UCHWAŁA NR XXVIII/181/16 RADY MIEJSKIEJ W SULĘCINIE. z dnia 15 listopada 2016 r.

Transkrypt

1 UCHWAŁA NR XXVIII/181/16 RADY MIEJSKIEJ W SULĘCINIE z dnia 15 listopada 2016 r. w sprawie zmiany uchwały Nr XXVII/176/16 z dnia 26 października 2016 r. w sprawie przyjęcia Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Na podstawie art. 18, ust. 1 i ust. 2, pkt 6a ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r., poz. 446) uchwala się, co następuje: 1. Załącznik nr 1 do uchwały Nr XXVII/176/16 z dnia 26 października 2016 r. w sprawie przyjęcia Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku otrzymuje treść jak załącznik nr 1 niniejszej uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Sulęcina. 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Przewodniczący Rady Miejskiej Zbigniew Szczepański Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 1

2 Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXVIII/181/16 Rady Miejskiej w Sulęcinie z dnia 15 listopada 2016 r. Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku" Sulęcin, 2016 r. 1 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 2

3 Spis treści 1. Wprowadzenie Uwarunkowania prawne i definicja rewitalizacji Narodowy Plan Rewitalizacji (NPR) Wytyczne w zakresie rewitalizacji w Programach Operacyjnych na lata Ustawa o Rewitalizacji (9 października 2015r) Wybór metody realizacji Programu Rewitalizacji Strategiczna Ocena Oddziaływania na Środowisko Opis powiązań programu rewitalizacji z dokumentami strategicznymi i planistycznymi gminy Diagnoza czynników i zjawisk kryzysowych oraz skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych Sfera społeczna Sfera infrastrukturalno-gospodarcza Sfera przestrzenno funcjonalna Sfera środowiskowa Zasięg przestrzenny obszaru rewitalizacji określenie w oparciu o diagnozę i identyfikację potrzeb rewitalizacyjnych, terytorium najbardziej wymagającego wsparcia Metodologia delimitacji obszarów zdegradowanych Metodologia wyznaczania obszaru zdegradowanego Określenie obszarów zdegradowanych Obszar rewitalizacji wraz z uzasadnieniem jego wyboru Wizja stanu obszaru po przeprowadzeniu rewitalizacji (planowany efekt rewitalizacji) Cele rewitalizacji oraz odpowiadające zidentyfikowanym potrzebom rewitalizacyjnym kierunki działań mających na celu eliminację lub ograniczenie negatywnych zjawisk Lista planowanych, podstawowych projektów i przedsięwzięć rewitalizacyjnych Charakterystyka (zbiorczy opis) pozostałych/uzupełniających rodzajów przedsięwzięć rewitalizacyjnych Mechanizmy zapewnienia komplementarności między poszczególnymi projektami/przedsięwzięciami rewitalizacyjnymi oraz pomiędzy działaniami różnych podmiotów i funduszy na obszarze objętym programem rewitalizacji Indykatywne ramy finansowe w odniesieniu do przedsięwzięć (podstawowych i uzupełniających) Mechanizmy włączenia mieszkańców, przedsiębiorców i innych podmiotów i grup aktywnych na terenie gminy w proces rewitalizacji System realizacji (wdrażania) programu rewitalizacji System monitoringu i oceny skuteczności działań i system wprowadzania modyfikacji w reakcji na zmiany w otoczeniu programu Spis tabel Tabela 1 Priorytety inwestycyjne bezpośrednio związane z rewitalizacja w ramach krajowych programów operacyjnych Tabela 2 Obszary gminy poddane diagnozie Tabela 3 Obszary miasta Sulęcin poddane diagnozie Tabela 4 Obszary wiejskie gminy Sulęcin poddane diagnozie Tabela 5 Sfera społeczna kryteria delimitacji Tabela 6 Wskaźniki delimitacji dla poszczególnych kryteriów Tabela 7 Wartości wskaźników delimitacji dla poszczególnych obszarów sfera społeczna Tabela 8 Skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych sfera społeczna Tabela 9 Sfera infrastrukturalno - gospodarcza kryteria delimitacji Tabela 10 Wskaźniki delimitacji dla poszczególnych kryteriów Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 3

