Jak żyć z cukrzycą NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z RZECZPOSPOLITĄ 13 LISTOPADA 2009

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Jak żyć z cukrzycą NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z RZECZPOSPOLITĄ 13 LISTOPADA 2009"

Transkrypt

1 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z RZECZPOSPOLITĄ 13 LISTOPADA 2009 Partner publikacji: Jak żyć z cukrzycą Cukrzyca jeden z największych problemów zdrowotnych współczesności Epidemia cukrzycy jak radzić sobie z chorobą XXI wieku Glikemia poposiłkowa oznaczenie poziomu cukru we krwi na czczo to za mało Choroby skóry bardzo często to pierwsza oznaka cukrzycy str. 2 str. 3 str. 6 str. 8

2 2 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z RZECZPOSPOLITĄ Cukrzyca więcej niż cukier Dr hab. Leszek Czupryniak, Wiceprezes Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Rada Naukowa Koalicji na Rzecz Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest jednym z największych problemów zdrowotnych współczesności, zarówno pod względem medycznym (jak zapobiegać jej wystąpieniu i rozwojowi jej powikłań, jak ją leczyć), jak i społeczno-ekonomicznym (rosnąca liczba osób wymagających wsparcia w zakresie leczenia, jak i codziennych aktywności). Szacuje się obecnie, że liczba chorych na cukrzycę w Polsce wynosi ok. 2,5 mln osób, lecz choroba jest rozpoznana jedynie u 60% chorych. Oznacza to, że spośród 10 chorych sześć osób jest zdiagnozowanych i leczonych, ale cztery nie są świadome istnienia choroby przewlekłej. Wynika to z faktu, że cukrzyca u ogromnej większości chorych w okresie początkowym przebiega niemal całkowicie bezobjawowo i jej wykrycie jej często przypadkowe, ma miejsce np. w trakcie badań kontrolnych. Liczba zachorowań na cukrzycę wzrasta wraz z wiekiem, w grupie osób powyżej 60. roku życia nawet 20% czyli co piąty człowiek ma cukrzycę. Ponad pół miliona osób w Polsce wymaga leczenia insuliną. Cukrzyca jest chorobą przewlekłą, czyli innymi słowy nieuleczalną. Raz rozpoznana nie zniknie i chociaż w jej przebiegu zmienić się może sposób leczenia, to wpływa ona na całe życie chorego od momentu zachorowania po kres życia u chorego na cukrzycę jest ono krótsze średnio o 10 lat w porównaniu do osób bez cukrzycy. Patroni publikacji: Cukrzyca dlaczego? Tak duża liczba osób z cukrzycą (przede wszystkim z cukrzycą typu 2) to wynik coraz częstszego występowania otyłości. Nagromadzenie w tkankach nadmiernej ilości tłuszczu a tym właśnie jest nadwaga i otyłość powoduje, że działanie insuliny jedynego hormonu i w ogóle jedynego I-PORT nowość na europejskim rynku diabetologicznym jedno nakłucie na 3 dni. sposobu, jaki organizm ssaków posiada, by spalać glukozę i obniżać jej stężenie we krwi jest znacznie osłabione. Jeżeli u danej osoby komórki trzustki odpowiadające za produkcję insuliny (tzw. komórki beta) nie są w stanie zareagować osłabione działaniem tego hormonu i zwiększeniem jego wydzielania, wówczas stężenie glukozy we krwi wzrasta i rozwija się cukrzyca. Jej najpoważniejszą konsekwencją jest uszkadzanie przez nadmiar glukozy krążący we krwi komórek wyściełających wnętrze wszystkich naczyń krwionośnych (tzw. komórek śródbłonka), a także komórek Cukrzyca jest chorobą przewlekłą czyli innymi słowy nieuleczalną. nerwowych tworzących nerwy obwodowe. Mechanizm uszkodzenia naczyń krwionośnych przez nadmiar glukozy obecny we krwi jest bardzo skomplikowany i trudno jest mu zapobiegać inaczej niż poprzez obniżenie stężenia glukozy w krwi wypełniającej naczynia. Dlatego chorzy nie mają innego wyjścia jak przyjmować leki zmniejszające poziom cukru we krwi codziennie, muszą też regularnie kontrolować to stężenie przy pomocy glukometrów. Najważniejsze jest interdyscyplinarne podejście do leczenia Uszkodzenie naczyń krwionośnych i nerwów obwodowych prowadzi u chorych na cukrzycę do powstania poważnych powikłań zawału serca, udaru mózgu, ślepoty, niewydolności nerek, amputacji kończyn, zaburzeń erekcji i wielu innych. Aby opisać skalę zagrożenia, wystarczy wziąć pod uwagę, że cukrzyca zwiększa ryzyko amputacji dwudziestokrotnie w porównaniu do osób bez cukrzycy. Problem jednak jest jeszcze większy, gdyż niemal każdy pacjent z cukrzycą wymaga leczenia także z powodu innych chorób prowadzących niezależnie do uszkodzenia naczyń, jak np. nadciśnienie tętnicze lub wysokie stężenie cholesterolu we krwi. Z tych powodów (rozwój powikłań w układzie krążenia i współistnienie innych chorób) współczesne leczenie cukrzycy musi mieć charakter leczenia wielokierunkowego, interdyscyplinarnego, wymagającego zaangażowania specjalistów z wielu dziedzin oprócz diabetologii m.in. kardiologów, okulistów, nefrologów, neurologów itd. Najważniejszym celem leczenia cukrzycy jest bowiem zmniejszenie ryzyka powikłań naczyniowych, a nie będzie to możliwe bez kompleksowej terapii o charakterze holistycznym. Aby zmniejszyć ryzyko uszkodzenia naczyń krwionośnych, niezbędne jest konsekwentne leczenie wszystkich zaburzeń niszczących naczynia krwionośne. Chorzy często wymagają także wsparcia pod względem socjalnym czy też psychologicznym, gdyż cukrzyca wpływa na całe ich życie i może np. doprowadzić do zmiany pracy zawodowej lub prowadząc do inwalidztwa w ogóle ją uniemożliwić. Pacjenci wiedzą zanadto dobrze, że cukrzycy się nie leczy się z cukrzycą się żyje 24 godzin na dobę 7 dni w tygodniu. Spis treści Cukrzyca więcej niż cukier str. 2 Epidemia cukrzycy jak radzić sobie z chorobą XXI wieku str. 3 Powikłania cukrzycy str. 4 Stopy w opałach str. 4 Insulina lek życia str. 5 Akademia bez indeksów str. 5 Glikemia poposiłkowa str. 6 Cukrzyca i pneumokoki podwójne zagrożenie str. 7 Słodka skóra str. 8 Project Manager: Adam Jabłoński adam.jablonski@mediaplanet.com Redakcja: Anna Jarosz Opracowanie graficzne: Graphics & Design Studio, Michał Ziółkowski Zdjęcia: istockphoto.com Nakład i Druk: / PRESSPUBLICA Sp. z oo. Adres: Mediaplanet Publishing House Sp. z o.o. ul.marszałkowska 58, lok.3, Warszawa Mediaplanet jest wiodącym domem wydawniczym na rynku europejskim. Specjalizujemy się w tworzeniu wysokiej jakości publikacji tematycznych w prasie codziennej, online oraz broadcast. Aby uzyskać więcej informacji na temat naszych publikacji, prosimy o kontakt: , Katarzyna Jasińska, Country Manager, katarzyna.jasinska@mediaplanet.com, Mediaplanet nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam. I-port zmniejsza psychiczny i fizyczny dyskomfort związany z zastrzykami dzięki podawaniu leków bez powtarzających się nakłuć skóry. To rewolucyjne urządzenie nosić można przez 72 godziny podczas wykonywania wszelkiego rodzaju aktywności fizycznych. DYSTRYBUTOR: Monday Medical KONTAKT: Biuro Obsługi Klienta tel. (61) ,

