Kompendium wiedzy o bateriach

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Kompendium wiedzy o bateriach"

Transkrypt

1 Kompendium wiedzy o bateriach Podręcznik ten został przygotowany jako materiał pomocniczy dla uczestników konkursu Festiwal Baterii. Konkurs to, między innymi 1

2 Z naszego poradnika dowiesz się, co to jest bateria, z czego jest zbudowana i jak działa. Odpowiemy na pytanie, dlaczego baterie są niebezpiecznymi odpadami i co należy z nimi zrobić po ich zużyciu. Sprawdź, jak możesz chronić środowisko i dlaczego to takie ważne, żeby wyrzucać baterie do specjalnych pojemników. Spis treści 1. Czym tak naprawdę są baterie? 2. Jak to jest zrobione, czyli budowa baterii 3. Działanie baterii 4. Dlaczego baterie są odpadem niebezpiecznym? 5. Recykling baterii 6. Słowniczek pojęć 2

3 1. Czym tak naprawdę są baterie? Włoski naukowiec Alessandro Volta w 1799 roku rozpoczął pracę nad budową pierwszego ogniwa galwanicznego. Skupił się on na fakcie, że ładunek elektryczny potrafi przemieszczać się pomiędzy różnymi substancjami. Istnieją różne schematy budowy baterii, jednak ich podstawowa zasada działania i konstrukcji jest stała. Bateria zawsze posiada dwie elektrody: pierwszą, o nazwie anoda (przesyła ona ładunki ujemne czyli elektrony) oraz drugą katodę. Kiedy katoda i anoda zostają połączone w jeden obwód, elektrony są w ruchu. Tak powstanie prąd. Zatem bateria, to jedno lub więcej ogniw galwanicznych (czyli układu dwóch wymienionych wyżej elektrod: dodatniej katody i ujemnej anody), które w wyniku reakcji elektrochemicznej zmienia energię chemiczną w energię elektryczną. Dzięki temu baterie są źródłem prądu stałego i znajdują różnorodne zastosowanie w gospodarstwach domowych, m.in. w przenośnych urządzeniach takich jak elektryczna szczoteczka do zębów, aparat fotograficzny czy zabawki. 3

4 Wspomniane dwa bieguny baterii oznacza się plusem (+) i minusem (-). W przypadku typowych baterii cylindrycznych jak R6/AA czy R14/C (używanych np. do zasilania pilota do telewizora czy zabawek) biegunami są końce baterii. Z kolei akumulatorach samochodowych biegunami są ciężkie ołowiane klemy (zaciski mocujące kable zasilające do akumulatora). Najczęściej używanymi bateriami są tzw. baterie paluszki, czyli baterie AA i cieńsze AAA. Ale w sklepach znajdziemy znacznie więcej ich rodzajów. W przypadku ogniw pierwotnych najpopularniejszymi są baterie cynkowo-węglowe i alkaliczne. Dotyczy to jednak tylko baterii cylindrycznych oznaczanych literą R. Obie technologie dostarczają napięcie 1,5V. Jednak bardziej wydajne są baterie alkaliczne, a czas ich przechowywania wynosi do 7 lat. 2. Jak to jest zrobione, czyli budowa baterii W zależności od zastosowanego materiału, z którego wykonane są elektrody, składu elektrolitu, kształtu i budowy oraz przeznaczenia możemy wyróżnić wiele typów ogniw. Najpopularniejszy podział ogniw galwanicznych to podział na pierwotne (baterie, nieodnawialne) oraz wtórne (akumulatory, odwracalne). Przyjrzyjmy się, jak są zrobione. Budowa ogniw pierwotnych (baterii jednorazowych) Często zbudowane są z tych samych materiałów co akumulatory (ogniwa wtórne), jednak ich struktura oraz proces produkcji jest kompletnie odmienny. To oznacza, że mogą być używane tylko raz, bo ich składniki powodują, że baterie nie mogą być ponownie naładowane po wyczerpaniu. 4

5 Budowa ogniw wtórnych (akumulatorów) Działanie ogniw wtórnych jest oparte na tej samej zasadzie co baterii jednorazowych, ale z tą różnicą, że procesy chemiczne zachodzące wewnątrz akumulatorów mogą zostać odwrócone poprzez ładowanie. Dzięki temu akumulatory odzyskują pierwotne właściwości. Akumulatory w szybszym czasie mogą wyzwolić swoją pojemność, umożliwiając szybszą pracę urządzeń. Baterie alkaliczne zaś, w urządzeniach niskoprądowych, powinny działać dłużej. Dlatego też ważny jest dobór odpowiedniego ogniwa do urządzenia. 5

6 Czy wiesz, że: Tradycyjne baterie cynkowo-węglowe przeznaczone są do zasilania urządzeń o niewielkim poborze prądu (do 100 ma). Szersze zastosowanie mają trwalsze i mocniejsze baterie alkaliczne (do 300 ma). 3. Działanie baterii W czasie pracy ogniwa galwanicznego na elektrodzie dodatniej (katodzie) zachodzi proces redukcji, a na elektrodzie ujemnej (anodzie) proces utleniania. Po podłączeniu go do urządzenia, w obwodzie elektrycznym - od anody do katody - przepływają elektrony. Natomiast w elektrolicie, ładunek elektryczny przenoszony jest za pośrednictwem jonów dodatnich i ujemnych. 6

7 Schemat ogniwa galwanicznego Jak już wiesz, w gospodarstwach domowych wykorzystywane są dwa rodzaje ogniw galwanicznych: pierwotne baterie (nieodnawialne, jednorazowe) oraz wtórne akumulatory (odnawialne, wielokrotnego użytku). W sklepach znajdziesz wiele rodzajów baterii i akumulatorów, które różnią się nie tylko wielkością, kształtem i składem chemicznym ale przede wszystkim zastosowaniem. Niezależnie jednak od tego, jakich baterii będziecie używać, należy pamiętać o kilku bardzo ważnych zasadach. Oto one: 1. Czytaj instrukcję obsługi urządzeń zasilanych za pomocą baterii lub akumulatorów. 2. Dobieraj baterie i akumulatory odpowiednie dla danego sprzętu. 3. Instaluj ogniwo zgodnie z oznaczeniami biegunów (+) i (-). 4. Przechowuj baterie i akumulatory zgodnie z zaleceniami producenta, w temperaturze pokojowej w suchym miejscu. 5. Nie trzymaj baterii i akumulatorów z przedmiotami metalowymi, bo może to doprowadzić do ich rozładowania. 6. Nie ładuj baterii pierwotnych (jednorazowych), bo możesz wywołać eksplozję! 7. Nie wrzucaj ogniw do ognia! 7

8 4. Dlaczego baterie są odpadem niebezpiecznym? Baterie są odpadem niebezpiecznym zawierającym wybrane metale ciężkie takie jak ołów, kadm i rtęć, które są toksyczne dla naszego organizmu. W przypadku przedostanie się do niego wywołują choroby nerek i dysfunkcje różnych układów np.: pokarmowego i nerwowego. Z tego powodu należy zadbać o odpowiednie zabezpieczenie tego odpadu i wyeliminowanie go środowiska. Czy wiesz, że: Polacy rocznie zużywają ok. 240 milionów jednorazowych baterii! Przeciętnie w jednej tonie zużytych baterii znajduje się: 3 kg rtęci, 0,5 kg kadmu oraz kilka kilogramów niklu i litu. Rozwój przemysłu oraz nowoczesnych technologii ułatwiających życie, staje się problemem nie tylko dla świata fauny i flory, ale także dla człowieka. W zastraszającym tempie postępuje degradacja środowiska i wydłuża się lista chorób cywilizacyjnych. Jednym z licznych zagrożeń jest problem odpadów, w tym właśnie baterii. W bateriach zachodzą skomplikowane procesy chemiczne, w których udział biorą toksyczne pierwiastki. Szczególne zagrożenie dla środowiska i zdrowia człowieka, stwarzają zawarte w bateriach metale ciężkie (m.in.: ołów, kadm, rtęć) oraz kwasy bądź zasady tworzące elektrolit, które mają właściwości żrące i korozyjne. Przekonaj się, jak potrafią być niebezpieczne! Metale ciężkie niebezpieczne dla człowieka: Ołów powoduje choroby u organizmów żywych, m.in.: uszkodzenia mózgu, choroby nerek i przewodu pokarmowego, neuropatię i nadciśnienie tętnicze. Rtęć bywa przyczyną masowych skażeń środowiska, zatruwa organizmy żywe; u ludzi powoduje m.in.: uszkodzenia układu nerwowego, nerek, niewydolność oddechową, deformację kości. Kadm upośledza procesy zachodzące w organizmie, powodując, m.in.: uszkodzenia nerek, wątroby, osteoporozę, anemię i zmiany nowotworowe. 8

