Bezinwazyjne badania specjacji

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Bezinwazyjne badania specjacji"

Transkrypt

1 Uniwersytet Warszawski Wydział Chemii Bezinwazyjne badania specjacji prof. dr hab. Ewa Bulska rok akademicki 214 / 215

2 Przykład I Korozja atramentowa atramenty żelazowo-galusowe w zabytkach rękopiśmiennych

3 Atrament żelazowo-galusowy FeSO 4 [vitrol] ekstrakt z galusówek guma Arabska Składniki ekstraktu: Gallotanniny; kwas galusowy Kwas galusowy + FeSO 4 atrament Brannahl i Gramse stwierdzili, że stosowane atramenty zawierały znaczny nadmiar FeSO 4, Brannahl, C., Cramse, M., "Untersuchungen an Tinten, Archivalische Zeitschrift 7 (1974) 79-98

4 Korozja atramentowa?? Fe 2+ - katalizuje utlenianie celulozy 1. Tworzenie się rodników Fe 2+ + O 2 Fe 3+ + O 2 R + O 2 ROO Fe 3+ + O 2 + RH R + HOO + Fe 2+ ROO + R'H RCOOH + R' 2. Powstawanie nadtlenku wodoru (Reakcja Fentona) Fe 2+ + HOO + H + Fe 3+ + H 2 O 2 Fe 2+ + H 2 O 2 Fe 3+ + HO + OH -

5

6 SEM ED XRF Cel: EPMA jak najwięcej informacji na temat Spektroskopia Mössbauera (badania fizyko-chemiczne) XANES LA ICP-MS ICP-MS GF AAS

7 SEM ED XRF EPMA Spektroskopia Mössbauera XANES LA ICP-MS ICP-MS GF AAS B.Wagner, Badania fizyko chemiczne procesów degradacji celulozy pod wpływem atramentów żelazowo galusowych w zabytkach rękopiśmiennych, praca doktorska 22 r., Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii

8 SEM ED XRF Analiza elementarna METODA NIENISZCZĄCA Zróżnicowane EPMA sygnały: Fe, Cu, Pb, Zn, S, Ca, Mg Spektroskopia Mössbauera XANES LA ICP-MS ICP-MS GF AAS B.Wagner, E.Bulska, A.Hulanicki, M.Heck, H.M.Ortner, Topochemical investigations of ancient manuscripts, Fresenius Journal of Analytical Chemistry (21) 369:

9 SEM ED XRF EPMA Spektroskopia Mössbauera Oznaczenie Fe(II)/Fe(III) METODA NIENISZCZĄCA XANES LA ICP-MS ICP-MS GF AAS B.Wagner, Badania fizyko chemiczne procesów degradacji celulozy pod wpływem atramentów żelazowo galusowych w zabytkach rękopiśmiennych, praca doktorska 22 r., Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii

10 Spektroskopia Mössbauera Oznaczenie Fe(II)/Fe(III) METODA NIENISZCZĄCA Co(Rh) 3 mci CEMS Conversion Electrons Mössbauer Spectroscopy TMS Transmission Mössbauer Spectroscopy Rudolph Mössbauer Nagroda Nobla z Fizyki (1961 r.)

11 Spektroskopia Mössbauera M1 M2 M1 M2 M M % 4 % 4 % CEMS TMS CEMS TMS CEMS TMS potwierdzenie wyników inną metodą instrumentalną...

12 SEM ED XRF EPMA Spektroskopia Mössbauera ICP-MS LA ICP-MS XANES Rozmieszczenie Fe(II) i Fe(III) na powierzchni próbki METODA NIENISZCZĄCA GF AAS

13 XANES (Spektroskopia absorpcji promieniowania X w obszarze bliskim progu absorpcji) HPGe-detektor Osłona - Pb Mikroskop Osłony - Pb 45 o θ Poli- -kapilary XYZ stolik 45 o z Monochromator SR Si-111 DORIS-III White SR 5 mm Rozmiary wiązki: kev

14 XANES (Spektroskopia absorpcji promieniowania X w obszarze bliskim progu absorpcji) FeSO 4 Fe 2 (SO 4 ) 3 Przesunięcie Fe 2+ Fe 3+

15 1 8 XANES i Spektroskopia Mössbauera % Fe (II) M1 M1 M2 M3 1 8 M2 1 8 M % 4 % 4 % CEMS XANES TMS CEMS TMS CEMS XANES TMS CEMS TMS CEMS XANES TMS CEMS TMS

16 SEM ED XRF EPMA Spektroskopia Mössbauera XANES ICP-MS METODA NISZCZĄCA LA ICP-MS Rozmieszczenie wybranych pierwiastków na powierzchni próbki METODA MIKRONISZCZĄCA GF AAS METODA NISZCZĄCA

17 LA ICP MS (Spektrometria mas z jonizacją w plazmie indukcyjnie sprzężonej próbki uzyskanej w wyniku ablacji laserowej) 5 µm B.Wagner, E.Bulska, On the use of Laser Ablation Inductively Coupled Plasma Mass Spectrometry for the investiation of the written heritage, Journal of Analytical Atomic Spectrometry (24) 19:

18 LA ICP MS (Spektrometria mas z jonizacją w plazmie indukcyjnie sprzężonej próbki uzyskanej w wyniku ablacji laserowej) 14 M1 1 M2 8 M3 intensywność sygnału, cps Fe Cu Mn intensywność sygnału, cps Fe Cu Mn intensywność sygnału, cps Fe Cu Mn, 2, 4, 6, 8, 1,, 2, 4, 6, 8, 1,, 2, 4, 6, 8, 1, czas analizy, s` czas analizy, s czas analizy, s

19 SEM ED XRF EPMA Spektroskopia Mössbauera XANES LA ICP-MS ICP-MS METODA NISZCZĄCA GF AAS METODA NISZCZĄCA

20 ICP MS (Spektrometria mas z jonizacją w plazmie indukcyjnie sprzężonej) GF AAS (Atomowa Spektrometria Absorpcyjna z Atomizacją w Kuwecie Grafitowej) Meditationes... Próbki modelowe mg*g -1 mg*g -1 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2,, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1,, Fe Cu Fe Cu Obszar Non-written niezapisany area Obszar Written zapisany area Fe Cu Fe Cu Fe A Model sample (FeCl3) Model sample (iron-gall ink)

