Inwestuję w Republice Czeskiej

Transkrypt

1 BIBLIOTECZKA PRZEDSIĘBIORCY / KNIHOVNIČKA PODNIKATELE Inwestuję w Republice Czeskiej

2 BIBLIOTECZKA PRZEDSIĘBIORCY / KNIHOVNIČKA PODNIKATELE 2 Zasada równego traktowania Zgodnie z obowiązującym w Republice Czeskiej prawem, w odniesieniu do czeskich i zagranicznych podmiotów gospodarczych, ma zastosowanie zasada równego traktowania. Zasada ta dotyczy wszelkich aspektów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (np. ochrony praw majątkowych czy też możliwości korzystania z systemu zachęt dla inwestorów). Zgodnie z zasadami obowiązującymi państwa członkowskie OECD Republika Czeska nie może dyskryminować zagranicznych inwestorów. Wyjątek od zasady równego traktowania dotyczy jedynie dwóch sektorów gospodarki przemysłu obronnego oraz sektora bankowego. Ochrona inwestycji Republika Czeska jest członkiem Multilateral Investment Guarantee Agency (MIGA) organizacji międzynarodowej, której celem jest ochrona inwestycji. Ponadto rząd czeski podpisał szereg bilateralnych umów międzynarodowych mających na celu ochronę inwestycji (umowa tego typu pomiędzy Republiką Czeską a Polską została podpisana w roku 1993). Zapisy tego typu umów nakładają na każdą ze stron obowiązek ochrony inwestycji dokonywanych przez rezydentów drugiej strony. Należy wspomnieć, iż umowy te gwarantują pełną ochronę i bezpieczeństwo inwestycji. Ochrona prawa majątkowych Republika Czeska jest sygnatariuszem Konwencji berneńskiej, Konwencji paryskiej oraz Powszechnej konwencji o prawie autorskim. Obowiązujące w Czechach prawo gwarantuje ochronę majątku, patentów, praw autorskich oraz znaków towarowych. Ustawa o znakach towarowych (zákon o obchodních značkách) oraz ustawa o prawach autorskich (autorský zakon) są w pełni dostosowane do zasad obowiązujących w pozostałych państwach członkowskich Unii Europejskiej. Wywłaszczenie zagranicznej firmy może zostać przeprowadzone w Republice Czeskiej jedynie w przypadku, gdy wymaga tego interes publiczny. W takim przypadku stosowną decyzję podejmuje parlament a inwestorowi należy się stosowna rekompensata uwzględniająca ceny rynkowe. Należy podkreślić, że od roku 1989 nie przeprowadzono żadnej procedury wywłaszczania inwestora zagranicznego. Transfer zysków Transfer zysków za granicę dokonywany przez firmy-córki zagranicznych podmiotów gospodarczych jest dozwolony. Jedynym wyjątkiem w tym przypadku są spółki akcyjne (akciové společností) oraz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (společností s ručením omezeným), które są zobowiązane do stworzenia funduszu rezerwowego (povinný rezervní fond) oraz płacenia podatku od zysków.

3 BIBLIOTECZKA PRZEDSIĘBIORCY / KNIHOVNIČKA PODNIKATELE 3 Zapobieganie podwójnemu opodatkowaniu Republika Czeska podpisała dwustronne umowy o zapobieganiu podwójnemu opodatkowaniu z wieloma krajami (w tym również z Polską). Umowy tego rodzaju dotyczą także dywidend, tantiemów oraz odsetek. Zgodnie z postanowieniami umowy między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Czeskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku z 1993 roku dotyczy ona następujących podatków: a) w Polsce: 1) podatku dochodowego od osób fizycznych; 2) podatku dochodowego od osób prawnych; Fot. 3) podatku rolnego. b) w Republice Czeskiej: 1) podatku dochodowego od osób fizycnych; 2) podatku dochodowego od osób prawnych; 3) podatku od nieruchomości. Zakup nieruchomości Każda firma zarejestrowana w Republice Czeskiej może kupować w Czechach nieruchomości bez żadnych ograniczeń. Każdy zakup nieruchomości musi być jednak zarejestrowany w księgach wieczystych. Zakup nieruchomości jest obciążony 3 % podatkiem obliczanym od wartości danej nieruchomości. Podatek ten opłaca sprzedający nieruchomość.

