Praca na rzecz Regionów. Styczeń 2008

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Praca na rzecz Regionów. Styczeń 2008"

Transkrypt

1 PL Praca na rzecz Regionów Polityka regionalna Unii Europejskiej na lata Styczeń 2008

2 Spis treści Przedmowa... 1 W skrócie: polityka na rzecz regionów Europy... 2 Znaczenie europejskiej polityki regionalnej... 4 Zasady działania... 6 Kto dostaje pieniądze, ile i w jakim celu?... 8 Przyciąganie inwestorów Poprawa dostępności Innowacyjne regiony Zielone światło dla zrównoważonego rozwoju Poprawa warunków życia w europejskich miastach Inwestowanie w ludzi Mądre wydawanie pieniędzy Współpraca bez granic Jakie efekty? Kontrola prawidłowości wykorzystania pieniędzy podatników Masz prawo wiedzieć Więcej informacji Glosariusz Okładka: Pomiary GPS przeprowadzane przez Centrum technologiczne w Nördlingen, Niemcy. CEC: DG REGIO / Mike St Maur Sheil Wydawca: Ana-Paula Laissy, Komisja Europejska, Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej Czasopismo jest drukowane na papierze utylizowanym. Opinie wyrażone w niniejszej publikacji wyrażają poglądy autora i niekoniecznie odzwierciedlają stanowisko Komisji Europejskiej.

3 Drogi Czytelniku, Chciałabym zachęcić do zapoznania się z nową polityką regionalną Unii Europejskiej, która wykorzystuje różnorodność, ale również wyzwania i możliwości regionów Europy. Obecnie 43 % unijnej produkcji oraz 75 % inwestycji w badania i innowacje koncentruje się zaledwie na 14 % terytorium Europy, czyli w tak zwanym pięciokącie, którego wierzchołki tworzą Londyn, Hamburg, Monachium, Mediolan i Paryż. Po ostatnich rozszerzeniach Unii nierówności między regionami bardzo się pogłębiły. Najbogatsze państwo członkowskie, Luksemburg, jest siedmiokrotnie zamożniejsze od najuboższego, którym jest Rumunia. Na szczeblu regionów różnica jest jeszcze większa. Sytuację taką można zaobserwować jedynie w krajach o rozwijającej się gospodarce, jak Chiny czy Indie. W Stanach Zjednoczonych i Japonii różnice są znacznie mniejsze. Danuta Hübner Członek Komisji Europejskiej odpowiedzialny za Politykę Regionalną Europejska polityka regionalna opiera się na zasadzie solidarności narodów Europy. Wzmacnianie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej poprzez zmniejszanie różnic rozwojowych między regionami to jeden z podstawowych celów Unii Europejskiej wskazany w ustanawiającym ją Traktacie. Środki finansowe przeznaczone na realizację tego celu stanowią ponad jedną trzecią budżetu Unii Europejskiej na lata Pomimo tego, że inwestycje dokonywane w ramach polityki spójności koncentrują się przede wszystkim w uboższych regionach, aby pomóc im w szybszym zniwelowaniu nierówności, mają one również wielkie znaczenie dla konkurencyjności wszystkich regionów i warunków życia ich mieszkańców. Globalizacja, zmiany klimatyczne, starzenie się społeczeństwa, imigracja i zapotrzebowanie na zrównoważone zaopatrzenie w energię stanowią dla Europy wyzwania niezależne od jakichkolwiek granic państwowych, instytucjonalnych czy politycznych. Wyzwania te wpływają bezpośrednio na społeczności regionalne i lokalne, a Europa musi im zaradzić poprzez wspólne i konkretne rozwiązania zintegrowane na wszystkich szczeblach, ale również poprzez współdziałanie podmiotów publicznych i prywatnych. Polityka spójności wypracowuje wartość dodaną, która daleko wykracza poza korzyści płynące z rozwoju gospodarczego i tworzenia nowych miejsc pracy. Działa ona na zasadzie efektu dźwigni przy pełnym poszanowaniu innych polityk wspólnotowych z zakresu pomocy państwa, środowiska naturalnego, transportu, wspierania innowacyjności czy społeczeństwa informacyjnego. Ważne jest również to, że modernizuje i doskonali jakość funkcjonowania administracji publicznej w celu zwiększenia przejrzystości i poprawy zarządzania. Nie wystarczy jednak sporządzić listę potrzeb i wyzwań w Europie. Europejska polityka regionalna dysponuje niezbędnym potencjałem, aby wyzwania mogły zamienić się w możliwości. Widać to w dziesiątkach tysięcy przedsięwzięć realizowanych wspólnie przez Unię Europejską, jej państwa członkowskie i regiony. Przedsięwzięcia takie mogą być w zasięgu ręki. Mam nadzieję, że ta broszura pomoże w zrozumieniu pracy, jaką wykonuje Unia Europejska. 1

4 W skrócie: polityka na rzecz regionów Europy Większy wzrost gospodarczy oraz więcej miejsc pracy we wszystkich regionach i miastach Unii Europejskiej taki jest główny cel polityki spójności i jej instrumentów na lata Unia Europejska, za pośrednictwem polityki spójności, przeznaczy na najbliższe siedem lat rekordową kwotę 347,4 mld euro na rzecz wspierania wzrostu gospodarczego w regionach i tworzenia nowych miejsc pracy. Szacuje się, że instrumenty spójności mogą zwiększyć wzrost gospodarczy w nowych państwach członkowskich średnio o 6 % i doprowadzić do utworzenia około 2 mln nowych miejsc pracy. 82 % tych środków trafi do tak zwanych regionów Konwergencji, w których mieszka 35 % ludności Unii. W pozostałych regionach około 55 mld euro zostanie przeznaczonych na realizację celu i zatrudnienie. Kolejne 8,7 mld euro to środki na współpracę transgraniczną, ponadnarodową i międzyregionalną w ramach celu Terytorialna. Te trzy cele są finansowane przez trzy fundusze: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR), Fundusz Spójności i Europejski Fundusz Społeczny (EFS). EFRR wesprze programy ukierunkowane na rozwój regionów, zmiany gospodarcze, poprawę konkurencyjności i współpracy terytorialnej w całej Unii Europejskiej. Fundusz Spójności skoncentruje się na infrastrukturze transportowej i środowiskowej, a także na efektywności energetycznej i energii odnawialnej w państwach członkowskich, których dochód narodowy brutto (DNB) jest niższy od 90 % średniej UE. Działania EFRR w ramach celu Konwergencja będą się koncentrować na wzmocnieniu infrastruktury, konkurencyjności gospodarki, badaniach, innowacyjności i zrównoważonym rozwoju regionów. Działania podejmowane przez EFRR w ramach celu Konkurencyjność będą się koncentrować na trzech priorytetach: innowacyjności i gospodarce opartej na wiedzy, ochronie środowiska naturalnego i zapobieganiu ryzyku oraz dostępności do transportu i telekomunikacji poza głównymi centrami miejskimi. EFS będzie pomagał w przewidywaniu zmian gospodarczych i społecznych oraz zarządzaniu nimi w całej UE w ramach obu celów, to jest Konwergencji oraz Konkurencyjności regionalnej i zatrudnienia. Zostały określone cztery obszary działania: wzrost zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw, ułatwianie dostępu do zatrudnienia i udziału w rynku pracy, wzmocnienie inte- 2

5 gracji społecznej poprzez zwalczanie dyskryminacji i ułatwianie dostępu do rynku pracy osobom społecznie upośledzonym oraz propagowanie reform w dziedzinie zatrudnienia i integracji społecznej. W ramach celu Konwergencja, EFS będzie też wspierał starania o podniesienie poziomu edukacji i szkoleń, jednocześnie przyczyniając się do wzmocnienia zdolności instytucjonalnej i efektywności administracji publicznej. Do najważniejszych dziedzin inwestycji 1 we wszystkich programach polityki spójności i udział każdej z nich w finansowaniu należą: n wiedza i innowacyjność: prawie 83 mld euro (24 %) zostanie przeznaczone m.in. na ośrodki badawcze i ich infrastrukturę, transfer technologii i innowacyjność w przedsiębiorstwach oraz na tworzenie i rozpowszechnianie technologii informatycznych i komunikacyjnych; n transport: około 76 mld euro (22 %) przeznaczono na zwiększenie dostępności regionów, wsparcie sieci transeuropejskich oraz inwestycje w przyjazne środowisku usługi transportowe, zwłaszcza na terenach miejskich; n ochrona środowiska naturalnego i zapobieganie ryzyku: inwestycje w wysokości około 51 mld euro (19 %) sfinansują infrastruktury zaopatrzenia w wodę pitną i oczyszczanie ścieków, usuwanie zanieczyszczeń gruntu w celu przygotowania go do nowego wykorzystania gospodarczego oraz ochronę przed ryzykiem w zakresie ochrony środowiska; n zasoby ludzkie: 76 mld euro (22 %) zostanie przeznaczonych na programy w dziedzinie edukacji, szkoleń, zatrudnienia i integracji społecznej finansowane przez EFS. Pozostałe działania dotyczą propagowania przedsiębiorczości, sieci energetycznych i efektywności energetycznej, rewitalizacji obszarów miejskich i wiejskich, turystyki, kultury oraz zwiększania zdolności instytucjonalnej i efektywności administracji publicznej. Podstawy prawne instrumentów finansowych, które współfinansują krajowe, regionalne i transgraniczne programy zarządzane przez władze krajowe i regionalne, są ujęte w rozporządzeniach UE. Komisja oraz władze krajowe i regionalne będą wspólnie kontrolować, przeprowadzać działania informacyjne oraz ewaluację tych programów. Krótkie opisy 423 programów, które będą finansowane w latach , można znaleźć na stronie internetowej Komisji Europejskiej pod adresem: regional_policy. 1 Dane liczbowe dotyczące inwestycji w ramach polityki spójności są oparte na informacjach przekazanych przez państwa członkowskie jesienią 2007 r. Przedstawiają one planowane nakłady i mogą ulegać zmianom do 2013 r. 3

6 Bułgaria Środki przyznane na lata Razem: 6,9 mld euro Konwergencja: 6,7 mld euro Terytorialna: 179 mln euro Priorytety programowe Poprawa infrastruktury, rozwój kapitału ludzkiego i zatrudnienia; propagowanie przedsiębiorczości w otoczeniu sprzyjającym działalności gospodarczej i dobremu zarządzaniu oraz wspieranie zrównoważonego rozwoju terytorialnego. Zwiększenie tempa wzrostu realnego PKB o 0,27 % Utworzenie około miejsc pracy Nowe lotnisko w Sofii (Bułgaria) Znaczenie europejskiej polityki regionalnej 43 % produkcji Unii Europejskiej powstaje na terenie stanowiącym zaledwie 14 % jej obszaru, a mianowicie w pięciokącie utworzonym przez Londyn, Hamburg, Monachium, Mediolan i Paryż. Mieszka w nim około jednej trzeciej ludności UE. Gospodarcze i społeczne nierówności w Europie są znaczne, a po ostatnich rozszerzeniach Unii bardzo się pogłębiły. Najbogatsze państwo członkowskie, Luksemburg, jest siedmiokrotnie zamożniejsze pod względem dochodu na jednego mieszkańca od państwa najuboższego, którym jest Rumunia. Na szczeblu regionalnym różnice są jeszcze większe. Najbogatszym regionem jest Londyn Wewnętrzny (Inner London), którego produkt krajowy brutto (PKB) na mieszkańca stanowi 290 % średniej 27 państw UE. Najbiedniejszym regionem jest północno-wschodnia część Rumunii z 23 % średniej UE. PKB nie odzwierciedla idealnie poziomu życia, ponieważ nie bierze pod uwagę względnych kosztów utrzymania, ale daje obraz istniejących różnic. Podobną sytuację można zaobserwować w Chinach i Indiach: w obu tych krajach najbogatsze regiony wykazują PKB siedem razy wyższy od PKB regionów najsłabiej rozwiniętych. W USA różnica jest tylko dwuipółkrotna, a w Japonii dwukrotna. Unia Europejska to nie tylko wspólny rynek. To również wspólne wartości i polityki uzgodnione przez państwa członkowskie z myślą o ich mieszkańcach. Polityka regionalna UE wprowadza w życie zasadę solidarności między narodami Europy, jednocześnie przyczyniając się do wzrostu konkurencyjności gospodarki UE jako całości. Jest ona instrumentem mającym na celu osiągnięcie jednego z podstawowych celów określonych w Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską: zapewnienie spójności gospodarczej i społecznej poprzez zmniejszanie różnic między regionami i równiejszy podział korzyści płynących ze wspólnego rynku na całym terytorium Unii Europejskiej. Obecnie ponad jedną trzecią budżetu UE przeznacza się na instrumenty finansowe polityki spójności, czyli na Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Fundusz Spójności i Europejski Fundusz Społeczny. W latach będą one dysponować łączną kwotą 347,4 mld euro, z czego około 82 % zostanie zainwestowane 4

