PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA KRZESZOWICE

Transkrypt

1 Burmistrz Gminy Krzeszowice PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA KRZESZOWICE Kraków, wrzesień 2013

2 OPRACOWANIE: mgr inż. Łukasz Kotuła Kierownik Zespołu Dyrektor Instytutu mgr Dorota Szlenk Dziubek dr inż. Ireneusz Jędrychowski 1

3 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP Podstawa sporządzenia prognozy Przedmiot opracowania Zakres opracowania Wykorzystane materiały 5 2. INFORMACJE O ZAWARTOŚCI I GŁÓWNYCH CELACH PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU Ogólna charakterystyka ustaleń zawartych w projekcie planu Aktualne i projektowane zagospodarowanie terenu 8 3. POWIĄZANIA PROJEKTU PLANU Z INNYMI DOKUMENTAMI Uwarunkowania wynikające z obowiązującego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Uwarunkowania wynikające z miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego Uwarunkowania wynikające z opracowania ekofizjograficznego Powiązania z pozostałymi dokumentami INFORMACJA O METODACH ZASTOSOWANYCH PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTU PLANU ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA INFORMACJE O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO OCENA ISTNIEJĄCEGO STANU ŚRODOWISKA NA OBSZARZE OBJĘTYM PROJEKTEM PLANU OCENA POTENCJALNYCH ZMIAN W ŚRODOWISKU W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROJEKTU PLANU STAN ŚRODOWISKA I JEGO ZAGROŻENIA, SZCZEGÓLNIE NA OBSZARACH OBJĘTYCH PRZEWIDYWANYM ZNACZĄCYM ODDZIAŁYWANIEM ISTNIEJĄCE PROBLEMY I CELE OCHRONY ŚRODOWISKA, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW PODLEGAJĄCYCH OCHRONIE NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY ORAZ USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM LUB KRAJOWYM Formy ochrony przyrody Strefy ochronne ujęć wody Dokumenty ustanowione na szczeblu międzynarodowym Dokumenty ustanowione na szczeblu wspólnotowym Dokumenty ustanowione na szczeblu krajowym Dokumenty ustanowione na szczeblu krajowym wojewódzkim i powiatowym Dokumenty gminne zawierające cele ochrony środowiska OCENA UWZGLĘDNIENIA W PROJEKCIE PLANU CELÓW OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONYCH NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM. 53 2

4 12. OKREŚLENIE PRZEWIDYWALNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO WYNIKAJĄCYCH Z REALIZACJI USTALEŃ PROJEKTU PLANU Specjalny obszar ochrony siedlisk Natura 2000 PLH Krzeszowice Położone poza obszarem projektu planu obszary specjalnej ochrony siedlisk: PLH Dolinki Jurajskie, PLH Czerna oraz rezerwat przyrody Dolina Eliaszówki Park Krajobrazowy Dolinki Krakowskie oraz Tenczyński Park Krajobrazowy Różnorodność biologiczna Ludzie Świat zwierzęcy i roślinny Wody Powietrze Ukształtowanie powierzchni ziemi Krajobraz Klimat Zasoby naturalne Zabytki Dobra materialne (budynki, infrastruktura techniczna, sieć drogowa) ROZWIĄZANIA MAJACE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KONPENSACJĘ PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE PLANU STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM

5 1. WSTĘP 1.1. Podstawa sporządzenia prognozy Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U ). Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U nr 199 poz. 1227) Przedmiot opracowania Niniejszą prognozę wykonano dla potrzeb projektu Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, który jest opracowywany na podstawie uchwały Rady Miejskiej nr XXXIII/261/2009 z dnia , skorygowanej Uchwałą Nr XVII/163/2012 z dnia Analizowany obszar (większa część miasta Krzeszowice - z wyłączeniem niedużego obszaru położonego na południe od centrum miasta posiadającego obowiązujący plan oraz obszaru nowoprojektowanego terenu górniczego, wyznaczonego dla udokumentowanego złoża Czatkowice ) ma łączną powierzchnię 1496 ha. Pod względem administracyjnym miasto położone jest w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w ramach gminy miejsko-wiejskiej Krzeszowice. Omawiany obszar graniczy od północy z sołectwami Czerna i Paczółtowice oraz nowoprojektowanym terenem górniczym dla udokumentowanego złoża Czatkowice, od wschodu z sołectwem Siedlec, od południa z sołectwami Nawojowa Góra, Tenczynek, od zachodu z sołectwami Wola Filipowska i Filipowice, natomiast od północnego-zachodu z sołectwem Miękinia Zakres opracowania Prognoza została sporządzona zgodnie z wymogami Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późniejszymi zmianami) oraz ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego 4

6 ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U nr 199 poz. 1227). W ramach niniejszej prognozy przedstawiono ogólną charakterystykę ustaleń zawartych w analizowanym projekcie planu miejscowego. Zaprezentowano m.in. powiązania projektu ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Krzeszowice, nieobowiązującym miejscowym planem ogólnym zagospodarowania przestrzennego oraz opracowaniem ekofizjograficznym. Dokonano również oceny stanu i funkcjonowania środowiska przyrodniczego na omawianym obszarze, oraz wpływu realizacji ustaleń projektu planu na to środowisko Wykorzystane materiały Dla potrzeb niniejszego opracowania wykorzystano następujące opracowania: - Geografia Regionalna Polski Kondracki J., Warszawa 2000, - Raport o stanie środowiska w Województwie Małopolskim w 2002 roku WIOŚ Kraków 2003, - Ocena stanu zanieczyszczenia gleb Województwa Małopolskiego metalami ciężkimi i siarką WIOŚ Kraków 1999, - Korytarze ekologiczne w Małopolsce INoŚ UJ, IOP PAN, Kraków 2005, - Ekofizjografia i prognoza oddziaływania ustaleń planu na środowisko Andrzej Sułkowski, Kraków 2003, - Opracowanie ekofizjograficzne dla obszaru Miasta i Gminy Krzeszowice IRM, Kraków 2008, - Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Krzeszowice, uchwała Rady Miejskiej w Krzeszowicach nr XLVI/369/2006 z dnia , - Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Krzeszowice, IRM, 4GIS, Kraków 2009, - Strategia Rozwoju Gminy Krzeszowice na lata , Krzeszowice Program Ochrony Środowiska dla Gminy Krzeszowice na lata , Krzeszowice 2004, - Plan Gospodarki odpadami dla Gminy Krzeszowice na lata , Krzeszowice 2003, - Analiza rolniczej przestrzeni produkcyjnej w obszarze Miasta i Gminy Krzeszowice ASTA PLAN, Kraków 1998, 5

7 - Przewodnik geologiczny po okolicach Krakowa Gradziński, Wydawnictwa Geologiczne, Kraków 1960, - Praca Dyplomowa: Geoturystyczna waloryzacja Szlaku Dawnego Górnictwa Chrzanów-Krzeszowice Rogowska E., Kotuła Ł., AGH, Kraków 2004, - Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski 1: arkusz Olkusz Kurek S., Preidl M., PIG, Warszawa 1993, - Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski 1: arkusz Krzeszowice Płonczyński J., Łopusiński L., PIG, Warszawa 1994, - Mapa Hydrograficzna Polski 1: arkusz Olkusz PIG, Warszawa 1997, - Mapa Hydrograficzna Polski 1: arkusz Krzeszowice PIG, Warszawa 2000, - Mapa Topograficzna Polski 1: arkusze: Nowa Góra, Szklary, Wola Filipowska, Krzeszowice, Tenczynek, Nawojowa Góra Główny Geodeta Kraju Ponadto wykorzystano informacje uzyskane z Urzędu Miejskiego w Krzeszowicach, Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie, Geologa Wojewódzkiego i Urzędu Górniczego w Krakowie, Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Krakowie, Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krakowie oraz Głównego Urzędu Statystycznego. 6

