DEBATA ROLA BIBLIOTEK SZKOLNYCH I PEDAGOGICZNYCH W SYSTEMIE OŚWIATY

Transkrypt

1 DEBATA ROLA BIBLIOTEK SZKOLNYCH I PEDAGOGICZNYCH W SYSTEMIE OŚWIATY ZORGANIZOWANA W RAMACH OGÓLNOPOLSKICH DEBAT OŚWIATOWYCH MINISTERSTWA EDUKACJI NARODOWEJ UCZEŃ. RODZIC. NAUCZYCIEL DOBRA ZMIANA 5 MAJA 2016 R.

2 PROGRAM MODUŁ I Otwarcie debaty. Powitanie uczestników Wystąpienia zaproszonych gości. Nowe wyzwania organizacyjno-edukacyjne dla bibliotekarzy bibliotek szkolnych prof. dr hab. Mariola Antczak, kierownik Katedry Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Łódzkiego Nauczycielu nie jesteś sam! Współpraca biblioteki szkolnej i pedagogicznej warunkiem skutecznego wspierania pracy szkoły Agnieszka Pietryka, Kierownik Zespołu Informacji Pedagogicznej Ośrodka Rozwoju Edukacji w Warszawie Bibliotek szkolnych dziś i jutro Agnieszka Miśkiewicz, Prezes Towarzystwa Nauczycieli Bibliotekarzy Szkół Polskich Oddział w Krakowie Biblioteka pedagogiczna - sprawdzony partner w edukacji XXI wieku Elżbieta Mieczkowska, przedstawiciel Konferencji Dyrektorów Bibliotek Pedagogicznych Prezentacja wyników ankiety Rola bibliotek szkolnych i pedagogicznych w systemie oświaty Przerwa kawowa MODUŁ II Biblioteki pedagogiczne potrzeba zmian? dyskusja moderowana Nowa rola bibliotek szkolnych dyskusja moderowana Dyskusja. Wnioski

3 PREZENTACJA WYNIKÓW ANKIETY ROLA BIBLIOTEK SZKOLNYCH I PEDAGOGICZNYCH W SYSTEMIE OŚWIATY Agata Arkabus, Anna Płusa

4 Dostępność ankiety: 1 kwietnia 25 kwietnia 2016 r.

5

6

7 Ilość respondentów 97 Ilość pytań - 9

8 Biblioteki szkolne w zapisach podstawy programowej 51 odpowiedzi Przywrócenie zapisów w podstawie programowej dotyczących: zadań i roli nauczycieli bibliotekarzy; treści z zakresu edukacji czytelniczej i medialnej; współpracy nauczycieli różnych przedmiotów z biblioteką szkolną.

9 Biblioteki szkolne w zapisach podstawy programowej Nałożenie ustawowego obowiązku organizacji biblioteki szkolnej (spełniającej opisane w prawie standardy) na terenie każdej szkoły. Powrót do ustawowo zapisanych godzin dydaktycznych dla nauczycieli bibliotekarzy. Opracowanie nowych programów nauczania z zakresu edukacji czytelniczej i medialnej.

10 Biblioteki szkolne w zapisach podstawy programowej Określenie standardów w zakresie: finansowania, zasobów i wyposażenia (zbiory, sprzęt komputerowy, meble, itp.), norm zatrudnienia nauczycieli bibliotekarzy (wykształcenie, godziny pracy, zakres zadań).

11 Biblioteki pedagogiczne w oświatowych aktach prawnych (40 odpowiedzi) Brak jasnych zapisów zapewniających autonomię bibliotek pedagogicznych. Chcielibyśmy, aby bibliotekom pedagogicznym zapewniono możliwość funkcjonowania w formie niezależnych organizacyjnie instytucji. Zadania bibliotek są bowiem szersze niż zadania placówek doskonalenia nauczycieli. Nie można zapominać o ich zakorzenieniu w środowisku lokalnym. Konieczność zasięgania opinii Kuratorium Oświaty w sprawie likwidacji bibliotek i ich filii przez organy prowadzące. Opinia Kuratorium powinna być wydana przez osoby z kompetencjami i doświadczeniem bibliotekarskim.

