmiertelności połowowej i biomasy stad storni 15 DIN - średnie stężenie zimowe (I-III) 16 DIN - średnie stężenie roczne 17 TN - średnie stężenie w lecie (VI-IX) 18 TN - średnie stężenie roczne 19 DIP - średnie stężenie zimowe (I-III) 20 DIP - średnie stężenie roczne 21 TP - średnie stężenie w lecie (VI-IX) 22 TP - średnie stężenie roczne 23 Biomasa fitoplanktonu 24 Wskaźnik taksonomiczny fitoplanktonu 25 Chlorofil-a - śr. stężenie latem (VI-IX) 26 Chlorofil-a - śr. stężenie roczne 27 Przezroczystość wody latem (VI-IX) 28 Przezroczystość wody - śr. roczna 29 Tlen nad dnem - minimum w miesiącach (VI-IX) 30 Toksyczne gatunki fitoplanktonu 31 Powierzchnia dna morskiego dotkniętego trwałymi zmianami hydromorfologicznymi 32 Etery polibromodifenylowe (PBDE) - organizmy 33 Heksabromocyklododekan (HBCDD) - organizmy 34 Sulfonian perfluorooktanu (PFOS) - organizmy 35 Dioksyny, furany i dioksynopodobne polichlorowane bifenyle: 2,3,7,8 TCDD TEQ+dl-PCBs+7PCBs - organizmy; 7PCB - organizmy, osady 36 Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) i metabolity wileopierścieniowych węglowodóów aroamtycznych (16) - osady 37 Rtęć (Hg) - organizmy 38 Rtęć (Hg) - osady 39 Kadm (Cd) - organzimy 40 Kadm (Cd) - osady 41 Ołów (Pb) - organizmy 42 Ołów (Pb) osady 43 Cez ryby 44 Cez woda 45 Związki tributylocyny (TBT) 46 Śmieci/odpady na linii brzegowej 47 Podwodne dźwięki impulsowe - Eksplozje 48 Podwodne dźwięki ciągłe - Żegluga

6 stanu środowiska polskich wód morskich Lp Wskaźniki opisowe stanu Wskaźniki opisowe presji W1 W3 W4 W6 W2 W5 W7 W8 W9 W10 W11 1 x x 2 x x 3 x 4 x 5 x 6 x x x 7 x x 8 x x 9 x x 10 x 11 x 12 x 13 x 14 x 15 x 16 x 17 x 18 x 19 x 20 x 21 x 22 x 23 x 24 x 25 x 26 x 27 x 28 x 29 x 30 x 31 x 32 x x 33 x x 34 x 35 x x 36 x 37 x x 38 x 39 x x 40 x 41 x x 42 x 43 x 44 x 45 x x 46 x 47 x 48 x

7 Zgodnie z wytycznymi grupy HELCOM CORESET BD ocena zostanie przeprowadzona dla każdego z wyznaczonych podakwenów Morza Bałtyckiego w części odpowiadającej polskim obszarom morskim. 35A 38A Podakweny Morza Bałtyckiego wyznaczone wg HELCOM CORESET BD 2/2011. W obrębie polskich obszarów morskich znajdują się: 27 wody otwarte wschodniego Bałtyku Właściwego, 33 wody otwarte Zatoki Gdańskiej, 35 polskie wody przybrzeżne Zatoki Gdańskiej, 36 wody otwarte Basenu Bornholmskiego, 38 polskie wody przybrzeżne Basenu Bornholmskiego, 62 polskie wody przybrzeżne wschodniego Bałtyku Właściwego, wraz z zaproponowanymi nowymi podakwenami: 35A polska część Zalewu Wiślanego i 38A polska część Zalewu Szczecińskiego

8 Wstępna ocena stanu środowiska morskiego będzie uwzględniała trzy aspekty: i) analizę podstawowych cech i właściwości oraz obecnego stanu środowiska, ii) analizę dominujących presji i oddziaływań oraz iii) analizę ekonomiczną i społeczną wraz z analizą kosztów degradacji środowiska. Dwa pierwsze aspekty dotyczą klasyfikacji stanu środowiska morskiego i określane są w dwóch klasach: stan dobry (GES) i stan poniżej dobrego (subges), natomiast trzeci wyjaśnia interakcje zachodzące między elementami środowiska a społeczeństwem w rozumieniu zarówno prowadzonej działalności gospodarczej, jak i szeroko pojętego bezpieczeństwa społecznego. Klasyfikacja stanu środowiska morskiego zostanie dokonana na podstawie oceny 11 wskaźników opisowych, które umownie podzielono na dwie grupy: wskaźniki stanu (W1, W3, W4 i W6) i wskaźniki presji (W2, W5, W7, W8, W9, W10 i W11). Obie grupy traktowane są równoważnie. W procesie wyznaczania oceny w klasach GES/SubGES dla poszczególnych podakwenów zostaną zastosowane wagi w celu zniwelowania różnic wynikających z większej liczby wskaźników podstawowych w grupie wskaźników presji (7) niż w grupie wskaźników stanu (4).

9 Wstępna ocena zostanie przeprowadzana na kilku poziomach. W pierwszej kolejności na poziomie wskaźników podstawowych, następnie opisowych, a na końcu grup wskaźników stanu i presji, których połączenie da wynik końcowy oceny stanu środowiska morskiego. Ocena poszczególnych wskaźników opisowych W1-W11 może być dokonana na dwa sposoby w zależności od dostępności danych i informacji: i) ilościowo na podstawie wskaźników podstawowych lub

10 ii) opisowo na podstawie oceny eksperckiej (w przypadku jeśli dla danego wskaźnika opisowego nie opracowano odpowiedniego wskaźnika podstawowego). W każdym przypadku ocena będzie dokonywana w pięciostopniowej skali (od 1 do 5) dla zachowania porównywalności oceny RDSM z oceną stanu wód RDW. W celu uwzględnienia obowiązującej klasyfikacji dla wód przejściowych i przybrzeżnych zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną PE (RDW) w pierwszym etapie oceny przyjęto, że granicę GES/subGES stanowi 3/5 wartości maksymalnej, którą dany wskaźnik opisowy może osiągnąć. Odpowiada to wyznaczeniu granicy między stanem dobry i bardzo dobry i zły, słaby i umiarkowany wg RDW. Ramowa Dyrektywa Wodna (RDW) Ramowa Dyrektywa ws. Strategii Morskiej (RDSM) Stan bardzo dobry Dobry stan środowiska (GES) Stan dobry Stan umiarkowany Stan słaby Stan niezadowalający/niepożądany (subges) Stan zły Ostateczny wynik będzie wyrażony tylko w dwóch klasach odpowiadających osiągnięciu (GES) lub nieosiągnięciu dobrego stanu środowiska (subges). W przypadku wskaźników opisowych należących do grupy stanu środowiska zostanie zastosowana zasada one out all out, przyjęta z RDW lub zasada 3/5 maksymalnej, możliwej do uzyskania wartości odpowiadającej stanowi dobremu. W pierwszym przypadku oznacza to, że jeżeli chociaż jeden ze wskaźników W1, W3, W4 lub W6 oceniony zostanie jako subges, to ogólny stan środowiska przyjmuje również wartość subges. Wynika to z faktu, że wskaźniki opisowe stanu wyrażają ogólną kondycję środowiska morskiego. Zatem, jeśli jeden ze wskaźników opisowych nie spełnia warunków GES, oznacza to, że funkcjonowanie ekosystemu jest zaburzone, a w konsekwencji ogólny stan środowiska nie może być określony jako dobry. W drugim, wyklucza się wpływ wskaźnika stanu, dla którego brak jest dostatecznych danych do przeprowadzenia wiarygodnej oceny stanu środowiska morskiego polskich obszarów morskich.