9 Nikiel uszkadza błony śluzowe, powoduje zmiany w szpiku kostnym oraz może przyczynić się do rozwoju komórek nowotworowych. Lit powoduje obrzęk płuc, uszkadza układ nerwowy, pokarmowy, sercowo-naczyniowy, a także (ze względu na właściwości żrące) skórę człowieka. NIE WYRZUCAJ ZUŻYTYCH BATERII I AKUMULATORÓW DO KOSZA NA ŚMIECI! Baterie i akumulatory to odpady niebezpieczne, powstające w głównej mierze w gospodarstwach domowych. Wszyscy ponosimy odpowiedzialność za właściwe postępowanie z nimi. Selekcja i zbiórka odpadów, w tym odpadów niebezpiecznych, stały się naszym wspólnym problemem, którego rozwiązanie wymaga poparcia i zaangażowania całego społeczeństwa. 5. Recykling baterii Zużyte baterie i akumulatory stanowią źródło cennych surowców wtórnych. Ich właściwa zbiórka pozwala nie tylko unieszkodliwić toksyczne metale ciężkie, ale także odzyskać część surowców oraz zaoszczędzić energię potrzebną do wydobycia pierwiastków, niezbędnych między innymi do produkcji nowych baterii. Pamiętaj! Wszystkie zużyte baterie zebrane selektywnie poddawane są recyklingowi, dzięki czemu: zmniejsza się zanieczyszczenie środowiska odzyskuje się wiele cennych surowców np. cynk zmniejsza się ilość odpadów na składowisku Czy wiesz, że: W 2012 roku na rynek Polski wprowadzono ok. 394,4 mln sztuk baterii i akumulatorów (GIOŚ Główny Inspektorat Ochrony Środowiska). Proces przetwarzania i recyklingu zużytych baterii i akumulatorów można podzielić na następujące etapy: 1. Zbiórka zużytych baterii i akumulatorów. 9

10 2. Sortowanie, np. na baterie i akumulatory kwasowo-ołowiowe, niklowo-kadmowe i pozostałe. 3. Przetwarzanie poszczególnych rodzajów na odpowiednie frakcje materiałowe i recykling wyodrębnionych metali w instalacjach. W zależności od rodzaju ogniwa najczęściej stosuje się jedną z trzech metod odzysku: 1. Hydrometalurgiczna polega na odzysku materiałów w wyniku rozpuszczenia odpadów w kwasach bądź zasadach. Proces ten polega kolejno na: rozpuszczeniu odpowiednich frakcji odpadów, oczyszczeniu i zatężeniu otrzymanego roztworu oraz wydzieleniu czystych związków chemicznych. Zaletą tej metody jest to, że powstaje niewielka ilość odpadów wtórnych. 2. Mechaniczna polega na rozdrobnieniu odpadów w specjalnych młynach, a następnie na ich rozdzieleniu na frakcje (np. z wykorzystaniem elektromagnesów czy specjalnych sit do elementów plastikowych, papierowych i innych). 3. Termiczna polega na wytopieniu metali w specjalnych piecach i odzysku niektórych materiałów. Czy wiesz, że: W 2012 roku zebrano ok tony zużytych baterii i akumulatorów przenośnych. Osiągnięty poziom zbiórki wyniósł 29,10% przy wymaganym w 2012 roku poziomie zbierania 25% (GIOŚ). Chroń środowisko! Kupuj z głową! Przed zakupem sprawdź, czy nie posiadasz już baterii w domu. Korzystaj z akumulatorów. Akumulatory mogą być wielokrotnie ładowane, więc ograniczasz w ten sposób ilość baterii. Pamiętaj o bateriach ukrytych w różnych przedmiotach. Oddzielaj zużyte baterie i akumulatory od pozostałych odpadów. Regularnie odnoś zużyte baterie i akumulatory do specjalnych pojemników. Te znajdziesz m.in. w sklepach oraz szkołach. 10

11 6. Słowniczek pojęć AKUMULATOR (bateria wtórna) rodzaj ogniwa wtórnego, które dzięki mechanizmowi ładowania odzyskuje pierwotne właściwości. ANODA w ogniwie galwanicznym jest elektrodą ujemną, na której zachodzi proces utleniania, czyli oddawania elektronów. BATERIA ALKALICZNA (ogniwo alkaliczne) rodzaj ogniwa nieodnawialnego, jednakże o nieco szerszym zastosowaniu z uwagi na trwałość i moc. BATERIA PIERWOTNA rodzaj ogniwa nieodnawialnego (bez możliwości ładowania). ELEKTRODA w baterii i akumulatorach przenośnych stanowi rodzaj półogniwa stykającego się bezpośrednio z elektrolitem, przez który następuje przepływ elektronów. W wyniku procesów elektrochemicznych elektroda uzyskuje określony potencjał elektryczny (np. ujemny anoda lub dodatni katoda). ELEKTROLIT w ogniwie galwanicznym to substancja, która w roztworze wodnym przewodzi prąd elektryczny, np. kwasy, zasady. ELEKTRON cząstka elementarna o ujemnym ładunku elektrycznym. Stanowi jeden z elementów atomu. GALWANIZACJA elektrolityczna metoda wytwarzania powłok na różnego rodzaju metalach. Galwanizacja jest procesem wykorzystującym zjawiska elektrochemiczne, towarzyszące przepływowi prądu między elektrodami umieszczonymi w elektrolicie. JON atom lub zespół atomów obdarzony ładunkiem elektrycznym. Jony są nośnikami ładunku elektrycznego w elektrolicie. KATODA w ogniwie galwanicznym jest elektrodą dodatnią, na której zachodzi proces redukcji, czyli pobierania elektronów. METALE CIĘŻKIE pierwiastki chemiczne charakteryzujące się dużą gęstością, często także właściwościami toksycznymi. OGNIWO GALWANICZNE układ złożony z dwóch elektrod dodatniej (katody) i ujemnej (anody). ODPADY NIEBEZPIECZNE odpady, które ze względu na toksyczność, zakaźny charakter, radioaktywność, łatwopalność lub inne cechy stanowią zagrożenie dla ludzi i środowiska. ODZYSK ODPADÓW działania, niestwarzające zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub części. Działania te 11