3 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z RZECZPOSPOLITĄ 3 Epidemia cukrzycy jak radzić sobie z chorobą XXI wieku Rozmowa z Kadirem Tepebasi, Dyrektorem Generalnym Eli Lilly Polska Sp. z o.o. Kadir Tepebasi, Dyrektor Generalny Eli Lilly Polska Sp. z o.o Cukrzyca jest jedną z częściej występujących chorób cywilizacyjnych. Nazywana jest nawet chorobą XXI wieku. Jaka jest skala jej występowania w Polsce i na świecie? Cukrzyca stanowi obecnie niezwykle poważny, globalny problem, a statystyki związane z nią są bardzo niepokojące. Z danych Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że na świecie dotkniętych nią jest blisko 246 mln osób, a do 2025 roku liczba ta może wzrosnąć nawet do 380 mln. Cukrzyca i jej powikłania należą do pięciu najczęstszych przyczyn śmierci w krajach rozwiniętych. Szacuje się, że na chorobę cierpi około 2 mln Polaków. To prawdziwa epidemia. Niestety w społeczeństwie nadal dość mała jest powszechna wiedza na temat cukrzycy. Dlatego właśnie niezwykle ważna jest profilaktyka i odpowiednia edukacja pacjentów. 14 listopada cały świat będzie obchodził Światowy Dzień Walki z Cukrzycą. Tematem przewodnim tego dnia na lata jest Edukacja i prewencja w cukrzycy. Pan również wspominał o tych elementach. Wydawałoby się, że cukrzyca jest powszechnie znaną chorobą, więc jej świadomość w społeczeństwie powinna być duża. Niestety tak nie jest. Świadomość choroby jest nadal raczej niska. Blisko połowa z osób dotkniętych w Polsce cukrzycą nie zdaje sobie sprawy ze swojej choroby. To bardzo niepojące zjawisko. Nieleczona cukrzyca niesie za sobą ryzyko groźnych powikłań, takich jak utrata wzroku, niewydolność nerek, depresja, udary oraz szereg innych konsekwencji. Niestety duża część chorych nie wie również jak poprawić swój komfort życia. W Eli Lilly mamy świadomość tego problemu, dlatego od lipca 2007 roku pod patronatem Polskiej Federacji Edukacji w Diabetologii realizujemy w Polsce program Cukrzycowych Centrów Edukacji Lilly (ccel). Obecnie na terenie całego kraju istnieje już blisko 100 punktów, w których pacjenci i ich rodziny mogą uzyskać kompleksową wiedzę na temat choroby i życia z nią. Czym dokładnie są Cukrzycowe Centra Edukacji Lilly i jakiego typu informacje można tam otrzymać? Czy wizyta w centrach może zastąpić wizytę u lekarza? ccel-e są ośrodkami edukacyjnymi dla pacjentów z cukrzycą, zlokalizowanymi na terenie całego kraju przy placówkach służby zdrowia. Pracują w nich specjalnie przeszkolone pielęgniarki, które bezpłatnie udzielają fachowych i rzetelnych porad dotyczących zdrowej diety, właściwego wysiłku fizycznego i zapobiegania powikłaniom, tak groźnym w przypadku cukrzycy. Pracownicy ccel-ów nie udzielają informacji o lekach, uzupełniają natomiast wiedzę zdobytą u lekarza o praktyczne porady, jak podnieść swój komfort życia z chorobą. W ośrodkach tych zainteresowani mogą otrzymać materiały edukacyjne dotyczące życia z cukrzycą. Podchodzimy bardzo poważnie do edukowania chorych, dlatego staramy się rozwijać działalność Centrów, aby jeszcze lepiej docierać do pacjentów. Pielęgniarki pracujące w ccel-ach od niedawna mają do dyspozycji nowe, interaktywne narzędzie, tzw. Mapy Konwersacyjne. Pozwalają one na zaangażowanie i aktywizowanie pacjentów z cukrzycą do otwartej rozmowy na temat choroby. W grupie osób z podobnymi problemami mogą wzajemnie się wspierać oraz przekazywać sobie wiedzę. Jak chorzy trafiają do ccel-ów? Co dla nas bardzo ważne, ponad 50% pacjentów trafia do ccel-ów ze skierowania czy polecenia lekarzy. To dla nas sygnał, że środowisko medyczne zna i docenia znaczenie naszego programu. Inicjatywa ccel zyskała również uznanie Ministerstwa Zdrowia. Program został oficjalnie doceniony za dostarczanie odpowiedzi na ogromne potrzeby edukacyjne pacjentów z cukrzycą Czy ośrodki programu ccel cieszą się dużym zainteresowaniem pacjentów? Centra od samego początku swojego istnienia cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem odbyło się w nich już ponad 100 tysięcy spotkań edukacyjnych. Fakt, że polscy pacjenci chcą wiedzieć więcej o cukrzycy i aktywnie działać, aby poprawić komfort i jakość życia z chorobą stanowi dla nas ogromny powód do zadowolenia. Liczba odwiedzających nas osób pokazuje również jak duże są potrzeby w zakresie edukowania pacjentów z cukrzycą. Dlaczego firma Lilly zdecydowała się na realizację programu ccel? Powody były dwojakie. Z jednej strony, jak już wcześniej wspominałem, cukrzyca jest bardzo poważną chorobą, a wiedza w społeczeństwie na jej temat nadal jest bardzo mała lub niewystarczająca. Z drugiej strony działania w zakresie edukacji i profilaktyki stanowią bardzo ważny element działalności firmy Eli Lilly w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu. Prowadzimy szereg globalnych i lokalnych inicjatyw dotyczących popularyzacji zagadnień związanych z wieloma chorobami, które stanowią poważny społeczny problem. Program ccel nie jest naszym jedynym działaniem edukacyjnym w obszarze walki z cukrzycą. A jakie jeszcze działania prowadzi Eli Lilly w tym obszarze? Prowadzimy działania edukacyjne skierowane zarówno do pacjentów, jak i lekarzy. Wychodzimy z założenia, że w każdym procesie leczenia choroby bardzo ważna jest współpraca i współdziałanie tych dwóch grup. Od 2007 roku Eli Lilly razem z Polskim Towarzystwem Diabetologicznym organizuje warsztaty na temat powikłań cukrzycy pt. Czy warto czekać?. Są one organizowane w 11 ośrodkach klinicznych na terenie całej Polski. Warsztaty kierujemy przede wszystkim do diabetologów, ale również lekarzy innych specjalności takich jak kardiologia, neurologia czy nefrologia. Od grudnia 2006 roku firma Eli Lilly & Co. we współpracy z Międzynarodową Federacją Diabetologiczną (IDF) wspiera i współfinansuje badania translacyjne z dziedziny diabetologii w ramach nowego programu przyznawania przez IDF grantów naukowych Bringing Research in Diabetes to Global Environments and Systems, w skrócie BRIDGES. Mówiąc najogólniej celem projektu BRIDGES jest sprawdzenie i przełożenie dostępnej wiedzy i wyników badań na praktyczne zastosowania, które można wykorzystać w codziennym leczeniu cukrzycy. Autorzy najlepszych projektów otrzymają granty finansowe o różnej wysokości, dzięki którym będzie można wprowadzić wyniki badań w życie. Całkowity grant naukowy w ramach projektu BRIDGES wynosi 10 mln USD. Kwota ta będzie przyznawana przez okres 7 lat i zostanie przeznaczona na pokrycie kosztów związanych z prowadzeniem projektów pilotażowych oraz badań dotyczących wyników leczenia. Obecnie trwa proces rekrutacji uczestników do trzeciej edycji programu. Liczymy na zgłoszenia od polskich lekarzy. Czy firma Lilly planuje jakieś dodatkowe akcje i działania związane ze Światowym Dniem Walki z Cukrzycą? Oczywiście. Firma Lilly Polska zainaugurowała obchody Światowego Dnia Walki z Cukrzycą już 6 listopada, organizując konferencję prasową w Warszawie, pod hasłem Zrozum cukrzycę i kontroluj ją. Natomiast w weekend 14 i 15 listopada w warszawskim Centrum Handlowym Arkadia, przy wejściu głównym organizujemy Cukrzycowe Centrum Edukacji Lilly. Wszyscy chętni będą mogli porozmawiać tam z wykwalifikowaną pielęgniarką o swoich problemach zdrowotnych. Otrzymają również rzetelną informację na temat swojej choroby. Do poradni ccel zapraszamy także osoby, które nie są pacjentami, ale mają w swoim otoczeniu bliskich chorych na cukrzycę. Dla takich osób też przygotowaliśmy materiały informacyjne.

4 4 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z RZECZPOSPOLITĄ Powikłania cukrzycy Cukrzyca negatywnie wpływa na funkcjonowanie najważniejszych układów naszego organizmu; krwionośnego, moczowego, nerwowego oraz na wzrok. Nefropatia cukrzycowa Należy do najpoważniejszych powikłań cukrzycy. Występuje u 30 proc. chorych na cukrzycę typu 1 i u 5-10 proc. z cukrzycą typu 2. Nefropatia oznacza stałą obecność białka w moczu, nadciśnienie tętnicze oraz początkowo uszkodzenie kłębuszków nerkowych, a następnie stopniowy rozwój niewydolności nerek. Chorobę rozpoznaje się przez przypadkowe badania moczu, w którym stwierdza się obecność białka, a we krwi stopniowy wzrost wskaźników niewydolności nerek. Jest wiele czynników, które decydują o rozwoju schorzenia. Należą do nich: źle kontrolowane i stale wysokie ciśnienie tętnicze, wysoki poziom cholesterolu całkowitego i niski poziom HDL oraz trójglicerydów. Sprzyjają jej częste zakażenia układu moczowego. Najgroźniejsze wydaje się nadciśnienie tętnicze, bo systematycznie uszkadza naczynia krwionośne nerek (naczynia włosowate). Im niższe ciśnienie krwi, tym dłużej nerki pozostają sprawne. Nadciśnienie tętnicze Ze statystyk medycznych wynika, że nadciśnienie tętnicze występuje dwa razy częściej u diabetyków, niż u osób bez cukrzycy. Leczenie nadciśnienia w cukrzycy zależy od jej rodzaju i dolegliwości towarzyszących, np. otyłości. Czasem wystarcza zmiana diety ograniczenie ilości białka, soli kuchennej, rezygnacja z alkoholu i palenia tytoniu oraz unikania statycznego wysiłku fizycznego. Jeżeli po kilku tygodniach stosowania diety ciśnienie się nie obniży do 140/90 lub niżej, podaje się leki. Każdy rodzaj leków, jakie będzie przyjmował dla obniżenia ciśnienia diabetyk, musi być starannie dostosowany do innych dolegliwości. Ogólną zasadę leczenia nadciśnienia w cukrzycy Każdy rodzaj leków, jakie będzie przyjmował dla obniżenia ciśnienia diabetyk, musi być starannie dostosowany do innych dolegliwości. jest stopniowe podawania najpierw małych dawek leków hipotensyjnych, zwiększania do średnich i skutecznych. Gdy nie uzyskuje się normalizacji ciśnienia po jednym leku, do terapii wprowadza się drugi. Normalizacja ciśnienia tętniczego wyraźnie zmniejsza ryzyko powikłań cukrzycy, a u osób z istniejącymi już powikłaniami, spowalnia ich rozwój. Zaprzestanie leczenia wysokiego ciśnienia sprzyja chorobom naczyń obwodowych, chorobie wieńcowej, zawałom, i udarowi mózgu. Zwiększa też ryzyko przerostu lewej komory serca, rozwoju nefropatii, oraz retinopatii cukrzycowej. Neuropatia cukrzycowa Kolejnym powikłaniem jest neuropatia, czyli osłabienie lub uszkodzenie przez nadmiar cukru we krwi włókien nerwowych. W cukrzycy typu 2 manifestuje się to osłabieniem tempa przewodzenia bodźców poprzez cały układ nerwowy. Choroba stale postępuje prowadząc do istotnych zaburzeń czucia. W cukrzycy typu 1 jeszcze szybciej pogarsza się czynność włókien nerwowych. Najszybciej sprawność tracą nerwy obwodowe (neuropatia czuciowa lub polineuropatia), czyli te, które unerwiają tkankę mięśniową i skórę. Chory cierpi na mrowienie w stopach i dłoniach, ma długotrwałe bóle mięśni nóg i rąk. Ale najbardziej niebezpieczne są zaburzenia odczuwania bólu. Neuropatia cukrzycowa może upośledzać sprawność seksualną. Blisko połowa mężczyzn chorujących na cukrzycę cierpi z powodu impotencji, nie ma wzwodu i wytrysku, bo porażone zostały nerwy odpowiadające za te funkcje organizmu. Cukrzyca upośledza również funkcje seksualne u kobiet. Słodkie oczy Diabetycy maja poważne kłopoty ze wzrokiem. U wielu chorych cukrzyca prowadzi nawet co całkowitej utraty widzenia. Pierwszym objawem retinopatii cukrzycowej jest poranne widzenie przez mgłę, lekko zmienionych barw i niewyraźnych kształtów. Złe widzenie jest spowodowane obrzękiem rogówki oka, które z czasem ustępuje, a to pozwala odzyskać normalne widzenie. Stopień uszkodzenia oczu rośnie z czasem trwania choroby. Im dłużej chorujemy, tym większych zmian w oczach możemy się spodziewać. Dla prawidłowego widzenia najgroźniejsze jest uszkodzenie siatkówki, czyli właśnie retinopatia cukrzycowa. Retinopatia cukrzycowa występuje u wszystkich chorych z cukrzycą typu 1 i u 60 proc. cierpiących na cukrzycę typu 2. Bezpośrednią przyczyną utraty wzroku jest w 86 proc. cukrzyca typu 1 i w 33 proc. typu 2. Niestety, to nie koniec złych wiadomości. U chorych na cukrzycę zaćma pojawia się średnio o 10 lat wcześniej niż u reszty populacji. Przyczyną choroby jest mikroangiopatia, czyli uszkodzenie drobnych naczyń krwionośnych siatkówki. Upraszczając nadmiar cukru we krwi sprawia, że obumierają komórki (pericyty) odpowiedzialne za utrzymanie prawidłowego kształtu naczynia. Ściana naczynia staje się wiotka, wybrzusza się i powstają malutki tętniaki. Przez słabe naczynia do siatkówki przecieka krew. Dochodzi do licznych mikrowylewów w siatkówce. Gęsta krew cukrzyka czopuje naczynie co prowadzi do niedotlenienia siatkówki. Głównym sprawcą retinopatii cukrzycowej jest podwyższony poziom glukozy we krwi. Im jest on bliższy normie, tym mniejsze ryzyko pojawienia się powikłania. Utrzymanie poziomu cukru we krwi na poziomie bliskim normy, pozwala o 70 proc. ograniczyć ryzyko rozwoju powikłania. Dlatego właśnie chorzy na cukrzycę powinni co najmniej raz w roku badać dno oka przy rozszerzonej źrenicy, aby okulista wiedział, w jakim stanie są naczynia krwionośne. Stopy w opałach Masz cukrzycę? Musisz dbać o stopy, by nie dopuścić do przesuszenia czy zranienia skóry. Pielęgnacja stóp, kontrolowanie poziomu cukru we krwi i dieta uchronią cię przed zespołem stopy cukrzycowej. Gdy stopy są zdrowe, drobne zranienia nie są groźne, ale dla diabetyka to powód do zmartwienia. Cukrzyca uszkadza wszystkie naczynia tętniczych w obrębie nóg (to tzw. niedokrwienna stopa cukrzycowa). Jest to skutek zarastania naczyń przez blaszkę miażdżycową. Oznacza to, że naczynia żylne i tętnicze stają się mniej elastyczne. Krew chorych jest gęsta, ma zwiększoną zdolność do agregacji, czyli zlepiania się. Łatwo w wtedy o utworzenie się skrzeplin, które sprzyjają zatorom w żyłach i tętnicach. Skutek nietrudno przewidzieć. Chora noga jest źle ukrwiona, niedotleniona i niedożywiona. O rozwijającej się chorobie świadczą coraz częstsze bolesne skurcze mięśni (najczęściej w nocy), odczuwanie mrowienia, kłucia. Najgroźniejszą postacią zespołu stopy cukrzycowej jest połączenie dolegliwości krążeniowych i neurologicznych. U 70 proc. chorych do zakłóceń w przepływie krwi dochodzą zaburzenia neurologiczne (to tzw. neuropatyczna stopa cukrzycowa). Schorzenie rozwija się, gdy dojdzie do uszkodzenia obwodowego układu nerwowego. Wówczas chory nie czuje dotyku, temperatury, ani bólu. Upośledzenie gruczołów potowych sprawia, że skóra stóp jest sucha, to sprzyja jej pękaniu. Bardzo poważne zmiany zachodzą także w kościach, które systematycznie odwapniają się. Zaczyna też zanikać chrząstka stawowa. Początkowo nie sprawia to żadnych dolegliwości, aż do momentu, gdy stopa ulegnie deformacji i nie można na niej stanąć. Najgroźniejszą postacią zespołu stopy cukrzycowej jest połączenie dolegliwości krążeniowych i neurologicznych. O takich przypadkach lekarze mówią stopa neuropatyczno-niedokrwienna. Trudno się ją leczy, bo w wyniku mikrourazów tworzą się bolesne, trudnogojące się rany, a nawet owrzodzenia. Bez szybkiej pomocy lekarskiej choremu grozi amputacja palców lub nawet całej stopy. Leczenie stopy cukrzycowej W Polsce brakuje poradni specjalizujących się w leczeniu tego schorzenia. W Warszawie są dwie. Dość często zdarza się zatem, że chorzy trafiają do szpitala. Tu leczenie rozpoczyna się od unieruchomienia nogi, odciążenia jej i leżenia w łóżku. Zapobiega to szerzeniu się zakażenia i polepsza utlenowanie tkanek stopy. Chirurdzy zajmują się oczyszczeniem ran, usuwają martwe tkanki, robią posiew bakteriologiczny i podają antybiotyki. Gdy ukrwienie nogi jest słabe, operacyjnie udrażnia się tętnice lub podobnie, jak w przypadku serca wykonuje by-pasy. Można przeprowadzić sympatektomię lędźwiową, dzięki której rozszerza się naczynia tętnicze w nogach. Żadne leczenie nie da efektów bez unormowania poziomu cukru we krwi i leczenia wspomagającego układ krążenia i układ nerwowy. JAK UNIKNĄĆ POWIKŁAŃ Osoby cierpiące na cukrzycę powinny: codziennie starannie oglądać stopy, zwracać uwagę na nagniotki, stwardnienia, stany zapalne, zadrapania i pęknięcia skóry, dbać, by stopy były suche, codziennie zmieniać skarpety, rajstopy lub pończochy, nosić miękkie, wygodne i dobrze dopasowane buty, nosić wykonane na indywidualne zamówienie wkładki z modelowanej gąbki.