11 Zasada ta nie będzie obowiązywała w przypadku wskaźników presji, gdyż ich oddziaływanie nie zawsze znacząco wpływa na funkcjonowanie ekosystemu, a może wynikać z obowiązujących regulacji np. dotyczących dopuszczalnych poziomów progowych hałasu, czy dopuszczalnych zawartości substancji szkodliwych w rybach. Dlatego też proponuje się, aby dla grupy wskaźników presji GES był osiągnięty, gdy suma wartości ocen w obrębie wskaźników podstawowych będzie przekraczała 3/5 maksymalnej, możliwej do uzyskania wartości, co odpowiada dobremu i bardzo dobremu stanowi ekologicznemu wg RDW. Uzyskanie GES dla obszarów morskich poddawanych wstępnej ocenie będzie wymagało spełnienia dwóch warunków: i) wszystkie wskaźniki stanu (W1, W3, W4 i W6) osiągnęły GES, ii) suma wartości ocen w obrębie wskaźników podstawowych przypisanych wskaźnikom opisowym stanu i wskaźnikom opisowym presji przekracza 3/5 maksymalnej, możliwej do uzyskania wartości. Ostatnim etapem oceny będzie identyfikacja i, jeśli to możliwe, określenie ilościowe presji związanych z różnym wykorzystaniem środowiska morskiego, powodujących nie osiągnięcie GES, zgodnie z ich wykazem określonym w tabeli 2 załącznika III RDSM oraz wynikiem analiz wykonanych zgodnie z Art. 8.1(b) RDSM. Ocena wykorzystania środowiska morskiego i sił sprawczych powodujących presje stanowi istotną podstawę analizy ryzyka, a tym samym analizy kosztów i korzyści z podjęcia działań zgodnie z RDSM. W pierwszym kroku, stopień wykorzystania środowiska morskiego w kontekście korzyści społeczno-ekonomicznych zostanie określony na podstawie danych statystycznych w odniesieniu do głównych działów gospodarki morskiej, obejmujących zarówno wielkość produkcji, jak i też zatrudnienia: a) transport morski (w tym żegluga i infrastruktura portowa), b) budowa statków, c) rybołówstwo, d) górnictwo morskie, e) energetyka, f) obronność i bezpieczeństwo, g) turystyka i rekreacja.

12 Takie oszacowanie ogólnych korzyści ze środowiska morskiego będzie stanowiło całkowitą wartość gospodarczą wód morskich powiązaną z wykorzystaniem środowiska, jego aktualnym stanem, presjami i wpływem człowieka. Przeprowadzenie analizy ekonomicznej dla poszczególnych subregionów pozwoli na porównanie pomiędzy nimi osiąganych korzyści ekonomicznych oraz określenie udziału we wzroście zasobności społeczeństwa, stwarzając podstawy do określenia priorytetów dla działań naprawczych. Powiązanie wyników analizy ekonomicznej z dobrami i usługami środowiska morskiego (goods and services) pozwoli na określenie kosztów jego degradacji, które mogą być podstawą do dalszej oceny korzyści z podjętych działań naprawczych (Art. 13 RDSM) lub też stanowić podstawę do ewentualnych derogacji (Art. 14 RDSM). Jedną z metod oceny kosztów degradacji jest podejście oparte na analizie usług ekosystemu. W tym wariancie presje są identyfikowane jako czynniki wpływające na stan ekosystemu morskiego, a więc jest możliwe bezpośrednie powiązanie określonych presji z elementami ekosystemu. Wartość usług ekosystemu obliczana, jako potencjalna różnica pomiędzy dobrym stanem środowiska (GES) a sytuacją, która może wystąpić w przypadku braku działań w celu uzyskania GES, może być interpretowana jako koszt degradacji. W ten sposób na wczesnym etapie zostaną zidentyfikowane podstawy do sformułowania zaleceń podejmowania działań zgodnie z RDSM. W tym podejściu możliwa jest identyfikacja usług ekosystemu w powiązaniu z korzyściami, które mogą być potencjalnie utracone przy niezmienionym negatywnym stanie środowiska naturalnego. Te potencjalnie utracone korzyści z osiągnięcia GES mogą być następnie porównywane z kosztami osiągnięcia celów RDSM określonymi w programach działań naprawczych. Posumowanie i dalsze kroki Powyższy materiał stanowi koncepcję opracowania wstępnej oceny stanu środowiska wód morskich w rozumieniu Ramowej Dyrektywy w sprawie Strategii Morskiej. Wskazuje przedmiotowy zakres oceny, propozycję wskaźników podstawowych, które zostaną wykorzystane we wstępnej ocenie oraz sposób przeprowadzenia klasyfikacji stanu wód morskich.

13 W sierpniu br. Główny Inspektor Ochrony Środowiska udostępni opinii publicznej dokumenty stanowiące kompleksową wstępną ocenę stanu środowiska wód morskich oraz projekt zestawu właściwości typowych dla dobrego stanu środowiska wód morskich. Jednocześnie Główny Inspektor Ochrony Środowiska udostępni informacje oraz dane jakie wykorzystał w procesie opracowania powyższych dokumentów zgodnie z art. 19 dyrektywy. MOŻLIWOŚCI SKŁADANIA UWAG I WNIOSKÓW Uwagi na temat konsultowanego materiału, można zgłaszać do połowy sierpnia 2012 r.za pomocą: poczty elektronicznej, na podany poniżej adres poczty tradycyjnej, na adres GIOŚ z dopiskiem konsultacje społeczne bezpośrednio w siedzibie GIOŚ Dane teleadresowe: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Departament Monitoringu i Informacji o Środowisku ul. Wawelska 52/54, Warszawa gios@gios.gov.pl Organem właściwym do rozpatrywania uwag jest Główny Inspektor Ochrony Środowiska.

Raport do Komisji Europejskiej dot. Wstępnej oceny stanu środowiska morskiego 6

Raport do Komisji Europejskiej dot. Wstępnej oceny stanu środowiska morskiego 6 Raport do Komisji Europejskiej dot. Wstępnej oceny stanu środowiska morskiego 6 1. Ogólne założenia przeprowadzenia wstępnej oceny stanu środowiska polskiej strefy Morza Bałtyckiego w ramach wdrażania

Bardziej szczegółowo

Implementacja art. 8 i 9 Ramowej Dyrektywy ws. Strategii Morskiej 2008/56/WE

Implementacja art. 8 i 9 Ramowej Dyrektywy ws. Strategii Morskiej 2008/56/WE Departament Monitoringu i Informacji o Środowisku GIOŚ Małgorzata Marciniewicz-Mykieta Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB Włodzimierz Krzymiński Implementacja art. 8 i 9 Ramowej Dyrektywy ws.

