Zabezpieczenie napowietrznych linii przesyłowych 400kV

Transkrypt

1 Zabezpieczenie napowietrznych linii przesyłowych 400kV Wstęp Ten przykład zastosowania prowadzi czytelnika przez wszystkie etapy wymagane do nastawienia funkcji zabezpieczenia odległościowego dla typowej linii przesyłowej. Obejmuje on także standardowe funkcje dodatkowe takie jak telezabezpieczenie, kołysanie mocy, załączenie na zwarcie, kierunkowe zabezpieczenie ziemnozwarciowe itd. 2. Zastosowane funkcje kluczowe: Zabezpieczenie odległościowe (ANSI21): charakterystyka poligonalna Telezabezpieczenie dla funkcji odległościowej: schemat POTT Zabezpieczenie ziemnozwarciowe nadprądowe O/C (ANSI67N): charakterystyki IEC, kierunkowe Telezabezpieczenie dla funkcji ANSI67N: porównanie kierunkowe Blokowanie kołysań mocy Wpływ słabego źródła: Echo i wyłączanie Zabezpieczenie nadprądowe: tryb awaryjny SPZ: 1 i 3-fazowy, cykl pojedynczy Sprawdzenie synchronizmu: załączanie synchroniczne i asynchroniczne Lokalizator zwarć: Pomiar na jednym końcu Rysunek 1 Uniwersalne zabezpieczenie dla linii napowietrznych 3.Schemat jednokreskowy i dane systemu elektroenergetycznego Wymagane strefy czasowe zabezpieczenia odległościowego są następujące: Rysunek 2 Schemat jednokreskowy chronionej linii Numer strefy Funkcja Zasięg Zwłoka czasowa Strefa 1 Szybkie zabezpieczenie dla Linii 1 80% Linii 1 0s Strefa 2 Strefa 3 Rezerwowe zabezpieczenie zwłoczne do przodu, obejmujące szyny stacji Zabezpieczenie rezerwowe zwłoczne do tyłu 20% mniej niż zasięg Z1 w Linii 3 1 stopień czasowy 50% Z-Linii 1 2 stopnie czasowe Strefa 4 Nie zastosowana - - Strefa 5 Bezkierunkowa 120% Linii 2 3 stopnie czasowe Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays

2 Parametr Wartość Dane systemu Znamionowe międzyfazowe napięcie systemu 400kV Przekładniki pomiarowe Częstotliwość systemu elektroenergetycznego 50Hz Maksymalna impedancja źródła dla składowej zgodnej 10+j100 Maksymalna impedancja źródła dla składowej zerowej 25+j200 Minimalna impedancja źródła dla składowej zgodnej 1+j10 Minimalna impedancja źródła dla składowej zerowej Maksymalny stosunek: Zdalne zasilanie/ miejscowe zasilanie (I 2 /I 1 ) 3 Przekładnia przekładników napięciowych (str. LINIA) Przekładnia przekładników napięciowych (str. SZYNY) Przekładnia przekładników prądowych Dane przekładnika prądowego Przewód przyłączeniowy obwodów wtórnych przekładników prądowych Stosunek przekładni przekładników prądowych/ napięciowych dla konwersji impedancji 2.5+j20 380kV/100V 400kV/110V 1000A/1A 5P VA P i =3VA 2,5mm 2 50m 0,2632 Dane linii Linia 1 długość 80km Dane systemu elektroenergetycznego Maksymalny prąd obciążenia Minimalne napięcie robocze Umowa znaku dla przepływu mocy Pełne obciążenie mocą pozorną Linia 1 impedancja dla składowej zgodnej /km Z1 Linia 1 impedancja dla składowej zerowej /km Z0 Linia 2 całkowita impedancja dla składowej zgodnej Linia 2 - całkowita impedancja dla składowej zerowej Linia 3 całkowita impedancja dla składowej zgodnej Linia 3 całkowita impedancja dla składowej zerowej Maksymalna rezystancja zwarcia doziemnego Ph-E Średnia rezystancja uziemienia słupa Przewód uziemiający Odległość: Przewód do słupa/ziemi (w połowie przęsła) Odległość: Przewód do przewodu (faza-faza) 250% pełnego obciążenia 85% napięcia znamionowego Eksport = znak ujemny 600MVA j0.21ω/km j0.81ω/km j39.5ω j148ω 1.5+j17.5Ω 7.5 +j86.5ω 250Ω Wyłącznik Czas wyłączania 60ms Czas załączania Tabela 2 Parametry systemu elektroenergetycznego i linii 15Ω 60 mm 2 stalowy 3m 5m 70ms W oparciu o impedancję źródła i linii można obliczyć następujące minimalne wartości prądu zwarcia dla zwarć w Linii 1: Minimalny prąd zwarcia trójfazowego wynosi: Przy pominięciu rezystancji zwarcia dla zwarć trójfazowych: Z tot. = Suma impedancji kolejności zgodnej źródła i impedancji linii (ponieważ obliczane są tylko wielkości prądów, to znaczenie ma tylko moduł impedancji) 2 Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays 2005

3 Przy pominięciu rezystancji zwarcia dla zwarć jednofazowych otrzymuje się: Z całk. = 1/3 (suma impedancji dla składowej zgodnej, przeciwnej i zerowej źródła i linii) Minimalny prąd zwarcia jednofazowego bez uwzględnienia rezystancji zwarcia wynosi zatem: Przy uwzględnieniu rezystancji zwarcia dla zwarć jednofazowych otrzymuje się: Minimalny prąd zwarcia jednofazowego przy wysokiej rezystancji przejścia wynosi zatem: 4. Wybór konfiguracji zabezpieczenia (zakres funkcjonalny) Po wyborze i otwarciu zabezpieczenia w Menadżerze DIGSI, pierwszym etapem zastosowania nastaw jest otwarcie zakresu funkcjonalnego zabezpieczenia. Poniżej pokazano widok ekranu wyboru dlatego przykładu: Wyświetlane dostępne funkcje zależą od kodu zamówienia zabezpieczenia (MLFB). Dokonany tu wybór będzie oddziaływał na dostępne opcje nastaw podczas późniejszych czynności. Dlatego wymagane jest dokładne rozważenie w celu upewnienia się, że wybrano wszystkie wymagane funkcje i że funkcje, które nie są wymagane w danej aplikacji zostaną odstawione. Zapewni to, że później pojawią się tylko właściwe alternatywy nastaw. 103 Opcja Zmiany Grup Nastaw: Należy uaktywnić tę funkcję, jeżeli wymagana jest więcej niż jedna grupa nastaw. W tym przykładzie, używana jest tylko jedna grupa nastaw; dlatego ta funkcja jest odstawiona. 110 Tryb wyłączania: W aplikacjach dla linii napowietrznych możliwe jest wyłączanie jednofazowe, jeżeli wyłącznik jest do tego przystosowany. Zaletą tej opcji jest możliwość dalszej transmisji pewnej energii podczas przerwy jednofazowej, a tym samym, zmniejszenie ryzyka niestabilności systemu. W tym przykładzie, używane jest zarówno wyłączanie jedno jak i trójfazowe, dlatego nastawą jest 1-/3- pole. 112 Charakterystyka odległościowa fazowa: Ponieważ dla zwarć fazowych wymagane jest zabezpieczenie odległościowe, należy wybrać Quadrilateral. W pewnych przypadkach (zależnie od kodu zamówienia) można także wybrać charakterystykę kołową (MHO). 113 Charakterystyka odległościowa doziemna: W tym przypadku wybiera się charakterystykę zabezpieczenia odległościowego dla zwarć doziemnych jak w punkcie 112. Dlatego należy nastawić Quardrilateral. 120 Wykrywanie kołysań mocy: Jeżeli w otaczającej sieci dla której zastosowano przekaźnik, mogą wystąpić warunki kołysania mocy, to należy uaktywnić wykrywanie tego zjawiska. Jest to wymagane dla blokowania zabezpieczenia odległościowego w czasie kołysań mocy. W sieci 380kV praktykuje się uaktywnianie wykrywania kołysań mocy. 121 Telezabezpieczenie dla zabezpieczenia odległościowego: W celu uzyskania szybkiego wyłączania wszystkich zwarć w sieci należy stosować układ telezabezpieczenia. Rysunek 3 Wybrany zakres funkcji Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays

4 Krótka linia Słabe źródło Parametr PUTT POTT Blokowanie Odblokowanie Łącze energetyczne o modulacji amplitudowej Łącze energetyczne o modulacji częstotliwościowej lub fazowej Komunikacja niezależna od linii przesyłowej Tabela 3 Nieodpowiedni ponieważ działanie Strefy 1 jest istotne i nastawa Strefy 1 w kierunku X i R musi być niska na krótkich liniach Nieodpowiedni, ponieważ działanie Strefy 1 jest istotne na obu końcach dla objęcia 100% linii Nieodpowiedni, ponieważ sygnał musi być transmitowany przez miejsce zwarcia, które powoduje osłabienie sygnału Odpowiedni, ponieważ sygnał może być przenoszony przez miejsce zwarcia Odpowiedni, ponieważ nastawa Z1b może być znacznie większa od impedancji linii, tak że transmisja sygnału jest bezpieczna przy wszystkich zwarciach w linii Odpowiedni, ponieważ silne zasilanie końca wykrywa wszystkie zwarcia w linii z zasięgiem Z1b. Koniec o słabym źródle powoduje odbicie otrzymanego sygnału Nieodpowiedni, ponieważ sygnał musi być transmitowany przez miejsce zwarcia, które powoduje osłabienie sygnału Odpowiedni, ponieważ sygnał może być przenoszony przez miejsce zwarcia Odpowiedni, ponieważ nastawa zasięgu do tyłu jest niezależna od długości linii Częściowo odpowiedni, ponieważ zwarcie do tyłu jest również wykrywane na końcu o słabym źródle, lecz brak jest wyłączenia na końcu o słabym źródle Odpowiedni, ponieważ sygnał jest wysyłany jedynie przy braku uszkodzenia linii Odpowiedni, ponieważ sygnał może być przenoszony ze wszystkich warunkach Odpowiedni, ponieważ nastawa Z1b może być znacznie większa od impedancji linii, tak, że transmisja sygnału jest bezpieczna dla wszystkich zwarć w linii Odpowiedni, ponieważ koniec o silnym źródle wykrywa wszystkie zwarcia w linii z zasięgiem Z1b. Koniec o słabym źródle powoduje odbicie otrzymanego sygnału Nieodpowiedni, ponieważ sygnał musi być transmitowany przez miejsce zwarcia, które powoduje osłabienie sygnału Odpowiedni, ponieważ sygnał może być przenoszony przez miejsce zwarcia Odpowiedni Odpowiedni Odpowiedni Odpowiedni Wybór układu telezabezpiecznia W naszym przypadku wybrany zostaje schemat POTT 122 DTT - Bezpośredni Przesył Rozkazu Wyłączenia: Jeżeli zewnętrzne wejścia muszą być przyłączone w celu spowodowania wyłączenia przez wejście binarne, to funkcję tę należy uaktywnić. Wyłączeniu będzie wówczas towarzyszyć automatycznie minimalny czas trwania rozkazu wyłączenia (podtrzymanie obwodu wyłączenia) oraz rejestracja zdarzeń i zakłóceń. W tym przypadku funkcja ta nie jest wymagana i dlatego jest odstawiona. 124 Bezzwłoczne szybkie zabezpieczenie nadprądowe SOTF: Przy załączaniu na trwałe zwarcie powstają wyjątkowo wysokie prądy, które należy wyłączyć jak najszybciej. Do tego celu służy specjalny stopień zabezpieczenia nadprądowego. W tym przykładzie nie będzie on używany i dlatego jest odstawiony. 125 Słabe źródło: W warunkach słabego źródła (trwale lub tymczasowo) na jednym lub obu końcach, należy uaktywnić funkcję słabego źródła. Patrz Tabela Rezerwowe zabezpieczenie nadprądowe: Gdy zabezpieczenie odległościowe jest czynne, zapewnia ono odpowiednie zabezpieczenie rezerwowe dla odległych zwarć. Zabezpieczenie nadprądowe w przekaźniku odległościowym jest zwykle stosowane tylko, gdy funkcja odległościowa została zablokowana np. z powodu zaniku napięcia pomiarowego (przepalenie bezpieczników przekładników napięciowych). W tym przykładzie zakładamy wykorzystanie jej, stąd funkcja ta musi być uaktywniona. Należy wybrać rodzaj charakterystyki działania Time Overcurrent Curve IEC dla tej aplikacji. 131 Ziemnozwarciowe zabezpieczenie nadprądowe: Dla zwarć doziemnych wysokooporowych zaleca się nie tylko polegać na zabezpieczeniu odległościowym, ponieważ to wymagałoby bardzo dużych nastaw zasięgu w kierunku R. Kierunkowe (i bezkierunkowe) ziemnozwarciowe zabezpieczenie jest bardzo czułe na wysokooporowe zwarcia doziemne i dlatego jest w tym przypadku uaktywniane. Należy wybrać Time Overcurrent Curve IEC. 132 Telezabezpieczenie dla ziemnozwarciowego zabezpieczenia nadprądowego: W celu przyspieszenia wyłączenia przez zabezpieczenie ziemnozwarciowe (uaktywnione w punkcie 131) można zastosować układ telezabezpieczenia. W tym przypadku wybrany zostaje układ Directional Comparison Pickup. 133 Funkcja SPZ: Większość zwarć w napowietrznych liniach ma charakter przejściowy i dlatego linię można ponownie załączyć po usunięciu zwarcia. W tym celu, można wykorzystać funkcję SPZ dla skrócenia przestoju linii przez ponowne załączenie z nastawionym lub zmiennym czasem przerwy. Do tego celu wybrany zostaje cykl pojedynczy 1 AR - cycle. 4 Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays 2005

5 134 Tryb sterowania SPZ: Jeżeli tak jak w tym przykładzie używa się jedno- i trójfazowego wyłączenia, to funkcja SPZ jest wyzwalana przez rozkaz wyłączenia. Jeżeli wyłączenie zostało wywołane przez działanie rezerwowego zabezpieczenia (np. Strefy 2), to ponowne załączenie zwykle nie jest wymagane. Przez zastosowanie czasu Action, który śledzi czas pomiędzy pobudzeniem zabezpieczenia i wyłączeniem, można zapobiec ponownemu załączeniu przez opóźnione wyłączenie (opóźnienie dłuższe od nastawionego czasu Action ). W tym przykładzie, układ SPZ będzie wyzwalany z kontrolą Trip and Action time. 135 Sprawdzenie synchronizmu i napięcia: Przed załączeniem wyłącznika zaleca się sprawdzenie warunków synchronizmu systemów po obu stronach wyłącznika. W tym celu należy uaktywnić funkcję Sprawdzenia Synchronizmu i Napięcia. 138 Lokalizator miejsca zwarcia: Po wyłączeniu zwarcia może zachodzić potrzeba lokalizacji zwarcia w celu sprawdzenia, że nie występuje trwałe uszkodzenie lub ryzyko wystąpienia następnych zwarć w miejscu uszkodzenia. Szczególnie na dłuższych liniach jest bardzo pomocne korzystanie ze wskazania lokalizatora miejsca zwarcia, co umożliwia szybsze dotarcie brygady sieciowej. W tym celu należy uaktywnić lokalizator miejsca zwarcia. 140 Kontrola obwodu wyłączenia: Kontrola wykonywana przez przekaźnik może obejmować obwód wyłączający i cewki wyłączające. W tym celu wprowadza się niewielki prąd do kontrolowanego obwodu i przez wejścia binarne do sygnalizacji awarii. W tym przypadku funkcja ta nie jest używana i dlatego jest odstawiona. Rysunek 4 Konfiguracja obwodów przekładników prądowych i napięciowych 201 Punkt gwiazdowy przekładników prądowych: W tej aplikacji przekładniki prądowe połączone są jak pokazano na Rysunku 5. Biegunowość połączenia przekładników prądowych musi być odpowiednio dobrana dla zapewnienia prawidłowej reakcji przez zabezpieczenie. W tym celu jest wskazywane położenie połączenia punktu gwiazdowego: W tym przypadku należy je nastawić towards line (w kierunku linii). 5. Konfiguracja wejść/wyjść (macierz konfiguracji) Macierz konfiguracji jest używana do wyznaczenia i przyporządkowania przepływu informacji w zabezpieczeniu. Wszystkie przyporządkowania wejść i wyjść binarnych, jak również wskaźników LED, sekwencji zapisów zdarzeń, logiki programowalnej, sterowań itd. są wykonywane w tej macierzy. 6. Logika programowalna Jeżeli w aplikacji wymagana jest jakakolwiek specjalna logika, to do tego celu można użyć logiki programowalnej. 7.Nastawienia danych systemu elektroenergetycznego Przekładniki pomiarowe W tym rozdziale wprowadza się parametry systemu elektroenergetycznego. Należy umieścić kursor w oknie Display additional settings w celu wprowadzenia zaawansowanych nastaw (oznaczonych przez A, np. 0214A) do wyświetlanej listy. Zaawansowane nastawy mogą w większości przypadków pozostać ze swoimi standardowymi wartościami. Rysunek 5 Przyłączenie przekaźnika 203 Znamionowe napięcie pierwotne: Przekładnia przekładników napięciowych musi być prawidłowo nastawiona w celu zapewnienia dokładnych pomiarów wyjściowych. Można także nastawić parametry zabezpieczenia w wielkościach pierwotnych. Dla prawidłowej zamiany wielkości z pierwotnych na wtórne należy odpowiednio nastawić dane przekładników napięciowych i prądowych. W tej aplikacji pierwotne napięcie przekładników napięciowych wynosi 380kV. 204 Znamionowe napięcie wtórne (międzyfazowe): Należy nastawić 100V jak w danych przekładników napięciowych. 205 Znamionowy prąd pierwotny przekładników prądowych: Nastawić 1000A jak w danych przekładników prądowych. Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays

