CZYM SĄ GŁAZY NARZUTOWE?

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "CZYM SĄ GŁAZY NARZUTOWE?"

Transkrypt

1

2 CZYM SĄ GŁAZY NARZUTOWE?

3 Głazy narzutowe nazywane eratykami lub też narzutniakami są charakterystycznym elementem krajobrazu polodowcowego na obszarach ukształtowanych przez lądolód skandynawski. Pochodzą one głównie ze starych prekambryjskich masywów, zbudowanych ze skał krystalicznych Tarczy Bałtyckiej w Skandynawii. Tam właśnie w plejstocenie tworzył się lodowiec kontynentalny, który wielokrotnie wkraczał na obszar Niżu Europejskiego i terytorium Polski, przynosząc ogromną ilość materiału skalnego o różnej frakcji: od glin, piasków i żwirów, aż po duże głazy. Głaz Trygława 44m w obwodzie Tychowo Wielkie na Pomorzu Zachodnim największy głaz narzutowy w Polsce

4 W większości są to odporne bloki skał magmowych i przeobrażonych. Reprezentują je granity, gnejsy, kwarcyty i porfiry, bardzo rzadko skały osadowe wapienie i piaskowce. Liczne głazy narzutowe noszą doskonale zachowane ślady transportu lodowcowego. W czasie długiej i uciążliwej wędrówki zostały pozbawione ostrych krawędzi, przybierając charakterystyczny zaokrąglony kształt. Niekiedy na powierzchni głazów widoczne są wygłady, rysy i zadry (zadziory) lodowcowe, które powstały na skutek wleczenia i ścierania bloków skalnych w dnie lodowca. Rysy lodowcowe Zadziory lodowcowe

5 Głazy narzutowe świadczą o zasięgu lądolodu skandynawskiego na naszych ziemiach i są interesującym materiałem poznawczym. Rozprzestrzenienie eratyków oraz ich skład petrograficzny pozwala bowiem na określenie głównych kierunków ruchu lądolodu oraz wyznaczenie zasięgu poszczególnych faz zlodowaceń. Najbardziej przydatne są skały przewodnie, pochodzące z określonych rejonów Skandynawii, takie jak: o jasnoszary granit sztokholmski, o o o o granit rapakiwi z Wysp Alandzkich i Wiborg, czerwony porfir bałtycki, czerwone piaskowce z Dala, gnejs oczkowy.

6 Rozmiary głazów, które klasyfikują je do objęcia ochroną: o obszaru najmłodszego zlodowacenia bałtyckiego min. 8 m obwodu o obszaru zlodowacenia środkowopolskiego (m.in. na naszym terenie) min. 5 m o obszaru zlodowacenia krakowskiego min. 3 m. Opracowała mgr Sylwestra Strąk

7 Pierwsze projekty ochrony głazów narzutowych ze względów naukowych pojawiły się dopiero w roku 1875, po ugruntowaniu się teorii lodowcowej szwedzkiego geologa Otto Torella i uzasadnieniu bezpośredniego związku eratyków z osadami lodowcowymi lądolodu skandynawskiego. Otto Torell

8 W Polsce najwcześniej uczynił to wybitny geolog i paleontolog Józef Siemiradzki w 1882 roku w pracy pod tytułem Nasze głazy narzutowe. Prace inwentaryzacyjne zabytkowych głazów rozpoczęto w Polsce w 1919 roku, a od 1932 roku dokumentację naukową głazów prowadzi Muzeum Ziemi PAN w Warszawie. Józef Siemiradzki

9 Według danych z 31 grudnia 2014 roku liczba głazów narzutowych w formie pomników przyrody nieożywionej w Polsce wynosiła Na Mazowszu znajduje się blisko 200 głazów prawnie chronionych. Wśród nich jest nasz Kamyczek.

10

11 Kamień jest materiałem, który ludzie wykorzystywali od niepamiętnych czasów: pierwotnie do wyrobu narzędzi i ozdób, a nieco później głównie w budownictwie. Związek ludzi z kamieniem miał charakter nie tylko praktyczny. Zawsze wysoko ceniono walory estetyczne i zdobnicze tego tworzywa jak również jego cechy fizyczne. Cechy lokalnego kamienia nadawały i nadają kolorytu miejscowej architekturze. Brama wjazdowa do Zamku Wysokiego w Malborku

12 Od tysięcy lat głazy narzutowe są powszechnie wykorzystywanym naturalnym surowcem budowlanym. Używane były głównie jako materiał do budowy domostw, zamków, mostów, czego świadectwa można odnaleźć niemal w całej Polsce. Najczęściej wykorzystywano je w północnej Polsce. Tutaj bowiem występują najliczniej i co ważniejsze są jedynym, miejscowym, surowcem kamiennym. Dom w budowie w Borach Tucholskich Kamień młyński

13

14 ,,Kamyczek

15 ,,Kamyczek to pierwszy pomnik przyrody nieożywionej na terenie gminy Łochów. Obecnie znajduje się na terenie Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych przy ulicy Wyspiańskiego 18 w Łochowie. Nazywamy go,,kamyczkiem, ponieważ w porównaniu z innymi eratykami jest stosunkowo niewielki.,,kamyczek przed budynkiem ZSP w Łochowie

16

17 Pod względem petrograficznym jest to granitognejs o niejednorodnej strukturze, teksturze i zabarwieniu. Dominują tu partie średnioziarniste, szarawe, składające się z szarych i różowych skaleni, sinego kwarcu i ciemnych łyszczyków. Wtrącone partie są drobnoziarniste i bardzo ciemne. Tekstura jest bezładna lub niewyraźnie linijna.

18 Głaz przecina skośnie kwarcowa żyłka o miąższości 2,5cm.

19 Z boku głazu bardzo wyraźne są też zadziory lodowcowe, będące śladami transportu lodowcowego.

20 W części bocznej głazu widoczna jest zeszlifowana i wygładzona powierzchnia, która powstała w wyniku ruchu tektonicznego materiału skalnego - lustro tektoniczne.

21 Ma kształt zbliżony do owalnego i znaczne rozmiary: obwód - 5,80 m, wysokość - 1,25m, oś dłuższa - 2,05m.

22

23 Głaz narzutowy jest naturalną pozostałością najgrubszej frakcji osadów polodowcowych: głównie moreny czołowej i dennej, pozostawionych przez lądolód skandynawski w czasie zlodowacenia środkowopolskiego ok. 200 tyś. lat temu. Lądolód dotarł najdalej do północnej krawędzi pasa wyżyn i wcisnął się w Bramę Morawską oraz dolinę Wisły, aż po ujście Sanu (stadiał Odry). Zasięg zlodowacenia środkowopolskiego oraz kolejne stadiały: Odry i Warty

24 W sierpniu 2001 roku w czasie prac kanalizacyjnych na ulicy Leśnej w Łochowie wydobyto okazały głaz narzutowy. Odsłonięty głaz narzutowy

25 Z uwagi na niewłaściwą lokalizację głazu, przewieziono go na teren Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Sadzewiczowej w Łochowie przy ulicy Wyspiańskiego 18, gdzie został właściwie zabezpieczony i wyeksponowany. Stało się to dzięki staraniom mgr Sylwestry Strąk - nauczycielki geografii w ZSP Łochów oraz dyrektora tejże placówki mgr Andrzeja Suchenka. Przygotowanie do transportu

26 Miejsce znalezienia głazu oraz jego obecne położenie

27 Przygotowanie do transportu

28 Transport

29

30 Ustawienie głazu ; z lewej Pan Dyrektor,,Kamyczek, a w tle Pan Dyrektor wraz z pracownikami Zakładu Produkcyjnego z Ostrówka

31 Projekt uznania głazu za pomnik przyrody zgłosiła mgr Sylwestra Strąk, a wniosek do Dyrekcji Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego złożyła Dyrekcja LO w Łochowie.