Bardziej szczegółowo

ZESTAW WŁAŚCIWOŚCI TYPOWYCH DLA DOBREGO STANU ŚRODOWISKA WÓD MORSKICH

ZESTAW WŁAŚCIWOŚCI TYPOWYCH DLA DOBREGO STANU ŚRODOWISKA WÓD MORSKICH ZESTAW WŁAŚCIWOŚCI TYPOWYCH DLA DOBREGO STANU ŚRODOWISKA WÓD MORSKICH RAPORT DO KOMISJI EUROPEJSKIEJ GŁOWNY INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA 1 NA PODSTWIE ART. 61L UST. 1 USTAWY PRAWO WODNE (DZ. U. NR 0

Bardziej szczegółowo

Raport do Komisji Europejskiej dot. Wstępnej oceny stanu środowiska morskiego 142

Raport do Komisji Europejskiej dot. Wstępnej oceny stanu środowiska morskiego 142 Raport do Komisji Europejskiej dot. Wstępnej oceny stanu środowiska morskiego 142 3. Podsumowanie Klasyfikację i ocenę stanu środowiska morskiego Polskich Obszarów Morskich przeprowadzono w oparciu dla

Bardziej szczegółowo

Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko projektu Krajowego Programu Ochrony Wód Morskich

Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko projektu Krajowego Programu Ochrony Wód Morskich Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko projektu Krajowego Programu Ochrony Wód Morskich Plan prezentacji 1. Wprowadzenie 2. Stan środowiska Bałtyku 3. Potrzeba strategicznej oceny 4. Ocena strategiczna

Bardziej szczegółowo

INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCE DO ZESTAWU CELÓW ŚRODOWISKOWYCH DLA WÓD MORSKICH

INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCE DO ZESTAWU CELÓW ŚRODOWISKOWYCH DLA WÓD MORSKICH Sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCE DO ZESTAWU CELÓW ŚRODOWISKOWYCH DLA WÓD MORSKICH Załącznik do raportu dla Komisji Europejskiej

Bardziej szczegółowo

Uwarunkowania prawne oceny stanu i ochrony Morza Bałtyckiego. Włodzimierz Krzymiński

Uwarunkowania prawne oceny stanu i ochrony Morza Bałtyckiego. Włodzimierz Krzymiński Uwarunkowania prawne oceny stanu i ochrony Morza Bałtyckiego Włodzimierz Krzymiński Warsztaty, IO PAN, Sopot, 21.06.2017 Europejski wymiar ochrony środowiska morskiego Ramowa Dyrektywa Wodna (2000/60/WE)

Bardziej szczegółowo

dr inż. Andrzej Jagusiewicz, Lucyna Dygas-Ciołkowska, Dyrektor Departamentu Monitoringu i Informacji o Środowisku Główny Inspektor Ochrony Środowiska

dr inż. Andrzej Jagusiewicz, Lucyna Dygas-Ciołkowska, Dyrektor Departamentu Monitoringu i Informacji o Środowisku Główny Inspektor Ochrony Środowiska dr inż. Andrzej Jagusiewicz, Lucyna Dygas-Ciołkowska, Dyrektor Departamentu Monitoringu i Informacji o Środowisku Główny Inspektor Ochrony Środowiska Eutrofizacja To proces wzbogacania zbiorników wodnych

Bardziej szczegółowo

2.2.6. Wskaźnik opisowy W10 Śmieci w morzu

2.2.6. Wskaźnik opisowy W10 Śmieci w morzu Raport do Komisji Europejskiej dot. Wstępnej oceny stanu środowiska morskiego 133 2.2.6. Wskaźnik opisowy W10 Śmieci w morzu W10: Właściwość ani ilość znajdujących się w wodzie morskiej nie powodują szkód

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 20 marca 2017 r. Poz. 593 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 17 lutego 2017 r.

Warszawa, dnia 20 marca 2017 r. Poz. 593 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 17 lutego 2017 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 20 marca 2017 r. Poz. 593 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 17 lutego 2017 r. w sprawie przyjęcia zestawu celów środowiskowych dla wód

Bardziej szczegółowo

ZESTAW CELÓW ŚRODOWISKOWYCH DLA WÓD MORSKICH

ZESTAW CELÓW ŚRODOWISKOWYCH DLA WÓD MORSKICH Sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ZESTAW CELÓW ŚRODOWISKOWYCH DLA WÓD MORSKICH Raport do Komisji Europejskiej Słowiński Park Narodowy, autor: Katarzyna

Bardziej szczegółowo

Aspekty środowiskowe Wspólnej Polityki Rybołówstwa. Magdalena Figura

Aspekty środowiskowe Wspólnej Polityki Rybołówstwa. Magdalena Figura Aspekty środowiskowe Wspólnej Polityki Rybołówstwa Magdalena Figura Przed reformą Wspólnej Polityki Rybołówstwa ok. 88% zasobów ryb w wodach europejskich jest zbyt intensywnie eksploatowanych; większość

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 9 czerwca 2016 r. Poz. 813

Warszawa, dnia 9 czerwca 2016 r. Poz. 813 Warszawa, dnia 9 czerwca 2016 r. Poz. 813 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 23 maja 2016 r. w sprawie przyjęcia zestawu właściwości typowych dla dobrego stanu środowiska wód 2) Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Aktualizacja Programu wodno-środowiskowego kraju i Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy. Aktualizacja planów gospodarowania wodami

Aktualizacja Programu wodno-środowiskowego kraju i Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy. Aktualizacja planów gospodarowania wodami Aktualizacja Programu wodno-środowiskowego kraju i Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy Aktualizacja planów gospodarowania wodami Aktualizacja planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy

Bardziej szczegółowo

Wniosek ROZPORZĄDZENIE RADY

Wniosek ROZPORZĄDZENIE RADY KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 10.1.2017 r. COM(2017) 4 final 2017/0001 (NLE) Wniosek ROZPORZĄDZENIE RADY zmieniające rozporządzenie Rady (UE) 2016/1903 ustalające uprawnienia do połowów na rok 2017

Bardziej szczegółowo

WPRYB obejmuje: } ochronę żywych zasobów morza oraz zarządzanie ukierunkowanymi na nie połowami;

WPRYB obejmuje: } ochronę żywych zasobów morza oraz zarządzanie ukierunkowanymi na nie połowami; 1 WPRYB obejmuje: } ochronę żywych zasobów morza oraz zarządzanie ukierunkowanymi na nie połowami; } zarządzanie w taki sposób, aby działalność połowowa przyczyniała się do długoterminowego zrównoważenia

Bardziej szczegółowo

Nowy podział na jednolite części wód powierzchniowych (wody przejściowe i przybrzeżne) na lata

Nowy podział na jednolite części wód powierzchniowych (wody przejściowe i przybrzeżne) na lata Nowy podział na jednolite części wód powierzchniowych (wody przejściowe i przybrzeżne) na lata 2021-2027 Wojciech Kraśniewski, Włodzimierz Krzymiński IMGW-PIB oddział Morski w Gdyni Weryfikacja liczby

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 29 grudnia 2018 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI MORSKIEJ I ŻEGLUGI ŚRÓDLĄDOWEJ 1) z dnia 21 grudnia 2018 r.