21 SEM Obserwacja struktury papieru METODA NIENISZCZĄCA ED XRF Analiza elementarna METODA NIENISZCZĄCA PODSUMOWANIE EPMA Rozmieszczenie wybranych pierwiastków na powierzchni próbki METODA NIENISZCZĄCA Spektroskopia Mössbauera Oznaczenie Fe(II)/Fe(III) METODA NIENISZCZĄCA ICP-MS METODA NISZCZĄCA LA ICP-MS Rozmieszczenie wybranych pierwiastków na powierzchni próbki METODA MIKRONISZCZĄCA XANES Rozmieszczenie Fe(II) i Fe(III) na powierzchni próbki METODA NIENISZCZĄCA GF AAS METODA NISZCZĄCA

22 Przykład II badania metabolizmu pierwiastków w roślinach (badania specjacji)

23 GŁÓWNE FORMY SELENU WYSTĘPUJĄCE W ORGANIZMACH: seleniny seleniany jon trimetyloseleniowy dimetyloselen dimetylodiselen dimetaloselenki selenocysteina selenocystyna selenometionina Se-metyloselenocysteina γ-glutamylo-se-metyloselenocysteina selenocystationina selenohomocysteina selenocystamina Se-adenozyloselenohomocysteina 2- SeO 3 2- SeO 4 -(CH 3 ) 3 Se + (CH 3 ) 2 Se (CH 3 ) 2 Se 2 Me 2 Se H 3 N + -CH(COO - )-CH 2 -SeH H 3 N + -CH(COO - )-CH 2 -Se-Se-CH 2 -CH(COO - + )-NH 3 H 3 N + -CH(COO - )-CH 2 -CH 2 -Se-Me H 3 N + -CH(COO - )-CH 2 -Se-Me H 3 N + -CH(COO - )-CH 2 -CH 2 -CO-NH-CH(COO - )-CH 2 -Se-Me H 3 N + -CH(COO - )-CH 2 -Se-CH 2 -CH(COO - + )-NH 3 H 3 N + -CH(COO - )-CH 2 -CH 2 -SeH NH 2 -CH(COO - )-CH 2 -Se-Se-CH 2 -CH 2 -NH 2 NH 2 -CH(COOH)-CH 2 - CH 2 -Se-C 4 H 5 O 3 C 5 N 4 -NH 2

24 Oznaczanie całkowitej zawartości selenu metodą ICP-MS (po mineralizacji) liście Rośliny hodowane w Se(VI) cebula część górna cebula część dolna korzenie Rośliny hodowane w Se(IV)

25 Chromatografia anionowymienna Detekcja ICP-MS Wzorce 1 75 MeSeCys SeMe Wzorce selenu SeO 3 2- SeO 4 2- second1 Counts number per second Ekstrakcja mikrofalowa, cebula Se(VI) Czas, min Ekstrakcja mikrofalowa cebula Se(IV) Czas, min Czas, min.

26 Absorbance, 28nm a) 17kDa 14.4kDa 1.35kDa.36kDa 1 1 kda Time, min 2 Chromatografia wykluczeniowa Liście; Ekstrakcja NaOH spektrofotometria λ = 28 nm 2 b) Abundance, cps Time, min ICP-MS Se82

27 Rozmieszczenie selenu liście / korzenie Badania in-vivo Intensity, cps Se(IV) Intensity, cps Se(IV) T im e, s T im e, s Intensity, cps Se(VI) Intensity, cps part of onion root Se(VI) T im e, s T im e, s Leaf Root

28 ROZMIESZCZENIE Se(VI) W KORZENIU CH 3 -Se-CYS Se-MET (SeO 3 2- ) aq (SeO 4 2- ) aq Z Y

29 ROZMIESZCZENIE Se(IV) W KORZENIU CH 3 -Se-CYS Se-MET (SeO 3 2- ) aq (SeO 4 2- ) aq Z Y

30 procambium ROZMIESZCZENIE Se W KORZENIU BADANIA In vivo Komórki merystematyczne hydrodermy Se(IV) Se(VI) 8 x 2 µm

31 Podsumowanie Bezinwazyjne badanie specjacji : identyfikacja / oznaczenie ilościowe danej formy chemicznej występującej oryginalnie w badanym obiekcie Bezinwazyjne badanie specjacji : = nie ma potrzeby przygotowania próbki Metody pomiarowe Spektroskopia Mössbauera (identyfikacja stopni utlenienia) XANES (identyfikacja stopni utlenienia, identyfikacja otoczenia chemicznego, mapowanie) Ablacja laserowa ICPMS (mapowanie rozmieszczenia pierwiastków)

Korozja atramentowa?? Fe 2+ - katalizuje utlenianie celulozy. Bezinwazyjne badania specjacji. atramenty żelazowo-galusowe w zabytkach rękopiśmiennych

Korozja atramentowa?? Fe 2+ - katalizuje utlenianie celulozy. Bezinwazyjne badania specjacji. atramenty żelazowo-galusowe w zabytkach rękopiśmiennych 26/11/216 Uniwersytet Warszawski Wydział Chemii Bezinwazyjne badania specjacji prof. dr hab. Ewa Bulska rok akademicki 216 / 217 Przykład I Korozja atramentowa atramenty żelazowo-galusowe w zabytkach rękopiśmiennych

Bardziej szczegółowo

Fizyko-chemiczne badania. w zabytkach rękopiśmiennych

Fizyko-chemiczne badania. w zabytkach rękopiśmiennych Fizyko-chemiczne badania atramentów metalo-garbnikowych w zabytkach rękopiśmiennych Atrament żelazowo-galusowy FeSO 4 [vitrol] ekstrakt z galusówek guma Arabska Brannahl i Gramse stwierdzili, że stosowane