32 Analizę petrograficzną przeprowadziła mgr Bożena Rudnicka z Muzeum Ziemi... Pobieranie próbek

33 Mgr Bożena Rudnicka opisuje głaz Mgr Sylwestra Strąk obserwuje pracę Pani Rudnickiej

34 i wyniki swojej pracy umieściła w opinii o walorach zabytkowych głazu narzutowego, na podstawie której uznano go za pomnik przyrody.

35 Wartości naukowe i dydaktyczne, które kwalifikują głaz do objęcia go ochroną prawną to: wymiary - głaz powyżej 5m w obwodzie należy do grupy dużych eratyków w strefie zlodowacenia środkowopolskiego charakter petrograficzny skały - niejednolita budowa wewnętrzna,,lustro tektoniczne - bardzo dobrze zachowana powierzchnia wygładzona zadry lodowcowe - ślady transportu lodowcowego

36 Głaz narzutowy wyeksponowany przed budynkiem ZSP w Łochowie uzyskał status pomnika przyrody nieożywionej w grudniu 2001r /Dz. U. Woj. Mazowieckiego nr 269 z dn r poz.6861/.

37

38 Głazy wydają się być,,wieczne, jednak te, które są wyeksponowane na powierzchni, poddawane są działaniu wielu czynników niszczących. Podobnie jest z,,kamyczkiem. Powierzchnia głazu pod wpływem promieniowania słonecznego (insolacji) nagrzewa się i stygnie, dzięki czemu skała się łuszczy (podlega eksfoliacji). Natomiast zimą niszczenie odbywa się dzięki wodzie, która zamarza i rozmarza w szczelinach (zamróz), rozsadzając skałę. Są to naturalne procesy wietrzeniowe, którym podlegają skały m.in. w klimacie umiarkowanym. Brak śladów wietrzenia na powierzchni głazu w roku 2002 Ślady wietrzenia na powierzchni głazu po 14 latach

39 2005r. Głaz wystawiony na działanie czynników zewnętrznych.

40 2002r. 2006r.

41 ,,Kamyczek w 2002 roku

42 Kamyczek w 2016 roku

43 Stanowi nie tylko ozdobę, ale również jest źródłem wiedzy o przeszłości geologicznej naszego regionu, a także świadectwem troski o zachowanie cennych obiektów przyrody nieożywionej.

44 Bibliografia i źródła: Artykuł Świadkowie epoki lodowej. Głazy narzutowe, Geologia dla wszystkich, nr 22, 2001 Opinia o walorach zabytkowych głazu narzutowego, mgr Bożena Rudnicka, Muzeum Ziemi Materiały informacyjne Państwowego Instytutu Geologicznego: Głazy narzutowe w architekturze Pomorza i Warmii Zdjęcia wykorzystane w prezentacji wykonali: mgr Sylwestra Strąk, Dominika Wysocka

45

Historia pewnego głazu

Historia pewnego głazu Historia pewnego głazu Cześć! Jestem Kamyczek. Chciałbym opowiedzieć Wam coś o sobie. Jestem skałą typu granitognejs (forma pośrednia miedzy granitem a gnejsem). Powstałem z zastygłej magmy w Skandynawii.

Bardziej szczegółowo

Zlodowacenia w Polsce oraz formy polodowcowe

Zlodowacenia w Polsce oraz formy polodowcowe Zlodowacenia w Polsce oraz formy polodowcowe Polskie zlodowacenia Rozpoczęcie zlodowaceń - około 2,5 mln lat temu. Po falach ochłodzeń (glacjałach) następowały fale ociepleń (interglacjały), Lądolód skandynawski

Bardziej szczegółowo

Ściąga eksperta. Zlodowacenie Polski. - filmy edukacyjne on-line Strona 1/7

Ściąga eksperta. Zlodowacenie Polski.  - filmy edukacyjne on-line Strona 1/7 Zlodowacenie Polski Ok. 1,5 mln lat temu w czwartorzędzie w epoce plejstocenu w Europie a także w Polsce panował bardzo zimny, surowy klimat. Były to doskonałe warunki do tworzenia i rozprzestrzeniania

Bardziej szczegółowo

Materiały miejscowe i technologie proekologiczne w budowie dróg

Materiały miejscowe i technologie proekologiczne w budowie dróg Naukowo techniczna konferencja szkoleniowa Materiały miejscowe i technologie proekologiczne w budowie dróg Łukta, 17 19 września 2008 Zasoby materiałów w miejscowych do budowy dróg na terenie Warmii i

Bardziej szczegółowo

OKREŚLANIE WIEKU WZGLĘDNEGO względem innych warstw

OKREŚLANIE WIEKU WZGLĘDNEGO względem innych warstw PROFILE GEOLOGICZNE OKREŚLANIE WIEKU WZGLĘDNEGO względem innych warstw METODA STRATYGRAFICZNA METODA PETROGRAFICZNA METODA PALENTOLOGICZNA ANALIZA PYŁKOWA (PALINOLOGIA) METODA STRATYGRAFICZNA zasada superpozycji

Bardziej szczegółowo

OKREŚLANIE WIEKU WZGLĘDNEGO względem innych warstw

OKREŚLANIE WIEKU WZGLĘDNEGO względem innych warstw PROFILE GEOLOGICZNE OKREŚLANIE WIEKU WZGLĘDNEGO względem innych warstw METODA STRATYGRAFICZNA METODA PETROGRAFICZNA METODA PALENTOLOGICZNA ANALIZA PYŁKOWA (PALINOLOGIA) METODA STRATYGRAFICZNA zasada superpozycji

Bardziej szczegółowo

Zarys historyczny tworzenia się gruntów na Warmii i Mazurach

Zarys historyczny tworzenia się gruntów na Warmii i Mazurach Zarys historyczny tworzenia się gruntów na Warmii i Mazurach Opracowali: Agata Misztal Jerzy Pepol ZLODOWACENIA W POLSCE Osady czwartorzędowe na Warmii i Mazurach osiągają najwyższe wartości miąższości

Bardziej szczegółowo

Opis geostanowiska Grzegorz Gil

Opis geostanowiska Grzegorz Gil Opis geostanowiska Grzegorz Gil Informacje ogólne (weryfikacja) Numer obiektu Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Współrzędne geograficzne (WGS 84) Miejscowość, osiedle, ulica Opis lokalizacji

Bardziej szczegółowo

Rodzaje erozji lodowcowej. Rzeźbotwórcza działalność lodowców górskich i kontynentalnych. Wygłady i rysy lodowcowe. Wygłady i rysy lodowcowe

Rodzaje erozji lodowcowej. Rzeźbotwórcza działalność lodowców górskich i kontynentalnych. Wygłady i rysy lodowcowe. Wygłady i rysy lodowcowe Rodzaje erozji lodowcowej Rzeźbotwórcza działalność lodowców górskich i kontynentalnych DETRAKCJA wyrywanie z podłoża dużych okruchów i bloków skalnych EGZARACJA żłobienie podłoża w wyniku zdzieranie materiału

Bardziej szczegółowo

Piaskownia w Żeleźniku

Piaskownia w Żeleźniku OPIS GEOSTANOWISKA Filip Duszyński Informacje ogólne Nr obiektu 97 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Piaskownia w Żeleźniku Współrzędne geograficzne [WGS 84 hddd.dddd] Długość: 17.1753 E Szerokość:

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 30 lipca 2015 r. Poz UCHWAŁA NR XIV/296/2015 RADY MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY. z dnia 9 lipca 2015 r.