6 206 Znamionowy prąd wtórny przekładników prądowych: Nastawić na 1A jak w danych przekładnika prądowego. Należy zauważyć, że ta nastawa musi odpowiadać nastawieniu zworki w module pomiarowym (płytka obwodów drukowanych). W przeciwnym razie przekaźnik zablokuje się i wyśle alarm. Należy zapoznać się z instrukcją zabezpieczenia w zakresie zmiany nastawy zworki. 210 Przekładnik napięciowy U4: Czwarte wejście pomiarowe napięcia można używać dla różnych funkcji. W tym przykładzie jest ono przyłączone do pomiaru napięcia szyn dla sprawdzania synchronizmu (nastawić Usync transformer) jak pokazano na Rysunku A Regulacja kąta U sync -U line Jeżeli występuje różnica kątów fazowych między napięciem U sync i U line, np. z powodu użycia transformatora energetycznego z przesunięciem fazowym przyłączonego pomiędzy punktami pomiaru, to to przesunięcie fazowe musi zostać tutaj nastawione. W tym przykładzie szyny są bezpośrednio przyłączone do linii, wskutek czego kąt wynosi 0 o. 215 Współczynnik dopasowania U line -U Sync : Jeżeli przekładnia przekładników napięciowych do pomiaru napięcia linii i pomiary napięcia synchronizacji nie jest taka sama, to tę różnicę należy tu nastawić. W tym zastosowaniu: Współczynnik korekcji = Wymagana nastawa wynosi, zatem Rysunek 6 Przyłączenie przekładników napięciowych 211 Współczynnik dopasowania przekładników napięciowych fazowych do przekładników napięciowych otwartego trójkąta: Jeżeli w nastawieniu 210 czwarte wejście napięcia pomiarowego jest wybrane do pomiaru napięcia otwartego trójkąta (3U 0 ), to nastawienie te należy użyć do konfiguracji różnicy przekładni transformacji między przekładnikami napięciowymi fazowymi i otwartego trójkąta. Ponieważ wykorzystuje się sprawdzenie synchronizmu, powyższe nastawienie nie ma znaczenia. 212 Przyłączenie przekładników napięciowych do napięcia synchronizacji: Jeżeli nastawienie 210 dla czwartego wejścia pomiarowego napięcia wybrano do pomiaru napięcia do sprawdzenia synchronizmu to powyższe nastawienie musi określać, jakie napięcie użyto do sprawdzenia synchronizmu. W tym przykładzie napięciem przyłączonym do U 4 jest napięcie międzyfazowe L3-L1 jak pokazano na Rysunku Przekładnik prądowy I 4 : Pomiar czwartego prądu można użyć do różnych funkcji. W tym przypadku jest on użyty do pomiaru prądu neutralnego chronionej linii Neutral Current (of the protected line) za pomocą układu Holmegreena. Patrz Rysunek Współczynnik dopasowania I 4 /I ph dla przekładników prądowych: Jeżeli przekładniki prądowe przyłączone do I 4 mają różne przekładnie, względem przekładni przekładników prądów fazowych chronionego obwodu (np. przekładnik Ferrantiego), to tę różnicę należy tu nastawić. W tej aplikacji ten współczynnik jest jednakowy, więc nastawa musi wynosić Dane systemu elektroenergetycznego Rysunek 7 Dane systemu elektroenergetycznego 207 Punkt gwiazdowy sieci: Należy tu podać sposób uziemienia punktu gwiazdowego sieci. Jeżeli punkt gwiazdowy sieci nie jest skutecznie uziemiony, izolowany, lub uziemiony przez dławik, to reakcja zabezpieczenia odległościowego na proste zwarcia doziemne będzie stabilizowana dla uniknięcia działania przy przejściowych prądach doziemnych. W tym przykładzie należy wybrać Solid Earth (uziemienie metaliczne) 6 Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays 2005

7 230 Znamionowa częstotliwość: Należy nastawić znamionową częstotliwość sieci na 50Hz lub 60Hz. 235 Kolejność faz: Kolejność faz w sieci jest zwykle zgodna: L1 L2 L3. Jeżeli sieć posiada przeciwną kolejność faz, to należy ją tu nastawić. W tym przykładzie kolejność faz jest zgodna (L1 L2 L3). 236 Jednostka pomiaru odległości: Jednostką pomiaru odległości dla lokalizatora zwarcia i dla pewnych parametrów linii może być km lub mila. W tym przykładzie użyto km. 237 Format nastawy dla kompensacji prądów składowej zerowej: Zabezpieczenie odległościowe posiada kompensację prądów składowej zerowej, dzięki czemu ta sama nastawa zasięgu dotyczy zwarć fazowych i doziemnych. Kompensację składowej zerowej można nastawić albo jako parametry RE/RL i XE/XL (standardowy format używany przez Siemens w przeszłości) lub jako zespolony współczynnik K0 za pomocą nastawy modułu i kąta. W tym przykładzie ta nastawa będzie stosowana jako Zero seq. comp. factors RE/RL and XE/XL. 7.3 Wyłącznik Rysunek 8 Parametry wyłącznika 239 Czas załączenia (działania) wyłącznika: To nastawienie stosuje się tylko, gdy skonfigurowano sprawdzenie synchronizmu przy załączaniu asynchronicznym. Przy asynchronicznym załączaniu funkcja sprawdzenia synchronizmu określi chwilę wysłania rozkazu załączenia tak, aby styki pierwotne wyłącznika zamknęły się, gdy łączone napięcia są w fazie. W tym celu czas, który upływa od podania rozkazu załączenia na cewkę załączenia do zamknięcia styków pierwotnych wyłącznika, musi być tu nastawiony. Z Tabeli 2 wymagana nastawa wynosi 0.07s. 240A Minimalny czas trwania rozkazu wyłączenia wyłącznika: Rozkaz wyłączenia wyłącznika musi mieć minimalny czas trwania, aby zapewnić iż wyłącznik wyłączy się, oraz aby uniknąć przedwczesnego przerwania prądu w cewce wyłączającej, który może uszkodzić styki wyłączające nieprzewidziane do przerywania tak dużych prądów indukcyjnych. Po wykryciu pierwotnego prądu (mierzony prąd > prąd otwartego bieguna: Parametr 1130), rozkaz wyłączenia zostaje podtrzymany przez przepływ prądu i ulegnie skasowaniu dopiero po przerwaniu przepływu prądu (patrz Rysunek 9). Po wysłaniu rozkazu wyłączenia i stwierdzenia braku przepływu prądu ma zastosowanie nastawiany minimalny czas trwania rozkazu wyłączenia. Należy go nastawić jako dłuższy od maksymalnego czasu potrzebnego dla otwarcia styków pomocniczych wyłącznika i przerwania prądu cewki wyłączającej po podaniu rozkazu wyłączenia. Warunki skasowania rozkazu wyłączenia można nastawić za pomocą parametru 1135 RESET of Trip Command. Z Tabeli 2 dany czas działania wyłącznika wynosi 60ms. Celowe jest użycie zapasu bezpieczeństwa 50ms, stąd nastawienie w przykładzie wyniesie 0.11s. 241A Maksymalny czas trwania rozkazu załączenia: Rozkaz załączenia musi również posiadać minimalny czas trwania załączenia, aby zapewnić że wyłącznik załączy się i że styki pomocnicze będą mogły przerwać prąd płynący przez cewkę załączającą. Jeżeli po podaniu rozkazu załączenia nastąpi wyłączenie z powodu załączenia na zwarcie, to rozkaz załączenia zostanie natychmiast skasowany przez nowy rozkaz wyłączenia. Maksymalny czas trwania rozkazu załączenia należy nastawić przynajmniej tak długi jak maksymalny czas wymagany przez styk pomocniczy wyłącznika do przerwania prądu cewki załączającej po rozpoczęciu rozkazu załączenia. Z Tabeli 2, czas działania wyłącznika wynosi 70ms. Celowe jest użycie zapasu bezpieczeństwa 50ms, stąd nastawienie wyniesie tutaj 0,12s. 242 Czas przerwy dla testu SPZ wyłącznika: Jedną z opcji testowania w DIGSI jest test SPZ wyłącznika. Do tego testowania wyłącznik jest wyłączany i ponownie załączany przy normalnym obciążeniu. Dany test dowodzi, że obwody wyłączenia i załączenia oraz wyłącznik są w pełni sprawne. Ponieważ test ten powoduje przerwanie przepływu mocy (w jednej lub trzech fazach), to czas przerwy powinien być możliwie krótki. Podczas gdy normalny czas przerwy musi zapewnić czas wymagany dla zgaszenia łuku zwarciowego (zwykle 0,5s dla wyłączenia trójfazowego i 1s dla wyłączenia jednofazowego), to cykl testu musi jedynie umożliwiać otwarcie i zamknięcie mechanizmu wyłącznika. Zwykle wystarczający jest czas przerwy 0,10s. Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays

8 Rysunek 9 Rysunek 10 Podtrzymanie rozkazu wyłączenia Bloki nastaw dostępne w Grupie Nastaw A dla tej aplikacji Rysunek 11 Nastawienia systemu elektroenergetycznego w Danych Systemu Elektroenergetycznego 2 8. Nastawienia dla Grupy Nastaw A Bloki nastaw dostępne w grupie nastaw A zależą od wyborów dokonanych przy wyborze konfiguracji zabezpieczenia (Rozdział 4). Jeżeli aktywna jest zmiana grup nastaw, to dostępne będą 4 grupy nastaw 9. Nastawienia dla Danych Systemu Elektroenergetycznego 2 Dalsze dane systemu elektroenergetycznego oprócz Danych Systemu Elektroenergetycznego 1, są dostępne w powyższej grupie. Ponieważ parametry te znajdują się w grupie nastaw A, to można je zmieniać pomiędzy grupami nastaw, jeśli aktywne jest przełączanie grup nastaw. 9.1 System elektroenergetyczny 1103 Pomiar: Napięcie Pełnej Skali (100%): Dla sygnalizacji i przetwarzania wartości pomiarowych ważne jest nastawienie wartości pełnej skali po stronie pierwotnej. Nie musi to odpowiadać znamionowemu napięciu pierwotnemu przekładników napięciowych. Gdy pierwotna wartość odpowiada tej nastawie, procentowa wartość pomiarowa wyniesie 100%. Inne procentowe wartości pomiarowe, które również zależą od napięcia, takie jak np. moc (P), również będą posiadać wyświetlanie pełnej skali, zależne od tej nastawy. W Tabeli 2 podano znamionowe napięcie systemu i stąd nastawiienie 400kV. 8 Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays 2005

9 1104 Pomiar: Prąd pełnej skali (100%): Dla sygnalizacji i przetwarzania pomiarów, ważne jest nastawienie wartości pełnej skali po stronie pierwotnej. Nie musi ona odpowiadać znamionowemu prądowi strony pierwotnej przekładników prądowych. Gdy wartość pierwotna odpowiada tej nastawie, to procentowa wartość pomiaru wynosi 100%. Inne procentowe pomiary, które także zależą od prądu, takie jak np. moc (P), również posiadają wskazania pełnej skali zależne od tej nastawy. W Tabeli 2 podano znamionową moc pozorną linii, wyrażoną dla 600 MVA: Prąd pełnej skali = Rysunek 12 Wielobok i kąt linii Pomiar: Prąd pełnej skali (100%) należy zatem nastawić na 866A Kąt linii: Nastawę kąta linii oblicza się z danych impedancji linii dla składowej zgodnej. W tym przykładzie : Z1 = j0.21 Kąt linii = 1110 x Jednostkowa reaktancja linii (na jednostkę długości): Reaktancja linii na jednostkę długości (w tym przypadku na km) jest wymagana dla wyświetlenia wyniku lokalizatora zwarć w km (milach) i procentach. W Tabeli 2 podano ją jako 0,21Ω/km po stronie pierwotnej. To nastawienie można, zatem stosować jako wartość pierwotną Ω/km, lub można je zamienić na wartość strony wtórnej: Kąt linii = Kąt nachylenia, charakterystyka odległościowa: Zwykle nastawia się go jako równy kątowi linii. W ten sposób obszar rezystancji dla wszystkich zwarć w linii jest taki sam (Rysunek 12). Dlatego do tego zastosowania należy nastawić kąt nachylenia charakterystyki odległościowej równy kątowi linii, który wynosi Znak roboczych pomiarów P,Q: Pomiary P i Q są oznaczane jako dodatnie, gdy przepływ mocy odbywa się do chronionego obiektu. Jeżeli wymagany jest przeciwny znak, to nastawienie powyższe należy zmienić tak, aby nastąpiło odwrócenie znaków P i Q. W Tabeli 2 ustalono znaki dla przepływów mocy, tak że moc przesyłana (wpływająca do linii), jest oznaczona jako ujemna. Dlatego to nastawienie musi być tutaj ustawione jako reversed (odwrócony). x secondary = przekładnia przekładników prądowych / przekładnia przekładników napięciowych * x primary To nastawienie po stronie wtórnej wynosi Ω/km Długość linii: Nastawienie długości linii w km (milach) jest wymagane dla wyświetlenia wyniku lokalizatora zwarć. W Tabeli 2 nastawiono je na 80km Współczynnik kompensacji dla składowej zerowej R E /R L dla Z1: Nastawienie kompensacji dla składowej zerowej jest stosowane tak, że zabezpieczenie odległościowe mierzy odległość do miejsca zwarcia dla wszystkich rodzajów zwarć w oparciu o nastawiony zasięg dla składowej zgodnej. To nastawienie jest stosowane jako R E /R L i jako nastawienie X E /X L ; w tym przypadku R E /R L dla Strefy 1 o danych dla Linii 1 z Tabeli 2. Należy zastosować nastawienie R E /R L dla Z1 jako równe Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays

10 1117 Współczynnik kompensacji dla składowej zerowej X E /X L dla Z1: Obowiązują te same rozważania jak dla parametru 1116: Należy zastosować nastawienia X E /X L dla Z1 równe Współczynnik kompensacji dla składowej zerowej R E /R L dla stref Z1B...Z5: Ponieważ strefy z wydłużonym zasięgiem obejmują chronioną linię z przyległymi odcinkami, to współczynnik kompensacji dla składowej zerowej musi uwzględniać parametry impedancji chronionej linii jak również przyległych linii. Zasięg Strefy 2 musi być skoordynowany z zabezpieczeniem po stronie najkrótszej przyległej linii (Linia 3) tak, aby zasięg Strefy 2 był używany do określenia tej nastawy. Zasięgi innych stref w dużym stopniu są zależne od innych warunków systemu takich jak równoległe i pośrednie zasilania: Jeżeli zasięg Strefy 2 nastawiono na 80% całkowitej impedancji aż do zasięgu Strefy 1 na Linii 3 (najkrótsza przyległa linia), to całkowita impedancja dla składowej zgodnej w granicy zasięgu Strefy 2 wynosi: Rysunek 13 Przebieg impedancji linii dla składowej zgodnej i zerowej Jest on graficznie przedstawiony dla wartości X na Rysunku 13. Podobny rysunek można także wykonać dla wartości R. Należy zawsze używać nastawy Strefy 2 w kierunku X jako wzorca. Teraz należy zastosować uzyskane wartości X2 1, R2 1, X2 0, i R2 0 w następującym równaniu: Należy zastosować nastawienie R E /R L dla stref Z1B...Z5 jako równe Odpowiednie impedancje dla składowej zerowej oblicza się następująco: 1119 Współczynnik kompensacji dla składowej zerowej X E /X L dla stref Z1B...Z5: Jest to nastawienie X E /X L odpowiadające nastawieniu R E /R L w parametrze Dlatego należy zastosować uzyskane wartości X2 1, R2 1, X2 0, i R2 0 w następującym równaniu: Należy zastosować nastawienie X E /X L dla stref Z1B...Z5 jako równe Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays 2005

11 9.2 Stan linii 1130A Próg prądu otwartego bieguna: Dla niektórych funkcji położenie wyłącznika jest ważną logiczną informacją wejściową. Można ją uzyskać za pomocą styków pomocniczych lub przez pomiar prądu przepływającego w obwodzie. Za pomocą tego parametru nastawia się próg prądu dla określenia stanu otwarcia wyłącznika. Jeżeli zmierzony prąd fazowy przez przekaźnik jest mniejszy od tego progu, to warunek wykrycia otwarcia wyłącznika jest spełniony. Nastawienie to powinno być możliwie czułe (nastawienie równe lub mniejsze od najmniejszego prądu pobudzenia funkcji zabezpieczeniowej). Wyindukowane prądy uchybowe podczas rzeczywistego stanu otwarcia wyłącznika nie mogą jednak powodować nieprawidłowego pobudzenia. W tym przypadku nie ma potrzeby uwzględniania specjalnych warunków, dlatego zachowuje się nastawienie standardowe 0.10A. 1131A Próg napięcia otwartego bieguna: Jak opisano dla prądu otwarcia bieguna powyżej (1130A), nastawa napięcia otwartego bieguna określa próg, poniżej którego spełniony jest warunek napięcia dla otwarcia bieguna. Ponieważ w tym przykładzie będzie zastosowane jednofazowe wyłączanie i przekładniki prądowe są umieszczone na linii po stronie włącznika, to nastawienie powinno być dostatecznie wysokie, aby zapewnić że indukowane napięcie w otwartej fazie będzie mniejsze od tego nastawienia. Należy zastosować nastawienie niższe, o co najmniej 20% od minimalnego fazowego napięcia roboczego. W tym przykładzie, minimalne robocze napięcie wynosi 85% napięcia znamionowego: Nastawienie: Dlatego należy nastawić 40V. 1132A Czas podtrzymania po WSZYSTKICH załączeniach: Gdy linia zostaje załączona na zwarcie, zostaje uaktywniona właściwa funkcja zabezpieczenia (SOFT).. Wykrywanie warunku załączenia linii nastawia się za pomocą parametru 1135 (poniżej). To nastawienie czasu podtrzymania dotyczy wszystkich przypadków wykrywania załączenia linii innych niż warunek binarnego wejścia ręcznego załączenia. To bezpośrednie wykrycie załączenia wyłącznika reaguje prawie równocześnie z zamknięciem styków bieguna pierwotnego wyłącznika. Dlatego można nastawić dosyć krótki czas podtrzymania, dla umożliwienia pobudzenia żądanych funkcji zabezpieczeniowych. Rysunek 14 Nastawy stanu w linii Danych Systemu Elektroenergetycznego 2 W tym przykładzie będzie użyte tylko zabezpieczenie odległościowe do załączania na zwarcie, stąd wystarczająca jest nastawa 0.05s Wykrycie załączenia linii: Jak wyżej podano (1132A) wykrycie załączenia linii jest ważne dla funkcji zabezpieczeń od załączenia na zwarcie. Jeżeli w macierzy we/wy przyporządkowano binarne wejście ręcznego załączenia, to będzie ono jednym z kryteriów wykrywania załączenia linii. Jeżeli zastosowano inne warunki załączenia wyłącznika takie jak SPZ i zdalne załączanie, to zaleca się zastosować dodatkowe kryteria do wykrywania załączenia linii. W poniższej tabeli warunki wstępne dla zastosowania poszczególnych warunków oznaczono za pomocą X Wykrycie załączenia linii za pomocą: Wej. bin. ręcznego załączenia przyporządkowane w macierzy we/wy Styk pomocniczy wyłącznika przyporządkowany w macierzy we/wy Wejście binarne ręcznego załączenia X Napięcie X Przepływ prądu Zawsze obowiązuje Zawsze obowiązuje Zawsze obowiązuje Styk pomocniczy X ł ik Tabela 4 Warunki konieczne do zastosowania poszczególnych warunków w parametrze 1134 W tym przykładzie, wejście binarne ręcznego załączenia i styki pomocnicze wyłącznika nie zostały przyporządkowane w macierzy, dlatego do wykrywania załączenia linii należy użyć warunków Napięcia i Przepływu Prądu. Ponieważ przekładniki napięciowe znajdują się po stronie linii, to wykorzystuje się nastawienie Current or Voltage or Manual Close BI. Należy zauważyć, że zawarcie sygnału ręcznego załączenia nie ma żadnych skutków, ponieważ binarne wejście nie zostało przyporządkowane w macierzy. Przekładnik napięciowy po stronie linii wyłącznika Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays

12 1135 Kasowanie Rozkazu Wyłączenia: Czas trwania rozkazu wyłączenia musi zawsze być dostatecznie długi, aby styki pomocnicze wyłącznika przerwały prąd płynący przez cewkę wyłączającą. Najbardziej niezawodną metodą podtrzymania wyłączenia jest wykrycie przepływu prądu w obwodzie pierwotnym wyłącznika. Stan styku pomocniczego można wykorzystać jako dodatkowy warunek. Jest to pomocne, gdy rozkazy wyłączenia są wysyłane przy braku przepływu prądu pierwotnego, np. podczas testowania lub dla funkcji zabezpieczeniowych niereagujących na przepływ prądu takich jak zabezpieczenie napięciowe lub częstotliwościowe. W tym przykładzie styki pomocnicze nie są przyporządkowane w macierzy, stąd rozkaz wyłączenia jest kasowany prądowo - with Pole Open Current Threshold only. 1140A Próg nasycenia przekładników prądowych: Nasycenie przekładników prądowych jest normalnie wykrywane przez kontrolę zawartości harmonicznych w mierzonym prądzie. Nie jest to możliwe dla czasu reakcji zabezpieczenia poniżej 1 cykla, ponieważ do określenia zawartości harmonicznych wymagany jest przynajmniej jeden cykl zarejestrowanego prądu zwarcia. Warunek czasu nasycenia przekładników prądowych poniżej 1 cyklu jest zatem nastawiany, gdy prąd przekroczy ten próg. Poniższe obliczenie daje przybliżenie tego progu prądu: próg nasycenia przekładników prądowych =n /5*I N gdzie = rzeczywista liczba przetężeniowa P = faktyczne obciążenie przyłączone do obwodu wtórnego przekładnika prądowego: przekaźnik + przewody łączące. W tym przykładzie tylko przekaźnik 7SA jest przyłączony do przekładników prądowych, a więc obciążenie przekaźnikiem wynosi 0,05VA na fazę. Z powodu połączenia w układzie Holmgreena maksymalne obciążenie dla prądów doziemnych jest 2 razy większe i wynosi 0,1VA. Obciążenie przewodami łączącymi w obwodzie wtórnym przekładnika prądowego oblicza się ze wzoru: Dlatego: Przy znamionowym prądzie wtórnym 1A odnosi się to do: Z tabeli 2 dane przekładnika prądowego są 5P20, 20VA, stąd: Dla tej wartości można obliczyć nastawę: próg nasycenia przekładnika prądowego = 120/5*1A = 24A Zastosowana nastawa w tym przypadku wynosi 24A. 1150A Czas podtrzymania po ręcznym załączeniu: Ta nastawa stosuje się tylko wtedy, gdy wejście binarne ręcznego załączenia jest przyporządkowane w macierzy we/wy (patrz nastawa 1134 powyżej). Przyjęty tu czas powinien umożliwić zadziałanie wyłącznika i uwzględnić wszelkie inne opóźnienia takie jak: zezwolenie ze sprawdzenia synchronizmu, które może wystąpić pomiędzy pobudzeniem wejścia binarnego i załączeniem biegunów pierwotnych wyłącznika. W tym przykładzie binarne wejście ręcznego załączenia nie zostało przyporządkowane, wskutek czego nastawa ta nie ma znaczenia i dlatego została pozostawiona na standardowym poziomie 0.30s Wysłanie rozkazu ręcznego załączenia: Jeżeli binarne wejście ręcznego załączenia zostało przyporządkowane, to można je użyć do wygenerowania rozkazu załączenia wyłącznika w przekaźniku. Alternatywnie wejście to można użyć jedynie do informowania przekaźnika, że rozkaz ręcznego załączenia został wysłany z zewnątrz do wyłącznika. Jeżeli ten przekaźnik musi wygenerować rozkaz załączenia po pobudzeniu, to może tego dokonać z- lub bez sprawdzenia synchronizmu, jeśli jest dostępna wewnętrzna funkcja sprawdzenia synchronizmu. W tym przykładzie binarne wejście ręcznego załączenia nie zostało przyporządkowane, wskutek czego to nastawienie określone jest jako NO. l cable = 50 m ρ CU = Ωmm 2 /m a cable = 2.5 mm 2 12 Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays 2005

13 1152 Impuls ręcznego załączenia po sterowaniu: Jeżeli stosuje się wewnętrzne funkcje sterowania z klawiatury czołowej lub interfejsu systemu, to wysłany rozkaz załączenia do wyłącznika można użyć do pobudzenia funkcji zabezpieczeniowych w ten sam sposób, jak binarne wejście ręcznego załączenia. Dostępne opcje nastaw składają się z wszystkich skonfigurowanych sterowań w zabezpieczeniu. W tym przykładzie zewnętrzne funkcje sterowania nie są użyte, wskutek czego ta nastawa posiada standardową wartość: <none>. 9.3 Wyłączenia 1/3 fazowe Ponieważ w tym przykładzie zastosowano wyłączenie 1 i 3- fazowe,to należy przyjąć następujące nastawy: 10. Zabezpieczenie odległościowe, ogólne nastawy grupa nastaw A 10.1 Informacje ogólne Rysunek 16 Ogólne nastawy zabezpieczenia odległościowego Rysunek 15 Nastawy wyłączenia 1/3 fazowego w danych systemu elektroenergetycznego fazowe sprzężenie: Jeżeli użyto jednofazowego wyłączania, to przekaźnik musi wybrać uszkodzoną fazę i wyłączyć selektywnie jeden biegun. W przypadku dwóch jednoczesnych zwarć, np. zwarć między torami linii dwutorowej przekaźnik wykrywa 2 zwarte fazy, lecz tylko jedna znajduje się wewnątrz strefy wyłączenia. Dla zapewnienia jednofazowego wyłączenia w tych warunkach należy nastawić trójfazowe sprzężenie with Trip(od wyłączenia). 1156A Rodzaj wyłączenia przy dwufazowych zwarciach: Zwarcia międzyfazowe bez udziału ziemi można wyłączać za pomocą jednofazowego wyłączania. W obwodach, gdzie takie zwarcia często występują, np. zetknięcie przewodów przy kołysaniu przewodu w warunkach oblodzenia i wiatru, jednofazowe wyłączenie dla zwarć dwu fazowych może poprawić dyspozycyjność sieci. Nastawienie na obu końcach linii musi być jednakowe. Jeżeli wybrano jednofazowe wyłączanie, to faza wyprzedzająca lub opóźniająca zostanie wyłączona na obu końcach linii. W tym przykładzie, dwufazowe zwarcia będą wyłączane trójfazowo: 3-pole Zabezpieczenie odległościowe: Jeżeli zabezpieczenie odległościowe musi być odstawione w tej grupie nastaw, to można to zrobić za pomocą tej nastawy. W tym przykładzie uzyta jest tylko jedna gupa nastaw oraz wymagana jest funkcja zabezpieczenia odległościowego, dlatego ta nastawa jest pozostawiona jako standardowa ON Próg prądu fazowego dla pomiaru odległości: Chociaż zabezpieczenie odległościowe reaguje na impedancję zwartej pętli, dolne ograniczenie musi odnosić się do przepływu prądu przed zadziałaniem zabezpieczenia odległościowego. Jeżeli warunki systemu nie mogą zapewnić, że ten minimalny prąd będzie płynąć w czasie wszystkich zewnętrznych zwarć to mogą być wymagane specjalne środka zasilania (patrz rozdział 14). Powszechną praktyka jest zastosowanie tu bardzo czułej nastawy, tak, że skuteczne jest rezerwowe działanie zabezpieczenia odległościowego przy odległych zwarciach i innych liniach. Stosuje się zwykle standardową nastawę 10%. W tym zastosowaniu nie występują żadne specjalne warunki, dlatego przyjęto standardowa nastawę 0.10A Kąt nachylenia charakterystyki odległościowej: Tę nastawę już omówiono w zastosowaniu w rozdziale 9.1 System elektroenergetyczny, gdzie opisano jej związek z kątem linii. Nastawiono go na Linia z szeregową kompensacją: Na liniach w pobliżu szeregowych kondensatorów, wymagane są specjalne środki dla pomiaru kierunku. Ten przykład jest bez kondensatorów szeregowych w linii chronionej lub przyległych liniach, dlatego też wybrano nastawę NO. Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays

14 1232 Bezzwłoczne wyłączenie po załączeniu na zwarcie: Nawet gdy zabezpieczany obwód jest wyłączony może występować trwałe zwarcie (np. robocze uziemienie lub zerwany przewód na ziemi). Po załączeniu takiego obwodu konieczne jest jak najszybsze wyłączanie takich zwarć. Powszechnie stosuje się uaktywnianie nieselektywnych stopni z szybkim wyłączaniem przy załączaniu na zwarcie. W zabezpieczeniu odległościowym dostępnych jest kilka opcji: Nastawa Zabezpieczenie odległościowe podczas załączania na zwarcie Nieaktywny Z pobudzeniem (bezkierunkowe) Strefa Z1B Strefa Z1B bezkierunkowa Brak specjalnych środków Wszystkie strefy odległościowe są odblokowane do bezzwłocznego wyłączenia Strefa Z1B jest odblokowana dla bezzwłocznego wyłączenia i będzie działać ze swoim nastawionym kierunkiem przy dostępnym napięciu polaryzacji Strefa Z1B jest odblokowana dla bezzwłocznego wyłączania będzie działać jako strefa bezkierunkowa. (Charakterystyka MHO jako strefa do przodu i do tyłu) Tabela 5 Możliwości nastaw dla zabezpieczenia odległościowego przy załączeniu na zwarcie. Zaleca się użycie zabezpieczenia odległościowego dla załączania na zwarcie. W wielu przypadkach nastawienie od pobudzenia (bezkierunkowe) przyniesie zasięg działający przy bardzo dużych obciążeniach rozruchowych, np. gdy duże maszyny, transformatory przyłączono do linii, wskutek czego prąd rozruchu jest ponad 2 krotne większy od pełnego prądu obciążenia. W tych przypadkach można zastosować strefę Z1B, ponieważ jej zasięg wynosi zwykle tylko 120% do 200% chronionej linii. Szczególnie cenne jest zastosowanie bezkierunkowej strefy Z1B. Jeżeli miejscowe szyny można załączyć pod napięcie z drugiego końca linii przez chronioną linię, to można zrealizować warunki dla zabezpieczenia załączania na zwarcie na szynach przez zastosowanie tej nastawy. Należy zauważyć, że w tym przypadku warunkiem wykrycia załączenia linii nie powinien być warunek napięcia, ponieważ napięcie linii przed załączeniem szyn uniemożliwi odblokowanie zabezpieczenia od załączania na zwarcie. W tym przypadku miejscowe szyny nie będą zasilane przez linię, dlatego stosuje się nastawę Zone Z1B Obciążenie R, minimalna impedancja obciążenia (faza-ziemia): Nastawienia 1241 do 1244 określają obszar obciążeń dla charakterystyki nastawiania zabezpieczenia odległościowego. Nastawy stref odległości muszą wykluczać obszar obciążeń na płaszczyźnie impedancji, aby działanie było możliwe w warunkach zwarcia. W tym celu należy określić najmniejszą impedancję obciążenia i największy kąt impedancji obciążenia (patrz rysunek 17). Obszar obciążeń nastawia się dla pętli faza ziemia (parametr 1241 i 1242) oraz dla pętli faza faza (parametr 1243 i 1244) oddzielnie. Normalnie warunki obciążenia nie spowodują wykrycia zwarcia doziemnego, ponieważ w prądzie obciążenia nie występuje składowa zerowa. W przypadku wyłączania jednofazowego przyległych układów jednocześnie mogą występować pobudzenie jednofazowe i zwiększony prąd obciążenia. W tych przypadkach obszar obciążeń należy także nastawić dla charakterystyki zwarć doziemnych. Z tabeli 1, minimalne napięcie robocze wynosi 85% znamionowego napięcia sieci, a maksymalny prąd obciążenia - 250% prądu pozornego pełnego obciążenia. Przez podstawienie tych wartości w powyższym równaniu: W celu zamiany tej wartości na stronę wtórną należy pomnożyć ją przez (tabela 2) dla uzyskania nastawy 23.8Ω. Ponieważ przyjęto gorsze warunki, nie jest wymagany współczynnik bezpieczeństwa. Jeśli parametry dla obliczeń są mniej rygorystyczne, to można użyć w obliczeniach współczynnik bezpieczeństwa np. 10 do 20% Kąt obciążenia PHI, maksymalny kąt obciążenia (faza ziemia): Do określenia największego kąta, który może przyjąć impedancja obciążenia, konieczne jest wyznaczenie największego kąta między napięciem roboczym i prądem obciążenia. Ponieważ prąd obciążenia idealnie znajduje się w fazie z napięciem, to różnica jest wskazywana przez współczynnik mocy φ. Największy kąt impedancji obciążenia jest, zatem określony przez najbardziej niekorzystny, najmniejszy współczynnik mocy. W tabeli 2 podano ten najmniejszy współczynnik mocy w warunkach pełnego obciążenia jako 0.9: φ load = max = arc cos (współczynnik mocy min ) φ load = max = arc cos (0.9) = Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays 2005

15 Współczynnik mocy w warunkach pełnego obciążenia powinien zostać użyty do tych obliczeń, ponieważ przy mniejszym obciążeniu może dominować składowa bierna, lecz w tych warunkach impedancja obciążenia nie jest zbliżona do nastawionego zasięgu impedancji. W tym przypadku maksymalny kąt obciążenia (faza ziemia) wynosi Obciążenie, R minimalna impedancja obciążenia (faza faza): W tym przykładzie nie rozróżniono maksymalnego obciążenia podczas zwarcia doziemnego (przyległy tor wyłączony jednofazowo) i podczas zwarcia międzyfazowego, np. gdy równoległy tor został wyłączony trójfazowo. Dlatego stosuje się tu to samo nastawienie jak dla Ω 1244 Kąt obciążenia PHI, maksymalny kąt obciążenie (faza faza): Ponownie przyjęto tu tę samą nastawę jak dla pętli faza ziemia - 26 Pozwala to na osiągnięcie szybkiego wyłączania dla wszystkich zwarć linii, chociaż mogą wystąpić także nieselektywne wyłączenia. W tym układzie są one dopuszczalne, ponieważ po szybkich wyłączeniach następuje automatyczne ponowne załączenie. W naszym przykładzie strefa Z1B będzie sterowana tylko przez telezabezpieczenie, dlatego stosuje się nastawę NO Zwarcia doziemne Rysunek 18 Nastawienia ziemnozwarciowe dla zabezpieczenia odległościowego Rysunek 17 Charakterystyka obciążenia 1317A Wyłączanie jednofazowe dla zwarć Z2: Dla specjalnych zastosowań można przyjąć jednofazowe wyłączenie w strefie 2. Jednak zwłoczne stopnie zabezpieczenia stosuje się zwykle do trójfazowego wyłączania. W tym przykładzie, wymagane jest trójfazowe wyłączenie w strefie 2, dlatego pozostawia się standardowe nastawienie NO Strefa Z1B uaktywniona przed pierwszym cyklem SPZ (wewnętrznie lub zewnętrznie): W tym przykładzie stosuje się układ telezabezpieczenia (POTT). Działanie strefy Z1B podlega, zatem sygnałom z układu telezabezpieczenia. Przy zastosowaniu układu bez telezabezpieczenia lub w przypadku awarii odbioru w układzie tego zabezpieczenia, strefę Z1B można także sterować za pomocą funkcji SPZ Próg 3I 0 dla pobudzenia prądu neutralnego: Zabezpieczenie odległościowe musi określać zwartą pętlę dla zapewnienia prawidłowego działania. Po wystąpieniu zwarcia doziemnego jest ono wykrywane przez zabezpieczenie ziemnozwarciowe. Tylko w tym przypadku zostaną uaktywnione pomiary trzech pętli doziemnych i będą podlegać kryteriom dalszego wyboru faz. Pobudzenie ziemnozwarciowe jest najważniejszym parametrem dla zabezpieczenia ziemnozwarciowego. Jego próg należy nastawić poniżej najmniejszego oczekiwanego prądu doziemnego przy zwarciach w chronionej linii. Ponieważ zabezpieczenie odległościowe również nastawia się na działanie rezerwowe dla odległych zwarć, to nastawa ta jest znacznie czulsza od wymaganej dla zewnętrznych zwarć. W rozdziale 3 minimalny prąd zwarcia jednofazowego dla zwarć wewnętrznych bez uwzględnienia rezystancji przejścia został obliczony jako 1380A. Dla uwzględnienia rezystancji zwarcia i objęcia zasięgiem przyległych linii w celu rezerwowania, przyjęta tu nastawa musi być znacznie niższa od wartości obliczonej. W tym przykładzie zachowano wartość standardową 0.10A po stronie wtórnej (100A po stronie pierwotnej). Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays

16 1204 Próg pobudzenia zabezpieczenia napięciowego składowej 3U 0 : Następnym kryterium wykrywania zwarć doziemnych jest napięcie składowej zerowej. W sieci z uziemionym punktem gwiazdowym napięcie składowej zerowej zawsze występuje przy zwarciach z ziemią i zmniejsza się w miarę oddalania punktu pomiarowego od miejsca zwarcia. Ta progowa nastawa służy także do wykrywania zwarć doziemnych zgodnie ze schematem logicznym na rysunku 19. Ponieważ impedancja źródła dla składowej zerowej jest duża, to prąd składowej zerowej w prądzie zwarcia może być mały. W takich przypadkach, napięcie składowej zerowej będzie jednak stosunkowo duże przy niewielkiej składowej zerowej prądu płynącej przez dużą impedancję źródła dla składowej zerowej. Dla niezawodnego wykrywania zwarć doziemnych utrzymana jest standardowa nastawa 5V. Jeżeli asymetria sieci w warunkach bezzakłóceniowych wywoła większe napięcia składowej zerowej, to tę nastawę należy podnieść dla uniknięcia pobudzania funkcji ziemnozwarciowej w tych warunkach. 1209A Kryterium dla wykrywania zwarć doziemnych: Dla powyższych nastaw 1203 i 1204 i rysunku 19 objaśniono metodę i logikę zabezpieczenia ziemnozwarciowego. Przy tej nastawie użytkownik posiada środki do zmiany logiki zabezpieczenia ziemnozwarciowego. W sieciach uziemionych zaleca się użycie niezawodnej kombinacji OR prądu i napięcia składowej zerowej dla wykrywania zwarć z ziemią. Jak wyżej wspomniano te kryteria uzupełniają się, tak że często przy małym prądzie składowej zerowej występuje wysokie napięcie składowej zerowej przy słabych źródłach oraz odwrotnie przy silnych źródłach zasilania. Nastawienie AND używa się tylko w wyjątkowych warunkach, np. gdy napięcie lub prąd składowej zerowej nie stanowią wystarczająco pewnego wskaźnika wystąpienia zwarć doziemnych. W tym przykładzie zachowano standardowe nastawienie OR z wyżej wymienionych powodów. Rysunek 19 Logika zabezpieczenia ziemnozwarciowego 1207A Stabilizacja rozruchu funkcji 3I 0 (3I 0 </I ph max ): W przypadku dużych prądów fazowych asymetria sieci (np. linie bez przeplatania) oraz błędy przekładników prądowych (np. nasycenie) mogą wywołać przepływ prądu składowej zerowej w obwodzie pomiarowym przekaźnika mimo braku zwarcia doziemnego. Dla uniknięcia pobudzenia funkcji ziemnozwarciowej w tych warunkach wartość rozruchową funkcji zerowoprądowej stabilizuje się za pomocą nastawionego współczynnika. Jeśli nie oczekuje się wyjątkowo wysokiej asymetrii sieci lub szczególnie dużych błędów przekładników prądowych, to można zachować standardową nastawę 10% to jest 0.10, tak jak przyjęto w tym przykładzie. Rysunek 20 Próg stabilizowanego pobudzenia zabezpieczenia zerowoprądowego. 16 Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays 2005

17 1221A Wybór pętli przy zwarciach dwufazowych z ziemią: Jeżeli występuje pewna rezystancja przejścia (napięcie łuku), ten dodatkowy spadek napięcia w pętli zwarciowej wywiera wpływ na zmierzone impedancje pętli zwarcia. W przypadku zwarć dwufazowych z ziemią ma to największy wpływ, ponieważ prąd w rezystancji przejścia pochodzi z trzech różnych pętli zwarciowych. Teoretyczna analiza i symulacje wykazują następujący rozkład zmierzonych impedancji pętli dla zwarć dwufazowych z ziemią: wpływ obciążenia (zdalne zasilanie i kąt obciążenia) mogą zwiększać lub zmniejszać obrót zmierzonych rezystancji przejścia. Wyprzedzająca faza względem pętli zwarcia zawsze wykazuje tendencję do wydłużania zasięgu. W tym przykładzie będzie użyta standardowa nastawa block leading Ph-E loop. Jeżeli zastosowanie dotyczy linii dwutorowej, na której mogą wystąpić równoczesne zwarcia z ziemią w obu liniach, należy użyć nastawę only face-earth loop lub all loops dla uniknięcia blokowania wewnętrznych pętli zwarciowych przez tę nastawę. Oczywiście należy zastosować w tym przypadku dodatkowy zapas stopniowania dla strefy 1, aby uniknąć wydłużenia zasięgu podczas zewnętrznych zwarć dwufazowych z ziemią Zwłoki czasowe 1210 Warunek dla uruchomienia członu czasowego: Podczas zwarć wewnętrznych wszystkie zwłoczne strefy pobudzają się, jeśli nie występuje w nich znaczna rezystancja zwarcia i bardzo silne zasilanie zdalne. Chociaż zwarcie na rysunku 23 jest zwarciem wewnętrznym, pozostaje zmierzone tylko w strefie Z4 z powodu rezystancji zwarcia oraz silnego zasilania zdalnego. Jeżeli wszystkie człony czasowe stref są uruchamiane przez pobudzenia odległościowe, to zwarcie zostaje wyłączone przez przekaźnik z nastawionym czasem strefy drugiej po powstaniu zwarcia, ponieważ mierzona impedancja przemieszcza się do strefy 2 natychmiast, gdy zdalne silne zasilanie spowoduje wyłączenie wyłącznika po prawej stronie rysunku. Z wykresu czasowego na rysunku 24, można zauważyć wpływ tej nastawy. Jeżeli człony czasowe stref zostaną uruchomione wraz z pobudzeniem zabezpieczenia odległościowego, to sygnał wyłączenia zostanie wysłany ze zwłoką czasową strefy 2 (250ms) po wystąpieniu zwarcia (pobudzenie odległościowe), chociaż strefa 2 pobudza się nieco później, gdy zdalny koniec spowoduje wyłączenie wyłącznika po prawej stronie. Czasy sygnałów wyłączających są zatem takie, jak gdyby zwarcie znajdowało się w strefie 2. Dla rezerwowego wyłączenia zewnętrznego zwarcia uzyskuje się podobne działanie w wyższych strefach. Ten rodzaj działania będzie wykorzystany w tym przykładzie, dlatego użyta zostanie nastawa with distance pickup. Rysunek 21 Rysunek 22 Rysunek 23 Rozkład impedancji dla zwarcia dwufazowego z ziemią przy rezystancji zwarcia. Nastawa opóźnienia czasowego dla stref odległościowych Wpływ rezystancji zwarcia i zdalnego zasilania na mierzoną impedancję Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays

18 Rysunek 24 Wykres czasowy dla zwarcia z rysunku 23 Rysunek 25 Wykres czasowy dla określenia progów czasowych dla zabezpieczenia stopniowanego. Jeżeli wymagana jest koordynacja z innym zabezpieczeniem nadprądowym, to można zastosować nastawienie with zone pickup. Dla scenariusza opisanego na rysunku 23 i 24 wywoła to jednak dodatkowe opóźnienie czasowe ( t na rysunku 24). Podczas zewnętrznych zwarć z działaniem rezerwowego zabezpieczenia ta zwłoka czasowa może być bardzo długa, często pełny stopień czasowy, dlatego w tym wypadku należy bardziej konserwatywnie stosować stopniowanie zasięgu i czasu T1-1phase, opóźnienie dla zwarć jednofazowych: Strefa 1 zwykle działa zwykle jako szybka strefa wyłączania (bezzwłocznego) ze skróconym zasięgiem. Dla najszybszego wyłączania wszystkie czasy strefy pierwszej są ustawiane na 0,00 s. Dla specjalnych zastosowań czas wyłączania zwarć jednofazowych można tu nastawić nieco inaczej niż dla zwarć międzyfazowych, dla których czas nastawia się w parametrze T1 opóźnienie dla zwarć międzyfazowych: Również tutaj strefa 1 jest zwykle używana jako strefa ze skróconym zasięgiem i najszybszym wyłączaniem (bezzwłocznie). Dla najszybszego wyłączania wszystkie czasy w strefie 1 nastawia się na 0.00s. Należy zapoznać się z uwagami do adresu 1305 powyżej T2 1phase, opóźnienie czasowe strefy 2 dla zwarć jednofazowych: Dla strefy 2 i wyższych stref należy obliczyć czas koordynacji. Ten czas musi zapewniać selektywne wyłączanie ze stopniowaniem czasowym. Na rysunku 25 pokazano parametry, które należy uwzględnić przy wyborze kroku stopniowania czasowego. Podane wartości odnoszą się do tego przykładu i odpowiadają najgorszemu przypadkowi. Wymagany stopień czasowy wynosi zatem 250 ms. Strefa 2 jest stopniowana względem strefy 1 na odległych liniach w taki spośob, że wymagany jest pojedynczy stopień czasowy (patrz tabela 1). Należy ustawić ten czas dla zwarć jednofazowych na 0.25 s. Dla specjalnych zastosowań, czas wyłączania jednofazowych zwarć można nastawić tu jako inny od zwarć międzyfazowych, dla których czas nastawia się za pomocą parametru T2 opóźnienie strefy 2 dla zwarć międzyfazowych: Ponieważ w tym przykładzie strefa 2 powoduje wyłączenie tylko trójfazowe i nie uwzględniono tu zwarć jednofazowych, to czas ten nastawia się, tak samo jak w 1315 i wynosi 0.25s Opóźnienie czasowe T3: Z tabeli 1 wymagany czas opóźnienia dla tego stopnia jest równy dwóm progom czasowym i wynosi 0.50 s Opóźnienie czasowe T4: Z tabeli 1 wynika, że ten stopień nie jest wymagany, dlatego to opóźnienie czasowe można nastawić na nieskończoność, s Opóźnienie czasowe T5: Z tabeli 1 wymagane opóźnienie czasowe dla tego stopnia jest równe trzem progom czasowym i wynosi 0.75s T1B 1phase, opóźnienie strefy Z1B dla zwarć jednofazowych: Strefa Z1B będzie użyta dla telezabezpieczenia w układzie POTT. Dla tego zastosowania nie wymaga się żadnego opóźnienia czasowego, dlatego nastawa wynosi 0.00 s. Dla specjalnej aplikacji można nastawić czas wyłączenia zwarć jednofazowych jako inny niż dla zwarć międzyfazowych, dla których opóźnienia nastawia się za pomocą paramteru Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays 2005

19 1356 T1B opóźnienie strefy Z1B dla zwarć międzyfazowych: Jak wyżej stwierdzono, strefa Z1B będzie użyta dla telezabezpieczenia w układzie POTT. Dla tego zastosowania nie jest wymagane żadne opóźnienie czasowe, dlatego nastawa wynosi tu 0.00 s. 11. Strefy odległości (równoległobok) grupa nastaw A 11.1 Strefa Z Tryb działania Z1: przypadku stref zabezpieczenia odległościowego o charakterystyce równoległoboku użytkownik może wybrać rodzaj działania dla każdej strefy jako do przodu, do tyłu, bezkierunkowy lub nieaktywny. Gdy dana strefa jest nieaktywna, to nie wytwarza ona żadnych sygnałów pobudzenia lub wyłączania. Inne opcje można zobaczyć na sąsiednim wykresie, gdzie strefy Z1, Z1B, Z2 i Z4 są nastawione w kierunku do przodu. Strefa Z3 jest nastawiana w kierunku do tyłu, a Z5 jest bezkierunkowa. W tym przykładzie strefa 1 musi być nastawiona do przodu R(Z1), Rezystancja dla zwarć międzyfazowych: Ponieważ zabezpieczenie odległościowe stosuje się z wielokątną (poligonalną) charakterystyką wyłączania, to granice stref są definiowane jako nastawy rezystancji (R) i reaktancji (X). Dla pętli pomiarowych faza faza i faza ziemia są dostępne oddzielne nastawy zasięgu rezystancji. Ta nastawa dotyczy pętli faza faza. Wraz z typowym nastawieniem 1211 kąt nachylenia, charakterystyka odległościowa, zasieg R jest pochylony tak, że jest równoległy do linii impedancji (patrz rysunek 12). Nastawienia rezystancji poszczególnych stref muszą, zatem jedynie objąć rezystancję zwarcia w miejscach zwarciach. Dla nastawy strefy 1 uwzględnia się tylko zwarcia łukowe. W tym celu rezystancję łuku oblicza się z następującego równania: Napięcie łuku (U arc ) będzie obliczone z użyciem następującej zasady, która daje bardzo ostrożną ocenę (szacowana rezystancja R arc większa jest od rzeczywistej wartości): U arc = 2500 V*l arc gdzie l arc jest długością łuku. Długość łuku jest większa od odstępu pomiędzy przewodami (faza faza), ponieważ łuk jest wydmuchiwany po torze w krzywej, przez siły termiczne i magnetyczne. Dla celów szacunkowych zakłada się, że długosć łuku jest dwa razy większa od odległości między przewodami. Rysunek 26 Nastawienia stref odległości (Strefa 1) Rysunek 27 Wykres równoległoboku stref Dla uzyskania największej wartości oporności łuku R arc, która jest wymagana dla nastawy, należy użyć najmniejszą wartość prądu zwarcia (obliczoną w rozdziale 3): Dodając margines bezpieczeństwa 25% i zamieniając na wartości wtórne impedancji (współczynnik z tabeli 2), oblicza się następująco minimalną nastawę (podzielić przez 2, gdyż łuk R arc pojawia się w pętli zwarcia, a nastawa dotyczy impedancji fazowej lub impedancji składowej zgodnej): Ta obliczona wartość odpowiada najmniejszej nastawie wymaganej dla otrzymania żądanej rezystancji łuku. Zależnie od obliczonego zasięgu X(Z1) (patrz następna strona), nastawę tę można zwiększyć dla uzyskania wymaganej symetrii wielokąta Strefy 1. Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays

20 Dlatego patrząc na wzór nastawy dla 1303 X(Z1), Reactance poniżej, widzimy, że przyjęto 3,537 Ohm. Dla zabezpieczeń linii napowietrznych można użyć następującej zasady dla nastawy R(Z1): 0,8*X(Z1)<R(Z1)<2,5*X(Z1) W tym przykładzie przyjęto dolne ograniczenie, zatem nastawa R(Z1) wynosi: R(Z1) = 0,8*3,537 = 2,830Ω (sec.) Dalej przyjęto tę nastawę 2,830Ω Reaktancja X(Z1): Zasięg reaktancji oblicza się w oparciu o zasięg odległości, który musi zapewnić ta strefa. W tabeli 1 zasięg strefy 1 określono jako 80% linii1. Dlatego: X(Z1) = 0,8*X Line 1 X(Z1) = 0,8*80*0,021 = 13,44Ω (pierwotnie) Wartość tę zamienia się na wartość wtórną przez współczynnik konwersji z tabeli 2. Po przeliczeniu, przyjęto tę nastawę Ω Rezystancja dla zwarć fazowych z ziemią RE(Z1): Zasięg rezystancji dla zwarć jednofazowych z ziemią jest obliczany jak nastawa 1302 R(Z1) dla zwarć międzyfazowych. Jednak dla zwarć doziemnych należy uwzględnić nie tylko napięcie łuku, lecz także rezystancję uziemienia słupa. Z wykresu na rysunku 29 wynika, że chociaż rezystancja uziemienia poszczególnych słupów wynosi 15 Ω (tabela 2), to wypadkowa wartość wynikająca z równoległego połączenia wielu uziemień słupów jest mniejsza od 1.5Ω. W celu skompensowania tego wpływu, wymagana znajomość maksymalnej wartości (dla celów praktycznych) stosunku I2/I1. Jest on podany w tabeli 2 jako wartość 3. Maksymalną rezystancją słupa mierzoną przez przekaźnik w pętli zwarcia jest zatem: R (rzeczywista rezystancja uziemienia słupa) R TF = (1+3)*1.5 = 6 Ω (pierw.) Napięcie łuku dla zwarć z ziemią jest obliczane z użyciem odległości przewodu do słupa/ziemi podanej w tabeli 2: Dla uzyskania największej wartości R arc, wymaganej dla tej nastawy, należy użyć najmniejszą wartość prądu zwarcia (obliczoną w rozdziale 3): Całkowita rezystancja, która musi być objęta podczas zwarć doziemnych jest sumą R arc i R TF. Uwzględnia się współczynnik bezpieczeństwa 20% i wyniki zamienia się na wartości wtórne (podzielone przez czynnik (1+RE/RL), ponieważ R arc i R TF pojawiają się w pomiarze pętli, podczas gdy nastawienie wykonuje się dla impedancji dwufazowej lub impedancji składowej zgodnej): Rysunek 28 Połączenie napięcia łuku i rezystancji uziemienia słupa. Z rysunku 28 wynika, że zdalne zasilanie (I2) wprowadzi dodatkowy spadek napięcia na rzeczywistej rezystancji uziemienia słupa, który będzie zmierzony w pętli zwarcia przez przekaźnik (ten efekt pokazano także na rysunku 23). Ta obliczona wartość odpowiada najmniejszej nastawie wymaganej do objęcia żądanej rezystancji. Zależnie od wyżej obliczanego zasięgu X(Z1) nastawę tę można zwiększyć dla uzyskania wymaganej symetrii wieloboku Strefy1. Wynikiem nastawy dla 1303 X(Z1), Reactance jest Ω. Przy użyciu zabezpieczenia w liniach napowietrznych można użyć następującej zasady dla nastawy RE(Z1). Należy zauważyć, że dolna granica jest taka sama jak dla zwarć międzyfazowych zapewnia to szybkie wyłączanie w strefie Z1, podczas gdy górna granica opiera się na zasięgu pętli pozwala to na uniknięcie wydłużenia zasięgu: 20 Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays 2005

21 Rysunek 29 Zastępcza rezystancja uziemienia słupa W tym przykładzie przyjęto dolną granicę, dlatego nastawa RE(Z1) wynosi: Dalej przyjęto powyższe nastawienie 2.83 Ω. Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays

22 1305 T1 1phase, opóźnienie dla zwarć jednofazowych: Strefa Z1 ma wyłączać możliwie szybko, dlatego T1 nastawia się na 0,00 s T1 multi-ph, opóźnienie czasowe dla zwarć międzyfazowych: strefa Z1 ma wyłączać możliwie szybko, dlatego ten czas nastawia się na 0.00s Kąt redukcji strefy (kompensacja obciążenia): Strefa Z1 nie może działać dla zwarć zewnętrznych, ponieważ to oznaczałoby to utratę selektywności. Z tego powodu należy uwzględnić wpływ zdalnego zasilania w powiązaniu z rezystancją przejścia. Na podstawie fazorów napięcia i prądu na rysunku 30, można zauważyć wpływ kąta przesyłu (TA), to jest kąta między napięciami V A i V B, na mierzoną rezystancję zwarcia. Na płaszczyźnie impedancji, fazor I 2 /I 1 R F obrócony jest w dół o kąt przesyłu. Pokazano tu ryzyko, że zewnętrzne zwarcie zostanie objęte strefą 1. Dla uniknięcia tego, nastawa charakterystyki X strefy Z1 jest pochylona w dół o kąt alpha. Szczegółowe obliczenie kąta alpha jest skomplikowane i silnie uzależnione od zmiany warunku systemu. Najgorszym przykładem praktycznym jest, zatem wybór nastawienia kąta alpha. W tym celu należy zastosować do poniższego zestawu krzywych największy kąt przesyłu, który może wystąpić w systemie podczas normalnych przeciążeń. Rysunek 31 Krzywe dla wyboru nastawy kąta alpha. Z tabeli 2 - Maksymalny kąt przesyłu dla tej aplikacji wynosi 35. Jeżeli to zostanie sprawdzone na rysunku 31 wraz z wartością nastawy R1/X1=0.8 (patrz wyżej 2.830/3.537 = 0.8), to wymagana nastawa kąta alpha jest mniejsza od 15 (przez użycie krzywej TA = 40 ). Stąd też przyjęto nastawę 15. Rysunek 30 Kąt przesyłu dla nastawy kąta alfa 22 Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays 2005