5 Insulina lek życia NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z RZECZPOSPOLITĄ 5 Cukrzyca to choroba, którą zwykle kojarzymy z przyjmowaniem insuliny. Ale właściwie dlaczego stanowią ze sobą nierozerwalną parę? Insulina to hormon produkowany i wydzielany do krwi przez komórki beta znajdujące się w trzustce. Gdy zaczynamy jeść, trzustka uwalnia niewielkie ilości zmagazynowanej insuliny i natychmiast przystępuje do wytwarzania nowych cząsteczek tej substancji. Bywa porównywana do klucza, który otwiera drzwi do poszczególnych komórek naszego organizmu. Te drzwi, czyli receptory komórkowe muszą zostać otwarte, aby do wnętrza komórki mogła przedostać się glukoza. To ważne, bo glukoza jest paliwem niezbędnym do podtrzymywania procesów życiowych, które zachodzą w każdej komórce ciała. Glukoza powstaje w procesie trawienia po każdym zjedzonym posiłku. Ten cukier prosty, czyli glukoza dość szybko przedostaje się z przewodu pokarmowego do krwi. Jest spalana przez komórki i wykorzystywane przez nie jako źródło energii. Nadmiar glikozy może być magazynowany w wątrobie lub mięśniach. Gdy w organizmie jest za dużo glukozy, jej nadmiar zamienia się w tłuszcz i odkłada się jako tkanka tłuszczowa. Gdy trzustka nie wytwarza lub produkuje za mało insuliny, glukoza nie dociera do komórek, ale pozostaje we krwi. Dochodzi wówczas do zbyt dużego stężenia glukozy we krwi, czyli hiperglikemii, a komórki nie dostają potrzeb- nego im paliwa. Jak to możliwe? Dzieje się tak dlatego, bo nie ma klucza, który otworzyłby do nich drzwi dla glukozy. Taki stan lekarze nazywają cukrzycą insulinozależną, na którą cierpi około 10 proc. wszystkich chorych. W takich sytuacjach konieczne jest regularne wstrzykiwanie insuliny. Obecnie insulinę wytwarza się z trzustek zwierzęcych. Pod względem budowy cząsteczki, najbliższa ludzkiej jest insulina wieprzowa, albo powstająca w procesach biotechnologicznych. Ten drugi sposób polega na wytwarzaniu insuliny przez specjalne szczepy bakterii lub drożdże piekarskie, którym wcześniej wszczepia się geny insuliny ludzkiej. Dostępne w aptekach preparaty insulinowe różnią się szybkością z jaką po wstrzyknięciu pojawiają się we krwi oraz czasem potrzebnym do wchłonięcia się całej zaaplikowanej dawki (to tzw. czas działania). Insulina krótko działająca ma szybki początek i krótki czas działania. Należy ją brać pół godziny przed posiłkiem. Najsilniej działa około 1-3 godzin po wstrzyknięciu i jest skuteczna przez 8 godzin. Insulinę o pośrednim czasie działania można stosować 1-1,5 godziny przed jedzeniem. Najwyższe stężenie we krwi osiąga między 4 a 12 godzina po iniekcji. Działa przez dobę. Insulina o przedłużonym działaniu, przyjęta 1-1,5 godziny przed posiłkiem działa ponad 24 godziny. Kolejna grupą insulin są tzw. analogi insulinowe. Ludzka insulina ma skłonność do tworzenia kryształków, które po wstrzyknięciu pod skórę rozpuszczają się bardzo powoli. Zmusza to chorego do zachowania minutowego odstępu między zastrzykiem a posiłkiem. Tyle czasu potrzeba, aby lek zaczął działać. Niestety, blisko 90 proc. chorych nie przestrzega tego warunku i aplikuje sobie lek zbyt późno. To utrudnia kontrolowanie leczenia cukrzycy. Dlatego tez uczeni postanowili coś z tym zrobić. Zamienili miejscami dwa aminokwasy w cząsteczce insuliny i uzyskali substancję o nowych właściwościach. To właśnie analog insuliny ludzkiej. Jego kryształki rozpuszczają się znacznie szybciej, dlatego zastrzyk można zrobić tuż przed jedzeniem, w trakcie, a nawet 15 minut po posiłku. Czasem lekarz decyduje się na zastosowanie tzw. intensywnej insulinoterapii, ponieważ najwierniej naśladuje ona naturalny rytm wydzielania insuliny przez trzustkę. U osoby zdrowej trzustka wydziela hormon w odpowiedzi na spożyty posiłek. Między posiłkami, gdy poziom glukozy się obniża, spada także poziom insuliny, ale nie osiąga zerowego poziomu. Zastrzyki z insuliny maja za zadanie odtworzyć naturalny rytm organizmu. Terapia polega na tym, że raz lub dwa razy na dobę chory przyjmuje dawkę insuliny długo działającej, która ma zapewnić podstawowe stężenie insuliny we krwi w ciągu 24 godzin oraz dodatkowo dawki insuliny krótko działającej przed głównym posiłkiem. O przejściu na takie leczenie, lekarz zdecyduje razem z pacjentem, ponieważ kuracja zwiększa liczbę iniekcji. Ważne zasady 1. Insulinę najlepiej przechowywać w lodówce w temperaturze 2-8 st. C. 2. Trzeba ją chronić przed działaniem słońca. 3. Otwartą fiolkę z insuliną należy zużyć nie później niż w ciągu 6 tygodni. 4. Wkład do pena trzeba wykorzystać w ciągu miesiąca lub zmienić na nowy. 5. Insuliny nie wolno zamrażać. 6. Nie można wykorzystywać insuliny, która zmieniła barwę lub konsystencję. Artykuł sponsorowany Akademia bez indeksów Na cukrzycę cierpi w Polsce ponad 2 miliony osób, ale wiedza na temat istoty choroby, jak i życia z nią, wciąż nie jest wystarczająca. Dlatego za niezwykle cenną trzeba uznać inicjatywę, którą nazwano Akademia Zdrowia Bioton. Trwa czwarta edycja cyklu spotkań cukrzyków z lekarzami, pielęgniarkami, rehabilitantami, psychologami i dietetykami. W trakcie warsztatów edukacyjnych chorzy mogą lepiej zrozumieć chorobę oraz dowiedzieć się jak żyć z cukrzycą długo i w dobrej kondycji oraz unikać powikłań. Chorzy nie tylko słuchają, ale też aktywnie uczestniczą w dyskusji. Często proszą o wyjaśnienie bądź podanie konkretnych rozwiązań dla nękających ich problemów. Bardzo często zdarza się, iż diabetycy nie wiedzą, co wolno im jeść, popełniają błędy w pomiarze poziomu cukru we krwi lub boją się, że wstrzykiwanie insuliny będzie bolesne mówi Magdalena Wiśniewska, junior project manager firmy Bioton. Właśnie dlatego powstał program Akademii Zdrowia Bioton. Skupia on wybitnych specjalistów z dziedzin związanych z leczeniem cukrzycy. W sierpniu specjaliści gościli we Wrocławiu, we wrześniu w Dąbrowie Górniczej, w październiku w Ostródzie. W listopadzie zaś odwiedzą Nową Dębę k. Tarnobrzegu, Gryfice, Kalisz i Miechów, a w grudniu przyjadą do Łęczycy i Lublina. Eksperci przyjeżdżają tam, gdzie Akademii Zdrowia Bioton jeszcze nie było. Gdzie pojawią się podczas piątej edycji? Nie sposób dziś na to odpowiedzieć. Pewnym natomiast można być tego, iż wszędzie znajdą wdzięcznych słuchaczy. Co interesuje chorego Największe zainteresowanie budzi to, jak powinna wyglądać dieta osoby cierpiącej na cukrzycę typu 2. Zalecenia żywieniowe opracował Komitet Żywienia Człowieka Polskiej Akademii Nauk, Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie oraz Polskie Towarzystwa Nauk Żywieniowych. Chorzy na cukrzycę dla zapewnienia lepszej kontroli glikemii powinni jeść 4 6 posiłków dziennie. Dieta musi być urozmaicona, a produkty zbożowe oraz warzywa i owoce należy jeść kilka razy dziennie. Dwa, a najlepiej trzy razy dziennie zaleca się produkty mleczne. Mięso wystarczy jeść 2 3 razy w tygodniu, a w pozostałe dni ryby i rośliny strączkowe. W menu powinno być mało soli, tłuszczu pochodzenia zwierzęcego. Powinno się dążyć do wykluczenia słodyczy z diety. Więcej wiedzy, więcej zdrowia Akademia Zdrowia Bioton to program profilaktyki cukrzycowej skierowany do osób chorych na cukrzycę typu 2. Ma pokazać, jak można lepiej żyć z chorobą. Dla studentów Akademii, czyli chorych na cukrzycę przygotowano, pod nadzorem wybitnych specjalistów, program dobrego życia z cukrzycą. Jest w nim nie tylko wiedza o samej chorobie, ale także praktyczne porady oraz przestrogi. Wszystkie informacje są przekazane zrozumiałym językiem. Warsztaty stały się też sposobnością do tego, by prelegenci Akademii dowiedzieli się, czego potrzebują pacjenci, na co liczą na kolejnych spotkaniach. Ogromną wartość dla chorych miało też zapraszanie do udziału w Programie lekarzy i pielęgniarek z danego terenu. To przecież właśnie oni na co dzień opiekują się chorymi z tego terenu. Wymianę wzajemnych doświadczeń, uznano za bardzo cenną. Pod auspicjami Akademii Zdrowia Bioton, działa nowa strona internetową, którą można znaleźć po adresem Tu można znaleźć wiele cennych porad. W trakcie warsztatów uczestnicy otrzymują Niezbędnik Akademii Zdrowia Bioton, który pozwala utrwalić sobie wiedzę zdobytą podczas zajęć. Przydatna okazała się także gumowa piłeczka do ćwiczeń zaleconych przez rehabilitanta. Uczestnictwo w zajęciach Akademii Zdrowia Bioton kończy wręczenie wszystkim uczestnikom specjalnego certyfikatu, świadczącego o odbyciu nowoczesnego szkolenia z wiedzy o dobrym życiu z cukrzycą.