12 mogą też prowadzić do odzyskania z odpadów substancji, materiałów lub energii i ich wykorzystania. POZIOM ZBIÓRKI wyrażony w procentach, stosunek masy zużytych baterii przenośnych i zużytych akumulatorów przenośnych, zebranych w danym roku kalendarzowym, do średniej masy baterii przenośnych i akumulatorów przenośnych, wprowadzonych do obrotu w danym roku kalendarzowym oraz w dwóch latach poprzednich; (USTAWA z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach). RECYKLING rodzaj odzysku, polegający na powtórnym przetwarzaniu substancji lub materiałów zawartych w odpadach w celu uzyskania substancji lub materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub innym przeznaczeniu, także recykling organiczny, ale z wyjątkiem odzyskania energii. SELEKTYWNA ZBIÓRKA zbiórka i gromadzenie odpadów w oddzielnych i specjalnie przeznaczonych do tego pojemnikach. SKŁADOWANIE ODPADÓW polega na ich deponowaniu na wysypiskach (składowiskach). Składowanie odpadów oraz ich magazynowanie nie są pożądane z punktu widzenia ochrony środowiska i należy dążyć do ograniczenia ilości odpadów trafiających na wysypiska. SORTOWANIE ODPADÓW stanowi jeden z etapów odzysku/recyklingu, polegający na rozdzieleniu odpadów, wg materiałów, z których zostały wykonane. SPALANIE ODPADÓW termiczne przekształcanie odpadów, w celu zmniejszenia ich ilości na składowiskach, unieszkodliwienia, czy też wytworzenia energii cieplnej. WOLT jednostka napięcia elektrycznego, oznaczana skrótem V. WOLTOMIERZ przyrząd pomiarowy służący do mierzenia napięcia elektrycznego. 12

13 Bibliografia: K. Kawczyńska, Bateryjne ABC, Wyd. Zakład Gospodarki Komunalnej Organizacja Odzysku Biosystem S.A., Wydanie II poprawione 2014 A. Czerwiński, Akumulatory, baterie i ogniwa, Wyd. Komunikacji i łączności 2005 T. Chmielniak, Technologie Energetyczne, Wyd. WNT 2008 USTAWA z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz. U. Nr 79, poz. 666) USTAWA z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach. (Dz.U poz. 21 z późn. zm.) ROZPORZĄDZENIE Ministra Środowiska z dnia 3 grudnia 2009 r. w sprawie rocznych poziomów zbierania zużytych baterii przenośnych i zużytych akumulatorów przenośnych. (Dz.U Nr 215 poz.1671) DYREKTYWA 2006/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 września 2006 r. w sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów oraz uchylająca dyrektywę 91/157/EWG DYREKTYWA Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/56/UE z dnia 20 listopada 2013r. zmieniająca dyrektywę 2006/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów w odniesieniu do wprowadzania do obrotu baterii i akumulatorów przenośnych zawierających kadm przeznaczonych do użytku w elektronarzędziach bezprzewodowych i ogniwach guzikowych o niskiej zawartości rtęci oraz uchylająca decyzję Komisji 2009/603/WE. 13

Fundacja Centrum Innowacji i Koordynacji www.fundacjacik.pl ul. Jadźwingów 3/11, 02 692 Warszawa e-mail: biuro@fundacjacik.pl

Fundacja Centrum Innowacji i Koordynacji www.fundacjacik.pl ul. Jadźwingów 3/11, 02 692 Warszawa e-mail: biuro@fundacjacik.pl WSTĘP We współczesnych czasach wraz ze wzrostem poziomu życia, coraz większym problemem stają się odpady powstające w wyniku działalności przemysłowej i bytowej człowieka. Na ich ilośd, oprócz czynnika

Bardziej szczegółowo

bądź EKOPORADY NA ODPADY. Wszystko o bateriach i akumulatorach

bądź EKOPORADY NA ODPADY. Wszystko o bateriach i akumulatorach bądź EKOPORADY NA ODPADY. Wszystko o bateriach i akumulatorach 1 Kim są ekopozytywni? Jeśli starasz się żyć świadomie, nie szkodząc innym ludziom ani środowisku naturalnemu, jesteś EKOpozytywny! EKOpozytywni

Bardziej szczegółowo

Obwody prądu stałego. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12)Kwalifikacyjnego kursu zawodowego.

Obwody prądu stałego. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12)Kwalifikacyjnego kursu zawodowego. Obwody prądu stałego Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12)Kwalifikacyjnego kursu zawodowego. Podstawowe prawa elektrotechniki w zastosowaniu do obwodów elektrycznych: Obwód elektryczny

Bardziej szczegółowo

Przetwarzanie energii: kondensatory

Przetwarzanie energii: kondensatory Przetwarzanie energii: kondensatory Ładując kondensator wykonujemy pracę nad ładunkiem. Przetwarzanie energii: ogniwa paliwowe W ogniwach paliwowych następuje elektrochemiczne spalanie paliwa. Energia

Bardziej szczegółowo

Przetwarzanie energii: kondensatory

Przetwarzanie energii: kondensatory Przetwarzanie energii: kondensatory Ładując kondensator wykonujemy pracę nad ładunkiem. Przetwarzanie energii: ogniwa paliwowe W ogniwach paliwowych następuje elektrochemiczne spalanie paliwa. Energia

Bardziej szczegółowo

EKO HARPOON Recykling Sp. z o.o.

EKO HARPOON Recykling Sp. z o.o. 05-152 Czosnów Cząstków Mazowiecki 128 tel. (22) 498 90 01/02 fax. (22) 785 10 90 www.ekoharpoon-recykling.pl e-mail: biuro@ekoharpoon.pl NIP: 522 02 13 031 REGON: 010256973 KRS: 0000119727 Nr GIOŚ: E0016612ZPRBP

Bardziej szczegółowo

Porzucona bateria. problem zużytych baterii

Porzucona bateria. problem zużytych baterii MIĘDZYSZKOLNY KONKURS EKOLOGICZNY MOJA WIZJA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU Porzucona bateria problem zużytych baterii pracę wykonała: Marta Rudkowska Opiekun pracy: mgr Michał Szczepanik Wstęp. Baterie i akumulatory,

Bardziej szczegółowo

Laboratorium z Konwersji Energii. Ogniwo Paliwowe PEM

Laboratorium z Konwersji Energii. Ogniwo Paliwowe PEM Laboratorium z Konwersji Energii Ogniwo Paliwowe PEM 1.0 WSTĘP Ogniwo paliwowe typu PEM (ang. PEM FC) Ogniwa paliwowe są urządzeniami elektro chemicznymi, stanowiącymi przełom w dziedzinie źródeł energii,

Bardziej szczegółowo

Schemat ogniwa:... Równanie reakcji:...

Schemat ogniwa:... Równanie reakcji:... Zadanie 1. Wykorzystując dane z szeregu elektrochemicznego metali napisz schemat ogniwa, w którym elektroda cynkowa pełni rolę anody. Zapisz równanie reakcji zachodzącej w półogniwie cynkowym. Schemat

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 12.6.2012 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 151/9 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 493/2012 z dnia 11 czerwca 2012 r. ustanawiające na podstawie dyrektywy 2006/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady szczegółowe

Bardziej szczegółowo

NIEZWYKŁE ŹRÓDŁA PRĄDU

NIEZWYKŁE ŹRÓDŁA PRĄDU NIEZWYKŁE ŹRÓDŁA PRĄDU realizowana przez: Fundację Odzyskaj Środowisko MB Recycling Beata Bartosiak FASCYNACJA FIZYKĄ Włoski fizyk, Alessandro Volta od dzieciństwa zafascynowany fizyką, a zwłaszcza elektrycznością,

Bardziej szczegółowo

ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA

ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA UNIERSYTET TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY BYDGOSZCZY YDZIAŁ INŻYNIERII MECHANICZNEJ INSTYTUT EKSPLOATACJI MASZYN I TRANSPORTU ZAKŁAD STEROANIA ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA ĆICZENIE: E3 BADANIE ŁAŚCIOŚCI

Bardziej szczegółowo

Budowa i zasada działania akumulatora

Budowa i zasada działania akumulatora Budowa i zasada działania akumulatora Źródło https://neomax.pl/akumulator-world-batt-12v44ah-wbs02-03.html Źródło https://www.tayna.co.uk/industrial-batteries/sonnenschein/a602-1000/ 1 Akumulator elektryczny

Bardziej szczegółowo

Elektroliza - rozkład wody, wydzielanie innych gazów. i pokrycia galwaniczne.