Warszawa, dnia 29 grudnia 2018 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI MORSKIEJ I ŻEGLUGI ŚRÓDLĄDOWEJ 1) z dnia 21 grudnia 2018 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 29 grudnia 2018 r. Poz. 2469 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI MORSKIEJ I ŻEGLUGI ŚRÓDLĄDOWEJ 1) z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie kryteriów,

Bardziej szczegółowo

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 12-13.02.2015 r.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 12-13.02.2015 r. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 12-13.02.2015 r. 1 Projekt PO RYBY 2014-2020 został opracowany w oparciu o: przepisy prawa UE: rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia

Bardziej szczegółowo

Wskaźnik opisowy W5 eutrofizacja

Wskaźnik opisowy W5 eutrofizacja Raport do Komisji Europejskiej dot. Wstępnej oceny stanu środowiska morskiego 76 2.2.2. Wskaźnik opisowy W5 eutrofizacja W5: Do minimum ogranicza się eutrofizację wywołaną przez działalność człowieka,

Bardziej szczegółowo

Ramowa Dyrektywa Wodna cele i zadania. Olsztyn, 14.04.2010r.

Ramowa Dyrektywa Wodna cele i zadania. Olsztyn, 14.04.2010r. Ramowa Dyrektywa Wodna cele i zadania Olsztyn, 14.04.2010r. Ramowa Dyrektywa Wodna Dyrektywa 2000/60/EC Parlamentu Europejskiego i Rady Wspólnoty Europejskiej Celem Dyrektywy jest ustalenie ram dla ochrony

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia.. o zmianie ustawy Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw

USTAWA z dnia.. o zmianie ustawy Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw Projekt z dnia 09.08.2012 r. USTAWA z dnia.. 1), 2) o zmianie ustawy Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw Art. 1. W ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2012 r. poz. 145) wprowadza

Bardziej szczegółowo

PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0176/288. Poprawka 288 Patrick Le Hyaric, Younous Omarjee w imieniu grupy GUE/NGL

PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0176/288. Poprawka 288 Patrick Le Hyaric, Younous Omarjee w imieniu grupy GUE/NGL 27.3.2019 A8-0176/288 288 Patrick Le Hyaric, Younous Omarjee Motyw 2 (2) Jako że Unia jest jedną ze światowych potęg morskich i piątym pod względem wielkości producentem produktów rybołówstwa na świecie,

Bardziej szczegółowo

Monitoring Bałtyku źródłem rzetelnej informacji o środowisku morskim

Monitoring Bałtyku źródłem rzetelnej informacji o środowisku morskim Monitoring Bałtyku źródłem rzetelnej informacji o środowisku morskim W. Krzymioski Oddział Morski IMGW PIB M. Marciniewicz-Mykieta Departament Monitoringu i Informacji o Środowisku - GIOŚ Konferencja Środowiskowe

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 4 lutego 2013 r. Poz. 165 USTAWA. z dnia 4 stycznia 2013 r. o zmianie ustawy Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw

Warszawa, dnia 4 lutego 2013 r. Poz. 165 USTAWA. z dnia 4 stycznia 2013 r. o zmianie ustawy Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 4 lutego 2013 r. Poz. 165 USTAWA z dnia 4 stycznia 2013 r. 1), 2) o zmianie ustawy Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw Art. 1. W ustawie z dnia

Bardziej szczegółowo

Projekt Baltic Pipe budowa międzysystemowego Gazociągu Bałtyckiego

Projekt Baltic Pipe budowa międzysystemowego Gazociągu Bałtyckiego Projekt Baltic Pipe budowa międzysystemowego Gazociągu Bałtyckiego Oddziaływania na rybołówstwo Spotkanie konsultacyjne 20.02.2019 r. 1 Badania środowiska morskiego Badania zostały wykonane w strefie potencjalnych

Bardziej szczegółowo

(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA

(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA L 329/8 II (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE RADY (UE) 2018/2058 z dnia 17 grudnia 2018 r. ustalające uprawnienia do połowów na rok 2019 w odniesieniu do niektórych stad

Bardziej szczegółowo

Zadania GDOŚ w strategicznych ocenach oddziaływania na środowisko

Zadania GDOŚ w strategicznych ocenach oddziaływania na środowisko Zadania GDOŚ w strategicznych ocenach oddziaływania na środowisko Warszawa, 15 czerwca 2018 r. Joanna Przybyś, Departament Ocen Oddziaływania na Środowisko PODSTAWY PRAWNE Ustawa z dnia 3 października

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIKI. sprawozdania Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady

ZAŁĄCZNIKI. sprawozdania Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 1.10.2015 r. COM(2015) 481 final ANNEXES 1 to 2 ZAŁĄCZNIKI do sprawozdania Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie postępów w ustanawianiu chronionych obszarów

Bardziej szczegółowo

o zmianie ustawy Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw.

o zmianie ustawy Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw. SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VIII KADENCJA Warszawa, dnia 7 grudnia 2012 r. Druk nr 265 MARSZAŁEK SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Pan Bogdan BORUSEWICZ MARSZAŁEK SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Zgodnie

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r. Dziennik Ustaw Nr 258 15110 Poz. 1549 1549 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych

Bardziej szczegółowo

(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA

(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA 19.12.2017 L 337/1 II (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE RADY (UE) 2017/2360 z dnia 11 grudnia 2017 r. ustalające uprawnienia do połowów na rok 2018 w odniesieniu do niektórych

Bardziej szczegółowo

Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla miasta Tczewa na lata

Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla miasta Tczewa na lata załącznik Nr 2 do uchwały Nr XXV/198/2012 Rady Miejskiej w Tczewie z dnia 25 października 2012 r. w sprawie przyjęcia Aktualizacji Programu ochrony środowiska dla miasta Tczewa na lata 2012-2015 z uwzględnieniem

Bardziej szczegółowo

PROGRAM MONITORINGU WÓD MORSKICH

PROGRAM MONITORINGU WÓD MORSKICH , PROGRAM MONITORINGU WÓD MORSKICH 1 NA PODSTAWIE ART. 155C UST. 1 USTAWY PRAWO WODNE (DZ. U. Z 2012 R. POZ. 145, Z PÓŹN. ZM.) PROGRAM MONITORINGU WÓD MORSKICH OPRACOWUJE GŁÓWNY INSPEKTOR OCHRONY ŚRODOWISKA.