Bardziej szczegółowo

Zrównoważony świat według chemii. Ewa BULSKA

Zrównoważony świat według chemii. Ewa BULSKA Zrównoważony świat według chemii Ewa BULSKA Świat według chemii : to odczytywanie ukrytych w materii informacji,.... Pomiary, pomiary, pomiary :., czyli badania obecności różnych składników. Świat według

Bardziej szczegółowo

Nowoczesne metody analizy pierwiastków

Nowoczesne metody analizy pierwiastków Nowoczesne metody analizy pierwiastków Techniki analityczne Chromatograficzne Spektroskopowe Chromatografia jonowa Emisyjne Absorpcyjne Fluoroscencyjne Spektroskopia mas FAES ICP-AES AAS EDAX ICP-MS Prezentowane

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1525

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1525 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1525 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 5 Data wydania: 11 grudnia 2017 r. AB 1525 Kod identyfikacji

Bardziej szczegółowo

Zapytanie ofertowe nr 1/2014 ( dotyczy zamówienia badań )

Zapytanie ofertowe nr 1/2014 ( dotyczy zamówienia badań ) Zdrochem Sp. z o.o. Warszawa, 27 stycznia 2014 r. tel. +48 223900990, 609 019 283 fax. +48 223507490 info@zdrochem.pl www.zdrochem.pl I. ZAMAWIAJĄCY Zdrochem Sp. z o.o. NIP: 7010333468 REGON: 145983792

Bardziej szczegółowo

ET AAS 1 - pierwiastkowa, GW ppb. ICP OES n - pierwiastkowa, GW ppm n - pierwiastkowa, GW <ppb

ET AAS 1 - pierwiastkowa, GW ppb. ICP OES n - pierwiastkowa, GW ppm n - pierwiastkowa, GW <ppb Analiza instrumentalna Spektrometria mas F AAS 1 - pierwiastkowa, GW ppm ET AAS 1 - pierwiastkowa, GW ppb ICP OES n - pierwiastkowa, GW ppm ICP MS n - pierwiastkowa, GW

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1525

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1525 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1525 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3 Data wydania: 27 maja 2016 r. AB 1525 Nazwa i adres UNIWERSYTET

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3, Data wydania: 5 maja 2011 r. Nazwa i adres INSTYTUT PODSTAW

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 25 sierpnia 2016 r. Nazwa i adres INSTYTUT

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 12 Data wydania: 10 grudnia 2015 r. Nazwa i adres INSTYTUT

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274 ``` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` ``

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274 ``` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` ``

Bardziej szczegółowo

Spektrometria atomowa i spektrometria mas w badaniach kryminalistycznych Ewa Bulska

Spektrometria atomowa i spektrometria mas w badaniach kryminalistycznych Ewa Bulska Uniwersytet Warszawski Spektrometria atomowa i spektrometria mas w badaniach kryminalistycznych Ewa Bulska Pracownia Teoretycznych Podstaw Chemii Analitycznej kryminalistyka to sztuka znalezienia dowodów

Bardziej szczegółowo

Jonizacja plazmą wzbudzaną indukcyjnie (ICP)

Jonizacja plazmą wzbudzaną indukcyjnie (ICP) Jonizacja plazmą wzbudzaną indukcyjnie (ICP) Inductively Coupled Plasma Ionization Opracowane z wykorzystaniem materiałów dr Katarzyny Pawlak z Wydziału Chemicznego PW Schemat spektrometru ICP MS Rozpylacz

Bardziej szczegółowo

SPEKTROSKOPIA ATOMOWA ATOMOWA SPEKTROMETRIA ABSORPCYJNA ATOMOWA SPEKTROMETRIA EMISYJNA FLUORESCENCJA ATOMOWA ATOMOWA SPEKTROMETRIA MAS

SPEKTROSKOPIA ATOMOWA ATOMOWA SPEKTROMETRIA ABSORPCYJNA ATOMOWA SPEKTROMETRIA EMISYJNA FLUORESCENCJA ATOMOWA ATOMOWA SPEKTROMETRIA MAS SPEKTROSKOPIA ATOMOWA ATOMOWA SPEKTROMETRIA ABSORPCYJNA ATOMOWA SPEKTROMETRIA EMISYJNA FLUORESCENCJA ATOMOWA ATOMOWA SPEKTROMETRIA MAS PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE Promieniowanie X Ultrafiolet Ultrafiolet

Bardziej szczegółowo

Metody desorpcyjne: DESIi DART. Analizator masy typu Orbitrap. Spektrometry typu TOF-TOF. Witold Danikiewicz. Copyright 2012

Metody desorpcyjne: DESIi DART. Analizator masy typu Orbitrap. Spektrometry typu TOF-TOF. Witold Danikiewicz. Copyright 2012 SPEKTROMETRIA MAS W CHEMII ORGANICZNEJ, ANALITYCZNEJ I BIOCHEMII WYKŁAD 15 NOWE ZASTOSOWANIA I KIERUNKI ROZWOJU SPEKTROMETRII MAS Instytut Chemii Organicznej PAN, Warszawa Podstawowe kierunki rozwoju spektrometrii

Bardziej szczegółowo

metale ważne w biologii i medycynie

metale ważne w biologii i medycynie metale ważne w biologii i medycynie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Ia IIa H Li Be Na Mg IIIb IV b V b V Ib V IIb V III Ib IIb K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd Cs Ba La Hf

Bardziej szczegółowo

Problemy z korygowaniem tła w technice absorpcyjnej spektrometrii atomowej

Problemy z korygowaniem tła w technice absorpcyjnej spektrometrii atomowej Problemy z korygowaniem tła w technice absorpcyjnej spektrometrii atomowej Ewa Górecka, Dorota Karmasz, Jacek Retka* Wprowadzenie Technika absorpcyjnej spektrometrii atomowej (AAS) jest jedną z najczęściej

Bardziej szczegółowo

Techniki atomowej spektroskopii absorpcyjnej (AAS) i możliwości ich zastosowania do analizy próbek środowiskowych i geologicznych

Techniki atomowej spektroskopii absorpcyjnej (AAS) i możliwości ich zastosowania do analizy próbek środowiskowych i geologicznych Zn Fe Cu Techniki atomowej spektroskopii absorpcyjnej (AAS) i możliwości ich zastosowania do analizy próbek środowiskowych i geologicznych Dr Artur Michalik Artur.Michalik@ujk.edu.pl Podstawy teoretyczne,

