PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK PRZETWÓRSTWA MLECZARSKIEGO, O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ

Transkrypt

1 ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK RZETWÓRSTWA MLEZARSKIEGO, O STRUKTURZE RZEDMIOTOWEJ wersja przed recenzją (wersja robocza) z dn Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1

2 SIS TREŚI 1. TY ROGRAMU: RZEDMIOTOWY RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK RZETWÓRSTWA MLEZARSKIEGO Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK RZETWÓRSTWA MLEZARSKIEGO UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK RZETWÓRSTWA MLEZARSKIEGO OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK RZETWÓRSTWA MLEZARSKIEGO Z INNYMI ZAWODAMI ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK RZETWÓRSTWA MLEZARSKIEGO LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK RZETWÓRSTWA MLEZARSKIEGO ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW Technika w przetwórstwie spożywczym rzetwórstwo spożywcze Działalność gospodarcza w przetwórstwie spożywczym Język obcy w przetwórstwie spożywczym Technologie przetwórstwa mleczarskiego odstawy analizy żywności Gospodarka magazynowa w zakładzie przetwórstwa spożywczego rocesy produkcji wyrobów spożywczych Nadzór produkcji w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego Badanie jakości w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego raktyki zawodowe ZAŁĄZNIKI rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2

3 TY SZKOŁY: Technikum Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1. TY ROGRAMU: RZEDMIOTOWY 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr inż. Joanna Koska, mgr inż. Jadwiga Sowińska Recenzenci: Konsultanci: mgr inż. Danuta Bajor 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu technik przetwórstwa mleczarskiego opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (projekt) Rozporządzeniem w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z dnia 30 kwietnia 2007 ze zmianami. Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r. Rozporządzeniem w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002 r. z późn. zm. 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego. elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3

4 Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM W programie nauczania dla zawodu technik przetwórstwa mleczarskiego uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: chemia i matematyka, których nauka odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym oraz uwzględniono przedmiot historia i społeczeństwo, jako przedmiot uzupełniający. 7. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK RZETWÓRSTWA MLEZARSKIEGO Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu technik przetwórstwa mleczarskiego uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4

5 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu technik przetwórstwa mleczarskiego uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: matematyka, chemia, a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa. Z przedmiotu matematyka podbudową do kształcenia w zawodzie istotne są umiejętności wykonywania działań na liczbach wymiernych, stosowania obliczeń procentowych i rachunku prawdopodobieństwa oraz rozwiązywania równań, przedstawienia liczb rzeczywistych w różnych postaciach (np. ułamka zwykłego, ułamka dziesiętnego okresowego, z użyciem symboli pierwiastków, potęg). Z przedmiotu chemia podbudowę do kształcenia w zawodzie stanowią treści nauczania dotyczące substancji i ich właściwości, powietrza i innych gazów, wody i roztworów wodnych, kwasów, zasad i soli, pochodnych węglowodorów, substancji chemicznych o znaczeniu biologicznym, chemii środków czystości, chemii wspomagającej nasze zdrowie oraz chemii opakowań i odzieży. Z przedmiotu podstawy przedsiębiorczości podbudową do kształcenia w zawodzie są zagadnienia dotyczące komunikacji i podejmowania decyzji, zasad funkcjonowania gospodarki i przedsiębiorstwa, planowania własnej kariery zawodowej oraz stosowania zasad etycznych w biznesie. Z przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa istotne dla kształcenia jest przygotowanie do działania ratowniczego i nabycie umiejętności udzielania pierwszej pomocy. 8. INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK RZETWÓRSTWA MLEZARSKIEGO W ramach kwalifikacji rodukcja wyrobów spożywczych z wykorzystaniem maszyn i urządzeń (T.2.), technik przetwórstwa mleczarskiego obsługuje maszyny i urządzenia na wszystkich etapach produkcji wyrobów spożywczych. Dobiera surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów spożywczych i przygotowuje do produkcji, dobiera parametry technologiczne do produkcji wyrobów spożywczych. Użytkuje maszyny i urządzenia do przygotowania surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych oraz do produkcji wyrobów spożywczych, ich konfekcjonowania, pakowania i magazynowania, a także środki transportu wewnętrznego. Wykonuje czynności związane z procesem produkcji, magazynowaniem i ekspedycją wyrobów spożywczych. Ocenia organoleptycznie surowce, półprodukty, wyroby gotowe i dodatki do żywności. Dokumentuje przebieg pracy maszyn i urządzeń zgodnie z procedurami HA, przestrzega zasad GM i GH w procesie produkcji, magazynowania i przygotowania do wysyłki wyrobów spożywczych. Na początku okresu kształcenia ukierunkowuje się na obsługę maszyn i urządzeń związanych z produkcją wyrobów mleczarskich. W ramach kwalifikacji Organizacja i nadzorowanie produkcji wyrobów mleczarskich (T.17.), posługuje się dokumentacją technologiczną i normami w produkcji wyrobów mleczarskich. Ustala harmonogramy produkcji wyrobów mleczarskich. Dobiera środki transportu wewnętrznego w zakładach przetwórstwa mleczarskiego. Rozlicza zużycie surowców, półproduktów i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów mleczarskich. Określa wydajność produkcji wyrobów rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5