4 Tabela 11 Wartości wskaźników delimitacji dla poszczególnych obszarów sfera infrastrukturalnogospodarcza Tabela 12 Skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych sfera infrastrukturalno-gospodarcza Tabela 13 Sfera społeczna przestrzenno funkcjonalna Tabela 14 Wskaźniki delimitacji dla poszczególnych kryteriów Tabela 15 Wartości wskaźników delimitacji dla poszczególnych obszarów sfera przestrzennofunkcjonalna Tabela 16 Skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych sfera przestrzenno - funkcjonalna Tabela 17 Sfera środowiskowa kryteria delimitacji Tabela 18 Wskaźniki delimitacji dla poszczególnych kryteriów Tabela 19 Wartości wskaźników delimitacji dla poszczególnych obszarów sfera środowiskowa Tabela 20 Skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych sfera środowiskowa Tabela 21 Granice obszarów problemowych Tabela 22 Gradacja wartości poszczególnych wskaźników w sferze społecznej Tabela 23 Gradacja wartości poszczególnych wskaźników w sferze infrastrukturalno-gospodarczej. 69 Tabela 24 Gradacja wartości poszczególnych wskaźników w sferze przestrzenno-funkcjonalnej Tabela 25 Gradacja wartości poszczególnych wskaźników w sferze środowiskowej Tabela 26 Liczba punktów przyznanych każdemu z obszarów w zależności od wartości wskaźnika dla danego kryterium w sferze społecznej Tabela 27 Liczba punktów przyznanych każdemu z obszarów w zależności od wartości wskaźnika dla danego kryterium w sferze infrastrukturalno-gospodarczej Tabela 28 Liczba punktów przyznanych każdemu z obszarów w zależności od wartości wskaźnika dla danego kryterium w sferze przestrzenno-funkcjonalnej Tabela 29 Liczba punktów przyznanych każdemu z obszarów w zależności od wartości wskaźnika dla danego kryterium w sferze środowiskowej Tabela 30 Liczba punktów wyliczona dla każdego z obszarów w odniesieniu do wszystkich analizowanych sfer Tabela 31 Kryteria określające obszar rewitalizacji Tabela 32 Charakterystyka obszaru rewitalizacji Tabela 33 Cele programu rewitalizacji Tabela 34 Aktywna integracja szansą na samodzielność Tabela 35 Przygotowanie i wdrożenie programu Animacji Środowiskowej Tabela 36 Realizacja programów osłonowych, w tym Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Wspieranie jednostek samorządu terytorialnego w tworzeniu systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie Tabela 37 Wdrożenia narzędzi ekonomii społecznej Centrum Integracji Społecznej Tabela 38 Wdrożenia narzędzi ekonomii społecznej spółdzielnia socjalna Tabela 39 Cykl festiwali kulturalno-społecznych Tabela 40 Odnowienie zieleni w parku miejskim w Sulęcinie Tabela 41 Rewitalizacja parku miejskiego w Sulęcinie Tabela 42 Termomodernizacja świetlicy wiejskiej w miejscowości Ostrów Tabela 43 Rewitalizacja obiektów na Winnej Górze Tabela 44 Rewitalizacja Sulęcińskiego Ośrodka Kultury Tabela 45 Termomodernizacja budynku Sulęcińskiego Ośrodka Kultury Tabela 46 Zagospodarowanie przestrzeni między blokami mieszkalnymi utworzenie miejsc spotkań i integracji; poprawa infrastruktury technicznej, co pozwoli na wydobycie potencjału przestrzeni wspólnej Tabela 47 Zadania uzupełniające XXIII Polsko-Niemiecki Zjazd Cyklistów Tabela 48 Zadania uzupełniające VIII Polsko-Niemiecki Sulęciński Rajd Nordic Walking Tabela 49 Zadania uzupełniające Polsko-Niemieckie Spotkania Kulturalne Tabela 50 Zadania uzupełniające Polsko-Niemiecki Jarmark Koguci Tabela 51 Zadania uzupełniające Polsko-Niemieckie Spotkania Seniorów Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 4

5 Tabela 52 Zadania uzupełniające Budowa targowiska miejskiego w Sulęcinie Tabela 53 Zadania uzupełniające Przebudowa budynku na potrzeby świetlicy wiejskiej w Rychliku Tabela 54 Zadania uzupełniające Rewitalizacja pozostałej tkanki urbanistycznej w obszarze zdegradowanym, w tym działania termomodernizacyjne w szczególności zabytkowych kamienic, obiektów sakralnych oraz budynków mieszkalnych i usługowych Tabela 55 Indykatywne ramy finansowe realizacji zadań podstawowych Programu Rewitalizacji Tabela 56 Indykatywne ramy finansowe realizacji zadań uzupełniających Programu Rewitalizacji Tabela 57 Wskaźniki monitoringowe wdrażania Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Obszar Tabela 58 Wskaźniki monitoringowe wdrażania Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Obszar Spis Rysunków Rysunek 1 Obszary strategiczne i cele Strategii Rozwoju Kraju Rysunek 2 Cel strategiczne i cele szczegółowe Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego Rysunek 3 Cele główne Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju Rysunek 4 Cel główny i szczegółowy Strategii Rozwoju Kapitału Ludzkiego Rysunek 5 Cele Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego Rysunek 6 Cel główny i cele szczegółowe Wojewódzkiego Programu Pomocy SpołecznejŹródło: opracowanie własne Rysunek 7 Graficzne przedstawienie wyników analizy związanej z określeniem obszaru zdegradowanego rysunek przedstawia poziom kumulacji negatywnych zjawisk w analizowanych sferach w odniesieniu do danego obszaru Rysunek 8 Mapa Gminy i miasta z zaznaczonym obszarem rewitalizacji Rysunek 9 Spotkanie w Sulęcińskim Ośrodku Kultury, r Rysunek 10 Spotkanie w Świetlicy Wiejskiej w Brzeźnie, r Rysunek 11 Spotkanie w Świetlicy Wiejskiej w Wielowsi, r Rysunek 12 Spotkanie w Środowiskowym Domu Samopomocy w Sulęcinie, r Rysunek 13 Zarządzenie Burmistrza Sulęcina w sprawie powołania Biura Rewitalizacji Rysunek 14 Zarządzenie Burmistrza Sulęcina w sprawie powołania Komitetu Rewitalizacji Spis Wykresów Wykres 1 Liczba punktów przyporządkowanych każdemu z obszarów w sferze społecznej Wykres 2 Liczba punktów przyporządkowanych każdemu z obszarów w sferze infrastrukturalno - gospodarczej Wykres 3 Liczba punktów przyporządkowanych każdemu z obszarów w sferze przestrzennofunkcjonalnej Wykres 4 Liczba punktów przyporządkowanych każdemu z obszarów w sferze środowiskowej Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 5