7 Nowe drogi w Estonii: autostrada Via Baltica w najbiedniejszych regionach UE. Wartość dodana wniesiona przez politykę spójności UE jest znaczna: n polityka spójności wspiera bardzo potrzebne inwestycje w infrastrukturę, zasoby ludzkie oraz modernizację i różnicowanie gospodarki regionów; w biedniejszych państwach członkowskich i regionach przyczynia się do wyższego wzrostu gospodarczego i zatrudnienia; n państwa członkowskie i regiony korzystające z takich inwestycji przekraczają przeciętny wzrost gospodarczy i poziom zatrudnienia; polityka spójności ułatwia im też szybsze nadrobienie opóźnień w stosunku do innych państw UE; n polityka spójności działa na zasadzie efektu dźwigni przy pełnym poszanowaniu innych polityk wspólnotowych dotyczących pomocy państwa, środowiska naturalnego, transportu, wspierania innowacyjności czy społeczeństwa informacyjnego; modernizuje i doskonali również jakość funkcjonowania administracji publicznej, zwiększa przejrzystość i promuje dobre zarządzanie. W przeszłości państwa członkowskie i regiony korzystające w największym stopniu z europejskiej polityki regionalnej mogły szybciej osiągnąć średni poziom Unii Europejskiej, a nawet go przekroczyć. W nadchodzących latach ten sukces powtórzą państwa członkowskie, które dołączyły do UE w 2004 r. Przed Europą jako całością stoją jednak nowe wyzwania. Dla globalizacji, zmian klimatycznych czy starzenia się społeczeństw nie istnieją granice państwowe, instytucjonalne czy polityczne. Wręcz przeciwnie, problemy te dotykają bezpośrednio z różnym skutkiem społeczności regionalne i lokalne. Konkurencyjność Europy nie może być zapewniona jedynie przez polityki europejskie, krajowe czy regionalne. Sukces gospodarczy to proces społeczny wymagający ścisłej współpracy. Europejska polityka regionalna dysponuje niezbędnym potencjałem, aby przekształcić wspólne wyzwania w możliwości. Jest ona tak pomyślana, aby społeczeństwo mogło uczestniczyć w planowaniu i realizacji regionalnych strategii rozwoju oraz w projektach lokalnych z korzyścią dla Europy jako całości. Estonia Środki przyznane na lata Razem: 3,45 mld euro Konwergencja: 3,4 mld euro Terytorialna: 52 mln euro Priorytety programowe Inwestycje w edukację, badania i innowacje, lepsze możliwości połączeń, zrównoważone wykorzystanie środowiska naturalnego i zrównoważony rozwój regionów oraz zdolności administracyjnych Wzrost poziomu zatrudnienia do 72 % (z 64,4 % w 2005 r.) Zwiększenie inwestycji przedsiębiorstw w badania (z 0,42 % do 1,6 % PKB) Zwiększenie ilości gospodarstw domowych korzystających z Internetu do 70 % (z 36 % w 2005 r.) Zwiększenie poziomu recyklingu odpadów stałych do 60 % (z 36,6 % w 2005 r.) Utrzymanie do 2010 r. zużycia energii ze źródeł naturalnych na poziomie z 2003 r. 5

8 Cypr Środki przyznane na lata Razem: 640 mln euro Konwergencja: 213 mln euro i zatrudnienie: 399 mln euro Terytorialna: 28 mln euro Priorytety programowe Wzmocnienie gospodarki, wsparcie działalności gospodarczej i społeczeństwa wiedzy, promocja badań i innowacyjności, zasobów ludzkich, zatrudnienia i spójności społecznej, modernizacja infrastruktury środowiska naturalnego, transportowej i energetycznej oraz zrównoważony rozwój społeczności Zwiększenie rocznego tempa wzrostu PKB z 3,8 % do 4,2 % Zwiększenie poziomu zatrudnienia z 68,5 % do 71 % Wzrosty nakładów na prace badawczo-rozwojowe do 1 % PKB do 2010 r. Zwiększenie przewozów w transporcie publicznym z 2 % do 10 % ich całkowitej wielkości Renowacja starej Nikozji (Cypr) Zasady działania Partnerska współpraca we wszystkich regionach Unii Europejskiej, planowanie i dobre zarządzanie to podstawowe elementy zapewniające jak najbardziej dynamiczny i efektywny rozwój regionów. Europejska polityka regionalna, jej instrumenty i programy są w znacznej części zarządzane w sposób zdecentralizowany przez zainteresowane władze krajowe i regionalne. W oparciu o wspólne zasady określone przez UE, państwa członkowskie i regiony wybierają priorytetowe cele, które będą podstawą do otrzymania funduszy europejskich dla ich obszarów. Każdy program jest jednak wspólnie opracowywany przez władze europejskie, regionalne i lokalne, partnerów społecznych i organizacje społeczeństwa obywatelskiego. Proces ten gwarantuje, że każdy partner uczestniczy w tych programach rozwojowych i że są one najlepiej dostosowane do specyficznych potrzeb regionów. Komitety, w ramach których partnerzy uczestniczą w planowaniu, zarządzaniu i monitorowaniu programów, towarzyszą wszystkim działaniom UE. Na lata państwa członkowskie i regiony muszą przygotować Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia oraz krajowe i regionalne Programy Operacyjne. Rozporządzenia UE oraz Strategiczne Wytyczne Wspólnoty dla spójności, określając wspólne zasady zarządzania funduszami, uwzględniają jednocześnie najważniejsze priorytety unijnej Strategii na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, a mianowicie stworzenie z Europy strefy wysokiego wzrostu gospodarczego, w której powstaną nowe i lepsze miejsca pracy. Ogółem będzie funkcjonować 423 Programy Operacyjne i około 900 większych projektów. Ostatecznego wyboru projektów dokonują władze krajowe i regionalne współpracujące z Komisją Europejską w takich sprawach, jak decyzje dotyczące większych projektów oraz zapewnienie przestrzegania norm w zakresie kontroli, działań informacyjno-promocyjnych i ewaluacji. Ze względu na to, iż proces wdrażania programów nie zawsze jest łatwy, ważne jest dobre planowanie. Aby go wspomóc, opracowano strategiczne wytyczne dla polityki spójności, które określają cele wspólne dla wszystkich programów. Ponoszone koszty muszą być przeznaczone na działania wspierające badania i innowacje, społeczeństwo informacyjne, zrównoważony rozwój, efektywność energetyczną i rozwój zasobów ludzkich. W regionach Konwergencji wymagane jest przeznaczenie na te priorytety 60 % dostępnych środków, a we wszystkich innych regionach 75 %. Wytyczne te obejmują również wiele innych ważnych zagadnień. Programy powinny prowadzić do koncentracji inwestycji na obszarach wysokiego wzrostu, umożliwiać 6

9 Nowe lotnisko w Rydze (Łotwa) inwestowanie w stymulatory wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, takie jak innowacje i edukacja, ustanawiać wszechstronne, średnioterminowe strategie rozwoju, wnosić wkład w zrównoważone korzystanie ze środowiska naturalnego i w transeuropejskie sieci infrastrukturalne, mobilizować dodatkowe zasoby i prowadzić do rozwoju współpracy między władzami różnych szczebli i innymi podmiotami. Każdy Program Operacyjny zawiera kilka priorytetów z odpowiednio dobranymi celami w zależności od priorytetyzacji obszarów rozwoju danego państwa członkowskiego lub regionu. W ramach tych priorytetów pogrupowano działania i określono kryteria wyboru projektów. Potencjalni beneficjenci i całe społeczeństwo mają prawo znać te kryteria oraz wybrane projekty. Fundusze Strukturalne i Fundusz Spójności UE współfinansują Programy Operacyjne i mogą zapewnić od 50 % do 85 % całkowitych środków zależnie od celu polityki spójności realizowanego w danym państwie członkowskim lub regionie. Pozostała część środków może pochodzić ze źródeł publicznych (krajowych i regionalnych) lub prywatnych. Szczegółowe zasady dotyczące kwalifikalności wydatków oraz wysokości dofinansowania są określone w poszczególnych Programach Operacyjnych. Po pierwszej płatności zaliczkowej, UE dokonuje płatności cząstkowych w oparciu o rachunki poświadczone przez władze krajowe lub lokalne. Jeżeli weryfikacja rachunków jest niemożliwa lub nie są przestrzegane odpowiednie procedury zarządzania finansowego, UE może wstrzymać finansowanie lub odebrać kwoty już wypłacone. Regularnych płatności związanych z bieżącym okresem programowym można dokonywać do końca 2015 r. Spójne planowanie strategiczne na wszystkich szczeblach to pierwszy, bardzo ważny krok, który jednak nie będzie wiele wart bez dobrego zarządzania. Aby zagwarantować dobre zarządzanie, konieczne jest zwiększenie zdolności instytucjonalnej oraz efektywności i przejrzystości administracji publicznej w państwach członkowskich i regionach. Instrumenty polityki spójności mogą wspierać rozwój zdolności instytucjonalnych, zwłaszcza w regionach Konwergencji. Komisja Europejska ułatwia wymianę dobrych praktyk w dziedzinie zarządzania środkami finansowymi poprzez działania informacyjne, seminaria i sieć kontaktów. Litwa Środki przyznane na lata Razem: 6,9 mld euro Konwergencja: 6,78 mld euro Terytorialna: 109 mln euro Priorytety programowe Zwiększenie wydajności dzięki oparciu gospodarki na wiedzy i innowacyjności, zwiększenie konkurencyjności i podniesienie jakości życia Zwiększenie poziomu zatrudnienia z 61,2 % do 70 % Zwiększenie nakładów na badania z 0,76 do 2,2 % PKB 7

10 Łotwa Środki przyznane na lata Razem: 4,6 mld euro Konwergencja: 4,5 mld euro Terytorialna: 90 mln euro Priorytety programowe Rozwój i efektywne wykorzystanie zasobów ludzkich, zwiększenie konkurencyjności i zmiany zmierzające do gospodarki opartej na wiedzy oraz poprawa skuteczności służb publicznych i infrastruktury będące wstępnym warunkiem zrównoważonego rozwoju na szczeblu krajowym i regionalnym Utrzymanie rocznego wzrostu PKB na poziomie 6 8 % (11,9 % w 2006) Zwiększenie zatrudnienia do 70 % (66,3 % w 2006) i obniżenie stopy bezrobocia do 6 % (6,5 % w 2006 r.) Wzrost wydatków na prace badawczo-rozwojowe do 1,5 % PKB z 0,57 % w 2005 Zwiększenie odsetka osób w wieku lat z pełnym wykształceniem średnim do 85 % (79,9 % w 2005 r.) Zwiększenie odsetka obywateli korzystających z systemów uzdatniania wody do 62 % (9 % w 2004 r.) Nowe lotnisko w Rydze (Łotwa) Kto dostaje pieniądze, ile i w jakim celu? Finansowanie w ramach polityki spójności Unii Europejskiej jest silnie związane z zasadą solidarności między zamożniejszymi i mniej zamożnymi państwami członkowskimi Pomoc uboższym regionom Europy w zniwelowaniu różnic oznacza oczywiście, że bogatsi muszą wpłacać do budżetu UE więcej niż z niego otrzymują. Z drugiej strony, solidarność jest obustronna. Nowoczesna infrastruktura i produkcja, zrównoważone korzystanie z zasobów oraz lepsze wykształcenie i przygotowanie zawodowe mieszkańców uboższych regionów przynoszą korzyści również mieszkańcom i gospodarce krajów bogatszych. W okresie EFRR, Fundusz Spójności i EFS będą realizować trzy cele: Konwergencję (EFRR, EFS i Fundusz Spójności), Konkurencyjność regionalną i zatrudnienie (EFRR i EFS) oraz Europejską Współpracę Terytorialną (EFRR). Regiony, których PKB jest niższy od 75 % średniej UE, mogą być objęte celem Konwergencja, natomiast pozostałe regiony mogą uczestniczyć w realizacji celu Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie. W celu pod nazwą Terytorialna mogą uczestniczyć regiony przygraniczne i regiony należące do obszarów współpracy ponadnarodowej. Poniżej przedstawiamy cele, uprawnione regiony i przyznane środki. n Konwergencja: w 27 państwach UE cel ten dotyczy 84 regionów (w 17 państwach członkowskich) liczących 154 mln mieszkańców, o PKB na mieszkańca niższym od 75% wspólnotowej średniej oraz kolejnych 16 regionów (zwanych phasing-out, czyli stopniowo wyłączanych z programu) zamieszkanych przez 16,4 mln ludności o PKB tylko nieznacznie przekraczającym minimum z powodu statystycznego efektu rozszerzenia UE. Kwota dostępna w ramach celu Konwergencja wynosi 282,8 mld euro, co stanowi 81,5 % wszystkich środków, i jest podzielona między regiony Konwergencji (199,3 mld euro), regiony stopniowo wyłączane z programu (13,9 mld euro) oraz Fundusz Spójności (69,6 mld euro) przeznaczony dla 15 Państw Członkowskich. n i zatrudnienie: do tego celu kwalifikuje się 168 regionów w 19 państwach członkowskich zamieszkanych przez 314 mln osób. 13 z tych regionów, których ludność wynosi 19 mln, to tak zwane obszary przejściowe (phasing-in) objęte specjalnymi przydziałami środków z powodu ich wcześniejszego statusu regionów objętych m 1. Kwota 54,9 mld euro 8