4 BIBLIOTECZKA PRZEDSIĘBIORCY / KNIHOVNIČKA PODNIKATELE 4 Ramy prawne udzielania zachęt inwestycyjnych w Republice Czeskiej Celem wprowadzenia systemu zachęt dla inwestorów jest przyciągnięcie większej ilości inwestycji do Republiki Czeskiej. Zachęty dla inwestorów są jednym z głównych narzędzi regulacji rynku oraz wsparcia inwestycji (zarówno krajowych jak i zagranicznych). Podstawowym aktem prawnych regulującym kwestię udzielania wsparcia inwestycyjnego w Republice Czeskiej jest ustawa nr 72/2000 o zachętach inwestycyjnych oraz zmianie niektórych ustaw (zákon č. 72/2000 Sb., o investičních pobídkách a o změně některých zákonů). Ustawa ta określa zasady udzielania wsparcia dla inwestorów, określa katalog zachęt inwestycyjnych oraz ewentualne sankcje stosowane w przypadku niedotrzymania kryteriów udzielonego wsparcia. Do zachęt inwestycyjnych określonych w ustawie należą: - ulgi podatkowe dotyczące podatku dochodowego stosowane przez okres 10 lat w przypadku wybudowania nowego zakładu produkcyjnego oraz przez okres 5 lat w przypadku rozszerzenia oferty produkcyjnej, - dotacje dla gmin przeznaczone na stworzenie infrastruktury technicznej stref przemysłowych, - przekazanie gminom gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa, - dotacje przeznaczone na tworzenie nowych miejsc pracy, - dotacje przeznaczone na przekwalifikowanie pracowników. Inwestor może korzystać z wszystkich wyżej wymienionych form wsparcia. Oprócz form wsparcia wskazanych w ustawie o zachętach inwestycyjnych istnieją formy wspierania przedsiębiorców przewidziane w innych aktach prawnych np. w Zarządzeniu Ministerstwa Finansów nr 313/1998 o zwolnieniu z cła przywozowego maszyn oraz narzędzi (vyhláška Ministerstva financí č. 313/1998 Sb., o osvobození strojů, strojních zařízení, přístrojů a nástrojů od dovozního cla). Maszyny i urządzenia dopuszczone do wolnego obiegu na podstawie wspomnianego rozporządzenia są automatycznie zwolnione z podatku VAT.

5 BIBLIOTECZKA PRZEDSIĘBIORCY / KNIHOVNIČKA PODNIKATELE 5 Podstawowym warunkiem udzielenia wsparcia jest zainwestowanie kapitału w rozwój produkcji przemysłowej w postaci otworzenia nowego zakładu produkcyjnego lub jego modernizacji. Wsparcie przysługuje również firmom, które rozszerzają swoją ofertę produkcyjną. Bardzo istotna jest w tym przypadku wartość zainwestowanych środków. Wsparcie przysługuje bowiem jedynie w przypadku, gdy wartość inwestycji jest wyższa niż koron (ok euro). W przypadku, gdy dana inwestycja dotyczy obszaru o wysokiej stopie bezrobocia próg ten jest niższy i wynosi koron (ok euro). Proces udzielenia wsparcia inwestycyjnego rozpoczyna się od złożenia przez inwestora stosownego wniosku do Ministerstwa Przemysłu i Handlu (Ministerstvu průmyslu a obchodu). Fot. Wniosek ten jest składany za pośrednictwem Czeskiej Agencji Inwestycji Zagranicznych Czechinvest (Česká agentura pro zahraniční investice CzechInvest). Warunki, jakie musi spełnić wspomniany wniosek zostały określone w paragrafie 3 ust. 2 oraz 3 ustawy. Wzór formularza wniosku został określony w Zarządzeniu Ministra Przemysłu i Handlu nr 108/2000 w sprawie ustalenia wzoru formularza przeznaczonego do zrealizowania zamiaru otrzymania wsparcia inwestycyjnego (vyhláška Ministerstva průmyslu a obchodu č. 108/2000 Sb., kterou se stanoví vzor tiskopisu určeného pro uplatnění záměru získat investiční pobídky). Informacje wskazane we wniosku stanowią dla agencji CzechInvest podstawę do opracowania opinii na temat danej inwestycji oraz ewentualnej późniejszej decyzji o udzieleniu wsparcia inwestycyjnego. Ostateczną decyzję o udzieleniu wsparcia inwestycyjnego podejmuje Ministerstwo Przemysłu i Handlu.