6 6 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z RZECZPOSPOLITĄ Glikemia poposiłkowa To termin wciąż mało znany chorym na cukrzycę i niedoceniany przez niektórych lekarzy. Przyzwyczailiśmy się uważać, że dobre kontrolowanie choroby polega na oznaczaniu poziomu cukru we krwi przed posiłkiem, czyli na czczo. Dziś wiadomo już, że to nie wystarcza. Dla prawidłowego kontrolowania rozwoju te sugerują, że poziom GPP jest lepszym wskaźnikiem zagrożenia komplikacjami sercowo choroby i wyrównania glikemii konieczne jest również oznaczanie poziomu cukru we krwi naczyniowymi, niż wysoki poziom glukozy także po posiłkach. przed posiłkiem. Okazuje się bowiem, że u pacjentów, u których poziom cukru przed posiłkiem był prawi- opierać się na pomiarach poziomu cukru we Tak więc właściwa kontrola cukrzycy powinna dłowy, może on gwałtownie się podwyższyć krwi po posiłku i na czczo. Kolejnym ważnym po jedzeniu. Wówczas w organizmie chorego badaniem jest oznaczanie poziomu hemoglobiny HbA1c jako wskaźnika kontrolującego dochodzi do zjawiska, które nazywane jest hiperglikemią (czyli zbyt wysoki poziom cukru długotrwałe leczenie cukrzycy. we krwi) poposiłkową (GPP). Nawet jeśli skoki W związku z tak dużym znaczeniem tego poziomu cukru są krótkotrwałe, nie można parametru powstała międzynarodowa grupa ich lekceważyć, ponieważ mogą mieć wpływ ekspertów, zrzeszająca lekarzy diabetologów na powstanie wszystkich powikłań cukrzycy. z USA, Europy i Japonii, skupiająca się na I chociaż wszystkie z nich są niebezpieczene, możliwości wykorzystania posiłkowej regulacji dowiedziono, że nawet krótkotrwałe podwyższenie poziomu cukru we krwi, nieuchronnie Regulation), jako kluczowego czynnika wła- poziomu glukozy (PGR ang. Prandial Glucose prowadzi do rozwoju chorób układu krążenia, ściwej kontroli przebiegu choroby. Posiłkowa w tym miażdżycy. To niezwykle istotne, bo regulacja poziomu glukozy we krwi opiera się u chorych na cukrzycę, ryzyko zachorowania na aktywnej kontroli poziomu glukozy przed na schorzenia układu krążenia jest 2-4 razy posiłkiem i na utrzymaniu jej we właściwym wyższe. stężeniu po posiłku (< 135 mg/dl). Chorzy na cukrzycę z wysokim poziomem GPP są bardziej narażeni na choroby związane z układem krążenia od tych pacjentów, Już powiedzieliśmy, że nawet krótkotrwałe sko- Jakie szkody u których stwierdzono podwyższony poziom ki stężenia glukozy ze krwi przynoszą wielkie glukozy przed posiłkiem lub na czczo. Wyniki szkody w wielu narządach i układach organi- MealMemory innowacyjna technologia w glukometrze OneTouch Select Dla lepszej kontroli zmu. Glikemia poposiłkowa odgrywa ogromną rolę w powstawaniu w dużej mierze odpowiada za rozwój przewlekłych powikłań cukrzycy. Efekt szczytowych i przekraczających dopuszczalne normy wzrostów glikemii upraszczając problem można podzielić na metaboliczne i hemodynamiczne. Skoki stężenia glukozy we krwi mają ogromny wpływ na czynność śródbłonka. Poposiłkowa hiperglikemia utrudnia uwalnianie tlenku azotu z komórek śródbłonka, powodując między innymi upośledzenie rozszerzania się naczyń. Istnieje wiele dowodów na związek hiperglikemii poposiłkowej z wywoływaniem stresu oksydacyjnego. Stres oksydacyjny to brak równowagi w organizmie między działaniem wyspecjalizowanych cząsteczek tlenu (reaktywne formy tlenu), a biologiczną zdolnością ciała do usuwania toksyn i naprawy uszkodzonych komórek. Nie bez znaczenia są działania ostrej hiperglikemii na zwiększenie przepływu siatkówkowego czy podwyższenie ciśnienia wewnątrz kłębuszkowego w nerkach, wzrost ciśnienia tętniczego oraz zaburzenia przewodzenia nerwowego. Bardzo wyraźny i dobrze udokumentowany badaniami jest związek hiperglikemii poposiłkowej, pojawiającej się u osób z cukrzycą typu 2, z uszkodzeniem naczyń wieńcowych. Dowiedziono również, że wysoka glikemia poposiłkowa jest o wiele groźniejsza dla układu sercowo-naczyniowego, niż hiperglikemia na czczo. 2 godziny po obiedzie, hiperglikemia staje się niezależnym czynnikiem ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych. Ryzyko to jest większe sklepic.pl u kobiet niż u mężczyzn. Im gorsza kontrola glikemii poposiłkowej, tym większe ryzyko incydentów i zgonów sercowych. Poza tym dowiedziono, że u wielu chorych wzrost glikemi poposiłkowej nierozerwalnie łączy się z procesami miażdżycowymi. Uczeni nie mają też wątpliwości, że istnieje ścisły związek między stężeniem glikemii poposiłkowej a rozwojem powikłań mikronaczy- sklepic.pl niowych. Wśród nich najcięższym jest rozwój i postęp retinopatii cukrzycowej, która prowadzi do utraty wzroku. Nie wszyscy są zgodni Ponieważ bardzo trudno ustalić wystandaryzowane metody pomiaru glikemii poposiłkowej i uzyskać konsensus (powszechną zgodę) dotyczący jej optymalnych i dopuszczalnych wartości. Jak bowiem w skali międzynarodowej określić skład posiłku, który podlegałby ocenie? Jak postępować w przypadku neuropatii przewodu pokarmowego? Podobnych pytań jest wiele. Mimo to Międzynarodowa Federacja Diabetologiczna (IDF, International Diabetes Federation) wydała zalecenia zawierające między innymi ujednolicenie czasu oceny glikemii poposiłkowej na 2 godziny po jedzeniu. Sceptycy tej oceny hiperglikemii poposiłkowej pytaja przewrotnie, czy pomiar trzeba wykonać, gdy miną 2 godziny od rozpoczęcia, czy też zakończenia posiłku. Można dyskutować czy właśnie w tym czasie można wykryć największe ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych, ale z pewnością jest to czas, który stwarza możliwość standaryzacji samego zjawiska. Jaki cel Zalecenia Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej skupiają się także na określeniu celu takich pomiarów. O co więc chodzi? Przede wszystkim o dobre wyrównanie cukrzycy. Według zaleceń glikemia poposiłkowa powinna być poniżej 140 mg/dl. Docelowe wartości glikemii mogą być różne, w zależności od sytuacji i stanu zdrowia chorego. W leczeniu hiperglikemii poposiłkowej z powodzeniem stosuje się wiele leków. Jednym z nich są analogi insuliny preparaty insulinowe, w których przeprowadzono niewielką zmianę w budowie, która zmienia właściwości preparatu. Analogi zaczynają działać szybko i równie prędko je kończą. Pacjent zaraz po iniekcji może zacząć posiłek i nie musi dojadać między podstawowymi posiłkami. Ale oprócz regularnego przyjmowania leków równie ważna jest samokontrola. To przede wszystkim choremu musi zależeć, by utrzymać cukier w ryzach i jak najdłużej zachować sprawność. sklepic.pl INTERNETOWY SKLEP MEDYCZNY INTERNETOWY SKLEP MEDYCZNY SZEROKI WYBÓR PRODUKTÓW DLA DIABETYKÓW! W listopadzie wyjątkowa PROMOCJA cenowa igieł do penów insulinowych! * całkowity koszt połączenia jak za jedną jednostkę taryfikacyjną Nie korzystasz z internetu? Zamów telefonicznie: 022/