12 Biblioteki pedagogiczne w oświatowych aktach prawnych Wspomaganie szkół Realizacja zadań dotyczących wspomagania szkół: Uważam, że nieporozumieniem jest wymaganie od bibliotek pedagogicznych wspomagania szkół i placówek oświatowych w szerokim zakresie. Powinny służyć pomocą jedynie w tym na czym się znają, czyli w promocji czytelnictwa i wspierać biblioteki szkolne. Dookreślenie zadań bibliotek pedagogicznych do wspomagania szkół i placówek wyłącznie w zakresie wynikającym ze specyfiki pracy bibliotek może ograniczyć w znacznej mierze ich działania i spowodować zmniejszanie rangi, a co za tym idzie ich przydatności w systemie wspomagania szkół

13 Współpraca MEN z przedstawicielami bibliotek szkolnych i pedagogicznych (49 odpowiedzi) MEN nie uwzględnia sugestii środowiska bibliotekarzy. brak zmian w rozporządzeniu nt. bibliotek pedagogicznych, bezsensowne ustalenia odnośnie skontrum a właściwie wykonywanie spisu książek w coraz większej ilości bibliotek, nieuwzględnienie bibliotek pedagogicznych i szkolnych w środkach na różne działania z Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa, nakaz współpracy dla bibliotek szkolnych w tym programie tylko z bibliotekami publicznymi (tak jest rozumiany przez większość nauczycieli bibliotekarzy), konieczność pełnej ewidencji podręczników (wymagana przez dyrektorów mimo sugestii środowiska że powinna być jedynie uproszczona). Niezbędne jest opracowanie koncepcji pracy bibliotek szkolnych i procedur ich jakościowego rozwoju. Pomysły i decyzje MEN ws. bibliotek szkolnych i pedagogicznych powinny być obowiązkowo konsultowane z tym środowiskiem (z przedstawicielami tego środowiska)

14 Współpraca MEN z przedstawicielami bibliotek szkolnych i pedagogicznych Konieczność powołania w MEN specjalnego osoby/zespołu do spraw bibliotek szkolnych i pedagogicznych z przedstawicielami w kuratoriach oświaty i podległych im delegaturach. W MEN powinna zostać powołana osobna komórka zatrudniająca osobę/osoby z odpowiednimi kompetencjami i wykształceniem bibliotekarskim, która będzie odpowiedzialna za sprawy związane z działalnością bibliotek szkolnych i pedagogicznych. Ta funkcja powinna być stała, nie może mieć charakteru okazjonalnego. W MEN winna być zatrudniona osoba odpowiedzialna za kompleksowe monitorowanie i funkcjonowanie bibliotek szkolnych i pedagogicznych.

15 Rola i zadania nauczyciela bibliotekarza w bibliotece szkolnej (51 odpowiedzi) Dokonać zapisów dotyczących roli i zdań nauczycieli bibliotekarzy. Ograniczyć liczbę zastępstw. Zwiększyć liczbę etatów przy stałym przyroście zadań i obowiązków (ewidencja podręczników szkolnych, realizacja rządowych programów rozwoju czytelnictwa, zastępstwa w szkołach oraz projektów edukacyjnych ) Zwiększyć fundusze na zakup zbiorów bibliotecznych oraz wyposażenia biblioteki w nowy sprzęt. Poszerzyć dostępność biblioteki dla uczniów i rodziców (godziny otwarcia).

16 Rola i zadania nauczyciela bibliotekarza w bibliotece szkolnej Wprowadzenie godzin dydaktycznych do podstawy programowej z zakresu edukacji czytelniczej i medialnej realizowanych przez nauczycieli bibliotekarzy Wprowadzenie zapisów prawnych o współpracy biblioteki szkolnej i pedagogicznej o charakterze obligatoryjnym Wzmocnienie roli nauczyciela bibliotekarza w środowisku szkolnym Nauczyciel bibliotekarz w szkole pełni rolę multimedialisty, w wielu przypadkach również pedagoga i psychologa. Uczniowie wiedzą, iż mogą się zgłosić do bibliotekarza w każdej sprawie, z każdą szkolną potrzebą. Należy podkreślać rolę nauczyciela bibliotekarza, który nie stawia ocen, ale często jest buforem między uczniem a przedmiotowcem. Prośba do całego środowiska oświatowego - jeśli nie rozumiecie roli bibliotekarzy w procesie dydaktycznym i wychowawczym, to chociaż nie przeszkadzajcie im w realizacji różnych przedsięwzięć, pomysłów, projektów, wizji; wspierajcie ciekawe inicjatywy, włączajcie się w ich realizację, - podstawowe zadanie to stworzenie odpowiedniego klimatu wokół.