11 Budowa drogi w Polsce z której 11,4 mld euro przypada na regiony przejściowe stanowi nieco mniej niż 16 % całkowitej kwoty. n Terytorialna: na obszarach przygranicznych mieszka około 181,7 mln osób (37,5 % ludności UE), podczas gdy wszystkie regiony i obywatele UE są objęci co najmniej jednym z 13 aktualnych obszarów współpracy międzynarodowej. Kwota 8,7 mld euro (2,5 % całości) przeznaczona na ten cel jest podzielona w następujący sposób: 6,44 mld euro na współpracę transgraniczną, 1,83 mld euro na współpracę ponadnarodową oraz 445 mln euro na międzyregionalną i sieci. Metoda obliczania przyznawanych kwot jest określona w rozporządzeniach UE dotyczących instrumentów polityki spójności. Wprowadza ona rozróżnienie między trzema celami. Ostateczne kwoty zależą przede wszystkim od względnej zamożności regionu i kraju, liczby ludności i stopy bezrobocia. Finansowanie nie przekracza około 4 % produktu krajowego brutto danego państwa członkowskiego. Polska Środki przyznane na lata Razem: 67,3 mld euro Konwergencja: 66,55 mld euro Terytorialna: 731 mln euro Priorytety programowe Poprawa skuteczności administracji publicznej, wzrost jakości kapitału ludzkiego, modernizacja infrastruktury, wsparcie konkurencyjnych i innowacyjnych przedsiębiorstw, zwiększenie konkurencyjności regionów i rozwój obszarów wiejskich, Fundusze Strukturalne i instrumenty Fundusze Strukturalne i instrumenty Konwergencja EFRR EFS i zatrudnienie EFRR EFS Terytorialna EFRR Fundusz Spójności Stworzenie 3,5 mln miejsc pracy w celu zwiększenia zatrudnienia do 60 % do 2013 r. (52,8 % w 2005 r.) Zwiększenie nakładów na badania i innowacje do 1,5 % PKB (obecnie 0,57 %) Potrojenie długości autostrad i kolei Zwiększenie udziału energii odnawialnej do 8,5 % (2,9 % w 2005 r.) Zwiększenie PKB na mieszkańca z 51 % średniej UE w 2006 r. do 65 %. 9

12 Hiszpania Środki przyznane na lata Razem: 35,2 mld euro Konwergencja: 26,2 mld euro i zatrudnienie: 8,5 mld euro Terytorialna: 559 mln euro Priorytety programowe Stworzenie bardziej atrakcyjnego miejsca inwestowania i pracy, stymulowanie wiedzy i innowacyjności w celu zwiększenia wzrostu gospodarczego oraz pomoc w tworzeniu większej liczby lepszych miejsc pracy Zwiększenie poziomu zatrudnienia z 63,3 % w 2005 r. do 70 % do 2013 r. Zwiększenie nakładów na badania i innowacje z 1,06 do 2 % PKB Zmniejszenie emisji dwutlenku węgla o 15 % Park telekomunikacyjny w Walencji (Hiszpania) Przyciąganie inwestorów Pomoc dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) i przyciąganie inwestycji zagranicznych to najważniejsze sposoby wspierania rozwoju regionalnej gospodarki przez politykę spójności. Przyciąganie inwestorów i zwiększanie wydajności pracy w regionach ma podstawowe znaczenie dla poprawy ich wyników ekonomicznych i pomocy regionom zapóźnionym w nadrobieniu zaległości. Co roku w Unii Europejskiej powstaje około 1,2 mln przedsiębiorstw, czyli około 10 % ogólnej liczby firm. Jednak tylko połowa z nich jest w stanie przetrwać pięć pierwszych lat. Występują też duże różnice między poszczególnymi państwami Unii Europejskiej. Na przykład we Włoszech, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii powstaje dwa razy więcej przedsiębiorstw niż wynosi unijna średnia. Europejska polityka spójności przyczynia się do tworzenia warunków sprzyjających inwestycjom, zwłaszcza w państwach członkowskich celu Konwergencja, w których może mieć wpływ na wytworzenie nawet 20 % całkowitego kapitału trwałego brutto. Fundusze Strukturalne i Fundusz Spójności kładą szczególny nacisk na pomoc przy tworzeniu lub modernizacji MŚP, czyli przedsiębiorstw zatrudniających mniej niż 250 pracowników i generujących obroty nie przekraczające 50 mln euro rocznie. MŚP to prawdziwe giganty europejskiej gospodarki. Stanowią one 99 % wszystkich przedsiębiorstw Unii, tworząc dwie trzecie wszystkich miejsc pracy w sektorze prywatnym. Przedsiębiorstwa zatrudniające mniej niż dziesięciu pracowników dominują na rynku pracy w takich, krajach jak Włochy (47 %) i Polska (41 %), podczas gdy udział dużych przedsiębiorstw w całkowitym zatrudnieniu w Wielkiej Brytanii nie przekracza 46 %. MŚP często jednak mają trudności z dostępem do kapitału i wiedzy. Często brakuje im też doświadczenia. Polityka regionalna i polityka spójności UE mają na celu zaradzenie tym trudnościom poprzez połączenie środków twardych, takich jak inwestycje bezpośrednie, i miękkich, zwłaszcza świadczenia usług wsparcia dla firm, szkoleń, innowacyjnego otoczenia, mechanizmów inżynierii finansowej i transferu technologii oraz tworzenia sieci i klastrów. Państwa członkowskie UE, zwłaszcza te, które dołączyły do Unii w 2004 r., stosunkowo łatwo przyciągają inwestycje zagraniczne. Wyniki poszczególnych krajów znacznie się jednak różnią. Na przykład w Estonii, Bezpośrednie Inwestycje Zagraniczne (BIZ) stanowiły około 11 % produktu krajowego brutto (PKB) w latach , w Bułgarii i Republice Czeskiej było to 9 %, na Węgrzech i w Słowacji 6-7 %, 4-5 % na Łotwie, Litwie, w Polsce i Rumunii i 2 % w 10

13 Modernizacja branży poligraficznej w Brobygrafiska (Szwecja) Słowenii. Innym problemem jest silna koncentracja BIZ w stolicach i w ich pobliżu, co zwiększa nierówności między regionami zamiast je redukować. Różne mogą być przyczyny wyboru danego regionu jako miejsca inwestycji: dostęp do nowych rynków, bliskość kraju pochodzenia inwestycji, wspólny język, niskie podatki od przedsiębiorstw i dostępność wykwalifikowanych pracowników. Polityka regionalna nie ma wpływu na wszystkie te czynniki, ale może wpłynąć na inne dziedziny zwiększające atrakcyjność regionów: dostępność, kształcenie siły roboczej, infrastruktury związane z technologiami informacyjno-komunikacyjnymi oraz nakłady na badania i innowacje. W latach programy polityki spójności wesprą: n bezpośrednie inwestycje w przedsiębiorstwach, zwłaszcza związane z badaniami i innowacjami, transferem technologii lub produkcją przyjazną dla środowiska naturalnego; na te działania przeznaczono około 42,8 mld euro (12 % wszystkich środków); n przedsiębiorczość poprzez świadczenie usług, zwiększenie zdolności adaptacyjnych pracowników, przedsiębiorstw i przedsiębiorców oraz technologie informacyjne i komunikacyjne; na te działania przeznaczono około 44,7 mld euro (13 % wszystkich środków); n kapitał ludzki i dostęp do zatrudnienia; 48,8 mld euro (14 % całości środków) pomoże w podniesieniu kwalifikacji siły roboczej na szczeblu regionalnym i lokalnym. Szwecja Środki przyznane na lata Razem: 1,9 mld euro i zatrudnienie: 1,6 mld euro Terytorialna: 265 mln euro Priorytety programowe Zachęcanie do innowacyjności i przedsiębiorczości, zwiększanie kompetencji i podaży siły roboczej, ułatwianie dostępu i współpraca transgraniczna Utworzenie co najmniej nowych miejsc pracy Utworzenie nowych przedsiębiorstw Szkolenia dla ponad osób 11

14 Portugalia Środki przyznane na lata Razem: 21,5 mld euro Konwergencja: 20,47 mld euro i zatrudnienie: 938 mln euro Terytorialna: 99 mln euro Priorytety programowe Rozwój kompetencji pracowników, promocja zrównoważonego wzrostu, gwarancja spójności społecznej, zapewnienie rozwoju terytorialnego i rozwoju miast, zwiększenie efektywności zarządzania Zwiększenie dostępności szkoleń zawodowych na poziomie ponadpodstawowym do 50 % w celu obniżenia bardzo wysokiego odsetka przedwczesnego przerywania nauki szkolnej (38 % w 2005 r.) Zwiększenie udziału w przemyśle przedsiębiorstw zajmujących się średnio i wysoko zaawansowanymi technologiami z obecnego poziomu 3,4 % do 6,2 % w 2010 r. Zwiększenie udziału PKB na prywatne i publiczne inwestycje w badania i technologie (odpowiednio do 0,8 % i 1 % w 2010 r.) Most nad rzeka Gwadianą w Algarve łączący Hiszpanię i Portugalię Poprawa dostępności Infrastruktura transportowa to jeden z najbardziej widocznych przykładów rezultatów, jakie można osiągnąć przy pomocy Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności UE. Większa dostępność ma podstawowe znaczenie dla poprawy stanu gospodarki regionów oraz dla osiągania celów spójności i konkurencyjności. Polityka transportowa Unii Europejskiej promuje zrównoważony przepływ osób i towarów zapewniający efektywność i bezpieczeństwo, jednocześnie minimalizując niekorzystny wpływ na środowisko. Obejmuje ona wiele działań ukierunkowanych na ogólnoeuropejskie sieci transportowe (TEN-T), transport powietrzny, drogowy, kolejowy, morski i miejski oraz śródlądowy transport wodny, transport multimodalny, bezpieczeństwo i zasady udzielania pomocy przez państwo. Fundusz Spójności oraz Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) przyczyniły się znacznie do modernizacji infrastruktury transportowej w mniej rozwiniętych państwach członkowskich i regionach, i będą kontynuować swoje działania w latach Około 76 mld euro (22,2 % wszystkich środków) zostanie wydane na transport (projekty TEN-T będą priorytetem), czyli będzie to widoczny wzrost wydatków w stosunku do 38 mld euro (15 % całości) przyznanych na lata Inwestycje obejmą strategie transportowe na szczeblu UE, krajów i regionów dążące do zapewniania równowagi między transportem drogowym, kolejowym i zrównoważonymi środkami transportu. Związki między polityką spójności i polityką transportową zostały zawarte w wytycznych gwarantujących jakość projektów oraz w kilku priorytetach, którymi są: n 30 projektów TEN-T o ogólnoeuropejskim znaczeniu umiejscowionych w państwach członkowskich i regionach objętych celem Konwergencja ; specjalna uwaga zostanie poświęcona projektom przygranicznym; n inwestycje w drugorzędnych sieciach w kontekście zintegrowanej strategii transportu i komunikacji w regionach; n infrastruktura kolejowa; n sieci transportowe przyjazne środowisku naturalnemu; n poprawa połączenia obszarów śródlądowych z sieciami transeuropejskimi; n autostrady morskie. Inwestycje w transport dokonywane w latach w ramach polityki spójności będą się koncentrować w regionach Konwergencji. Są one podzielone następująco: n projekty TEN-T obejmujące wszystkie metody transportu otrzymają 38 mld euro (11 % wszystkich inwestycji w ramach polityki spójności); około połowa tej kwoty będzie przeznaczona na infrastrukturę drogową, a druga połowa na kolejową; 12