7 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z RZECZPOSPOLITĄ 7 Cukrzyca i pneumokoki podwójne zagrożenie Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) infekcje wywołane przez pneumokoki są jedną z głównych przyczyn zgonów na świecie. Co roku w USA odnotowuje się tysięcy przypadków pneumokokowego zapalenia płuc. Alarmujące są też współczynniki umieralności, które wahają się w granicach od 5 % do nawet 20 % (szczególnie wśród osób starszych). Osłabiony cukrzycą organizm nie jest w stanie bronić się przed innymi bakteriami, dlatego pneumokoki stają się w tej sytuacji groźne. Dotyczy to zwłaszcza osób, które z racji na wiek lub współistniejące choroby przewlekłe są szczególnie narażone na powikłania. Dlatego też szczepienie przeciw pneumokokom zalecane jest dzieciom powyżej 2-go roku życia i dorosłym chorującym na przewlekłe choroby serca, płuc, cukrzycę, z zaburzeniami odporności oraz wszystkim osobom powyżej 65. roku życia. W grupie ryzyka znajdują się również palacze papierosów. W czasie panującej pandemii wirusa A/H1N1, CDC (Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorobom) zaleca wszystkim osobom, które mają wskazania do szczepienia przeciw pneumokokom zaszczepienie się, aby minimalizować ten jest wyższy w grupie osób starszych). 20% iniekcji, jednak są one łagodne i mają zwykle Zapytaj lekarza o szczepienie przeciw zakażeniom pneumokokowym ryzyko powikłań pogrypowych. W czasie epidemii grypy, szczepienia pneumokokowe mogą być użyteczne w profilaktyce wtórnych zakażeń pneumokokowych, redukcji zachorowań i przypadków śmiertelnych. Kilka pytań i odpowiedzi Czym są zakażenia pneumokokowe? Zakażenia pneumokokowe są to infekcje wywołane przez bakterię Streptococcus pneumoniae, nazywaną również pneumokokiem. Dotychczas zidentyfikowano 90 różnych szczepów tej bakterii, z których 23 odpowiadają za 90% lub więcej wszystkich inwazyjnych zakażeń pneumokokowych. Najczęstszymi chorobami spowodowanymi przez pneumokoki są pneumokokowe zapalenie płuc oraz inwazyjne zakażenia pneumokokowi np. takie jak bakteriemia i zapalenie opon mózgowordzeniowych. Czy zakażenia pneumokokowe są groźne? Tak, zakażenia spowodowane przez pneumokoki są bardzo groźne i mogą być przyczyną śmierci. Około 5-7% osób, które zachorują na pneumokokowe zapalenie płuc umiera (procent osób, które zachorują na bakteriemię umiera (do 60% w grupie osób starszych). 30% osób, które zachorują na pneumokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych umiera (do 80% w grupie osób starszych). Jakie są objawy zakażenia? Pneumokoki są jedną z najczęstszych bakteryjnych przyczyn zapalenia górnych dróg oddechowych. Wywołują także zapalenie śluzówki nosa, ucha środkowego, gardła oraz zatok obocznych nosa i płuc. Typowymi objawami choroby, które pojawiają się pomiędzy trzecim a piątym dniem od momentu zarażenia, są: gorączka, ból gardła, katar, brak apetytu i ogólne złe samopoczucie. Czy szczepienie jest skuteczne? Tak. Szczepienie ochronne szczepionką polisacharydową przeciw pneumokokom jest skuteczne: zapewnia 51-80% ochronę przed inwazyjnymi zakażeniami pneumokokowymi. Czy szczepienie jest bezpieczne? Tak. Szczepienie jest bezpieczne. Mogą, co prawda wystąpić miejscowe reakcje poszczepienne, jak zaczerwienienie czy ból w miejscu charakter przejściowy. Jak długo trwa ochrona po szczepieniu? U osób dorosłych w wieku 65 lat i starszych, z reguły stosuje się jednorazowe szczepienie przeciw pneumokokom. Jednak w przypadku osób z grup podwyższonego ryzyka, z obniżoną odpornością, szczepienie przypominające może być potrzebne po upływie 5 lat od poprzedniego szczepienia. Wśród dzieci do 10 roku życia szczególnie narażonych na inwazyjne zakażenia pneumokokowe ponowne szczepienie może być rozważone po upływie 3 lat od podania poprzedniej dawki. Kiedy najlepiej się zaszczepić? Szczepienie przeciw pneumokokom może być wykonane w dowolnym czasie w ciągu roku. Z uwagi na dodatkowe korzyści, może być wykonane w jednym czasie ze szczepieniem przeciw grypie. Więcej informacji znajdziesz na stronie internetowej: lub pod numerem: Szczepienie wymaga konsultacji z lekarzem. GŁÓWNY INSPEKTOR SANITARNY ZALECA:* Grupy, dla których szczepienie przeciw pneumokokom jest szczególnie rekomendowane: Osoby > 65 roku życia Dzieci powyżej 2 r.ż. i osoby dorosłe z grup ryzyka chorujące na: przewlekłe choroby serca i płuc, cukrzycę, chorobę alkoholową, nabyte zaburzenia odporności, osoby po splenektomii. Reklama informacyjna. na. Data opr. - 11/2009. Data kol.aktual. - 11/2010. P/RI3/11/09 Chorujesz przewlekle? Masz więcej niż 65 lat? Pneumokoki są dla Ciebie groźne! Szczepienie wymaga konsultacji z lekarzem. Opracowano na podstawie: * Komunikat GIS, I N F O L I N I A Koszt połączenia wynosi jedną jednostkę taryfikacyjną,zgodnie yj z cennikiem operatora. Sanofi Pasteur Sp. z o.o., ul. Bonifraterska 17, Warszawa. Tel , Fax , rpl

8 8 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z RZECZPOSPOLITĄ Słodka skóra Cukrzyca to choroba całego organizmu. Bardzo często pierwszym sygnałem, że cierpimy na cukrzycę są choroby skóry powodu dolegliwości skórnych spowodowanych przez cukrzycę cierpi blisko 20 proc. Leczy się je stosując odpowiednie aerozole. ucieczce wody ze skóry. Po nałożeniu prepara- kąpieli, kremów itp. Diabetycy powinni regularnie sem w miejscach wkłuć pojawiają się pęcherze. oparte na bazie ciekłej parafiny, która zapobiega staci żeli, płynów pod prysznic, balsamów po Z wszystkich diabetyków. Podobne kłopoty mają tu na ciało, na skórze pozostaje tzw. film, który używać kremów antybakteryjnych, zapobiegających grzybicy i poceniu się stóp. Godne polecenia zarówno panowie, jak i panie, choć dla kobiet jest Pielęgnuj skórę uniemożliwia odparowywanie wody przez pory. to bardziej dokuczliwe. Kłopoty mogą mieć związek Prawidłowa pielęgnacja skóry nie jest trudna, bo Dermokosmetyki ułatwiają też odbudowę osła- są kremy z mocznikiem i gliceryną, które dobrze z samą chorobą lub wynikać ze stosowania apteki oferują wiele preparatów, spełniających bionej skóry, chronią przed wysuszeniem, a więc nawilżają przesuszoną skórę. Osoby otyłe muszą insuliny. Wszystkie rodzaje schorzeń częściej pojawiają wymagania delikatnej skóry. Na szczególna uwagę i męczącym swędzeniem. Ich wielką zaletą jest to, przesypywać talkiem miejsca narażone na ociera- się u osób z tzw. niewyrównaną cukrzycą, zasługują dermokosmetyki dostępne bez recepty że nie zawierają mydła, substancji zapachowych, nie się. Po kąpieli ciało należy delikatnie osuszyć, czyli zmiennym, nieustabilizowanym poziomem w aptekach i dobrych drogeriach. Preparaty te są a więc nie podrażniają skóry. Są dostępne w po- nie wycierać. cukru we krwi. Nadmierna wrażliwość Głównym powodem nadwrażliwości skóry u osoby chorującej na cukrzycę są zmiany naczyniowe (angiopatia cukrzycowa), które mogą dotyczyć wszystkich naczyń. Angiopatia prowadzi do rozszerzenia naczyń. Powstają charakterystyczne przebarwienia tworzące się wskutek mini wylewów. W miejscu ich powstania widać brązowawe plamy, bo tam odkłada się barwnik krwi. Najczęściej można je dostrzec na podudziach. U osób młodych występuje rumieniec cukrzycowy. Łatwo go rozpoznać, bo na policzkach, czole, czasem na podudziach i stopach skóra jest zaczerwieniona. W okolicach pępka i między łopatkami może się pojawić nadmierne owłosienie. Takie nieprawidłowości mogą nawet wyprzedzić pojawienie się samej cukrzycy. Z cukrzyca typu 2 współistnieje bielactwo, czyli plackowaty zanik melanocytów. Zaburzenia lipidowe Zwykle towarzyszą cukrzycy, która charakteryzuje się zmiennym poziomem cukru we krwi. Wówczas dochodzi do zwiększenie ilości lipidów we krwi. Skutkiem są tzw. żółtaki (kępki żółte), w których gromadzi się cholesterol i lipidy. Tworzą się na powiekach, plecach, bocznych częściach tułowia, łokciach i kolanach a nawet pośladkach. Te żółte placuszki występują symetrycznie. Kępki żółte nie bolą. Gdy cukrzyca zostanie wyrównana żółtaki zanikają. Niebezpieczna grzybica Zakażenia grzybicze to zmora wszystkich chorych. Głównym winowajcą jest niewyrównana cukrzyca. Grzybica stóp i paznokci ma ostrzejszy przebieg niż u ludzi zdrowych. Niekiedy jest to stan zapalny połączony z łuszczeniem się naskórka oraz sączącymi się pęcherzykami. Choroba nie minie sama. Musi być leczona przez specjalistę. Ale równie ważna jest codzienna higiena stóp - noszenie przewiewnego obuwia, bawełnianych skarpetek. Podstępne drożdże Zakażenia drożdżakowe (kandydozy) atakują nie tylko skórę, ale także błonę śluzową narządów rodnych, jamy ustnej a nawet żołądka. W fałdach ciała, pod pachami, w pachwinach i pod piersiami pojawiają się małe krostki, które swędzą i bolą. Drożdżyca może wystąpić też jako choroba uogólniona. Wtedy ciało jest pokryte wielkimi czarwonymi plamami, z których sączy się osocze. Leczenie polega na stosowaniu środków likwidujących drożdże. Winna insulina Nietolerancja insuliny zdarza się rzadko, ale wpływa to na wygląd skóry. W miejscach wkłucia dochodzi do zaniku tkanki tłuszczowej. Na ciele, w miejscu iniekcji pojawiają się wgłębienia lub guzki. Niestety, nie ma na to leku. Jedyną radą jest zmiana miejsca podawania insuliny. Cza- PYTANIE DO EKSPERTA: JAK PIELĘGNOWAĆ SKÓRĘ DIABETYKÓW? dr n. med. Marta Hasse-Cieślińska, dermatolog, kosmetolog Zmiany skórne pojawiają się u blisko 40% pacjentów z cukrzycą. Wśród najczęstszych problemów skórnych diabetyków wymienić można świąd skóry i utrudnione gojenie się ran, a także zakażenia skóry wywołane przez bakterie i grzyby chorobotwórcze z towarzyszącym im uczuciem świądu. Częstym problemem są również przewlekłe owrzodzenia na stopach (tzw. stopa cukrzycowa). W tego typu problemach, oprócz właściwego leczenia przeciwcukrzycowego i stałej kontroli lekarza, ogromne znaczenie ma właściwa pielęgnacja skóry. Odpowiednie nawilżenie łagodzi świąd, a w konsekwencji zapobiega rozwojowi owrzodzeń oraz groźnych infekcji i zmniejsza ryzyko drobnych uszkodzeń naskórka oraz zakażeń. Skuteczne rozwiązanie Naukowcy z Centrum Badań Eucerin we współpracy z dermatologami i farmaceutami stworzyli doskonałą dla diabetyków linię Eucerin Urea do skóry suchej, bardzo suchej, skłonnej do łuszczenia się i świądu. Linia Eucerin Urea dzięki formule zawierającej Mocznik i Mleczan Sodu uzupełnia niedobory naturalnych czynników nawilżających, zapewnia długotrwałe nawilżenie, przynosi ulgę i pielęgnuje nawet ekstremalnie suchą skórę. UNIKALNE POŁĄCZENIE MOCZNIKA I MLECZANU SODU problemów suchej skóry Mocznik jest naturalnym czynnikiem nawilżającym, występującym we wszystkich płynach ustrojowych i tkankach organizmu. Ma działanie higroskopijne, zatrzymuje wodę w naskórku, pobudza syntezę lipidów naskórka oraz zmniejsza przeznaskórkową utratę wody w skórze. Mleczan sodu działa synergicznie w powiązaniu z mocznikiem wzmacnia efekt nawilżenia skóry, stabilizuje jej kwaśne ph oraz przeciwdziała nadmiernemu łuszczeniu się skóry. MECHANIZM DZIAŁANIA MOCZNIKA W skład linii Eucerin Urea wchodzą produkty do oczyszczania, a także pielęgnacji twarzy i ciała. Kremowy żel do mycia 5% Urea łagodnie oczyszcza skórę, łagodzi uczucie swędzenia oraz chroni skórę przed wysuszeniem. Wygładzające kremy do twarzy na dzień i na noc 5% Urea intensywnie nawilżają suchą i napiętą skórę twarzy. Regenerujące mleczko do ciała 10% Urea intensywnie nawilża i wygładza skórę, a także aktywnie wspiera prawidłowe złuszczanie się skóry. Regenerujący krem do rąk 5% Urea wygładza suchą i szorstką skórę rąk, a krem do stóp 10% Urea idealnie pielęgnuje suchą, szorstką i popękaną skórę stóp. Zmniejsza zgrubienia i zrogowacenia naskórka. Badania kliniczne potwierdzają wyraźną poprawę stanu skóry (zmniejszenie suchości skóry, łuszczenia się, pęknięć, odcisków i twardości skóry) po 2 tygodniach regularnego stosowania Eucerin Urea.* * Badania kliniczne przeprowadzone w Niemczech i Austrii na grupie 604 pacjentów, średnia wieku 53,2 lata Produkty Eucerin dostępne są wyłącznie w aptekach lista aptek na

EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT.

EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. Prowadząca edukację: piel. Anna Otremba CELE: -Kształtowanie

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Retinopatia

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Retinopatia AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Powikłania cukrzycy Retinopatia PRZEWLEKŁE POWIKŁANIA CUKRZYCY Cukrzyca najczęściej z powodu wieloletniego przebiegu może prowadzić do powstania tak zwanych

Bardziej szczegółowo

Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW

Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 Małgorzata Marszałek POSTRZEGANIE CUKRZYCY TYPU 2 Łagodniejszy,

Bardziej szczegółowo

Hiperglikemia. Schemat postępowania w cukrzycy

Hiperglikemia. Schemat postępowania w cukrzycy Hiperglikemia Schemat postępowania w cukrzycy Postępowanie w przypadku stwierdzenia wysokiego poziomu glukozy we krwi, czyli hiperglikemii Codzienne monitorowanie poziomu cukru (glukozy) we krwi stanowi

Bardziej szczegółowo

Hiperglikemia. Schemat postępowania w cukrzycy

Hiperglikemia. Schemat postępowania w cukrzycy Hiperglikemia Schemat postępowania w cukrzycy Postępowanie w przypadku stwierdzenia wysokiego poziomu glukozy we krwi, czyli hiperglikemii Codzienne monitorowanie poziomu cukru (glukozy) we krwi stanowi

Bardziej szczegółowo

Ostre infekcje u osób z cukrzycą

Ostre infekcje u osób z cukrzycą Ostre infekcje u osób z cukrzycą Sezon przeziębień w pełni. Wokół mamy mnóstwo zakatarzonych i kaszlących osób. Chorować nikt nie lubi, jednak ludzie przewlekle chorzy, jak diabetycy, są szczególnie podatni

Bardziej szczegółowo

Stopa cukrzycow a - jak zapobiegać, jak leczyć

Stopa cukrzycow a - jak zapobiegać, jak leczyć Stopa cukrzycow a - jak zapobiegać, jak leczyć dr n. med. Leszek Czupryniak Klinika DiabetologiiiChorób Metabolicznych UniwersyteckiSzpital Kliniczny nr 1 im.n. Barlickiego Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Bardziej szczegółowo

POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH

POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH CUKRZYCA.? cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynika

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Zespół stopy cukrzycowej

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Zespół stopy cukrzycowej AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Powikłania cukrzycy Zespół stopy cukrzycowej PRZEWLEKŁE POWIKŁANIA CUKRZYCY Cukrzyca najczęściej z powodu wieloletniego przebiegu może prowadzić do powstania

Bardziej szczegółowo

Co to jest cukrzyca?

Co to jest cukrzyca? Co to jest cukrzyca? Schemat postępowania w cukrzycy Wstęp Cukrzyca to stan, w którym organizm nie może utrzymać na odpowiednim poziomie stężenia glukozy (cukru) we krwi. Glukoza jest głównym źródłem energii

Bardziej szczegółowo

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą 14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces

Bardziej szczegółowo

Cukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce www.seniorizdrowie.pl

Cukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce www.seniorizdrowie.pl Projekt jest współfinansowany ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014 2020 Cukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce

Bardziej szczegółowo

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, której głównym objawem jest podwyższone stężenie glukozy we krwi (hiperglikemia). Stan taki

Bardziej szczegółowo

POWIKŁANIA. Personal solutions for everyday life.

POWIKŁANIA. Personal solutions for everyday life. POWIKŁANIA Personal solutions for everyday life. Powikłania Cukrzyca występuje u osób, w przypadku których organizm nie potrafi sam kontrolować poziomu glukozy we krwi (określanego również jako poziom

Bardziej szczegółowo

Hiperglikemia. Jak postępować przy wysokich poziomach cukru?

Hiperglikemia. Jak postępować przy wysokich poziomach cukru? Hiperglikemia Jak postępować przy wysokich poziomach cukru? POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU STWIERDZENIA WYSOKIEGO POZIOMU GLUKOZY WE KRWI, CZYLI HIPERGLIKEMII Codzienne monitorowanie poziomu cukru (glukozy)

Bardziej szczegółowo

Co to jest cukrzyca?

Co to jest cukrzyca? CEL/75/11/09 Co to jest cukrzyca? Schemat postępowania w cukrzycy Wstęp Cukrzyca to stan, w którym organizm nie może utrzymać na odpowiednim poziomie stężenia glukozy (cukru) we krwi. Glukoza jest głównym

Bardziej szczegółowo

10 FAKTÓW NA TEMAT CUKRZYCY

10 FAKTÓW NA TEMAT CUKRZYCY 10 FAKTÓW NA TEMAT CUKRZYCY FAKT 1. Około 347 mln ludzi na świecie choruje na cukrzycę. Istnieje rosnąca globalna epidemia cukrzycy, u której podłoża leży szybki przyrost przypadków nadwagi i otyłości

Bardziej szczegółowo

ŚWIATOWY DZIEŃ CUKRZYCY 14 LISTOPADA

ŚWIATOWY DZIEŃ CUKRZYCY 14 LISTOPADA ŚWIATOWY DZIEŃ CUKRZYCY 14 LISTOPADA 14 listopada, jak co roku, obchodzony jest Światowy Dzieo Cukrzycy. Decyzją Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej (IDF), motywem przewodnim w tym roku będzie cukrzyca

Bardziej szczegółowo

Co to jest cukrzyca?

Co to jest cukrzyca? Co to jest cukrzyca? Praktyczny przewodnik WSTĘP Cukrzyca to stan, w którym organizm nie może utrzymać na odpowiednim poziomie stężenia glukozy (cukru) we krwi. Glukoza jest głównym źródłem energii dla

Bardziej szczegółowo

PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE

PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE Koordynator profilaktyki : mgr piel. Anna Karczewska CELE: zwiększanie świadomości pacjenta na temat szczepionek przeciwko grypie zapobieganie zachorowań na grypę zapobieganie

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia

Bardziej szczegółowo

GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ?

GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ? GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ! SZCZEPIONKA PRZECIW GRYPIE CZYM JEST

Bardziej szczegółowo

Hipoglikemia Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.

Hipoglikemia Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o. Hipoglikemia Hipoglikemia Hipoglikemia, zwana inaczej niedocukrzeniem, oznacza obniżanie stężenia glukozy we krwi do wartości poniżej 55 mg/dl (3,1 mmol/l) Niekiedy objawy hipoglikemii mogą wystąpić przy

Bardziej szczegółowo

PIELĘGNACJA I LECZENIE STOPY CUKRZYCOWEJ W CODZIENNEJ PRAKTYCE PIELĘGNIARSKIEJ

PIELĘGNACJA I LECZENIE STOPY CUKRZYCOWEJ W CODZIENNEJ PRAKTYCE PIELĘGNIARSKIEJ PIELĘGNACJA I LECZENIE STOPY CUKRZYCOWEJ W CODZIENNEJ PRAKTYCE PIELĘGNIARSKIEJ Mirosława Młynarczuk Specjalista pielęgniarstwa diabetologicznego Katedra i Klinika Gastroenterologii i Chorób Przemiany Materii

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Aktywność fizyczna glukometr glukometr glukometr glukometr glukometr skrocona 8 str broszura aktywnosc fizyczna.indd 1 2013-05-09 14:12:46 AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA

Bardziej szczegółowo

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał

Bardziej szczegółowo

jest podniesienie wśród ludzi świadomości znaczenia naszych nerek dla zdrowia i życia oraz

jest podniesienie wśród ludzi świadomości znaczenia naszych nerek dla zdrowia i życia oraz Światowy Dzień Nerek Światowy Dzień Nerek jest ogólnoświatową kampanią, której celem jest podniesienie wśród ludzi świadomości znaczenia naszych nerek dla zdrowia i życia oraz informowanie o powszechności

Bardziej szczegółowo

Aktywność fizyczna. Schemat postępowania w cukrzycy

Aktywność fizyczna. Schemat postępowania w cukrzycy Aktywność fizyczna Schemat postępowania w cukrzycy Aktywność fizyczna Ćwiczenia i gimnastyka są korzystne dla każdego, a w szczególności dla chorych na cukrzycę. W przypadku tej choroby wysiłek fizyczny

Bardziej szczegółowo

Cukrzyca. epidemia XXI wieku

Cukrzyca. epidemia XXI wieku Cukrzyca epidemia XXI wieku Typy cukrzycy Cukrzyca typu 2 Cukrzyca typu 1 (Insulinozależna, Młodzieńcza) Cukrzyca ciążowa i przedciążowa Cukrzyca noworodków (wrodzona i przejściowa) Cukrzyca typu LADA

Bardziej szczegółowo

Molekularne i komórkowe podstawy treningu zdrowotnego u ludzi chorych na cukrzycę

Molekularne i komórkowe podstawy treningu zdrowotnego u ludzi chorych na cukrzycę Molekularne i komórkowe podstawy treningu zdrowotnego u ludzi chorych na cukrzycę Cukrzyca grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynikającą

Bardziej szczegółowo

Przedszkole Miejskie Nr 12 Integracyjne w Jaworznie CUKRZYCA

Przedszkole Miejskie Nr 12 Integracyjne w Jaworznie CUKRZYCA Cukrzyca CUKRZYCA Cukrzyca jest przyczyną niedomagania i cierpienia około 60 mln. osób, które żyją z tą chorobą w Europejskim Regionie WHO. Stanowi również poważne obciążenie dla gospodarki i systemu ochrony

Bardziej szczegółowo

Światowy Dzień Zdrowia 2016 Pokonaj cukrzycę

Światowy Dzień Zdrowia 2016 Pokonaj cukrzycę Światowy Dzień Zdrowia 2016 Pokonaj cukrzycę Światowy Dzień Zdrowia 7 kwietnia 2016 Kilka słów o historii Każdego roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wybiera temat przewodni Światowego Dnia Zdrowia.

Bardziej szczegółowo

Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością.

Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością. Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością. Jadłospis 14-dniowy Anna Piekarczyk Dieta nie jest dietą indywidualną

Bardziej szczegółowo

Przeziębienia - badanie ankietowe dotyczące zagadnień związanych z infekcjami sezonowymi.

Przeziębienia - badanie ankietowe dotyczące zagadnień związanych z infekcjami sezonowymi. Raport z badania ankietowego Przeziębienia - badanie ankietowe dotyczące zagadnień związanych z infekcjami sezonowymi. Strona 1/32 Spis treści Komentarz autora..................................................

