OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)

Transkrypt

1 OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim Pedagogika specjalna dziecka 2. Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim Special education child 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Edukacji Osób z Niepełnosprawnością 4. Kod przedmiotu / modułu 5. Rodzaj przedmiotu / modułu (obowiązkowy lub fakultatywny) Obowiązkowy 6. Kierunek studiów Pedagogika 7. Poziom studiów (I lub II stopień) II stopień 8. Rok studiów I rok 9. Semestr (zimowy lub letni) semestr letni 10. Forma zajęć i liczba godzin Wykłady, 15; Ćwiczenia, godzin 11. Imię, nazwisko, tytuł / stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia Bernadeta Szczupał, dr hab., prof. UWr 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu / modułu oraz zrealizowanych przedmiotów Brak wymagań

2 13. Cele przedmiotu: 14. EK_01 C-1 poznanie terminologii używanej w pedagogice specjalnej oraz zdobycie wiedzy o dzieciach z różnymi niepełnosprawnościami C-2 ukazanie podstawowych zasad i zadań pedagogiki specjalnej C-3 poznanie metod i środków wykorzystywanych w edukacji i terapii dzieci z różnymi niepełnosprawnościami C-4 poznanie wspólnych i swoistych problemów dzieci z różnymi niepełnosprawnościami C-5 rozwijanie świadomości indywidualizacji procesu edukacji i terapii dzieci z niepełnosprawnością, C-6 kształtowanie postawy wrażliwości zawodowej zarówno w odniesieniu do dzieci z niepełnosprawnością, jak i gotowości współpracy z innymi specjalistami Zakładane efekty kształcenia: Zna specjalistyczną terminologię, ma uporządkowaną wiedzę na temat wspomagania rozwoju dzieci z niepełnosprawnością Symbole kierunkowych efektów kształcenia: K_W01 EK_02 EK_03 EK_04 EK_05 EK_06 ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę o źródłach i miejscu pedagogiki specjalnej w systemie nauk oraz o jej przedmiotowych i metodologicznych powiązaniach z innymi dyscyplinami nauk ma pogłębioną wiedzę na temat rozwoju człowieka co koresponduje z uporządkowaną wiedzą na temat wybranych teorii uczenia się i nauczania obejmujących wiele form skutecznego wspierania rozwoju dzieci z niepełnosprawnością w różnych dziedzinach aktywności ma uporządkowaną, rozszerzoną wiedzę o celach, organizacji i funkcjonowaniu instytucji edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych, pomocowych i terapeutycznych wspierających rozwój dzieci z niepełnosprawnością rozumie istotę funkcjonalności i dysfunkcjonalności potrafi konstruktywnie analizować istotę wsparcia z perspektywy różnych obszarów aktywności twórczej i edukacyjnej dzieci z niepełnosprawnością w wieku przedszkolnym ma uporządkowaną wiedzę na temat wybranych teorii wychowania, uczenia się i nauczania oraz innych procesów edukacyjnych dzieci z niepełnosprawnością w wieku przedszkolnym K_W02 K_W08 K_W12 K_W13 K_W14 EK_07 EK_08 ma uporządkowaną wiedzę o strukturze i funkcjach systemu edukacji dzieci z niepełnosprawnością w wieku od 0 do 7r.ż.,, zna wybrane systemy edukacyjne innych krajów ma pogłębioną wiedzę o różnego rodzaju strukturach organizacyjnych, o normach i regułach nimi rządzących, oraz o dziecku z niepełnosprawnością jako podmiocie kształtującym instytucje i organizacje w wybranych aspektach ich funkcjonowania, zna i rozumie rolę wiedzy w procesie kierowania rozwojem instytucji i organizacji K_W16 K_W17