6 1. Wprowadzenie Rewitalizacja to proces przemian służących wyprowadzeniu ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, którego realizacja odbywa się poprzez przedsięwzięcia kompleksowe i zintegrowane, uwzględniające istotne aspekty w sferach społecznej, funkcjonalno-przestrzennej, gospodarczej i środowiskowej. Rewitalizacja jest procesem wieloletnim, skoncentrowanym terytorialnie, inicjowanym i sterowanym przez Jednostki Samorządu Terytorialnego (JST) prowadzonym w ścisłej współpracy z lokalną społecznością i na jej rzecz. Ze względu na różnorodność aspektów i interesów wszystkich uczestników procesu rewitalizacji konieczne jest stworzenie instrumentu, który pozwoli na prowadzenie procesu rewitalizacji w sposób skoordynowany, zintegrowany, zgodny z celami interesariuszy tego procesu. Takim instrumentem będzie Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku. Priorytetami przy tworzeniu niniejszego LPR były następujące zagadnienia: kompleksowa i rzetelna diagnoza sytuacji obszarów wsparcia, wyznaczenie celów operacyjnych i głównych pól interwencji, w których skoncentrowane zostaną działania rewitalizacji, aby wywołane przez nie impulsy odniosły jak najlepszy skutek, zapewnienie kompleksowości działań rewitalizacji poprzez łączenie projektów o charakterze społecznym, gospodarczym, przestrzenno-funkcjonalnym, włączenie społeczności lokalnej do tworzenia LPR i na każdym etapie jego realizacji, przy wyborze projektów dążenie do trwałości działań i efektów, montaż finansowy z różnych źródeł. Działania służące wspieraniu procesów rewitalizacji, prowadzone są w sposób zaplanowany, skoordynowany, komplementarny oraz zintegrowany wewnętrznie (poszczególne działania pomiędzy sobą) i zewnętrznie (z lokalnymi politykami sektorowymi, np. transportową, energetyczną, celami i kierunkami wynikającymi z dokumentów strategicznych). W związku z różnorodnością zjawisk degradacji i podejść do ich przezwyciężenia podstawową wskazówką prowadzenia rewitalizacji powinno być dążenie do programowania i prowadzenia działań jak najbardziej dopasowanych do lokalnych uwarunkowań. Dla prowadzenia rewitalizacji wymagane są: uwzględnienie rewitalizacji jako istotnego elementu całościowej wizji rozwoju gminy; pełna diagnoza służąca wyznaczeniu obszaru rewitalizacji wskazanego w programie rewitalizacji oraz analizie dotykających go problemów; diagnoza obejmuje kwestie społeczne oraz gospodarcze lub przestrzenno funkcjonalne lub techniczne lub środowiskowe; ustalenie hierarchii potrzeb w zakresie działań rewitalizacyjnych; właściwy dobór narzędzi oraz interwencji do potrzeb i uwarunkowań danego obszaru; zsynchronizowanie działań w sferze społecznej, gospodarczej, przestrzenno-funkcjonalnej, technicznej, środowiskowej; 5 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 6

7 koordynacja prowadzonych działań oraz monitorowanie i ewaluacja skuteczności rewitalizacji; realizacja zasady partnerstwa polegającej na włączeniu partnerów (w szczególności lokalnych społeczności, przedsiębiorców, a także innych interesariuszy procesu rewitalizacji i ekspertów) w procesy programowania i realizacji działań rewitalizacyjnych oraz konsekwentnego, otwartego i trwałego dialogu z tymi podmiotami i grupami, których rezultaty rewitalizacji mają dotyczyć. Ponadto, rewitalizacja ma sprzyjać poprawie ładu przestrzennego, realizacji idei miasta zwartego, przeciwdziałaniu niekontrolowanej suburbanizacji zwłaszcza na styku obszar miejski obszar wiejski. Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku został przygotowany zgodnie z Wytycznymi w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata z dnia 2 sierpnia 2016 r. 2. Uwarunkowania prawne i definicja rewitalizacji Rewitalizacja stanowi proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzonych w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie i prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji na podstawie Programu Rewitalizacji. Działania dotyczące rewitalizacji wpisują się także w szerszy kontekst działań Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju dotyczących polityki przestrzennej kraju, w szczególności Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego i Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, m.in. w zakresie: przywrócenia i utrwalenia ładu przestrzennego, przeciwdziałania suburbanizacji, optymalizacji gospodarowania przestrzenią i zasobami środowiskowymi, głównie poprzez nadanie priorytetu inwestycjom typu brownfield zamiast greenfield, głęboką przebudowę i adaptację zdegradowanych obiektów do pełnienia nowych funkcji, np. kulturalnych, rekreacyjnych, społecznych, gospodarczych oraz rekultywację terenów zdegradowanych na cele przyrodnicze Narodowy Plan Rewitalizacji (NPR) NPR został zaprojektowany jako zestaw rozwiązań na rzecz stworzenia korzystnych warunków do prowadzenia skutecznej rewitalizacji, w odniesieniu do przygotowanej przez samorząd gminy diagnozy lokalnych potrzeb i potencjałów. NPR zakłada działania w wielu płaszczyznach, obejmujących m.in. zmiany legislacyjne, narzędzia, informację i edukację oraz instrumenty finansowe. Mówi o kierunkach zmian, które stworzą przyjazne warunki dla prowadzenia rewitalizacji w Polsce oraz upowszechnią i usystematyzują jej prowadzenie. 6 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 7