6 mleczarskich. lanuje zagospodarowanie produktów ubocznych i odpadów produkcyjnych. Monitoruje przebieg produkcji wyrobów mleczarskich pod kątem zgodności z systemami zapewnienia jakości. odejmuje działania korygujące nieprawidłowy przebieg procesów produkcji wyrobów mleczarskich. obiera do badań próbki surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich. Dobiera sprzęt i odczynniki do badania surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich. Wykonuje czynności związane z przygotowywaniem i przechowywaniem odczynników stosowanych w analizie żywności. rzeprowadza badania fizyczne, chemiczne surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich oraz interpretuje ich wyniki. Stosuje przepisy sanitarno-epidemiologiczne i ochrony środowiska dotyczące badania żywności. Dobiera maszyny i urządzenia do produkcji wyrobów mleczarskich. 9. UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK RZETWÓRSTWA MLEZARSKIEGO rzetwórstwo mleczarskie jest jedną z branż przemysłu spożywczego, która prężnie rozwija się w naszym kraju. oraz większą rolę odgrywa mechanizacja i automatyzacja produkcji wyrobów mleczarskich. rzetwórstwo mleczarskie systematycznie rozszerza zakres swojej działalności, produkując szeroką gamę asortymentową wyrobów gotowych. Do zakładów przetwórstwa mleczarskiego wkraczają nowe techniki i technologie produkcji. racodawcy poszukują wykwalifikowanej kadry technicznej, która potrafi obsługiwać nowoczesne maszyny i urządzenia oraz prowadzić produkcję wyrobów mleczarskich zgodnie z wymaganiami obowiązujących systemów jakościowych. 10. OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK RZETWÓRSTWA MLEZARSKIEGO Z INNYMI ZAWODAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Analizując podstawę programową można stwierdzić, że wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum oraz zawody kształcone jedynie na poziomie technikum, jakim jest zawód technik teleinformatyk (wspólna z zawodem technik informatyk kwalifikacja E.13. rojektowanie lokalnych sieci komputerowych i administracja sieciami). Inną grupą wspólnych efektów dotyczących obszaru zawodowego są efekty stanowiące podbudowę kształcenia w zawodach (na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum) określone kodem KZ(E.b) oraz efekty właściwe dla zawodów nauczanych jedynie na poziomie technikum określone kodem OMZ. odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum, np.: podbudowę kształcenia w zawodach technik przetwórstwa mleczarskiego i technik technologii żywności stanowi kwalifikacja T.2, właściwa dla zawodu operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego. Inną grupą wspólnych efektów dotyczących obszaru zawodowego są efekty stanowiące podbudowę kształcenia w zawodach określone kodem KZ(T.b). Z kolei efektami wspólnymi dla kwalifikacji T.16. i T.17. są efekty KZ(T.i). Kwalifikacja Symbol Zawód Elementy zawodu wspólne T.2. rodukcja wyrobów spożywczych z wykorzystaniem maszyn i urządzeń Operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego BH DG rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6

7 JOZ KS KZ(T.b) T.16. Organizacja i nadzorowanie produkcji wyrobów spożywczych Technik technologii żywności BH T.17. Organizacja i nadzorowanie produkcji wyrobów mleczarskich Technik przetwórstwa mleczarskiego DG JOZ KS OMZ KZ(T.b) KZ(T.i) 11. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK RZETWÓRSTWA MLEZARSKIEGO Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik przetwórstwa mleczarskiego powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) wytwarzania wyrobów mleczarskich; 2) obsługiwania maszyn i urządzeń stosowanych do produkcji wyrobów mleczarskich; 3) planowania procesu technologicznego produkcji wyrobów mleczarskich; 4) organizowania i nadzorowania procesu produkcji wyrobów mleczarskich; 5) oceniania jakości gotowego wyrobu mleczarskiego na podstawie przeprowadzonych badań laboratoryjnych i dokumentacji monitorującej parametry technologiczne. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik przetwórstwa mleczarskiego: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BH, DG, JOZ, KS); efekty kształcenia wspólne dla zawodów: operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego, piekarz, cukiernik, wędliniarz, technik technologii żywności, technik przetwórstwa mleczarskiego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach (KZ(T.b)); efekty wspólne dla zawodów technik technologii żywności i technik przetwórstwa mleczarskiego, (KZ(T.i)); efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie T.2. rodukcja wyrobów spożywczych z wykorzystaniem maszyn i urządzeń. efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie T.17. Organizacja i nadzorowanie produkcji wyrobów mleczarskich. Kształcenie zgodnie z opracowanym programem nauczania pozwoli na osiągnięcie wyżej wymienionych celów kształcenia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7

8 12. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK RZETWÓRSTWA MLEZARSKIEGO Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1500 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 735 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 765 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik przetwórstwa mleczarskiego minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: - na kształcenie w ramach kwalifikacji T.2. przeznaczono minimum 650 godzin. - Na kształcenie w ramach kwalifikacji T.17. przeznaczono minimum 170 godzin - na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono minimum 410 godzin. Tabela 3. lan nauczania przedmiotowego Lp. Nazwa przedmiotu Klasa I II III IV Liczba godzin w cyklu kształcenia tygodniowo Kształcenie zawodowe teoretyczne 1. Technika w przetwórstwie spożywczym rzetwórstwo spożywcze Działalności gospodarcza w przetwórstwie spożywczym 1,5 1, Język obcy w przetwórstwie spożywczym Technologie przetwórstwa mleczarskiego 2 2,5 4, odstawy analizy żywności Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe teoretyczne 6 8,5 7,5 2,5 24,5 735 Kształcenie zawodowe praktyczne* 7. Gospodarka magazynowa w zakładzie przetwórstwa spożywczego rocesy produkcji wyrobów spożywczych 2 8,5 3 13, Nadzór produkcji w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego 0,5 0, łącznie rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8