Warszawa, dnia 30 lipca 2015 r. Poz UCHWAŁA NR XIV/296/2015 RADY MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY. z dnia 9 lipca 2015 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 30 lipca 2015 r. Poz. 6700 UCHWAŁA NR XIV/296/2015 RADY MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie pomników przyrody położonych

Bardziej szczegółowo

Program RID NCBiR Reaktywność alkaliczna krajowych kruszyw"

Program RID NCBiR Reaktywność alkaliczna krajowych kruszyw Program RID NCBiR Reaktywność alkaliczna krajowych kruszyw" Jakość krajowych łamanych kruszyw mineralnych z uwzględnieniem oceny ich reaktywności alkalicznej w betonie II Wschodnie Forum Drogowe, Suwałki

Bardziej szczegółowo

Porównanie krajobrazu geologicznego oraz pogórniczego Łuku Mużakowa i Wzniesień Żarskich

Porównanie krajobrazu geologicznego oraz pogórniczego Łuku Mużakowa i Wzniesień Żarskich Jacek Koźma Porównanie krajobrazu geologicznego oraz pogórniczego Łuku Mużakowa i Wzniesień Żarskich Wspólne cechy krajobrazu Łuku Mużakowa oraz wzniesień Żarskich szansą rozwoju regionu Żary, 04.06.2018

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE Nr 64 WOJEWODY MAZOWIECKIEGO. z dnia 24 października 2008 r. w sprawie pomników przyrody położonych na terenie powiatu białobrzeskiego.

ROZPORZĄDZENIE Nr 64 WOJEWODY MAZOWIECKIEGO. z dnia 24 października 2008 r. w sprawie pomników przyrody położonych na terenie powiatu białobrzeskiego. Mazow.08.194.7025 ROZPORZĄDZENIE Nr 64 WOJEWODY MAZOWIECKIEGO z dnia 24 października 2008 r. w sprawie pomników przyrody położonych na terenie powiatu białobrzeskiego. (Warszawa, dnia 14 listopada 2008

Bardziej szczegółowo

Diabelskie kamienie geologiczna ścieŝka edukacyjna w Iwięcinie.

Diabelskie kamienie geologiczna ścieŝka edukacyjna w Iwięcinie. Diabelskie kamienie geologiczna ścieŝka edukacyjna w Iwięcinie. Pomysł utworzenia geologicznej ścieŝki edukacyjnej w Iwięcinie powstał pod wpływem starej, przedwojennej legendy, która mówi, iŝ tak duŝa

Bardziej szczegółowo

LODOWIEC JAKO RZEŹBIARZ I BUDOWNICZY cz.2

LODOWIEC JAKO RZEŹBIARZ I BUDOWNICZY cz.2 LODOWIEC JAKO RZEŹBIARZ I BUDOWNICZY cz.2 Dnia 8.06.2013 r. tj. sobota, wraz z naszym nauczycielem geografii Panią Małgorzatą Szelą, po raz kolejny wybraliśmy się do Instytutu Nauk Geologicznych Uniwersytetu

Bardziej szczegółowo

PROCESY EGZOGENICZNE ZADANIA

PROCESY EGZOGENICZNE ZADANIA PROCESY EGZOGENICZNE ZADANIA 1. Uzupełnij tabelę: Nazwa wydmy Kształt wydmy Kierunek wiatru Klimat, w jakim powstała wydma Pokrycie wydmy roślinnością 2. Narysuj obok i nazwij formę, która powstanie w

Bardziej szczegółowo

METODY BADAO GEOLOGICZNYCH OKREŚLANIE WIEKU GEOLOGICZNEGO

METODY BADAO GEOLOGICZNYCH OKREŚLANIE WIEKU GEOLOGICZNEGO METODY BADAO GEOLOGICZNYCH OKREŚLANIE WIEKU GEOLOGICZNEGO GEOLOGIA geologię dynamiczną geologię historyczną zajmującą się procesami zajmującą się we wnętrzu Ziemi dziejami Ziemi i ich skutkami zachodzącymi

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XIV/68/15 RADY MIEJSKIEJ GMINY GRYFÓW ŚLĄSKI. z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody

UCHWAŁA NR XIV/68/15 RADY MIEJSKIEJ GMINY GRYFÓW ŚLĄSKI. z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody UCHWAŁA NR XIV/68/15 RADY MIEJSKIEJ GMINY GRYFÓW ŚLĄSKI z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt. 1 i art. 18 ust. 2 pkt. 15 ustawy z dnia 8 marca

Bardziej szczegółowo

Elementy środowiska abiotycznego Ciężkowicko-Rożnowskiego Parku Krajobrazowego oraz Parku Krajobrazowego Pasma Brzanki. mgr inż.

Elementy środowiska abiotycznego Ciężkowicko-Rożnowskiego Parku Krajobrazowego oraz Parku Krajobrazowego Pasma Brzanki. mgr inż. środowiska abiotycznego Ciężkowicko-Rożnowskiego Parku Krajobrazowego oraz Parku Krajobrazowego Pasma Brzanki mgr inż. Piotr Dmytrowski środowiska abiotycznego Metodyka pracy zebranie i przegląd materiałów

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie lokalnych zasobów kruszyw naturalnych do budowy dróg

Wykorzystanie lokalnych zasobów kruszyw naturalnych do budowy dróg II Warmińsko-Mazurskie Forum Drogowe Wykorzystanie lokalnych zasobów kruszyw naturalnych do budowy dróg Marta WASILEWSKA Politechnika Białostocka Lidzbark Warmiński, 5 października 2015r. I. WPROWADZENIE

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 20 lutego 2017 r. Poz UCHWAŁA NR XXVII/192/17 RADY GMINY WODYNIE. z dnia 3 lutego 2017 r.

Warszawa, dnia 20 lutego 2017 r. Poz UCHWAŁA NR XXVII/192/17 RADY GMINY WODYNIE. z dnia 3 lutego 2017 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 20 lutego 2017 r. Poz. 1660 UCHWAŁA NR XXVII/192/17 RADY GMINY WODYNIE w sprawie pomników przyrody położonych na terenie Gminy Wodynie Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Kamienne archiwum Ziemi XII konkurs geologiczno-środowiskowy - 2011

Kamienne archiwum Ziemi XII konkurs geologiczno-środowiskowy - 2011 Kamienne archiwum Ziemi XII konkurs geologiczno-środowiskowy - 2011 LICEA 1 Które z wymienionych poniżej skał należą do grupy skał metamorficznych? Pokreśl je. ropa naftowa, serpentynit, kwarcyt, mołdawit

Bardziej szczegółowo

580,10 581,42 581,42 581,70 Węgiel humusowy. Bardzo liczne siarczki żelaza w różnych formach.

580,10 581,42 581,42 581,70 Węgiel humusowy. Bardzo liczne siarczki żelaza w różnych formach. 1 2 4 3 Zdj.28. Pokład węgla humusowego nr205/1 (579,10-580,10m) -1, następnie iłowiec (580,10-581,42m) -2; pokład węgla humusowego nr205/2 (581,42-581,70m) -3 oraz mułowiec (581,70-587,15m) -4. Zdj.29.