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r. Dz.U.2011.258.1549 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych

Bardziej szczegółowo

11346/16 mi/nj/en 1 DG E 1A

11346/16 mi/nj/en 1 DG E 1A Rada Unii Europejskiej Bruksela, 18 lipca 2016 r. (OR. en) 11346/16 WYNIK PRAC Od: Sekretariat Generalny Rady Data: 18 lipca 2016 r. Do: Delegacje ENV 506 FIN 484 MAR 201 AGRI 422 FSTR 47 FC 38 REGIO 59

Bardziej szczegółowo

PODSUMOWANIE DO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STAROGARDZKIEGO NA LATA Z PERSPEKTYWĄ NA LATA

PODSUMOWANIE DO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STAROGARDZKIEGO NA LATA Z PERSPEKTYWĄ NA LATA PODSUMOWANIE DO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STAROGARDZKIEGO NA LATA 2017-2020 Z PERSPEKTYWĄ NA LATA 2021-2024 Po przyjęciu dokumentu pn. Program ochrony środowiska dla powiatu starogardzkiego

Bardziej szczegółowo

Wskaźnik opisowy W4 Łańcuch pokarmowy

Wskaźnik opisowy W4 Łańcuch pokarmowy Raport do Komisji Europejskiej dot. Wstępnej oceny stanu środowiska morskiego 46 2.1.3. Wskaźnik opisowy W4 Łańcuch pokarmowy W4: Wszystkie elementy morskiego łańcucha pokarmowego, w stopniu, w jakim są

Bardziej szczegółowo

Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1380/2013 w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa

Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1380/2013 w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 11.8.2017 r. COM(2017) 424 final 2017/0190 (COD) Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1380/2013 w sprawie wspólnej

Bardziej szczegółowo

RAMOWA DYREKTYWA WODNA - REALIZACJA INWESTYCJI W GOSPODARCE WODNEJ

RAMOWA DYREKTYWA WODNA - REALIZACJA INWESTYCJI W GOSPODARCE WODNEJ RAMOWA DYREKTYWA WODNA - REALIZACJA INWESTYCJI W GOSPODARCE WODNEJ dr inż. Małgorzata Bogucka-Szymalska Departament Zasobów Wodnych Warszawa, 11-12 czerwca 2015 r. Dyrektywy istotne dla inwestycji wodnych

Bardziej szczegółowo

RAMY PRAWNE MORSKIEGO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO W POLSCE

RAMY PRAWNE MORSKIEGO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO W POLSCE RAMY PRAWNE MORSKIEGO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO W POLSCE Katarzyna Krzywda Zastępca Dyrektora Kierująca Pracami Departamentu Transportu Morskiego i Bezpieczeństwa Żeglugi Warszawa, 18 listopada 2014 r.

Bardziej szczegółowo

Wniosek ROZPORZĄDZENIE RADY

Wniosek ROZPORZĄDZENIE RADY KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 2.12.2014 r. COM(2014) 719 final 2014/0341 (NLE) Wniosek ROZPORZĄDZENIE RADY ustalającego uprawnienia do połowów na 2015 r. dla niektórych stad ryb i grup stad ryb, stosowane

Bardziej szczegółowo

PROGRAM MONITORINGU WÓD MORSKICH

PROGRAM MONITORINGU WÓD MORSKICH PROGRAM MONITORINGU WÓD MORSKICH RAPORT DO KOMISJI EUROPEJSKIEJ 1 NA PODSTWIE ART. 155C UST. 1 USTAWY PRAWO WODNE (DZ. U. 2013 R., POZ.165) PROGRAM MONITORINGU WÓD MORSKICH OPRACOWUJE GŁÓWNY INSPEKTOR

Bardziej szczegółowo

PL Zjednoczona w róŝnorodności PL A8-0128/54. Poprawka. Linnéa Engström w imieniu grupy Verts/ALE Anja Hazekamp w imieniu grupy GUE/NGL

PL Zjednoczona w róŝnorodności PL A8-0128/54. Poprawka. Linnéa Engström w imieniu grupy Verts/ALE Anja Hazekamp w imieniu grupy GUE/NGL 22.4.2015 A8-0128/54 54 Anja Hazekamp Motyw 8 (8) Właściwe jest ustanowienie planu połowów wielogatunkowych z uwzględnieniem dynamiki między stadami dorsza, śledzia i szprota, a takŝe biorąc pod uwagę

Bardziej szczegółowo

System monitorowania realizacji strategii rozwoju. Andrzej Sobczyk

System monitorowania realizacji strategii rozwoju. Andrzej Sobczyk System monitorowania realizacji strategii rozwoju Andrzej Sobczyk System monitorowania realizacji strategii rozwoju Proces systematycznego zbierania, analizowania publikowania wiarygodnych informacji,

Bardziej szczegółowo

DEPARTAMENT PLANOWANIA I ZASOBÓW WODNYCH. Derogacje, czyli odstępstwa od osiągnięcia celów środowiskowych z tytułu art. 4.7 Ramowej Dyrektywy Wodnej

DEPARTAMENT PLANOWANIA I ZASOBÓW WODNYCH. Derogacje, czyli odstępstwa od osiągnięcia celów środowiskowych z tytułu art. 4.7 Ramowej Dyrektywy Wodnej DEPARTAMENT PLANOWANIA I ZASOBÓW WODNYCH Derogacje, czyli odstępstwa od osiągnięcia celów środowiskowych z tytułu art. 4.7 Ramowej Dyrektywy Wodnej Nadrzędny dokument określający wymogi i standardy w dziedzinie

Bardziej szczegółowo

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 19 stycznia 2017 r. (OR. en)

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 19 stycznia 2017 r. (OR. en) Rada Unii Europejskiej Bruksela, 19 stycznia 2017 r. (OR. en) Międzyinstytucjonalny numer referencyjny: 2017/0001 (NLE) 5117/17 PECHE 7 AKTY USTAWODAWCZE I INNE INSTRUMENTY Dotyczy: ROZPORZĄDZENIE RADY

Bardziej szczegółowo

Organizacja procesu wdrażania Ramowej Dyrektywy Wodnej w Polsce

Organizacja procesu wdrażania Ramowej Dyrektywy Wodnej w Polsce Organizacja procesu wdrażania Ramowej Dyrektywy Wodnej w Polsce Seminarium Rad Gospodarki Wodnej Regionów Wodnych Małej Wisły i Górnej Odry Ustroń, 2 kwietnia 2009 dr Adriana Dembowska, Departament Planowania

Bardziej szczegółowo

A. Zawartość planu ochrony dla parku narodowego i obszaru Natura Porównanie zawartości obu planów.

A. Zawartość planu ochrony dla parku narodowego i obszaru Natura Porównanie zawartości obu planów. Zawartość, tryb sporządzania i zakres prac koniecznych dla sporządzenia projektu planu ochrony dla parku narodowego, uwzględniającego zakres planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Zgodnie z art. 20 ust.