Bardziej szczegółowo

Wiktor Lorenc, Danuta Barałkiewicz

Wiktor Lorenc, Danuta Barałkiewicz Technical Issues 3/2016 pp. 67-73 ISSN 2392-3954 OPTYMALIZACJA PARAMETRÓW PRACY APARATURY POMIAROWEJ W ANALIZIE PIERWIASTKOWEJ TKANEK MIĘKKICH TECHNIKĄ ABLACJI LASEROWEJ Z DETEKCJĄ W SPEKTROMETRZE MAS

Bardziej szczegółowo

2. Metody, których podstawą są widma atomowe 32

2. Metody, których podstawą są widma atomowe 32 Spis treści 5 Spis treści Przedmowa do wydania czwartego 11 Przedmowa do wydania trzeciego 13 1. Wiadomości ogólne z metod spektroskopowych 15 1.1. Podstawowe wielkości metod spektroskopowych 15 1.2. Rola

Bardziej szczegółowo

Metody spektroskopowe:

Metody spektroskopowe: Katedra Chemii Analitycznej Metody spektroskopowe: Absorpcyjna Spektrometria Atomowa Fotometria Płomieniowa Gdańsk, 2010 Opracowała: mgr inż. Monika Kosikowska 1 1. Wprowadzenie Spektroskopia to dziedzina

Bardziej szczegółowo

Połączenie HPLC z ICP-MS

Połączenie HPLC z ICP-MS Nowoczesne metody analityczne wykorzystujące detektor mas Zastosowanie ICP MS do badania specjacji ICP MS : Spektrometria mas ze wzbudzeniem w plazmie indukcyjnie sprzężonej (analiza ultra-śladowa) LA

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 5, Data wydania: 21 września 2012 r. Nazwa i adres INSTYTUT

Bardziej szczegółowo

CENTRUM NAUK BIOLOGICZNO-CHEMICZNYCH UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO

CENTRUM NAUK BIOLOGICZNO-CHEMICZNYCH UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO CENTRUM NAUK BIOLOGICZNO-CHEMICZNYCH CENTRUM NAUK BIOLOGICZNO-CHEMICZNYCH / WYDZIAŁ CHEMII ZESPÓŁ BADAWCZY Spektrometria mas uniwersalne narzędzie analityczne profesor Ludwik Halicz dr hab. Barbara Wagner

Bardziej szczegółowo

Geochemia analityczna. KubaM

Geochemia analityczna. KubaM Geochemia analityczna KubaM Algorytm geochemicznego procesu badawczego: 1. Koncepcyjne przygotowanie badań 2. Opróbowanie pobór r próbek 3. Analiza 4. Interpretacja wyników 5. Wnioski 1. Koncepcyjne przygotowanie

Bardziej szczegółowo

Metody chemiczne w analizie biogeochemicznej środowiska. (Materiał pomocniczy do zajęć laboratoryjnych)

Metody chemiczne w analizie biogeochemicznej środowiska. (Materiał pomocniczy do zajęć laboratoryjnych) Metody chemiczne w analizie biogeochemicznej środowiska. (Materiał pomocniczy do zajęć laboratoryjnych) Metody instrumentalne podział ze względu na uzyskane informację. 1. Analiza struktury; XRD (dyfrakcja

Bardziej szczegółowo

Chemia kryminalistyczna

Chemia kryminalistyczna Chemia kryminalistyczna Wykład 2 Metody fizykochemiczne 21.10.2014 Pytania i pomiary wykrycie obecności substancji wykazanie braku substancji identyfikacja substancji określenie stężenia substancji określenie

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIA SPEKTROMETRII MAS W CHEMII ORGANICZNEJ I BIOCHEMII WYKŁAD 15 NOWE ZASTOSOWANIA I KIERUNKI ROZWOJU SPEKTROMETRII MAS

ZASTOSOWANIA SPEKTROMETRII MAS W CHEMII ORGANICZNEJ I BIOCHEMII WYKŁAD 15 NOWE ZASTOSOWANIA I KIERUNKI ROZWOJU SPEKTROMETRII MAS ZASTOSOWANIA SPEKTROMETRII MAS W CHEMII ORGANICZNEJ I BIOCHEMII WYKŁAD 15 NOWE ZASTOSOWANIA I KIERUNKI ROZWOJU SPEKTROMETRII MAS Instytut Chemii Organicznej PAN, Warszawa Podstawowe kierunki rozwoju spektrometrii

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1401

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1401 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1401 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7 Data wydania: 21 grudnia 2016 r. Nazwa i adres AB 1401 Kod

Bardziej szczegółowo

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej ROZPORZĄDZENIA

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej ROZPORZĄDZENIA L 10/2 PL 14.1.2019 ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2019/49 z dnia 4 stycznia 2019 r. dotyczące na stosowanie seleninu sodu, powlekanego, granulowanego seleninu sodu oraz L-selenometioniny

Bardziej szczegółowo

Możliwości i ograniczenia

Możliwości i ograniczenia Barbara Wagner barbog@chem.uw.edu.pl Pracownia Teoretycznych Podstaw Chemii Analitycznej Wydział Chemii Uniwersytet Warszawski Możliwości i ograniczenia metody Metoda LA ICP MS w badaniach obiektów zabytkowych

Bardziej szczegółowo

ZAPLECZE LABORATORYJNO-TECHNICZNE Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS

ZAPLECZE LABORATORYJNO-TECHNICZNE Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS Laboratorium TL i OSL (od V 2012) Pracownia Palinologiczna Pracownia Mikromorfologiczna Pracownia Mikropaleontologiczna Pracownia Monitoringu Meteorologicznego Pracownia Hydrochemii i Hydrometrii Pracownia

Bardziej szczegółowo

Analiza środowiskowa, żywności i leków CHC l

Analiza środowiskowa, żywności i leków CHC l Analiza środowiskowa, żywności i leków CHC 0307 l Ćwiczenie : Analiza próbek pochodzenia roślinnego - metale; analiza statystyczna Dobra Praktyka Laboratoryjna w analizie śladowej Oznaczanie całkowitych

Bardziej szczegółowo

PARAMETRY TECHNICZNE I WARUNKI BEZWZGLĘDNIE WYMAGANE

PARAMETRY TECHNICZNE I WARUNKI BEZWZGLĘDNIE WYMAGANE PARAMETRY TECHNICZNE I WARUNKI BEZWZGLĘDNIE WYMAGANE Kwadrupolowy spektrometr mas z plazmą indukcyjnie sprzężoną ICP-MS z wyposażeniem i oprogramowaniem model/typ.... *; producent.....*; rok produkcji

Bardziej szczegółowo

Przygotowanie próbki do wykonania oznaczeń zawartości metali ciężkich w produktach technicznych.