8 2. INFORMACJE O ZAWARTOŚCI I GŁÓWNYCH CELACH PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU 2.1. Ogólna charakterystyka ustaleń zawartych w projekcie planu Ustalenia projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Miasta Krzeszowice składają się z czterech części: ustaleń ogólnych, ustaleń obowiązujących na całym obszarze planu, ustaleń szczegółowych dotyczących przeznaczenia terenu i zasad ich zagospodarowania oraz przepisów końcowych. Ustalenia obowiązujące na całym obszarze planu zawierają zapisy dotyczące m.in. warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego, zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków, zasad kształtowania przestrzeni publicznych, zasad ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu, granic i sposobów zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających ochronie, zasad ochrony strefy pośredniej ujęcia wody pitnej z rzeki Rudawy, strefy terenów potencjalnie narażonych na okresowe podtopienia, podmakających, strefy potencjalnych zagrożeń osuwania się mas ziemnych, strefy ochrony sanitarnej, zasad i warunków scalania i podziału nieruchomości, zasad modernizacji, rozbudowy i budowy systemu komunikacji oraz zasad modernizacji, rozbudowy i budowy systemów infrastruktury technicznej. Ustalenia szczegółowe dotyczące zasad zagospodarowania i przeznaczenia terenu dla terenów mieszkalnictwa, usług, obiektów produkcyjnych zawierają następujące kategorie terenów wyznaczone w projekcie planu: MWUk, MWU1, MWU2, MWU3 - tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i usługowej, MW1.1, MW1.2, MW2, MW3 - tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, MN1.1, MN1.2, MN2 - tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, MNU1, MNU2 - tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usługowej, Pp1, Pp2, Pp3 tereny przestrzeni publicznych miejskie place publiczne w Krzeszowicach, kolejno: Rynek i plac J.F.Kulczyckiego, rejonu ulicy Wąskiej, Uk1, Uk2, U1, U2, U3.1, U3.2, U4, U5, U6 - tereny zabudowy usługowej, UPk, UP tereny usług publicznych, UKk, UK - tereny obiektów sakralnych i wyznaniowych, USk, US1, US2 - tereny sportu i turystyki, P1, P2 - tereny obiektów produkcyjnych, składów i magazynów, 7

9 ZP1, ZP2, ZP3 - tereny zespołu dworsko - parkowego w obszarze objętym strefą konserwatorską, ZU - tereny zieleni urządzonej, ZI tereny zieleni izolacyjnej, ZC - tereny cmentarza, ZE - tereny zieleni nieurządzonej, lokalnej ochrony powiązań przyrodniczych, ZD - tereny ogrodów działkowych, ZL - tereny lasów, RU tereny gospodarki rolnej, R1, R2, R3 tereny rolne, WS - tereny wód powierzchniowych, KD - tereny komunikacji drogowej, z oznaczeniem klasy drogi: - KDGP - droga główna pospieszna, - KDZ - drogi zbiorcze, - KDL - drogi lokalne, - KDD1, KDD2 - drogi dojazdowe, KDW tereny dróg wewnętrznych, KP1, KP2 - tereny rozwoju usług i urządzeń towarzyszących trasom komunikacyjnym, K - tereny infrastruktury technicznej, oczyszczalnia ścieków Krzeszowice, E - tereny infrastruktury technicznej, elektroenergetyka, Gk - tereny infrastruktury technicznej, gaz, W - tereny infrastruktury technicznej, wodociągi, KK - tereny komunikacji kolejowej Aktualne i projektowane zagospodarowanie terenu Obszar objęty projektem planu spełnia pięć podstawowych funkcji: osadniczą, rolniczą, przyrodniczą, rekreacyjną i leczniczą. Obszar miasta Krzeszowice charakteryzuje się występowaniem zwartej zabudowy wielorodzinnej, średniej i wysokiej intensywności w częściach historycznych i w bezpośrednim otoczeniu, oraz zabudowy jednorodzinnej w strefie podmiejskiej. Występująca tu zabudowa jednorodzinna, wolnostojąca, jest przeważnie skupiona wzdłuż ciągów komunikacyjnych. Ponadto, w części zachodniej miasta, występuje zabudowa rozproszona w terenach rolnych, oderwana od istniejących struktur osadniczych. Istniejące obiekty 8

10 usługowe i produkcyjne koncentrują się wzdłuż drogi krajowej nr 79 oraz linii kolejowej Katowice Kraków. Ponadto na wschód od centrum miasta znajduje się duży kompleks zakładów produkcji i hodowli roślin ogrodniczych. W zachodniej i wschodniej części miasta, na obszarze objętym projektem planu znajdują się rozlegle tereny pełniące funkcję rolniczą. Występujące tu pola uprawne porozdzielane są kilkoma dolinami o charakterze jarów i parowów, skierowanymi na południe, w stronę rowu Krzeszowickiego, pełniącymi funkcję przyrodniczą. Funkcję tą pełnią również doliny potoków Dulówka-Filipówka-Krzeszówka oraz potoków Miękińka, Czernka i Eliaszówka. Funkcję przyrodniczą pełnią ponadto, występujące w północnej części miasta, rozległe tereny leśne o wysokich walorach przyrodniczych, dodatkowo pełniące funkcję rekreacyjną. Funkcję rekreacyjną pełnią ponadto tereny zespołu pałacowego Potockich z parkiem miejskim. Funkcja lecznicza związana jest z Ośrodkiem Rehabilitacji Narządów Ruchu. Do celów leczniczych wykorzystywane są tu wody siarczanowe ze złoża wód mineralnych Krzeszowice. Przez południową część miasta przebiegają: odcinek drogi krajowej nr 79 oraz linia kolejowa Katowice Kraków, mające istotne znaczenie zarówno dla ruchu samochodowego i kolejowego lokalnego, jak i dla ruchu tranzytowego pomiędzy Krakowem, a Górnym Śląskiem. Z obiektów infrastruktury technicznej wymienić należy dwutorowa linię napowietrzną 220 kv, relacji Siersza Lubocza, dwutorową linię napowietrzną 110 kv, relacji Siersza Lubocza oraz Główne Punkty Zasilania Krzeszowice i Wola Filipowska, a także oczyszczalnię ścieków Krzeszowice. Obecnie, prawie całe miasto Krzeszowice, nie jest objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Obszar miasta był objęty miejscowym planem ogólnym zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Krzeszowice ustalonym uchwałą Nr XL/322/93 Rady Miejskiej w Krzeszowicach w dniu 17 grudnia 1993 r. (Dz. Urz. WK z 1994 r. Nr 1 poz. 3), który stracił ważność w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. We wspomnianym planie ogólnym miały miejsce punktowe zmiany planu. Z projektu planu wyłączony jest nieduży obszar położony na południe od centrum miasta, posiadający obowiązujący plan oraz obszar nowoprojektowanego terenu górniczego, wyznaczonego dla udokumentowanego złoża Czatkowice. Projekt planu zagospodarowania przestrzennego, który jest przedmiotem niniejszej prognozy oddziaływania na środowisko, został sporządzony w celu uporządkowania struktury osadniczej na terenie miasta Krzeszowice (m.in. stworzenia prawnych warunków dla planowanego zagospodarowania obszaru objętego planem, w zgodności z wymogami ochrony i kształtowania ładu przestrzennego, ochrony środowiska, 9