15 Połączenie kolejowe z Belfastem, Dublin (Irlandia) n prawie 41 mld euro (12 % całości) zostanie przeznaczonych na infrastrukturę drogową, w tym na sieci TEN-T oraz drogi krajowe, regionalne i lokalne; n wydatki na infrastrukturę kolejową, w tym na projekty TEN-T, wyniosą 23,6 mld euro (6,8 %); n pozostałe obszary inwestycji to porty i śródlądowe szlaki wodne: 4,1 mld euro (1,2 %); transport multimodalny i inteligentne systemy transportowe: 3,3 mld euro (1 %); lotniska: 1,9 mld euro (0,5 %); transport miejski: 1,9 mld euro (0,5 %). m sieci TEN-T jest zapewnienie dostępności, połączeń i interoperacyjności krajowych sieci dla wszystkich środków transportu. UE opublikowała w 1996 r. wytyczne określające cele, priorytety, projekty leżące w ogólnym interesie gospodarczym oraz instrumenty finansowe. Liczbę projektów priorytetowych zwiększono z 14 do 30 po niedawnych rozszerzeniach UE. Zmieniono też zasady przyznawania pomocy w celu umożliwienia zastosowania wyższej maksymalnej stawki dofinansowania projektów priorytetowych pokonujących naturalne granice i przeszkody. Realizacja sieci transportowych znacznie skróci czas podróży pasażerów i towarów dzięki zmniejszeniu obciążenia dróg o około 14 % i większej przepustowości kolei. Przewiduje się zmniejszenie emisji dwutlenku węgla o około 6,3 mln ton rocznie. Irlandia Środki przyznane na lata Razem: 901 mln euro i zatrudnienie: 751 mln euro Terytorialna: 151 mln euro Priorytety programowe Poprawa infrastruktury gospodarczej, przedsiębiorstw, nauki i innowacji, jakości kapitału ludzkiego, infrastruktury i integracji społecznej Poprawa rocznego wzrostu gospodarczego do 4 4,5 % w sprzyjającym międzynarodowym otoczeniu gospodarczym 13

16 Francja Środki przyznane na lata Razem: 14,3 mld euro Konwergencja: 3,2 mld euro i zatrudnienie: 10,2 mld euro Terytorialna: 872 mln euro Priorytety programowe Wzrost konkurencyjności, promocja i wspieranie zatrudnienia, kapitału ludzkiego, atrakcyjności regionów i inwestycji w zatrudnienie; zapewnienie integracji społecznej, przestrzenny i zrównoważony rozwój; innowacyjność i gospodarka oparta na wiedzy, szkolenia, rozwój technologii informacyjnych i komunikacyjnych; środowisko naturalne, unikanie ryzyka i polityka energetyczna Wzrost udziału badań w sektorze prywatnym (1,25 % PKB w 2006 r.) i Zbliżenie się do standardów Wspólnoty w zakresie innowacyjności Zmniejszanie energochłonności o 2 % rocznie do 2015 r. i obniżanie emisji gazów cieplarnianych średnio o 3 % do 2050 r. INTECHMER: badania dotyczące zanieczyszczeń biologicznych środowiska morskiego, Cherbourg, Normandia (Francja) Innowacyjne regiony Zrównoważony rozwój gospodarczy jest w coraz większym stopniu uzależniony od zdolności regionalnych gospodarek do zmian i innowacji. Oznacza to, że potrzebne są znacznie większe wysiłki zmierzające do stworzenia otoczenia sprzyjającego badaniom, rozwojowi i innowacyjności. Polityka spójności odzwierciedla tę potrzebę poprzez znaczne zwiększenie środków przeznaczonych na ten cel. Najnowsze statystyki potwierdzają istnienie dużych różnic między państwami członkowskimi i regionami Unii Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju i innowacyjności. Nakłady na badania i rozwój w 2005 r. wynosiły średnio 1,84 % produktu krajowego brutto (PKB) UE-27, czyli mniej niż w USA (2,67 %) i Japonii (3,2 %). Finlandia i Szwecja to jedyne Państwa Członkowskie wydające więcej niż 3 % PKB na badania i rozwój. Z 268 regionów UE tylko 27 obecnie osiąga ten poziom. Ponad 100 regionów wydaje na ten cel mniej niż 1 %. Większość z nich znajduje się w południowej Europie i w nowych państwach członkowskich. Trzy państwa członkowskie Niemcy, Francja i Wielka Brytania dokonują dwóch trzecich wydatków Unii Europejskiej na badania i rozwój. Dziesięć regionów, w których nakłady na badania i rozwój są największe, wydały w 2003 r. 52,5 mld euro, czyli ponad 25 % całkowitych nakładów UE. Pozytywnym zjawiskiem jest natomiast to, że największy wzrost nakładów na badania i rozwój w okresie odnotowano w Estonii (+19 %), na Cyprze (+18 %), Litwie (+14 %) i w Hiszpanii (+13 %). Oto kilka przykładów działań na szczeblu regionalnym mogących ułatwić wprowadzanie innowacji: inwestycje w infrastrukturę, sprzęt i wyposażenie; wzmocnienie więzi między strefami rozwoju przemysłu i instytucjami badawczymi; wsparcie klastrów, najlepszych ośrodków badawczych i parków naukowo-technicznych; zachęcanie pracowników naukowych do mobilności oraz partnerska współpraca między instytucjami szkoleniowymi i lokalnymi przedsiębiorstwami technicznymi. Instrumenty polityki spójności kładą nacisk na badania i innowacyjność w latach , przeznaczając na nie kwotę prawie 60 mld euro (17,3 % całości środków), co oznacza odpowiednio podwojenie i potrojenie środków przeznaczonych na badania, rozwój i innowacyjność w ramach celów Konwergencja oraz Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie w porównaniu z poprzednim okresem. Z tej sumy, 15,6 mld euro jest przeznaczonych na ośrodki badawcze i infrastrukturę, 26,5 mld euro na transfer technologii oraz 14

17 Phileas: innowacja w sektorze transportu, Holandia wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie badań, rozwoju i innowacji, a 15 mld euro na technologie informacyjne i komunikacyjne. Działania skoncentrują się na czterech obszarach. Współpraca między przedsiębiorstwami z jednej strony i z drugiej między przedsiębiorstwami a publicznymi instytucjami badawczymi będzie odbywać się poprzez międzyregionalne klastry. Drugi priorytet to pomoc w badaniach i innowacji w małych i średnich przedsiębiorstwach. Trzecim jest stymulacja regionalnej współpracy transgranicznej i ponadnarodowej, a ostatnim wzmocnienie infrastruktur rozwojowych i kapitału ludzkiego na terenach o dużym potencjale wzrostu. Znaczne środki na programy innowacyjne trafią do krajów, takich jak Hiszpania, Polska, Grecja, Republika Czeska, Węgry, Portugalia i Słowacja. W Polsce na przykład pomoc Funduszy Strukturalnych dla programu operacyjnego Innowacyjna gospodarka wynosi 8,3 mld euro, czyli ponad 12 % całkowitej kwoty przeznaczonej dla tego kraju. We Francji i Holandii innowacyjność jest najważniejszym priorytetem wszystkich programów regionalnych i pochłania około połowę ich całkowitych budżetów. W Finlandii nacisk na innowacyjność we wszystkich programach regionalnych odzwierciedla wyraźny cel, którym jest decentralizacja Strategii Lizbońskiej UE w celu pobudzenia wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy. W wielu mniejszych państwach członkowskich programy uwzględniają innowacyjność równolegle do innych priorytetów, takich jak rozwój infrastruktury. Zwykle dotyczy to państw Konwergencji, np. niektóre państwa bałtyckie, Malta czy Słowenia, ale także Dania. Nie oznacza to jednak mniejszego nacisku na innowacyjność. Na przykład Litwa planuje przeznaczenie 8 % całkowitych zasobów na infrastrukturę badawczą, a kolejne 8 % na społeczeństwo informacyjne. Holandia Środki przyznane na lata Razem: 1,9 mld euro i zatrudnienie: 1,6 mld euro Terytorialna: 247 mln euro Priorytety programowe Zwiększenie konkurencyjności koncentrując się na innowacyjności, przedsiębiorczości, atrakcyjności regionów, miast, podaży na rynku pracy; inwestycje w kapitał ludzki oraz współpraca z sąsiednimi państwami Wkład w rozwój naukowotechniczny, innowacyjność, przedsiębiorczość i społeczeństwo informacyjne zwłaszcza małe i średnie przedsiębiorstwa oraz usługi dla obywateli. Wkład w większy dostęp do zatrudnienia oraz wzrost zdolności adaptacyjnych pracowników i wydajności siły roboczej. 15

18 Luksemburg Środki przyznane na lata Razem: 65 mln euro i zatrudnienie: 50 mln euro Terytorialna: 15 mln euro Priorytety programowe Promocja tworzenia małych i średnich przedsiębiorstw. Rozwój ośrodków miejskich które ucierpiały z powodu zmian gospodarczych. Poprawa wiedzy i innowacyjności, zwłaszcza w publicznych i prywatnych ośrodkach badawczych. Zwiększanie poziomu zatrudnienia, zwłaszcza wśród kobiet i osób starszych. Osiągnięcie nakładów na badania i rozwój w wysokości 3 % PKB, zwłaszcza w sektorze prywatnym, oraz zmniejszenie emisji dwutlenku węgla zgodnie z celami konwencji z Kioto. Centrum zasobów technologicznych dla środowiska naturalnego: Esch-sur-Alzette, Luksemburg Zielone światło dla zrównoważonego rozwoju Biorąc pod uwagę fakt, iż polityki regionalne muszą być zrównoważone, w latach przyznano największe jak do tej pory środki na inicjatywy przyjazne środowisku naturalnemu. Aby środowisko naturalne mogło być źródłem rozwoju gospodarczego, należy zachęcać do tworzenia nowatorskich, ekologicznych technologii, propagować efektywne wykorzystanie energii, rozwijać ekoturystykę, czy po prostu zwiększać atrakcyjność regionów, wykorzystując ich naturalne walory. Wszystkie polityki Unii Europejskiej muszą gwarantować zrównoważony rozwój i wysoki poziom ochrony środowiska. Podstawy prawne i wytyczne polityki regionalnej również nakazują uwzględniać cele gospodarcze, społeczne i związane z ochroną środowiska naturalnego. Zrównoważony rozwój regionalny zostanie osiągnięty tylko wtedy, gdy będzie się odbywał z poszanowaniem środowiska naturalnego. Polityka regionalna UE może przyczynić się do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju poprzez propagowanie przyjaznych środowisku naturalnemu technologii oraz inicjatywy w zakresie transportu, energii i infrastruktury zapewniające wysoką jakość wód, powietrza i gleby. Ponadto państwa członkowskie są zobowiązane do dokonywania ocen wpływu na środowisko i konsultowania się z organami ochrony środowiska naturalnego oraz ze społeczeństwem podczas wdrażania programów polityki spójności. Suma środków z Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności przyznanych programom z zakresu ochrony środowiska podwoiła się od poprzedniego okresu i osiągnęła około 100 mld euro (30 % całości). Połowa tych kwot zostanie przeznaczona na inwestycje w infrastrukturę związane z uzdatnianiem wody pitnej i utylizacją odpadów, rekultywacją zanieczyszczonych obszarów, zmniejszeniem ilości zanieczyszczeń oraz wspieraniem ochrony przyrody i zapobieganiem ryzyku. Druga połowa zostanie przeznaczona na inwestycje wpływające na środowisko naturalne, takie jak systemy transportowe i energetyczne, ekoinnowacje, zarządzanie środowiskiem naturalnym w przedsiębiorstwach, regeneracja obszarów miejskich i wiejskich oraz ekoturystyka. Na przykład na wsparcie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii przeznaczono ponad 7 mld euro. Fundusz Spójności, z którego korzystają Bułgaria, Cypr, Hiszpania, Estonia, Grecja, Węgry, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Portugalia, Republika Czeska, Rumunia, Słowacja i Słowenia, jest głównym źródłem finansowania projektów infrastrukturalnych związanych ze śro- 16