Bardziej szczegółowo

Poznaj Ziemię- część 2

Poznaj Ziemię- część 2 Poznaj Ziemię- część 2 1. Uzupełnij zdania. a) Największym kontynentem na Ziemi jest............................ b) Madagaskar jest największą wyspą..................................... c) Kontynentem

Bardziej szczegółowo

Wąwóz drogowy w Dankowicach

Wąwóz drogowy w Dankowicach OPIS GEOSTANOWISKA Filip Duszyński Informacje ogólne Nr obiektu 107 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Wąwóz drogowy w Dankowicach Współrzędne geograficzne [WGS 84 hddd.dddd] Długość: 17.0104

Bardziej szczegółowo

Potencjał geoturystyczny otoczenia pewnej doliny kopalnej z okolic Olesna(woj.opolskie)

Potencjał geoturystyczny otoczenia pewnej doliny kopalnej z okolic Olesna(woj.opolskie) Potencjał geoturystyczny otoczenia pewnej doliny kopalnej z okolic Olesna(woj.opolskie) Michał Michalak Uniwersytet Śląski Wydział Nauk o Ziemi 24.09.2017 Plan referatu 1 Ogólneinformacje 2 3 Podstawyprojektu

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 30 lipca 2015 r. Poz UCHWAŁA NR XIV/298/2015 RADY MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY. z dnia 9 lipca 2015 r.

Warszawa, dnia 30 lipca 2015 r. Poz UCHWAŁA NR XIV/298/2015 RADY MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY. z dnia 9 lipca 2015 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 30 lipca 2015 r. Poz. 6702 UCHWAŁA NR XIV/298/2015 RADY MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie pomników przyrody położonych

Bardziej szczegółowo

KOPALNIA OGORZELEC - KRUSZYWA Z NOWEGO ZŁOŻA AMFIBOLITU

KOPALNIA OGORZELEC - KRUSZYWA Z NOWEGO ZŁOŻA AMFIBOLITU Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego KOPALNIA OGORZELEC - KRUSZYWA Z NOWEGO ZŁOŻA AMFIBOLITU dr hab. Stefan GÓRALCZYK, prof. IMBiGS mgr inż. Danuta KUKIELSKA Kruszywa amfibolitowe w Polsce

Bardziej szczegółowo

KONKURS GEOGRAFICZNY ZAWODY SZKOLNE Listopad 2009

KONKURS GEOGRAFICZNY ZAWODY SZKOLNE Listopad 2009 Na rozwiązanie zadań masz 60 minut. Czytaj uważnie polecenia, pisz czytelnie. Powodzenia! KONKURS GEOGRAFICZNY ZAWODY SZKOLNE Listopad 2009 Zadanie 1. (0-2) Dopisz nazwę nauki geograficznej do opisu, wybierając

Bardziej szczegółowo

Wykonanie: Koplin Małgorzata i Szmyt Konstancja Kl. 3 IM

Wykonanie: Koplin Małgorzata i Szmyt Konstancja Kl. 3 IM Wykonanie: Koplin Małgorzata i Szmyt Konstancja Kl. 3 IM Jest to obszar chroniony ze względu na swoje walory, głównie przyrodnicze. W Polsce obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi,

Bardziej szczegółowo

Warszawa- środowisko przyrodnicze Jak środowisko przyrodnicze determinowało rozwój miasta? Agnieszka Chrząstowska-Wachtel

Warszawa- środowisko przyrodnicze Jak środowisko przyrodnicze determinowało rozwój miasta? Agnieszka Chrząstowska-Wachtel Warszawa- środowisko przyrodnicze Jak środowisko przyrodnicze determinowało rozwój miasta? Agnieszka Chrząstowska-Wachtel http://www.varsovia.pl/varsovia/ - Co już wiemy? Gdzie leży Warszawa? http://www.batorz.gmina.pl/img/zdjecia/_big/eu_location_pol.png&imgrefurl

Bardziej szczegółowo

Lodowce i lądolody. Obecnie pokrywają 10% powierzchni ziemi; w plejstocenie ~ 30%; w prekambrze być może e niemal 100%

Lodowce i lądolody. Obecnie pokrywają 10% powierzchni ziemi; w plejstocenie ~ 30%; w prekambrze być może e niemal 100% Lodowce i lądolody Obecnie pokrywają 10% powierzchni ziemi; w plejstocenie ~ 30%; w prekambrze być może e niemal 100% Powstają tam, gdzie coroczne opady śniegu nie ulegają rozpuszczeniu w porach ciepłych:

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ 1. MAKROSKOPOWE OZNACZANIE MINERAŁÓW I SKAŁ

ROZDZIAŁ 1. MAKROSKOPOWE OZNACZANIE MINERAŁÓW I SKAŁ SPIS TREŚCI Wprowadzenie...9 ROZDZIAŁ 1. MAKROSKOPOWE OZNACZANIE MINERAŁÓW I SKAŁ...11 1.1. Wiadomości wstępne...11 1.2. Systematyka minerałów...13 1.3. Kryształy i układy krystalograficzne...17 1.4. Morfologia

Bardziej szczegółowo

Sz.P. Zbigniew Szczepaniak Prezydent Miasta Otwocka

Sz.P. Zbigniew Szczepaniak Prezydent Miasta Otwocka LP.31/08/2018/SK Otwock, dnia 23.08.2018r Sz.P. Zbigniew Szczepaniak Prezydent Miasta Otwocka Polski Klub Ekologiczny Koło "Otwockie Sosny" zwraca się z wnioskiem o utworzenie na terenie miasta Otwocka

Bardziej szczegółowo

Równina aluwialna Krynki koło Żeleźnika

Równina aluwialna Krynki koło Żeleźnika OPIS GEOSTANOWISKA Filip Duszyński Informacje ogólne Nr obiektu 98 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Równina aluwialna Krynki koło Żeleźnika Współrzędne geograficzne [WGS 84 hddd.dddd] Długość:

Bardziej szczegółowo

Manfred Kupetz Historyczna cegielnia Klein Kölzig centrum turystyczne Geoparku Łuku Mużkowa wizja

Manfred Kupetz Historyczna cegielnia Klein Kölzig centrum turystyczne Geoparku Łuku Mużkowa wizja Manfred Kupetz Historyczna cegielnia Klein Kölzig centrum turystyczne Geoparku Łuku Mużkowa wizja Rys historyczny 1892/ 94 Spółka Akcyjna Großer Kurfürst Berlin zakłada cegielnię jej miejscem centralnym

Bardziej szczegółowo

WALORY GEOTURYSTYCZNE SKANDYNAWSKICH ERATYKÓW REJONU GLIWIC GEOTOURISTIC VALUES OF SCANDINAVIAN ERRATICS OF THE GLIWICE AREA

WALORY GEOTURYSTYCZNE SKANDYNAWSKICH ERATYKÓW REJONU GLIWIC GEOTOURISTIC VALUES OF SCANDINAVIAN ERRATICS OF THE GLIWICE AREA GÓRNICTWO I GEOLOGIA 2012 Tom 7 Zeszyt 3 Ewa MAKOSZ, Katarzyna STANIENDA Politechnika Śląska, Gliwice WALORY GEOTURYSTYCZNE SKANDYNAWSKICH ERATYKÓW REJONU GLIWIC Streszczenie. W artykule przedstawiono

Bardziej szczegółowo

Wąwóz drogowy w Samborowiczkach

Wąwóz drogowy w Samborowiczkach OPIS GEOSTANOWISKA Filip Duszyński Informacje ogólne Nr obiektu 62 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Wąwóz drogowy w Samborowiczkach Współrzędne geograficzne [WGS 84 hddd.dddd] Długość: 17.1314

Bardziej szczegółowo

XLII OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody III stopnia pisemne podejście 1

XLII OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody III stopnia pisemne podejście 1 -1/1- XLII OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody III stopnia pisemne podejście 1 Zadanie 1. Blokdiagramy A-D (załącznik 1) ilustrują budowę geologiczną czterech regionów Polski. Uzupełnij tabelę: w kolumnie 1:

Bardziej szczegółowo

Skały budujące Ziemię

Skały budujące Ziemię Skały budujące Ziemię Minerały Minerał pierwiastek lub związek chemiczny powstały w przyrodzie w sposób naturalny, jednorodny pod względem chemicznym i fizycznym. Minerały w większości mają budowę krystaliczną.