8 Horyzont czasowy systemu wsparcia rewitalizacji to 2023 rok. Wyznaczenie go związane jest z jednej strony z dużymi środkami dostępnymi dla Polski z budżetu UE na lata , a z drugiej umożliwi zbudowanie mocnych podstaw dla krajowych instrumentów, które będą nabierały coraz większego znaczenia w miarę ubywania środków UE. Wizja Narodowego Planu Rewitalizacji Myślą przewodnią Narodowego Planu Rewitalizacji ma być zapewnienie mu możliwie powszechnego charakteru tak, aby jak najszersze grono obywateli i podmiotów mogło się utożsamić z ideą naprawy środowiska miejskiego i włączać się lub podejmować z własnej inicjatywy działania w tym zakresie. Z tej perspektywy plan odnieść się ma zarówno do zagadnienia przywracania świetności dzielnicom śródmiejskim, uzdrawiania relacji społecznych i rozwiązywania problemów infrastrukturalno-technicznych w zaniedbanych dzielnicach miasta XIX wiecznego i blokowiskach, ponownego zagospodarowania terenów poprzemysłowych, powojskowych, pokolejowych i poportowych, jak i innych sytuacji, w których władze samorządowe lub mieszkańcy dochodzą do wniosku, że miasto powinno być na danym obszarze uzdrowione. Cel główny Narodowego Planu Rewitalizacji i definicja rewitalizacji Głównym celem Narodowego Planu Rewitalizacji jest poprawa warunków rozwoju obszarów zdegradowanych w wymiarze przestrzennym, społecznym, kulturowym i gospodarczym. Realizacji tego celu służyć będzie tworzenie korzystnych warunków dla prowadzenia rewitalizacji w Polsce i położenie nacisku na holistyczne, zintegrowane podejście do prowadzenia takich działań. Rewitalizację należy rozumieć jako wyprowadzanie ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych poprzez przedsięwzięcia całościowe (integrujące interwencję na rzecz społeczności lokalnej, przestrzeni i lokalnej gospodarki), skoncentrowane terytorialnie i prowadzone we współpracy z lokalną społecznością, w sposób zaplanowany oraz zintegrowany przez określenie i realizację programów rewitalizacji. Taka definicja rewitalizacji, wynikająca z projektu Krajowej Polityki Miejskiej, jest podstawą prac ustawowych w tym zakresie oraz elementem Wytycznych zakresie rewitalizacji obszarów zdegradowanych perspektywa finansowa Programy Rewitalizacji Program rewitalizacji ma stanowić podstawę prowadzenia działań rewitalizacyjnych. Musi on być podstawowym instrumentem tworzącym ramy operacyjne i płaszczyznę koordynacji działań rewitalizacyjnych. Program rewitalizacji to opracowany i uchwalony przez samorząd lokalny wieloletni program działań zmierzający do wyprowadzenia obszarów zdegradowanych ze stanu kryzysu oraz stworzenia warunków do ich dalszego rozwoju. Objęcie danego obszaru programem rewitalizacji będzie stanowiło podstawę wspierania go poprzez instrumenty/narzędzia dedykowane rewitalizacji (programy unijne i instrumenty krajowe) lub korzystania z preferencji w innych instrumentach, programach i działaniach sektorowych. 7 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 8

9 Programy rewitalizacji generalny zakres i sposób przygotowania Program rewitalizacji musi mieć charakter zintegrowany, wieloaspektowy, obejmujący zidentyfikowany na podstawie przeprowadzonej diagnozy obszar kryzysowy. W procesie przygotowania programu konieczne jest także przygotowanie pogłębionej diagnozy społecznej dla określenia ewentualnych potrzeb podjęcia wyprzedzających działań o charakterze społecznym (pobudzającym aktywność lokalną) przygotowujących w kolejnym etapie do działań rewitalizacyjnych o bardziej złożonym, kompleksowym charakterze i oddziaływaniu. Procesy rewitalizacji muszą być określane przy założeniu precyzyjnego skoncentrowania na najbardziej zdegradowanych (problemowych) obszarach. Program rewitalizacji musi jednoznacznie wskazywać obszary w oparciu o zasadę, że rewitalizację należy prowadzić tam, gdzie występuje największe nasilenie niepożądanych zjawisk i gdzie koncentracja problemów jest największa. Program rewitalizacji musi zawierać co najmniej: diagnozę i identyfikację potrzeb rewitalizacyjnych, określenie terytoriów wymagających wsparcia, wizję wyprowadzenia obszaru zdegradowanego z sytuacji kryzysowej ze wskazaniem kierunków działań i wynikających z nich najważniejszych przedsięwzięć, mechanizmy zapewnienia komplementarności między poszczególnymi przedsięwzięciami rewitalizacyjnymi oraz pomiędzy działaniami różnych podmiotów i funduszy na danym obszarze zdegradowanym, opis zaangażowania społeczności i innych partnerów w przygotowanie i realizację programu, ramy finansowe, z uwzględnieniem różnych źródeł finansowania tj. oprócz finansowania unijnego także finasowanie krajowe czy środki prywatne (z uwzględnieniem zróżnicowania wynikającego ze stopnia pewności co do uzyskania/zapewnienia danych środków), system monitorowania zmiany i skuteczności działań Wytyczne w zakresie rewitalizacji w Programach Operacyjnych na lata W Wytycznych sformułowano warunki, jakie muszą spełnić projekty rewitalizacyjne, by zostały zakwalifikowane do wsparcia ze środków z UE, a tym samym otrzymywały preferencje (ułatwienia w konkursach, szansa na pozakonkursowe nabory, profilowanie kryteriów wyboru projektów). Szczególny nacisk został położony na odpowiednim przygotowaniu programów rewitalizacji, aby w sposób kompleksowy (łączący sferę społeczną, gospodarczą, infrastrukturalną i środowiskową) i skoordynowany wyprowadzać obszary zdegradowane z zapaści oraz podnieść jakość życia osób mieszkających na nich. 8 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 9

