Ocena korzyści budowy KDP w świetle skoku cywilizacyjnego Polski. dr Jana Pieriegud Katedra Transportu SGH

Transkrypt

1 Ocena korzyści budowy KDP w świetle skoku cywilizacyjnego Polski dr Jana Pieriegud Katedra Transportu SGH jpiere@sgh.waw.pl

2 Agenda 1 KDP na świecie 2 Szersze korzyści ekonomiczne 3 KDP w dokumentach strategicznych dot. rozwoju Polski 4 Decyzje i dylematy

3 Rozwój KDP na świecie Japonia Shinkansen) 550 km 185 lat kolei na świecie 15 tys. km linii KDP 30 lat TGV we Francji 20 lat ICE w Niemczech km linii KDP w Europie 30 tys. km linii KDP 0 km linii KDP w Polsce EURAIL SPEED 92 Warszawa jest powołana do odegrania roli wyjątkowo ważnego węzła w tej sieci, która otwiera perspektywę na wschód Europy

4 Czynniki decydujące o budowie linii kolejowych

5 Korzyści budowy KDP znaczne skrócenie czasu podróży efekt kompresji czasu i przestrzeni oraz poprawa dostępności transportowej W obecnej kulturze nanosekundy wartość czasu nabrała nowego wymiaru. Projekty budowy KDP uznawane są za wyzwania cywilizacyjne. KDP jest jednym z ważnych czynników determinujących zapewnienie rozwoju społeczno- gospodarczego Polski w perspektywie do 2030 roku, którego głównym celem jest poprawa jakości życia Polaków oraz dokonanie skoku cywilizacyjnego

6 KDP a szersze efekty ekonomiczne KDP jest postrzegana jako środek zwiększania dostępności przestrzennej regionów i osiągania zrównoważonej mobilności. Dostępność miast i regionów jest czynnikiem decydującym o ich ekonomicznej konkurencyjności. Budowa KDP jest szczególnym przykładem przedsięwzięcia innowacyjnego o istotnym znaczeniu dla gospodarki i społeczeństwa, które niesie ze sobą tzw. szersze korzyści ekonomiczne ang. wider economic benefits): zwiększenie innowacyjności gospodarki ożywienie rynku pracy rozwój miast i regionów poprawa spójności terytorialnej kraju podniesienia jakości życia społeczeństwa

7 Bezpośrednie korzyści wynikające z budowy KDP w aspekcie zmniejszenia bezrobocia Budowa KDP wiąże się z utworzeniem wielu tysięcy miejsc pracy zarówno w krótkim, jak i długim okresie. Tego rodzaju projekty realizowane są na przestrzeni co najmniej kilkunastu lat, zatem ich wpływ na regionalny rynek pracy jest bardzo duży i może mieć wymiar trwały. Po uruchomieniu systemu KDP wiele miejsc pracy generowanych jest przez utrzymanie linii kolejowych i taboru.!!"#$%&$")*%+",%-./01 2#"3"#$"4567/3&#"8 95:/;"3.0..!!"!" <#&3/"+")4"3.0..!!"!!" =+$>1?"0.%3.0..!!"!" 7$/4%#+/;"0.%+"@/$5!"!!" 7$/:5#)4"+"@/$5!!"!!" =+$>1?"0.%+"@/$5!!"!"

8 KDP a sektor R&D KDP jest wyznacznikiem nowoczesności kraju. Inwestycje w nowoczesne technologie podnoszą potencjał innowacyjny kraju oraz przyczynią się do wzrostu zapotrzebowania na zamówienia w rodzimym sektorze badawczo- rozwojowym R&D). Rozwój KDP w Polsce będzie miał pozytywny, wymierny wpływ na postęp naukowo- technologiczny w polskiej nauce i technice.