9 10. Badanie jakości w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe praktyczne 4 8,5 4,5 4,5 21,5 645 raktyki zawodowe 4** 4 tyg. 280 *zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy. **w przypadku praktyk realizowanych w wymiarze ponad 4 tygodnie. Egzamin potwierdzający pierwszą kwalifikację T.2. odbywa się pod koniec pierwszego semestru klasy trzeciej. Egzamin potwierdzający trzecią kwalifikację T.17. odbywa się pod koniec pierwszego semestru klasy czwartej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9

10 Wykaz działów programowych dla zawodu technik przetwórstwa mleczarskiego Nazwa przedmiotu Nazwa działu przedmiotowego Liczba godzin przeznaczona na dział programowy 1. Technika w przetwórstwie spożywczym 1.1. BH w zakładzie spożywczym 8 godzin 1.2. Maszyny i urządzenia 142 godziny 2. rzetwórstwo spożywcze 2.1. rzygotowanie surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do przetwórstwa spożywczego 50 godzin 2.2. Utrwalanie żywności 50 godzin 2.3. Technologie produkcji wyrobów spożywczych 170 godzin 3. Działalność gospodarcza w przetwórstwie spożywczym 3.1. odejmowanie działalności gospodarczej w przetwórstwie spożywczym 45 godzin 3.2. Funkcjonowanie zakładu przetwórstwa spożywczego 45 godzin 4. Język obcy w przetwórstwie spożywczym 4.1. Słownictwo i terminologia w przetwórstwie spożywczym 18 godzin 4.2. orozumiewanie się w zakładzie przetwórstwa spożywczego oraz na rynku pracy 12 godzin 5. Technologie przetwórstwa mleczarskiego 5.1. Surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze 10 godzin 5.2. rocesy produkcji wyrobów spożywczych 20 godzin 5.3. Operacje i procesy stosowane w przetwórstwie spożywczym 35 godzin 5.4. Systemy zapewnienia jakości w produkcji żywności 10 godzin 5.5. rodukcja wyrobów mleczarskich 60 godzin 6. odstawy analizy żywności 6.1. Wprowadzenie do analizy żywności 25 godzin 6.2. odstawy badań laboratoryjnych 35 godzin 7. Gospodarka magazynowa w zakładzie przetwórstwa 7.1. Zasady prowadzenia gospodarki magazynowej 30 godzin spożywczego 7.2. Organizacja pracy w magazynie zakładu przetwórstwa spożywczego 30 godzin 8. rocesy produkcji wyrobów spożywczych 8.1. BH na stanowiskach pracy w zakładzie przetwórstwa spożywczego 6 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10

11 8.2. rzygotowanie surowców do produkcji 140 godzin 8.3. rodukcja wyrobów spożywczych 259 godzin 9. Nadzór produkcji w zakładzie przetwórstwa 9.1. Organizacja procesu produkcji wyrobów spożywczych 15 godzin mleczarskiego 9.2. Gospodarka materiałowa w zakładzie przetwórstwa spożywczego 15 godzin 10. Badanie jakości w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego odstawowe czynności laboratoryjne 20 godzin raktyki zawodowe Badania laboratoryjne w przetwórstwie mleczarskim 130 godzin 1. Bezpieczeństwo i organizacja pracy w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego 30 godzin 2. zynności związane z produkcją wyrobów mleczarskich 45 godzin 3. Kontrola jakości i rozliczanie produkcji wyrobów mleczarskich 45 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11

12 13. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW W programie nauczania dla zawodu operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego zastosowano taksonomię celów ABD B. Niemierko 1. Technika w przetwórstwie spożywczym 150 godzin 2. rzetwórstwo spożywcze 270 godzin 3. Działalność gospodarcza w przetwórstwie spożywczym 90 godzin 4. Język obcy w przetwórstwie spożywczym 30 godzin 5. Technologie przetwórstwa mleczarskiego 135 godzin 6. odstawy analizy żywności 60 godzin 7. Gospodarka magazynowa w zakładzie przetwórstwa spożywczego 60 godzin 8. rocesy produkcji wyrobów spożywczych 405 godziny 9. Nadzór produkcji w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego 30 godzin 10. Badanie jakości w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego 150 godzin raktyki zawodowe 120 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12