Bardziej szczegółowo

WYZWANIA MORSKIEGO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO DLA POLSKIEJ ADMINISTRACJI MORSKIEJ

WYZWANIA MORSKIEGO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO DLA POLSKIEJ ADMINISTRACJI MORSKIEJ WYZWANIA MORSKIEGO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO DLA POLSKIEJ ADMINISTRACJI MORSKIEJ Urząd Morski w Gdyni Anna Stelmaszyk-Świerczyńska Podstawa prawna (1) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/89/UE

Bardziej szczegółowo

4. Blok stan 4.2. Podsystem monitoringu jakości wód Monitoring wód podziemnych

4. Blok stan 4.2. Podsystem monitoringu jakości wód Monitoring wód podziemnych Monitoring wód podziemnych dotyczy ich stanu chemicznego i ilościowego, i wchodzi w zakres informacji uzyskiwanych w ramach państwowego monitoringu środowiska. Ogólne zapisy dotyczące badania i oceny stanu

Bardziej szczegółowo

Uwarunkowania dla samorządów wynikające z planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy i warunków korzystania z wód regionu wodnego

Uwarunkowania dla samorządów wynikające z planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy i warunków korzystania z wód regionu wodnego Uwarunkowania dla samorządów wynikające z planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy i warunków korzystania z wód regionu wodnego Główny Instytut Górnictwa tel.: 32 259 24 61 email: plabaj@gig.eu

Bardziej szczegółowo

Uwzględniający wyniki konsultacji społecznych

Uwzględniający wyniki konsultacji społecznych Uwzględniający wyniki konsultacji społecznych Karla Sobocińska Zdrowy deszcz Zdjęcie nagrodzone w konkursie fotograficznym "Woda w kadrze", zorganizowanym przez Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie.

Bardziej szczegółowo

Kontekst prawny wdrażania RDSM w Polsce. Przemysław Gruszecki Dyrektor Departamentu Planowania i Zasobów Wodnych KZGW

Kontekst prawny wdrażania RDSM w Polsce. Przemysław Gruszecki Dyrektor Departamentu Planowania i Zasobów Wodnych KZGW Kontekst prawny wdrażania RDSM w Polsce Przemysław Gruszecki Dyrektor Departamentu Planowania i Zasobów Wodnych KZGW Ramowa Dyrektywa w sprawie Strategii Morskiej (2008/56/WE) Cele środowiskowe dla wód

Bardziej szczegółowo

Proces tworzenia bałtyckiego planu

Proces tworzenia bałtyckiego planu Nowy plan zarządzania dla bałtyckiego dorsza, śledzia i szprota, a przepisy Wspólnej Polityki Rybołówstwa UE Przyszłe wieloletnie plany zarządzania UE Justyna Zajchowska, doradca ds. rybołówstwa dla The

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIKI. wniosku dotyczącego decyzji Rady

ZAŁĄCZNIKI. wniosku dotyczącego decyzji Rady KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 8.3.2019 COM(2019) 111 final ANNEXES 1 to 2 ZAŁĄCZNIKI do wniosku dotyczącego decyzji Rady dotyczącej stanowiska, jakie należy zająć w imieniu Unii Europejskiej na forum

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r. Dziennik Ustaw Nr 258 15110 Poz. 1549 1549 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych

Bardziej szczegółowo

Nowa typologia wód przejściowych i przybrzeżnych w Polsce. Wojciech Kraśniewski, Włodzimierz Krzymiński IMGW-PIB oddział Morski w Gdyni

Nowa typologia wód przejściowych i przybrzeżnych w Polsce. Wojciech Kraśniewski, Włodzimierz Krzymiński IMGW-PIB oddział Morski w Gdyni Nowa typologia wód przejściowych i przybrzeżnych w Polsce Wojciech Kraśniewski, Włodzimierz Krzymiński IMGW-PIB oddział Morski w Gdyni JCWP i typy wód wg typologii z 2004 roku JCWP i typy wód wg typologii

Bardziej szczegółowo

Wdrażanie metod analizy środowiskowego ryzyka zdrowotnego do ustalania i przestrzegania normatywów środowiskowych

Wdrażanie metod analizy środowiskowego ryzyka zdrowotnego do ustalania i przestrzegania normatywów środowiskowych Program Wieloletni Wdrażanie metod analizy środowiskowego ryzyka zdrowotnego do ustalania i przestrzegania normatywów środowiskowych Etap II Przegląd wytycznych i zalecanych rozwiązań pod kątem wykorzystania

Bardziej szczegółowo

Monitoring jakości powietrza. Włodarczyk Natalia

Monitoring jakości powietrza. Włodarczyk Natalia Monitoring jakości powietrza Włodarczyk Natalia Łódź 2014 2 Plan Prezentacji Uregulowania prawne systemu oceny jakości powietrza Rozporządzenie MŚ z 24.08.2012r. Poziomy dopuszczalne Poziomy docelowe Poziomy

Bardziej szczegółowo

POLSKI RUCH CZYSTSZEJ PRODUKCJI NOT

POLSKI RUCH CZYSTSZEJ PRODUKCJI NOT Seminarium Informacyjno-promocyjne projektu: Propagowanie wzorców produkcji i konsumpcji sprzyjających promocji zasad trwałego i zrównoważonego rozwoju. Zmiany wzorców produkcji i konsumpcji w świetle

Bardziej szczegółowo

Ostateczna wersja projektu Krajowego programu ochrony wód morskich

Ostateczna wersja projektu Krajowego programu ochrony wód morskich Fot. Monika Kosecka, DHI Polska Ostateczna wersja projektu Krajowego programu ochrony wód morskich Kwiecień 2016 Sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na zamówienie

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Dziennik Ustaw Nr 64 5546 Poz. 401 401 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Na podstawie art. 29 ust. 10 ustawy

Bardziej szczegółowo

Podstawowe informacje o Naturze 2000 i planach ochrony

Podstawowe informacje o Naturze 2000 i planach ochrony Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Podstawowe informacje o Naturze 2000 i planach

Bardziej szczegółowo

PROGRAM MONITORINGU WÓD MORSKICH

PROGRAM MONITORINGU WÓD MORSKICH PROGRAM MONITORINGU WÓD MORSKICH RAPORT DO KOMISJI EUROPEJSKIEJ 1 NA PODSTWIE ART. 155C UST. 1 USTAWY - PRAWO WODNE (DZ. U. 2013 R., POZ.165) PROGRAM MONITORINGU WÓD MORSKICH OPRACOWUJE GŁÓWNY INSPEKTOR

Bardziej szczegółowo

Zanieczyszczenia chemiczne

Zanieczyszczenia chemiczne Zanieczyszczenia chemiczne Zanieczyszczenia w środkach spożywczych Podstawa prawna: Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIKI. wniosku w sprawie decyzji Rady

ZAŁĄCZNIKI. wniosku w sprawie decyzji Rady KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 8.3.2019 COM(2019) 112 final ANNEXES 1 to 2 ZAŁĄCZNIKI do wniosku w sprawie decyzji Rady dotyczącej stanowiska, jakie należy zająć w imieniu Unii Europejskiej na forum

Bardziej szczegółowo

Środowisko w polityce spójności Spotkanie plenarne uczestników sieci Partnerstwo: Środowisko dla Rozwoju 8-9 grudnia 2011 r.