6 BIBLIOTECZKA PRZEDSIĘBIORCY / KNIHOVNIČKA PODNIKATELE 6 W przypadku, gdy inwestor wnioskuje o wsparcie w formie dotacji na stworzenie nowych miejsc pracy lub przekwalifikowanie pracowników, do uzyskania dofinansowania konieczna jest zgoda Ministerstwa Pracy i Spraw Socjalnych (Ministerstvo práce a sociálních věcí). Pozostałymi instytucjami uczestniczącymi w tym postępowaniu są: - Ministerstwo Środowiska (Ministerstvo životního prostředí), które wydaje opinię dotyczącą wpływu produkcji na środowisko naturalne; - Ministerstwo Finansów (Ministerstvo financí), które opiniuje wniosek pod kątem spełnienia warunku minimalnej kwoty inwestycji od której przysługuje wsparcie; - Urząd Ochrony Konkurencji (Úřad pro ochranu hospodářské soutěže), który wydaje decyzję w sprawie wniosku o zezwolenie na wyjątek od zakazu udzielania pomocy publicznej (žádost o povolení výjimky ze zákazu poskytnutí veřejné podpory). Fot. Procedura udzielania wsparcia kończy się wydaniem decyzji przez Ministerstwo Handlu i Przemysłu. W tym przypadku są dwie możliwości: - decyzja o udzieleniu wsparcia (poskytnutí investičních pobídek), - decyzja odmowna (rozhodnutí o zamítnutí záměru). Wydana decyzja jest przesyłana inwestorowi za pośrednictwem agencji CzechInvest. W paragrafie 5 ustęp 5 ustawy o zachętach inwestycyjnych określone zostały terminy dotyczące spełnienia warunków udzielenia wsparcia dla inwestorów. Zgodnie z postanowieniami ustawy proces zakupu majątku trwałego musi zostać rozpoczęty najpóźniej w terminie dwudziestu czterech miesięcy od wydania decyzji przyznającej wsparcie. Produkcja musi zostać rozpoczęta w ciąg trzech lat od wydania wspomnianej decyzji. W wyjątkowych przypadkach Ministerstwo Przemysłu i Handlu może przedłużyć ten termin o kolejne dwa lata.

7 BIBLIOTECZKA PRZEDSIĘBIORCY / KNIHOVNIČKA PODNIKATELE 7 W przypadku niedotrzymania terminów wskazanych powyżej całość udzielonego wsparcia musi zostać zwrócona (w praktyce jednak do tej pory nigdy nie doszło do sytuacji tego typu). Kontrola spełnienia warunków przyznawanego wsparcia jest przeprowadzana co najmniej raz w roku przez Ministerstwo Przemysłu i Handlu, Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Pracy i Spraw Socjalnych oraz Ministerstwo Finansów. Wsparcie dla inwestycji jest udzielane również gminom. W tym przypadku wsparcie ma formę dotacji przeznaczonej na stworzenie infrastruktury strefy przemysłowej (průmyslová zóna) lub przekazania własności gruntów należących do Skarbu Państwa. Udzielanie wsparcia tego typu jest częścią rządowego programu wsparcia stref przemysłowych (program vlády na podporu průmyslových zón). W postępowaniu dotyczącym kwestii przewidzianych w ustawie o zachętach inwestycyjnych stosuje się przepisy ustawy nr 71/1967 o postępowaniu administracyjnym (zákona č. 71/1967 Sb., o správním řízení tzw. správní řád ). Inwestycje zagraniczne w Republice Czeskiej - liczby Od roku 1993 inwestorzy zagraniczni zainwestowali w Republice Czeskiej ok. 2,5 biliona koron. Najwięcej bezpośrednich inwestycji zagranicznych pochodziło z następujących państw: 1. Holandia 684 miliardy koron. 2. Niemcy 317 miliardów koron. 3. Austria 279 miliardów koron. 4. Luksemburg 156 miliardów koron. 5. Francja 147 miliardów koron. Dla porównania wartość polskich inwestycji bezpośrednich w Republice Czeskiej wyniosła do 2009 roku 27,62 miliarda koron (Polska zajęła w tym rankingu 14 miejsce).

8 BIBLIOTECZKA PRZEDSIĘBIORCY / KNIHOVNIČKA PODNIKATELE 8 W roku 2009 zagraniczne firmy zatrudniały w Czechach ponad milion osób (prawie sześć razy więcej niż w roku 1995). Udział firm zagranicznych w wytworzeniu czeskiego PKB wzrósł z 5% w roku 1995 do 31% w roku W 2011 roku wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Czechach wyniosła 13,5 miliarda koron (dla porównania wartość inwestycji zrealizowanych przez czeskie firmy i międzynarodowe spółki-córki wyniosła 20,17 miliarda koron). Największe polskie inwestycje w Republice Czeskiej: Inwestor Branża Wartość inwestycji Nazwa oddziału w Republice Czeskiej Udział inwestora PKN Orlen rafinerie, chemia 373 mln. Unipetrol a.s. 62,99% Synthos S.A. kauczuk 195 mln. Synthos Kralupy a.s. 100 % PKN Orlen (Anwill S.A. Wloclawek) PCV i kopolimery 34 mln. Spolana Neratovice a.s. 100 % Asseco Poland technologie informacyjne 8 mln. Asseco Central Europe 100 % AB S.A. Wrocław technologie informacyjne 30 mln. AT Computers Holding a.s. 100 % BRE Bank S.A. (Commerzbank) bankowość 29 mln. mbank BRE Bank 100 % MCI Management biura podróży 73 mln. Invia CZ a.s. 50,01%