Elektroliza - rozkład wody, wydzielanie innych gazów. i pokrycia galwaniczne. 1 Elektroliza - rozkład wody, wydzielanie innych gazów i pokrycia galwaniczne. Czas trwania zajęć: 45 minut Pojęcia kluczowe: - elektroliza, - elektrody, - katoda, - anoda, - potencjał ujemny, - potencjał

Bardziej szczegółowo

FOLDER INFORMACYJNY. [Wpisz tekst]

FOLDER INFORMACYJNY. [Wpisz tekst] FOLDER INFORMACYJNY Czym są odpady? Odpady to każda substancja lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do ich pozbycia się jest obowiązany. Kategorie zużytego sprzętu elektrycznego

Bardziej szczegółowo

CO WARTO WIEDZIEĆ O PLASTIKU I RECYKLINGU

CO WARTO WIEDZIEĆ O PLASTIKU I RECYKLINGU CO WARTO WIEDZIEĆ O PLASTIKU I RECYKLINGU 1. Czym jest plastik PET? Istnieje kilka rodzajów plastiku, przy czym każdy z nich ma inny skład i inne właściwości. PET to nazwa jednego z nich, a dokładnie poli(tereftalanu

Bardziej szczegółowo

Celem ćwiczenia jest wyznaczenie charakterystyki prądowo- napięciowej elektrolizera typu PEM,

Celem ćwiczenia jest wyznaczenie charakterystyki prądowo- napięciowej elektrolizera typu PEM, Ćw.2 Elektroliza wody za pomocą ogniwa paliwowego typu PEM Celem ćwiczenia jest wyznaczenie charakterystyki prądowo- napięciowej elektrolizera typu PEM, A także określenie wydajności tego urządzenia, jeśli

Bardziej szczegółowo

10.2. Źródła prądu. Obwód elektryczny

10.2. Źródła prądu. Obwód elektryczny rozdział 10 o prądzie elektrycznym 62 10.2. Źródła prądu. Obwód elektryczny W doświadczeniu 10.1 obserwowaliśmy krótkotrwałe przepływy ładunków elektrycznych w przewodzie łączącym dwa elektroskopy. Żeby

Bardziej szczegółowo

ANKIETA DOTYCZĄCA SORTOWANIA ODPADÓW W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH

ANKIETA DOTYCZĄCA SORTOWANIA ODPADÓW W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH ANKIETA DOTYCZĄCA SORTOWANIA ODPADÓW W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH Prawidłowa gospodarka odpadami daje nie tylko możliwość zmniejszenia wydobywanych surowców naturalnych (nieodnawialnych), zaoszczędzenia energii

Bardziej szczegółowo

Uwarunkowania prawne, organizacyjne i techniczne postępowania ze zużytymi bateriami i akumulatorami

Uwarunkowania prawne, organizacyjne i techniczne postępowania ze zużytymi bateriami i akumulatorami JUSTYNA PYSSA Uwarunkowania prawne, organizacyjne i techniczne postępowania ze zużytymi bateriami i akumulatorami Jednym z najbardziej uciążliwych dla środowiska problemów (oprócz emisji gazów i pyłów)

Bardziej szczegółowo

BATERIAZUŻYTA Czyproblemsięzaczyna?

BATERIAZUŻYTA Czyproblemsięzaczyna? BATERIAZUŻYTA Czyproblemsięzaczyna? Broszuraedukacyjnadlauczniówszkółpodstawowych otematyceekologicznej? Tuznajdzieszwięcejinformacjiobateriachipunktachzbiórkibaterii: www.polubbaterie.pl NiniejszymateriałzostałopublikowanydziękidofinansowaniuNarodowegoFunduszuOchronyŚrodowiska

Bardziej szczegółowo

USTAWA ŚMIECIOWA oraz WYTYCZNE DYREKTYWY 94/62/EEC DOTYCZĄCEJ OPAKOWAŃ I ODPADÓW OPAKOWANIOWYCH. Wyk. Maria Anna Wiercińska

USTAWA ŚMIECIOWA oraz WYTYCZNE DYREKTYWY 94/62/EEC DOTYCZĄCEJ OPAKOWAŃ I ODPADÓW OPAKOWANIOWYCH. Wyk. Maria Anna Wiercińska USTAWA ŚMIECIOWA oraz WYTYCZNE DYREKTYWY 94/62/EEC DOTYCZĄCEJ OPAKOWAŃ I ODPADÓW OPAKOWANIOWYCH Wyk. Maria Anna Wiercińska SPIS TREŚCI 1. PODSTAWOWE POJĘCIA Odpady opakowaniowe Gospodarka odpadami opakowaniowymi

Bardziej szczegółowo

Odzysk i recykling założenia prawne. Opracowanie: Monika Rak i Mateusz Richert

Odzysk i recykling założenia prawne. Opracowanie: Monika Rak i Mateusz Richert Odzysk i recykling założenia prawne Opracowanie: Monika Rak i Mateusz Richert Odzysk Odzysk ( ) jakikolwiek proces, którego wynikiem jest to, aby odpady służyły użytecznemu zastosowaniu przez zastąpienie

Bardziej szczegółowo

Zasady gospodarowania odpadami. Zasady gospodarowania odpadami

Zasady gospodarowania odpadami. Zasady gospodarowania odpadami Zasady gospodarowania odpadami Zasady gospodarowania odpadami Wstęp Konsumpcyjny styl życia przyczynia się do poprawy jakości naszego funkcjonowania, ale jednocześnie sprzyja powstawaniu wielu różnych,

Bardziej szczegółowo

Pojazdy wycofane z eksploatacji

Pojazdy wycofane z eksploatacji Gospodarka pojazdami wycofanymi z eksploatacji, zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym oraz zużytymi bateriami i akumulatorami w świetle Krajowego planu gospodarki odpadami 2010 2007 r. Pojazdy

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu: Kierunek: Zarządzanie i Inżynieria Produkcji Chemia procesów pozyskiwania energii Chemistry of energy receiving processes Kod przedmiotu: ZIP.PK.O.4.4. Rodzaj przedmiotu: przedmiot z

Bardziej szczegółowo

Wyciskamy z cytryny... prąd elektryczny. Wpisany przez Administrator środa, 04 lipca :26 -

Wyciskamy z cytryny... prąd elektryczny. Wpisany przez Administrator środa, 04 lipca :26 - Jak nazwa działu wskazuje będę tu umieszczał różne rozwiązania umożliwiające pozyskiwanie energii elektrycznej z niekonwencjonalnych źródeł. Zaczniemy od eksperymentu, który każdy może wykonać sobie w

Bardziej szczegółowo

Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2014

Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2014 Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2014 - założenia dotyczące selektywnego zbierania, segregacji i recyklingu w Polsce Doc. dr Lidia Sieja Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych Katowice Szczecin, marzec

Bardziej szczegółowo

WPROWADZAJĄCY BATERIE I AKUMULATORY

WPROWADZAJĄCY BATERIE I AKUMULATORY WPROWADZAJĄCY BATERIE I AKUMULATORY 1. Wprowadzasz do obrotu baterie lub akumulatory przenośne na rynek krajowy? 2. Importujesz z zagranicy zabawki z zamontowanymi bateriami przenośnymi? 3. Dokonujesz

Bardziej szczegółowo

Zestaw do doświadczeń z elektrochemii [ BAP_ doc ]

Zestaw do doświadczeń z elektrochemii [ BAP_ doc ] Zestaw do doświadczeń z elektrochemii [ BAP_1008057.doc ] [strona 1] Opis doświadczeń / instrukcja obsługi Zestaw Elektrochemia Strona 1 z 8 [strona 2] Zestaw Elektrochemia Nr artykułu: 51901 Spis treści

Bardziej szczegółowo

1991L0157 PL

1991L0157 PL 1991L0157 PL 25.01.1999 001.001 1 Dokument ten służy wyłącznie do celów dokumentacyjnych i instytucje nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jego zawartość B DYREKTYWA RADY z dnia 18 marca 1991 r. w sprawie

Bardziej szczegółowo

KONKURS EKOLOGICZNY 2012/2013 POD HASŁEM ELEKTROODPADY. I Część - zagadnienia konkursowe do nauczenia się.