11 wymogami zrównoważonego rozwoju oraz kierunkami wyznaczonymi w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Krzeszowice ). W planie wyznaczono tereny zabudowy mieszkaniowej, wielorodzinnej i jednorodzinnej, mieszkaniowo-usługowej, usługowej, w tym usług publicznych oraz obiektów produkcyjnych, składów i magazynów. Przyrosty nowych terenów przewidzianych pod zabudowę wyznaczone zostały w stosunku do terenów przewidzianych na ten cel w nieobowiązującym miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego, punktowych zmian tego planu oraz terenów aktualnie zainwestowanych. Nowe tereny budowlane koncentrują się wokół wymienionych powyżej terenów, w nadającym się do tej roli obszarze Rowu Krzeszowickiego oraz na terenach wyrównanych wierzchowin Wyżyny Olkuskiej. Poszerzanie tych terenów, to przede wszystkim wypełnienie luk w obecnej zabudowie. Obecnie istniejąca struktura centralnej części miasta, w projekcie planu zostaje zachowana. Obejmuje ona m.in. tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i usługowej (MWUk, MWU1, MWU2, MWU3), tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej (MW1.1, MW1.2.), tereny przestrzeni publicznych: Rynku (Pp1), Placu J.F.Kulczyckiego (Pp2) oraz w rejonie ul. Wąskiej (Pp3), tereny zabudowy usługowej (Uk1, Uk2, U1, U2, U3.1, U3.2), usług publicznych (UPk, UP), obiektów sakralnych i wyznaniowych (UKk) oraz sportu i rekreacji (USk, US1) oraz zespołów parkowych. Są to w dużej mierze tereny tradycyjnej zabudowy mieszkaniowo-usługowej, położonej w ramach starego układu urbanistycznego objętego ochroną konserwatorską (wpisanego do rejestru zabytków), oraz wchodzącej w obręb wyznaczonych w planie stref kształtowania centrum i kształtowania układu przestrzennego śródmieścia miasta Krzeszowice. W północnej części strefy kształtowania układu przestrzennego śródmieścia wyznaczono nowe tereny z podstawowym przeznaczeniem pod zabudowę usługową U1 (maksymalna wysokość budynków 12m). Tereny usług U2 przeznacza się pod plac targowy (utrzymuje się istniejące zagospodarowanie) oraz obiekty handlowe (U2.2 - maksymalna wysokość budynków 6m) Podstawowym przeznaczeniem wskazanych w centralnej części miasta terenów MWUk, MWU1, MWU2, MWU3 jest natomiast zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna, usługowa wolnostojąca, budynki zamieszkania zbiorowego oraz mieszkaniowa wielorodzinna z usługami wbudowanymi. Podstawowym przeznaczeniem terenów MW1.1, MW1.2. jest zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna, usługowa wolnostojąca oraz zamieszkania zbiorowego. Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej MW2, wskazane w projekcie planu w zachodniej i północnej części miasta zostały utrzymane z punktowej zmiany miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego terenów Miasta i Gminy Krzeszowice (Uchwała Nr XXXVIII/239/2001 Rady Miejskiej w Krzeszowicach z dnia 8 listopada 2001 r.). 10

12 Ponadto tereny te wskazano w części terenów zainwestowanych położonych na wschód od centrum miasta. Tereny te przeznacza się pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną oraz usługową wolnostojącą (wys. budynków nie może przekraczać 12 m), dopuszcza się usługi wbudowane w budynki mieszkalne oraz terenowe urządzenia do wypoczynku, rekreacji, place zabaw. W południowej i wschodniej części miasta, wyznaczono niewielkie tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej MW3, obejmujące istniejącą zabudowę oraz otoczenie. Tereny te również przeznacza się pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną oraz usługową wolnostojącą (wys. budynków nie może przekraczać 15 m), dopuszcza się usługi wbudowane w budynki mieszkalne oraz terenowe urządzenia do wypoczynku, rekreacji, place zabaw. W projekcie planu wprowadzono również nowe tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej MN1.1, MN1.2 (położone w otulinach parków krajobrazowych) i MN2 (położone w parkach krajobrazowych). Podstawowym przeznaczeniem tych terenów jest zabudowa jednorodzinna w układzie wolnostojącym, bliźniaczym (MN1.1, MN2), szeregowym lub grupowym (tylko dla MN1; wys. budynków nie powinna przekraczać 10,5 m w terenach MN1 i 9 m w terenach MN2). Przeznaczeniem dopuszczalnym tych terenów są obiekty usług wolnostojących, bądź usługi wbudowane w obiekty przeznaczenia podstawowego oraz budynki zamieszkania zbiorowego. Nowe tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej zostały wprowadzone głównie w zachodniej i wschodniej części miasta, wzdłuż lokalnej drogi łączącej Krzeszowice z Miękinią oraz w rejonie osiedla Żbik. W projekcie planu wprowadzono również nowe tereny zabudowy jednorodzinnej mieszkaniowej i usługowej MNU1 (położone w otulinach parków krajobrazowych) i MNU2 (położone w parkach krajobrazowych). Tereny te przeznacza się pod zabudowę jednorodzinną w układzie wolnostojącym, bliźniaczym (lub szeregowym tylko dla MNU1; wys. budynków nie powinna przekraczać 10,5 m w terenach MNU1 i 9 m w terenach MNU2). wolnostojące obiekty usługowe oraz zamieszkania zbiorowego oraz zabudowę jednorodzinną z usługami wbudowanymi. Ponadto w terenach położonych na wschód od centrum miasta, w stronę osiedla Żbik, nastąpiła zmiana przeznaczenia z dużego terenu usług komercyjnych na teren zabudowy mieszkaniowej i usługowej MNU1. W projekcie planu wskazano również nowe tereny zabudowy usługowej U4, głównie w rejonie oczyszczalni ścieków. Tereny te obejmują również m.in. duże tereny istniejącego zakładu produkcji i hodowli roślin ogrodniczych położone na wschód od centrum miasta (częściowo tereny U5). Tereny U4 przeznacza się pod zabudowę usługową oraz produkcyjną, warsztaty, magazyny i garaże (wys. budynków do 12 m). Dopuszcza się 11