9 BIBLIOTECZKA PRZEDSIĘBIORCY / KNIHOVNIČKA PODNIKATELE 9 Działalność agencji Czechinvest CzechInvest to rządowa agencja wspierająca działalność gospodarczą i inwestycje w Republice Czeskiej. Statutowym zadaniem CzechInvestu jest promowanie Republiki Czeskiej jako atrakcyjnego terenu inwestycji zagranicznych oraz pomoc zagranicznym inwestorom w realizacji projektów inwestycyjnych. Agencja Czechinvest podlega Ministerstwu Przemysłu i Handllu Republiki Czeskiej. W roku 2011 Czechinvest pośredniczył w realizacji inwestycji o wartości 33,7 miliarda koron (ogólnie w roku 2011 zrealizowano 233 projekty inwestycyjne). Logo agencji Czechinvest. Strona internetowa agencji Czechinvest: Czechinvest oferuje inwestorom bezpłatną pomoc w postaci: - informacji o możliwościach prowadzenia działalności gospodarczej w Republice Czeskiej; - informacji o poszczególnych gałęziach przemysłu; - wyszukiwania odpowiednich pomieszczeń produkcyjnych lub partnerów w celu założenia spółki joint venture; - pomocy przy organizacji spotkań z miejscowymi partnerami; - pomocy przy rozmowach z organami administracji państwowej na poziomie ogólnokrajowym i lokalnym; - pomocy przy uzyskaniu ulg wynikających z rządowego systemu zachęt inwestycyjnych dla inwestorów zagranicznych; - informacji o możliwościach wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw; - wdrażania programów dotacyjnych finansowanych przez UE i państwo; - zarządzania bazą danych nieruchomości biznesowych; - zarządzania bazą danych czeskich dostawców; - pomocy podczas realizacji projektów inwestycyjnych - pośredniczenia w publicznej pomocy inwestycyjnej.

10 BIBLIOTECZKA PRZEDSIĘBIORCY / KNIHOVNIČKA PODNIKATELE 10 Agencja Inwestycji i Rozwoju Przedsiębiorczości CzechInvest to państwowe przedsiębiorstwo organizacji publicznej, podległe Ministerstwu Przemysłu i Handlu RCz, wzmacniające konkurencyjność czeskiej gospodarki za pośrednictwem wspierania małych i średnich przedsiębiorców, infrastruktury biznesowej, innowacji i pozyskiwania zagranicznych inwestycji z dziedziny produkcji, usług strategicznych i centrów technologii. W ramach ułatwienia komunikacji pomiędzy państwem, przedsiębiorcami a Unią Europejską CzechInvest wspiera całą dziedzinę wsparcia przedsiębiorczości w przemyśle przetwórczym, i to zarówno ze środków UE, jak z budżetu państwa. Ponadto CzechInvest promuje Republikę Czeską za granicą jako odpowiednią lokalizację do umieszczania inwestycji mobilnych, jest wyłączną organizacją, mogącą składać do organów nadrzędnych wnioski o zachęty inwestycyjne oraz wspiera czeskie firmy, zainteresowane włączeniem się w łańcuchy dostaw międzynarodowych przedsiębiorstw. Za pośrednictwem swoich usług i programów rozwojowych CzechInvest przyczynia się w ten sposób do rozwoju firm krajowych, inwestorów czeskich i zagranicznych oraz ogólnie - do rozwoju środowiska biznesowego. Programy wsparcia realizowane przez agencję Czechinvest: AfterCare usługi dla inwestorów zagranicznych, już działających w Republice Czeskiej, wsparcie podczas reinwestycji. Agencja CzechInvest na początku 2004 roku założyła sieć trzynastu biur regionalnych we wszystkich miastach krajskich. Powodem ich powstania było poszerzenie oferty usług. Biura regionalne agencji CzechInvest oferują informacje o usługach agencji i możliwościach wsparcia przedsiębiorczości z funduszy strukturalnych UE, pomagają firmom zainteresowanym realizacją inwestycji w danym regionie oraz współpracują z przedstawicielami administracji i samorządu lokalnego, szkołami i innymi instytucjami regionalnymi podczas poszukiwań możliwości rozwoju środowiska biznesowego w regionie.