13 1. Technika w przetwórstwie spożywczym 1.1. BH w zakładzie spożywczym 1.2. Maszyny i urządzenia 1.1. BH w zakładzie spożywczym Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: KZ(T.b)(1)1. określić rodzaje aktów prawnych obowiązujących w produkcji wyrobów spożywczych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna KZ(T.b)(1)2. zastosować przepisy prawa w zakładzie przetwórstwa spożywczego BH(1)1. wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej, higieny pracy i ochrony środowiska obowiązujące w zakładzie przetwórstwa spożywczego BH(1) 2. wyjaśnić pojęcie ergonomii A BH(1) 3. rozróżnić środki gaśnicze B BH(2)1. wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce BH(2)2. scharakteryzować zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce BH(2)3. zidentyfikować podstawowe przepisy prawne dotyczące ochrony pracy i środowiska BH(3)1. rozpoznać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy BH(3)2. rozpoznać obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy BH(3)3. ocenić skutki nieprzestrzegania praw i obowiązków pracownika i pracodawcy Materiał kształcenia odstawowe akty prawne obowiązujące w produkcji wyrobów spożywczych. Zasady ochrony przeciwpożarowej, higieny pracy i ochrony środowiska obowiązujące w zakładach spożywczych. odstawowe wiadomości o ergonomii. Instytucje i służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce. A rawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika oraz mienia i środowiska w zakładzie spożywczym. Zagrożenia występujące przy obsłudze B maszyn i urządzeń w przemyśle spożywczym. zynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące przy produkcji wyrobów spożywczych. A A Organizacja stanowisk pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w zakładzie spożywczym. D Zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia w zakładzie rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13

14 BH(4)1.rozpoznać zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika oraz mienia i środowiska w zakładzie przetwórstwa spożywczego BH(4)2. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia związanych z pracą w zakładzie przetwórstwa spożywczego BH(5)1. zidentyfikować zagrożenia występujące przy obsłudze maszyn i urządzeń w przemyśle spożywczym BH(5)2. scharakteryzować zagrożenia występujące przy obsłudze maszyn i urządzeń w przemyśle spożywczym BH(5)3. określić sposoby zapobiegania zagrożeniom występującym przy obsłudze maszyn i urządzeń w przemyśle spożywczym BH(6)1. zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące przy produkcji wyrobów spożywczych; BH(6)2. dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na organizm pracownika zakładu przetwórstwa spożywczego BH(6)3. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia w zakładzie przetwórstwa spożywczego BH(7)1. dokonać analizy wymagań z ergonomii, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska związanych z organizacja stanowisk pracy w zakładzie przetwórstwa spożywczego BH(7)2. zastosować zasady ergonomii, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w zakładzie spożywczym BH(9)1. dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych w zakładzie przetwórstwa spożywczego BH(9) 2. zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska podczas prac w zakładzie przetwórstwa spożywczego BH(10)1. zidentyfikować stan zagrożenia zdrowia i życia pracownika zakładu przetwórstwa spożywczego BH(10)2. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia A B B D D B spożywczym. Udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14

15 lanowane zadanie: Zbieranie i selekcjonowanie informacji dotyczących wymagań sanitarnych w stosunku do nowego pracownika zakładu przetwórstwa spożywczego. rzeprowadź analizę wymagań w zakresie higieny pracy dla nowego pracownika zatrudnianego w zakładzie przetwórstwa spożywczego. Informacje zbierz w tabeli i krótko je scharakteryzuj, zwracając uwagę, czy Twoje warunki zdrowotne pozwalają na pracę w tym zawodzie. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne racownia wyposażona w komputery z dostępem do Internetu oraz rządzenia multimedialne. Środki dydaktyczne Akty prawne dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące obowiązujących przepisów ochrony przeciwpożarowej, higieny pracy i ochrony środowiska obowiązujące w zakładach spożywczych. Zalecane metody dydaktyczne W dziale programowym BH w zakładzie spożywczym powinny być kształtowane umiejętności analizowania i selekcjonowania informacji z zakresu bezpiecznej i higienicznej pracy w zakładach spożywczych. Dominującymi metodami powinny być metoda ćwiczeń lub metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie indywidualnej jednolitej. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale BH w zakładzie spożywczym. Szczególną uwagę należy zwrócić na: - rozróżnianie pojęć związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, - identyfikowanie zagrożeń dla życia i zdrowia człowieka, - zasady zachowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz warunków ochrony przeciwpożarowej - udzielanie pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz stanach zagrożenia życia i zdrowia. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15

16 1.2. Maszyny i urządzenia Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KZ(T.b)(6)1. rozróżnić elementy rysunku technicznego B Elementy rysunku technicznego. KZ(T.b) (6)2. narysować elementy maszyn i urządzeń B KZ(T.b) (6)3. narysować schematy linii technologicznych B KZ(T.b)(7)1. scharakteryzować części maszyn i urządzeń B KZ(T.b)(7)2. rozpoznać części i zespoły w maszynach i urządzeniach stosowanych w przemyśle spożywczym KZ(T.b)(7)3. określić przeznaczenie części maszyn KZ(T.b )(8)1. sklasyfikować maszyny i urządzenia do produkcji spożywczej B KZ(T.b )(8)2. rozpoznać elementy budowy maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego B KZ(T.b )(8)3. określić zastosowanie maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle spożywczym KZ(T.b)(9)1. wyjaśnić znaczenie dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń w przetwórstwie spożywczym B KZ(T.b)(9)2. omówić zasady obsługi maszyn i urządzeń na podstawie dokumentacji techniczno-ruchowej B KZ(T.b)(9)3. zaplanować czynności związane z obsługą i konserwacją maszyn i urządzeń w przemyśle spożywczym KZ(T.b)(10)1. sklasyfikować instalacje niezbędne w zakładach spożywczych B KZ(T.b)(10)2. dokonać analizy zastosowania poszczególnych instalacji D technicznych KZ(T.b)(10)3. scharakteryzować instalacje techniczne stosowane w zakładach B spożywczych KZ(T.b)(11)1. rozróżnić urządzenia do uzdatniania wody, oczyszczania ścieków i B powietrza oraz urządzenia energetyczne KZ(T.b)(11)2. scharakteryzować urządzenia do uzdatniania wody, oczyszczania ścieków i powietrza oraz urządzenia energetyczne B B zęści maszyn. Maszyny i urządzenia w przemyśle spożywczym. Dokumentacja techniczno-ruchowa maszyn i urządzeń. Instalacje. Aparatura kontrolno-pomiarowa. Maszyny i urządzenia do przygotowania surowców do produkcji wyrobów spożywczych. Maszyny i urządzenia do produkcji wyrobów spożywczych. Warunki magazynowania wyrobów gotowych. Urządzenia magazynowe. Urządzenia do ekspedycji wyrobów gotowych. Środki transportu wewnętrznego w zakładzie przetwórstwa spożywczego. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16