13 zabudowę biurową i zamieszkania zbiorowego. W terenach U5 przeznaczeniem podstawowym jest zabudowa usługowa oraz produkcyjna o profilu ogrodniczym, magazyny garaże. Wyznaczono również tereny usługowe U6 obejmujący zabudowania położone przy stadionie sportowym (wys. budynków do 12 m). W projekcie planu utrzymano, i w niedużym stopniu poszerzono tereny obiektów produkcyjnych, składów i magazynów P2 (częściowo zmieniono przeznaczenie z terenów usług komercyjnych wyznaczonych w nieobowiązującym planie ogólnym) położone wzdłuż linii kolejowej, z przeznaczeniem podstawowym pod zabudowę produkcyjną, warsztaty, składy i magazyny, silosy oraz przeznaczeniem dopuszczalnym pod obiekty usługowe, socjalne, administracyjne, biurowe (wys. budynków nie powinna przekraczać 12 m, dopuszcza się zwiększenie wysokości jeśli jest wynikiem technologii wykonania i funkcji spełnianej przez obiekt). Utrzymano również oznaczone symbolem P1, fragment terenów obiektów produkcyjnych, składów i magazynów przy kopalni wapienia Czatkowice. Przeznaczeniem podstawowym tych terenów są obiekty obsługi i urządzenia stanowiące zaplecze działalności wydobywczej ze złoża Czatkowice, w tym obiekty administracji, biura oraz składy, warsztaty i magazyny. Ścieki technologiczne powstające w lokalizowanych obiektach przed ich zrzutem do odbiorników muszą spełniać warunki określone przepisami odrębnymi. Sposób zagospodarowania terenu musi uwzględniać zapewnienie możliwości gromadzenia odpadów przed ich wywozem w obrębie terenu lokalizacji inwestycji z zabezpieczeniem przed zagrożeniami zanieczyszczeniem wód i gruntu. W projekcie wyznaczono tereny rozwoju usług i urządzeń towarzyszących trasom komunikacyjnym (KP1, KP2), z przeznaczeniem podstawowym pod zespoły miejsc postojowych. W terenie KP1, obejmującym istniejącą stację paliw, dopuszcza się m.in. obiekty i urządzenia komunikacji, w tym obiekty obsługi ruchu samochodowego, stację paliw. W projekcie wyznaczono również tereny oczyszczalni ścieków Krzeszowice K oraz tereny infrastruktury technicznej (E tereny obiektów i urządzeń elektroenergetycznych, Gk teren stacji redukcyjno-pomiarowej oraz W tereny urządzeń zaopatrzenia w wodę). W projekcie, przy wschodniej granicy miasta, wskazano teren gospodarki rolno spożywczej RU (obejmujący istniejąca zabudowę wraz z otoczeniem), z przeznaczeniem podstawowym pod obiekty i urządzenia służące produkcji rolnej, ogrodniczej i hodowlanej, w tym obiekty produkcyjno-usługowe o profilu związanym z obsługą rolnictwa, ogrodnictwa, hodowli i przetwórstwem. Przeznaczenie dopuszczalne to m.in. obiekty i urządzenia towarzyszące niezbędne dla funkcjonowania obiektów, o których mowa powyżej oraz zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna dopuszczona wyłącznie w zakresie niezbędnym dla właściwego wykonywania działalności w obiektach, o których mowa powyżej przy czym jej 12

14 powierzchnia użytkowa nie może być większa niż 150 m 2, zgodnie z zasadami podanymi dla terenów zabudowy o symbolu (MN2). Dla terenów przeznaczonych do zainwestowania zabudową zostały wprowadzone zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego, oraz warunków zagospodarowania (m.in. powierzchnie nowo wydzielanych działek, maksymalna wysokość obiektów, kształt i geometria dachów, wskaźnik powierzchni zabudowy i terenu biologicznie czynnego). W celu ochrony najcenniejszych powiązań przyrodniczych i walorów krajobrazowych wyznaczono w planie tereny zieleni nieurządzonej, lokalnej ochrony powiązań przyrodniczych ZE, tereny rolne oraz punkty i ciągi widokowe. W projekcie planu zostały wprowadzone ustalenia wynikające z przepisów odrębnych. Do najważniejszych z nich należą granice Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie (Uchwała Nr XV/247/11 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 28 listopada 2011 r.) oraz Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego (Rozporządzenie Nr 83/06 Wojewody Małopolskiego z dnia 17 października 2006 r.). Ponadto w projekcie planu uwzględniono wyznaczenie na tym terenie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Natura 2000 PLH Krzeszowice. W projekcie planu uwzględniono ochronę strefy pośredniej ujęcia wody powierzchniowej z rzeki Rudawy z zakazami nałożonymi Rozporządzeniem Nr 1/2011 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie z dnia 6 lipca 2011r. Ponadto wprowadzono ustalenia w zakresie ochrony jakości i zasobów głównego zbiornika wód podziemnych Krzeszowice-Pilica GZWP nr 326 oraz Zawiercie GZWP nr 454. W projekcie planu zostały wprowadzone obszar i tereny górnicze, zgodnie z obowiązującymi decyzjami, dla złoża Czatkowice (w granicach planu dotyczy to tylko terenu górniczego), oraz złoża wód leczniczych i mineralnych Krzeszowice I (granice terenu i obszaru górniczego pokrywają się). Skalę proponowanych zmian w stopniu zainwestowania terenu objętego projektem planu przedstawiono w tabeli 1. Wprowadzone w projekcie planu zmiany w użytkowaniu terenu zostały przeprowadzone m.in. w związku z wnioskami społeczności lokalnej, wyrażonymi w formie pisemnej. Przyrosty nowych terenów przewidzianych pod zabudowę wyznaczone zostały w stosunku do terenów przewidzianych na ten cel w nieobowiązującym planie zagospodarowania przestrzennego, punktowych zmianach tego planu oraz w stosunku do terenów aktualnie zainwestowanych. Ponadto w poniższej tabeli uwzględniono przyrosty terenów przeznaczonych do zainwestowania dodane po wyłożeniu do publicznego wglądu. 13

15 Tab. 1. Bilans terenów przeznaczonych do zainwestowania pod funkcję mieszkalnictwa, usług, obiektów produkcyjnych, eksploatacji złóż i infrastruktury technicznej wg przeznaczenia terenu Lp. Przeznaczenie Powierzchnia planu (ha) Przyrost terenów do zainwestowania w stosunku do powierzchni Tereny do zainwestowania w projekcie planu w stosunku do powierzchni (ha) % (ha) % MWU 0,38 0,0 15,19 1,0 2. MW ,06 2,3 3. MN 93,96 6,3 269,59 18,0 4. MNU 17,04 1,1 83,19 5,6 5. U 10,75 0,7 77,28 5,2 6. UP ,44 0,0 13,21 0,9 7. UK - - 1,34 0,1 8. US - - 3,08 0,2 9. P 8,24 0,6 75,46 5,0 10. RU 3,64 0,2 3,64 0,2 11. K, E, Gk, W 0,29 0,0 9,25 0,6 12. RAZEM ,74 9,0 585,29 39,1 Źródło: obliczenia własne na podstawie danych z projektu planu 14

