Psychologia Pozytywna to nurt psychologiczny, który co prawda ma. przedstawi obszary, w których psychologia pozytywna jest w Polsce

Transkrypt

1 Psychologia pozytywna i jej rozwój w Polsce Psychologia Pozytywna to nurt psychologiczny, który co prawda ma niezbyt długą historię, jednak czerpie z dokonań psychologii na przestrzeni wielu dziesięcioleci. W Polsce zainteresowanie psychologią pozytywną datuje się właściwie od samego początku jej światowej historii. We wstępie do Zeszytu zaprezentowane będą wyniki badań przeprowadzonych w polskich ośrodkach naukowych na temat postawy wobec tego nurtu w psychologii. Po przeprowadzeniu rozeznania wśród polskich psychologów-naukowców okazało się, Ŝe jest całkiem pokaźne grono osób zajmujących się naukowo tą dziedziną. Szczególnie ostatnich kilka lat obfituje w intensywny rozwój badań. Dlatego ten krótki artykuł przedstawi obszary, w których psychologia pozytywna jest w Polsce uprawiana. Celem tego tekstu jest takŝe wprowadzenie czytelnika do artykułów składających się na ten Zeszyt. Słowa kluczowe: Psychologia pozytywna, Polska, dorobek

2 Z CZYM SIĘ WIĄśE MOTYW SAMONAPRAWY? ANALIZA WYBRANYCH WYZNACZNIKÓW GOTOWOŚCI DO SAMONAPRAWY. Streszczenie Motyw samonaprawy określa się jako dąŝenie do rzeczywistego poprawienia własnych cech, umiejętności, zdrowia czy dobrostanu (Taylor, Neter i Wayment, 1995). Obecny artykuł ma na celu przedstawienie wyników badań, które pozwalają na określenie wybranych wyznaczników gotowości do samonaprawy. W badaniu 1 (N = 84) sprawdzano, czy i jak gotowość do samonaprawy wiąŝe się z wartościami (SVS) i samooceną. W badaniu 2 (N = 93) sprawdzano, jak gotowość do samonaprawy wiąŝe się z wypaleniem zawodowym (MBI), zadowoleniem z Ŝycia (SWLS) i miejscem w hierarchii władzy. Uzyskane wyniki badań wskazały na związek gotowości do samonaprawy z wartościami związanymi z umacnianiem ja (osiągnięciami i władzą) oraz z wartościami związanymi z otwartością na zmiany (stymulacja) (badanie 1) i samooceną. Zaobserwowano równieŝ, Ŝe gotowość do samonaprawy wiąŝe się pozytywnie z zadowoleniem z Ŝycia i pozycją w hierarchii władzy oraz negatywnie z wypaleniem zawodowym (badanie 2). Kluczowe słowa: Samonaprawa, motywy ja, wartości, zadowolenie z Ŝycia

3 ZNACZENIE INTELIGENCJI EMOCJONALNEJ DLA DOBROSTANU PSYCHICZNEGO WE WCZESNEJ I ŚREDNIEJ DOROSŁOŚCI. Nadrzędnym celem psychologii pozytywnej jest zwiększanie i utrzymywanie dobrostanu psychicznego człowieka w róŝnych kontekstach jego Ŝycia. Pomimo rozległych badań psychologowie ciągle poszukują efektywnych sposobów zwiększania i utrzymywania subiektywnego poczucia dobrostanu psychicznego. Koncepcja dobrostanu i inteligencji emocjonalnej podlega ciągle krytycznym osądom, wynikającym z niedostatecznego rozumienia i wielorakiego interpretowania pojęć. Zmienna ocena jest wynikiem nie tylko róŝnorodnego znaczenia pojęciowego i pojawiania się nowych narzędzi badawczych, ale związana jest takŝe z pojawiającymi się róŝnymi punktami widzenia, róŝnymi celami badawczymi. Zebrany materiał badawczy ukazuje związek inteligencji emocjonalnej i subiektywnego dobrostanu psychicznego u osób dorosłych w okresach wczesnej i średniej dorosłości. Rezultaty uzyskane w badaniu 124 osób dorosłych wskazują na zróŝnicowaną zaleŝność pomiędzy inteligencją emocjonalną a dobrostanem psychicznym w zaleŝności od grupy badanej( wczesna i średnia dorosłość) oraz wymiarów inteligencji emocjonalnej ( intrapersonalna i interpersonalna). Badania nie potwierdzają zaleŝności pomiędzy inteligencją emocjonalną i poczuciem subiektywnego dobrostanu a wiekiem badanych. Słowa klucze: inteligencja emocjonalna, dobrostan psychiczny, wczesna i średnia dorosłość