Przygotowanie próbki do wykonania oznaczeń zawartości metali ciężkich w produktach technicznych. Przygotowanie próbki do wykonania oznaczeń zawartości metali ciężkich w produktach technicznych. Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych - ćwiczenie nr 9 przedmiot: Metody Analizy Technicznej kierunek studiów:

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1050

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1050 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1050 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7, Data wydania: 14 lipca 2015 r. Nazwa i adres AB 1050 AKADEMIA

Bardziej szczegółowo

Strona1. Wydział Chemii Prof. dr hab. Danuta Barałkiewicz.

Strona1. Wydział Chemii Prof. dr hab. Danuta Barałkiewicz. Strona1 Recenzja pracy doktorskiej mgr Jarosława OSTROWSKIEGO pt: Badanie nawozów mineralnych i podłoży ogrodniczych na zawartość wybranych pierwiastków z zastosowaniem techniki absorpcji i emisji atomowej

Bardziej szczegółowo

WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (emisja, imisja)

WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (emisja, imisja) L.p. 1 2 3 4 5 Badany obiekt Oznaczany składnik lub parametr Stężenie tlenków azotu (NO x ) WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (emisja, imisja) badawcza Sposób wykonania (nr instrukcji operacyjnej, nr normy

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1401

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1401 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1401 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 20 listopada 2018 r. Nazwa i adres AB 1401

Bardziej szczegółowo

WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (emisja, imisja)

WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (emisja, imisja) L.p. 1 2 3 4 Badany obiekt Oznaczany składnik lub parametr Stężenie tlenków azotu (NO x ) badawcza Sposób wykonania (nr instrukcji operacyjnej, nr normy itp.) WBJ-2/IB/71 wydanie 6 z dnia 24.10.2018 r.

Bardziej szczegółowo

RECENZJA. 1. Ocena prac przedstawionych jako osiągnięcia będące podstawą do nadania stopnia doktora habilitowanego.

RECENZJA. 1. Ocena prac przedstawionych jako osiągnięcia będące podstawą do nadania stopnia doktora habilitowanego. Prof. dr hab. Marek Trojanowicz Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego Pasteura 1, 02-093 Warszawa trojan@chem.uw.edu.pl RECENZJA osiągnięć naukowo-dydaktycznych oraz organizacyjnych Dr Barbary Wagner

Bardziej szczegółowo

ABSORPCYJNA SPEKTROMETRIA ATOMOWA ( AAS )

ABSORPCYJNA SPEKTROMETRIA ATOMOWA ( AAS ) Pracownia Analizy Instrumentalnej - Absorbcyjna Spektrometria Atomowa str. 1 ABSORPCYJNA SPEKTROMETRIA ATOMOWA ( AAS ) Oznaczanie Fe, Ni, Zn lub Cd w próbce metodą krzywej wzorcowej. Zakład Chemii Analitycznej

Bardziej szczegółowo

WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (emisja, imisja)

WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (emisja, imisja) L.p. 1 2 3 4 Badany obiekt Oznaczany składnik lub parametr Stężenie tlenków azotu (NO x ) WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (emisja, imisja) badawcza Sposób wykonania (nr instrukcji operacyjnej, nr normy

Bardziej szczegółowo

CENT I oraz CENT II Programu Infrastruktura i Środowisko, lata , Priorytet XIII. Infrastruktura szkolnictwa wyższego, Działanie 13.1.

CENT I oraz CENT II Programu Infrastruktura i Środowisko, lata , Priorytet XIII. Infrastruktura szkolnictwa wyższego, Działanie 13.1. 1 WBiol CNBCh WChem 2 Centrum Nowych Technologii 'OCHOTA' Uniwersytetu Warszawskiego współfinansowany ze środków unijnych CENT I oraz CENT II Programu Infrastruktura i Środowisko, lata 2007-2013, Priorytet

Bardziej szczegółowo

Sylabus modułu: Analiza instrumentalna (0310-TCH-S1-014)

Sylabus modułu: Analiza instrumentalna (0310-TCH-S1-014) Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: technologia chemiczna Sylabus modułu: Analiza instrumentalna (0310TCHS1014) 1. Informacje ogólne koordynator modułu Rafał Sitko rok akademicki

Bardziej szczegółowo

ANEKS 2 Zalecane metody analiz chemicznych wody, pobieranie, przechowywanie i utrwalanie próbek

ANEKS 2 Zalecane metody analiz chemicznych wody, pobieranie, przechowywanie i utrwalanie próbek ANEKS 2 Zalecane metody analiz chemicznych wody, pobieranie, przechowywanie i utrwalanie próbek Tabela 1. Zalecane metody analiz chemicznych wody parametr metoda podstawowa metoda alternatywna ph metoda

Bardziej szczegółowo

Efekty interferencyjne w atomowej spektrometrii absorpcyjnej

Efekty interferencyjne w atomowej spektrometrii absorpcyjnej Uniwersytet w Białymstoku Wydział Biologiczno-Chemiczny Efekty interferencyjne w atomowej spektrometrii absorpcyjnej Beata Godlewska-Żyłkiewicz Elżbieta Zambrzycka Ślesin 26-28.IX.2014 Jak oznaczyć zawartość

Bardziej szczegółowo

Sylabus modułu: Analiza instrumentalna (0310-CH-S2-018)