16 3. POWIĄZANIA PROJEKTU PLANU Z INNYMI DOKUMENTAMI 3.1. Uwarunkowania wynikające z obowiązującego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Według obowiązującego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Krzeszowice (uchwała Rady Miejskiej w Krzeszowicach nr XLVI/369/2006 z dnia ) główny cel rozwoju Gminy to: ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ EKONOMICZNY I CYWILIZACYJNY MIASTA I GMINY KRZESZOWICE W studium zostają określone następujące cele o znaczeniu strategicznym C1: W sferze przestrzennej C1.1: Harmonijny rozwój struktury przestrzennej Miasta i Gminy, którego podstawą będzie racjonalne wykorzystanie zasobów środowiska przyrodniczo-kulturowego i funkcjonalne powiązanie z regionem. W sferze społeczno-gospodarczej C1.2: Dynamiczny rozwój w podstawowych nurtach aktywności gospodarczej: mieszkalnictwo, mieszkalnictwo z usługami, rekreacja i turystyka krajoznawcza, ogrodnictwo, sadownictwo, rolnictwo ekologiczne. W ramach kształtowania struktury przestrzennej, w studium wyodrębniono dwa podstawowe obszary: miasta [A] i gminy [B] z wydzielonymi strefami w obszarach, odzwierciedlające charakterystyczny układ przestrzenny. W ramach miasta wydzielono trzy podstrefy część śródmiejska, miejska oraz podmiejska. W studium wyznaczono kierunki zagospodarowania przestrzennego obszarów gminy. Analizowana część terenu miasta Krzeszowice położona jest w ramach następujących systemów: 1) System zabudowy wyznaczone zostały: CA miejsce kształtowania centrów administracyjno-usługowych w mieście, UAG miejsca rozwoju aktywności gospodarczej. 15

17 Ponadto w ramach systemu zabudowy wprowadzono obszary wyznaczone przeznaczeniem pod następujące funkcje: - MM Obszary kształtowania zabudowy śródmiejskiej o charakterze i standardach miejskich, - MW Obszary kształtowania zabudowy wielorodzinnej, - M1 Obszary kształtowania jednorodzinnej zabudowy mieszkaniowo-usługowej o charakterze i standardzie miejskim, - M2 Obszary kształtowania zespołów zabudowy jednorodzinnej mieszkaniowej i usługowej, - UP Obszary usług publicznych, - U Obszary rozwoju aktywności gospodarczej, - US Obszary rozwoju usług związanych ze sportem i rekreacją, - P1 Obszary rozwoju wielofunkcyjnych usług, przemysłu, składowania, - KP - Obszary rozwoju usług i urządzeń towarzyszących trasom komunikacyjnym. 2) System przyrodniczy wyznaczone zostały następujące kategorie terenów kształtujących system oraz ustalenia dotyczące kształtowania i ochrony środowiska kulturowego oraz systemu przyrodniczego: - ZP - zespoły parkowe w obszarach objętych strefą konserwatorską, - R-OK - Obszar ochrony terenu otwartego, - ZN - Obszary zieleni nie urządzonej, - R - Obszary terenów produkcji rolnej, - ZL - tereny lasów, - ZC - Tereny cmentarzy, - ZD - Tereny ogródków działkowych. 3) System komunikacyjny w ramach ustaleń dotyczących kształtowania systemu komunikacyjnego wyznaczono m.in. klasy dróg (klasa G główna, klasa Z zbiorcza, klasa L lokalna i ulice dojazdowe D) kolejowej. oraz tereny urządzeń i infrastruktury 4) System infrastrukturalny wprowadzono ustalenia dotyczące zaopatrzenia w energię elektryczną, zaopatrzenia w gaz, telekomunikacji, Zaopatrzenia w wodę, odprowadzania i oczyszczania ścieków oraz gospodarki odpadami. 16

18 3.2. Uwarunkowania wynikające z miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego Analizowana część obszaru miasta Krzeszowice był objęty miejscowym planem ogólnym zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Krzeszowice uchwalonym uchwałą Nr XL/322/93 Rady Miejskiej w Krzeszowicach w dniu 17 grudnia 1993 r. (Dz. Urz. WK z 1994 r. Nr 1 poz. 3), Stracił on ważność w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. We wspomnianym planie ogólnym miały miejsce punktowe zmiany planu. Są to w kolejności uchwalania: - Uchwała Nr XIX/128/2000 Rady Miejskiej w Krzeszowicach z dnia 27 stycznia 2000 r. w sprawie zmian w miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Krzeszowice (Małop ), - Uchwała Nr XXXVIII/239/2001 Rady Miejskiej w Krzeszowicach z dnia 8 listopada 2001 r. w sprawie punktowych zmian miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego terenów Miasta i Gminy Krzeszowice (Małop ). Dla obszaru miasta Krzeszowice wykonywany był projekt planu zagospodarowania przestrzennego, który był przedmiotem wyłożenia do publicznego wglądu w 2003 roku, nie został on jednak uchwalony. Wpływ ustaleń tego projektu planu na środowisko przedstawiony został w opracowaniu Ekofizjografia i prognoza oddziaływania ustaleń planu na środowisko z 2003 roku Uwarunkowania wynikające z opracowania ekofizjograficznego W opracowaniu ekofizjograficznym, określono stan, zagrożenia i uwarunkowania środowiskowe na podstawie przeprowadzonej analizy poszczególnych elementów środowiska przyrodniczego. W ekofizjografii wyznaczone zostały m.in. następujące kategorie obszarów różniące się naturalnymi predyspozycjami do kształtowania zagospodarowania przestrzennego omawianego obszaru: Obszary predysponowane do rozwoju osadnictwa miejskiego i usług komercyjnych obejmują przede wszystkim teren miasta Krzeszowice. Obszar ten charakteryzuje się występowaniem zwartej zabudowy wielorodzinnej i jednorodzinnej o charakterze miejskim. Funkcji osadniczej towarzyszą tu usługi publiczne, komercyjne 17

19 oraz przemysł. W terenach tych przy obiektach budowlanych należy utrzymać istniejącą i wprowadzać nową powierzchnię biologicznie czynną o charakterze urządzonym. Obszary predysponowane do rozwoju osadnictwa wiejskiego i rolnictwa obejmują głównie tereny zwartej zabudowy w dolinach większych potoków, w obrębie wierzchowiny i Wyżyny Olkuskiej, oraz obszary użytkowane rolniczo. Do pełnienia tych funkcji predysponują wymienione obszary przeważnie dogodne położenie w dolinach oraz stosunkowo korzystne warunki klimatyczne, sprzyjające rozwojowi zarówno osadnictwa jak i rolnictwa. Ponadto na terenie wierzchowiny występują przeważnie proste warunki gruntowe korzystne dla rozwoju budownictwa. Z drugiej strony, w tych terenach występują przeważnie dobre gleby III klasy bonitacyjnej wymagające zachowania ich w rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Tereny te poza tym charakteryzują się dużymi walorami krajobrazowymi ze względu na występowanie tu ciągów widokowych. Współwystępowanie na tym samym obszarze korzystnych warunków naturalnych zarówno dla rozwoju osadnictwa jak i rolnictwa rodzi sytuację potencjalnie konfliktową podczas planowania sposobu zagospodarowania przestrzennego ze względu na uzasadnione wnioski właścicieli gruntów o rozszerzanie terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową z jednej strony, oraz konieczność ochrony wartościowych terenów rolnych przed zmianą użytkowania na cele nierolnicze. W związku z tym na etapie formułowania ustaleń studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz planów miejscowych zaistnieje potrzeba rozwiązania kompromisowego uwzględniającego również przesłanki inne niż przyrodnicze (potrzeby osadnicze, rolniczą przestrzeń produkcyjną, uzasadnienie ekonomiczne itp). Obszary predysponowane do pełnienia funkcji przyrodniczych obejmują przede wszystkim z istniejące tereny leśne (w tym lasy uznane za ochronne) wchodzące w skład Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych. Są to duże i zwarte kompleksy leśne, stanowiące naturalne korytarze ekologiczne na terenie gminy, doliny cieków wodnych wraz z zadrzewieniami i zakrzewieniami oraz użytkami zielonymi położonymi wzdłuż koryt tych cieków, tereny rolne z dużą ilością zadrzewień oraz tereny rolne predysponowane do tworzenia nowych zalesień i zadrzewień ze względu na znaczne nachylenie zboczy opadających do dolin rzecznych, tereny otwarte położone pomiędzy poszczególnymi kompleksami cennymi przyrodniczo. Wyznaczenie tych obszarów predysponowanych do pełnienia funkcji przyrodniczych ma na celu zachowanie i 18