11 BIBLIOTECZKA PRZEDSIĘBIORCY / KNIHOVNIČKA PODNIKATELE 11 Pomoc w znalezieniu partnera strategicznego dla biznesu Projekt jest przeznaczony dla czeskich przedsiębiorstw, szukających partnera strategicznego lub inwestycyjnego. Projekt wspiera przejęcia obecnych spółek i powstawanie partnerstw Joint Venture. Głównym celem projektu jest ułatwienie czeskim przedsiębiorstwom kontaktu z inwestorami zagranicznymi, wzmocnienie kapitałowe przedsiebiorstw i zwiększenie napływu inwestycji zagranicznych do Republiki Czeskiej. Projekt jest przeznaczony dla: - małych, średnich i dużych przedsiębiorstw z przemysłu przetwórczego, z co najmniej pięcioletnią historią i z siedzibą w RCz; - spółek, w stosunku do których nie ogłoszono upadłości ani nie pozwolono na postępowanie układowe i wobec których nie wszczęto postępowania upadłościowego. Wyszukiwanie inwestorów zagranicznych Agencja CzechInvest aktywnie wyszukuje inwestorów zagranicznych za pośrednictwem ogólnoświatowej sieci przedstawicieli zagranicznych i specjalistów sektorowych, zapewniających codzienny kontakt z inwestorami. W celu promocji projektu CzechLink organizowane są regularne seminaria tematyczne i indywidualne spotkania ze znaczącymi inwestorami. W ramach programu firmy mogą liczyć na przedstawienie ich oferty odpowiednim inwestorom wraz z podaniem konkretnego zamiaru inwestycyjnego. W przypadku zainteresowania współpracą Czechinvest organizuje i prowadzi negocjacje pomiędzy firmami. Prospekt W ramach projektu zainteresowani przedsiębiorcy mogą uzyskać standaryzowany materiał w języku angielskim, oferujący potencjalnemu inwestorowi sprawdzone informacje podczas negocjacji na temat wejścia kapitałowego. Dane źródłowe do stworzenia prospektu zapewnia zespół oceniający CzechInvestu, współdziałając z przedstawicielami spółki w siedzibie przedsiębiorstwa. W celu ukazania stanu finansowego zespół oceniający wychodzi od bilansu i sprawozdania finansowego za okres ostatnich pięciu lat. Dane są opracowane w postaci zrozumiałej międzynarodowo wg metodologii CzechInvestu. Przejrzysta szata graficzna prospektu oferuje inwestorowi kompleksową informację o sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa i jego pozycji na rynku. Materiał ten nie zastępuje jednak wyczerpującej analizy spółki (due dilligence).

12 BIBLIOTECZKA PRZEDSIĘBIORCY / KNIHOVNIČKA PODNIKATELE 12 System ofert Joint Venture Firmy zainteresowane prowadzeniem działalności w Czechach w formie spółki joint venture mogą zwrócić się do agencji Czechinvest o pomoc w tej sprawie. Po przesłaniu stosownego zgłoszenia przedsiębiorstwo jest rejestrowane w systemie ofert joint venture na okres 1 roku. Ogólna informacja o aktualnej liczbie firm zarejestrowanych w ramach projektu jest również dostępna na stronie internetowej CzechInvestu w kilku wersjach językowych. Dzięki informacjom zawartym w bazie można uzyskać dane na temat ilości firm działających w danym sektorze czy też dowiedzieć się ile spółek jest zainteresowanych wejściem kapitałowym w danym sektorze oraz jaka jest ich wielkość. Potencjalni partnerzy dla konkretnych przedsiębiorców są dobierani pod kątem ich szczegółowych potrzeb. Po podpisaniu pisemnej umowy zawierającej klauzulę poufności inwestorowi przekazywany jest prospekt spółki. Następnie, po wcześniejszych uzgodnieniach z obydwu uczestniczącymi stronami, jest organizowane spotkanie w siedzibie przedsiębiorstwa czeskiego.

13 BIBLIOTECZKA PRZEDSIĘBIORCY / KNIHOVNIČKA PODNIKATELE 13 Źródła informacji o możliwościach inwestowania w Republice Czeskiej: Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Pradze: Agencja Czechinvest: Wyszukiwarka stref przemysłowych na portalu RISY: Portal na temat stref przemysłowych w RCz: Czesko-Polska Izba Handlowa: Polsko-Czeskie Centrum Przedsiębiorczości (Opolska Fundacja Inicjatyw Międzynarodowych):