3 EK_09 EK_10 EK_11 EK_12 EK_13 EK_14 ma pogłębioną wiedzę na temat zasad i norm etycznych oraz etyki zawodowej, szczególnie w odniesieniu do małego dziecka z różnymi niepełnosprawnościami potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki specjalnej oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizy złożonych problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych, pomocowych i terapeutycznych, a także diagnozowania i projektowania działań praktycznych, szczególnie w odniesieniu do małych dzieci zagrożonych niepełnosprawnością lub z niepełnosprawnością posiada pogłębione umiejętności prezentowania własnych pomysłów w kontekście wspomagania rozwoju dzieci z różnymi niepełnosprawnościami, wątpliwości i sugestii, popierania ich rozbudowaną argumentacją w kontekście wybranych perspektyw teoretycznych, poglądów różnych autorów, kierując się przy tym zasadami etycznymi potrafi sprawnie posługiwać się wybranymi ujęciami teoretycznymi w celu analizowania, projektowania i realizowania działań w pracy z dziećmi z niepełnosprawnością, potrafi identyfikować błędy i zaniedbania w praktyce wspomagania rozwoju ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności w zakresie pedagogiki specjalnej, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju osobistego i zawodowego, rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie zachowuje krytycyzm w ocenie przekazów medialnych i zjawisk zachodzących w przestrzeni społecznej i kulturowej w ich edukacyjnych kontekstach wobec dzieci z niepełnosprawnością, angażuje się w życie kulturalne w różnych jego formach korzystając z różnych mediów oraz rozumie potrzebę uczestnictwa w życiu artystycznym K_W20 K_U02 K_U06 K_U09 K_K01 K_K Treści programowe: Pedagogika specjalna jako nauka. Podstawowe pojęcia. Teoretyczne podstawy pedagogiki specjalnej. Przedmiot i zakres pedagogiki specjalnej. Relacje pedagogiki specjalnej z innymi dyscyplinami naukowymi i pedagogiką. Subdyscypliny pedagogiki specjalnej. Opieka nad osobami z niepełnosprawnością od starożytności do współczesności. Idee humanistyczne w koncepcjach pedagogiki specjalnej. Skala i dynamika niepełnosprawności. Postawy społeczne wobec osób z niepełnosprawnością. Wspólne i swoiste problemy dzieci z różnymi niepełnosprawnościami (niewidomych i słabowidzących, niesłyszących i słabosłyszących, niepełnosprawnych intelektualnie, przewlekle chorych, osób z autyzmem Podstawy rehabilitacji osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności. System kształcenia pedagogów specjalnych w Polsce a potrzeby systemu rehabilitacji osób niepełnosprawnych; pomoc rodzinom dzieci niepełnosprawnych; wybrane polskie i międzynarodowe organizacje pozarządowe działające w środowiskach osób niepełnosprawnych porównanie celów i stra działania;