20 ochronę cennych zbiorowisk roślinnych przed niekorzystnym oddziaływaniem antropogenicznym. Inną funkcją tych terenów ma być zapewnienie swobodnej migracji gatunków poprzez istniejące i potencjalnie wyznaczone korytarze ekologiczne. Ponadto możliwe jest wprowadzenie funkcji turystycznych i rekreacyjnych na tym terenie, jednak nie mogą one zakłócać podstawowej funkcji przyrodniczej Powiązania z pozostałymi dokumentami Poza omówionymi: obowiązującym studium uwarunkowań kierunków zagospodarowania przestrzennego, miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego oraz opracowaniem ekofizjograficznym, projekt planu powiązany jest również z następującymi dokumentami, m.in.: Strategia Rozwoju Gminy Krzeszowice na lata , Program Ochrony Środowiska dla Gminy Krzeszowice na lata , Plan Gospodarki odpadami dla Gminy Krzeszowice na lata

21 4. INFORMACJA O METODACH ZASTOSOWANYCH PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY Podczas sporządzania niniejszej prognozy oddziaływania na środowisko zastosowano różnorodne metody badawcze. Podczas przeprowadzonych badań wykorzystano oraz zanalizowano dane i informacje uzyskane z szeregu instytucji, w tym Urzędu Miejskiego w Krzeszowicach, z projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, planów miejscowych, ekofizjografii, oraz innych dostępnych opracowań. Dokonana ocena istniejącego stanu środowiska przyrodniczego na omawianym obszarze oparta była na metodach analitycznych i waloryzacyjnych dotyczących poszczególnych elementów środowiska. Ocena przewidywanych oddziaływań na środowisko, wynikających z ustaleń projektu planu, została dokonana poprzez prognozowanie zmian w poszczególnych elementach środowiska. Metoda prognozowania oparta została na zasadzie proporcjonalności do dostępnych wyników pomiarów dla aktualnego zagospodarowania terenu oraz analogii do dostępnych opracowań i wiedzy dotyczących skutków realizacji projektowanych zmian w zagospodarowaniu terenu, o podobnym zakresie do tych zawartych w projekcie planu. Na podstawie przeprowadzonej prognozy zidentyfikowano możliwe typy oddziaływań: bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, długoterminowe, stałe lub chwilowe. W celu określenia rozwiązań alternatywnych do rozwiązań zawartych w projekcie zmiany planu, wyznaczono i zanalizowano różnice w skutkach dla środowiska realizacji kilku wariantów. Są to: wariant zerowy (0), polegający na odstąpieniu od realizacji projektu planu, wariant projektu planu (I), polegający na realizacji założeń ustalonych w projekcie zmiany planu, oraz wariant prośrodowiskowy (II), polegający na realizacji rozwiązań prośrodowiskowych. 20

22 5. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTU PLANU ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA W celu analizy skutków realizacji postanowień projektu planu proponuje się prowadzenie badań metodą statystyczną polegającą na gromadzeniu danych dotyczących liczby, rodzaju, charakteru oraz wpływu na środowisko przyrodnicze (np. wielkości emisji zanieczyszczeń) inwestycji prowadzonych na terenach przewidzianych w projekcie planu do zainwestowania. Dla terenów usługowych i produkcyjnych proponuje się ponadto gromadzenie danych dotyczących ilości powstających obiektów, wielkości powierzchni użytkowej i kubatury. Dla terenów mieszkaniowych wystarczające wydaje się gromadzenie danych dotyczących ilości powstających obiektów. Monitoring oddziaływania na środowisko powinien objąć wpływ oddziaływania inwestycji na poszczególne komponenty środowiska. Monitoringiem i kontrolą powinno się objąć zgodność wykonywanych prac inwestycyjnych, zarówno na etapie budowy jak i eksploatacji, z przepisami szczególnymi i normami dotyczącymi ograniczenia niekorzystnego wpływu na środowisko. Szczegółowe warunki monitoringu powinny być opracowywane na etapie przygotowania dokumentacji dla poszczególnych elementów zagospodarowania terenu, infrastruktury komunikacyjnej i technicznej, w tym szczególnie dla inwestycji mających wpływ na środowisko. Powyższe dane oraz raporty o stanie i jakości poszczególnych elementów środowiska powinny być gromadzone i przetwarzane w Urzędzie Miejskim w Krzeszowicach, ewentualnie w starostwie powiatowym w Krakowie. Zgodnie z art. 32 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, co najmniej raz w czasie kadencji rady burmistrz miasta i gminy dokonuje m.in. oceny i analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym. W ramach ww. analizy powinna nastąpić ocena realizacji postanowień i zapisów planu. Przewiduje się że proponowane metody analizy skutków realizacji postanowień projektu planu mogą być prowadzone w ramach ww. oceny i analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym, najmniej raz w trakcie trwania 4-letniej kadencji Rady Miejskiej. 21

23 6. INFORMACJE O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO Nie przewiduje się występowania transgranicznego oddziaływania na środowisko będącego skutkiem realizacji postanowień projektu planu. Brak jest potencjalnych źródeł takiego oddziaływania mogących wpłynąć na oddalony około km obszar przygraniczny pomiędzy Polską a Słowacją. 22