19 Propagowanie efektywnych źródeł energii: panele słoneczne w Marstal, okręg Fionii (Dania) dowiskiem naturalnym, zwłaszcza inwestycji w efektywność energetyczną, odnawialne źródła energii, transport kolejowy, transport intermodalny i systemy transportu publicznego. Przewidziane jest finansowanie projektów kosztochłonnych i pomoc tym krajom w spełnieniu obowiązujących w Unii Europejskiej norm ochrony środowiska naturalnego. Wszystkie regiony europejskie będą coraz częściej borykać się ze skutkami zmian klimatycznych oraz z nowymi wyzwaniami w zakresie dostaw energii i efektywności energetycznej, które się różnią w poszczególnych regionach. 7 % ludności Unii mieszka na terenach często dotykanych powodziami, a około 9 % na terenach, na których przez ponad 120 dni w roku nie pada deszcz. Połączone skutki zmian klimatycznych wywołają poważne problemy w zakresie jakości życia, turystyki i rolnictwa w niektórych regionach UE. Polityka spójności może odegrać istotną rolę przy wspieraniu podjętych przez regiony wysiłków w celu dostosowania się do zmian klimatycznych i przyczynić się do maksymalnego zmniejszenia ich negatywnych skutków dla regionów. Może ona wspomóc ekoinnowacje, działania mające na celu ochronę środowiska naturalnego oraz czyste przedsiębiorstwa, a także stworzyć przedsiębiorstwom możliwości w tej dziedzinie. Nowe programy polityki regionalnej bardziej niż kiedykolwiek wcześniej wspomagają rozwój odnawialnych i alternatywnych form energii, co oznacza większe możliwości dla europejskich przedsiębiorstw. Rozwój technologii pozyskiwania energii ze źródeł, takich jak wiatr, słońce czy biomasa może dać UE pozycję lidera oraz wzmocnić jej pozycję konkurencyjną. Rosnące uzależnienie Europy od importu energii oraz ciągły wzrost obciążenia dróg i szlaków powietrznych zmniejszają konkurencyjność europejskiego przemysłu. Dlatego stosowanie i tworzenie sieci energii odnawialnych, generujących mniej zanieczyszczeń środków transportu i przyjazne środowisku technologie, to główne priorytety w dziedzinie modernizacji produkcji i zmniejszenia ilości emitowanych zanieczyszczeń. W dziedzinie transportu zrównoważenie obciążenia szlaków powietrznych i dróg z jednej strony oraz wykorzystanie kolei, śródlądowych szlaków wodnych i żeglugi przybrzeżnej z drugiej, powinno uwzględniać różne warunki w poszczególnych państwach członkowskich. Dania Środki przyznane na lata Razem: 613 mln euro i zatrudnienie: 510 mln euro Terytorialna: 103 mln euro Priorytety programowe Zasoby ludzkie, innowacyjność, intensywniejsze wykorzystanie technologii informacyjnych, przedsiębiorczość, atrakcyjność regionów, poprawa zdolności adaptacyjnych i kwalifikacji siły roboczej. Większy odsetek osób po szkoleniach. Większa liczba innowacyjnych przedsiębiorstw. Wzrost stopnia penetracji technologii informacyjnych i komunikacyjnych w przedsiębiorstwach z 56 % w 2005 r. do 75 %. 17

20 Malta Środki przyznane na lata Razem: 855 mln euro Konwergencja: 840 mln euro Terytorialna: 15 mln euro Priorytety programowe Utrzymanie rozwoju opartej na wiedzy i konkurencyjnej gospodarki, wzrost atrakcyjności i podnoszenie jakości życia, inwestycje w kapitał ludzki i uwzględnienie odrębności regionalnej wyspy Gozo. Zwiększenie do 2013 r. PKB na mieszkańca z 69,2 % średniej UE do 74 % Zwiększenie nominalnego eksportu towarów i usług w latach o 4 % jako miara osiągnięć w zakresie konkurencyjności. Zwiększenie poziomu zatrudnienia z 54,3 % w 2005 r. do 57 % do 2013 r. Renowacja dziedzictwa kulturowego Malty Poprawa warunków życia w europejskich miastach Miasta symbolizują dwojakiego rodzaju wyzwania stojące przed Unią Europejską: w jaki sposób zwiększyć konkurencyjność przy jednoczesnym zaspokojeniu potrzeb społecznych i środowiskowych. Pomimo tego, że europejskie miasta to ośrodki aktywności gospodarczej, innowacyjności i zatrudnienia, stoją one jednak przed wieloma wyzwaniami. Tendencja do ucieczki na przedmieścia, koncentracja ubóstwa i bezrobocia w poszczególnych dzielnicach miast i zmniejszająca się przepustowość dróg takie złożone problemy wymagają wszechstronnych odpowiedzi w dziedzinie programów transportowych, mieszkaniowych, szkoleniowych i programów zatrudnienia, które muszą być dostosowane do miejscowych potrzeb. Europejskie polityki regionalne i spójności starają się znaleźć rozwiązania tych problemów. Istnieją różne polityki, które mają na celu wspomaganie miast w roli siły napędowej rozwoju regionalnego. Promocja przedsiębiorczości, innowacyjność i rozwój usług zwiększają ich atrakcyjność. Poprawa sytuacji w najuboższych dzielnicach, zwłaszcza poprzez odnowę środowiska fizycznego, zagospodarowanie terenów poprzemysłowych oraz ochrona i zachowanie dziedzictwa historycznokulturowego przyczyniają się do harmonijnego rozwoju. Wspomaganie natomiast ekologicznego transportu miejskiego przyczynia się do lepszego zrównoważenia rozwoju miast. Około 21,1 mld euro, czyli 6,1 % całego budżetu polityki spójności UE, przeznaczono na rozwój obszarów miejskich w latach Z tego 3,4 mld euro to środki na rekultywację terenów poprzemysłowych i skażonych gruntów, 9,8 mld euro na projekty z dziedziny rewitalizacji obszarów miejskich i wiejskich, 7 mld euro na ekologiczny transport miejski, a 917 mln euro na budownictwo mieszkaniowe. Inwestycje w infrastrukturę badawczoinnowacyjną, transport, środowisko naturalne, edukację, zdrowie i kulturę również mają duże znaczenie dla miast. Dzięki zintegrowanemu podejściu, polityka spójności może wykorzystywać synergie między poszczególnymi dziedzinami polityki i zachęcać do dialogu między organami administracji, partnerami społecznymi i gospodarczymi oraz organizacjami społeczeństwa obywatelskiego. Nowe rozporządzenia polityki spójności na lata dostarczają niezbędnych instrumentów, dzięki którym obszary miejskie będą w większym stopniu brane pod 18

Danuta Hübner Członek Komisji Europejskiej odpowiedzialny za Politykę Regionalną

Danuta Hübner Członek Komisji Europejskiej odpowiedzialny za Politykę Regionalną Drogi Czytelniku, Chciałabym zachęcić do zapoznania się z nową polityką regionalną Unii Europejskiej, która wykorzystuje różnorodność, ale również wyzwania i możliwości regionów Europy. Obecnie 43 % unijnej

Bardziej szczegółowo

Programowanie funduszy UE w latach schemat

Programowanie funduszy UE w latach schemat Programowanie funduszy UE w latach 2007-2013 schemat Strategia Lizbońska Główny cel rozwoju UE: najbardziej konkurencyjna i dynamiczna gospodarka na świecie, zdolna do systematycznego wzrostu gospodarczego,

Bardziej szczegółowo

Polityka spójności UE na lata 2014 2020

Polityka spójności UE na lata 2014 2020 UE na lata 2014 2020 Propozycje Komisji Europejskiej Unii Europejskiej Struktura prezentacji 1. Jakie konsekwencje będzie miała polityka spójności UE? 2. Dlaczego Komisja proponuje zmiany w latach 2014

Bardziej szczegółowo

PRZECIWDZIAŁANIE I ADAPTACJA DO ZMIAN KLIMATU

PRZECIWDZIAŁANIE I ADAPTACJA DO ZMIAN KLIMATU PRZECIWDZIAŁANIE I ADAPTACJA DO ZMIAN KLIMATU W ŚWIETLE PROJEKTÓW ROZPORZĄDZEŃ DOTYCZĄCYCH POLITYKI SPÓJNOŚCI NA LATA 2014-2020 Piotr Żuber Dyrektor Departamentu Koordynacji Polityki Strukturalnej Ministerstwo

Bardziej szczegółowo

Europejski Fundusz Społeczny

Europejski Fundusz Społeczny Europejski Fundusz Społeczny (EFS) jest głównym narzędziem finansowym Unii Europejskiej, wspierającym zatrudnienie w państwach członkowskich oraz promującym spójność gospodarczą i społeczną. Wydatki EFS

Bardziej szczegółowo

Łukasz Urbanek. Departament RPO. Kierownik Działu Programowania i Ewaluacji. Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego

Łukasz Urbanek. Departament RPO. Kierownik Działu Programowania i Ewaluacji. Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego 1 Łukasz Urbanek Kierownik Działu Programowania i Ewaluacji Departament RPO Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Strategia lizbońska 2007-2013 Strategia Europa 2020 2014-2020 Główne założenia

Bardziej szczegółowo

Wyzwania Energetyki 2012 CEF

Wyzwania Energetyki 2012 CEF Wyzwania Energetyki 2012 CEF Janusz Piechociński Luty 2012 Nowe narzędzie CEF Dnia 29 czerwca 2011 r. Komisja Europejska przyjęła wniosek dotyczący kolejnych wieloletnich ram finansowych obejmujących lata

Bardziej szczegółowo

I. BADANIA I ROZWÓJ TECHNOLOGICZNY (B+RT), INNOWACJE I PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ

I. BADANIA I ROZWÓJ TECHNOLOGICZNY (B+RT), INNOWACJE I PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ Wydatki strukturalne klasyfikowane są i wykazywane w sprawozdaniu według oznaczonych cyfrą rzymską obszarów tematycznych oraz oznaczonych cyframi arabskimi Kodów interwencji funduszy strukturalnych zgodnie

Bardziej szczegółowo

STRATEGIA LIZBOŃSKA A POLITYKA ZATRUDNIENIA W POLSCE

STRATEGIA LIZBOŃSKA A POLITYKA ZATRUDNIENIA W POLSCE STRATEGIA LIZBOŃSKA A POLITYKA ZATRUDNIENIA W POLSCE Wpływ funduszy unijnych na tworzenie nowych miejsc pracy dr Jerzy Kwieciński Podsekretarz Stanu Warszawa, 17 maja 2007 r. 1 Odnowiona Strategia Lizbońska

Bardziej szczegółowo

KONFERENCJA Infrastruktura wiejska drogą do sukcesu gospodarczego regionów

KONFERENCJA Infrastruktura wiejska drogą do sukcesu gospodarczego regionów KONFERENCJA Infrastruktura wiejska drogą do sukcesu gospodarczego regionów Panel W zgodzie z naturą i kulturą czyli jak skutecznie wspierać rozwój infrastruktury na wsi? Warszawa, 28 października 2010

Bardziej szczegółowo

Fundusze unijne na lata

Fundusze unijne na lata Fundusze unijne na lata 2014-2020 źródło prezentacji: www.mrr.gov.pl Budżet 2014-2020 (mld euro) Administracja 62 56 UE jako partner globalny 60 56 Obywatelstwo, wolność, bezpieczeństwo 16 12 2014-2020

Bardziej szczegółowo

POLITYKA SPÓJNOŚCI na lata

POLITYKA SPÓJNOŚCI na lata ZINTEGROWANE DZIAŁANIA NA RZECZ ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU OBSZARÓW MIEJSKICH POLITYKA SPÓJNOŚCI na lata 2014-2020 Komisja Europejska przyjęła propozycje ustawodawcze dotyczące polityki spójności na lata 2014-2020

Bardziej szczegółowo

12.08.2014, Łódź. Szkolenie z zakresu krajowych Programów Operacyjnych na lata 2014-2020

12.08.2014, Łódź. Szkolenie z zakresu krajowych Programów Operacyjnych na lata 2014-2020 12.08.2014, Łódź Szkolenie z zakresu krajowych Programów Operacyjnych na lata 2014-2020 Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 12.08.2014, Łódź PLAN PREZENTACJI 1. Opis Programu Operacyjnego

Bardziej szczegółowo

Bogusław Kotarba. Współpraca transgraniczna w świetle założeń umowy partnerstwa Polska Unia Europejska

Bogusław Kotarba. Współpraca transgraniczna w świetle założeń umowy partnerstwa Polska Unia Europejska Bogusław Kotarba Współpraca transgraniczna w świetle założeń umowy partnerstwa Polska Unia Europejska 2014-2020 Europejska współpraca terytorialna (EWT) EWT stanowi jeden z dwóch celów polityki spójności

Bardziej szczegółowo

Magazyny energii w obecnych i przyszłych programach wsparcia Magdalena Kuczyńska

Magazyny energii w obecnych i przyszłych programach wsparcia Magdalena Kuczyńska Magazyny energii w obecnych i przyszłych programach wsparcia Magdalena Kuczyńska II Konferencja Magazyny energii Kołobrzeg, 6-7 listopada 2018 r. Rosnąca skala potrzeb inwestycji związanych z magazynowaniem

Bardziej szczegółowo

Wydatkowanie czy rozwój

Wydatkowanie czy rozwój Wydatkowanie czy rozwój priorytety Polityki Spójności 2014-2020 i nowego RPO Województwa Łódzkiego Agnieszka Dawydzik Dyrektor Departamentu Koordynacji Strategii i Polityk Rozwoju Łódź, 27 maja 2015 r.