4 Idea integracji osób z niepełnosprawnością ze społeczeństwem. Kreatywność osób z niepełnosprawnośc różnych przejawach ludzkiej aktywności. Wybrane zagadnienia z pedagogiki resocjalizacyjnej i profilaktyki niedostosowania społecznego. Diagnoza i wczesna interwencja, wspomaganie rozwoju, wyrównywanie szans edukacyjnych z dzieci niepełnosprawnością. Współczesne rozwiązania organizacyjne stosowane w opiece specjalnej, kształceniu dzieci z niepełnosprawnością. Normalizacja warunków życia dzieci z niepełnosprawnością. Analiza porównawcza i typologia systemów kształcenia specjalnego w Polsce na tle systemów w innych państwach oraz wybranych problemów, dotyczących efektywności wyrównywania szans edukacyjnych. 16. Zalecana literatura (podręczniki) Literatura podstawowa: Dykcik W., (red.), Pedagogika specjalna, Wydawnictwo UAM, Poznań 2009 Dykcik W., Tendencje rozwoju pedagogiki specjalnej. Wydawnictwo Naukowe Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, Poznań 2010 Kosakowski C., Węzłowe problemy pedagogiki specjalnej, Wydawnictwo Edukacyjne AKAPIT, Toruń 2003 Obuchowska I. (red.), Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, Oficyna Wydawnicza Impuls, Warszawa 2005 Piekut - Brodzka D., J. Kuczyńska - Kwapisz. (red.), Pedagogika specjalna dla pracowników socjalnych, Wydawnictwo APS, Warszawa 2009 Pytka L., Pedagogika resocjalizacyjna: wybrane zagadnienia teoretyczne, diagnostyczne i metodyczne. Wydawnictwo APS, Warszawa, 2005 Sękowska Z., Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. Wydawnictwo APS, Warszawa Smith D.D., Pedagogika specjalna. Wydawnictwo APS Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa: 2008 Sowa J.: Pedagogika specjalna w zarysie, Wydawnictwo FOSZE, Rzeszów Speck O, Niepełnosprawni w społeczeństwie, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk Zawiślak A., Wybrane zagadnienia pedagogiki specjalnej, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2009 Literatura uzupełniająca: Bąbka J. (red.): Człowiek niepełnosprawny w różnych fazach życia. Oficyna Wydawnicza Impuls Warsza Danielewicz D., Pisula E., Terapia i edukacja osób z autyzmem, Oficyna Wydawnicza Impuls Warszawa Głodkowska J., Giryński A. (red.), Rehabilitacja społeczna i zawodowa osób z niepełnosprawnością intelektualną od bierności do aktywności. Wydawnictwo Naukowe Akapit, Kraków Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu / modułu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: 1. Wykład: ocena nabytej przez studenta wiedzy - EK_01,EK_02, EK_03, EK_04, EK_05, EK_07, EK_09 - umiejętność analizy, interpretacji oraz wnioskowania EK_08, EK_09, EK_10, EK_11, EK_12, Kryteria oceny: - ocena bardzo dobra student ma ugruntowaną wiedzę z zakresu terminologii pedagogiki specjalnej,

5 metody wspierania ich rozwoju. Zna cele edukacji wspierającej rozwój dziecka, ze zrozumieniem analizuje, interpretuje i stosuje różne metody pracy nauczyciela i terapeuty w rozwoju podmiotowym dziecka z niepełnosprawnością. - ocena dobra student ma wystarczającą wiedzę z zakresu terminologii pedagogiki specjalnej, metody wspierania ich rozwoju. Zna cele edukacji wspierającej rozwój dziecka, co pozwala mu na dobrym poziomie analizować, interpretować i stosować różne metody pracy nauczyciela i terapeuty w podmiotowym rozwoju dziecka z niepełnosprawnością. - ocena dostateczna student opanował zdecydowanie podstawowy zakres wiedzy z zakresu terminologii pedagogiki specjalnej, wiedzy z zakresu wspólnych i swoistych dzieci z różnymi niepełnosprawnościami oraz zna różne metody wspierania ich rozwoju. Poprawnie analizuje, interpretuje i stosuje na podstawie wskazanych metod i style pracy nauczyciela; - ocena niedostateczna student legitymuje się brakiem wystarczającej wiedzy z zakresu terminologii pedagogiki specjalnej, wiedzy z zakresu wspólnych i swoistych dzieci z różnymi niepełnosprawnościami oraz brakiem znajomości metod wspierania ich rozwoju. Nie potrafi poprawnie analizować, interpretować i stosować różnych metod pracy nauczyciela i terapeuty z dzieckiem z niepełnosprawnością. 2. Ćwiczenia: ocena nabytej przez studenta wiedzy z zakresu podstaw pedagogiki specjalnej - EK_01,EK_02, EK_03, EK_04, EK_05, EK_06 - umiejętność zdobywania, porządkowania, integrowania i wykorzystywania wiedzy teoretycznej dotyczącej problematyki związanej ze wspomaganiem rozwoju dzieci z różnymi niepełnosprawnościami EK_ 06, EK_07 - umiejętność rozpoznawania problemów dzieci z różnymi niepełnosprawnościami i komunikowania się za pomocą różnych sposobów z osobami zainteresowanymi problematyką wspomagania rozwoju dzieci z różnymi niepełnosprawnościami EK_06 - umiejętność generowania oryginalnych rozwiązań złożonych problemów pedagogicznych wraz z zastosowaniem odpowiedniego dla potrzeb dzieci z niepełnosprawnością wzrokową sposobu postępowania, odpowiednich form, środków i metod pracy, a także przewidywaniem skutków planowanych działań EK_08, EK_09, EK_10, EK_11. EK_12, EK_13, EK_14 Kryteria oceny: - ocena bardzo dobra student ma ugruntowaną wiedzę z zakresu terminologii pedagogiki specjalnej, metody wspierania ich rozwoju. Zna cele edukacji wspierającej rozwój dziecka, ze zrozumieniem analizuje, interpretuje i stosuje różne metody pracy nauczyciela i terapeuty w rozwoju podmiotowym dziecka z niepełnosprawnością. Posiada ugruntowaną umiejętność zdobywania, porządkowania, integrowania i wykorzystywania wiedzy teoretycznej dotyczącej problematyki związanej ze wspomaganiem rozwoju dzieci z różnymi niepełno sprawnościami;