10 Głównym źródłem finansowania projektów rewitalizacyjnych (wynikających z programów rewitalizacji) są środki regionalnych programów operacyjnych (EFRR i EFS), natomiast wsparcie z krajowych programów operacyjnych jest uzupełniające i odbywa się głównie poprzez formułowanie preferencji dla projektów wynikających z programów rewitalizacji. Wytyczne w zakresie rewitalizacji w Programach Operacyjnych na lata weszły w życie 3 lipca 2015 r. Kwestie definicyjne Na potrzeby projektowania interwencji wspierających rewitalizację współfinansowaną ze środków programów operacyjnych w ramach perspektywy finansowej zdefiniowano następujące zagadnienia: 1) Rewitalizacja to kompleksowy proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych poprzez działania całościowe (powiązane wzajemnie przedsięwzięcia obejmujące kwestie społeczne oraz gospodarcze lub przestrzenno-funkcjonalne lub techniczne lub środowiskowe), integrujące interwencję na rzecz społeczności lokalnej, przestrzeni i lokalnej gospodarki, skoncentrowane terytorialnie i prowadzone w sposób zaplanowany oraz zintegrowany poprzez programy rewitalizacji. Rewitalizacja zakłada optymalne wykorzystanie specyficznych uwarunkowań danego obszaru oraz wzmacnianie jego lokalnych potencjałów (w tym także kulturowych) i jest procesem wieloletnim, prowadzonym przez interesariuszy (m.in. przedsiębiorców, organizacje pozarządowe, właścicieli nieruchomości, organy władzy publicznej, etc.) tego procesu, w tym przede wszystkim we współpracy z lokalną społecznością. Działania służące wspieraniu procesów rewitalizacji prowadzone są w sposób spójny: wewnętrznie (poszczególne działania pomiędzy sobą) oraz zewnętrznie (z lokalnymi politykami sektorowymi, np. transportową, energetyczną, celami i kierunkami wynikającymi z dokumentów strategicznych i planistycznych). 2) Stan kryzysowy stan spowodowany koncentracją negatywnych zjawisk społecznych (w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym), współwystępujących z negatywnymi zjawiskami w co najmniej jednej z następujących sfer: a) gospodarczej (w szczególności w zakresie niskiego stopnia przedsiębiorczości, słabej kondycji lokalnych przedsiębiorstw), b) środowiskowej (w szczególności w zakresie przekroczenia standardów jakości środowiska, obecności odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia, ludzi bądź stanu środowiska), c) przestrzenno-funkcjonalnej (w szczególności w zakresie niewystarczającego wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną, braku dostępu do podstawowych usług lub ich niskiej jakości, niedostosowania rozwiązań urbanistycznych do 9 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 10

11 zmieniających się funkcji obszaru, niskiego poziomu obsługi komunikacyjnej, deficytu lub niskiej jakości terenów publicznych), d) technicznej (w szczególności w zakresie degradacji stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym, oraz braku funkcjonowania rozwiązań technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie energooszczędności i ochrony środowiska). 3) Obszar zdegradowany obszar, na którym zidentyfikowano stan kryzysowy. Dotyczy to najczęściej obszarów miejskich, ale także wiejskich. Obszar zdegradowany może być podzielony na podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic pod warunkiem stwierdzenia sytuacji kryzysowej na każdym z podobszarów. 4) Obszar rewitalizacji - obszar obejmujący całość lub część obszaru zdegradowanego, cechującego się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk, o których mowa w pkt 2, na którym, z uwagi na istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego, zamierza się prowadzić rewitalizację. Obszar rewitalizacji może być podzielony na podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic, lecz nie może obejmować terenów większych niż 20% powierzchni gminy oraz zamieszkałych przez więcej niż 30% mieszkańców gminy. W skład obszaru rewitalizacji mogą wejść obszary występowania problemów przestrzennych, takich jak tereny poprzemysłowe (w tym poportowe i powydobywcze), powojskowe lub pokolejowe, wyłącznie w przypadku, gdy przewidziane dla nich działania są ściśle powiązane z celami rewitalizacji dla danego obszaru rewitalizacji. 5) Program rewitalizacji - inicjowany, opracowany i uchwalony przez radę gminy, na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594, z późn. zm.), wieloletni program działań w sferze społecznej oraz gospodarczej lub przestrzenno-funkcjonalnej lub technicznej lub środowiskowej, zmierzający do wyprowadzenia obszarów rewitalizacji ze stanu kryzysowego oraz stworzenia warunków do ich zrównoważonego rozwoju, stanowiący narzędzie planowania, koordynowania i integrowania różnorodnych aktywności w ramach rewitalizacji. 6) Projekt rewitalizacyjny - projekt w rozumieniu art. 2 pkt 18 ustawy, wynikający z programu rewitalizacji, tj. zaplanowany w programie rewitalizacji i ukierunkowany na osiągnięcie jego celów albo logicznie powiązany z treścią i celami programu rewitalizacji, zgłoszony do objęcia albo objęty współfinansowaniem UE z jednego z funduszy strukturalnych albo Funduszu Spójności w ramach programu operacyjnego. Wynikanie projektu rewitalizacyjnego z programu rewitalizacji oznacza zatem albo wskazanie (wymienienie) go wprost w programie rewitalizacji albo określenie go w ogólnym (zbiorczym) opisie innych, uzupełniających rodzajów działań rewitalizacyjnych. 10 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 11