17 Rola i zadania nauczyciela bibliotekarza w bibliotece pedagogicznej (36 odpowiedzi) Obowiązkowe i prawne uregulowanie współpracy z bibliotekami szkolnymi. Biblioteka pedagogiczna powinna ściśle współpracować z biblioteką szkolną. Bibliotekarz powinien móc wykazywać aktywność mającą na celu wspomaganie, konsultowanie, doradzanie czy animowanie działań na rzecz bibliotek szkolnych. Współpraca obu typów bibliotek powinna mieć charakter obowiązkowy. Ograniczanie zadań statutowych bibliotek pedagogicznych może przyczynić do minimalizowania zadań nauczycielskich, a co za tym idzie doprowadzić do wykluczenia ich z Karty nauczyciela Doradcy ds. bibliotek powinni mieć etat w bibliotece pedagogicznej

18 Organizacja bibliotek szkolnych (53 odpowiedzi) Zakaz łączenia bibliotek szkolnych z innymi jednostkami i instytucjami. Zwiększenie liczby etatów w bibliotece szkolnej. W każdej szkole powinna być biblioteka dostępna dla uczniów w trakcie lekcji, a obowiązkowo w czasie przerw, - etaty dla nauczycieli bibliotekarzy nie powinny być liczone w stosunku do ilości dzieci w szkole; jeden etat to minimum, aby zapewnić wszystkim uczniom dostęp do zbiorów i wypełnić wymóg wyrównywania szans Konieczność doposażenia lokali bibliotecznych w sprzęt i Internet. Stworzenie w szkołach biblioteki - nowoczesnego centrum informacji.

19 Organizacja bibliotek pedagogicznych (34 odpowiedzi) Biblioteki pedagogiczne powinny być włączone do ogólnopolskiej sieci bibliotek lub tworzyć prawną sieć bibliotek pedagogicznych. Włączenie BP do ogólnokrajowej sieci bibliotek publicznych dałoby m.in. większą elastyczność w pozyskiwaniu pieniędzy ze źródeł właściwych dla pozostałych bibliotek publicznych oraz wspólny "głos" w sprawach dotyczących bibliotek.

20 Organizacja bibliotek pedagogicznych Biblioteki pedagogiczne nie powinny być łączone z innymi placówkami. Biblioteka pedagogiczna powinna być autonomiczną instytucją, współpracującą z innymi bibliotekami, ośrodkami doskonalenia i poradniami psychologiczno-pedagogicznymi. Placówka wojewódzka powinna posiadać filie powiatowe (działające w terenie), zależne od placówki macierzystej. Biblioteki pedagogiczne powinny być łączone z innymi placówkami. Łączenie bibliotek pedagogicznych z innymi placówkami oświatowymi może być rozwijające i wyjść na lepsze, zwłaszcza bibliotekom.

21 Finansowanie bibliotek (57 odpowiedzi) Wydzielić w finansach organów prowadzących stałą kwotę na utrzymanie bibliotek szkolnych. Ustalić stałe finansowanie bibliotek szkolnych z budżetu szkoły. Każda biblioteka szkolna powinna mieć zapewniony stały budżet, np. 10% budżetu szkoły. Wydzielony oddzielnie, tylko dla biblioteki, w przeciwnym razie pieniądze zwykle trafiają na inne cele. Poszerzyć możliwości pozyskiwania środków finansowych o inne źródła (np. projekty unijne). Jednolity dodatek motywacyjny dla nauczycieli bibliotekarzy. Uważam, że każdy bibliotekarz powinien mieć jednakowy dodatek motywacyjny w Województwie Mazowieckim np. w Warszawie jest 600 zł, a ja mam 100 zł. to jest niesprawiedliwe.

22 Sprawy różne (28 odpowiedzi) Drastyczne ograniczanie etatów nauczycieli bibliotekarzy lub powierzanie realizacji funkcji biblioteki szkolnej kilku nauczycielom w ramach uzupełniania etatu powoduje wiele szkód w wizerunku biblioteki. Warto zwrócić uwagę na współpracę bibliotek różnych sieci w zakresie np. dostępu do informacji na zdalnych serwerach, wypożyczania zbiorów bibliotecznych i elektronicznego dostarczania dokumentów. Spotkania przedstawicieli bibliotek szkolnych i pedagogicznych, jako bibliotek jednego resortu, z kierownictwem MEN, mogłyby odbywać się cyklicznie, np. raz w roku. Czytelnictwo wśród dzieci wzrosło od momentu zakupu nowych książek - nie tylko lektur szkolnych, nowości wydawniczych na które szkoła nie miała funduszy a które dofinansowało MEN- proszę powtarzać tę formę dofinansowania bibliotek minimum co 2 lata.

23 BIBLIOTEKI SZKOLNE I PEDAGOGICZNE POTRZEBA ZMIAN? Dyskusja moderowana

24 WNIOSKI