9 . KDP w systemie zarządzania rozwojem Polski

10 KDP w DSRK 2030!"#$%&)*)+,-./01&2&#& 3"4"0./$3" ""%-/$"4& :;-&;/91&<".4"=8>-&=8+!-"=/%;.?@+??+)??!"#$%&)*+,-.&/01+,1# #4#$,9,-6:353$1+&/;!"#$%&#)&*+,-$./ &!#0%$1)2$3 1-#4$1#)# 56)/* 789:797;:: <,-)#5/!"#.%,=<>?#"-1.%&,#),2)*-$.@/"#15/)/A$/%B"-!#",* CD#+&- 7;E;F 1 7;;G "#*9?#)$%!$.- #!-",-.%&, # 7H )-.5-I)/%.&12$3 6%$21./ J5,2B H!#5/@1-)2$3 1 #K&1-"%B,"-)&!#",*LM,N"% )-+%I2!#6.@O 5.- )-."N,&12B $1-&/%M -K2 1-!%5)/O"#15N.P#&!#6-"$12/&!#0%$1)25!%"&!%,25/%6#7;E; "#*M,N"%P#$%+%B.%&,!"!#$%$& $")*+&,-*+$&."/$0%9Q"1%$/- R-+- )#5#$1%&)#S$/ #1)-$1- *B/%.A,)#SO 0@$1%)/- B#6%")/1-$./M /))#5-$./M /B!%,* $2R"#5%P# 1!#!"-5@ 50-S)/%.-#S$/ I2$/- / 1"+23&*-%+/+4$*-5-3M.-/%P#D#+&-5)-.K+/I&12$365*61/%&,* +-,-$3B*&/6##)-OM-K2*)/)@O1-P"#I%)/-!%"2R%"21-$.@9=<>? #"%S+-,-I% )-.5-I)/%.&1% 5215-)/- 15/@1-)% 1!#+/,2@ B-"#%#)#B/$1)@M 5,2B #)/%$1)#SO 6##)-)/- "%-+#-$./ 526-,N5!*K+/$1)2$3 )- "1%$1 526-,N5 "#15#.#52$39 Q"-)&!#", 5"-1 1 "#15#.%B "%P/#)-+)2B &,-)#5/ R/+-",%"2,#"/-+)%P#"N5)#5-I%)/-"#15#.*D#+&/9 678"%$&!+2#%142&/+5++&9:.&"#$4&4$7!&;$<"#7&21;&285-3&42&=>>& /7*4"%-*?&!#"2;0%& #2$/+4$*+& :@A9& BCDDEFGE&.#"2;& ;25& 1H7,-& 3E+5E&#2$/+4$*+&82*-4+I&! B=JG&%$#75+&1!05")*+&;2#-;"#+$/52K&& B=LG&4%+M1425+2&8"1;M!5")*+&;#$51!"#;"%2&%&."/1*2K&& B=NG&#"4%0&1+2*+&32;#"!"/+;$/52E&

11 KDP w KPZK 2030!"#$%&$)*+,%-.+,%##%/") 0/"-&"1+"2#3)!+4)5676))!"##$)!!"#$%&$!"#)#*+,-./ )7 8.9%,9:./)%7#$ ;-<0=88>")78,$? -8>0@). -8$A#BA$ <9-0!"#)7"#)..)=8 C8D7>/3 6)=8 A)D)@ 7"9)=/A#.$@ %)7 E)F)>$,.),$>8"#$79./)!"#)7"#)./ >"9%0 / %)% #"G:./A8,9.$AH!8).A%9<G, "8#,8%8,$AH -8 87/B=./&A/9I!"#!$%&#)#"*+,-./+0!1.&#+2-.23%$4#+&# /+0!1.&)- 15%2/#"* /2- "% )#"*+- 15"8&.#&),-9"15"42%.&)-+-5%.&13%.&##&)-/-48$9+:-"!%&1+&-.21$J3 KL"G- #-)F/./8,9.$AH M A)DG, 8!)"9A$%.$AH A)D 23-8$A#$ 5"5%2/- 4"1305#"*+- 3&%3"%+2;#&)-!%2)$- /- %7<#=- 1!2;2=- 5%.&13%.&##=-5"5%.&.-%"./+)2#+&-+#>%213%$!3$%-3%2#15"%3"/&)/ E3/"%.&#+&- 5"4132/- 4"-.?$4"/2#+2-4"&;"/&9"-113&:$-!";&+-4$<=-5%04!"*+@O7315PN"$73Q73R2S3

12

13 KDP w ŚSRK 2020!"#$"%&$)*+,*-./#$ #*-%4"567"*8$901::!"##$%!"#$%&$!"#)#*+,-./0.,/1, 23%43567)%8#$ 9:;<=)6 4!)"8!);$47) >")967::;")8:4)%? :;")>@3%AB$ B)@) 8"3)C7B#6) ":#4:%< ;"3%< 9:,/,/ ":;< :"3# DAB#AB$0#76)C":436$BE8"3)C77?8D<5AB$BE")3@7#3B%7#3D:5:6$BE B)@F4. G"368!:" #3%=<%) 4356) =7)%8B) 4!"#$%&$ )*&%*+,-$./ &.-/7.%84#94:%&5%?=.76.H I)@JJ.K.L.M47&;8#367)=:N7@6:>B7#34:9:4)%7!"#)8"#)66)%? I)@JJ.O.M47&;8#)67))P);$46:>B7"368!:"<? :"3#4!"#$%&$)*&%*+,-$./01112)9;7.4<=#94>-$.%,*&/*4&,%?.%?4$=H I)@JJJ.1.1.M47&;8#)67))P);$46:>B7:8FN4$;@<B#:6$BE7 #3C":5:6$BE4$;@<B#)67)=8!:D)B#6$= I)@JJJ.,.1.Q:96:8#)67)%3;:>B779:8&!6:>B7<8D<C!<N@7B#6$BE I)@JJJ.L.L.G4:"#)67)43"<6;F49@3":#4:%<=738 8<N")C7:63@6$BE7@:;3@6$BE:"3#4#=3B673673!:)6B%3D< :N8#3"F447)%8;7BE. 3BC 7#* $%:%.,0 4 -D%&%5*&$,.A#*/-/7./0.& E A<&;:#*&%*+,-$./-D$%:%F9%F#*A%A9&#95*/A,EGEG&2