12 Preferencje dla projektów rewitalizacyjnych w Krajowych Programach Operacyjnych 1) W zakresie rewitalizacji głównym zadaniem IZ KPO jest takie zaprojektowanie rozwiązań w systemie realizacji KPO, które będą wspierać i promować realizację projektów rewitalizacyjnych obejmujących różne sfery i przyczyniających się do kompleksowej i skoordynowanej rewitalizacji obszarów zdegradowanych. 2) Dla zapewnienia szerszego zaangażowania środków UE w działania rewitalizacyjne IZ KPO opracowuje system preferencji dla wsparcia projektów rewitalizacyjnych. 3) Preferencje dla wsparcia rewitalizacji są wprowadzane poprzez: a) Kryteria oceny projektów stosowane w konkursowym trybie wyboru projektów rewitalizacyjnych lub b) Konkursy dotyczące projektów realizowanych na obszarach (terytoriach) objętych programami rewitalizacji lub c) Profilowanie kryteriów dla projektów innych niż rewitalizacyjne wybieranych w trybie konkursowym lub pozakonkursowym. 4) Preferencje dla wsparcia projektów rewitalizacyjnych stosuje się w szczególności do projektów z priorytetów inwestycyjnych w poszczególnych programach operacyjnych, wskazanych w Tabeli. Tabela 1 Priorytety inwestycyjne bezpośrednio związane z rewitalizacja w ramach krajowych programów operacyjnych Program Operacyjny Priorytety Inwestycyjne Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój Program Operacyjny Polska Wschodnia 4iii Wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystywania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych, i w sektorze mieszkaniowym 4v Promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu 6c Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego 6e (iv) Podejmowanie przedsięwzięć mających na celu poprawę stanu jakości środowiska miejskiego, rewitalizację miast, rekultywację i dekontaminację terenów poprzemysłowych (w tym terenów powojskowych), zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza oraz propagowania działań służących zmniejszaniu hałasu 9a Inwestycje w infrastrukturę zdrowotną i społeczną, które przyczyniają się do rozwoju krajowego, regionalnego i lokalnego, zmniejszania nierówności w zakresie stanu zdrowia, promowanie włączenia społecznego poprzez lepszy dostęp do usług społecznych, kulturalnych i rekreacyjnych oraz przejścia z usług instytucjonalnych na usługi na poziomie społeczności lokalnych 8ii Trwała integracja na rynku pracy ludzi młodych, w szczególności tych, którzy nie pracują, nie kształcą się ani nie szkolą, w tym ludzi młodych zagrożonych wykluczeniem społecznym i ludzi młodych wywodzących się ze środowisk marginalizowanych, także poprzez wdrażanie gwarancji dla młodzieży 4e Promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej 11 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 12

13 multimodalnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu Program Operacyjny 2a Poszerzanie zakresu dostępności łączy szerokopasmowych oraz Polska Cyfrowa wprowadzanie szybkich sieci internetowych oraz wspieranie wprowadzania nowych technologii i sieci dla gospodarki cyfrowej 2c Wzmocnienie zastosowań TIK dla e-administracji, e-uczenia się, e-włączenia społecznego, e-kultury i e-zdrowia Źródło: Wytyczne w zakresie rewitalizacji 5) W ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna na lata możliwe będzie wsparcie procesu przygotowania i wdrażania rewitalizacji w regionalnych i krajowych programach operacyjnych. Wsparcie procesu przygotowania i wdrażania rewitalizacji może mieć następujący charakter: a) wsparcia procesu programowania rewitalizacji poprzez wsparcie procesu przygotowania programów rewitalizacji jako podstawy prowadzenia rewitalizacji, w tym identyfikacji projektów rewitalizacyjnych, które po spełnieniu warunków nałożonych przez programy operacyjne mogą starać się o dofinasowanie lub preferencje w dofinasowaniu środkami UE; b) wsparcia procesu przygotowywania do realizacji niektórych projektów rewitalizacyjnych ze względu na ich znaczenie lub charakter. 6) Warunki wsparcia procesu przygotowania i wdrażania rewitalizacji z Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna na lata określa ten program oraz inne dokumenty ustanawiające warunki wdrażania tego programu. Załącznik do Wytycznych MIiR: 1. Kompleksowość programu rewitalizacji 1) Program rewitalizacji ujmuje działania w sposób kompleksowy (z uwzględnieniem projektów rewitalizacyjnych współfinansowanych ze środków EFRR, EFS, FS oraz innych publicznych lub prywatnych) tak, aby nie pomijać aspektu społecznego oraz gospodarczego lub przestrzennofunkcjonalnego lub technicznego lub środowiskowego związanego zarówno z danym obszarem, jak i jego otoczeniem. W trakcie opracowywania i wdrażania programu rewitalizacji nie dopuszcza się możliwości planowania i realizacji tylko wybiórczych inwestycji, nastawionych jedynie na szybki efekt poprawy estetyki przestrzeni, skupionych tylko na działaniach remontowych czy modernizacyjnych, które nie skutkują zmianami strukturalnymi na obszarze rewitalizacji. 2) Program rewitalizacji złożony z wielu różnorodnych projektów jest konstrukcją warunkującą osiągnięcie kompleksowości interwencji. Oczekuje się wzajemnego powiązania oraz synergii projektów rewitalizacyjnych. Nie oznacza to w każdym przypadku obowiązku jednoczesnej realizacji projektów, lecz synchronizację efektów ich oddziaływania na sytuację kryzysową. 2. Koncentracja programu rewitalizacji 1) Koncentracja interwencji i potrzeba hierarchizacji potrzeb powodują, że programy rewitalizacji dotyczą terenów o istotnym znaczeniu dla rozwoju gminy, obejmujących całość lub część 12 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 13