Bardziej szczegółowo

SZKARLATYNA PŁONICA NADAL GROŹNY PRZECIWNIK

SZKARLATYNA PŁONICA NADAL GROŹNY PRZECIWNIK SZKARLATYNA PŁONICA NADAL GROŹNY PRZECIWNIK OBJAWY Pierwsze objawy szkarlatyny są bardzo gwałtowne. Pojawia się silny ból gardła, kaszel i wymioty. Towarzyszą jej wysoka gorączka, bóle głowy i znaczne

Bardziej szczegółowo

Hemoglobina glikowana (HbA1c) a cukrzyca

Hemoglobina glikowana (HbA1c) a cukrzyca Hemoglobina glikowana (HbA1c) a cukrzyca Cukrzyca jest najpopularniejszą chorobą cywilizacyjną XXI wieku. Dotyczy osób w różnym przedziale wiekowym. Niezależnie od typu cukrzycy, głównym objawem choroby

Bardziej szczegółowo

Aktywność fizyczna. Jak postępować w cukrzycy?

Aktywność fizyczna. Jak postępować w cukrzycy? Aktywność fizyczna Jak postępować w cukrzycy? AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA Ćwiczenia i gimnastyka są korzystne dla każdego, a w szczególności dla chorych na cukrzycę. W przypadku tej choroby wysiłek fizyczny jest

Bardziej szczegółowo

Retinopatia cukrzycowa

Retinopatia cukrzycowa Retinopatia cukrzycowa Retinopatia cukrzycowa jest w krajach rozwiniętych jedną z głównych przyczyn ślepoty. Rozwija się u znacznej liczby pacjentów długo chorujących na cukrzycę, która może być przyczyną

Bardziej szczegółowo

Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki.

Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Suplement diety Składniki: Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Przechowywanie: W miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Przechowywać

Bardziej szczegółowo

CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com

CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ Co to jest cholesterol? Nierozpuszczalna w wodzie substancja, która: jest składnikiem strukturalnym wszystkich błon komórkowych i śródkomórkowych wchodzi w

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, której głównym objawem jest podwyższone stężenie glukozy we krwi (hiperglikemia). Stan taki

Bardziej szczegółowo

Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze

Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Czynniki ryzyka rozwoju i powikłania cukrzycy Nadwaga i otyłość Retinopatia

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA

PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA - 2006 1. UZASADNIENIE POTRZEBY PROGRAMU Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Umieralność z tego

Bardziej szczegółowo

Pielęgnacja stóp. Schemat postępowania w cukrzycy

Pielęgnacja stóp. Schemat postępowania w cukrzycy Pielęgnacja stóp Schemat postępowania w cukrzycy Wstęp Problemy dotyczące stóp często występują u osób z cukrzycą. Przyczyną są uszkodzenia nerwów i naczyń krwionośnych wywoływane przez wysokie stężenie

Bardziej szczegółowo

Dermokosmetyki Emoleum czwartek, 11 kwietnia :13. Skóra atopowa

Dermokosmetyki Emoleum czwartek, 11 kwietnia :13. Skóra atopowa Skóra atopowa To skóra sucha, bardzo sucha i skłonna do podrażnień. Występuje aż u 20% populacji. Czynnikiem mającym wpływ na powstanie AZS jest nieprawidłowa odnowa warstwy lipidowej naskórka oraz nadmierna

Bardziej szczegółowo

Temat: Higiena i choroby układu oddechowego.

Temat: Higiena i choroby układu oddechowego. Temat: Higiena i choroby układu oddechowego. 1. Sprawność układu oddechowego - ważnym czynnikiem zdrowotnym. a) zanieczyszczenia powietrza Pyły miedzi, aluminium, żelaza, ołowiu, piaskowe, węglowe, azbestowe,

Bardziej szczegółowo

Europejski Tydzień Szczepień kwietnia 2017 r.

Europejski Tydzień Szczepień kwietnia 2017 r. Europejski Tydzień Szczepień 24-30 kwietnia 2017 r. Europejski Tydzień Szczepień Inicjatywa Światowej Organizacji Zdrowia WHO (World Health Organization). Celem wydarzenia jest zwrócenie uwagi na znaczenie

Bardziej szczegółowo

CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM. Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska

CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM. Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska CHARAKTERYSTYKA PACJENTA Wiek 82 lata Cukrzyca typu 2 leczona insuliną Choroba wieńcowa, stan

Bardziej szczegółowo

ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU

ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU ( na podstawie artykułu zamieszczonego na portalu internetowym www.wp.pl zebrał i opracował administrator strony www.atol.org.pl ) Przewlekłe nadużywanie

Bardziej szczegółowo

Szkoła przyjazna dziecku z cukrzycą. Klinika Pediatrii, Onkologii, Hematologii i Diabetologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Szkoła przyjazna dziecku z cukrzycą. Klinika Pediatrii, Onkologii, Hematologii i Diabetologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi Szkoła przyjazna dziecku z cukrzycą Klinika Pediatrii, Onkologii, Hematologii i Diabetologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi Dzieci chorują głównie na cukrzycę typu 1 Cukrzyca typu 1 - jest chorobą charakteryzującą

Bardziej szczegółowo

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: DIETETYK przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka jakość

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Jak cukrzyca może wpłynąć na Twoje życie Hipoglikemia. Hiperglikemia

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Jak cukrzyca może wpłynąć na Twoje życie Hipoglikemia. Hiperglikemia AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Jak cukrzyca może wpłynąć na Twoje życie Hipoglikemia. Hiperglikemia CUKRZYCA ZAGROŻENIA W CHOROBIE Cukrzyca to poważna choroba. Ponieważ występuje dość często,

Bardziej szczegółowo

GRYPA. Jak zapobiec zakażeniom grypy? m. st. Warszawie. Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35; Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w

GRYPA. Jak zapobiec zakażeniom grypy? m. st. Warszawie. Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35; Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m. st. Warszawie ul. Kochanowskiego 21, Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35; tel. 22/311-80-07 08; e-mail: oswiatazdrowotna@pssewawa.pl GRYPA Jak zapobiec

Bardziej szczegółowo

inwalidztwo rodzaj pracy

inwalidztwo rodzaj pracy Zdrowie jest najważniejsze Wykłady wraz z konsultacjami medycznymi realizowane przez Stowarzyszenia na rzecz rozwoju wsi Bogufałów Źródło Baryczy w ramach wspierania realizacji zadania publicznego przez

Bardziej szczegółowo

PORADNIK DLA OPIEKUNÓW OSÓB STARSZYCH

PORADNIK DLA OPIEKUNÓW OSÓB STARSZYCH PORADNIK DLA OPIEKUNÓW OSÓB STARSZYCH Co mam zrobić gdy podopieczny skarży się na boleści? Co zrobić gdy zachoruje? Jak opiekować się osobą z Alzheimerem, Demencją czy inna chorobą? Jakie problemy mogą

Bardziej szczegółowo

Narodowy Test Zdrowia Polaków

Narodowy Test Zdrowia Polaków Raport z realizacji projektu specjalnego MedOnet.pl: Narodowy Test Zdrowia Polaków Autorzy: Bartosz Symonides 1 Jerzy Tyszkiewicz 1 Edyta Figurny-Puchalska 2 Zbigniew Gaciong 1 1 Katedra i Klinika Chorób

Bardziej szczegółowo

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to

Bardziej szczegółowo

OMEGA TEST BADANIE PROFILU KWASÓW TŁUSZCZOWYCH

OMEGA TEST BADANIE PROFILU KWASÓW TŁUSZCZOWYCH BADANIE PROFILU KWASÓW TŁUSZCZOWYCH Organizm człowieka zbudowany jest z około 10 bilionów komórek. To od ich stanu zależy nasze zdrowie i samopoczucie. Kluczem do prawidłowego funkcjonowania każdej komórki

Bardziej szczegółowo

Cukrzyca typu 2 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.

Cukrzyca typu 2 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o. Cukrzyca typu 2 Cukrzyca typu 2 Jeśli otrzymałeś tę ulotkę, prawdopodobnie zmagasz się z problemem cukrzycy. Musisz więc odpowiedzieć sobie na pytania: czy wiesz, jak żyć z cukrzycą? Jak postępować w wyjątkowych

Bardziej szczegółowo

Aktywność sportowa po zawale serca

Aktywność sportowa po zawale serca Aktywność sportowa po zawale serca Czy i jaki wysiłek fizyczny jest zalecany? O prozdrowotnych aspektach wysiłku fizycznego wiadomo już od dawna. Wysiłek fizyczny o charakterze aerobowym (dynamiczne ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

Kod zdrowia dla początkujących Zuchwałych 1 : 2,5-3,5 : 0,5-0,8

Kod zdrowia dla początkujących Zuchwałych 1 : 2,5-3,5 : 0,5-0,8 // Kod zdrowia dla początkujących Zuchwałych 1 : 2,5-3,5 : 0,5-0,8 Białko 1 : Tłuszcz 2,5-3,5 : Węglowodany 05-0,8 grama na 1 kilogram wagi należnej i nie przejmuj się kaloriami. Po kilku tygodniach dla

Bardziej szczegółowo

Hipoglikemia. przyczyny, objawy, leczenie. Beata Telejko

Hipoglikemia. przyczyny, objawy, leczenie. Beata Telejko Hipoglikemia przyczyny, objawy, leczenie Beata Telejko Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Definicja hipoglikemii w cukrzycy Zespół objawów

Bardziej szczegółowo

ZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE

ZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE ZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE RACJONALNIE = ZDROWO Zdrowa dieta jest jednym z najważniejszych elementów umożliwiających optymalny wzrost, rozwój i zdrowie. Ma przez to wpływ na fizyczną i umysłową

Bardziej szczegółowo

Ciśnienie tętnicze klucz do zdrowego serca. ciśnienia tętniczego składa się z dwóch odczytów ciśnienie skurczowe i rozkurczowe.

Ciśnienie tętnicze klucz do zdrowego serca. ciśnienia tętniczego składa się z dwóch odczytów ciśnienie skurczowe i rozkurczowe. Świadomość naszego zdrowia to oprócz odczuwania dolegliwości, wiedza na temat podstawowych parametrów pozwalających ocenić, czy nasz organizm funkcjonuje prawidłowo. Zapoznaj się z nimi i regularnie kontroluj

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA

FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA Data wypełnienia: FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA NAZWISKO i IMIĘ PESEL ADRES TELEFON Nazwisko i imię opiekuna/osoby upoważnionej do kontaktu: Telefon osoby upoważnionej do kontaktu: ROZPOZNANIE LEKARSKIE

Bardziej szczegółowo

Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu.

Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu. RUCH TO ZDROWIE Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu. P A M I Ę T A J Dobroczynny wpływ aktywności fizycznej na

Bardziej szczegółowo

SZCZEPIENIA OCHRONNE U DOROSŁYCH lek. Kamil Chudziński Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii CSK MSW w Warszawie 10.11.2015 Szczepionki Zabite lub żywe, ale odzjadliwione drobnoustroje/toksyny +

Bardziej szczegółowo

Leczenie doustną insuliną w celu prewencji cukrzycy o podłożu autoimmunizacyjnym

Leczenie doustną insuliną w celu prewencji cukrzycy o podłożu autoimmunizacyjnym Badanie POInT (Primary Oral Insulin Trial) Leczenie doustną insuliną w celu prewencji cukrzycy o podłożu autoimmunizacyjnym Drodzy Rodzice/Opiekunowie Chcemy objąć Państwa dziecko troskliwą, specjalistyczną

Bardziej szczegółowo

DZIECKO Z CUKRZYCĄ W SZKOLE

DZIECKO Z CUKRZYCĄ W SZKOLE DZIECKO Z CUKRZYCĄ W SZKOLE Sylwia Musioł STATYSTYKI NA ŚWIECIE ŻYJE BLISKO 3OO MILIONÓW LUDZI CHORYCH NA CUKRZYCĘ SZACUJE SIĘ, ŻE LICZBA TA W CIĄGU JEDNEGO POKOLENIA WZROŚNIE DO OKOŁO 500 MILIONÓW W POLSCE

Bardziej szczegółowo

PROFIALKTYKA GRYPY W GMINIE CZAPLINEK W LATACH

PROFIALKTYKA GRYPY W GMINIE CZAPLINEK W LATACH PROFIALKTYKA GRYPY W GMINIE CZAPLINEK W LATACH 2010-2016 CO WARTO WIEDZIEĆ O GRYPIE Każdego roku na całym świecie zaraża się 5-10% populacji osób dorosłych i 20-30%dzieci Wirusy grypy ludzkiej łatwiej

Bardziej szczegółowo

Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego

Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego Wacław Karakuła Katedra i Klinika Chirurgii Naczyń i Angiologii U.M. w Lublinie Kierownik Kliniki prof. Tomasz Zubilewicz Lublin, 27.02.2016 Zespół

Bardziej szczegółowo

Osoby z cukrzycą pomagają innym prewencja cukrzycy w rodzinie

Osoby z cukrzycą pomagają innym prewencja cukrzycy w rodzinie 3 Osoby z cukrzycą pomagają innym prewencja cukrzycy w rodzinie Samokontrolne, przesiewowe rozpoznanie ryzyka stanu przedcukrzycowego lub cukrzycy utajonej mogą wykonać pacjenci w swoich rodzinach. W praktyce

Bardziej szczegółowo

Pielęgnacja stopy CEL/43/07/09. Pielęgnacja stopy. Schemat postępowania w cukrzycy

Pielęgnacja stopy CEL/43/07/09. Pielęgnacja stopy. Schemat postępowania w cukrzycy CEL/43/07/09 Pielęgnacja stopy Schemat postępowania w cukrzycy Wstęp Problemy dotyczące stóp często występują u osób z cukrzycą. Przyczyną są uszkodzenia nerwów i naczyń krwionośnych dolnych partii nóg

Bardziej szczegółowo

Co to jest neuropatia cukrzycowa obwodowa?

Co to jest neuropatia cukrzycowa obwodowa? Co to jest neuropatia cukrzycowa obwodowa? W przebiegu cukrzycy może dochodzić do różnych powikłań, które są następstwem uszkadzającego działania wysokiego stężenia cukru we krwi. Jednym z popularniejszych

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka. prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska

Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka. prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska Wszechnica Żywieniowa SGGW Warszawa 2016 Ciśnienie tętnicze krwi Ciśnienie wywierane

Bardziej szczegółowo

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta CHOROBY DIETOZALEŻNE W POLSCE 2,150,000 osób w Polsce cierpi na cukrzycę typu II 7,500,000 osób w Polsce cierpi

Bardziej szczegółowo

Cukrzyca groźna choroba naszej cywilizacji

Cukrzyca groźna choroba naszej cywilizacji Cukrzyca groźna choroba naszej cywilizacji Cukrzyca jest przewlekłą chorobą, spowodowaną nieprawidłową produkcją insuliny w komórkach trzustki lub nieprawidłowym działaniem insuliny. Insulina to hormon

Bardziej szczegółowo

Pielęgnacja st. Jak dbać o stopy w cukrzycy?

Pielęgnacja st. Jak dbać o stopy w cukrzycy? óp Pielęgnacja st Jak dbać o stopy w cukrzycy? WSTĘP U osób z cukrzycą często występują problemy dotyczące stóp. Przyczyną są uszkodzenia nerwów i naczyń krwionośnych wywoływane przez wysokie stężenie

Bardziej szczegółowo

LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N

LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N 25.8 Inne zaburzenia

Bardziej szczegółowo

Choroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych

Choroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych Choroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych 23 lutego, przypada obchodzony po raz szósty, ogólnopolski

Bardziej szczegółowo

CUKRZYCA EPIDEMIA XXI WIEKU. mgr Małgorzata RZESZUT

CUKRZYCA EPIDEMIA XXI WIEKU. mgr Małgorzata RZESZUT CUKRZYCA EPIDEMIA XXI WIEKU mgr Małgorzata RZESZUT CUKRZYCA DEFINICJA To przewlekła choroba, której przyczyną jest zaburzenie wydzielania insuliny. Niedobór insuliny prowadzi do zaburzeń w zakresie wykorzystania

Bardziej szczegółowo

Podstawą tej pielęgnacji jest kremowanie stóp każdego dnia, regularne peelingi, dobrze zrobiony pedicure i oczywiście dobrze dobrane, wygodne buty.

Podstawą tej pielęgnacji jest kremowanie stóp każdego dnia, regularne peelingi, dobrze zrobiony pedicure i oczywiście dobrze dobrane, wygodne buty. Jesień i zima to czas, kiedy o stopy trzeba zadbać staranniej. Chodzenie cały dzień w zakrytych butach nie służy bowiem naszym stopom. Spocone stopy narażone są na grzybice. Jesień i zima to również czas,

Bardziej szczegółowo

WZW co to jest? Wirusowe Zapalenie Wątroby (WZW) to bardzo groźna i jedna z najczęstszych chorób zakaźnych na świecie.

WZW co to jest? Wirusowe Zapalenie Wątroby (WZW) to bardzo groźna i jedna z najczęstszych chorób zakaźnych na świecie. WZW co to jest? Wirusowe Zapalenie Wątroby (WZW) to bardzo groźna i jedna z najczęstszych chorób zakaźnych na świecie. Ma zasięg globalny. Wywołana jest zakażeniem wirusowym czynnikami sprawczymi zarówno

Bardziej szczegółowo

Uzależnienia. Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji.

Uzależnienia. Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji. Uzależnienia Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji. Termin uzależnienie jest stosowany głównie dla osób, które nadużywają narkotyków, alkoholu i papierosów. Używki Wszystkie używki stanowią

Bardziej szczegółowo

Kompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego.

Kompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego. Kompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego. Konferencja otwierająca realizację projektu. Wieruszów, 28.04.2015 DLACZEGO PROFILAKTYKA?

Bardziej szczegółowo

Szczególnie polecamy osobą oczekującym szybkiej poprawy wyglądu. Zabieg jest

Szczególnie polecamy osobą oczekującym szybkiej poprawy wyglądu. Zabieg jest Pytaj o B o t o x Szczególnie polecamy osobą oczekującym szybkiej poprawy wyglądu. Zabieg jest wykonywany przez świetną specjalistkę która po konsultacji powie co jest bezpieczne i jaki można osiągnąć

Bardziej szczegółowo

Uchwala nr. Rada Miasta Katowice. z dnia. w sprawie przyjęcia "Programu szczepień profilaktycznych oraz meningokokom".

Uchwala nr. Rada Miasta Katowice. z dnia. w sprawie przyjęcia Programu szczepień profilaktycznych oraz meningokokom. PROJEKTUCHWALY Uchwala nr. Rady Miasta Katowice z dnia. BIURO RADY MIASTA KATOWICE Wpl. 2012-09-., 2 BRM...... w sprawie przyjęcia "Programu szczepień profilaktycznych oraz meningokokom". przeciwko pneumokokom

Bardziej szczegółowo

KAMPANIA - SZCZEPIENIA trzeba edukować rodziców!

KAMPANIA - SZCZEPIENIA trzeba edukować rodziców! KAMPANIA - SZCZEPIENIA trzeba edukować rodziców! http:///aktualnosci/kampania-szczepienia-trzeba-edukowac-rodzicow,1058 Strona 1 http:///aktualnosci/kampania-szczepienia-trzeba-edukowac-rodzicow,1058 Strona

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja zmian w charakterystyce produktu leczniczego i ulotce

Bardziej szczegółowo

AIDS AIDS jest nabytym zespołem upośledzenia odporności, którego skrót (AIDS) wywodzi się od pierwszych liter nazwy angielskiej: (A)cquired (I)mmune

AIDS AIDS jest nabytym zespołem upośledzenia odporności, którego skrót (AIDS) wywodzi się od pierwszych liter nazwy angielskiej: (A)cquired (I)mmune AIDS AIDS jest nabytym zespołem upośledzenia odporności, którego skrót (AIDS) wywodzi się od pierwszych liter nazwy angielskiej: (A)cquired (I)mmune (D)eficiency (S)yndrome. Przyczyny zakażenia AIDS Czynnikiem

Bardziej szczegółowo

Europejski kodeks walki z rakiem

Europejski kodeks walki z rakiem Europejski kodeks walki z rakiem Dlaczego walczymy z rakiem? Nowotwory są drugą przyczyną zgonów w Polsce zaraz po zawałach i wylewach. Liczba zachorowao na nowotwory złośliwe w Polsce to ponad 140,5 tys.

Bardziej szczegółowo

NIE NARAŻAJ SWOJEGO ZDROWIA! STOP PRZEDSTAWIAMY RECEPTĘ NA SKUTECZNĄ PROFILAKTYKĘ

NIE NARAŻAJ SWOJEGO ZDROWIA! STOP PRZEDSTAWIAMY RECEPTĘ NA SKUTECZNĄ PROFILAKTYKĘ NIE NARAŻAJ SWOJEGO ZDROWIA! POWIEDZ grypie STOP PRZEDSTAWIAMY RECEPTĘ NA SKUTECZNĄ PROFILAKTYKĘ Jedną z najpowszechniej występujących i wciąż niedocenianych chorób jest grypa, choroba, która w sezonie

Bardziej szczegółowo

VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości

VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1 Omówienie rozpowszechnienia choroby Szacuje się, że wysokie ciśnienie krwi jest przyczyną

Bardziej szczegółowo

Europejski Tydzień Walki z Rakiem

Europejski Tydzień Walki z Rakiem 1 Europejski Tydzień Walki z Rakiem 25-31 maj 2014 (http://www.kodekswalkizrakiem.pl/kodeks/) Od 25 do 31 maja obchodzimy Europejski Tydzień Walki z Rakiem. Jego celem jest edukacja społeczeństwa w zakresie

Bardziej szczegółowo

GRYPA JAK ZAPOBIEC ZAKAŻENIOM GRYPY?

GRYPA JAK ZAPOBIEC ZAKAŻENIOM GRYPY? Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m. st. Warszawie ul. Kochanowskiego 21,, ul. Cyrulików 35; tel. 22/311-80-07 08; e-mail: oswiatazdrowotna@pssewawa.pl GRYPA JAK ZAPOBIEC ZAKAŻENIOM GRYPY?

Bardziej szczegółowo

NOPALIN NATURALNE ROZWIĄZANIE PROBLEMÓW METABOLICZNYCH.

NOPALIN NATURALNE ROZWIĄZANIE PROBLEMÓW METABOLICZNYCH. NOPALIN NATURALNE ROZWIĄZANIE PROBLEMÓW METABOLICZNYCH Co wiemy o Nopalu? Kaktus z gatunku Opuntia Rośnie w Meksyku i USA, ale spotkać go można również na Wyspach Kanaryjskich Światowa Organizacja Zdrowia

Bardziej szczegółowo

PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego

PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego ETAP I (wypełni pielęgniarka) Imię i nazwisko:... Adres:... PESEL Wzrost:...cm Wykształcenie:... Masa ciała:...kg Zawód wykonywany:... Obwód talii:...cm

Bardziej szczegółowo