4 Strategie radzenia sobie a znajdowanie korzyści w chorobie nowotworowej Celem badania było zweryfikowanie hipotezy, Ŝe strategie radzenia sobie w chorobie pozwalają przewidzieć znajdywanie korzyści w doświadczaniu raka w dwóch aspektach: rozumienia siebie i świata oraz relacji z innymi. Kryterium selekcji był czas od diagnozy. Do analiz wybrano 169 kobiet, które w momencie badania były rok i dłuŝej od diagnozy raka piersi. Narzędzia pomiaru to: Skala przystosowania psychicznego do choroby nowotworowej Mini-Mac i Test odnajdywania korzyści TOK - narzędzie własnej konstrukcji. Uzyskane wyniki sugerują, Ŝe strategie radzenia sobie pozwalają przewidzieć znajdowanie korzyści w chorobie nowotworowej, lecz tylko u osób, które przed zachorowaniem deklarowały przeciętnie oraz niskie zadowolone ze swojego Ŝycia przed chorobą. Słowa kluczowe: znajdowanie korzyści, strategie radzenia sobie, czas od diagnozy, zadowolenie ze swojego Ŝycia przed chorobą, rak piersi

5 ZAANGAśOWANIE W PRACĘ I JEGO KORELATY: ADAPTACJA SKALI UWES AUTORSTWA SCHAUFELIEGO I BAKKERA ZaangaŜowanie w pracę to pojęcie związane z pozytywną psychologią organizacyjną, która nastawiona jest na podniesienie jakości Ŝycia poprzez poszukiwanie korzyści jakie niesie praca, w odróŝnieniu od tradycyjnego badania patologii (Luthans, 2002). Celem artykułu jest prezentacja polskiej adaptacji narzędzia do pomiaru zaangaŝowania w pracę UWES (Utrecht Work Engagement Scale) autorstwa Schaufeliego i Bakkera (2003). Kwestionariusz ten wiąŝe się z koncepcją Wilmara Schaufeliego i współpracowników (2003, 2010), który definiuje zaangaŝowanie w pracę jako stan umysłu związany z wigorem, oddaniem i absorpcją. Przeanalizowano związki polskiej wersji kwestionariusza z miarami satysfakcji z Ŝycia, wartości osobistych oraz postrzeganych zasobów pracy. Artykuł omawia równieŝ źródła teorii zaangaŝowania, jego determinanty oraz konsekwencje występowania zaangaŝowania dla pracowników i organizacji. Słowa kluczowe: zaangaŝowanie w pracę, dobrostan, wartości

6 TRANSFORMACYJNY STYL PRZYWÓDZTWA A DOBROSTAN, EFEKTYWNOŚĆ GRUPY ROBOCZEJ I ZWROTNY WPŁYW NA LIDERA. Niniejszy tekst, w kontekście paradygmatu psychologii pozytywnej i psychologii osiągnięć, dotyczy transformacyjnego stylu przywództwa (Bass, 1985), jego wpływu na dobrostan podwładnych (potwierdzają dotychczasowe badania; Sivanathan i in., 2007) i efektywność grupy podwładnych (potwierdzają dotychczasowe badania; Bass, 1990) oraz zwrotnych efektów na liderze, za pośrednictwem zachowań podwładnych (eksplorowano). Uczestniczyło 22 liderów i 59 podwładnych. Wykorzystując analizę korelacji Pearsona potwierdzono oczekiwania, Ŝe przywództwo transformacyjne współwystępuje z dobrostanem podwładnych i wybranymi aspektami dobrostanu lidera (p < 0,05). Nie potwierdzono współwystępowania przywództwa transformacyjnego i efektywności pracy grupy. Przeprowadzono wywiady częściowo strukturalizowane (N = 5). Analizy kategoryzacji sensów (Kvale, 2004) oraz danych jakościowych według Creswell (2009) sugerują występowanie zwrotnego wpływu na dobrostan lidera. Podsumowując, transformacyjny styl przywództwa współwystępuje z dobrostanem podwładnych i zwrotnie wpływa na dobrostan lidera. Słowa kluczowe: przywództwo, dobrostan, efektywność, grupa, sprzęŝenie zwrotne