14 zdiagnozowanego obszaru zdegradowanego i dotkniętych szczególną koncentracją problemów i negatywnych zjawisk kryzysowych. Działania rewitalizacyjne z definicji skierowane są na określony i zidentyfikowany dzięki diagnozie obszar rewitalizacji, przy założeniu zastosowania adekwatnych narzędzi oraz możliwości finansowania rewitalizacji. 2) Co do zasady projekty rewitalizacyjne realizowane są na obszarach rewitalizacji. Do objęcia wsparciem można jednak dopuszczać także projekty rewitalizacyjne zlokalizowane poza tym obszarem, jeśli służą one realizacji celów wynikających z programu rewitalizacji. Zwłaszcza dotyczy to inicjatyw społecznych nakierowanych np. na aktywizację zawodową mieszkańców obszarów rewitalizacji, gdzie rozwiązania dedykowane ludności z obszaru rewitalizacji mogą być podejmowane poza obszarem rewitalizacji. Takie przypadki wymagają szerszego uzasadnienia i wskazania siły tych powiązań i efektywności oddziaływania danego projektu rewitalizacyjnego. 3. Komplementarność projektów rewitalizacyjnych/przedsięwzięć rewitalizacyjnych Wymogiem koniecznym dla wspierania projektów rewitalizacyjnych (a także szerzej: przedsięwzięć) jest zapewnienie ich komplementarności w różnych wymiarach. W szczególności dotyczy to komplementarności: przestrzennej, problemowej, proceduralno-instytucjonalnej, międzyokresowej oraz źródeł finansowania. 3.1 Komplementarność przestrzenna 1) Komplementarność przestrzenna oznacza konieczność wzięcia pod uwagę podczas tworzenia i realizacji programu rewitalizacji wzajemnych powiązań pomiędzy projektami/przedsięwzięciami rewitalizacyjnymi zarówno realizowanych na obszarze rewitalizacji, jak i znajdujących się poza nim, ale oddziałujących na obszar rewitalizacji. 2) Zapewnienie komplementarności przestrzennej projektów/przedsięwzięć rewitalizacyjnych ma służyć temu, by program rewitalizacji efektywnie oddziaływał na cały dotknięty kryzysem obszar (a nie punktowo, w pojedynczych miejscach), poszczególne projekty rewitalizacyjne wzajemnie się dopełniały przestrzennie oraz by zachodził między nimi efekt synergii. 3) Celem zapewnienia komplementarności przestrzennej interwencji jest także to, by prowadzone działania nie skutkowały przenoszeniem problemów na inne obszary lub nie prowadziły do niepożądanych efektów społecznych takich jak segregacja społeczna i wykluczenie. 4) Komplementarność przestrzenna skutkuje ciągłą analizą następstw decyzji przestrzennych w skali całej gminy i jej otoczenia (np. przeznaczanie nowych terenów pod zabudowę) dla skuteczności programu rewitalizacji. 3.2 Komplementarność problemowa 5) Komplementarność problemowa oznacza konieczność realizacji projektów rewitalizacyjnych/przedsięwzięć, które będą się wzajemnie dopełniały tematycznie, sprawiając, że program rewitalizacji będzie oddziaływał na obszar rewitalizacji we wszystkich niezbędnych aspektach (społecznym, gospodarczym, przestrzennofunkcjonalnym, technicznym, środowiskowym). 13 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 14

15 6) Zapewnienie komplementarności problemowej ma przeciwdziałać fragmentacji działań (np. tzw. rewitalizacji technicznej, rewitalizacji społecznej określeń błędnie stosowanych, ponieważ rewitalizacja jest zawsze kompleksowa) koncentrując uwagę na całościowym spojrzeniu na przyczyny kryzysu danego obszaru. 7) W komplementarności problemowej konieczne jest określenie pożądanego stanu, do jakiego mają doprowadzić dany obszar projekty/przedsięwzięcia rewitalizacyjne, oraz jego parametryzacja. Tak postawione zadanie ułatwi później wybór odpowiednich mierników/wskaźników osiągania celów programu rewitalizacji. 8) Skuteczna komplementarność problemowa oznacza konieczność powiązania działań rewitalizacyjnych ze strategicznymi decyzjami gminy na innych polach, co skutkuje lepszą koordynacją tematyczną i organizacyjną działań administracji. 9) Dla uzyskania lepszych efektów komplementarności problemowej przydatna jest pogłębiona i usystematyzowana analiza zjawisk kryzysu na obszarze województwa przygotowana przez samorząd województwa. Analiza ta powinna obejmować m.in. sytuację społeczną, gospodarczą i przestrzenną oraz obserwowane zjawiska i trendy demograficzne. 3.3 Komplementarność proceduralno-instytucjonalna 10) Komplementarność proceduralno-instytucjonalna oznacza konieczność takiego zaprojektowania systemu zarządzania programem rewitalizacji, który pozwoli na efektywne współdziałanie na jego rzecz różnych instytucji oraz wzajemne uzupełnianie się i spójność procedur. W tym celu niezbędne jest osadzenie systemu zarządzania programem rewitalizacji w przyjętym przez daną gminę systemie zarządzania w ogóle. 11) W tworzeniu wymogów proceduralnych IZ RPO skupia uwagę na określeniu adekwatnych dla potrzeb i oczekiwanych standardów w zarządzaniu i wdrażaniu programów rewitalizacji. 3.4 Komplementarność międzyokresowa 12) W celu zapewnienia komplementarności międzyokresowej IZ RPO opracowuje analizę i krytyczną ocenę oraz formułuje wnioski na temat dotychczasowego (w kontekście zaangażowania środków wspólnotowych, szczególnie w ramach polityki spójności ) sposobu wspierania procesów rewitalizacji, jego skuteczności, osiągnięć i problemów wdrażania projektów i programów rewitalizacji w województwie. Na tej podstawie dokonywane jest zaplanowanie sposobu wspierania procesów rewitalizacji w ramach polityki spójności ) W oparciu o dokonaną analizę możliwe jest uzupełnianie przedsięwzięć już zrealizowanych w ramach polityki spójności (np. o charakterze infrastrukturalnym) projektami komplementarnymi (np. o charakterze społecznym), realizowanymi w ramach polityki spójności Zachowanie ciągłości programowej (polegającej na kontynuacji lub rozwijaniu wsparcia z polityki spójności ) ma w procesach rewitalizacji kluczowe znaczenie. Zmiany wprowadzane w programach rewitalizacji odpowiadają na te potrzeby zmian, które wynikają głównie z ich ewaluacji, opartej na systematycznym monitoringu. 14 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 15