Bardziej szczegółowo

Piława Górna, osiedle Kopanica Opis lokalizacji i dostępności. Łatwo dostępne, prowadzi do niego czarny szlak od ul.

Piława Górna, osiedle Kopanica Opis lokalizacji i dostępności. Łatwo dostępne, prowadzi do niego czarny szlak od ul. Opis geostanowiska Grzegorz Gil Informacje ogólne (weryfikacja) Numer obiektu 178 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Punkt widokowy i nieczynny łom mylonitów Piława Górna Współrzędne geograficzne

Bardziej szczegółowo

Głaz św. Jadwigi. Wstęp. Maria Górska-Zabielska. Landform Analysis, Vol. 16: (2011)

Głaz św. Jadwigi. Wstęp. Maria Górska-Zabielska. Landform Analysis, Vol. 16: (2011) Landform Analysis, Vol. 16: 59 63 (2011) Maria Górska-Zabielska Instytut Geoekologii i Geoinformacji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Dzięgielowa 27, 61-680 Poznań e-mail: gorska@man.poznan.pl Abstract:

Bardziej szczegółowo

O firmie 3 Położenie geograficzne 5 O korzyściach granitu 7 Główne właściwości kamienia 8 Produkcja 9 Wyroby z granitu 11

O firmie 3 Położenie geograficzne 5 O korzyściach granitu 7 Główne właściwości kamienia 8 Produkcja 9 Wyroby z granitu 11 1 Spis treści O firmie 3 Położenie geograficzne 5 O korzyściach granitu 7 Główne właściwości kamienia 8 Produkcja 9 Wyroby z granitu 11 Płyty płomieniowane 12 Płyty polerowane 12 Kostka brukowa cięta płomieniowana

Bardziej szczegółowo

Mapy litologiczno-stratygraficzne.

Mapy litologiczno-stratygraficzne. Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Szczecin Mapy litologiczno-stratygraficzne. Wśród map litologiczno-stratygraficznych zakrytych - aktualnie znajdujących się w użytkowaniu - są mapy w skali 1 : 300

Bardziej szczegółowo

SKAŁY NATURALNE SKUPISKA MINERAŁÓW JEDNORODNYCH LUB RÓŻNORODNYCH KALSYFIKACJA SKAŁ ZE WZGLĘDU NA ICH GENEZĘ

SKAŁY NATURALNE SKUPISKA MINERAŁÓW JEDNORODNYCH LUB RÓŻNORODNYCH KALSYFIKACJA SKAŁ ZE WZGLĘDU NA ICH GENEZĘ SKAŁY NATURALNE SKUPISKA MINERAŁÓW JEDNORODNYCH LUB RÓŻNORODNYCH KALSYFIKACJA SKAŁ ZE WZGLĘDU NA ICH GENEZĘ MAGMOWE POWSTAJĄCE Z KRYSTALIZACJI MAGMY, LAWY I SUBSTANCJI IM TOWARZYSZĄCYCH OSADOWE POWSTAJĄCE

Bardziej szczegółowo

BADANIE WYNIKÓW KLASA 1

BADANIE WYNIKÓW KLASA 1 BADANIE WYNIKÓW KLASA 1 Zad. 1 (0-1p) Wielki Mur Chiński ma obecnie długość około 2500km. Jego długość na mapie w skali 1:200 000 000 wynosi A. 125 cm B. 12,5 cm C. 1,25 cm D. 0,125 cm Zad. 2 (0-1p) Rzeka

Bardziej szczegółowo

Park Narodowy Gór Stołowych

Park Narodowy Gór Stołowych Park Narodowy Gór Stołowych Od marca 2016r. Park Narodowy Gór Stołowych posługuje się nowym logotypem. Przedstawia on stylizowaną piaskowcową formę skalną oraz zarys Szczelińca Wielkiego - najwyższego

Bardziej szczegółowo

Aktywność samorządów gminnych w kreowaniu form ochrony przyrody na przykładzie województwa łódzkiego

Aktywność samorządów gminnych w kreowaniu form ochrony przyrody na przykładzie województwa łódzkiego Aktywność samorządów gminnych w kreowaniu form ochrony przyrody na przykładzie województwa łódzkiego Ochrona przyrody w rękach samorządów wojewódzkich Supraśl, 09.2017 Hieronim Andrzejewski Zespół Parków

Bardziej szczegółowo

Minerały. Autorstwo: Jackowiak Maciej Kamiński Kamil Wróblewska Natalia

Minerały. Autorstwo: Jackowiak Maciej Kamiński Kamil Wróblewska Natalia Minerały Autorstwo: Jackowiak Maciej Kamiński Kamil Wróblewska Natalia Klasyfikacja minerałów ze względu na skałę macierzystą Minerały skał magmowych Minerały skał osadowych Minerały skał metamorficznych

Bardziej szczegółowo

Łom ortognejsów Stachów 2. Długość: 16,96404 Szerokość: 50,72293

Łom ortognejsów Stachów 2. Długość: 16,96404 Szerokość: 50,72293 OPIS GEOSTANOWISKA Stanisław Madej Informacje ogólne Nr obiektu 126 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Łom ortognejsów Stachów 2 Współrzędne geograficzne [WGS 84 hddd.dddd] Długość: 16,96404

Bardziej szczegółowo

Wąwóz drogowy koło Kazanowa

Wąwóz drogowy koło Kazanowa OPIS GEOSTANOWISKA Filip Duszyński Informacje ogólne Nr obiektu 106 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Wąwóz drogowy koło Kazanowa Współrzędne geograficzne [WGS 84 hddd.dddd] Długość: 17.0235

Bardziej szczegółowo

Logo PNBT. Symbolem PNBT jest głuszec - ptak, który jeszcze niedawno licznie występował w Borach Tucholskich.

Logo PNBT. Symbolem PNBT jest głuszec - ptak, który jeszcze niedawno licznie występował w Borach Tucholskich. Powstanie Parku Park Narodowy "Bory Tucholskie" jest jednym z najmłodszych parków narodowych w Polsce. Utworzono go 1 lipca 1996 roku. Ochroną objęto powierzchnię 4 798 ha lasów, jezior, łąk i torfowisk.

Bardziej szczegółowo

Złoże naturalne nagromadzenie kopaliny lub kilku kopalin, które może być przedmiotem eksploatacji.

Złoże naturalne nagromadzenie kopaliny lub kilku kopalin, które może być przedmiotem eksploatacji. WPROWADZENIE Złoże naturalne nagromadzenie kopaliny lub kilku kopalin, które może być przedmiotem eksploatacji. Według art. 6. ust. 1, pkt 19 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze

Bardziej szczegółowo

FORMY OCHRONY PRZYRODY

FORMY OCHRONY PRZYRODY Ryszard Kapuściński FORMY OCHRONY PRZYRODY Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880 z 30 kwietnia 2004 r. z późniejszymi zmianami) wymienia 10 form ochrony przyrody,

Bardziej szczegółowo

Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące nr 81 SGH TEST EGZAMINACYJNY 2014 r. Zadania egzaminacyjne GEOGRAFIA wersja A kod ucznia...

Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące nr 81 SGH TEST EGZAMINACYJNY 2014 r. Zadania egzaminacyjne GEOGRAFIA wersja A kod ucznia... Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące nr 81 SGH TEST EGZAMINACYJNY 2014 r. Zadania egzaminacyjne GEOGRAFIA wersja A kod ucznia... Zadanie 1 (1 pkt) Podkreśl nazwę miejscowości, w której najpóźniej jest

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA RADY MIEJSKIEJ W SŁUPSKU. w sprawie ustanowienia pomników przyrody

UCHWAŁA RADY MIEJSKIEJ W SŁUPSKU. w sprawie ustanowienia pomników przyrody Projekt UCHWAŁA RADY MIEJSKIEJ W SŁUPSKU w sprawie ustanowienia pomników przyrody Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 i art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym ( Dz. U. z

Bardziej szczegółowo

Geomechaniczne badania DETERIORACJI materiału skalnego

Geomechaniczne badania DETERIORACJI materiału skalnego Geomechaniczne badania DETERIORACJI materiału skalnego Charakterystyka deterioracji materiału skalnego KOMPLEKSOWE BADANIA WŁAŚCIWOŚCI SKAŁ DERERIORACJA SKAŁ czynniki deterioracji efekty deterioracji modelowanie

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR LVIII/1514/2017 RADY MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY z dnia 30 listopada 2017 r.

UCHWAŁA NR LVIII/1514/2017 RADY MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY z dnia 30 listopada 2017 r. UCHWAŁA NR LVIII/1514/2017 RADY MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY z dnia 30 listopada 2017 r. w sprawie pomników przyrody położonych na terenie Dzielnicy Ursynów m.st. Warszawy Na podstawie art. 44 ust. 1 i

Bardziej szczegółowo

Podstawy nauk o Ziemi

Podstawy nauk o Ziemi Podstawy nauk o Ziemi Zależność rzeźby od budowy geologicznej mgr inż. Renata Różycka-Czas Katedra Gospodarki Przestrzennej i Architektury Krajobrazu Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

Minerały i skały. Wprowadzenie. Film. Interaktywne ćwiczenia mul medialne

Minerały i skały. Wprowadzenie. Film. Interaktywne ćwiczenia mul medialne Minerały i skały Wprowadzenie Film Interaktywne ćwiczenia mul medialne Podsumowanie Słowniczek Dla nauczyciela Wprowadzenie Ziemia składa się z kilku warstw. Najbardziej zewnętrzną, a zarazem najcieńszą

Bardziej szczegółowo

WIETRZENIE. Rozpuszczanie polega na łączeniu się minerałów z wodą i doprowadzeniu ich do roztworu. Tego typu wietrzeniu ulegają głównie sole.

WIETRZENIE. Rozpuszczanie polega na łączeniu się minerałów z wodą i doprowadzeniu ich do roztworu. Tego typu wietrzeniu ulegają głównie sole. WIETRZENIE Wietrzenie to proces prowadzący do rozpadu lub rozkładu skały RODZAJE WIETRZENIA WIETRZENIE FIZYCZNE = MECHANICZNE v INSOLACJA v ZAMRÓZ (MROZOWE) v SKAŁ ILASTYCH v SOLNE WIETRZENIE CHEMICZNE

Bardziej szczegółowo

TRYLOBITY SKANDYNAWSKIE W POLSCE

TRYLOBITY SKANDYNAWSKIE W POLSCE Kamil PLUTA TRYLOBITY SKANDYNAWSKIE W POLSCE Skomplikowana historia geologiczna Polski spowodowała, Ŝe moŝemy na większości obszaru kraju spodziewać się znalezienia osadów dolnego paleozoiku, które zostały

Bardziej szczegółowo

SUROWCE I RECYKLING. Wykład 7

SUROWCE I RECYKLING. Wykład 7 SUROWCE I RECYKLING Wykład 7 Ścieralność róŝnych surowców skalnych z obszaru Polski określona metodą bębna Devala (Kamieński, Skalmowski 1957) Rodzaj skały Ubytek masy [%] Jakość Granity 1,8 5,4 od bardzo

Bardziej szczegółowo

6. Dzieje Ziemi. mezozoik (2), mezozoik (4), mezozoik (5), kenozoik (3), paleozoik (6), paleozoik (1).

6. Dzieje Ziemi. mezozoik (2), mezozoik (4), mezozoik (5), kenozoik (3), paleozoik (6), paleozoik (1). 6. Dzieje Ziemi 1 2 3 4 5 6 Rysunek 6.1. Wybrane organizmy żyjące w przeszłości geologicznej Zadanie 6.1 P I 1 Napisz: 1) z których er geologicznych pochodzą organizmy żywe przedstawione na rysunku 6.1.,

Bardziej szczegółowo

Geomorfologia poziom rozszerzony

Geomorfologia poziom rozszerzony Geomorfologia poziom rozszerzony Zadanie 1. (3 pkt) ą ę ą Źródło: CKE 2005 (PR), zad. 46....... ł ś ś ż Zadanie 2. (3 pkt) ą ż ż Źródło: CKE 2005 (PR), zad. 47. Ź ł ą Ś ę ż 1 Zadanie 3. (5 pkt) Źródło:

Bardziej szczegółowo

Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące nr 81 SGH TEST EGZAMINACYJNY 2014 r. Zadania egzaminacyjne GEOGRAFIA wersja B kod ucznia...

Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące nr 81 SGH TEST EGZAMINACYJNY 2014 r. Zadania egzaminacyjne GEOGRAFIA wersja B kod ucznia... Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące nr 81 SGH TEST EGZAMINACYJNY 2014 r. Zadania egzaminacyjne GEOGRAFIA wersja B kod ucznia... Zadanie 1 (1 pkt) Podkreśl nazwę miejscowości, w której najwcześniej jest

Bardziej szczegółowo

w klasie pierwszej gimnazjum Nr lekcji Sugerowany temat lekcji Jednostki tematyczne w podręczniku Planeta Nowa 1 Dział: Podstawy geografii

w klasie pierwszej gimnazjum Nr lekcji Sugerowany temat lekcji Jednostki tematyczne w podręczniku Planeta Nowa 1 Dział: Podstawy geografii Propozycja rozkładu materiału nauczania w podziale na poszczególne jednostki lekcyjne (tematy) do podręcznika Planeta Nowa 1 przy 1 godzinie geografii w tygodniu w klasie pierwszej gimnazjum. Nr lekcji

Bardziej szczegółowo

Zestawienie pomników przyrody ożywionej i nieożywionej położonych na obszarach leśnych Nadleśnictwa Gromnik

Zestawienie pomników przyrody ożywionej i nieożywionej położonych na obszarach leśnych Nadleśnictwa Gromnik Zestawienie pomników przyrody ożywionej i nieożywionej położonych na obszarach leśnych Nadleśnictwa Gromnik Wykaz pomników przyrody ożywionej położonych na gruntach Nadleśnictwa Lp, 1 sosna zwyczajna 121604-004

Bardziej szczegółowo

Łom ortognejsów Stachów 1. Długość: 16, Szerokość: 50,

Łom ortognejsów Stachów 1. Długość: 16, Szerokość: 50, OPIS GEOSTANOWISKA Stanisław Madej Informacje ogólne Nr obiektu 30 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Łom ortognejsów Stachów 1 Współrzędne geograficzne [WGS 84 hddd.dddd] Długość: 16,96553711

Bardziej szczegółowo

G E OT E C H N O LO G I A S. C.