14 KDP w Białej Księdze 2011) BIAŁA KSIĘGA: Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu, COM2011)144 Sformułowano 10 celów na rzecz utworzenia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu, m.in.: Cel 4: Ukończenie szybkiej europejskiej sieci kolejowej do 2050 r. Trzykrotny wzrost istniejącej sieci kolei dużych prędkości do 2030 r. oraz zachowanie gęstej sieci kolejowej we wszystkich państwach członkowskich. Do 2050 r. większa część ruchu pasażerskiego na średnie odległości powinna odbywać się koleją [s. 10]. KDP jest postrzegana jako środek zwiększania dostępności przestrzennej regionów i osiągania zrównoważonej mobilności.

15 15

16 KDP w SRT 2020 projekt) Za główny cel uznano zwiększenie dostępności transportowej, poprawę bezpieczeństwa uczestników ruchu i efektywności sektora transportowego, poprzez tworzenie spójnego, zrównoważonego i przyjaznego użytkownikowi systemu transportowego w wymiarze krajowym, europejskim i globalnym. [s.29] W zakresie transportu kolejowego do 2020 r. zaplanowano stworzenie budowy układu KDP, stanowiących połączenia największych aglomeracji, to jest Warszawy, Łodzi, Wrocławia, Poznania, Katowic i Krakowa [s.48]. Do połączeń międzyaglomeracyjnych, realizowanych pociągami dużych prędkości należy stosować odpowiedni tabor, przy czym istnieją w tym zakresie następujące rozwiązania: pociągi zespołowe dużych prędkości klasy 1 o prędkości km/h), pociągi zespołowe dużych prędkości klasy 2 o prędkości km/h) [s. 47].

17 KDP w Strategii rozwoju transportu kolejowego do 2013 r. W pkt. 2.4 stwierdza się, że Działania w obszarze transportu kolejowego nie powinny ograniczać się wyłącznie do kwesxi utrzymania dotychczasowego standardu kolejnictwa w kraju, ale uwzględniać również współczesne możliwości jego rozwoju. Szczególnie ważnym obszarem działań w tym zakresie jest budowa nowoczesnego systemu kolei dużych prędkości V>300 km/h). [s.31]

18 KDP a skok cywilizacyjny Polski Podjęta na początku 2012 roku decyzja rządu o zawieszeniu realizacji Programu budowy kolei dużych prędkości: wpływa na dokumenty programowe tworzące nowy system zarządzania rozwojem Polski na wszystkich jego poziomach powoduje, że skok cywilizacyjny, założony w DSRK 2030, w odniesieniu do transportu kolejowego nie zostanie osiągnięty, co nie pozwoli na uzyskanie założonych efektów w zakresie poprawy spójności kraju oraz jakości życia Polaków w aspekcie mobilność Generacja Y, która w latach będzie na etapie swojej aktywnej kariery zawodowej, oraz kolejne pokolenie młodych ludzi zostaną pozbawione możliwości korzystania z linii dużych prędkości tzw. linii Y ).

19 KDP jako wyzwanie cywilizacyjne Budowa KDP jest wyzwaniem cywilizacyjnym. Decyzja ta powinna być podjęta niezależnie od bieżących problemów związanych z modernizacją i utrzymaniem istniejącej sieci kolejowej w Polsce.

20 Dylematy/decyzje związane z budową KDP Decyzja polityczna Dylematy: o techniczne jaka prędkość, tabor itp) o przestrzenne jaki przebieg trasy) o finansowe o organizacyjne o... No debt, no infrastructure Odkładanie decyzji w czasie zwiększa koszty przedsięwzięcia.

21 21 Możliwe modele organizacyjne Źródło: A. Cholewa, Modele organizacyjne budowy i eksploatacji linii kolejowych, KZA Express, nr 3/2009, s. 72

22 22 Typy kontraktów PPP DBFO: DESIGN BUILD FINANSE OPERATE, BFO: BUILD FINANSE OPERATE DBFO: DESIGN BUILD FINANCE OPERATE BTO: BUILD TRANSFER OPERATE BTL: BUILD TRANSFER LEASE) BOT: BUILD OPERATE TRANSFER BOOT: BUILD OWN OPERATE TRANSFER BOO: BUILD OWN OPERATE Źródło: A. Cholewa, Modele organizacyjne budowy i eksploatacji linii kolejowych, KZA express, s. 73