KONKURS EKOLOGICZNY 2012/2013 POD HASŁEM ELEKTROODPADY. I Część - zagadnienia konkursowe do nauczenia się. KONKURS EKOLOGICZNY 2012/2013 POD HASŁEM ELEKTROODPADY. I Część - zagadnienia konkursowe do nauczenia się. 1. Kiedy obchodzony jest Światowy Dzień Ziemi na świecie. Obchodzony jest 22 kwietnia. 2. Od kiedy

Bardziej szczegółowo

Wrocław dn. 22 listopada 2005 roku. Temat lekcji: Elektroliza roztworów wodnych.

Wrocław dn. 22 listopada 2005 roku. Temat lekcji: Elektroliza roztworów wodnych. Piotr Chojnacki IV rok, informatyka chemiczna Liceum Ogólnokształcące Nr I we Wrocławiu Wrocław dn. 22 listopada 2005 roku Temat lekcji: Elektroliza roztworów wodnych. Cel ogólny lekcji: Wprowadzenie pojęcia

Bardziej szczegółowo

(Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy)

(Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy) (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy) Głównym zadaniem ww. dyrektywy jest ochrona środowiska i zdrowia

Bardziej szczegółowo

Elektroodpady zbierasz klimat wspierasz!

Elektroodpady zbierasz klimat wspierasz! Elektroodpady zbierasz klimat wspierasz! W numerze: 2-3 Niebezpieczne substancje 4-5 Zasady postępowania z elektroodpadami 6 Zapraszamy na zbiórkę 7 Ekołamigłówki 8 Ekoznaki 2 Niebezpieczne substancje

Bardziej szczegółowo

Prąd elektryczny 1/37

Prąd elektryczny 1/37 Prąd elektryczny 1/37 Prąd elektryczny Prądem elektrycznym w przewodniku metalowym nazywamy uporządkowany ruch elektronów swobodnych pod wpływem sił pola elektrycznego. Prąd elektryczny może również płynąć

Bardziej szczegółowo

Nieznane życie. tworzyw sztucznych

Nieznane życie. tworzyw sztucznych Nieznane życie tworzyw sztucznych Dlaczego dzisiaj wiele produktów jest pakowanych w opakowania z tworzyw sztucznych? Co powinniśmy zrobić ze zużytymi opakowaniami? Tworzywa sztuczne mają wartość W fazie

Bardziej szczegółowo

Akademickie Centrum Czystej Energii. Ogniwo paliwowe

Akademickie Centrum Czystej Energii. Ogniwo paliwowe Ogniwo paliwowe 1. Zagadnienia elektroliza, prawo Faraday a, pierwiastki galwaniczne, ogniwo paliwowe 2. Opis Główną częścią ogniwa paliwowego PEM (Proton Exchange Membrane) jest membrana złożona z katody

Bardziej szczegółowo

Historia elektrochemii

Historia elektrochemii Historia elektrochemii Luigi Galvani (1791): elektryczność zwierzęca Od żab do ogniw Alessandro Volta (około 1800r): weryfikacja doświadczeń Galvaniego Umieszczenie dwóch różnych metali w ciele żaby może

Bardziej szczegółowo

PL B1. Sposób i układ do odzyskiwania energii elektrycznej z ogniwa elektrochemicznego, zwłaszcza pierwotnego

PL B1. Sposób i układ do odzyskiwania energii elektrycznej z ogniwa elektrochemicznego, zwłaszcza pierwotnego PL 223075 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 223075 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 403779 (51) Int.Cl. H02J 7/34 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia:

Bardziej szczegółowo

Materiały elektrodowe

Materiały elektrodowe Materiały elektrodowe Potencjał (względem drugiej elektrody): różnica potencjałów pomiędzy elektrodami określa napięcie możliwe do uzyskania w ogniwie. Wpływa na ilość energii zgromadzonej w ogniwie. Pojemność

Bardziej szczegółowo

ZOBOWIĄZANIA UNIJNE POLSKI

ZOBOWIĄZANIA UNIJNE POLSKI ZOBOWIĄZANIA UNIJNE POLSKI W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI dr inż. Beata B. Kłopotek Ministerstwo Środowiska, Departament Gospodarki Odpadami, Warszawa 1. Wstęp Wyłącznie gospodarce odpadami

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY KOROZJI ELEKTROCHEMICZNEJ

PODSTAWY KOROZJI ELEKTROCHEMICZNEJ PODSTAWY KOROZJI ELEKTROCHEMICZNEJ PODZIAŁ KOROZJI ZE WZGLĘDU NA MECHANIZM Korozja elektrochemiczna zachodzi w środowiskach wilgotnych, w wodzie i roztworach wodnych, w glebie, w wilgotnej atmosferze oraz

Bardziej szczegółowo

Różne dziwne przewodniki

Różne dziwne przewodniki Różne dziwne przewodniki czyli trzy po trzy o mechanizmach przewodzenia prądu elektrycznego Przewodniki elektronowe Metale Metale (zwane również przewodnikami) charakteryzują się tym, że elektrony ich

Bardziej szczegółowo

Miejsca zbiórki przeterminowanych leków Apteka ESCULAP 05-552 Wólka Kosowska, ul. Nadrzeczna 3F lok. 1 Apteka Sp. Jawna 05-506 Magdalenka, ul. Słoneczna 275 Apteka PATICARIUS 05-506 Nowa Wola, ul. Postępu

Bardziej szczegółowo

Elementy Elektrochemii

Elementy Elektrochemii Elementy Elektrochemii IV.: Ogniwa galwaniczne przykłady Ogniwa Pierwotne - nieodwracalne - ogniwo Volty (A.G.A.A. Volta 1800r.) - ogniwo Daniela (John Daniell 1836 r.) - Ogniwo cynkowo-manganowe (Leclanche,

Bardziej szczegółowo

USTAWA O BATERIACH I AKUMULATORACH PRAKTYCZNE ZAGADNIENIA

USTAWA O BATERIACH I AKUMULATORACH PRAKTYCZNE ZAGADNIENIA Paweł KRAWCZYK Hoppecke Baterie Polska Sp. z o.o. USTAWA O BATERIACH I AKUMULATORACH PRAKTYCZNE ZAGADNIENIA Streszczenie: Tematem przewodnim artykułu jest zwrócenie uwagi na istniejące obowiązki prawne

Bardziej szczegółowo

Zespół Szkół Technicznych im. J. i J. Śniadeckich w Grudziądzu

Zespół Szkół Technicznych im. J. i J. Śniadeckich w Grudziądzu Zespół Szkół Technicznych im. J. i J. Śniadeckich w Grudziądzu Laboratorium Elektryczne Montaż Maszyn i Urządzeń Elektrycznych Instrukcja Laboratoryjna: Badanie ogniwa galwanicznego. Opracował: mgr inż.

Bardziej szczegółowo

Materiały w bateriach litowych.