Bardziej szczegółowo

Program Współpracy Międzyregionalnej (INTERREG IV C) wspierający inicjatywę Komisji Europejskiej Regiony na rzecz zmian gospodarczych

Program Współpracy Międzyregionalnej (INTERREG IV C) wspierający inicjatywę Komisji Europejskiej Regiony na rzecz zmian gospodarczych Program Współpracy Międzyregionalnej (INTERREG IV C) wspierający inicjatywę Komisji Europejskiej Regiony na rzecz zmian gospodarczych Komisja Europejska zatwierdziła Program Operacyjny Współpracy Międzyregionalnej

Bardziej szczegółowo

Inne Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej 2014-2020 Szczecin, 8 lipca 2014

Inne Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej 2014-2020 Szczecin, 8 lipca 2014 Inne Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej 2014-2020 Szczecin, 8 lipca 2014 Beneficjenci W programach transnarodowych (CE, BSR) zarówno instytucje publiczne, jak i prywatne. W programie INTERREG

Bardziej szczegółowo

Perspektywa finansowa

Perspektywa finansowa Wydział Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym Perspektywa finansowa 2014-2020 UNIA EUROPEJSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO Europa 2020 1. Inteligentny rozwój budowanie gospodarki opartej

Bardziej szczegółowo

Polityka regionalna Unii Europejskiej. mgr Ewa Matejko

Polityka regionalna Unii Europejskiej. mgr Ewa Matejko Polityka regionalna Unii Europejskiej mgr Ewa Matejko Polityka regionalna w UE Dlaczego polityka regionalna? Cele polityki regionalnej Fundusze Strukturalne i Fundusz Spójności Zasady działania funduszy

Bardziej szczegółowo

EUROPEJSKA WSPÓŁPRACA TERYTORIALNA - trzy wymiary współpracy międzynarodowej

EUROPEJSKA WSPÓŁPRACA TERYTORIALNA - trzy wymiary współpracy międzynarodowej EUROPEJSKA WSPÓŁPRACA TERYTORIALNA - trzy wymiary współpracy międzynarodowej Monika Strojecka-Gevorgyan Zielona Góra, 23 września 2008 r. Polityka spójności UE 2007-2013 Trzy cele: 1. Konwergencja 2. Konkurencyjność

Bardziej szczegółowo

Fundusze unijne dla odnawialnych źródeł energii w nowej perspektywie finansowej. Warszawa, 3 kwietnia 2013 r.

Fundusze unijne dla odnawialnych źródeł energii w nowej perspektywie finansowej. Warszawa, 3 kwietnia 2013 r. Fundusze unijne dla odnawialnych źródeł energii w nowej perspektywie finansowej Warszawa, 3 kwietnia 2013 r. Dokumenty strategiczne KOMUNIKAT KOMISJI EUROPA 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego

Bardziej szczegółowo

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA 2007-2013 STRUKTURA DOKUMENTU 2 1. Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej województwa lubelskiego, 2. Strategia realizacji Regionalnego Programu

Bardziej szczegółowo

INTERREG IVC CELE I PRIORYTETY

INTERREG IVC CELE I PRIORYTETY INTERREG IVC CELE I PRIORYTETY Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego Departament Polityki Regionalnej W prezentacji przedstawione zostaną: Cele programu Interreg IVC Priorytety programu Typy działań

Bardziej szczegółowo

FUNDUSZE STRUKTURALNE ĆWICZENIA SEMESTR ZIMOWY 2014/2015

FUNDUSZE STRUKTURALNE ĆWICZENIA SEMESTR ZIMOWY 2014/2015 FUNDUSZE STRUKTURALNE ĆWICZENIA SEMESTR ZIMOWY 2014/2015 Książki Małgorzata Sikora- Gaca, Urszula Kosowska (Fundusze Europejskie w teorii i praktyce, Warszawa 2014 Magdalena Krasuska, Fundusze Unijne w

Bardziej szczegółowo

PROW 2014 2020 na rzecz celów Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi Rolnictwa i Rybactwa na lata 2012-2020

PROW 2014 2020 na rzecz celów Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi Rolnictwa i Rybactwa na lata 2012-2020 PROW 2014 2020 na rzecz celów Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi Rolnictwa i Rybactwa na lata 2012-2020 Dr inż. Dariusz Nieć Dyrektor Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich Warszawa 28 stycznia 2015

Bardziej szczegółowo

Zestawienie zmian WRPO (uwzględnionych w wersji 8.2.)

Zestawienie zmian WRPO (uwzględnionych w wersji 8.2.) Zestawienie zmian WRPO 27-213 (uwzględnionych w wersji 8.2.) 1. W rozdziale 1.2.3. Opis wprowadzonych zmian do Programu dodano podrozdział f) zmiany dokonane w grudniu 215 roku w wyniku kolejnego przeglądu

Bardziej szczegółowo

Inicjatywy Wspólnotowe

Inicjatywy Wspólnotowe Inicjatywy Wspólnotowe INTERREG III Podstawowe informacje i dokumenty AUTOR: DOMINIKA RARÓG-OŚLIŹLOK 1.06.2004 Opracowano na podstawie informacji z Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach, MGPiPS oraz stron

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W OLSZTYNIE

WOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W OLSZTYNIE I GOSPODARKI WODNEJ W OLSZTYNIE Możliwości finansowania inwestycji w biomasę DZIAŁALNOŚĆ WFOŚIGW PRZYCHODY Przychody statutowe WF - ogółem Przychody z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska WYDATKI

Bardziej szczegółowo

Koncepcje Komisji Europejskiej wdrażania funduszy po 2013 roku. regionalnego, 7 listopada, 2011

Koncepcje Komisji Europejskiej wdrażania funduszy po 2013 roku. regionalnego, 7 listopada, 2011 Koncepcje Komisji Europejskiej wdrażania funduszy po 2013 roku Zespół ds. opracowania ramowego zintegrowanego programu regionalnego, 7 listopada, 2011 Cele bieżącej i przyszłej polityki: Nowa Polityka

Bardziej szczegółowo

POLITYKA EKOINNOWACYJNA UNII EUROPEJSKIEJ

POLITYKA EKOINNOWACYJNA UNII EUROPEJSKIEJ POLITYKA EKOINNOWACYJNA UNII EUROPEJSKIEJ Katowice, dnia 17 maja 2012 rok Wyzwaniem w zakresie innowacji w obecnym stuleciu będzie wydłużenie okresu wykorzystywania zasobów osiąganie więcej mniejszym kosztem

Bardziej szczegółowo

Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej

Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej Iwona Wendel Podsekretarz Stanu Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Warszawa, 22 maja 2014

Bardziej szczegółowo

Załącznik 1 - Tabela transpozycji PI na działania/ poddziałania w poszczególnych osiach priorytetowych

Załącznik 1 - Tabela transpozycji PI na działania/ poddziałania w poszczególnych osiach priorytetowych Załącznik 1 - Tabela transpozycji PI na działania/ poddziałania w poszczególnych osiach priorytetowych Oś Priorytetowa 1.1 Działalność badawczo - rozwojowa jednostek naukowych 1a Udoskonalanie infrastruktury

Bardziej szczegółowo

Załącznik 1 - Tabela transpozycji PI na działania/ poddziałania w poszczególnych osiach priorytetowych

Załącznik 1 - Tabela transpozycji PI na działania/ poddziałania w poszczególnych osiach priorytetowych Załącznik 1 - Tabela transpozycji PI na działania/ poddziałania w poszczególnych osiach priorytetowych Oś Priorytetowa 1.1 Działalność badawczo - rozwojowa jednostek naukowych 1a Udoskonalanie infrastruktury

Bardziej szczegółowo

CEL STRATEGICZNY I. ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I STABILNEGO RYNKU PRACY. Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój na lata 2014-2020:

CEL STRATEGICZNY I. ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I STABILNEGO RYNKU PRACY. Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój na lata 2014-2020: NAZWA CELU FINANSOWANIE Cel I.1. Wspieranie aktywności i przedsiębiorczości mieszkańców CEL STRATEGICZNY I. ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I STABILNEGO RYNKU PRACY Oś I. Osoby młode na rynku pracy: 1. Poprawa

Bardziej szczegółowo

Podstawy procesu programowania perspektywy finansowej 2014-2020. Konsultacje społeczne Gliwice, 24 maja 2013 r.

Podstawy procesu programowania perspektywy finansowej 2014-2020. Konsultacje społeczne Gliwice, 24 maja 2013 r. Podstawy procesu programowania perspektywy finansowej 2014-2020 Konsultacje społeczne Gliwice, 24 maja 2013 r. Uwarunkowania programowe Unia Europejska Strategia Europa 2020 Pakiet legislacyjny dla Polityki

Bardziej szczegółowo

Miasta w polityce spójności 2014-2020 Negocjacje międzyinstytucjonalne. Jan Olbrycht Poseł do Parlamentu Europejskiego

Miasta w polityce spójności 2014-2020 Negocjacje międzyinstytucjonalne. Jan Olbrycht Poseł do Parlamentu Europejskiego Miasta w polityce spójności 2014-2020 Negocjacje międzyinstytucjonalne Jan Olbrycht Poseł do Parlamentu Europejskiego Architektura rozporządzeń Rozporządzenie Ogólne Rozporządzenie dla Europejskiego Funduszu

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr 1444/2015 Zarządu Województwa Wielkopolskiego z dnia 22 grudnia 2015 r.

Uchwała Nr 1444/2015 Zarządu Województwa Wielkopolskiego z dnia 22 grudnia 2015 r. Uchwała Nr 1444/215 Zarządu Województwa Wielkopolskiego z dnia 22 grudnia 215 r. w sprawie: przyjęcia zmian w Wielkopolskim Regionalnym Programie Operacyjnym na lata 27-213 Na podstawie art. 2 ust.2 i

Bardziej szczegółowo

1. Kilka dat 2. Budżet 3. Cele i założenia 4. Priorytety 5. Harmonogram prac 6. Źródła wiedzy PLAN SPOTKANIA

1. Kilka dat 2. Budżet 3. Cele i założenia 4. Priorytety 5. Harmonogram prac 6. Źródła wiedzy PLAN SPOTKANIA 1. Kilka dat 2. Budżet 3. Cele i założenia 4. Priorytety 5. Harmonogram prac 6. Źródła wiedzy PLAN SPOTKANIA 3 KILKA DAT KILKA DAT CZERWIEC 2011 - komunikat Komisji Europejskiej zawierający propozycje

Bardziej szczegółowo

Metody ewaluacji projektów unijnych

Metody ewaluacji projektów unijnych Metody ewaluacji projektów unijnych D R E W A K U S I D E Ł K A T E D R A E K O N O M E T R I I P R Z E S T R Z E N N E J W Y D Z I A Ł E K O N O M I C Z N O - S O C J O L O G I C Z N Y U Ł E K U S I D

Bardziej szczegółowo

Nowa perspektywa finansowa Unii Europejskiej 2014-2020. Warszawa, 14 października 2014 r.