Środowisko w polityce spójności Spotkanie plenarne uczestników sieci Partnerstwo: Środowisko dla Rozwoju 8-9 grudnia 2011 r. Środowisko w polityce spójności Spotkanie plenarne uczestników sieci Partnerstwo: Środowisko dla Rozwoju 8-9 grudnia 2011 r. Agata Payne Dyrektoriat Środowisko Polityka spójności i ocen oddziaływania na

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia r. wersja 4., projekt z dnia 1 VI 2011 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia................... 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych

Bardziej szczegółowo

GŁÓWNY INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA

GŁÓWNY INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA GŁÓWNY INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA OCENA STANU I POTENCJAŁU EKOLOGICZNEGO I CHEMICZNEGO JEDNOLITYCH CZĘŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH PŁYNĄCYCH ZAGROŻONYCH NIEOSIĄGNIĘCIEM CELÓW ŚRODOWISKOWYCH (BADANYCH W

Bardziej szczegółowo

Ścieki, zanieczyszczenia, jakość wody Klara Ramm Szatkiewicz Dyrektor Departamentu Planowania i Zasobów Wodnych - Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej

Ścieki, zanieczyszczenia, jakość wody Klara Ramm Szatkiewicz Dyrektor Departamentu Planowania i Zasobów Wodnych - Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej Warszawa, 11 kwietnia 2014 r. Ścieki, zanieczyszczenia, jakość wody Klara Ramm Szatkiewicz Dyrektor Departamentu Planowania i Zasobów Wodnych - Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej Ustawa z dnia 18 lipca 2001

Bardziej szczegółowo

Aktualizacja PWŚK i PGW. Przemysław Gruszecki, Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej

Aktualizacja PWŚK i PGW. Przemysław Gruszecki, Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej Aktualizacja PWŚK i PGW Przemysław Gruszecki, Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej Aktualizacja PWŚK i PGW Art. 11 RDW Każde Państwo Członkowskie zapewnia ustalenie programu działań, dla wszystkich obszarów

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK. decyzji Komisji

ZAŁĄCZNIK. decyzji Komisji KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 17.5.2017 r. C(2017) 2901 final ANNEX 1 ZAŁĄCZNIK do decyzji Komisji ustanawiającej kryteria i standardy metodologiczne dotyczące dobrego stanu środowiska wód morskich

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 16.1.2017 r. COM(2017) 3 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie oceny programów monitorowania realizowanych przez państwa członkowskie

Bardziej szczegółowo

Strategia Unii Europejskiej dla regionu Morza Bałtyckiego

Strategia Unii Europejskiej dla regionu Morza Bałtyckiego Strategia Unii Europejskiej dla regionu Morza Bałtyckiego Małgorzata Kałużyńska dyrektor Departamentu Analiz i Strategii Urząd Komitetu Integracji Europejskiej Mandat do prac nad Strategią dla RMB Nie

Bardziej szczegółowo

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 25 stycznia 2017 r. (OR. en)

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 25 stycznia 2017 r. (OR. en) Rada Unii Europejskiej Bruksela, 25 stycznia 2017 r. (OR. en) 5568/17 ADD 1 ENV 49 PISMO PRZEWODNIE Od: Komisja Europejska Data otrzymania: 20 stycznia 2017 r. Do: Nr dok. Kom.: Dotyczy: Sekretariat Generalny

Bardziej szczegółowo

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(Tekst mający znaczenie dla EOG) 18.5.2017 L 125/43 DECYZJA KOMISJI (UE) 2017/848 z dnia 17 maja 2017 r. ustanawiająca kryteria i standardy metodologiczne dotyczące dobrego stanu środowiska wód morskich oraz specyfikacje i ujednolicone

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIKI. wniosku dotyczącego decyzji Rady

ZAŁĄCZNIKI. wniosku dotyczącego decyzji Rady KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 6.3.2019 COM(2019) 98 final ANNEXES 1 to 2 ZAŁĄCZNIKI do wniosku dotyczącego decyzji Rady dotyczącej stanowiska, jakie należy zająć w imieniu Unii Europejskiej na forum

Bardziej szczegółowo

Ocena stanu / potencjału ekologicznego, stanu chemicznego i ocena stanu wód rzecznych.

Ocena stanu / potencjału ekologicznego, stanu chemicznego i ocena stanu wód rzecznych. Ocena stanu jednolitych części powierzchniowych wód płynących (w tym zbiorników zaporowych) w 2013 roku, z uwzględnieniem monitoringu w latach 2011 i 2012. Zgodnie z zapisami Ramowej Dyrektywy Wodnej podstawowym

Bardziej szczegółowo

PODSUMOWANIE STRATEGICZNEJ OCENY

PODSUMOWANIE STRATEGICZNEJ OCENY PODSUMOWANIE STRATEGICZNEJ OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY WIŻAJNY NA LATA 2016-2020 Z PERSPEKTYWĄ DO 2022 R. GMINA WIŻAJNY POWIAT SUWALSKI WOJEWÓDZTWO PODLASKIE

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA TRANPORTU, BUDOWNICTWA I GOSPODARKI MORSKIEJ 1) z dnia.. 2012 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA TRANPORTU, BUDOWNICTWA I GOSPODARKI MORSKIEJ 1) z dnia.. 2012 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA TRANPORTU, BUDOWNICTWA I GOSPODARKI MORSKIEJ 1) z dnia.. 2012 r. w sprawie planu udzielania schronienia statkom potrzebującym pomocy na polskich obszarach morskich 2) Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektu KPOWM

Podsumowanie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektu KPOWM Fot. Monika Kosecka, DHI Polska Podsumowanie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektu KPOWM Kwiecień 2016 Sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Bardziej szczegółowo

Morskie planowanie przestrzenne: definicja, geneza i cele

Morskie planowanie przestrzenne: definicja, geneza i cele Morskie planowanie przestrzenne: definicja, geneza i cele Jacek Zaucha, Magdalena Matczak Instytut Morski w Gdańsku Warszawa, 18.11.2014 III Bałtycki Okrągły Stół Pierwszy plan obszarów morskich na świecie

Bardziej szczegółowo

Klara Ramm Szatkiewicz Dyrektor Departamentu Planowania i Zasobów Wodnych KZGW

Klara Ramm Szatkiewicz Dyrektor Departamentu Planowania i Zasobów Wodnych KZGW Aktualizacja Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy Klara Ramm Szatkiewicz Dyrektor Departamentu Planowania i Zasobów Wodnych KZGW 25 listopada 2014 r. PMŚ a zarządzanie środowiskiem wg modelu

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIKI. wniosku dotyczącego decyzji Rady