Materiały w bateriach litowych. Materiały w bateriach litowych. Dlaczego lit? 1. Pierwiastek najbardziej elektrododatni ( pot. 3.04V wobec standardowej elektrody wodorowej ). 2. Najlżejszy metal ( d = 0.53 g/cm 3 ). 3. Gwarantuje wysoką

Bardziej szczegółowo

TECHNOLOGIA RECYKLINGU KINESKOPÓW CRT

TECHNOLOGIA RECYKLINGU KINESKOPÓW CRT JAROSŁAW STANKIEWICZ Zakład Górnictwa Skalnego IMBiGS TECHNOLOGIA RECYKLINGU KINESKOPÓW CRT Na podstawie obowiązującej w Polsce ustawie o odpadach z dnia z dnia 27 kwietnia 2001r ( dz. U. Nr 62, poz.628

Bardziej szczegółowo

Ogniwo paliwowe typu PEM (ang. PEM-FC)

Ogniwo paliwowe typu PEM (ang. PEM-FC) OPRACOWALI: MGR INŻ. JAKUB DŁUGOSZ MGR INŻ. MARCIN MICHALSKI OGNIWA PALIWOWE I PRODUKCJA WODORU LABORATORIUM I- ZASADA DZIAŁANIA SYSTEMU OGNIW PALIWOWYCH TYPU PEM NA PRZYKŁADZIE SYSTEMU NEXA 1,2 kw II-

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 10 lutego 2011 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 10 lutego 2011 r. Dziennik Ustaw Nr 38 2714 Poz. 199 199 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 10 lutego 2011 r. w sprawie rocznego raportu o funkcjonowaniu gospodarki bateriami i akumulatorami oraz zużytymi bateriami

Bardziej szczegółowo

ZOBOWIĄZANIA UNIJNE POLSKI W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI

ZOBOWIĄZANIA UNIJNE POLSKI W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI ZOBOWIĄZANIA UNIJNE POLSKI W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI Beata B. Kłopotek Departament Gospodarki Odpadami Gdańsk, dnia 16 października 2012 r. Plan prezentacji 1. Dyrektywy unijne odnoszące

Bardziej szczegółowo

Podstawy elektrochemii

Podstawy elektrochemii Podstawy elektrochemii Elektrochemia bada procesy zachodzące na granicy elektrolit - elektroda Elektrony można wyciągnąć z elektrody bądź budując celkę elektrochemiczną, bądź dodając akceptor (np. kwas).

Bardziej szczegółowo

INDEKS ALFABETYCZNY 119 60050-482 CEI:2004

INDEKS ALFABETYCZNY 119 60050-482 CEI:2004 119 60050-482 CEI:2004 INDEKS ALFABETYCZNY A aktywacja aktywacja... 482-01-19 aktywacyjny polaryzacja aktywacyjna... 482-03-05 aktywny materiał aktywny... 482-02-33 mieszanina materiałów aktywnych... 482-02-34

Bardziej szczegółowo

Dziennik Ustaw 2 Poz NIE TAK

Dziennik Ustaw 2 Poz NIE TAK Dziennik Ustaw 2 Poz. 1973 Załączniki do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 grudnia 2014 r. (poz. 1973) Załącznik nr 1 WZÓR KARTY PRZEKAZANIA ODPADÓW 2), 6) Nr karty 1) Rok KARTA PRZEKAZANIA

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY. PRACOWNIA MATERIAŁOZNAWSTWA ELEKTROTECHNICZNEGO KWNiAE

POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY. PRACOWNIA MATERIAŁOZNAWSTWA ELEKTROTECHNICZNEGO KWNiAE POLITECHNIK WRSZWSK WYDZIŁ ELEKTRYCZNY PRCOWNI MTERIŁOZNWSTW ELEKTROTECHNICZNEGO KWNiE ĆWICZENIE 11 WYZNCZNIE ELEKTROCHEMICZNEGO RÓWNOWśNIK MIEDZI ORZ STŁEJ FRDY 1. Elektrolity i przewodnictwo jonowe Ogólnie

Bardziej szczegółowo

1. Logo 2. Kody 3. Pojemniki na odpady 4. Co nam daje segregacja śmieci 5. Co robić z odpadami 6. Składowanie 7. Utylizacja 8. Kompostowanie 9.

1. Logo 2. Kody 3. Pojemniki na odpady 4. Co nam daje segregacja śmieci 5. Co robić z odpadami 6. Składowanie 7. Utylizacja 8. Kompostowanie 9. 1. Logo 2. Kody 3. Pojemniki na odpady 4. Co nam daje segregacja śmieci 5. Co robić z odpadami 6. Składowanie 7. Utylizacja 8. Kompostowanie 9. Recykling 10. Zgnieć butelkę 11. Czy wiesz że 12. Używamy

Bardziej szczegółowo

*ZSEE- zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny

*ZSEE- zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny A B C o ZSEE* *ZSEE- zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny Co to są elektrośmieci? Nazwą tą określa się wszystkie sprzęty elektryczne i elektroniczne, które są już zepsute, zniszczone bądź po prostu

Bardziej szczegółowo

GOSPODARKA ODPADAMI Ogólne 1. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Tekst jednolity: Dz. U. z 2010 r. Nr 185 poz z późn. zm.); 2.

GOSPODARKA ODPADAMI Ogólne 1. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Tekst jednolity: Dz. U. z 2010 r. Nr 185 poz z późn. zm.); 2. GOSPODARKA ODPADAMI Ogólne 1. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Tekst jednolity: Dz. U. z 2010 r. Nr 185 poz. 1243 z późn. zm.); 2. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001

Bardziej szczegółowo

TECHNOLOGIE PRZETWARZANIA ZSEE. Paweł Bilski Starachowice,

TECHNOLOGIE PRZETWARZANIA ZSEE. Paweł Bilski Starachowice, TECHNOLOGIE PRZETWARZANIA ZSEE Paweł Bilski Starachowice, 27.01.2011 Odpady niebezpieczne Szczególne rodzaje odpadów niebezpiecznych Spośród odpadów niebezpiecznych można wyróżnić grupy odpadów wymagające

Bardziej szczegółowo

Czy prąd przepływający przez ciecz zmienia jej własności chemiczne?

Czy prąd przepływający przez ciecz zmienia jej własności chemiczne? Czy prąd przepływający przez ciecz zmienia Zadanie Zmierzenie charakterystyki prądowo-napięciowej elektrolitu zawierającego roztwór siarczanu miedzi dla elektrod miedzianych. Obserwacja widocznych zmian

Bardziej szczegółowo

Najlepsze dostępne praktyki i technologie w gospodarce odpadami zawierającymi kadm i rtęć

Najlepsze dostępne praktyki i technologie w gospodarce odpadami zawierającymi kadm i rtęć Najlepsze dostępne praktyki i technologie w gospodarce odpadami zawierającymi kadm i rtęć Krzysztof Tyrała R.O.T. RECYCLING ODPADY TECHNOLOGIE Gliwice Ekspert Polskiej Izby Ekologii KONTROLA SUBSTANCJI

Bardziej szczegółowo

Scenariusz lekcji z podstaw elektrotechniki i elektroniki prowadzonej w klasie I zasadniczej szkoły zawodowej w zawodzie monter elektronik

Scenariusz lekcji z podstaw elektrotechniki i elektroniki prowadzonej w klasie I zasadniczej szkoły zawodowej w zawodzie monter elektronik Szkolnictwo zawodowe Scenariusz lekcji z podstaw elektrotechniki i elektroniki prowadzonej w klasie I zasadniczej szkoły zawodowej w zawodzie monter elektronik Mariusz Wojciechowski Zespół Szkół im. prof.