17 KZ(T.b)(12)1. sklasyfikować aparaturę kontrolno-pomiarową stosowaną w B przetwórstwie spożywczym KZ(T.b)(12)2. scharakteryzować metody pomiarów parametrów aparaturą B kontrolno-pomiarową KZ(T.b)(12)3. dobrać aparaturę kontrolno-pomiarową do mierzonego parametru KZ(T.b)(12)4. odczytać parametry na aparaturze kontrolno-pomiarowej T.2.1(4)1. scharakteryzować budowę maszyn i urządzeń do obróbki wstępnej surowców oraz przygotowania surowców i dodatków do żywności do produkcji T.2.1(4)2. wyjaśnić zasadę działania maszyn i urządzeń do obróbki wstępnej B surowców oraz przygotowania surowców i dodatków do żywności do produkcji T.2.1(4)3. dobrać maszyny i urządzenia do obróbki wstępnej surowców oraz przygotowania surowców i dodatków do żywności do produkcji T.2.1(4)5. zaplanować czynności związane z obsługą maszyn i urządzeń do obróbki D wstępnej surowców oraz przygotowania surowców i dodatków do żywności do produkcji T.2.1(4)6. wyjaśnić zasadę działania maszyn i urządzeń do mycia i czyszczenia B opakowań, maszyn, urządzeń, narzędzi i pomieszczeń produkcyjnych T.2.1(4)7. dobrać maszyny i urządzenia do mycia i czyszczenia opakowań, maszyn, urządzeń, narzędzi i pomieszczeń produkcyjnych T.2.1(4)8. zaplanować czynności związane z obsługą maszyn i urządzeń do mycia i czyszczenia opakowań, maszyn, urządzeń, narzędzi i pomieszczeń produkcyjnych D T.2.2(5)1. sklasyfikować maszyny i urządzenia do produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(5)2. scharakteryzować budowę maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(5)3. wyjaśnić zasadę działania maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów spożywczych B T.2.2(5)4. zaplanować czynności związane z obsługą maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów spożywczych D T.2.3(1)1. sklasyfikować wyroby spożywcze ze względu na warunki przechowywania T.2.3(2)1. rozróżnić urządzenia używane w magazynie wyrobów gotowych B rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17

18 T.2.3(2)2. wyjaśnić zasadę działania urządzeń chłodniczych B T.2.3(2)3. wskazać aparaturę kontrolno pomiarową stosowaną w magazynach wyrobów gotowych B T.2.3(2)4. zaplanować rozmieszczenie wyrobów gotowych w magazynie D T.2.3(2)5.zaplanować czynności związane z obsługą urządzeń magazynowych D T.2.3(3)1. wskazać urządzenia używane do ekspedycji wyrobów gotowych B T.2.3(3)2. zaplanować czynności związane z obsługą urządzeń do ekspedycji D T.2.3(4)1. sklasyfikować środki transportu wewnętrznego używane w zakładzie przetwórstwa spożywczego T.2.3(4)2. scharakteryzować zasadę działania poszczególnych rodzajów środków transportu T.2.3(4)3. zaplanować czynności związane z obsługą środków transportu wewnętrznego D lanowane zadania: 1. Zastosowanie rysunku technicznego w praktyce. Znając urządzenia występujące w zakładzie przetwórstwa spożywczego zestaw je w linię technologiczną do produkcji wybranego wyrobu spożywczego. Linię tę narysuj na przygotowanym papierze rysunkowym w postaci schematu. W pracy możesz korzystać z zasobów internetowych oraz plansz, podręczników i innych pomocy dydaktycznych. 2.Rozpoznawanie części maszyn. rzeanalizuj schematy wybranych maszyn stosowanych w przetwórstwie spożywczym. Zaznacz zasadnicze części maszyn na schemacie i podaj ich nazwy, a następnie wskaż je na modelu maszyny (lub w maszynie). 3. Zastosowanie aparatury kontrolno pomiarowej w magazynie gotowych wyrobów spożywczych. Dobierz aparaturę kontrolno pomiarową niezbędną w magazynie wyrobów spożywczych. Uzasadnij swój wybór. Odczytaj wskazania wybranych urządzeń kontrolno - pomiarowych Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne racownia wyposażona w makiety oraz modele maszyn i urządzeń oraz aparaturę kontrolno-pomiarową, stosowaną w zakładach przetwórstwa spożywczego, komputer z dostępem do Internetu, urządzenia multimedialne. Środki dydaktyczne Ołówki, papier rysunkowy, plansze ze schematami maszyn i urządzeń, zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Dział Maszyny i urządzenia wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ponieważ należy w nim ukształtować szereg umiejętności, które pozwolą na bezpieczne obsługiwanie maszyn i urządzeń w zakładzie spożywczym oraz obcowania z maszynami, urządzeniami i aparaturą kontrolno-pomiarową. Należy zwrócić uwagę, że od początku kształcenia wymagane jest ukierunkowanie na obsługę maszyn i urządzeń związanych z wybranym działem produkcji wyrobów spożywczych. ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego. Dominującymi metodami powinny być metoda ćwiczeń, metoda tekstu przewodniego, metody przypadków, mapy myśli, dyskusji dydaktycznej. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18