G E OT E C H N O LO G I A S. C. G E OT E C H N O LO G I A S. C. GEOLOGIA GEOTECHNIKA ŚRODOWISKO UL. TRZEBNICKA 16A/14, 55-120 OBORNIKI ŚLĄSKIE tel. 602 613 571 e-mail: geotechnologia@o2.pl NIP: 9151719308 Regon: 020441533 ZLECENIODAWCA:

Bardziej szczegółowo

Petrograficzny opis skały

Petrograficzny opis skały Petrograficzny opis skały Skała: S-15 Badana skała to plutoniczna skała magmowa. Minerały występujące w skale to: plagioklazy, biotyt, hornblenda, kwarc, w ilościach podrzędnych stwierdzono cyrkon i apatyt,

Bardziej szczegółowo

OPIS GEOSTANOWISKA. Filip Duszyński. Informacje ogólne. Charakterystyka geologiczna geostanowiska

OPIS GEOSTANOWISKA. Filip Duszyński. Informacje ogólne. Charakterystyka geologiczna geostanowiska OPIS GEOSTANOWISKA Filip Duszyński Informacje ogólne Nr obiektu 147 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Punkt widokowy koło Wilamowic Współrzędne geograficzne [WGS 84 hddd.dddd] Długość: 16.9923

Bardziej szczegółowo

Rozdział VIII Wychodnie i odsłonięcia skalne

Rozdział VIII Wychodnie i odsłonięcia skalne Rozdział VIII Wychodnie i odsłonięcia skalne Rozdział przedstawia analiza występowania nieznanych a szczególnie wartych udostępnienia i opisu, odsłonięć geologicznych i wychodni skalnych. Na tle monotonnego

Bardziej szczegółowo

Test z geologii. 4) Jaka panuje stała temperatura w naszym klimacie na głębokości 26 m? a) 5 0 C b) 15 0 C c) 8 0 C d) 12 0 C

Test z geologii. 4) Jaka panuje stała temperatura w naszym klimacie na głębokości 26 m? a) 5 0 C b) 15 0 C c) 8 0 C d) 12 0 C Test z geologii 1) Promień równikowy Ziemi wynosi: a) 637,8 km b) 6378,4 km c) 36561,31 km d) 3656,1 km 2) Największą gęstość posiada: a) Atmosfera b) Litosfera c) Mezosfera d) Barysfera 3) Na Śląsku stopień

Bardziej szczegółowo

DOLNOŚLĄSKIE GÓRNICTWO KRUSZYWOWE DYNAMIKA WZROSTU W LATACH 2003-2010

DOLNOŚLĄSKIE GÓRNICTWO KRUSZYWOWE DYNAMIKA WZROSTU W LATACH 2003-2010 Słowa kluczowe: górnictwo odkrywkowe, górnictwo skalne Teresa Jasiak-Taraziewicz, Waldemar Kaźmierczak DOLNOŚLĄSKIE GÓRNICTWO KRUSZYWOWE DYNAMIKA WZROSTU W LATACH 2003-2010 W publikacji przedstawiono liczbę

Bardziej szczegółowo

Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące nr 81 SGH TEST EGZAMINACYJNY 2015 r. Zadania egzaminacyjne GEOGRAFIA wersja A

Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące nr 81 SGH TEST EGZAMINACYJNY 2015 r. Zadania egzaminacyjne GEOGRAFIA wersja A Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące nr 81 SGH TEST EGZAMINACYJNY 2015 r. Zadania egzaminacyjne GEOGRAFIA wersja A kod ucznia... Punkty:../30:1,5=./20 Zadanie 1 (0,5 pkt) Podaj, gdzie w Polsce w lipcu

Bardziej szczegółowo

SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY VII ROK SZKOLNY 2017/2018

SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY VII ROK SZKOLNY 2017/2018 SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY VII ROK SZKOLNY 2017/2018 Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Dział 1 (dodatkowy) Podstawy

Bardziej szczegółowo

dolina U-kształtna wody płynące fale morskie

dolina U-kształtna wody płynące fale morskie Rzeźba powierzchni Ziemi poziom podstawowy i rozszerzony Zadanie 1. (2 pkt) Uzupełnij tabelę. Czynnik rzeźbotwórczy Proces rzeźbotwórczy Przykład wytworzonej przez czynnik i procesformy rzeźby erozja dolina

Bardziej szczegółowo

OPIS GEOSTANOWISKA zwietrzeliny granitowe Koziniec

OPIS GEOSTANOWISKA zwietrzeliny granitowe Koziniec OPIS GEOSTANOWISKA zwietrzeliny granitowe Koziniec (1-2 stron maszynopisu) Informacje ogólne (weryfikacja) Nr obiektu Nazwa obiektu (oficjalna, dawny kamieniołom granitu pod Kozińcem obiegowa lub nadana)

Bardziej szczegółowo

OPRACOWANIE WYNIKÓW BADAŃ

OPRACOWANIE WYNIKÓW BADAŃ PEPŁOWO 12 Obszar AZP nr 36-61 Nr st. na obszarze 6 Nr st. w miejscowości 12 RATOWNICZE BADANIA ARCHEOLOGICZNE W OBRĘBIE INWESTYCJI: BUDOWA DROGI EKSPRESOWEJ S-7 NA ODCINKU NIDZICA- NAPIERKI WRZESIEŃ 2011

Bardziej szczegółowo

ROZKŁAD MATERIAŁU Z GEOGRAFII W KLASACH II i III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO POZIOM ROZSZERZONY (2014-2016)

ROZKŁAD MATERIAŁU Z GEOGRAFII W KLASACH II i III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO POZIOM ROZSZERZONY (2014-2016) ROZKŁAD MATERIAŁU Z GEOGRAFII W KLASACH II i III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO POZIOM ROZSZERZONY (2014-2016) Malarz R., Więckowski M., Oblicza geografii, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa 2012 (numer dopuszczenia

Bardziej szczegółowo

2. Na poniższym rysunku odszukaj i przyporządkuj oznaczonym miejscom następujące pojęcia:

2. Na poniższym rysunku odszukaj i przyporządkuj oznaczonym miejscom następujące pojęcia: 1. W wykropkowane miejsca wpisz nazwy odpowiednich pięter roślinności w Tatrach Wysokich: do 1000 m.n.p.m... do 1250 m.n.p.m... do 1550 m.n.p.m... do 1800 m.n.p.m... do 2300 m.n.p.m... od 2300 m.n.p.m...

Bardziej szczegółowo

DOKUMENTACJA GEOTECHNICZNA. Temat: Kanalizacja sanitarna we wsiach Godzikowice, Ścinawa Polska, Ścinawa (gm. Oława)

DOKUMENTACJA GEOTECHNICZNA. Temat: Kanalizacja sanitarna we wsiach Godzikowice, Ścinawa Polska, Ścinawa (gm. Oława) G E O L badania geologiczne ul. Świeża 7a; 54-060 Wrocław NIP 894-172-74-83 tel./fax. (071) 351 38 83; tel. kom. (0601) 55 68 90 DOKUMENTACJA GEOTECHNICZNA PODŁOŻA GRUNTOWEGO Temat: Kanalizacja sanitarna

Bardziej szczegółowo

SPORZĄDZENIE PROJEKTU PLANU OCHRONY DLA CHOJNOWSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO

SPORZĄDZENIE PROJEKTU PLANU OCHRONY DLA CHOJNOWSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO SPORZĄDZENIE PROJEKTU PLANU OCHRONY DLA CHOJNOWSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO N A R O D O W A F U N D A C J A O C H R O N Y Ś R O D O W I S K A U L. E R A Z M A C I O Ł K A 1 3 01-4 4 5 W A R S Z A W A T

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 24 maja 2016 r. Poz UCHWAŁA NR XXVII/699/2016 RADY MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY. z dnia 12 maja 2016 r.