24 7. OCENA ISTNIEJĄCEGO STANU ŚRODOWISKA NA OBSZARZE OBJĘTYM PROJEKTEM PLANU Na podstawie podziału fizyczno-geograficznego Polski J. Kondrackiego, Miasto Krzeszowice położone jest w podprowincji Wyżyna Śląsko-Krakowska, na terenie makroregionu: Wyżyna Krakowsko-Częstochowska. W ramach wymienionej wyżyny mezoregionami są Wyżyna Olkuska oraz Rów Krzeszowicki oraz Garb Tenczyński. Omawiany obszar charakteryzuje się niezwykle skomplikowaną budową geologiczną. Obszar Miasta jest położony na terenie Monokliny Śląsko-Krakowskiej, charakteryzującej się tym, że budujące ją warstwy są nachylone w kierunku wschodnim. W budowie geologicznej omawianego obszaru reprezentowane są utwory karbonu, triasu, jury, trzeciorzędu i czwartorzędu. Utwory karbonu dolnego wykształcone są w postaci wapienia węglowego. Kolejnymi warstwami są iłowce, mułowce i piaskowce. Utwory triasu tworzą ciągłą pokrywę w północno-zachodniej części miasta w ramach dwóch pięter strukturalnych: pstry piaskowiec i wapień muszlowy. Serię osadów pstrego piaskowca reprezentują piaskowce, margle dolomityczne, wapienie margliste, wapienie dolomityczne i dolomity. W obrębie wapienia muszlowego występuje wiele surowców skalnych (wapienie, margle, dolomity). Najstarsze osady dolnojurajskie reprezentowane są przez glinki kaolinitowe. Utwory jury środkowej to zlepieńce kwarcowe, piaskowce lub luźne piaski, które ku górze przechodzą w utwory wapienno-piaszczyste lub margliste. Górna jura reprezentowana jest przez dwa rodzaje wapieni: wapienie skaliste budujące formy ostańcze oraz wapienie płytowe. W okresie trzeciorzędu, na skutek alpejskich ruchów górotwórczych, ukształtowało się charakterystyczne w tutejszym krajobrazie zapadlisko tektoniczne, zwane Rowem Krzeszowickim oraz zrębowe wzniesienia Garbu Tenczyńskiego. Na tak zmieniony teren wkroczyło morze mioceńskie, które osadziło grube pokłady iłów, mułów, gipsów. Mioceńskie iły, mułki, iły margliste, iły piaszczyste, piaski, żwiry, wypełniają Rów Krzeszowicki. Ponad nimi leżą miejscami szare iły łupkowe z wkładkami drobno i grubokrystalicznych gipsów. Lokalnie w Krzeszowicach w obrębie gipsów znajdują się mioceńskie wody siarczanowe, które już w XVIII i XIX wieku wykorzystywane były do celów leczniczo-kąpielowych. Okres czwartorzędu dzielony jest na dwie części: plejstocen i holocen. Na omawianym obszarze utwory polodowcowe plejstocenu reprezentowane są przez piaszczyste gliny z otoczakami i blokami skał. Ponadto występują tu osady piaszczyste, wypełniające dno Rowu Krzeszowickiego. Z okresu plejstocenu pochodzą również utwory lessowe tworzące pokrywy w północnej części obszaru. Utwory holoceńskie budują dzisiejsze doliny rzeczne. Stanowią 23

25 je piaski, muły i żwiry. Osady holoceńskie to również osypiska zboczowe i namywane na dna dolin lub wąwozów gliniaste i piaszczyste zwietrzeliny zwane deluwiami. Na analizowanej części znajduje się jedno udokumentowane złoże kopalin wpisane do bilansu zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce. Szczegółowe dane na jego temat prezentuje poniższa tabela: Tab. 2. Złoża surowców mineralnych położone na analizowanej części Lp. Nazwa Kopalina Stan zagospodarowania geologiczne bilansowe Zasoby (tyś. t.) przemysłowe Wydobycie (tyś. t.) Powierzchnia złoża (ha) 2 Krzeszowice LM E 7,21* ,07** 1361,32 Źródło: Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce 2009, Infogeoskarb Oznaczenia kopaliny: LM wody lecznicze i mineralne Oznaczenia stanu zagospodarowania: E złoże eksploatowane * w m³/h ** w m³/rok Dla eksploatowanego złoża został ustanowiony obszar i teren górniczy. Ponadto na omawianej części miasta wyznaczony został fragment terenu górniczego od eksploatowanego złoża Czatkowice (na północ od obszaru opracowania). Tab. 3. Obszary i tereny górnicze na terenie Lp. Nazwa złoża Powierzchnia obszaru górniczego (ha) Powierzchnia terenu górniczego (ha) Numer koncesji 1 Czatkowice 158,25 689,19 25/96 z dnia Krzeszowice 1360, ,75 Źródło: Informacje Urzędu Górniczego w Krakowie Nr 10/2000 z dnia Koncesjonariusz Kopalnia Wapienia Czatkowice Sp. z o.o. SPZOZ Ośrodek Rehabilitacji Narządów Ruchu UZG Krzeszowice Obszar ma wyraźnie zróżnicowaną geomorfologię terenu, co ma związek z budową geologiczną i tektoniką Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Południowy niewielki fragment położony jest na północnych stokach Garbu Tenczyńskiego. Garb Tenczyński ograniczony jest od północy schodowo zapadającymi się do Rowu Krzeszowickiego uskokami. Rów Krzeszowicki stanowi równoleżnikowe obniżenie terenu 24

26 pochodzenia zapadliskowego. Środkiem Rowu Krzeszowickiego płynie ciąg potoków Dulówka-Filipówka-Krzeszówka przechodzący poza granicą miasta w rzekę Rudawę. Wzdłuż tych potoków, rów wyścielony jest rozległymi podmokłymi łąkami. Znajduje się tu najniżej położony punkt miasta (około 245 m n.p.m.), przy korycie Krzeszówki. Pozostała, północna część miasta leży w obrębie Wyżyny Olkuskiej, mającej charakter rozległego płaskowyżu opadającego uskokami do Rowu Krzeszowickiego. Wierzchowina wyżyny jest na ogół wyrównana lub lekko falista ( m n.p.m). Najważniejszym wzniesieniem na tym obszarze jest: Bartłowa Góra (455,7 m n.p.m.), górująca nad dolina Krzeszówki. Płaskowyż Wyżyny Olkuskiej poprzecinany jest licznymi głębokimi dolinami o charakterze jarów i parowów, skierowanych najczęściej na południe, w stronę rowu Krzeszowickiego. W płaskich dnach większych dolin występują terasy zalewowe i nadzalewowe. U wylotów bocznych dolin utworzyły się liczne stożki napływowe. Forma wykształcenia gleb na terenie jest ściśle powiązana z rzeźbą terenu oraz budową geologiczną podłoża. Na wierzchowinach, gdzie występują pokrywy lessowe o miąższości 4-8 m, rozwinęły się gleby brunatne, pseudobielicowe oraz czarnoziemy zdegradowane. Na odsłoniętych przez erozję skałach wapiennych wytworzyły się rędziny. W obszarach, pozbawionych pokrywy lessowej, jak krawędzie dolin, rozwinęły się gleby próchniczo-węglanowe. Na łagodnych stokach zalegają gleby przejściowe między rędzinami, a glebami próchniczno-węglanowymi. W dnach potoków i Rowu Krzeszowickiego zalegają mady - najbardziej urodzajne gleby na terenie gminy. W skali całego Miasta i Gminy Krzeszowice (pod względem przynależności użytków rolnych do poszczególnych klas bonitacyjnych) dominują gleby zaliczane do klas III-IV. Ochronie prawnej podlegają gleby III klasy bonitacyjnej, zajmujące łącznie ha (26,0 % powierzchni Miasta i Gminy). W skali całego Miasta i Gminy użytki rolne zajmują 40,7% jej powierzchni, z czego zdecydowanie najwięcej zajmują grunty orne. Stosunkowo duży odsetek stanowią również użytki zielone (łąki i pastwiska), natomiast znikomą powierzchnię użytków rolnych zajmują sady. Wody powierzchniowe na omawianym obszarze należą do dorzecza Wisły. Obszar Miasta zlokalizowany jest w zlewni Rudawy. Sieć rzeczna w obrębie tej zlewni jest bardzo charakterystyczna. Dnem Rowu Krzeszowickiego płynie równoleżnikowo ciąg potoków Dulówka-Filipówka-Krzeszówka. Do tego ciągu rzecznego dochodzą boczne dopływy, głównie potoków przecinających z północy na południe Wyżynę Olkuską. Są to potok Miękińka i część potoku Krzeszówka. Potoki te, głęboko wcięte w teren, tworzą malownicze dolinki. Wody podziemne na terenie występują w szeregu zbiorników, w kilku poziomach wodonośnych. Jurajskie zbiorniki wód podziemnych są zbudowane głównie z wapieni skalistych i uławiconych górnej jury, oraz podrzędnie wapieni piaszczystych, 25