Sylabus modułu: Analiza instrumentalna (0310-CH-S2-018) Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: chemia, drugi Sylabus modułu: Analiza instrumentalna (0310CHS2018) 1. Informacje ogólne koordynator modułu Rafał Sitko rok akademicki 2013/2014

Bardziej szczegółowo

Materiał obowiązujący do ćwiczeń z analizy instrumentalnej II rok OAM

Materiał obowiązujący do ćwiczeń z analizy instrumentalnej II rok OAM Materiał obowiązujący do ćwiczeń z analizy instrumentalnej II rok OAM Ćwiczenie 1 Zastosowanie statystyki do oceny metod ilościowych Błąd gruby, systematyczny, przypadkowy, dokładność, precyzja, przedział

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI OiB Nr 53/MON/2016

ZAKRES AKREDYTACJI OiB Nr 53/MON/2016 Grupa 15 ZAKRES AKREDYTACJI OiB Nr 53/MON/2016 Wydanie 1 LABORATORIUM J.S. HAMILTON POLAND S.A. 81-571 Gdynia, ul. Chwaszczyńska 180 Załącznik do Decyzji Nr 46 Ministra Obrony Narodowej z dnia 20 października

Bardziej szczegółowo

ANALIZA INSTRUMENTALNA

ANALIZA INSTRUMENTALNA ANALIZA INSTRUMENTALNA TECHNOLOGIA CHEMICZNA STUDIA NIESTACJONARNE Sala 522 ul. Piotrowo 3 Studenci podzieleni są na cztery zespoły laboratoryjne. Zjazd 5 przeznaczony jest na ewentualne poprawy! Możliwe

Bardziej szczegółowo

SPEKTROSKOPIA SPEKTROMETRIA

SPEKTROSKOPIA SPEKTROMETRIA SPEKTROSKOPIA Spektroskopia to dziedzina nauki, która obejmuje metody badania materii przy użyciu promieniowania elektromagnetycznego, które może być w danym układzie wytworzone (emisja) lub może z tym

Bardziej szczegółowo

Badanie utleniania kwasu mrówkowego na stopach trójskładnikowych Pt-Rh-Pd

Badanie utleniania kwasu mrówkowego na stopach trójskładnikowych Pt-Rh-Pd Badanie utleniania kwasu mrówkowego na stopach trójskładnikowych Pt-Rh-Pd Kamil Wróbel Pracownia Elektrochemicznych Źródeł Energii Kierownik pracy: prof. dr hab. A. Czerwiński Opiekun pracy: dr M. Chotkowski

Bardziej szczegółowo

Spektroskopia. Spotkanie pierwsze. Prowadzący: Dr Barbara Gil

Spektroskopia. Spotkanie pierwsze. Prowadzący: Dr Barbara Gil Spektroskopia Spotkanie pierwsze Prowadzący: Dr Barbara Gil Temat rozwaŝań Spektroskopia nauka o powstawaniu i interpretacji widm powstających w wyniku oddziaływań wszelkich rodzajów promieniowania na

Bardziej szczegółowo

Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych

Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 26 (lipiec wrzesień) Prace są indeksowane w BazTech i Index Copernicus ISSN 1899-3230 Rok

Bardziej szczegółowo

WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (woda, ścieki) 1 Woda, ścieki ph potencjometryczna PN-EN ISO 10523:2012 RF1, RF2 A (JK-2,JS-2)

WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (woda, ścieki) 1 Woda, ścieki ph potencjometryczna PN-EN ISO 10523:2012 RF1, RF2 A (JK-2,JS-2) L.p. Badany obiekt Oznaczany składnik lub parametr badawcza Sposób wykonania (nr instrukcji operacyjnej, nr normy itp.) Wymaganie prawne (informacja o metodzie referencyjnej) Uwagi 1, ph potencjometryczna

Bardziej szczegółowo

Analiza i monitoring środowiska

Analiza i monitoring środowiska Analiza i monitoring środowiska CHC 017003L (opracował W. Zierkiewicz) Ćwiczenie 1: Analiza statystyczna wyników pomiarów. 1. WSTĘP Otrzymany w wyniku przeprowadzonej analizy ilościowej wynik pomiaru zawartości

Bardziej szczegółowo

Selen, Se ŚLESIN. Toksyczność. Se 78.96. Konieczność. Niedobór

Selen, Se ŚLESIN. Toksyczność. Se 78.96. Konieczność. Niedobór Opracowanie metod analitycznych przeznaczonych do charakterystyki dodatków żywnościowych i pasz przygotowanych na bazie drożdży wzbogaconych w selen 2006 dr inż. Aleksandra Polatajko 1 15.05.06 Selen,

Bardziej szczegółowo

Ocena. Praca poświęcona jest analitycznemu zastosowaniu nowoczesnej techniki analitycznej jaką

Ocena. Praca poświęcona jest analitycznemu zastosowaniu nowoczesnej techniki analitycznej jaką UNIWERSYTET JAGIELLOŃSKI WYDZIAŁ CHEMII 30-387 KRAKÓW, ul. Gronostajowa 2 tel. (48-12) 633-2412 Ocena pracy doktorskiej Pana mgr Adama Jarosława Sajnoga pt. Zastosowanie metody ablacji laserowej połączonej

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Wydział

Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Wydział Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Chemia I stopień Sylabus modułu: : Moduł A związany ze specjalnością (0310-CH-S1-025) Nazwa wariantu modułu (opcjonalnie): Analiza leków

Bardziej szczegółowo

uczeń opanował wszystkie wymagania podstawowe i ponadpodstawowe

uczeń opanował wszystkie wymagania podstawowe i ponadpodstawowe 1 Agnieszka Wróbel nauczyciel biologii i chemii Plan pracy dydaktycznej na chemii w klasach pierwszych w roku szkolnym 2015/2016 Poziom wymagań Ocena Opis wymagań podstawowe niedostateczna uczeń nie opanował