Nowa perspektywa finansowa Unii Europejskiej 2014-2020. Warszawa, 14 października 2014 r. Nowa perspektywa finansowa Unii Europejskiej 2014-2020 Warszawa, 14 października 2014 r. 1 Cele tematyczne 2 Programy operacyjne na poziomie krajowym i regionalnym 3 Programy ramowe Unii Europejskiej Wsparcie

Bardziej szczegółowo

Nowa perspektywa finansowa założenia do nowego okresu programowania.

Nowa perspektywa finansowa założenia do nowego okresu programowania. Nowa perspektywa finansowa 2014-2020 założenia do nowego okresu programowania.. Spotkanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Podstawa prawna: - Pakiet

Bardziej szczegółowo

Nowe wytyczne dla beneficjentów środków unijnych 2014-2020

Nowe wytyczne dla beneficjentów środków unijnych 2014-2020 BIBLIOTEKA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH Agnieszka Pogorzelska ekspert ds. funduszy europejskich w Centralnym Punkcie Informacyjnym Nowe wytyczne dla beneficjentów środków unijnych 2014-2020 Strona 2 Spis treści

Bardziej szczegółowo

TAK/NIE + uzasadnienie

TAK/NIE + uzasadnienie TAK/NIE + uzasadnienie 0. Podstawowym problemem Zagłębia Ruhry po II wojnie światowej był brak infrastruktury transportowej. 1. Podstawowym problemem Mezzogiorno był brak kapitału społecznego. 2. Globalizacja

Bardziej szczegółowo

TURYSTYKI DO 2020 ROKU. Warszawa, 17 września 2015 r.

TURYSTYKI DO 2020 ROKU. Warszawa, 17 września 2015 r. PROGRAM ROZWOJU TURYSTYKI DO 2020 ROKU Warszawa, 17 września 2015 r. Strategia Europa 2020 Program Rozwoju Turystyki do 2020 roku, a dokumenty strategiczne Polski Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju

Bardziej szczegółowo

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego. Założenia perspektywy finansowej 2014-2020. www.pgie.pl

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego. Założenia perspektywy finansowej 2014-2020. www.pgie.pl Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego Założenia perspektywy finansowej 2014-2020 www.pgie.pl Perspektywa 2014-2020 W latach 2014-2020 Polska otrzyma z budżetu UE ok. 119,5 mld euro. Na

Bardziej szczegółowo

PROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 2018 ROK

PROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 2018 ROK 29.2.207 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 509 509 536 media@sedlak.pl PROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 208 ROK Końcowe miesiące roku to dla większości menedżerów i specjalistów

Bardziej szczegółowo

Polityka. spójności UE na lata Propozycje Komisji Europejskiej. Filip Skawiński. Polityka. spójności

Polityka. spójności UE na lata Propozycje Komisji Europejskiej. Filip Skawiński. Polityka. spójności Polityka spójności UE na lata 2014 2020 Propozycje Komisji Europejskiej Filip Skawiński Polityka spójności Struktura prezentacji 1. Spójność w UE - stan obecny 2. Jakie są główne zmiany? 3. Jak zostaną

Bardziej szczegółowo

Spotkanie konsultacyjne na temat polsko-słowackiej współpracy transgranicznej w latach

Spotkanie konsultacyjne na temat polsko-słowackiej współpracy transgranicznej w latach Spotkanie konsultacyjne na temat polsko-słowackiej współpracy transgranicznej w latach 2014-2020 Nowy Targ, 15.01.2014 r. Spotkanie realizowane w ramach mikroprojektu pt. Polsko-słowacka strategia działania

Bardziej szczegółowo

PŁACA MINIMALNA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ

PŁACA MINIMALNA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ 10.05.2018 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 12 423 00 45 media@sedlak.pl PŁACA MINIMALNA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Wysokość płacy minimalnej jest tematem wielu dyskusji.

Bardziej szczegółowo

Dziedzictwo kulturowe i zasoby naturalne w programach Interreg

Dziedzictwo kulturowe i zasoby naturalne w programach Interreg Dziedzictwo kulturowe i zasoby naturalne w programach Interreg Wydział Europejskiej Współpracy Terytorialnej Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego Wspólne zasady programów Interreg dofinansowanie

Bardziej szczegółowo

Niniejsza prezentacja jest materiałem merytorycznym powstałym w ramach projektu Fundusze Europejskie dla Organizacji Pozarządowych w Polsce

Niniejsza prezentacja jest materiałem merytorycznym powstałym w ramach projektu Fundusze Europejskie dla Organizacji Pozarządowych w Polsce Niniejsza prezentacja jest materiałem merytorycznym powstałym w ramach projektu Fundusze Europejskie dla Organizacji Pozarządowych w Polsce Beneficjent: Towarzystwo Amicus Celem projektu jest też upowszechnienie

Bardziej szczegółowo

Perspektywa finansowa 2014-2020

Perspektywa finansowa 2014-2020 Wydział Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym Perspektywa finansowa 2014-2020 UNIA EUROPEJSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO Europa 2020 1. Inteligentny rozwój budowanie gospodarki opartej

Bardziej szczegółowo

Jak pokonać bariery dla (eko)innowacji w Polsce?

Jak pokonać bariery dla (eko)innowacji w Polsce? Jak pokonać bariery dla (eko)innowacji w Polsce? Maciej Bukowski Instytut Badań Strukturalnych Warszawa, 25.05.2012 Plan Wprowadzenie po co Polsce (eko)innowacje. Pułapka średniego dochodu Nie ma ekoinnowacyjności

Bardziej szczegółowo

Innowacyjność w Europie 2016

Innowacyjność w Europie 2016 DEPARTAMENT POLITYKI REGIONALNEJ MAŁOPOLSKIE OBSERWATORIUM ROZWOJU REGIONALNEGO Innowacyjność w Europie 2016 Komisja Europejska raz w roku publikuje europejską i regionalną tablicę wyników innowacji, która

Bardziej szczegółowo

Polityka spójności 2007-2013

Polityka spójności 2007-2013 Regionalne Programy Operacyjne jako źródło finansowania centrów nauki i wystaw interaktywnych Agnieszka Dawydzik Departament Koordynacji Programów Regionalnych Konferencja INTERAKCJA-INTEGRACJA INTEGRACJA

Bardziej szczegółowo

rozwoju obszarów w wiejskich w Polsce Warszawa, 9 października 2007 r.

rozwoju obszarów w wiejskich w Polsce Warszawa, 9 października 2007 r. Stan i główne g wyzwania rozwoju obszarów w wiejskich w Polsce Warszawa, 9 października 2007 r. 1 Cele konferencji Ocena stanu i głównych wyzwań rozwoju obszarów wiejskich w Polsce Ocena wpływu reform

Bardziej szczegółowo

Dostęp p do informacji naukowej i jej rozpowszechnianie w kontekście konkurencyjności ci oraz innowacyjności

Dostęp p do informacji naukowej i jej rozpowszechnianie w kontekście konkurencyjności ci oraz innowacyjności Dostęp p do informacji naukowej i jej rozpowszechnianie w kontekście konkurencyjności ci oraz innowacyjności ci Unii Europejskiej dr hab. Diana Pietruch-Reizes, prof. ŚWSZ w Katowicach IX Krajowe FORUM

Bardziej szczegółowo

Regionalny Program Operacyjny Województwo Podkarpackie. 1.Oś Priorytetowa I. Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka

Regionalny Program Operacyjny Województwo Podkarpackie. 1.Oś Priorytetowa I. Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka Regionalny Program Operacyjny Województwo Podkarpackie 1.Oś Priorytetowa I. Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka Zwiększone urynkowienie działalności badawczo rozwojowej. Zwiększona działalność B+R przedsiębiorstw.

Bardziej szczegółowo

EUROPEJSKA WSPÓŁPRACA TERYTORIALNA

EUROPEJSKA WSPÓŁPRACA TERYTORIALNA EUROPEJSKA WSPÓŁPRACA TERYTORIALNA Europejska współpraca terytorialna to instrument polityki spójności służący rozwiązywaniu problemów wykraczających poza granice państw oraz wspólnemu rozwijaniu potencjału

Bardziej szczegółowo

Fundusze unijne dla Polski i polskiego sektora rolnego w perspektywie 2014-2020

Fundusze unijne dla Polski i polskiego sektora rolnego w perspektywie 2014-2020 Prof. dr hab. Andrzej Czyżewski, dr Sebastian Stępień Katedra Makroekonomii i Gospodarki Żywnościowej Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Fundusze unijne dla Polski i polskiego sektora rolnego w perspektywie

Bardziej szczegółowo

ZPT ZSS ZWP. Zintegrowane Porozumienia Terytorialne Zespół Sterujący Strategią Zarząd Województwa Pomorskiego

ZPT ZSS ZWP. Zintegrowane Porozumienia Terytorialne Zespół Sterujący Strategią Zarząd Województwa Pomorskiego ZPT ZSS ZWP Zintegrowane Porozumienia Terytorialne Zespół Sterujący Strategią Zarząd Województwa Pomorskiego 281 8. ZAŁĄCZNIKI 8.1. TABELA TRANSPOZYCJI PI NA DZIAŁANIA / PODDZIAŁANIA W RAMACH OSI PRIORYTETOWYCH

Bardziej szczegółowo

Finansowanie efektywności energetycznej w budynkach z funduszy europejskich w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 Katowice, 11 czerwca 2015 r.

Finansowanie efektywności energetycznej w budynkach z funduszy europejskich w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 Katowice, 11 czerwca 2015 r. Finansowanie efektywności energetycznej w budynkach z funduszy europejskich w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 Katowice, 11 czerwca 2015 r. Dokument określający strategię interwencji funduszy europejskich

Bardziej szczegółowo

Zatrudnienie w Polsce Iga Magda Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej

Zatrudnienie w Polsce Iga Magda Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Iga Magda Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Trendy na polskim rynku pracy 80 75 Wskaźnik zatrudnienia Wskaźnik aktywności Stopa bezrobocia 20 18 70 16 65 60 14 55 12 50 10 45 8 40 35 6 30 4 Turcja

Bardziej szczegółowo

ŹRÓDŁA I METODY FINANSOWANIA PROJEKTÓW SMART

ŹRÓDŁA I METODY FINANSOWANIA PROJEKTÓW SMART ŹRÓDŁA I METODY FINANSOWANIA PROJEKTÓW SMART PANELIŚCI Przedstawiciel MIiR: Agnieszka Dawydzik, Dyrektor Departamentu Koordynacji Strategii i Polityk Rozwoju w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju Przedstawiciel

Bardziej szczegółowo

Środki strukturalne na lata

Środki strukturalne na lata Środki strukturalne na lata 2007-2013 Prof. Tadeusz Więckowski Prorektor ds. Badań Naukowych i Współpracy z Gospodarką Plan wystąpienia: Część I Charakterystyka ogólna Część II Finansowanie infrastruktury

Bardziej szczegółowo

Środki unijne - Jak najlepiej wykorzystać ostatnią szansę?

Środki unijne - Jak najlepiej wykorzystać ostatnią szansę? Środki unijne - Jak najlepiej wykorzystać ostatnią szansę? Magdalena Bednarska - Wajerowska Dyrektor Wydziału Koordynacji Polityki Regionalnej Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Budżet Unii

Bardziej szczegółowo

Wsparcie gospodarki niskoemisyjnej w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Warszawa, 20 marca 2015 r.