Bardziej szczegółowo

Uwarunkowania prawne recyklingu baterii

Uwarunkowania prawne recyklingu baterii Uwarunkowania prawne recyklingu baterii Katarzyna Grzesik Przegląd Komunalny. Recykling; ISSN 1731-9927. - 2005 nr 1 s. 22 24 Baterie należą do odpadów, którym poświęcono szczególną uwagę w przepisach

Bardziej szczegółowo

Fragmenty Działu 8 z Tomu 1 PODSTAWY ELEKTROCHEMII

Fragmenty Działu 8 z Tomu 1 PODSTAWY ELEKTROCHEMII Fragmenty Działu 8 z Tomu 1 PODSTAWY ELEKTROCHEMII O G N I W A Zadanie 867 (2 pkt.) Wskaż procesy, jakie zachodzą podczas pracy ogniwa niklowo-srebrowego. Katoda Anoda Zadanie 868* (4 pkt.) W wodnym roztworze

Bardziej szczegółowo

Podstawowe pojęcia 1

Podstawowe pojęcia 1 Tomasz Lubera Półogniwo Podstawowe pojęcia 1 układ złożony z min. dwóch faz pozostających ze sobą w kontakcie, w którym w wyniku zachodzących procesów utleniania lub redukcji ustala się stan równowagi,

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA SZCZECIŃSKA INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA

POLITECHNIKA SZCZECIŃSKA INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA POLITECHNIKA SZCZECIŃSKA INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA PRZEDMIOT: KOROZJA I OCHRONA PRZED KOROZJĄ ĆWICZENIA LABORATORYJNE Temat ćwiczenia: OGNIWA GALWANICZNE Cel

Bardziej szczegółowo

Materiały do zajęć dokształcających z chemii nieorganicznej i fizycznej. Część V

Materiały do zajęć dokształcających z chemii nieorganicznej i fizycznej. Część V Materiały do zajęć dokształcających z chemii nieorganicznej i fizycznej Część V Wydział Chemii UAM Poznań 2011 POJĘCIA PODSTAWOWE Reakcjami utleniania i redukcji (oksydacyjno-redukcyjnymi) nazywamy reakcje,

Bardziej szczegółowo

Segregacja odpadów, czy to konieczne? Wojciech Bartkiewicz kl. III b Gimnazjum nr 5 im. M. Reja w Częstochowie

Segregacja odpadów, czy to konieczne? Wojciech Bartkiewicz kl. III b Gimnazjum nr 5 im. M. Reja w Częstochowie Segregacja odpadów, czy to konieczne? Wojciech Bartkiewicz kl. III b Gimnazjum nr 5 im. M. Reja w Częstochowie Zawarty w bateriach alkalicznych 1 gram srebra może skazić 1 m³ ziemi /www.szkolneblogi.pl

Bardziej szczegółowo

Recykling moda czy konieczność? Zadbaj o środowisko w gminie, w domu i w szkole. Marta Szczecińska, Kielce 2013 r.

Recykling moda czy konieczność? Zadbaj o środowisko w gminie, w domu i w szkole. Marta Szczecińska, Kielce 2013 r. Recykling moda czy konieczność? Zadbaj o środowisko w gminie, w domu i w szkole Marta Szczecińska, Kielce 2013 r. Światowe trendy: trash art, moda recyklingowa i upcycling Fakty Każdy mieszkaniec Polski

Bardziej szczegółowo

Zbieraj z nami zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz zużyte baterie!

Zbieraj z nami zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz zużyte baterie! Zbieraj z nami zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz zużyte baterie! W numerze: 2-3 4 Zasady postępowania ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym Eko-Marsz 5 I Ty naładuj się pozytywnie

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 18 marca 2019 r. Poz. 513

Warszawa, dnia 18 marca 2019 r. Poz. 513 Warszawa, dnia 18 marca 2019 r. Poz. 513 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie wzoru zbiorczego sprawozdania o produktach w opakowaniach, opakowaniach i o gospodarowaniu

Bardziej szczegółowo

TŻ Wykład 9-10 I 2018

TŻ Wykład 9-10 I 2018 TŻ Wykład 9-10 I 2018 Witold Bekas SGGW Elementy elektrochemii Wiele metod analitycznych stosowanych w analityce żywnościowej wykorzystuje metody elektrochemiczne. Podział metod elektrochemicznych: Prąd

Bardziej szczegółowo

Forum Recyklingu. Poznań 9 października 2013. Temat: Gospodarka akumulatorami ołowiowo-kwasowymi

Forum Recyklingu. Poznań 9 października 2013. Temat: Gospodarka akumulatorami ołowiowo-kwasowymi Forum Recyklingu Poznań 9 października 2013 Temat: Gospodarka akumulatorami ołowiowo-kwasowymi Agenda wystąpienia 1. Czym jest akumulator kwasowo-ołowiowy? 2. Prawo jako stymulator procesów technologicznych

Bardziej szczegółowo

Za wyrzucenie świetlówki grozi kara

Za wyrzucenie świetlówki grozi kara Za wyrzucenie świetlówki grozi kara Zimowe wyprzedaże to dobry czas na nowy sprzęt RTV i AGD. Stare lodówki, telewizory czy nawet świetlówki nie możemy jednak wyrzucić do zwykłego kontenera czy kosza na

Bardziej szczegółowo

Wniosek DECYZJA RADY

Wniosek DECYZJA RADY KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 9.1.2015 r. COM(2014) 750 final 2014/0359 (NLE) Wniosek DECYZJA RADY w sprawie przyjęcia zmian do Protokołu z 1998 r. do Konwencji z 1979 r. w sprawie transgranicznego

Bardziej szczegółowo

Mechaniczno biologiczne metody przetwarzania odpadów (MBP) technologie wykorzystania

Mechaniczno biologiczne metody przetwarzania odpadów (MBP) technologie wykorzystania Mechaniczno biologiczne metody przetwarzania odpadów (MBP) technologie wykorzystania odpadów dr Lidia Sieja Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych - Katowice Tarnów, grudzień 2014 Stan gospodarki

Bardziej szczegółowo

GOSPODARKA ODPADAMI. Poniżej podane są ogólne zasady w postępowaniu z odpadami, które zaczynają być powszechnie stosowane:

GOSPODARKA ODPADAMI. Poniżej podane są ogólne zasady w postępowaniu z odpadami, które zaczynają być powszechnie stosowane: GOSPODARKA ODPADAMI Nasz pierwotny przodek, przed kilkudziesięcioma laty, znaczył szlak swej wędrówki odpadami ogryzionymi kośćmi, podartymi skórami, ogryzkami. Szedł i wyrzucał wszystko, co było mu już

Bardziej szczegółowo

ORGANIZACJA PRODUKCJI I LOGISTYKI W PRZEMYŚLE SAMOCHODOWYM

ORGANIZACJA PRODUKCJI I LOGISTYKI W PRZEMYŚLE SAMOCHODOWYM ORGANIZACJA PRODUKCJI I LOGISTYKI W PRZEMYŚLE SAMOCHODOWYM Wykład 6: Aspekty eko w przemyśle samochodowym dr inż. Monika Kosacka-Olejnik Monika.kosacka@put.poznan.pl p. 110A Strzelecka Ekonomia cyrkularna

Bardziej szczegółowo

EKOLOGISTYKA Z A J Ę C I A 2 M G R I N Ż. M A G D A L E N A G R A C Z Y K

EKOLOGISTYKA Z A J Ę C I A 2 M G R I N Ż. M A G D A L E N A G R A C Z Y K EKOLOGISTYKA Z A J Ę C I A 2 M G R I N Ż. M A G D A L E N A G R A C Z Y K ĆWICZENIA 2 Charakterystyka wybranej działalności gospodarczej: 1. Stosowane surowce, materiały, półprodukty, wyroby ze szczególnym

Bardziej szczegółowo

Obowiązki wynikające z ustawy z dnia 24 kwietnia 2009r. o bateriach i akumulatorach. Małgorzata Tomczak

Obowiązki wynikające z ustawy z dnia 24 kwietnia 2009r. o bateriach i akumulatorach. Małgorzata Tomczak Obowiązki wynikające z ustawy z dnia 24 kwietnia 2009r. o bateriach i akumulatorach Małgorzata Tomczak Wprowadzający baterie lub akumulatory Przedsiębiorca, który wykonuje działalność gospodarczą w zakresie

Bardziej szczegółowo

K, Na, Ca, Mg, Al, Zn, Fe, Sn, Pb, H, Cu, Ag, Hg, Pt, Au

K, Na, Ca, Mg, Al, Zn, Fe, Sn, Pb, H, Cu, Ag, Hg, Pt, Au WSTĘP DO ELEKTROCHEMII (opracowanie dr Katarzyna Makyła-Juzak Elektrochemia jest działem chemii fizycznej, który zajmuje się zarówno reakcjami chemicznymi stanowiącymi źródło prądu elektrycznego (ogniwa