Warszawa, dnia 24 maja 2016 r. Poz UCHWAŁA NR XXVII/699/2016 RADY MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY. z dnia 12 maja 2016 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 24 maja 2016 r. Poz. 4915 UCHWAŁA NR XXVII/699/2016 RADY MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY z dnia 12 maja 2016 r. w sprawie pomników przyrody położonych

Bardziej szczegółowo

GRANIT ZASTOSOWANIE: Bardzo dobra odporność na ścieranie pozwala na zastosowanie GRANITU na:

GRANIT ZASTOSOWANIE: Bardzo dobra odporność na ścieranie pozwala na zastosowanie GRANITU na: G1 GRANIT G 2 elewacja zewnętrzna okładzina wewnęrzna posadzki blaty stołowe, kuchenne, parapety drogi, ścieżki, alejki, podjazdy oczka wodne, fontanny murki, bryły i elementy dekoracyjne Bardzo dobra

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Eksploatacja i obróbka skał Kamień naturalny: Oznaczanie Temat: odporności na ścieranie Norma: PN-EN 14157:2005

Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Eksploatacja i obróbka skał Kamień naturalny: Oznaczanie Temat: odporności na ścieranie Norma: PN-EN 14157:2005 Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wrocławskiej Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Eksploatacja i obróbka skał Kamień naturalny: Oznaczanie Temat: odporności na ścieranie Norma:

Bardziej szczegółowo

Położenie oraz środowisko przyrodnicze Polski

Położenie oraz środowisko przyrodnicze Polski grupa a Położenie oraz środowisko przyrodnicze Polski Poniższy test składa się z 15 zadań. Przy każdym poleceniu podano... liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Imię i nazwisko Za

Bardziej szczegółowo

WIELKOPOLSKI PARK NARODOWY jako miejsce edukacji ekologicznej

WIELKOPOLSKI PARK NARODOWY jako miejsce edukacji ekologicznej WIELKOPOLSKI PARK NARODOWY jako miejsce edukacji ekologicznej Czym są parki narodowe? park narodowy obejmuje obszar chroniony, wyróżniający się szczególnymi wartościami naukowymi, przyrodniczymi, społecznymi,

Bardziej szczegółowo

Karta rejestracyjna terenu zagrożonego ruchami masowymi Ziemi

Karta rejestracyjna terenu zagrożonego ruchami masowymi Ziemi 1. Numer identyfikacyjny: 2 6 0 4 1 0 2 0 0 0 0 0 1 Teren znajduje się na zalesionym stoku o ekspozycji południowej i południowo-zachodniej wzgórza Raszówka. Grzbiet wzgórza ma w tym rejonie wysokość względną

Bardziej szczegółowo

UWARUNKOWANIA GEOLOGICZNO- HYDROGEOLOGICZNE EKSPLOATACJI ZŁÓŻ KRUSZYW ŻWIROWO-PIASKOWYCH

UWARUNKOWANIA GEOLOGICZNO- HYDROGEOLOGICZNE EKSPLOATACJI ZŁÓŻ KRUSZYW ŻWIROWO-PIASKOWYCH UWARUNKOWANIA GEOLOGICZNO- HYDROGEOLOGICZNE EKSPLOATACJI ZŁÓŻ KRUSZYW ŻWIROWO-PIASKOWYCH GEOLOGY AND HYDROGEOLOGY CONDITIONS IN THE EXPLOITATION OF THE GRAVEL AND SAND AGGREGATE Jacek MOTYKA, Mariusz CZOP,

Bardziej szczegółowo

Zabytki z obszaru Mezoameryki w zbiorach Muzeum Archeologicznego Środkowego Nadodrza w Zielonej Górze

Zabytki z obszaru Mezoameryki w zbiorach Muzeum Archeologicznego Środkowego Nadodrza w Zielonej Górze Anna Hendel Zabytki z obszaru Mezoameryki w zbiorach Muzeum Archeologicznego Środkowego Nadodrza w Zielonej Górze Muzeum Archeologiczne Środkowego Nadodrza w Świdnicy, poza zabytkami związanymi z przeszłością

Bardziej szczegółowo

Rezerwaty przyrody czas na comeback!

Rezerwaty przyrody czas na comeback! Rezerwaty przyrody czas na comeback! OCHRONA REZERWATOWA W WOJ. MAŁOPOLSKIM STAN na Dorota Horabik Magdalena Bregin WIĘCEJ: www.kp.org.pl Na terenie województwa małopolskiego powołano 85 rezerwatów przyrody

Bardziej szczegółowo

Elewacje Domów z kamienia - inspiracje

Elewacje Domów z kamienia - inspiracje Elewacje Domów z kamienia - inspiracje Elewacje domów z kamienia wyglądają imponująco. Odpowiednio zaimpregnowane i pielęgnowane okładziny kamienne są trwałe, wytrzymałe i odporne na czynniki atmosferyczne.

Bardziej szczegółowo

OPINIA GEOTECHNICZNA

OPINIA GEOTECHNICZNA Inwestor: Wałbrzyski Związek Wodociągów i Kanalizacji ul. Al. Wyzwolenia 39 58-300 Wałbrzych Zleceniodawca: Kolektor Serwis Sp.J. K. Janiak, M. Janiak, Ł. Janiak ul. Kmicica 69 64-100 Leszno OPINIA GEOTECHNICZNA

Bardziej szczegółowo

Łom łupków łyszczykowych w Baldwinowicach. Długość: Szerokość:

Łom łupków łyszczykowych w Baldwinowicach. Długość: Szerokość: OPIS GEOSTANOWISKA Stanisław Madej Informacje ogólne Nr obiektu 51 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Łom łupków łyszczykowych w Baldwinowicach Współrzędne geograficzne [WGS 84 hddd.dddd] Długość:

Bardziej szczegółowo

Fot: Widok płaskich powierzchni okazu. Fot: Zbliżenia łusek z powierzchni okazu. Fot: Zbliżenia spodniej części okazu.

Fot: Widok płaskich powierzchni okazu. Fot: Zbliżenia łusek z powierzchni okazu. Fot: Zbliżenia spodniej części okazu. Okaz 120 MCh/P/11620 - Lepidodendron Brzeszcze Płaski fragment łupka o zarysie przypominającym nieco poszarpany trapez. Pomiędzy warstwami substancji ilastej znajdują się wkładki węgla. Skamieniałość znajduje

Bardziej szczegółowo

Klucz odpowiedzi do sprawdzianu wiedzy i umiejętności z działu Środowisko przyrodnicze Polski

Klucz odpowiedzi do sprawdzianu wiedzy i umiejętności z działu Środowisko przyrodnicze Polski Klucz odpowiedzi do sprawdzianu wiedzy i umiejętności z działu Środowisko przyrodnicze Polski Zakres podstawowy. Grupa A Nr zad. Przewidywana odpowiedź Kryteria zaliczenia Maks. liczba punktów 1. Zwrotnikowa

Bardziej szczegółowo