Bardziej szczegółowo

BADANIE SPECJACJI WAPNIA I MAGNEZU W GLEBIE

BADANIE SPECJACJI WAPNIA I MAGNEZU W GLEBIE BADANIE SPECJACJI WAPNIA I MAGNEZU W GLEBIE 1. WSTĘP Jednym z ważnych elementów lądowego środowiska przyrodniczego jest gleba. Gleba dostarcza składników mineralnych, a przy współudziale wody, powietrza

Bardziej szczegółowo

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA EFEKTYWNOŚĆ MINERALIZACJI PRÓBEK NA MOKRO

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA EFEKTYWNOŚĆ MINERALIZACJI PRÓBEK NA MOKRO CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA EFEKTYWNOŚĆ MINERALIZACJI PRÓBEK NA MOKRO Mariola Wasilewska, Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej Blachownia, Ul. Energetyków 9, 47-225 Kędzierzyn Koźle mariola@icso.com.pl Czynniki

Bardziej szczegółowo

Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska. Poziom i forma studiów. Ścieżka dyplomowania: przedmiotu: 0) Semestr: W - 15 C- 0 L- 30 P- 0 Ps- 0 S- 0

Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska. Poziom i forma studiów. Ścieżka dyplomowania: przedmiotu: 0) Semestr: W - 15 C- 0 L- 30 P- 0 Ps- 0 S- 0 Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Nazwa programu kształcenia (kierunku) Biotechnologia Poziom i forma studiów studia I stopnia stacjonarne Specjalność: Przedmiot wspólny Ścieżka dyplomowania:

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z BADAŃ Nr 94/DLS/2015

SPRAWOZDANIE Z BADAŃ Nr 94/DLS/2015 Instytut Techniki Górniczej ul. Pszczyńska 37; 44-101 Gliwice tel. 32 237 46 65; fax. 32 231 08 43 LABORATORIUM INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ I ŚRODOWISKA SPRAWOZDANIE Z BADAŃ Nr 94/DLS/2015 Badania próbek tworzyw

Bardziej szczegółowo

Badanie mechanizmów działania fotouczulaczy - pomiary tlenu singletowego i wolnych rodników

Badanie mechanizmów działania fotouczulaczy - pomiary tlenu singletowego i wolnych rodników Badanie mechanizmów działania fotouczulaczy - pomiary tlenu singletowego i wolnych rodników Marta Kempa Badanie aktywności fotouczulaczy stosowanych w terapii PDT metodami fizykochemicznymi (prof. dr hab.

Bardziej szczegółowo

METODY PRZYGOTOWANIA PRÓBEK DO POMIARU STOSUNKÓW IZOTOPOWYCH PIERWIASTKÓW LEKKICH. Spektrometry IRMS akceptują tylko próbki w postaci gazowej!

METODY PRZYGOTOWANIA PRÓBEK DO POMIARU STOSUNKÓW IZOTOPOWYCH PIERWIASTKÓW LEKKICH. Spektrometry IRMS akceptują tylko próbki w postaci gazowej! METODY PRZYGOTOWANIA PRÓBEK DO POMIARU STOSUNKÓW IZOTOPOWYCH PIERWIASTKÓW LEKKICH Spektrometry IRMS akceptują tylko próbki w postaci gazowej! Stąd konieczność opracowania metod przeprowadzania próbek innych

Bardziej szczegółowo

VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014

VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014 VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:

Bardziej szczegółowo

Atomowa spektrometria absorpcyjna i emisyjna

Atomowa spektrometria absorpcyjna i emisyjna Nowoczesne techniki analityczne w analizie żywności Zajęcia laboratoryjne Atomowa spektrometria absorpcyjna i emisyjna Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest oznaczenie zawartości sodu, potasu i magnezu w

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKI SPEKTRALNE UTLENIONEJ I ZREDUKOWANEJ FORMY CYTOCHROMU C

CHARAKTERYSTYKI SPEKTRALNE UTLENIONEJ I ZREDUKOWANEJ FORMY CYTOCHROMU C Ćwiczenie 4 CHARAKTERYSTYKI SPEKTRALNE UTLENIONEJ I ZREDUKOWANEJ FORMY CYTOCHROMU C REAKTYWNE FORMY TLENU DEGRADACJA NUKLEOTYDÓW PURYNOWYCH TWORZENIE ANIONORODNIKA PONADTLENKOWEGO W REAKCJI KATALIZOWANEJ

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7 Data wydania: 7 września 2010 r. AB 646 Nazwa i adres INSTYTUT

Bardziej szczegółowo

Reakcje chemiczne. Typ reakcji Schemat Przykłady Reakcja syntezy

Reakcje chemiczne. Typ reakcji Schemat Przykłady Reakcja syntezy Reakcje chemiczne Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna dla studentów biologii.

Bardziej szczegółowo

Fizykochemiczne metody w kryminalistyce. Wykład 7

Fizykochemiczne metody w kryminalistyce. Wykład 7 Fizykochemiczne metody w kryminalistyce Wykład 7 Stosowane metody badawcze: 1. Klasyczna metoda analityczna jakościowa i ilościowa 2. badania rentgenostrukturalne 3. Badania spektroskopowe 4. Metody chromatograficzne

Bardziej szczegółowo

Białystok, 8 września 2014 r. Prof. dr hab. Anatol Kojło Uniwersytet w Białymstoku Instytut Chemii 15-399 Białystok ul. Hurtowa 1 RECENZJA ROZPRAWY DOKTORSKIEJ MGR ANNY JULII PĘKAL pt. WPŁYW DOBORU PROCEDURY

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY LABORATORIUM PRZEMYSŁOWEGO. ĆWICZENIE 3a

PODSTAWY LABORATORIUM PRZEMYSŁOWEGO. ĆWICZENIE 3a PODSTAWY LABORATORIUM PRZEMYSŁOWEGO ĆWICZENIE 3a Analiza pierwiastkowa podstawowego składu próbek z wykorzystaniem techniki ASA na przykładzie fosforanów paszowych 1 I. CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studentów

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Chemia Poziom rozszerzony

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Chemia Poziom rozszerzony KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM Chemia Poziom rozszerzony Listopad 01 W niniejszym schemacie oceniania zadań otwartych są prezentowane przykładowe poprawne odpowiedzi. W tego typu