19 Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie indywidualnej zróżnicowanej. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań, prezentacji rozwiązań zadań proponowanych przez uczniów. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: wartość merytoryczna, posługiwanie się terminologią zawodową, poprawność wnioskowania, umiejętność rozwiązywania problemów. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale Maszyny i urządzenia. Szczególną uwagę należy zwrócić na: interpretowanie rysunków technicznych, schematów maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie spożywczym, rozróżnianie części i zespołów maszyn i urządzeń, rozróżnianie maszyn i urządzeń oraz instalacji stosowanych w zakładzie przetwórstwa spożywczego. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treściprogramowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19

20 2. rzetwórstwo spożywcze 2.1. rzygotowanie surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do przetwórstwa spożywczego Utrwalanie żywności Technologie produkcji wyrobów spożywczych rzygotowanie surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do przetwórstwa spożywczego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna KZ(T.b)(2)1. sklasyfikować składniki odżywcze w żywności B Składniki odżywcze żywności. KZ(T.b)(2)2. Scharakteryzować składniki odżywcze w żywności KZ(T.b)(4)1. określić zmiany biochemiczne, fizykochemiczne i mikrobiologiczne, zachodzące podczas produkcji i przechowywania żywności KZ(T.b)(4)2. wskazać sposoby zapobiegania niekorzystnym zmianom biochemicznym, fizykochemicznym i mikrobiologicznym, zachodzącym podczas produkcji i przechowywania żywności KZ(T.b)(13)1. zidentyfikować zagrożenia dla środowiska ze strony zakładów przetwórstwa spożywczego KZ(T.b)(13)2. wskazać sposoby zapobiegania zagrożeniom dla środowiska ze strony zakładów przetwórstwa spożywczego D KZ(T.b)(14)1. rozróżnić zagrożenia w procesie produkcji żywności KZ(T.b)(14)2. wskazać krytyczne punkty kontroli w procesie produkcji żywności KZ(T.b)(14)3. wskazać sposoby korygowania nieprawidłowego przebiegu procesu produkcji żywności zgodnie z zasadami GM, GH i HA D KZ(T.b)(15)1. zastosować programy komputerowe wspomagające gospodarowanie surowcami, dodatkami do żywności i materiałami pomocniczymi T.2.1(1)1. sklasyfikować surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów spożywczych według różnych kryteriów B Materiał kształcenia Ocena wartości odżywczej żywności. Znaczenie składników żywnościowych dla organizmu człowieka. Rodzaje surowców i ich charakterystyka. zynniki warunkujące bazę surowcową. Związek bazy surowcowej z przetwórstwem spożywczym. Ocena surowców według norm. Rodzaje dodatków do żywności ich charakterystyka. Ocena dodatków do żywności. Metodyka pobierania próbek do analizy i oceny. Organizacja skupu, transportu i magazynowania. rzepisy bhp, ppoż w obrocie surowcami żywnościowymi. rzechowywanie surowców. Zmiany zachodzące podczas przechowywania. Obróbka wstępna surowców. Zagospodarowanie odpadów poprodukcyjnych. Systemy jakościowe bezpieczeństwa zdrowotnego żywności (HA, GM, GH). Zapotrzebowanie na surowce, dodatki do żywności, materiały pomocnicze. Dokumentacja technologiczna. odstawowe pojęcia z towaroznawstwa. odział i rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20