ZAŁĄCZNIKI. wniosku dotyczącego decyzji Rady KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 8.3.2019 COM(2019) 114 final ANNEXES 1 to 2 ZAŁĄCZNIKI do wniosku dotyczącego decyzji Rady dotyczącej stanowiska, jakie należy zająć w imieniu Unii Europejskiej na forum

Bardziej szczegółowo

Monika Kotulak Klub Przyrodników. Jak bronić swojej rzeki, warsztaty Klubu Przyrodników i WWF, Schodno czerwca 2012

Monika Kotulak Klub Przyrodników. Jak bronić swojej rzeki, warsztaty Klubu Przyrodników i WWF, Schodno czerwca 2012 Monika Kotulak Klub Przyrodników Jak bronić swojej rzeki, warsztaty Klubu Przyrodników i WWF, Schodno 16 17 czerwca 2012 Ramowa Dyrektywa Wodna "...woda nie jest produktem handlowym takim jak każdy inny,

Bardziej szczegółowo

Programowanie funduszy UE w latach schemat

Programowanie funduszy UE w latach schemat Programowanie funduszy UE w latach 2007-2013 schemat Strategia Lizbońska Główny cel rozwoju UE: najbardziej konkurencyjna i dynamiczna gospodarka na świecie, zdolna do systematycznego wzrostu gospodarczego,

Bardziej szczegółowo

PARLAMENT EUROPEJSKI

PARLAMENT EUROPEJSKI PARLAMENT EUROPEJSKI 2004 ««««««««««««Dokument z posiedzenia 2009 C6-0261/2007 2005/0211(COD) 06/09/2007 Wspólne stanowisko Wspólne stanowisko przyjęte przez Radę w dniu 23 lipca w celu przyjęcia dyrektywy

Bardziej szczegółowo

FUNDACJA ROZWOJU UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO Andrzej Letkiewicz Prezes Zarządu oraz zespół BIAS. ZAINWESTUJ W ZIELONE!, WFOŚIGW w Gdańsku,

FUNDACJA ROZWOJU UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO Andrzej Letkiewicz Prezes Zarządu oraz zespół BIAS. ZAINWESTUJ W ZIELONE!, WFOŚIGW w Gdańsku, FUNDACJA ROZWOJU UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO Andrzej Letkiewicz Prezes Zarządu oraz zespół BIAS Baltic Sea Information on the Acoustic Soundscape / Informacja o Poziomie Dźwięków Podwodnych Morza Bałtyckiego

Bardziej szczegółowo

(Tekst mający znaczenie dla EOG) (2010/477/UE)

(Tekst mający znaczenie dla EOG) (2010/477/UE) L 232/14 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 2.9.2010 DECYZJA KOMISJI z dnia 1 września 2010 r. w sprawie kryteriów i standardów metodologicznych dotyczących dobrego stanu środowiska wód morskich (notyfikowana

Bardziej szczegółowo

Zintegrowany System Oceny Stanu i Zagrożeń Środowiska Województwa Zachodniopomorskiego

Zintegrowany System Oceny Stanu i Zagrożeń Środowiska Województwa Zachodniopomorskiego Zintegrowany System Oceny Stanu i Zagrożeń Środowiska Województwa Zachodniopomorskiego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu Państwa

Bardziej szczegółowo

Stan środowiska w Polsce -Raport o stanie środowiska w Polsce (wybrane aspekty).

Stan środowiska w Polsce -Raport o stanie środowiska w Polsce (wybrane aspekty). Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie Inspekcja Ochrony Środowiska Stan środowiska w Polsce -Raport o stanie środowiska w Polsce (wybrane aspekty). Opracowanie: mgr Tomasz Łaciak Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

Planowanie przestrzenne polskich obszarów morskich

Planowanie przestrzenne polskich obszarów morskich Planowanie przestrzenne polskich obszarów morskich Andrzej Cieślak cieslak@umgdy.gov.pl Agnieszka Mostowiec agnieszka.mostowiec@umgdy.gov.pl Gdynia, 15.07.2014r. Czym jest planowanie przestrzenne obszarów

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI I. Podstawa prawna II. Ustalenia wynikające z prognozy oddziaływania na środowisko... 3

SPIS TREŚCI I. Podstawa prawna II. Ustalenia wynikające z prognozy oddziaływania na środowisko... 3 PODSUMOWANIE Strategicznej oceny oddziaływania na środowisko Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Cieszyńskiego do roku 2015 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2016-2019 Cieszyn, 2013

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie sposobu i warunków wykorzystania ogólnej kwoty połowowej

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie sposobu i warunków wykorzystania ogólnej kwoty połowowej Dziennik Ustaw Nr 282 16322 Poz. 1653 1653 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie sposobu i warunków wykorzystania ogólnej kwoty połowowej Na podstawie art.

Bardziej szczegółowo

Lp. STANDARD PODSTAWA PRAWNA

Lp. STANDARD PODSTAWA PRAWNA Zestawienie standardów jakości środowiska oraz standardów emisyjnych Lp. STANDARD PODSTAWA PRAWNA STANDARDY JAKOŚCI ŚRODOWISKA (IMISYJNE) [wymagania, które muszą być spełnione w określonym czasie przez

Bardziej szczegółowo

Nadrzędny interes publiczny w realizacji Programu budowy drogi wodnej Zalew Wiślany Zatoka Gdańska. Elbląg, 7 kwietnia 2016

Nadrzędny interes publiczny w realizacji Programu budowy drogi wodnej Zalew Wiślany Zatoka Gdańska. Elbląg, 7 kwietnia 2016 Nadrzędny interes publiczny w realizacji Programu budowy drogi wodnej Zalew Wiślany Zatoka Gdańska Elbląg, 7 kwietnia 2016 WYMÓG ANALIZY NADRZĘDNEGO INTERESU PUBLICZNEGO dyrektywa 2001/42/WE w sprawie

Bardziej szczegółowo

Podstawy planowania według Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE (RDW)

Podstawy planowania według Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE (RDW) Tomasz Walczykiewicz Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej-Oddział w Krakowie Zakład Gospodarki Wodnej i Systemów Wodnogospodarczych Tel.: (0-12 6398 136), fax (0-12 6398 224) e-mail:tomasz.walczykiewicz@imgw.pl

Bardziej szczegółowo

Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Departament Monitoringu i Informacji o Środowisku ul. Wawelska 52/54, Warszawa

Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Departament Monitoringu i Informacji o Środowisku ul. Wawelska 52/54, Warszawa Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, 66-200-Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr 28 1090 1593 0000 0001 0243 0645 tel./fax 068 3828236, e-mail: kp@kp.org.pl, http:// www.kp.org.pl Świebodzin, 31 lipca

Bardziej szczegółowo

Zielona Góra, 7 lipca 2014 r.

Zielona Góra, 7 lipca 2014 r. Zielona Góra, 7 lipca 2014 r. Wymiar terytorialny: Województwo Lubuskie, podobnie jak pozostałe regiony w Polsce, realizuje nową politykę regionalną z wykorzystaniem tzw. terytorialnego podejścia do prowadzenia

Bardziej szczegółowo