Bardziej szczegółowo

Kalibracja w spektrometrii atomowej - marzenia, a rzeczywistość Z. Kowalewska

Kalibracja w spektrometrii atomowej - marzenia, a rzeczywistość Z. Kowalewska Kalibracja w spektrometrii atomowej - marzenia, a rzeczywistość Z. Kowalewska Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Rafineryjnego S.A., ul. Chemików 5, 09-411 Płock, zofia.kowalewska@obr.pl Marzenia chemika

Bardziej szczegółowo

MARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II

MARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II MARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II 1. Podaj liczbę elektronów, nukleonów, protonów i neuronów zawartych w następujących atomach: a), b) 2. Podaj liczbę elektronów, nukleonów, protonów i neutronów zawartych w

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 5 maja 2016 r. Nazwa i adres: AB 646 Kod identyfikacji

Bardziej szczegółowo

Metody chromatograficzne (rozdzielcze) w analizie materiału biologicznego (GC, HPLC)

Metody chromatograficzne (rozdzielcze) w analizie materiału biologicznego (GC, HPLC) Metody chromatograficzne (rozdzielcze) w analizie materiału biologicznego (GC, HPLC) Chromatografia jest fizykochemiczną metodą rozdzielania składników jednorodnych mieszanin w wyniku ich różnego podziału

Bardziej szczegółowo

Problemy do samodzielnego rozwiązania

Problemy do samodzielnego rozwiązania Problemy do samodzielnego rozwiązania 1. Napisz równania reakcji dysocjacji elektrolitycznej, uwzględniając w zapisie czy jest to dysocjacja mocnego elektrolitu, słabego elektrolitu, czy też dysocjacja

Bardziej szczegółowo

TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH

TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH 1 REAKCJA CHEMICZNA: TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH REAKCJĄ CHEMICZNĄ NAZYWAMY PROCES, W WYNIKU KTÓREGO Z JEDNYCH SUBSTANCJI POWSTAJĄ NOWE (PRODUKTY) O INNYCH WŁAŚCIWOŚCIACH NIŻ SUBSTANCJE WYJŚCIOWE (SUBSTRATY)

Bardziej szczegółowo

Oczekiwana odpowiedź. Magnetyczna liczba kwantowa m

Oczekiwana odpowiedź. Magnetyczna liczba kwantowa m Odpowiedzi do zadań z zestawu zadań maturalnych Chemia oólna i nieoraniczna Numer zadania 1. [Kr] 5s 1 4d 10 2. a) Oczekiwana odpowiedź Atom srebra ma 1 niesparowany elektron. 5s b) Liczby kwantowe Wartości

Bardziej szczegółowo

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW POUFNE Pieczątka szkoły 16 styczeń 2010 r. Kod ucznia Wpisuje uczeń po otrzymaniu zadań Imię Wpisać po rozkodowaniu pracy Czas pracy 90 minut Nazwisko KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 15 Data wydania: 25 lutego 2016 r. Nazwa i adres AB 336 Kod

Bardziej szczegółowo

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(Tekst mający znaczenie dla EOG) L 132/28 PL ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2019/804 z dnia 17 maja 2019 r. dotyczące odnowienia na stosowanie organicznej postaci wytwarzanej przez Saccharomyces cerevisiae CNCM I-3060 i selenometioniny

Bardziej szczegółowo

Od przygotowania próbki do wyniku czyli metrologiczne aspekty technik spektroskopwych

Od przygotowania próbki do wyniku czyli metrologiczne aspekty technik spektroskopwych Od przygotowania próbki do wyniku czyli metrologiczne aspekty technik spektroskopwych ŚLESIN-2006 GBC-Selmar Selmar-Photron Sympozjum Ślesin 2006 Nasi partnerzy: Linde Gaz, Testchem,, ERTEC, Sigma-Aldrich

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 16 Data wydania: 4 sierpnia 2016 r. Nazwa i adres AB 336 INSTYTUT

Bardziej szczegółowo

I. Substancje i ich przemiany

I. Substancje i ich przemiany NaCoBeZU z chemii dla klasy 1 I. Substancje i ich przemiany 1. Pracownia chemiczna podstawowe szkło i sprzęt laboratoryjny. Przepisy BHP i regulamin pracowni chemicznej zaliczam chemię do nauk przyrodniczych

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Chemia Poziom podstawowy

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Chemia Poziom podstawowy KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM Chemia Poziom podstawowy Listopad 03 W niniejszym schemacie oceniania zadań otwartych są prezentowane przykładowe poprawne odpowiedzi. W tego typu

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 432

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 432 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 432 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 14 Data wydania: 6 lipca 2016 r. Nazwa i adres: AB 432 PRZEDSIĘBIORSTWO

Bardziej szczegółowo

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr

Bardziej szczegółowo

Rola materiałów odniesienia w zapewnieniu jakości wyników pomiarów chemicznych

Rola materiałów odniesienia w zapewnieniu jakości wyników pomiarów chemicznych Uniwersytet Warszawski Wydział Chemii Pasteura 1, 02-093 Warszawa Rola materiałów odniesienia w zapewnieniu jakości wyników pomiarów chemicznych Ewa Bulska ebulska@chem.uw.edu.pl Slide 1 Opracowanie i

Bardziej szczegółowo

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA Z am K or Copyright by ZamKor P. Sagnowski i Wspólnicy spółka jawna, Kraków 0 MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA Poziom rozszerzony Zadanie Odpowiedzi Uwagi za prawidłowe uzupełnienie schematu: Punktacja

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA WYBORU W PLANOWANIU I REALIZACJI ANALIZ CHEMICZNYCH

KRYTERIA WYBORU W PLANOWANIU I REALIZACJI ANALIZ CHEMICZNYCH KRYTERIA WYBORU W PLANOWANIU I REALIZACJI ANALIZ CHEMICZNYCH ANALTYKA OBEJMUJE WIELE ASPEKTÓW BADANIA MATERII. PRAWIDŁOWO POSTAWIONE ZADANIE ANALITYCZNE WSKAZUJE ZAKRES POŻĄDANEJ INFORMACJI, KTÓREJ SŁUŻY

Bardziej szczegółowo