27 piasków i piaskowców środkowej jury. Wzdłuż północnej granicy Rowu Krzeszowickiego ciągnie się wąski pas wychodni utworów jurajskich, porozrywany uskokami na trzy niewielkie zbiorniki wód podziemnych. Wydzielone zbiorniki jurajskie należą do Głównego Zbiornika Wód Podziemnych GZWP nr 326, Częstochowa E (Kleczkowski, red., 1990) wyróżnianego także jako GZWP Krzeszowice Pilica (Różkowski i in., 1997). Zbiorniki jurajskie w wapieniach należą do typu szczelinowo-krasowego. W dolnej ich części zbudowanej z osadów klastycznych, są one typu porowego lub porowo-szczelinowego. Triasowe zbiorniki wód podziemnych zajmują niewielki północny fragment. Jest to fragment GZWP nr 454 Olkusz-Zawiercie. Jest to zbiornik typu szczelinowo-krasowego. Podobnie jak w przypadku zbiorników jurajskich tak i w tych zbiornikach wydajność studni i źródeł jest bardzo zróżnicowana i zmienna. Wydajności studni są rzędu od kilku do kilkudziesięciu m 3 /h. Zbiorniki triasowe są w dużej części odsłonięte i są zasilane przez infiltrację opadów atmosferycznych. Zbiorniki triasowe są słabo rozpoznane, jeśli chodzi o ich własności hydrogeologiczne. Zbiornik dolnokarbońsko-dewoński znajduje się w północno-wschodniej części gminy Krzeszowice. Jest to zbiornik typu szczelinowo-krasowego. Ma on ważne znaczenie dla gminy Krzeszowice, ponieważ w dużej części zaopatruje w wodę miasto Krzeszowice. Zasilanie węglanowych skał dolnego karbonu i dewonu odbywa się przez infiltrację wód opadowych na ich wychodniach, oraz poprzez przesiąkanie wody z utworów jurajskich, którymi są w znacznej mierze przykryte. Wody mineralne występują w centralnej części Rowu Krzeszowickiego. Występują tu wody siarczanowe związane z seriami ewaporatowymi w utworach trzeciorzędowych, wypełniających rów oraz woda solankowa stwierdzona w osadach kredy pod nadkładem utworów trzeciorzędowych. Występowanie wód siarczanowych jest związane z gipsami trzeciorzędowymi, które są rozpuszczane przez przepływające wody podziemne. Pochodzenie wody solankowej nie jest wyjaśnione z powodu braku dostatecznych danych. Są one prawdopodobnie związane z utworami karbonu górnego, przypuszczalnie zalegającymi w Rowie Krzeszowickim i w jego otoczeniu pod osadami mezozoicznymi. Wskazywać by na to też mogła podwyższona zawartość chlorków w wodzie ujmowanej z utworów jury w Nawojowej Górze, leżących na utworach karbońskich. Początek wykorzystania wód mineralnych do celów leczniczych datuje się od około 1770 r. Do celów leczniczych wykorzystywane są wody siarczanowe w Oddziale Rehabilitacji w ilości ok m 3 rocznie. Na terenie gminy Krzeszowice występuje klimat zaliczany do piętra umiarkowanie ciepłego (wg Hessa). Ogólnie klimat charakteryzuje się średnią temperaturą roczną wynoszącą 8 C, średnią roczną sumą opadów 750 mm i średnią długością okresu wegetacyjnego 220 dni. Na obszarze gminy zaznacza się pewne zróżnicowanie warunków 26

28 klimatyczno-bonitacyjnych pomiędzy obszarami den dolin, a wierzchowiną Wyżyny Olkuskiej. Mezoklimat wierzchowiny wyżynnej jest nieco chłodniejszy od terenów niżej położonych. Dobowe wahania temperatury są tu stosunkowo niższe niż w dolinach. Związek z tym ma czas trwania okresu bezprzymrozkowego, który jest około 2 miesiące dłuższy. Wyższa jest tu również średnia roczna suma opadów. Tereny te posiadają dobrą naturalną wentylację i bardzo dobre warunki aerosanitarne. Mezoklimat głębokich dolin przecinających Wyżynę Olkuską odznacza się większym zróżnicowaniem warunków termicznych. Występują tu stosunkowo duże dobowe wahania temperatury, co związane jest z spływami chłodnego powietrza z wierzchowiny oraz różnicami w nasłonecznieniu południowych i północnych stoków. Kierunki wiatru w dolinach są zgodne z ich przebiegiem, a jego prędkości są znacznie zredukowane przez otaczające doliny strome zbocza. Podobne cechy ma mezoklimat Rowu Krzeszowickiego. Poza dużymi dobowymi wahaniami temperatury, częstym zjawiskiem jest występowanie przymrozków wiosennych i jesiennych. Obserwowane jest tu również zjawisko inwersji temperatury sięgającej 280 m n.p.m., oraz związanej z nim mgły. Świat roślinny na terenie Miasta stanowią gatunki charakterystyczne dla prowincji Niżowo-Wyżynnej Środkowoeuropejskiej, w poddziale Pasa Wyżyn Środkowych Działu Bałtyckiego, w krainie Wyżyna Krakowsko-Wieluńska. Różnorodność gatunkowa jest tu dość wysoka i zależy od wielu czynników, takich jak budowa geologiczna, rzeźba terenu oraz stopień antropogenicznych zmian dokonanych w środowisku. Na terenie występuje dwa większe i zwarte kompleksy leśne porastające Wyżynę Olkuską. Jeden kompleks porasta pasmo wzniesień położone pomiędzy dolinami Krzeszówki i Miękińki. Ponadto w granicach administracyjnych Miasta znajduje się fragment dużego kompleksu leśnego obejmującego tereny pomiędzy dolinami Szklarki, Racławki i Eliaszówki. Występują tu lasy bukowe z jodłą i bory mieszane. Na terenie Miasta występują również wtórne zbiorowiska łąkowe, pochodzenia antropogenicznego, utrzymujące się dzięki prowadzonemu przez człowieka wypasaniu i koszeniu. Są to łąki świeże i suche, występujące zwykle w brzeżnych partiach dolin oraz wśród pól uprawnych i nad potokami. Na bardziej zmienionych przez człowieka obszarach pól uprawnych występują zbiorowiska chwastów polnych. Pochodzenia antropogenicznego są również zbiorowiska naskalne, powstałe w wyniku wielowiekowego wypasu prowadzonego na stromych zboczach dolin. Powstały tam bardzo bogate w gatunki zbiorowiska kserotermiczne. Obecnie zbiorowiska te, na skutek zaprzestania użytkowania rolniczego ulegają zarastaniu przez liczne zakrzewienia i zadrzewienia. Tego typu roślinność występuje również wzdłuż cieków wodnych oraz towarzyszy urządzonej zieleni przydomowej, występującej w obszarach zabudowanych. 27