23 11.2 Strefa Z1B 1351 Tryb działania strefy Z1B (strefa wydłużona): Strefa Z1B będzie wykorzystana w układzie telezabezpieczenia POTT tej aplikacji. W tym celu, należy przyjąć strefę Z1B jako strefę wydłużoną - do przodu R(Z1B), rezystancja dla zwarć międzyfazowych: Podobnie jak w przypadku dla nastaw strefy Z1, ta nastawa musi obejmować wszystkie wewnętrzne zwarcia łukowe. Minimalne nastawienie równa się, zatem nastawieniu R(Z1), 2,830 Ω. Jednak dla strefy Z1B nastawia się dodatkowy zasięg w porównaniu z Z1, ponieważ jest to strefa wydłużona, a Z1 nastawiono na skrócony zasięg. Wielkość dodatkowego zasięgu R zależy głównie od stosunku nastawienia zasięgu R do zasięgu X. Dla strefy Z1B zaleca się następujące ograniczenie: X(Z1B)<R(Z1)<4*X(Z1) Patrząc poniżej na zastosowane nastawienie dla adresu 1353 X(Z1B), Reactance, które wynosi Ohm, widać że zostanie przyjęte dolne ograniczenie. Nastawienie R(Z1B) wyniesie, zatem także Ω Reaktancja X(Z1B): Strefę Z1B należy nastawić jako wydłużoną na linii 1. Minimalne nastawienie wynosi 120% reaktancji. W praktyce jednak stosuje się 150% lub większe, jeśli dana linia nie jest zbyt długa. W ten sposób unika się ryzyka skrócenia zasięgu z powodów pokazanych na rysunkach 21,23 i 30. Dla tej aplikacji linii średniej długości wybrano zasięg 150%: X(Z1B) = 1.5*X Line 1 X(Z1B) = 1.5*80*0.21 = 25.2Ω (pierw.) Przyjęto następującą nastawę: X(Z1B) = 25.2Ω* X(Z1B) = 6.633Ω (wtórnie) 6.633Ω Rysunek 32 Nastawienia dla strefy Z1B 1354 Rezystancja dla zwarć fazowych z ziemią RE(Z1B): Jak w przypadku nastawień dla strefy Z1B, to nastawienie musi obejmować wszystkie wewnętrzne zwarcia łukowe. Minimalne nastawienie, zatem równa się nastawieniu RE(Z1) 2.83 Ohm. Jak podano dla nastawienia 1352 R(Z1B) stosuje się zwykle dodatkowy zasięg i następującą zasadę dla wyznaczania nastawienia RE(Z1B): W tym przypadku przyjęto dolne ograniczenia, zatem nastawienie dla RE(Z1B) wynosi: Dalej przyjęto nastawienie 5.679Ω T1B 1phase, opóźnienie strefy Z1B dla zwarć jednofazowych: W tym układzie POTT należy niezwłocznie wyłączać zarówno zwarcia jedno- jak i wielofazowe. Dlatego przyjęto nastawienie 0.00s T1B multi ph, opóźnienie strefy Z1B dla zwarć międzyfazowych: W tym układzie POTT należy bezzwłocznie wyłączać zwarcia zarówno jedno- jak i zarazem wielofazowe. Dlatego przyjęto nastawienie 0.00s Z1B uaktywniona przed pierwszym cyklem SPZ (wewnętrznie lub zewnętrznie): To nastawienie już zastosowano w rozdziale 10.1 i powtórzono je tu wraz z innym nastawami Z1B. Nastawą jest NO. Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays

24 11.3 Strefa Z2 Rysunek 33 Nastawienia dla strefy Z Tryb działania strefy Z2: Strefa Z2 jest używana jako pierwsza stopniowana strefa wydłużonym zasięgiem. Dlatego musi być stosowana w kierunku do przodu R(Z2) Rezystancja dla zwarć międzyfazowych: Należy zastosować objęcie rezystancją wszystkich zwarć łukowych aż do nastawionego zasięgu (tabela 1). Ponieważ ta strefa jest używana z wydłużonym zasięgiem, zastosowano dodatkowy margines bezpieczeństwa, oparty o minimalną nastawę równoważną nastawie X(Z2) i nastawę rezystancji łuku dla zwarć wewnętrznych R(Z1). Patrząc poniżej, X(Z2) nastawiona jest na Ω. Dlatego: Dalej przyjęto powyższe nastawienie 4.98 Ω T2-1phase, opóźnienie dla zwarć jednofazowych: To nastawienie już zastosowano w rozdziale 10.3 i pokazano tu ponownie wraz ze wszystkimi nastawieniami strefy 2. Przyjęto nastawienie 0.25s T2-multi-ph, opóźnienie dla zwarć międzyfazowych: To nastawienie już zastosowano w rozdziale 10.3 i pokazano tu ponownie wraz ze wszystkimi nastawieniami strefy 2. Przyjęto nastawienie 0.25s. 1317A Jednofazowe wyłączenie dla zwarć w strefie Z2: To nastawienie zostało zastosowane w rozdziale 10.1 i pokazano tutaj ze wszystkimi nastawieniami strefy 2. Przyjęto nastawienie NO Strefa Z3 Rysunek 34 Nastawienia dla strefy Z3 Nastawienie R(Z2) wynosi zatem Ω Reaktancja X(Z2): Zgodnie w wymaganiami stopniowania tabeli 1: Zastosowane nastawienie wynosi zatem Ω Rezystancja dla zwarć fazowych z ziemią RE(Z2): Podobnie do nastawienia R(Z2), minimalny wymagany zasięg dla tego nastawienia opiera się na nastawieniu RE(Z1), który obejmuje wszystkie wewnętrzne rezystancje zwarcia i nastawieniu X(Z2), które określa wielkość wydłużenia zasięgu. Alternatywnie zasięg RE(Z2) można obliczyć z zasięgu R(Z2) za pomocą następującego równania: 1321 Tryb działania strefy Z3: Strefę Z3 używa się tutaj jako rezerwowy stopień zwłoczny z działaniem do tyłu (tabela 1), dlatego należy go nastawić w kierunku do tyłu R(Z3) Rezystancja dla zwarć międzyfazowych: Zasięg rezystancyjny dla rezerwowego zabezpieczenia ze strefami odległościowymi jest określony przez dolne i górne ograniczenia. Dolne ograniczenie jest minimalną rezystancją zwarcia (rezystancją), którą należy odjąć. Górne ograniczenie bazuje na odpowiedniej nastawie zasięgu X. Należy zauważyć, że zwarcia o wysokiej rezystancji (nie zwarcia łukowe), inne podparcia zwarcia do tyłu, powodują poważne zmniejszenie zasięgu. Wskutek braku szczegółowych danych, bezpiecznie jest przyjąć, że wymagany zasięg rezystancji zwarcia łuku jest taki sam jak obliczony dla zwarć linii 1. Dlatego też nastawienie dla R(Z1), Ω wyznacza dolne ograniczenie. Górne ograniczenie jest dodane przez ograniczenia symetrii zasięgu i podaje, że RE(Z3)<6 razy X(Z3). Patrząc poniżej, X(Z3) jest nastawiony na 2,211 Ω, a górne ograniczenie wynosi 13,266 Ω. Nastawienie w połowie między tymi granicami jest bezpiecznym kompromisem: 24 Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays 2005

25 Przyjęto nastawę 8,048 Ω Reaktancja X(Z3): Zgodnie z wymaganiem stopniowania tabeli 1: Zastosowane nastawienie wynosi zatem 2.211Ω Rezystancja dla zwarć fazowych z ziemią RE(Z3): Podobnie do nastawienia R(Z3), górne i dolne ograniczenie jest określone przez minimalnie wymagany zasięg i symetrię. W tym zastosowaniu należy nastawić zasięg RE(Z3) taki sam jak R(Z3) na Ω Opóźnienie T3: To nastawienie zostało już zastosowane w rozdziale 10.3 i pokazane tutaj ponownie wraz ze wszystkimi nastawieniami strefy 3. Przyjęto nastawienie 0.50 s. Rysunek 36 Nastawienia dla strefy Z Tryb działania strefy Z5: Strefa Z5 służy jako bezkierunkowy ostateczny stopień rezerwowy (patrz tabela 1). Dlatego nastawić ją jako strefę bezkierunkową Rezystancja dla zwarć międzyfazowych R(Z5): Nastawienia rezystancji dla rezerwowego zabezpieczenia ze strefami zabezpieczenia odległościowego są określone prze dolne i górne ograniczenie. Dolne ograniczenie jest minimalną rezystancją zwarcia (rezystancja łuku), która musi być objęta. Górne ograniczenie opiera się na odpowiednim nastawieniu zasięgu X. Należy zauważyć, że zwarcia wysokooporowe (nie zwarcia łukowe), inne podparcia zwarcia do tyłu powodują silne skrócenie zasięgu. Ponieważ brak jest szczegółowych danych, to wymagana rezystancja łuku jest obliczana dla napięcia łuku (5m) i 50% znamionowego prądu lub 500 A strony pierwotnej Strefa Z4 Rysunek 35 Nastawienia dla strefy Z Tryb działania strefy Z4: Strefa Z4 nie jest stosowana (patrz tabela 1). Dlatego należy ją nastawić działanie jako nieaktywne. Inactive. Dalsze nastawienia w tym bloku nie mają znaczenia i dlatego nie będą tu omówione. Nastawienie to zatem zapewnia wykrywanie zakłócenia w strefie 5, jeśli napięcie łuku, jak obliczono w rozdziale 11.1, odnosi się do odstępu między przewodami 5m i prądu zwarcia co najmniej 500A. Górne ograniczenie jest podane przez ograniczenia symetrii zasięgu i określa, że R(Z5)<6 razy X(Z5) + lub X(Z5)-. Patrząc poniżej, X(Z5) jest nastawione na Ω, a górne organicznie wynosi Ω. Wartość ta znajduje się w obszarze obciążeń (patrz parametr 1241 obliczony w rozdziale 10.1). Bezpiecznym kompromisem jest nastawienie dwa razy większe od wartości minimalnej: Przyjęto nastawienie Ω Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays

26 1343 X(Z5)+, Reaktancja dla kierunku do przodu: Zgodne z wymaganiem stopniowania w tabeli 1: Zastosowano nastawienie Ω RE(Z5), Rezystancja dla zwarć fazowych z ziemią: Podobnie jak dla nastawy R(Z5), górne oraz dolne ograniczenia są określone przez minimalny wymagany zasięg symetrii. W tym przykładzie należy nastawić zasięg RE(Z5) na wartość taką samą jak R(Z5). Przyjęto nastawę Ω Opóźnienie T5: Tę nastawę zastosowano już w rozdziale 10.3 i pokazano tu ponownie wraz ze wszystkimi nastawami strefy 5. Przyjęto nastawienie 0.75s X(Z5)-, reaktancja w kierunku do tyłu: Dla bezkierunkowej strefy Z5 można przyjąć następujące wymaganie symetrii, jeśli nie określono innych warunków: 0.5*X(Z5)+<X(Z5)-<2*X(Z5)+ W tym przypadku dolne ograniczenie powoduje: X(Z5)- = 0.5*X(Z5)+ X(Z5)- = 0.5* X(Z5) Ω (sec.) Przyjęto nastawienie zasięgu 8.891Ω 2006 Wyłączenie przy kołysaniach mocy: Przy silnych kołysaniach mocy i wypadnięciu z synchronizmu należy dokonać selektywnego wyłączenia w systemie, w celu uzyskania stabilnych podsystemów. W tym przykładzie przekaźnik nie jest instalowany na takich połączeniach międzysystemowych, dlatego nie jest wymagane wyłączenie przy utracie synchronizmu. Wybrano nastawienie NO Opóźnienie wyłączania po blokowaniu kołysań mocy: Jeżeli podczas kołysań mocy, wykrywanych przez zabezpieczenie, nastąpi zewnętrzna operacja łączeniowa, pojawia się skokowa zmiana mierzonej impedancji kołysania. Ten skok może spowodować skasowanie pobudzenia funkcji kołysań mocy. Dla uniknięcia wyłączenia, jeśli ta impedancja znajduje się w chronionych strefach, nastawiono zwłokę czasową na 0.08 s, aby umożliwić niezawodne ponowne pobudzenie pomiaru kołysania mocy. 13. Telezabezpieczenie dla odległościowego zabezpieczenia grupa nastaw A 12 Kołysanie mocy grupa nastaw A Rysunek 38 Nastawienia telezabezpieczenia dla zabezpieczenia odległościowego Rysunek 37 Nastawienia dla Kołysań mocy 2002 Tryb działania funkcji Kołysania mocy: W przypadku kołysań mocy należy zapobiegać wyłączeniu przez zabezpieczenie odległościowe, wywołane pomiarem impedancji kołysania. Dlatego przyjęto nastawienie all zones blocked Telezabezpieczenie dla zabezpieczenia odległościowego jest: W tym zastosowaniu jest uaktywnione (ON) 2102 Typ linii: Linia posiada dwa końce (two terminal line). 2103A Czas wydłużenia wysyłania sygnału: W przypadku sekwencyjnego działania na dwóch końcach linii lub bardzo podobnego działania na jednym końcu, koniec, który powoduje wyłączenie jako pierwszy może ulec skasowaniu i przerwać przesył sygnału nadawczego, zanim opóźniony koniec będzie gotowy do działania. Czas wydłużenia nadawanego sygnału zapewnia, że sygnał wyłączający zostanie skasowany dopiero, gdy zdalny koniec miał wystarczający czas pobudzenia. 26 Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays 2005

27 Na rysunku 39 należy uwzględnić opóźnione pobudzenie zabezpieczenia na zdalnym końcu po otwarciu lokalnego wyłącznika, aby zapewnić, że otrzymany sygnał nie zostanie zbyt wcześnie skasowany. Czas transmisji sygnału pomija się, ponieważ jest on doliczony do marginesu bezpieczeństwa. Czasy pokazane na rysunku dotyczą tego przykładu, dlatego przyjęto nastawienie 0,05 s. 2109A Blokowanie przebiegów przejściowych: Czas trwania zewnętrznego zwarcia: Blokowanie przebiegów przejściowych, określane jako ochrona przed odwróceniem prądu jest wymagane w układzie POTT, jeśli występują równoległe tory. Podczas wyłączania zwarcia w linii równoległej, prąd zwarcia może ulec odwróceniu w zabezpieczanym torze. Dla uniknięcia działania układu POTT w tych warunkach stosuje się czasy blokowania przebiegów przejściowych. W celu zapewnienia, że blokowanie przebiegów przejściowych jest uaktywnianie tylko przy zewnętrznych zwarciach odliczanie tego czasu rozpoczyna się dopiero po wykryciu zwarcia do tyłu, przez ten czas, który nastawia się na 80% najkrótszego czasu wyłączania zwarć w torze równoległym (wliczając czas działania). Przyjęto nastawienie 0.04 s. 2110A Blokowanie przebiegów przejściowych po zewnętrznym zwarciu: Po wyłączeniu zewnętrznego zwarcia należy podtrzymać warunek blokowania przebiegów przejściowych aż do chwili, gdy oba końce niezawodnie wykryją nowy warunek zwarcia. W tym celu należy uwzględnić (nowy) czas pobudzenia zabezpieczenia i czas opóźnienia kanału transmisji Przyjęto nastawienie 0.05 s. 14 Słabe źródło (wyłączanie/ echo) grupa nastaw A 2501 Funkcja Słabego źródła (Wpływ słabego końca): Przy stosowaniu układu telezabezpieczenia POTT można użyć funkcji słabego źródła do szybkiego wyłączenia na obu końcach linii nawet, jeśli jeden koniec posiada słabe zasilanie lub jego brak. Funkcja słabego źródła musi być uaktywniona na końcu, gdzie może wystąpić takie zjawisko. Jeżeli zapewnione jest przez cały czas silne zasilanie, to funkcję tę można odstawić. Rysunek 39 Wykres czasowy przedłużenia czasu sygnału wysyłanego Rysunek 40 Nastawienia dla słabego źródła Funkcja ta może być także użyta albo jedynie do wysłania echa z powrotem do silnego źródła, tak, aby mogła wyłączyć w układzie POTT, lub zarówno do wyłączenia na końcu słabego źródła jak i wysłania echa. W tej aplikacji używa się Echo and Trip. 2502A Opóźnienie dla wyłączenia/echa po otrzymaniu sygnału: Ponieważ kanał komunikacyjny może wytworzyć fałszywy sygnał (niepożądany odbiór), dla bezpieczeństwa wprowadza się niewielkie opóźnienie. Dopiero, gdy sygnał odbiorczy występuje przez ten czas, funkcja słabego źródła będzie działać. W przypadku otwarcia trzech biegunów wyłącznika, czas ten jest pomijany i echo zostaje natychmiast wysłane. Dla tej aplikacji przyjęto nastawienie 0.04 s. 2503A Czas wydłużenia wyłączenia/impulsu echa: Dla zapewnienia bezpiecznego przesyłania sygnału echa należy określić jego minimalną długość. Z drugiej strony zaś, trwały sygnał echa nie jest pożądany. Dlatego echo jest wysyłane jako impuls o ustalonej długości. Jeżeli wyłączenie jest również stosowane, to ten czas także określa długość wewnętrznego sygnału wyłączenia (patrz także parametr 240A w Rozdziale 7.3). Dla tej aplikacji odpowiednie jest standardowe nastawienie 0,05 s. Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays

28 2504A Czas Blokowania Echa: Jeżeli echo słabego źródła wykorzystano na obu końcach linii, to należy uniknąć, aby sygnał otrzymanego echa był ponownie wysyłany jako echo w ciągłym strumieniu sygnałów echa. W tym celu, powyższy czas blokowania nastawia się tak, aby zapobiegał nowemu działaniu przy słabym źródle przed jego upływem. Bezpiecznym nastawieniem tego członu czasowego jest czas wymagany dla przesłania sygnału z jednego końca do drugiego i ponownie z powrotem (dwukrotny czas opóźnienia kanału) plus margines bezpieczeństwa 10 ms. W tym zastosowaniu założono najniekorzystniejszy czas opóźnienia kanału 20 ms, dlatego odpowiednie jest nastawienie 0.05 s Spadek napięcia (faza-ziemia): Sygnał wyłączenia przy słabym źródle (selektywny fazowo) jest kontrolowany przez próg spadku napięcia. Na końcu słabego źródła impedancja źródła jest bardzo duża, dlatego podczas zwarć w chronionej linii, mierzone są niewielkie napięcia. Jeżeli ten próg zostanie nastawiony znacznie poniżej minimalnego roboczego napięcia fazowego, to wyłączanie przy słabym źródle będzie niezawodne i selektywne fazowo. Symulacje i praktyczne doświadczenia wykazały, że nastawienie 50% znamionowego napięcia fazowego daje dobre wyniki. Dlatego przyjęto standardowe nastawienie 25 V Logika Echa: Funkcja Odległościowa i ziemnozwarciowa na wspólnym kanale: Jeżeli zabezpieczenie odległościowe i kierunkowe zabezpieczenie ziemnozwarciowe zastosowano jednocześnie z telezabezpieczeniem (odległościowe z POTT i ziemnozwarciowe z kierunkowym porównaniem), to sygnały można skierować przez jeden wspólny kanał lub przez dwa oddzielne kanały w systemie komunikacji. Słabe źródło i logikę echa należy odpowiednio nastawić dla zapewnienia właściwej reakcji. W tym zastosowaniu użyto dwa oddzielne kanały, dlatego nastawieniem jest NO. 15. Rezerwowe zabezpieczenie nadprądowe Grupa Nastaw A 15.1 Informacje ogólne 2601 Tryb działania: Zabezpieczenie odległościowe jest bardziej selektywne i czułe od zabezpieczenia nadprądowego. Dlatego, zabezpieczenie nadprądowe jest wymagane tylko wtedy, gdy zabezpieczenie odległościowe zostanie zablokowane przez zanik napięcia pomiarowego (tryb awaryjny). Stąd tryb działania nastawia się na ON: only active with loss of VT sec.cir Opóźnienie wyłączania po Załączeniu na Zwarcie: Po wykryciu załączenia linii zostaje uaktywniona funkcja SOTF (zabezpieczenie od Załączenia na Zwarcie) (patrz parametry 1132A i 1134 w Rozdziale 9.2). Rezerwowe stopnie nadprądowe można także użyć do wyłączania w takiej sytuacji.. Ten człon czasowy nastawia opóźnienie czasowe dla wyłączenia SOTF przez rezerwowe zabezpieczenie nadprądowe. W tej aplikacji działanie SOTF przez rezerwowe zabezpieczenie nadprądowe nie jest zastosowane, dlatego nastawa tego członu czasowego nie ma znaczenia; należy pozostawić standardową wartość 0.00s Stopień I>> Rysunek 42 Nastawienia stopnia I>>, rezerwowe zabezpieczenie nadprądowe 2610 Pobudzenie stopnia I ph >>: Ten wysoko nastawiony stopień jest wymagany do wyłączania przy pojedynczym stopniowaniu czasu. Dlatego powinien mieć zasięg równoważny nastawie Strefy 2. To nastawienie powinno, zatem być równe maksymalnemu prądowi trójfazowego zwarcia na końcu zasięgu Strefy 2. W oparciu o imedancje źródła i linii można obliczyć maksymalny prąd zwarcia na końcu Strefy 2: Rysunek 41 Ogólne nastawienia rezerwowego zabezpieczenia nadprądowego przy Z tot = suma minimalnych impedancji źródła i linii dla składowej zgodnej aż do końca zasięgu Strefy 2 (ponieważ tylko wielkości prądu są obliczane, znaczenie ma tylko moduł impedancji). 28 Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays 2005

29 Maksymalny prąd zwarcia trójfazowego na końcu Strefy 2 wynosi zatem: Jako wartość wtórna nastawy dla I>> przyjęto 6,64 A Opóźnienie czasowe TI ph >>: Ten wysoko nastawiony stopień jest wymagany do wyłączenia przy stopniowaniu czasu z pojedynczym krokiem. Dlatego należy nastawić 0.25 s, co stanowi jeden stopień czasowy (patrz Rysunek 25) Pobudzenie 3I 0 >>: Ten wysoko nastawiony stopień jest wymagany do wyłączenia zwarć doziemnych z pojedynczym stopniem czasowym. Dlatego powinien mieć zasięg równoważny nastawieniu Strefy 2. To nastawienie powinno być zatem równe maksymalnemu prądowi zwarcia jednofazowego na końcu Strefy 2. W oparciu o impedancje źródła i linii, można obliczyć maksymalny prąd zwarcia na końcu Strefy 2: Z tot =1/3 sumy minimalnej impedancji źródła i linii dla składowych zgodnej, przeciwnej i zerowej aż na końcu Strefy 2 (ponieważ obliczane są tylko wartości prądu, to znaczenie ma tylko moduł impedancji). Dla wartości prądu zwarcia trójfazowego użytego w nastawie 2610 obliczono całkowitą impedancję dla składowej zgodnej. Ponieważ impedancja dla składowej przeciwnej równa się impedancji dla składowej zgodnej, to Z tot dla tej nastawy, można obliczyć następująco: Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays

30 Maksymalny prąd zwarcia jednofazowego na końcu Strefy 2 wynosi więc: Jako wartość wtórna nastawienie 3I 0 >> wynosi 3.50 A Zwłoka czasowa T3I 0 >>: Ten wysoko nastawiony stopień jest wymagany do wyłączania przy stopniowaniu czasów z pojedynczym krokiem. Dlatego należy nastawić 0.25 s, co stanowi jeden stopień czasowy (patrz Rysunek 25) Bezzwłoczne wyłączenie przez telezabezpieczenie/wejście binarne: Rezerwowe zabezpieczenie nadprądowe jest aktywne tylko wtedy, gdy zabezpieczenie odległościowe zostało zablokowane z powodu zaniku napięcia w obwodach wtórnych przekładników napięciowych (nastawa 2601 w Rozdziale 15.1). Jeżeli w tych warunkach zostanie odebrany sygnał telezabezpieczenia ze zdalnego końca, to może nastąpić przyspieszenie wyłączenia przez zabezpieczenie nadprądowe. Rozwiązanie to można bezpiecznie zastosować dla tego stopnia, ponieważ jego zasięg jest mniejszy od nastawy Z1B. Dlatego należy nastawić YES. Należy zauważyć, że dla działania tej funkcji, konieczne jest przyporządkowanie funkcji wejścia binarnego 7110>O/C InstTRIP równolegle do odbiorczego wejścia binarnego telezabezpieczenia w zabezpieczeniu odległościowym Bezzwłoczne wyłączenie po Załączeniu na Zwarcie: Funkcja ta nie jest stosowana (nastawa 2680 w Rozdziale 15.1). Dlatego należy nastawić NO Stopień I> Jako wartość wtórną zastosowano nastawę dla I> 1,74 A Opóźnienie czasowe TI ph >: Ten stopień ma wyłączać z tą samą zwłoką czasową jak Strefa 5, to jest z trzema stopniami czasowymi. Dlatego należy nastawić 0.75 s, co stanowi trzy stopnie czasowe (patrz Rysunek 25) Pobudzenie 3I 0 >: Ten stopień służy do wyłączania ze zwłoką czasową jak w Strefie 5. Powinien wyłączać zwarcia doziemne z podobną czułością jak Strefa 5. Dlatego przy najsłabszym zasilaniu, zgodnie z Tabelą 2, prąd zwarcia doziemnego na końcu Strefy 5 będzie posiadał wartość skuteczną: Jako wartość wtórna zastosowana nastawa dla 3I 0 > wynosi, zatem 0.55 A Zwłoka czasowa T3I 0 >>: Ten wysoko nastawiony stopień służy do wyłączania z trzema stopniami czasowymi. Dlatego należy nastawić 0.75 s, co równa się trzem stopniom czasowym (patrz Rysunek 25) Bezzwłoczne wyłączenie przez telezabezpieczenie/wejście binarne: Dla tego celu służy stopień I>>, patrz nastawa 2614 w Rozdziale Dlatego należy nastawić NO dla tego stopnia Bezzwłoczne wyłączenie po Załączeniu na Zwarcie: Ta funkcja nie jest stosowana (patrz nastawa 2680 w Rozdziale 15.1). Dlatego nastawia się NO. Rysunek 43 Nastawienia stopnia I>, rezerwowe zabezpieczenie nadprądowe 2620 Pobudzenie I ph >: Ten stopień jest wymagany do wyłączania ze zwłoką czasową równą Strefie 5. Może on nie pobudzić się wskutek obciążenia (dopuszczalne przeciążenie). Dopuszczalne przeciążenie jest dwa razy większe od pełnego obciążenia. Stąd: 30 Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays 2005

31 15.4 Stopień zależny 2670 Bezzwłoczne wyłączenie przez telezabezpieczenie/wejście binarne: Do tego celu służy stopień I>>, patrz opis nastawy 2614 w Rozdziale Dla tego stopnia nastawiono NO Bezzwłoczne wyłączenie po Załączeniu na Zwarcie: Ta funkcja nie jest stosowana (patrz nastawa 2680 w Rozdziale 15.1). Dlatego nastawia się NO. Rysunek 44 Nastawienia stopnia zależnego, rezerwowe zabezpieczenie nadprądowe 15.5 Stopień ISTUB (zabezpieczenie węzła) 2640 Pobudzenie I p >: Koordynację zależnego stopniowanego zabezpieczenia nadprądowego można wykonać efektywnie dla uzyskania szybkości, czułości i selektywności zabezpieczenia. W tej aplikacji nie jest używany stopień zależny, dlatego nastawą jest nieskończoność, A Skala czasu TI p : Ponieważ nastawa parametru 2640 wynosi nieskończoność ( ), to nastawa ta nie ma zastosowania i należy pozostawić jej standardową wartość 0.50s Dodatkowa zwłoka czasowa TI p : Stopień ten można także wykorzystać jako następny stopień o niezależnej zwłoce czasowej poprzez właściwe użycie powyższej nastawy. Ponieważ nastawa parametru 2640 wynosi nieskończoność ( ), to ta nastawa nie ma zastosowania i należy pozostawić jej standardową wartość 0.00 s Pobudzenie 3I op : Koordynację zależnego stopniowanego zabezpieczenia nadprądowego można wykonać efektywnie dla uzyskania szybkości, czułości i selektywności zabezpieczenia. W tej aplikacji nie jest używany stopień zależny, dlatego nastawą jest nieskończoność, A Skala czasu T 3I 0p : Ponieważ nastawa parametru 2640 wynosi nieskończoność ( ), to ta nastawa nie ma zastosowania i należy pozostawić jej standardową wartość 0.50 s Dodatkowa zwłoka czasowa T3I 0p : Stopień ten można także wykorzystać jako następny stopień o niezależnej zwłoce czasowej poprzez właściwe użycie powyższej nastawy. Ponieważ nastawa parametru 2640 wynosi nieskończoność ( ), to ta nastawa nie ma zastosowania i należy pozostawić jej standardową wartość 0.00 s Charakterystyka IEC: Podczas konfiguracji zabezpieczenia (Rozdział 4) wybrano standardowe charakterystyki IEC w parametrze Tutaj wyboru dokonuje się z różnych charakterystyk IEC. Ponieważ stopień ten nie jest wykorzystany w tej aplikacji, to nastawienie to nie ma zastosowania i należy pozostawić wartość Normal inverse. Rysunek 45 Nastawienia stopnia ISTUB, rezerwowe zabezpieczenie nadprądowe 2630 Pobudzenie stopnia I ph >STUB: Stopień ten można użyć jako normalny stopień o charakterystyce czasowej niezależnej. Oprócz tego zapewnia on blokowanie lub odblokowanie przez wejście binarne. Dla pewnych zastosowań (np. rozdzielnia w układzie 1 ½ wyłącznika) węzeł występuje przy otwartym odłączniku linii. Przed odblokowaniem tego stopnia nadprądowego za pomocą wymienionych wejść binarnych można zapewnić szybkie selektywne wyłączanie zwarć w węźle. Dla tej aplikacji nie jest wymagane zabezpieczenie węzła, dlatego ten stopień jest odstawiony poprzez wybór nastawy prądu rozruchu w A Zwłoka czasowa TI ph STUB: Ponieważ nastawa parametru 2630 wynosi nieskończoność ( ), to nastawienie nie ma zastosowania i należy pozostawić jego standardową wartość 0.30 s Pobudzenie 3I 0 >STUB: Ten stopień można użyć jako normalny stopień o charakterystyce czasowej niezależnej. Oprócz tego zapewnia on blokowanie lub odblokowanie przez wejście binarne. Dla pewnych zastosowań (np. rozdzielnia w układzie 1 ½ wyłącznika) węzeł występuje przy otwartym odłączniku linii. Przed odblokowaniem tego stopnia nadprądowego za pomocą wymienionych wejść binarnych można zapewnić szybkie, selektywne wyłączanie zwarć w węźle. Dla tej aplikacji nie jest wymagane zabezpieczenie węzła, dlatego ten stopień jest odstawiony poprzez wybór nastawy prądu rozruchu w A Zwłoka czasowa T 3I 0 STUB: Ponieważ nastawa parametru 2632 wynosi nieskończoność ( ), to nastawienie nie ma zastosowania i należy pozostawić jego standardową wartość 2.00 s. Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays

32 2634 Bezzwłoczne wyłączanie przez telezabezpieczenie/wejście binarne: Do tego celu służy stopień I>>, patrz opis nastawy 2614 w Rozdziale Dlatego też należy nastawić NO Bezzwłoczne wyłączenie po Załączeniu na Zwarcie: Ta funkcja nie jest stosowana (patrz nastawa 2680 w Rozdziale 15.1). Dlatego nastawia się NO. To zadanie kontroli, można ustawić za pomocą parametru Ponieważ nie przyporządkowano żadnego pomocniczego styku wyłącznika, jest ono kontrolowane za pomocą prądu, nastawą current supervision Wyłącznik samoczynny przekładników napięciowych 16 Kontrola pomiaru Grupa Nastaw A 16.1 Symetria / Suma Rysunek 48 Nastawienie wyłącznika samoczynnego przekładników napięciowych, kontrola pomiarów Rysunek 46 Nastawienia Symetrii / Sumy, kontrola pomiarów 2901 Kontrola pomiarów: Tylko w wyjątkowych przypadkach kontrola pomiarów nie jest aktywna. Dlatego to nastawienie powinno być zawsze jako ON. Można użyć zaawansowane nastawy od 2902A do 2909A dla zmiany parametrów funkcji kontrolnych. Zwykle jednak można pozostawić ich standardowe wartości Zakłócenie/zanik napięcia pomiarowego 2921 Czas działania samoczynnego wyłącznika przekładników napięciowych: Jeżeli wykorzystano styk pomocniczy samoczynnego wyłącznika (przyporządkowany w macierzy we/wy), to należy podać tu czas zadziałania tego styku. Należy zauważyć że takie wejście nie jest w praktyce wymagane, ponieważ przekaźnik wykrywa wszystkie zaniki napięcia pomiarowego włącznie z zadziałaniem samoczynnego wyłącznika za pomocą pomiaru. Ten nastawiony czas spowoduje opóźnienie wszelkiego pobudzenia zabezpieczenia odległościowego, wskutek czego nie powinien być on używany. W tym zastosowaniu nie jest on również wymagany i dlatego należy pozostawić jego standardową nastawę 0 ms. 17. Ziemnozwarciowe zabezpieczenie nadprądowe Grupa Nastaw A 17.1 Informacje ogólne Rysunek 47 Nastawienia dla zaniku napięcia pomiarowego, kontrola pomiaru 2910 Kontrola Przepalenia Bezpieczników: Tylko w wyjątkowych przypadkach kontrola przepalenia bezpieczników nie jest aktywna. Dlatego to nastawienie powinno być zawsze ON. Do wykrywania zaników napięcia, można zastosować standardowe wartości nastaw Kontrola Zaniku Napięcia: W razie załączenia obwodu pierwotnego z przekładnikiem napięciowym o niesprawnym obwodzie wtórnym, zostanie pobudzony alarm 168 Fail U absent i pobudzi się tryb awaryjny. Rysunek 49 Nastawienia ogólne, Ziemnozwarciowe zabezpieczenie nadprądowe 3101 Funkcja ziemnozwarciowego zabezpieczenia nadprądowego: Do wyłączania wysokooporowych zwarć doziemnych, ta funkcja zapewnia większą czułość niż zabezpieczenie odległościowe. Ponieważ w tym przykładzie oczekuje się pojawienia wysoko oporowych zwarć doziemnych, funkcję tę należy uaktywnić przez nastawienie ON. 32 Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays 2005

33 3102 Blokowanie zabezpieczenia ziemnozwarciowego w zabezpieczeniu odległościowym Ponieważ zabezpieczenie odległościowe jest bardziej selektywne (określony zasięg strefy) niż zabezpieczenie ziemnozwarciowe i posiada lepszy wybór faz, to nastawia się je na blokowanie zabezpieczenia ziemnozwarciowego przy każdym pobudzeniu every pickup Blokowanie zabezpieczenia ziemnozwarciowego przy pobudzeniu zabezpieczenia odległościowego: Ponieważ szybkie jednofazowe wyłączenie jest wykonywane tylko w Strefie 1 i Strefie 1B przez zabezpieczenie odległościowe, to zabezpieczenie ziemnozwarciowe jest blokowane jedynie w razie pobudzenia zabezpieczenia odległościowego w Strefie Z1/Z1B Zone Z1/Z1B Blokowanie zabezpieczenia ziemnozwarciowego w czasie przerwy jednofazowej: Podczas przerwy jednofazowej może następować przepływ prądu obciążenia w obwodzie składowej zerowej. Dla uniknięcia nieprawidłowego działania zabezpieczenia ziemnozwarciowego w wyniku tego zjawiska należy je blokować. Dlatego należy nastawić jako YES. 3104A Nachylenie stabilizacji dla zwarć I phase : Przy przepływie dużych prądów podczas zwarć bez udziału ziemi, błędy przekładników prądowych (nasycenie) spowodują przepływ prądów w obwodzie neutralnym. Zabezpieczenie ziemnozwarciowe posiadające bardzo czuły próg zadziałania dla zwarć wysokooporowych może pobudzić się z powodu tego uchybowego prądu. Dla uniknięcia tego zjawiska zastosowano charakterystykę stabilizowaną, podnoszącą próg przy wyższych prądach fazowych. Charakterystykę tę pokazano na Rysunku 50. Dla większości zastosowań odpowiednia jest nastawa standardowa 10%. Rysunek 50 Stabilizacja progu pobudzenia 3I Próg 3I 0 -Min dla układów telezabezpieczenia: Dla zabezpieczenia ziemnozwarciowego z porównaniem kierunkowym, w szczególności dla funkcji echa przy słabym źródle, warunek blokowania echa lub wysyłania sygnału musi być bardziej czuły niż warunek wyłączania przez telezabezpieczenie. Ten próg określa minimalny prąd doziemny dla telezabezpieczenia i nastawia się go na 80% najczulszego wyłączającego stopnia telezabezpieczenia. Należy nastawić: Zatem przyjęto nastawienie 0.46 A Wyłączanie jednofazowe przez zabezpieczenie ziemnozwarciowe: Zabezpieczenie odległościowe nastawia się do wykrywania wszystkich zwarć łukowych w linii. Zwarcia wysokooporowe są zwykle spowodowane przez uszkodzenia mechaniczne (przerwane przewody lub uszkodzenia linii), dlatego użycie SPZ nie jest celowe. Należy zatem nastawić zwarcia doziemne tylko dla trójfazowego wyłączania poprzez przyjęcie nastawy NO Blokowanie udarów prądowych za pomocą drugiej harmonicznej: Przy załączaniu linii przyłączone transformatory i obciążenie mogą wywołać udar prądu, zawierający składową zerową. Ten udar prądu można wykryć za pomocą zawartości drugiej harmonicznej. W tym zastosowaniu blokowanie przy udarach prądowych nie jest wymagane i nie użyto go w poszczególnych stopniach. Ta nastawa nie ma tu znaczenia, dlatego można zachować jej standardową wartość 15% Maksymalny prąd eliminujący hamowanie przy udarach prądowych: W razie przepływu wielkich prądów zwarcia błędy przekładników prądowych mogą również wywołać pojawienie się drugiej harmonicznej. Dlatego blokowanie przy udarach prądowych jest odstawiane przy wzroście prądu powyżej tego progu. Jak podano dla parametru 3170 hamowanie przy udarach prądowych nie jest stosowane w tym przykładzie. Ta nastawa nie ma znaczenia, dlatego można pozostawić jej standardową wartość 7.50 A Bezzwłoczne działanie po załączeniu na zwarcie (SOTF): Zabezpieczenie ziemnozwarciowe może zostać uaktywnione za pomocą nastawionej zwłoki czasowej (parametr 3173) w przypadku załączenia linii (SOTF). W tym zastosowaniu tylko funkcja zabezpieczenia jest użyta do SOTF, zatem ta nastawa nie ma znaczenia. Należy pozostawić jej standardową wartość pickup and direction Zwłoka czasowa wyłączania po SOTF: Jako podano dla parametru 3172 ten czas określa zwłokę wyłączania SOTF przez zabezpieczenie ziemnozwarciowe. Ponieważ funkcja ta nie jest zastosowana, należy pozostawić jej wartość standardową 0,00 s. Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays

34 17.2 3I o >>> I 0 >> Rysunek 51 Nastawienia stopnia 3I 0 >>>, ziemnozwarciowe zabezpieczenie nadprądowe Rysunek 52 Nastawienia stopnia 3I 0 >>, ziemnozwarciowe zabezpieczenie nadprądowe 3110 Tryb działania: Ogółem dostępne są 4 stopnie, z których jeden może być zastosowany jako stopień zależny. W tej aplikacji są użyte tylko trzy stopnie, stopień 3I 0 >>> dla szybkiego kierunkowego działania (jeden stopień czasowy), stopień 3I 0 >> dla zwłocznego kierunkowego działania oraz szybkiego kierunkowego porównania, jak również stopień 3I 0 > dla bezkierunkowego rezerwowego działania. Stopień ten należy nastawić na Forward Pobudzenie 3I 0 >>>: Ten stopień musi działać z tą samą czułością jak rezerwowy (awaryjny) nadprądowy stopień 3I 0 >> (patrz nastawa 2612). Dlatego należy użyć nastawy 3.50 A. Należy zauważyć, że taki stopień jest czynny tylko przy braku pobudzenia zabezpieczenia odległościowego. Ma działanie kierunkowe (nie działa w kierunku do tyłu), podczas gdy rezerwowy stopień nadprądowy działa tylko w trybie awaryjnym, gdy zabezpieczenie odległościowe nie jest dostępne Zwłoka czasowa T3I 0 >>>: Ten stopień musi działać z opóźnieniem jednego kroku czasowego. Dlatego należy nastawić go na 0.25 s Bezzwłoczne wyłączenie przez telezabezpieczenie/wejście binarne: Stopień 3I 0 >>działać będzie z telezabezpieczeniem, dlatego nastawą jest NO Bezzwłoczne wyłączenie po Załączeniu na Zwarcie: Jak podano wyżej, tylko zabezpieczenie odległościowe działa przy załączeniu na zwarcie, dlatego należy wybrać NO Blokowanie przy udarach prądowych: Jak podano wyżej, blokowanie przy udarach prądowych nie jest stosowane, dlatego należy nastawić NO Tryb działania: W tej aplikacji są użyte tylko trzy stopnie, stopień 3I 0 >>> dla szybkiego kierunkowego działania (jeden stopień czasowy) i stopień 3I 0 >> dla zwłocznego kierunkowego działania, oraz szybkiego kierunkowego porównania, jak również stopień 3I 0 > dla bezkierunkowego rezerwowego działania. Stopień ten należy nastawić na Forward Pobudzenie stopnia 3I 0 >>: Ten stopień musi działać dla wszystkich wewnętrznych zwarć wysokooporowych; należy użyć zapasu 20%. Pobudzenie 3I 0 >> = 0.8*I 1ph min_r Pobudzenie 3I 0 >> = 0.8*729 = 583A Należy nastawić wartość wtórną 0,58 A Opóźnienie T3I 0 >>: Ten stopień musi działać z opóźnieniem dwóch kroków czasowych. Dlatego należy nastawić 0.50 s Bezzwłoczne wyłączenie przez telezabezpieczenie/wejście binarne: Stopień 3I 0 >>działać będzie z telezabezpieczeniem, dlatego nastawą jest NO Bezzwłoczne wyłączenie po załączeniu na zwarcie: Jak podano wyżej, tylko zabezpieczenie odległościowe działa przy załączeniu na zwarcie, dlatego należy wybrać NO Blokowanie przy udarach prądowych: Jak podano wyżej, blokowanie przy udarach prądowych nie jest stosowane, dlatego należy nastawić NO. 34 Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays 2005

35 17.4 3I 0 > 17.5 Zabezpieczenie 3I 0 o charakterystyce zależnej Rysunek 53 Nastawienia stopnia 3I 0 >, ziemnozwarciowe zabezpieczenie nadprądowe 3130 Tryb działania: W tym zastosowaniu są użyte tylko 3 stopnie, z których jeden może być zastosowany jako stopień zależny. W tej aplikacji są użyte tylko trzy stopnie, stopień 3I 0 >>> dla szybkiego kierunkowego działania (jeden stopień czasowy) i stopień 3I 0 >> dla zwłocznego kierunkowego działania, oraz szybkiego kierunkowego porównania, jak również stopień 3I 0 > dla bezkierunkowego rezerwowego działania. Dlatego ten stopień należy nastawić na Forward Pobudzenie 3I 0 >: Ten stopień musi działać dla wszystkich wewnętrznych wysokooporowych zwarć, tak samo jak 3I 0 >>, lecz bezkierunkowo i z dłuższa, zwłoką czasową. Dlatego należy nastawić 0.58A wartości wtórnej Opóźnienie T3I 0 >: Ten stopień musi działać z opóźnieniem trzech kroków czasowych. Dlatego należy nastawić 1.00s Bezzwłoczne wyłączenie przez telezabezpieczenie/wejście binarne: Stopień 3I 0 >> działa z telezabezpieczeniem, dlatego nastawą jest NO Bezzwłoczne wyłączenie po załączeniu na zwarcie: Jak podano wyżej tylko zabezpieczenie odległościowe działa przy załączeniu na zwarcie, dlatego należy wybrać NO Blokowanie przy udarach prądowych: Jak podano wyżej blokowanie przy udarach prądowych nie jest stosowane, dlatego należy nastawić NO. Rysunek 54 Nastawienia stopnia zależnego 3I 0, ziemnozwarciowe zabezpieczenie nadprądowe 3140 Tryb działania: Ten stopień nie jest wymagany, więc należy go odstawić - Inactive Ponieważ ten stopień jest odstawiony, to nastawy 3141 do 3151 nie mają zastosowania i należy pozostawić standardowe wartości Kierunek Rysunek 55 Nastawienia kierunku, ziemnozwarciowe zabezpieczenie nadprądowe 3160 Polaryzacja: Ponieważ oba zastosowane stopnie zabezpieczenia ziemnozwarciowego nadprądowego są kierunkowe (do przodu), to należy dokładnie rozważyć wybór sygnału polaryzującego. Jeżeli w miejscu zainstalowania zabezpieczenia występuje zasilanie zarówno składową zerową i jak przeciwną, to polaryzacja with U0 + IY or U2 daje doskonałe wyniki. Prąd doziemny z uzwojenia transformatora połączonego w gwiazdę z uziemionym punktem jest włączany tylko wtedy, gdy czwarte wejście prądowe przekaźnika zostało przyłączone. W tym zastosowaniu to wejście prądowe mierzy resztkowy prąd zabezpieczanej linii (parametr 220 w rozdziale 7.1). Dlatego użyto składową zerową lub przeciwną napięcia jako sygnał polaryzujący przy tej nastawie. Ten wybór jest automatyczny (większa z dwóch wartości jest wybierana indywidualnie podczas każdego zwarcia). Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays

36 3162A ALPHA, dolny kąt dla kierunku: do przodu : Standardowe granice kierunku zostały zoptymalizowane dla zwarć wysokooporowych i są pozostawione bez zmiany, A BETA, górny kąt dla kierunku: do przodu : Standardowe granice kierunku zostały zoptymalizowane dla zwarć wysokooporowych i zostały pozostawione bez zmiany, Minimalne napięcie składowej zerowej 3U o dla polaryzacji: Napięcie składowej zerowej jest jedną z wartości dla polaryzacji kierunkowej. W warunkach wysokiej rezystancji zwarcia napięcie to może okazać się bardzo małe. Dla nastawienia jest ono obliczone z minimalnego prądu zwarcia jednofazowego przy wysokiej rezystancji zwarcia lub najmniejszej impedancji składowej zerowej źródła (zawiera ona margines bezpieczeństwa, ponieważ te dwa warunki nie są zbieżne): 3169 Próg przepływu mocy w kierunku do przodu: To nastawienie dotyczy tylko wyznaczania kierunku w oparciu o moc składowej zerowej. W tym zastosowaniu nie ma ono znaczenia i pozostawiono jego standardową wartość 0.3VA. 18. Telezabezpieczenie dla ziemnozwarciowego zabezpieczenia nadprądowego - grupa nastaw A Rysunek 56 Nastawienia telezabezpieczenie dla ziemnozwarciowego zabezpieczenia nadprądowego. Po stronie górnej wartość ta wynosi: Należy zastosować nastawienie 3.8 V Minimalne napięcie polaryzacji składowej przeciwnej 3U 2 : Chociaż podobne obliczenie jak wykonane dla parametru 3164 daje mniejszą wartość (50%), nie jest ono zastosowane, ponieważ nastawiono automatyczny wybór większego z dwóch napięć (parametr 3160). Użyta tu nastawa jest, zatem taka sama jak dla napięcia składowej zerowej. Dlatego należy przyjąć nastawienie 3.8 V 3167 Minimalny prąd polaryzacji składowej przeciwnej 3I 2 : Należy przyjąć minimalny prąd składowej przeciwnej przepływający przy zwarciach wysokooporowych z zapasem 20%. Należy przyjąć nastawienie 0.58 A 3168 Kąt kompensacji PHI dla S r : To nastawienie odnosi się tylko dla określania kierunku opartego na mocy składowej zerowej. W tym zastosowaniu nie ma ono znaczenia i jest zachowana jego wartość standardowa Telezabezpieczenie dla ziemnozwarciowego zabezpieczenia nadprądowego: W tym zastosowaniu wymagane jest telezabezpieczenie i przyjęto Directional Comparison Pickup, patrz parametr 132 w rozdziale 4. Tę funkcję uaktywnia się przez nastawienie ON Konfiguracja linii: Linia posiada dwa końce - two terminal line. 3203A Czas wydłużenia wysyłanego sygnału: Ponieważ dla telezabezpieczenia ziemno - zwarciowego wykorzystano ten sam rodzaj komunikacji z tym samym opóźnieniem kanału, to obowiązują te same zasady nastawiania jak dla parametru 2103A w rozdziale 13. Dlatego w tym rozdziale użyto nastawienia 0.05 s. 3209A Blokada przy przebiegach przejściowych: Czas trwania zewnętrznego zwarcia: Ponieważ dla telezabezpieczenia ziemnozwarciowego wykorzystano ten sam rodzaj komunikacji, z tym samym opóźnieniem kanału, to obowiązują te same zasady nastawiania jak dla parametru 2109A w rozdziale 13. Dlatego w tym rozdziale użyto nastawienia 0.04 s. 3210A Blokada przy przebiegach przejściowy: czas blokady po zewnętrznym zwarciu: Ponieważ dla telezabezpieczenia ziemnozwarciowego wykorzystano ten sam rodzaj komunikacji, z tym samym opóźnieniem kanału, to obowiązują te same zasady nastawiania jak dla parametru 2110A w rozdziale 13. Dlatego w tym rozdziale użyto nastawienia 0.05 s. 36 Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays 2005

37 19. SPZ grupa nastaw A 19.1 Informacje główne Rysunek 57 Ogólne nastawienia, SPZ 3401 Funkcja SPZ: W tej aplikacji wymagana jest funkcja SPZ, należy przyjąć nastawy 1 Cycle oraz with Trip and Action Time, patrz parametry 133 i 134 w rozdziale 4. Te funkcję uaktywnia się przez nastawienie ON Sprawdzenie gotowości wyłącznika przy pierwszym wyłączeniu: Przed ponownym załączeniem wyłącznika należy sprawdzić jego stan. Można to wykonać przed rozpoczęciem cyklu ponownego załączenia (przed/w czasie inicjacji) lub przed wysłaniem rozkazu ponownego załączenia. W tym zastosowaniu stan wyłącznika jest sprawdzany przed wysłaniem rozkazu załączenia przez układ SPZ, dlatego nastawa musi być NO Czas Reclaim po udanym cyklu SPZ: W razie danego cyklu SPZ układ musi wrócić do normalnego stanu, w którym występował przed pierwszym zwarciem. Nastawiony czas jest obliczany przy każdym rozkazie ponownego załączenia i musi uwzględniać warunki systemu (również należy uwzględnić czas regeneracji wyłącznika). Przyjęto nastawienie 3.00 s Czas blokowania SPZ po ręcznym załączeniu: Jeżeli przyporządkowano wejście binarne ręcznego załączenia, to SPZ należy blokować przez nastawiony czas po ręcznym załączeniu, aby uniknąć SPZ przy załączaniu na zwarcie. W tym zastosowaniu binarne wejście ręcznego załączenia nie jest przyporządkowane, załączenie na zwarcie jest wykrywane przez przepływ prądu i SPZ nie jest w tym przypadku inicjowane. To nastawienie nie ma tu zastosowania, ponieważ binarne wejście ręcznego załączenia nie zostało przyporządkowane. Przyjęto standardowe nastawienie 1.00 s Wykrywanie zwarć rozwijających się: Jeżeli w czasie przerwy jednofazowego SPZ zostanie wykryte następne zwarcie (zwarcie rozwijające się), to funkcja SPZ może zareagować na to w określony sposób. Wykrycie zwarcia rozwijającego się w tej aplikacji zostanie wykonane przez wysłanie następnego (nowego) rozkazu wyłączenia do funkcji SPZ. Dlatego należy nastawić with Trip Rozwijające się zwarcie (w czasie przerwy): Nastawia się tu reakcję na rozwijające się zwarcie w czasie przerwy jednofazowego SPZ. W tej aplikacji jest ona nastawiona na starts 3pole AR-cycle SPZ czas kontroli sygnału inicjacji: Jeżeli sygnał startu SPZ (wyłączenie przez zabezpieczenie) nie ulega skasowaniu po odpowiednim czasie (czas działania wyłącznika plus czas kasowania zabezpieczenia), to problem tkwi albo w wyłączniku (awaria wyłącznika) lub zabezpieczenie jest pobudzone i cykl SPZ nie może zostać uruchomiony. W tym parametrze nastawia się maksymalny czas inicjowania sygnału. Jeżeli trwa on dłużej, to cykl SPZ nie rozpocznie się i zostaje nastawiony warunek definitywnego wyłączenia. Należy przyjąć nastawienie równe dwukrotnemu czasowi działania wyłącznika plus czas kasowania zabezpieczenia, to jest 0.20 s Czas kontroli wyłącznika: Ponieważ stan gotowości wyłącznika będzie sprawdzany przed wysłaniem rozkazu wyłączenia, to należy przyjąć graniczny czas podczas którego wyłącznik musi osiągnąć stan gotowości. Jeżeli czas ten jest dłuższy, to zostaje nastawiony stan definitywnego wyłączenia i SPZ nie odbywa się. Ten graniczny czas przyjęto tutaj jako 3.00 s Opóźnienie wysyłania rozkazu zdalnego załączenia: Funkcję SPZ można użyć do wysyłania rozkazu załączenia do zdalnego końca linii przez kanały komunikacji. Tutaj nie jest to zastosowane, dlatego pozostawiono wartość standardową tego czasu równą s. 3411A Wydłużenie maksymalnego czasu przerwy: Funkcję SPZ można stosować do oczekiwania na odblokowanie przez sprawdzenie synchronizmu lub stanu wyłącznika przed odblokowaniem rozkazu załączenia. W tym przypadku nastawia się maksymalne wydłużenie czasu przerwy w trakcie oczekiwania na warunki odblokowania. W praktyce ograniczenie to jest krótsze od jednej minuty. W tym zastosowaniu przyjęto 10 s. Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays

38 19.2 Pierwszy cykl SPZ 19.3 Trójfazowe wyłączenie/ sprawdzenie wyłączonej linii/ skrócony czas przerwy beznapięciowej Rysunek 58 Nastawienia pierwszego cyklu SPZ 3450 Start SPZ umożliwiony w tym cyklu: Ponieważ jest to jedyny cykl SPZ który zastosowano, to rozruch musi być zezwolony w tym cyklu. Należy nastawić ten parametr na YES Czas Action time : Jak wskazano za pomocą parametru 134 w rozdziale 4 czas action służy do rozróżniania zwarć wyłączonych bez opóźnienia przez główne zabezpieczenie lub zwarć wyłączonych wskutek działania rezerwowego zabezpieczenia przy zewnętrznym zwarciu. Czas action należy nastawić poniżej obliczonego kroku czasu koordynacji (0.25 s). Musi być on dłuży od najpowolniejszego działania telezabezpieczenia (60 ms). Przyjęto czas 0.20 s Czas przerwy po jednofazowym wyłączeniu: Czas przerwy musi umożliwiać zgaszenie łuku. W trakcie jednofazowego wyłączenia ten czas jest dłuższy, ponieważ łuk jest wciąż zasilany przez pojemnościowy prąd ze zdrowych faz po otwarciu jednego bieguna wyłącznika. W praktyce przyjmuje się czas 1.00 s Czas przerwy po dwufazowym wyłączeniu: Czas przerwy musi umożliwić zgaszenie łuku. W trakcie trójfazowego wyłączenia ten czas jest krótszy. W praktyce przyjmuje się czas 0.50 s Czas przerwy po zwarciu rozwijającym się: Zgodnie z nastawieniami parametru 3407 i 3408, czas przerwy trójfazowego wyłączania zostanie odliczany w przypadku zwarcia rozwijającego się. W tym przypadku można przyjąć ten sam czas jak w parametrze 3457, ponieważ ten czas jest odliczany od rozkazu wyłączenia trójfazowego z powodu zwarcia rozwijającego się od jednej do trzech faz. Dlatego należy przyjąć 0.50 s Sprawdzenie gotowości wyłącznika przed SPZ: Zgodnie z powyższym, stan wyłącznika jest sprawdzany przed wysłaniem rozkazu załączenia. Stąd nastawienie YES Żądanie sprawdzenie synchronizmu po trójfazowym SPZ: Warunek sprawdzenia synchronizmu należy sprawdzać przed wysłaniem rozkazu załączenia. Dlatego należy nastawić YES. Rysunek 59 Nastawienia: wyłączenie 3-faz. /sprawdzenie wyłączonej linii/skrócony czas przerwy, SPZ 3430 Trójfazowe wyłączenie przez SPZ: Jeżeli funkcja SPZ została zainicjowana przez sygnał jednofazowego wyłączenia, to może ona w trakcie jednofazowego cyklu SPZ wykryć, że nie są już spełnione warunki dla jednofazowego SPZ (np. z powodu dalszego wyłączenia jednofazowego w czasie przerwy lub gdy styki pomocnicze wyłącznika wskażą otwarcie więcej niż jednego bieguna, itd.). W takim przypadku funkcja SPZ może wysłać rozkaz trójfazowego wyłączenia przed wykonaniem cyklu trójfazowego SPZ lub przed określeniem definitywnego wyłączenia. Nastawa ta określa, czy funkcja SPZ spowoduje takie trójfazowe wyłączenie. W tym zastosowaniu nie użyto żadnych zewnętrznych sygnałów inicjacji. Dlatego przyjęto nastawę NO, ponieważ wewnętrzne funkcje zabezpieczenia mogą zrealizować swoje własne trójfazowe sprzężenie sygnału wyłączenia w razie potrzeby Sprawdzenie stanu wyłączenia linii lub skrócony czas przerwy: Można użyć specjalnych programów SPZ do uniknięcia wielokrotnego załączania na zwarcie dla skrócenia czasu przerwy. W tej aplikacji nie użyto tych programów, dlatego nastawiono Without. Nastawienia 3438, 3440 i 3441 nie mają znaczenia, ponieważ parametr 3431 nastawiono na Without. Należy pozostawić standardowe wartości tych nastaw. 38 Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays 2005

39 19.4 Start SPZ Przy napięciu mniejszym od 10%, linię/szyny uważa się za wyłączoną/e. Jeżeli linie równoległe mogą indukować większe napięcia w linii wyłączonej, to może być właściwe użycie wyższego nastawienia. W tym przypadku brak jest linii równoległych, dlatego przyjęto nastawienie 10%: Rysunek 60 Nastawienia dla rozruchu SPZ 3420 SPZ dla zabezpieczenia odległościowego: Zabezpieczenie odległościowe wykonywać bedzie wyłączenie jednofazowe, trójfazowe oraz start SPZ. Dlatego należy nastawić YES SPZ przy wyłączaniu słabego źródła: Wyłączenie słabego źródła wykonywać będzie wyłączenie jednej fazy, trzech faz oraz start SPZ, dlatego nastawiono YES SPZ przy ziemnozwarciowym zabezpieczeniu nadprądowym: Ziemnozwarciowe zabezpieczenie nadprądowe spowoduje trójfazowe wyłączenie i nie uruchomi SPZ, dlatego nastawiono NO SPZ dla rezerwowego zabezpieczenia nad - prądowego: Rezerwowe zabezpieczenie nadprądowe spowoduje wyłączenie i start SPZ, dlatego nastawiono YES. Należy zauważyć, że z powodu czasu action (parametr 3451 w rozdziale 19.2), tylko przyspieszone wyłączenie za pomocą telezabezpieczenia spowoduje ponowne załączenie. 20. Sprawdzenie synchronizmu napięcia grupa nastaw A 20.1 Wiadomości ogólne Rysunek 61 Ogólne nastawienia dla sprawdzenia synchronizmu i napięcia 3501 Funkcja sprawdzenia synchronizmu oraz napięcia: W tym zastosowaniu użyto sprawdzenie synchronizmu, dlatego tę funkcję należy nastawić na ON Próg napięcia dla wyłączonej linii/szyn: Jeżeli mierzone napięcie linii/szyn znajduje się poniżej tego nastawionego progu, to linię/szyny uważa się za wyłączoną/e. W tym przykładzie, napięcie międzyfazowe L3-L1 użyto do sprawdzenia synchronizmu, dlatego progi napięcia muszą opierać się na napięciu międzyfazowym. Ogólnie można stosować nastawę 10%. W tym przypadku wartość U N (110V) wynika z przekładników napięcia szyn (międzyfazowe), ponieważ prowadzi to do wyższej nastawy (bardziej rygorystycznej). Należy przyjąć nastawienie11v Próg napięcia dla załączonej linii/szyn: Jeżeli napięcie mierzonej linii/szyn jest wyższe od tego nastawionego progu, to linię/szyny uważa się za załączoną/e. W tym zastosowaniu użyto napięcia międzyfazowego L3-L1 do sprawdzenia synchronizmu, wskutek czego progi napięcia muszą dotyczyć napięcia międzyfazowego. To nastawienie musi być mniejsze (zapas bezpieczeństwa 20%) od minimalnego spodziewanego napięcia roboczego (w tym przypadku 85% znamionowego napięcia): Wartość U N w tym przypadku (400/380*110 V) jest określona przez przekładniki napięciowe linii (międzyfazowe), ponieważ prowadzi to do niższej (bardziej rygorystycznej) nastawy. Należy przyjąć nastawienie 71V Maksymalne dopuszczalne napięcie: Jeżeli mierzone napięcie linii lub szyn jest wyższe od tej nastawy, to uważa się je za zbyt wysokie napięcie robocze dla odblokowania rozkazu załączenia. To nastawienie musi być większe od najwyższego spodziewanego napięcia roboczego, które jest nadal dopuszczalne dla odblokowania rozkazu załączenia. Ogólnie zaleca się przyjęcie nastawy 110% normalnego napięcia roboczego. Na długich liniach napięcie lokalnej linii doprowadzone z drugiego końca może wzrosnąć do większej wartości w wyniku efektu Ferrantiego (normalnie skompensowane przez dławiki równoległe na linii). W tym przypadku może być wymagane wyższe nastawienie. W tym przykładzie użyjemy nastawienia 110%: Wartość dla U N w tym przypadku (110V) jest określona przez przekładniki napięcia szyn (międzyfazowe) ponieważ prowadzi to do wyższej (bardziej rygorystycznej) nastawy. Należy użyć nastawy 121 V. Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays

40 3507 Maksymalny czas trwania sprawdzenia synchronizmu: Jeżeli warunki sprawdzenia synchronizmu nie zostaną uzyskane w nastawionym czasie, to sprawdzenie synchronizmu kończy się bez odblokowania lub załączenia. Osoba, która wystawia żądanie sprawdzenia synchronizmu (inicjacja rozkazu załączenia przez operatora) oczekuje odpowiedzi od urządzenia w rozsądnym czasie. Ten czas należy nastawić na maksymalny czas, który personel od eksploatacji może zaakceptować jako czas oczekiwania na odpowiedź. Zwykle nastawia się s Czas stabilności warunku synchronizmu: Gdy nastawione warunki sprawdzenia synchronizmu są spełnione, zezwolenie można opóźnić o ten czas, aby zapewnić że ten warunek nie jest jedynie przejściowym stanem. Ogólnie, to dodatkowe sprawdzenie stabilności nie jest wymagane, zatem tę nastawę można przyjąć jako 0.00 s Wyłącznik do synchronizacji: Zintegrowane funkcje sterowania mogą również wyzwolić pomiar sprawdzenia synchronizmu. W tym celu, można wybrać w tej nastawie odpowiedni łącznik. W tym przykładzie aplikacji zintegrowane funkcje sterowania nie są użyte, dlatego wybrano przyjęto nastawę <none> Tryb działania przy SPZ: Jeżeli odblokowanie załączenia musi być możliwe w warunkach asynchronicznych (częstotliwości linii i szyn nie są takie same), to czas załączenia wyłącznika należy uwzględnić przy wyborze chwili wysyłania rozkazu załączenia. Patrz nastawa 239 w rozdziale 7.3. W tym przykładzie, należy umożliwić załączanie w warunkach asynchronicznych, dlatego należy przyjąć nastawę with consideration of CB closing time Maksymalna różnica napięć: W tej nastawie wybiera się maksymalną różnicę wielkości napięć. Jeżeli wielkości napięć linii i szyn różnią się o więcej niż to nastawienie, to funkcja sprawdzenia synchronizmu nie zezwoli na SPZ. Ponieważ sprawdzenie synchronizmu wykonuje się z użyciem napięć międzyfazowych w tym przypadku, to nastawienie musi być wyrażone na bazie napięcia międzyfazowego. Należy użyć różnicy między maksymalną a minimalną wartością roboczą dla określenia najbardziej niekorzystnego przypadku: Nastawienia dla działania przy SPZ Poniższa grupa nastaw dotyczy rozkazu załączenia pochodzących od funkcji SPZ. Należą do nich wewnętrzny SPZ, który jest bezpośrednio związany z wewnętrznym sprawdzeniem synchronizmu lub zewnętrznym SPZ, który wprowadza sygnał wyzwalający przez wejście binarne do funkcji sprawdzenia synchronizmu. Nastawa 31.5 V jest w normalnych warunkach zbyt wysoka, ponieważ załączanie przy tak dużej różnicy napięć spowodowałoby duże przebiegi przejściowe w systemie. Jeśli nie zachodzą specjalne okoliczności, takie jak bardzo długie linie ze wzrostem napięcia Ferrantiego lub bardzo słabe połączenia międzysystemowe bez kompensacji napięcia (np. przełączniki zaczepów), to należy przyjąć górną granice około 20% znamionowego napięcia: Rysunek 62 Nastawienia sprawdzenia synchronizmu dla wyzwalania SPZ Dlatego należy przyjąć nastawę 22 V Maksymalna różnica częstotliwości: Jeżeli różnica częstotliwości napięć linii/szyn jest mniejsza od tego nastawienia, to można użyć warunki sprawdzenia synchronizmu do załączania asynchronicznego. Warunki synchronizmu dla załączania są spełnione, gdy różnica częstotliwości jest różna od 0.01Hz. Załączanie przy dużej różnicy częstotliwości spowoduje znaczne przebiegi przejściowe w systemie. W praktyce odpowiednia jest górna granica 0.10 Hz. 40 Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays 2005

41 3513 Maksymalna różnica kątów: W warunkach synchronicznego łączenia (f diff <0.01Hz), różnica kątów między napięciami szyn i linii jest również sprawdzana. Ten kąt w warunkach synchronicznych jest stabilny i jest wywołany głównie kątem przesyłu sieci. W tym przypadku przyjmuje się maksymalny kąt A Szyny pod napięciem/linia pod napięciem i kontrola synchronizmu przed SPZ: W tej aplikacji, funkcja SPZ może inicjować załączanie, gdy szyny i linia znajdują się pod napięciem. Dlatego należy nastawić YES. Sprawdzenie warunków synchronizmu będzie, zatem kontrolowane przed zezwoleniem na załączenie Sprawdzenie warunku szyny pod napięciem / linia bez napięcia przed SPZ: W tej aplikacji, funkcja SPZ może inicjować załączenie dla podania napięcia na wyłączoną linię. Dlatego należy nastawić YES Sprawdzenie warunku szyny bez napięcia / linia pod napięciem przed SPZ: W tej aplikacji, funkcja SPZ nie może zainicjować załączenia w celu podania napięcia na wyłączone szyny; dlatego należy nastawić NO Sprawdzenie warunku szyny bez napięcia/linia bez napięcia przed SPZ: W tej aplikacji, funkcja SPZ nie może zainicjować załączenia szyn i linii bez napięcia; dlatego należy nastawić NO Pominięcie jakichkolwiek sprawdzeń przed SPZ: Pominięcie sprawdzenia synchronizmu jest używane tylko podczas testowania lub odbioru. Dlatego należy nastawić NO Nastawienia dla działania przy ręcznym załączaniu i sterowaniu Poniższa grupa nastaw odnosi się do rozkazów załączenia, które są spowodowane przez wejście binarne ręcznego załączenia lub funkcji sterowania wewnętrznego/zdalnego Tryb działania przy ręcznym załączeniu: Jeżeli zezwolenie na załączenie ma być możliwe w warunkach asynchronicznych (częstotliwości linii i szyn są różne), to czas załączenia wyłącznika musi zostać uwzględniony dla wyboru chwili wysłania sygnału załączenia. Patrz nastawa 239 w rozdziale 7.3. W tym przypadku, załączanie w warunkach asynchronicznych musi być możliwe, dlatego należy zastosować nastawę: with consideration of CB closing time Maksymalna różnica napięć: Obowiązują te same uwagi jak przy załączaniu przez SPZ w parametrze Dlatego należy zastosować nastawę 22 V Maksymalna różnica częstotliwości: Obowiązują te same uwagi jak dla załączania przez SPZ w parametrze Dlatego należy zastosować nastawę 0.10 Hz Maksymalna różnica kątów: Obowiązują te same uwagi jak dla załączania przez SPZ w parametrze Dlatego należy zastosować nastawę A Sprawdzenie warunku szyny pod napięciem/linia pod napięciem i synchronizmu przed ręcznym załączeniem: W tym zastosowaniu ręczne załączenie może inicjować załączenie, gdy szyny i linia są pod napięciem. Dlatego należy nastawić YES. Powyższe warunki synchronizmu będą kontrolowane przed zezwoleniem na załączenie Sprawdzenie warunków szyny pod napięciem/linia bez napięcia przed ręcznym załączeniem: Powszechnie zezwala się na wszystkie rodzaje załączania przy ręcznym załączeniu, dlatego należy nastawić YES Sprawdzenie warunku szyny bez napięcia/linia pod napięciem przed ręcznym załączeniem: Patrz nastawa 3536; dlatego należy nastawić YES Sprawdzenie warunku szyny bez napięcia/linia bez napięcia przed ręcznym załączeniem: Patrz nastawa 3536; dlatego należy nastawić YES Pominięcie sprawdzeń przed ręcznym załączeniem: Pominięcie sprawdzenia synchronizmu jest stosowane podczas testowania lub prób. Dlatego należy nastawić NO. Rysunek 63 Nastawienia sprawdzenia synchronizmu dla ręcznego załączenia i sterowania Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays

42 21. Lokalizator zwarć grupa nastaw A 23. Ogólne (inne) nastawienia zabezpieczenia Rysunek 64 Nastawienia lokalizatora zwarć Rysunek 66 Ogólne nastawienia zabezpieczenia 3802 Wywalanie lokalizatora zwarć: Lokalizator miejsca zwarcia może dostarczyć wartościowych danych na temat zwarć chronionej linii pod warunkiem, że linie położone w stronę odbioru tworzą sieć promieniową bez zasilania. W tym przykładzie, na zdalnych szynach znajduje się zasilanie, tak, że lokalizator miejsca zwarcia jest wymagany, gdy jedynie zabezpieczenie wyłączy wewnętrzne zwarcia. Dlatego należy przyjąć nastawienie TRIP Kompensacja obciążenia: Wynik obliczeń miejsca zwarcia linii promieniowej może być niedokładny z powodu wpływu kąta obciążenia i rezystancji zwarcia. Opisano to w związku z parametrem 1307 w rozdziale Dla jednofazowych zwarć z ziemią i dla zwarć międzyfazowych bez udziału ziemi, pomiar bez kompensacji obciążenia można wykorzystać dla uzyskania lepszych wyników. Funkcja ta nie działa we wszystkich warunkach i w naszej aplikacji wymagany jest lokalizator miejsca zwarcia o wyjściu przypominającym działanie zabezpieczenia. Dlatego kompensacja obciążenia została odstawiona przed nastawianiem NO. 22. Rejestracja oscylograficzna 0610 Wyświetlanie zwarcia na wskaźnikach LED/LCD: Wskaźniki LED, obraz na wyświetlaczu ciekłokrystalicznym są aktualizowane po pobudzeniu lub podtrzymywane po wyłączeniu. W tym zastosowaniu będzie sygnalizowane ostatnie pobudzenie: Display Targets on every Pickup Wyzwalanie ekranu domyślnego: Wyświetlacz ciekłokrystaliczny podczas standardowych warunków (brak pobudzenia lub wyłączenia) można wybrać z szeregu standardowych wariantów. W tym przypadku wybrano wariant 1 za pomocą nastawy image Ustawienia synchronizacji czasu i formatu czasu Rysunek 65 Nastawienia dla rejestracji oscylograficznej 0402A Rejestracja przebiegów zmiennych: W tym zastosowaniu, zapisy muszą być wykonywane podczas wewnętrznych i zewnętrznych zwarć, nawet gdy przekaźnik nie powoduje wyłączenia. Dlatego należy nastawić Save with Pickup dla wyzwalania rejestracji przy każdym pobudzeniu przekaźnika. Za pomocą nastaw 0403A do 0415, można dopasować do wymagań użytkownika długość i konfigurację zapisu oscylograficznego. Rysunek 67 Ustawienia synchronizacji czasu i formatu czasu Na tym ekranie można wybierać nastawy synchronizacji czasu. Dostępne są różne źródła synchronizacji wewnętrznego zegara, tak jak pokazano na rysunku Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays 2005

43 25 Nastawienia interfejsu 25.1 Nastawienia szeregowego portu w PC Nastawienia te dotyczą interfejsu systemowego, jeśli on jest używany 26. Nastawienia haseł Rysunek 68 Nastawienia szeregowego portu w PC Pokazano tu szeregową konfigurację portu komputera osobistego. W tym przykładzie nie są wymagane żadne nastawienia Nastawienia adresu VD Rysunek 71 Nastawienia dla dostępu za pomocą haseł Możliwe jest stosowanie różnych poziomów dostępu za pomocą haseł jak pokazano na rysunku Nastawienia języka Rysunek 69 Nastawienia adresu VD Adresy te można pozostawić ze standardowymi wartościami Nastawienia interfejsu systemowego Rysunek 72 Nastawienia dla języka zabezpieczenia. Pokazane nastawy języka zależą od języków zainstalowanych za pomocą sterownika DIGSI danego zabezpieczenia w komputerze.. Rysunek 70 Nastawienia interfejsu systemowego Siemens PTD EA Applications for SIPROTEC Protection Relays