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 5. Testowanie ogniwa paliwowego wodorowego zasilanego energią pochodzącą z konwersji fotowoltaicznej

Ćwiczenie 5. Testowanie ogniwa paliwowego wodorowego zasilanego energią pochodzącą z konwersji fotowoltaicznej Ćwiczenie 5 Testowanie ogniwa paliwowego wodorowego zasilanego energią pochodzącą z konwersji fotowoltaicznej Wstęp Ogniwo paliwowe jest urządzeniem elektrochemicznym, które wytwarza energię użyteczną

Bardziej szczegółowo

Energia z odpadów komunalnych. Karina Michalska Radosław Ślęzak Anna Kacprzak

Energia z odpadów komunalnych. Karina Michalska Radosław Ślęzak Anna Kacprzak Energia z odpadów komunalnych Karina Michalska Radosław Ślęzak Anna Kacprzak Odpady komunalne Szacuje się, że jeden mieszkaniec miasta wytwarza rocznie ok. 320 kg śmieci. Odpady komunalne rozumie się przez

Bardziej szczegółowo

ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE (od roku ak. 2014/2015)

ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE (od roku ak. 2014/2015) (od roku ak. 2014/2015) A. Zagadnienia z zakresu Odpady biodegradowalne, przemysłowe i niebezpieczne: 1. Omówić podział niebezpiecznych odpadów szpitalnych (zakaźnych i specjalnych). 2. Omów wymagane warunki

Bardziej szczegółowo

Należy wypełnić niezależnie od rodzaju prowadzonej działalności wymagającej składania sprawozdania. 2)

Należy wypełnić niezależnie od rodzaju prowadzonej działalności wymagającej składania sprawozdania. 2) roczne sprawozdanie o produktach w opakowaniach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami opakowaniowymi Za rok 2018 Dane identyfikujące podmiot składający sprawozdanie MARSZAŁEK WOJEWÓDZTWA Adresat Rok

Bardziej szczegółowo

Część 3. Magazynowanie energii. Akumulatory Układy ładowania

Część 3. Magazynowanie energii. Akumulatory Układy ładowania Część 3 Magazynowanie energii Akumulatory Układy ładowania Technologie akumulatorów Najszersze zastosowanie w dużych systemach fotowoltaicznych znajdują akumulatory kwasowo-ołowiowe (lead-acid batteries)

Bardziej szczegółowo

Elektrochemia - szereg elektrochemiczny metali. Zadania

Elektrochemia - szereg elektrochemiczny metali. Zadania Elektrochemia - szereg elektrochemiczny metali Zadania Czym jest szereg elektrochemiczny metali? Szereg elektrochemiczny metali jest to zestawienie metali według wzrastających potencjałów normalnych. Wartości

Bardziej szczegółowo

Materiały katodowe dla ogniw Li-ion wybrane zagadnienia

Materiały katodowe dla ogniw Li-ion wybrane zagadnienia Materiały katodowe dla ogniw Li-ion wybrane zagadnienia Szeroki zakres interkalacji y, a więc duża dopuszczalna zmiana zawartości litu w materiale, która powinna zachodzić przy minimalnych zaburzeniach

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA OBSŁUGI. Nr produktu Odstraszacz Isotronic. Strona 1 z 5

INSTRUKCJA OBSŁUGI. Nr produktu Odstraszacz Isotronic.   Strona 1 z 5 INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr produktu 001326461 Odstraszacz Isotronic Strona 1 z 5 Roztocza Pluskwy Drogi Kliencie, Gratulujemy wyboru jednego z naszych produktów wysokiej jakości. Postępuj zgodnie z tymi instrukcjami

Bardziej szczegółowo

Lublin marzec prof. MAREK GÓRSKI - Uniwersytet Szczeciński Wydział Prawa i Administracji

Lublin marzec prof. MAREK GÓRSKI - Uniwersytet Szczeciński Wydział Prawa i Administracji MAREK GÓRSKI 1 Lublin marzec 2017 prof. MAREK GÓRSKI - Uniwersytet Szczeciński Wydział Prawa i Administracji Podstawy prawne systemu Prawo UE w szczeg. Dyrektywa ramowa o odpadach 98/2008 ustawa z dnia

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 16 stycznia 2013 r. Poz. 558

Warszawa, dnia 16 stycznia 2013 r. Poz. 558 DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 16 stycznia 2013 r. Poz. 558 UCHWAŁA Nr XXXVI/226/12 RADY MIEJSKIEJ W TARCZYNIE z dnia 27 grudnia 2012 r. w sprawie ustalenia szczegółowego sposobu

Bardziej szczegółowo

Nadszedł czas na ENELOOP

Nadszedł czas na ENELOOP Nadszedł czas na ENELOOP Wszyscy znamy problemy jakie stwarzają konwencjonalne akumulatorki z moŝliwością ładowania. W przeciwieństwie do baterii jednorazowych moŝna je ładować ponownie kiedy energia zawarta

Bardziej szczegółowo

PORADY NA ODPADY Gospodarowanie odpadami komunalnymi w naszym domu.

PORADY NA ODPADY Gospodarowanie odpadami komunalnymi w naszym domu. Jakość dla środowiska. PORADY NA ODPADY Gospodarowanie odpadami komunalnymi w naszym domu. Jastrzębie-Zdrój 2019 Wytwarzanie odpadów komunalnych Niemal wszystko, co wytwarzamy i kupujemy, jest zapakowane.

Bardziej szczegółowo

Oznaczanie składu morfologicznego. Prof. dr hab. inż. Andrzej Jędrczak Uniwersytet Zielonogórski

Oznaczanie składu morfologicznego. Prof. dr hab. inż. Andrzej Jędrczak Uniwersytet Zielonogórski Oznaczanie składu morfologicznego Prof. dr hab. inż. Andrzej Jędrczak Uniwersytet Zielonogórski Pobieranie i przygotowywanie próbek Przedmiot procedury - metoda oznaczania składu morfologicznego odpadów

Bardziej szczegółowo

ROCZNA ANALIZA STANU GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TERENIE GMINY KONIECPOL ZA ROK 2013

ROCZNA ANALIZA STANU GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TERENIE GMINY KONIECPOL ZA ROK 2013 ROCZNA ANALIZA STANU GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TERENIE GMINY KONIECPOL ZA ROK 2013 1/7 SPIS TREŚCI : 1. Podstawa prawna 2. Ogólna charakterystyka systemu gospodarowania odpadami komunalnymi 3.

Bardziej szczegółowo

Waga łazienkowa TFA

Waga łazienkowa TFA INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr produktu 001233279 Waga łazienkowa TFA 50.1006.54 Strona 1 z 5 Gratulujemy zakupu tego produktu marki TFA. 1. Przed pierwszym użyciem - Upewnij się, że dokładnie zapoznałeś się z

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE. Ćwiczenie nr 2 Temat: Wyznaczenie współczynnika elektrochemicznego i stałej Faradaya.

LABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE. Ćwiczenie nr 2 Temat: Wyznaczenie współczynnika elektrochemicznego i stałej Faradaya. LABOATOIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE Ćwiczenie nr Temat: Wyznaczenie współczynnika elektrochemicznego i stałej Faradaya.. Wprowadzenie Proces rozpadu drobin związków chemicznych

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA OBSŁUGI MIERNIK CYFROWY DO POMIARU ELEMENTÓW SMD

INSTRUKCJA OBSŁUGI MIERNIK CYFROWY DO POMIARU ELEMENTÓW SMD INSTRUKCJA OBSŁUGI MIERNIK CYFROWY DO POMIARU ELEMENTÓW SMD VA503 #03979 wersja 1.1 Wstęp Multimetr cyfrowy VA503 jest przyrządem umożliwiającym pomiar elementów SMD. SMD (ang. Surface Mount Device) to

Bardziej szczegółowo