21 T.2.1(1)2. rozróżnić surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów spożywczych T.2.1(1)3. określić czynniki wpływające na jakość surowców żywnościowych klasyfikacja towarów: - materiały pomocnicze - dodatki do żywności - -surowce roślinne i zwierzęce. odział j charakterystyka dodatków do żywności. ele stosowania dodatków oraz przepisy prawne regulujące ich stosowanie. harakterystyka towaroznawcza surowców dla przetwórstwa spożywczego. Kryteria jakości i wartości handlowej produktów spożywczych według norm. Wartość odżywcza produktów spożywczych. Ocena sensoryczna i organoleptyczna surowców i produktów. Opakowania - podział, funkcje, wymagania, normalizacja i znakowanie. Tendencje rozwojowe opakowalnictwa. T.2.1(1)4. określić kierunki wykorzystania surowców żywnościowych w przetwórstwie spożywczym T.2.1(2)1. wskazać metody pobierania do oceny jakości prób surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów B spożywczych T.2.1(2)2. stosować ocenę organoleptyczną surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów spożywczych T.2.1(2)3. ocenić surowce na podstawie norm D T.2.1(2)4. określić przydatność surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów spożywczych na podstawie analizy organoleptycznej T.2.1(3)1. zaplanować obróbkę wstępną surowców D T T.2.1(3)2. przygotować surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(3)1. obliczyć zapotrzebowanie na surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów spożywczych zgodnie z dokumentacją technologiczną lanowane zadanie: Dobieranie surowców, dodatków do żywności oraz materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów spożywczych Dobierz, dokonaj oceny organoleptycznej oraz oblicz ilości surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych niezbędnych do produkcji 5 ton koncentratu pomidorowego 30%-owego, pakowanego w słoiki szklane a 160g. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne racownia technologiczna i pracownia analizy żywności wyposażone w lodówkę, modele maszyn i urządzeń i narzędzi do obróbki wstępnej, próbniki. rzyrządy kontrolno - pomiarowe: wilgotnościomierze, termometry. Stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu. Sprzęt audiowizualny. Środki dydaktyczne Filmy dydaktyczne obrazujące: organizację skupu różnych surowców, ocenę surowców w skupie i ich klasyfikację, środki transportu przeznaczone dla różnych surowców, magazynowanie różnych surowców żywnościowych. róbki surowców. Substancje dodatkowe i pomagające w przetwarzaniu: barwniki, substancje słodzące, substancje konserwujące, przeciwutleniacze, kwasy i regulatory kwasowości, stabilizatory, emulgatory i sole emulgujące, zagęstniki, substancje żelujące, substancje wzmacniające smak, skrobie modyfikowane, substancje wypełniające, substancje wiążące, substancje utrzymujące wilgoć, substancje rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21

22 spulchniające, substancje glazurujące, substancje zapobiegające zbrylaniu, gazy nośne, substancje pianotwórcze, substancje zapobiegające pienieniu, aromaty, substancje klarujące i filtrujące, rozpuszczalniki. Środki myjące i dezynfekujące wykorzystywane w przetwórstwie spożywczym. Opakowania stosowane w przetwórstwie spożywczym: metalowe, szklane, drewniane, papierowe, z tkanin, tworzyw syntetycznych. Opakowania do aseptycznego rozlewu. Zamknięcia opakowań. Wzory druków magazynowych. Tabele składu chemicznego i wartości odżywczej surowców i produktów spożywczych. rzepisy prawa żywnościowego, dotyczące stosowania dodatków do żywności oraz wymagań dla wody. Dokumentacja technologiczna (normy, receptury, instrukcje technologiczne itp. ). Karty oceny pracy. Zalecane metody dydaktyczne Wykład, pogadanka, pokaz, prezentacja, dyskusja, burza mózgów, metoda projektu, ćwiczenia. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie grupowej zróżnicowanej. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań, prezentacji projektów. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: wartość merytoryczna, posługiwanie się terminologią zawodową, poprawność wnioskowania, umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: jakość wykonanej pracy, organizację pracy, stopień samodzielności, przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale rzygotowanie surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do przetwórstwa spożywczego. Szczególną uwagę należy zwrócić na: warunki przechowywania surowców i dodatków do żywności, rozróżnianie surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych stosowanych w przetwórstwie spożywczym, ocenę przydatności technologicznej surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych stosowanych w przetwórstwie spożywczym, rozróżnianie systemów zapewnienia jakości. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów.. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22

23 2.2. Utrwalanie żywności Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna KZ(T.b)(3).1. określić szkodliwe działania drobnoustrojów w przetwórstwie spożywczym KZ(T.b)(3)2. określić pożyteczne działania drobnoustrojów w przetwórstwie spożywczym KZ(T.b)(5)1. sklasyfikować metody utrwalania żywności B KZ(T.b)(5)2. wskazać zastosowanie metod utrwalania w przetwórstwie spożywczym KZ(T.b)(5)3. określić wpływ zastosowanej metody utrwalania na jakość żywności KZ(T.b)(14)4. określić znaczenie przestrzegania zasad HA, GM i GH podczas utrwalania żywności B Materiał kształcenia ele utrwalania żywności. Metody utrwalania żywności. hłodzenie i zamrażanie żywności. Utrwalanie żywności za pomocą wysokich temperatur. Utrwalanie żywności poprzez dodanie substancji osmoaktywnych. Utrwalanie żywności przez zagęszczanie. Suszenie żywności. Utrwalanie żywności poprzez zakwaszanie. hemiczne metody utrwalania żywności. Niekonwencjonalne metody utrwalania żywności. Wpływ metod utrwalania na wartość odżywczą, cechy organoleptyczne i trwałość produktu. rzepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska dotyczące utrwalania żywności. lanowane zadanie: Określanie zmian zachodzących w żywności utrwalanej róznymi metodami. Określ zmiany zachodzące w mleku utrwalonym różnymi metodami. Zadanie wykonaj samodzielnie. Opracowanie przestaw na forum klasy i oddaj do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne racownia technologiczna i pracownia analizy żywności wyposażone w próbki i atrapy surowców, dodatków do żywności i opakowań, lodówkę, modele maszyn i urządzeń do utrwalania żywności. Stanowisko komputerowe ( jedno na 2 uczniów) z dostępem do Internetu. Sprzęt audiowizualny. Środki dydaktyczne Instrukcje technologiczne, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Tabele składu chemicznego żywności. Karty oceny pracy. Zalecane metody dydaktyczne Wykład, pogadanka, pokaz, prezentacja, dyskusja, burza mózgów, metoda projektu, ćwiczenia. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie indywidualnej jednolitej. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań, prezentacji projektów. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23