6 - ocena dobra student ma wystarczającą wiedzę z zakresu terminologii pedagogiki specjalnej, metody wspierania ich rozwoju. Zna cele edukacji wspierającej rozwój dziecka, co pozwala mu na dobrym poziomie analizować, interpretować i stosować różne metody pracy nauczyciela i terapeuty w podmiotowym rozwoju dziecka z niepełnosprawnością. Posiada wystarczającą umiejętność zdobywania, porządkowania, integrowania i wykorzystywania wiedzy teoretycznej dotyczącej problematyki związanej ze wspomaganiem rozwoju dzieci z różnymi niepełno sprawnościami; - ocena dostateczna student opanował zdecydowanie podstawowy zakres wiedzy z zakresu terminologii pedagogiki specjalnej, wiedzy z zakresu wspólnych i swoistych dzieci z różnymi niepełnosprawnościami oraz zna różne metody wspierania ich rozwoju. Poprawnie analizuje, interpretuje i stosuje na podstawie wskazanych metod i style pracy nauczyciela. Posiada wystarczającą umiejętność zdobywania, porządkowania, integrowania i wykorzystywania wiedzy teoretycznej dotyczącej problematyki związanej ze wspomaganiem rozwoju dzieci z różnymi niepełno sprawnościami; - ocena niedostateczna student legitymuje się brakiem wystarczającej wiedzy z zakresu terminologii pedagogiki specjalnej, wiedzy z zakresu wspólnych i swoistych dzieci z różnymi niepełnosprawnościami oraz brakiem znajomości metod wspierania ich rozwoju. Nie potrafi poprawnie analizować, interpretować i stosować różnych metod pracy nauczyciela i terapeuty z dzieckiem z niepełnosprawnością. Nie posiada umiejętności zdobywania, porządkowania, integrowania i wykorzystywania wiedzy teoretycznej dotyczącej problematyki związanej ze wspomaganiem rozwoju dzieci z różnymi niepełnosprawnościami Ocena pracy studenta z wykorzystaniem następujących metod weryfikacji osiągnięć studenta: egzamin kolokwium semestralne, projekt 18. Język wykładowy Polski 19. Obciążenie pracą studenta Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Godziny zajęć (według planu studiów) z nauczycielem: - wykład: - ćwiczenia: Praca własna studenta - przygotowanie do zajęć: - czytanie wskazanej literatury: - przygotowanie do kolokwium semestralnego: - przygotowanie do egzaminu: - przygotowanie projektu: Suma godzin 175 Liczba punktów ECTS *objaśnienie symboli: K (przed podkreśleniem) - kierunkowe efekty kształcenia

7 W - kategoria wiedzy U - kategoria umiejętności K (po podkreśleniu) - kategoria kompetencji społecznych 01, 02, 03 i kolejne - numer efektu kształcenia