Wsparcie gospodarki niskoemisyjnej w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Warszawa, 20 marca 2015 r. Wsparcie gospodarki niskoemisyjnej w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 Warszawa, 20 marca 2015 r. UMOWA PARTNERSTWA Dokument określający strategię interwencji funduszy europejskich

Bardziej szczegółowo

Joanna Kopczyńska Departament Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko

Joanna Kopczyńska Departament Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Joanna Kopczyńska Departament Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 1 22 grudnia 2014 Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie, przyjęta przez Radę

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO FINANSÓW ul. Świętokrzyska 12, Warszawa

MINISTERSTWO FINANSÓW ul. Świętokrzyska 12, Warszawa MINISTERSTWO FINANSÓW ul. Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa Nazwa i adres Adresat Rb-WSa jednostki sprawozdawczej roczne sprawozdanie o wydatkach strukturalnych poniesionych przez jednostki samorządu terytorialnego

Bardziej szczegółowo

SZANSE NA WSPÓŁPRACĘ TRANSGRANICZNĄ PROGRAM WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ LITWA-POLSKA 2014-2020

SZANSE NA WSPÓŁPRACĘ TRANSGRANICZNĄ PROGRAM WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ LITWA-POLSKA 2014-2020 SZANSE NA WSPÓŁPRACĘ TRANSGRANICZNĄ PROGRAM WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ LITWA-POLSKA 2014-2020 Program współpracy Interreg V-A Litwa-Polska jest kontynuacją współpracy rozpoczętej wraz z Programem Współpracy

Bardziej szczegółowo

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 12-13.02.2015 r.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 12-13.02.2015 r. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 12-13.02.2015 r. 1 Projekt PO RYBY 2014-2020 został opracowany w oparciu o: przepisy prawa UE: rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia

Bardziej szczegółowo

Europejska Współpraca Terytorialna w latach 2014-2020

Europejska Współpraca Terytorialna w latach 2014-2020 Europejska Współpraca Terytorialna w latach 2014-2020 Współpraca międzyregionalna doświadczenia i szanse Centrum Informacji Naukowej i Biblioteki Akademickiej Katowice, 15 października 2013 r. Plan prezentacji

Bardziej szczegółowo

Stan prac nad założeniami Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020

Stan prac nad założeniami Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020 Stan prac nad założeniami Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020 Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich WARSZAWA 4 kwietnia 2013 r. Prace nad projektem

Bardziej szczegółowo

Tabela transpozycji PI na działania/ poddziałania w poszczególnych osiach priorytetowych

Tabela transpozycji PI na działania/ poddziałania w poszczególnych osiach priorytetowych Załącznik 1 do Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych RPO WL 2014-2020 31 października 2018 r. Tabela transpozycji PI na działania/ poddziałania w poszczególnych osiach priorytetowych Oś Priorytetowa Cel

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Kapitał Ludzki w Narodowej Strategii Spójności (NSRO) 2007 2013

Program Operacyjny Kapitał Ludzki w Narodowej Strategii Spójności (NSRO) 2007 2013 Program Operacyjny Kapitał Ludzki w Narodowej Strategii Spójności (NSRO) 2007 2013 GraŜyna Gęsicka Minister Rozwoju Regionalnego Dokumenty programowe UE Kapitał Ludzki Odnowiona Strategia Lizbońska Zintegrowany

Bardziej szczegółowo

Rozwój inteligentny Rozwój zrównoważony Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu

Rozwój inteligentny Rozwój zrównoważony Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu Europa 2020 Cele Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Rozwój inteligentny Rozwój zrównoważony Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu

Bardziej szczegółowo

Rysunek 1. Miejsce SRT w systemie zintegrowanych strategii rozwoju kraju

Rysunek 1. Miejsce SRT w systemie zintegrowanych strategii rozwoju kraju STRESZCZENIE STRATEGII ROZWOJU TRANSPORTU Miejsce i rola Strategii Rozwoju Transportu Strategia Rozwoju Transportu (SRT) jest średniookresowym dokumentem planistycznym, który zgodnie z ustawą z dnia 6

Bardziej szczegółowo

Cele i Priorytety Regionalnych Programów Operacyjnych.

Cele i Priorytety Regionalnych Programów Operacyjnych. Cele i Priorytety Regionalnych Programów Operacyjnych. Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Dolnośląskiego Głównym celem Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego jest

Bardziej szczegółowo

Programy współpracy terytorialnej UE

Programy współpracy terytorialnej UE Programy współpracy terytorialnej UE Elżbieta Książek II Forum Dni Nauki i Technologii Polska Wschód Białystok-Białowieża, 22-24 kwietnia 2009 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego

Bardziej szczegółowo

MEMO/06/281. Bruksela, dnia 13 lipca 2006 r.

MEMO/06/281. Bruksela, dnia 13 lipca 2006 r. MEMO/06/281 Bruksela, dnia 13 lipca 2006 r. Wzrost gospodarczy i zatrudnienie w regionach i miastach: panorama rozporządzeń dotyczących polityki spójności i polityki regionalnej na lata 2007-2013 Większy

Bardziej szczegółowo

Nr Poddziałania (jeśli dotyczy) Poddziałanie Ekspansja przez innowacje wsparcie

Nr Poddziałania (jeśli dotyczy) Poddziałanie Ekspansja przez innowacje wsparcie 8. ZAŁĄCZNIKI 8.1. TABELA TRANSPOZYCJI PI NA DZIAŁANIA / PODDZIAŁANIA W RAMACH OSI PRIORYTETOWYCH Nazwa i nr Osi Priorytetowej OP 1 Komercjalizacja wiedzy OP 2 Przedsiębiorstwa Nr Działania Działanie 1.1..

Bardziej szczegółowo

1. Gospodarka i unia walutowa 2. Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa 3. Polityka sprawiedliwości i spraw wewnętrznych

1. Gospodarka i unia walutowa 2. Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa 3. Polityka sprawiedliwości i spraw wewnętrznych 1. Gospodarka i unia walutowa 2. Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa 3. Polityka sprawiedliwości i spraw wewnętrznych Jednolity Rynek Europejski to swobodny przepływ: 1. Towarów 2. Usług 3. Osób 4. Kapitału

Bardziej szczegółowo

Razem dla pogranicza Dolny Śląsk Saksonia Gemeinsam für den Grenzraum Niederschlesien Sachsen

Razem dla pogranicza Dolny Śląsk Saksonia Gemeinsam für den Grenzraum Niederschlesien Sachsen Razem dla pogranicza Dolny Śląsk Saksonia Gemeinsam für den Grenzraum Niederschlesien Sachsen Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach

Bardziej szczegółowo

Analiza strategiczna SWOT innowacyjności gospodarki Małopolski. Kraków, 9 marca 2012 r.

Analiza strategiczna SWOT innowacyjności gospodarki Małopolski. Kraków, 9 marca 2012 r. Analiza strategiczna SWOT innowacyjności gospodarki Małopolski Kraków, 9 marca 2012 r. Etap diagnostyczny Diagnoza pogłębiona (załącznik do RSI WM 2012-2020) Synteza diagnozy część 2 dokumentu RSI Analiza

Bardziej szczegółowo

PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0094/215

PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0094/215 20.3.2019 A8-0094/215 215 João Ferreira, Miguel Viegas, João Pimenta Lopes, Marisa Matias Motyw 9 (9) W celu wsparcia wysiłków państw członkowskich i regionów w stawianiu czoła nowym wyzwaniom, zapewnianiu

Bardziej szczegółowo

EUROPEJSKIE PRIORYTETY W ZAKRESIE ENERGII

EUROPEJSKIE PRIORYTETY W ZAKRESIE ENERGII EUROPEJSKIE PRIORYTETY W ZAKRESIE ENERGII Prezentacja J.M. Barroso, przewodniczącego Komisji Europejskiej, na szczyt Rady Europejskiej w dniu 4 lutego 2011 r. Spis treści 1 I. Dlaczego polityka energetyczna

Bardziej szczegółowo

Płaca minimalna w krajach Unii Europejskiej [RAPORT]

Płaca minimalna w krajach Unii Europejskiej [RAPORT] Płaca minimalna w krajach Unii Europejskiej [RAPORT] data aktualizacji: 2018.05.14 Wysokość płacy minimalnej jest tematem wielu dyskusji. Niektóre grupy społeczne domagają się jej podniesienia, z kolei

Bardziej szczegółowo

Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego /projekt / Bielsko-Biała,

Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego /projekt / Bielsko-Biała, Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego 2014 2020 /projekt 06.2013/ Bielsko-Biała, 04.07.2013 PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI

Bardziej szczegółowo

Instrumenty wsparcia przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego

Instrumenty wsparcia przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Urząd d Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Instrumenty wsparcia przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007 - Ostrowiec Świętokrzyski,

Bardziej szczegółowo

WSPARCIE WIELKOPOLSKIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W RAMACH WRPO 2014+ 1 Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu

WSPARCIE WIELKOPOLSKIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W RAMACH WRPO 2014+ 1 Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu WSPARCIE WIELKOPOLSKIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W RAMACH WRPO 2014+ 1 Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu Cel główny WRPO 2014+ POPRAWA KONKURENCYJNOŚCI I SPÓJNOŚCI WOJEWÓDZTWA Alokacja

Bardziej szczegółowo

Zwiększona aktywność badawczo-rozwojowa przedsiębiorstw; Zwiększone urynkowienie działalności badawczo-rozwojowej.

Zwiększona aktywność badawczo-rozwojowa przedsiębiorstw; Zwiększone urynkowienie działalności badawczo-rozwojowej. Regionalny Program Operacyjny Województwo Opolskie 1.Oś Priorytetowa I Innowacje w gospodarce Zwiększona aktywność badawczo-rozwojowa przedsiębiorstw; Zwiększone urynkowienie działalności badawczo-rozwojowej.

Bardziej szczegółowo

Szanse rozwoju gospodarczego Województwa Świętokrzyskiego w perspektywie realizacji RPOWŚ na lata Kielce, kwiecień 2008 r.

Szanse rozwoju gospodarczego Województwa Świętokrzyskiego w perspektywie realizacji RPOWŚ na lata Kielce, kwiecień 2008 r. Szanse rozwoju gospodarczego Województwa Świętokrzyskiego w perspektywie realizacji RPOWŚ na lata 2007-2013 Kielce, kwiecień 2008 r. Problemy ograniczające rozwój Województwa Świętokrzyskiego Problemy

Bardziej szczegółowo

Europejskiej w rozwoju wsi w latach

Europejskiej w rozwoju wsi w latach Możliwo liwości wykorzystania środków w Unii Europejskiej w rozwoju wsi w latach 2007-2013 2013 dr Grażyna GęsickaG Minister Rozwoju Regionalnego Ogólnopolskie spotkanie organizacji działaj ających na

Bardziej szczegółowo

unijnych i krajowych

unijnych i krajowych Możliwości dofinansowania działań i inwestycji z zakresu gospodarki niskoemisyjnej. ze środków unijnych i krajowych SPOTKANIE Z PRZEDSIĘBIORCAMI Miejski Ośrodek Kultury w Józefowie ul. Wyszyńskiego 1 9

Bardziej szczegółowo

PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0409/11. Poprawka. Angelo Ciocca w imieniu grupy ENF

PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0409/11. Poprawka. Angelo Ciocca w imieniu grupy ENF 6.12.2018 A8-0409/11 11 Motyw 3 (3) Celem programu powinno być wspieranie projektów łagodzących zmianę klimatu, zrównoważonych pod względem środowiskowym i społecznym oraz, w stosownych przypadkach, działań

Bardziej szczegółowo

8944/17 dj/mi/gt 1 DG G 3 C

8944/17 dj/mi/gt 1 DG G 3 C Rada Unii Europejskiej Bruksela, 12 maja 2017 r. (OR. en) 8944/17 COMPET 305 IND 103 NOTA Od: Do: Sekretariat Generalny Rady Komitet Stałych Przedstawicieli Nr poprz. dok.: 8630/17 COMPET 278 IND 96 Dotyczy:

Bardziej szczegółowo

Wyzwania Cyfrowej Polski Jerzy Kwieciński

Wyzwania Cyfrowej Polski Jerzy Kwieciński Wyzwania Cyfrowej Polski 2014-2020 Jerzy Kwieciński XXII Podkarpacka Konferencja Samorządów Terytorialnych Solina, WDW Jawor, 16-17 czerwca 2014 1 2 Agenda 1. Dlaczego Polska Cyfrowa jest tak ważna? 2.

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. Wprowadzenie... 9

SPIS TREŚCI. Wprowadzenie... 9 SPIS TREŚCI Wprowadzenie... 9 ROZDZIAŁ I Teoretyczne ujęcie innowacji... 11 1. Innowacje-proces innowacyjny-konkurencyjność... 11 2. System innowacyjny na poziomie regionu... 15 3. System innowacyjny a

Bardziej szczegółowo

Strategiczne kierunki działań Województwa Opolskiego dla obszarów wiejskichna lata

Strategiczne kierunki działań Województwa Opolskiego dla obszarów wiejskichna lata Strategiczne kierunki działań Województwa Opolskiego dla obszarów wiejskichna lata 2014-2020 Pawłowice, 20 lutego 2015 r. Strategia Rozwoju Województwa Opolskiego do 2020 roku Powstała z myślą o optymalnym

Bardziej szczegółowo