24 - wartość merytoryczna, - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: - jakość wykonanej pracy, - organizację pracy, - stopień samodzielności, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale Utrwalanie żywności. Szczególną uwagę należy zwrócić na: - negatywne skutki działania drobnoustrojów w przetwórstwie spożywczym, - wykorzystanie drobnoustrojów w przetwórstwie spożywczym, - rozróżnianie metod utrwalania żywności. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 2.3. Technologie produkcji wyrobów spożywczych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KZ(T.b)(1)3. wymienić akty prawne obowiązujące w produkcji wyrobów spożywczych KZ(T.b)(1)4. określić znaczenie przepisów prawa w zakładzie przetwórstwa spożywczego KZ(T.b)(4)1. określić zmiany biochemiczne, fizykochemiczne i mikrobiologiczne zachodzące w półproduktach i wyrobach gotowych zachodzące podczas produkcji i przechowywania żywności A Akty prawne regulujące produkcje żywności w olsce i UE. Asortyment przetwórstwa zbożowego. rodukcja mąki, kasz, makaronów, galanterii śniadaniowej. rodukcja pasz. Systemy kontroli jakości stosowane w przetwórstwie zbóż. Zagrożenia środowiska spowodowane działalnością zakładów przetwórstwa zbożowego. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24

25 KZ(T.b)(4)2. wskazać sposoby zapobiegania niekorzystnym zmianom biochemicznym, fizykochemicznym i mikrobiologicznym, zachodzącym podczas produkcji i przechowywania żywności B KZ(T.b)(13)2. wskazać sposoby zapobiegania zagrożeniom dla środowiska ze strony zakładów przetwórstwa spożywczego B KZ(T.b)(14)1. rozróżnić zagrożenia w procesie produkcji żywności B KZ(T.b)(14)2. wskazać krytyczne punkty kontroli w procesie produkcji żywności B KZ(T.b)(15)2. zastosować programy komputerowe wspomagające produkcję wyrobów spożywczych T.2.2(1)1. sklasyfikować technologie produkcji wyrobów spożywczych B T.2.2(1)2. rozróżnić kierunki produkcji w przetwórstwie spożywczym B T.2.2(1)3. dokonać analizy linii produkcyjnych i schematów technologicznych wybranych wyrobów spożywczych D T.2.2(2)1. ustalić parametry technologiczne do produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(2)2. skorygować parametry technologiczne do produkcji wyrobów spożywczych D T.2.2(4)1. określić czynności związane z prowadzeniem procesów produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(4)2. podjąć czynności związane z prowadzeniem procesów produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(6)1. wyjaśnić zasady przeprowadzania oceny organoleptycznej B T.2.2(6)2. wyjaśnić znaczenie oceny organoleptycznej półproduktów i wyrobów gotowych w poszczególnych fazach procesu technologicznego Zakres przetwórstwa surowców olejarskich. rodukcja surowych olejów roślinnych. Modyfikacja tłuszczów roślinnych. rodukcja margaryny. rodukty uboczne przetwórstwa surowców olejarskich. Systemy kontroli jakości stosowane w przetwórstwie surowców olejarskich. Zagrożenia środowiska spowodowane działalnością zakładów przetwórstwa surowców olejarskich. Zakres przetwórstwa ziemniaków. rodukcja skrobi ziemniaczanej. rodukcja hydrolizatów skrobiowych. rodukcja karmelu. rodukcja suszy ziemniaczanych i produktów uszlachetnionych. rodukcja skrobi modyfikowanej. Systemy kontroli jakości stosowane w przetwórstwie ziemniaków. Zagrożenia środowiska spowodowane działalnością zakładów przetwórstwa ziemniaków. rodukcja cukru. rodukcja cukru z buraka cukrowego. rodukty uboczne przemysłu cukrowniczego. Systemy kontroli jakości stosowane w przemyśle cukrowniczym. Zagrożenia środowiska spowodowane działalnością zakładów przemysłu cukrowniczego. Zakres przetwórstwa owoców i warzyw. rodukcja półproduktów owocowych i warzywnych. rodukcja konserw, produktów słodzonych, marynat, kiszonek, mrożonek. rodukcja płynnych produktów owocowych, warzywnych i koncentratów. Inne produkty przetwórstwa owoców i warzyw. Systemy kontroli jakości stosowane w przetwórstwie owocowo-warzywnym. Odpady poprodukcyjne. Zagrożenia środowiska spowodowane działalnością zakładów przetwórstwa owocowo - warzywnego. Zakres produkcji przemysłu fermentacyjnego. rodukcja słodu i piwa. rodukcja wina. rodukcja surówki, spirytusu i wódek. rodukcja drożdży piekarskich. rodukcja kwasów spożywczych. Systemy kontroli jakości stosowane w przemyśle fermentacyjnym. Zagrożenia środowiska spowodowane działalnością przemysłu fermentacyjnego. Zakres produkcji piekarsko - ciastkarskiej. rodukcja pieczywa. rodukcja półproduktów i wyrobów ciastkarskich. Konfekcjonowanie oraz pakowanie wyrobów piekarskich i ciastkarskich. Systemy kontroli jakości w produkcji piekarsko - rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25