16 14) IZ RPO w projektowaniu wparcia dla rewitalizacji wykorzystuje doświadczenia z poprzednich perspektyw, w tym wnioski z ewaluacji. 3.5 Komplementarność źródeł finansowania 15) Komplementarność źródeł finansowania, w kontekście polityki spójności , oznacza, że projekty/przedsięwzięcia rewitalizacyjne, wynikające z programu rewitalizacji opierają się na konieczności umiejętnego uzupełniania i łączenia wsparcia ze środków EFRR, EFS i FS z wykluczeniem ryzyka podwójnego dofinansowania. 16) Silna koordynacja i synergia projektów rewitalizacyjnych finansowanych szczególnie w ramach EFS i EFRR jest konieczna dla uzyskania korzystnych efektów dla obszarów rewitalizacji. 17) Koordynacja środków programów operacyjnych ze środkami polityk i instrumentów krajowych jest konieczna dla realizacji zasady dodatkowości środków UE. 18) Komplementarność finansowa oznacza także zdolność łączenia prywatnych i publicznych źródeł finasowania, przy założeniu, że stymulowanie endogenicznych zdolności inwestycyjnych ma kluczowe znaczenie dla dynamiki pożądanych zmian. 4. Realizacja zasady partnerstwa i partycypacja 1) Program rewitalizacji jest wypracowywany przez samorząd gminny i poddawany dyskusji w oparciu o diagnozę lokalnych problemów: społecznych, gospodarczych, przestrzenno-funkcjonalnych, technicznych i środowiskowych. Prace nad przygotowaniem programu, bądź jego aktualizacją, jak również wdrażanie (realizacja) programu oparte są na współpracy ze wszystkimi grupami interesariuszy, w tym szczególnie ze społecznością obszarów rewitalizacji, innymi ich użytkownikami, przedsiębiorcami i organizacjami pozarządowymi. 2) W programie rewitalizacji znajduje się opis procesu jego przygotowania dokumentujący udział w nim różnych grup interesariuszy w taki sposób, by możliwe było zweryfikowanie i ocena stopnia osiągniętego uspołecznienia, jak również określenie, w jaki sposób wybrana forma zarządzania programem rewitalizacji realizuje zasadę udziału w niej interesariuszy. 3) Partycypacja społeczna jest wpisana w proces rewitalizacji jako fundament działań na każdym etapie tego procesu (diagnozowanie, programowanie, wdrażanie, monitorowanie). Skonsolidowanie wysiłków różnych podmiotów na rzecz obszaru rewitalizacji jest ważnym warunkiem sukcesu. 4) Partycypacja ukierunkowana jest na możliwie dojrzałe jej formy, a więc nieograniczające się jedynie do informacji czy konsultacji działań władz lokalnych, ale dążące do zaawansowanych metod partycypacji, takich jak współdecydowanie czy kontrola obywatelska. 5. Minimalna zawartość (elementy) programu rewitalizacji 1) Program rewitalizacji zawiera co najmniej: a) opis powiązań programu z dokumentami strategicznymi i planistycznymi gminy; b) diagnozę czynników i zjawisk kryzysowych oraz skalę i charakter potrzeb rewitalizacyjnych; 15 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 16

17 c) zasięgi przestrzenne obszaru/obszarów rewitalizacji, tj. określenie, w oparciu o inne dokumenty strategiczne gminy lub diagnozę i identyfikację potrzeb rewitalizacyjnych, terytorium/terytoriów najbardziej wymagających wsparcia; d) wizję stanu obszaru po przeprowadzeniu rewitalizacji (planowany efekt rewitalizacji); e) cele rewitalizacji oraz odpowiadające zidentyfikowanym potrzebom rewitalizacyjnym kierunki działań mających na celu eliminację lub ograniczenie negatywnych zjawisk; f) listę planowanych, podstawowych projektów i przedsięwzięć rewitalizacyjnych wraz z ich opisami zawierającymi, w odniesieniu do każdego projektu/przedsięwzięcia rewitalizacyjnego, co najmniej: nazwę i wskazanie podmiotów go realizujących, zakres realizowanych zadań, lokalizację (miejsce przeprowadzenia danego projektu), szacowaną wartość, prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji; g) charakterystykę pozostałych rodzajów przedsięwzięć rewitalizacyjnych realizujących kierunki działań, mających na celu eliminację lub ograniczenie negatywnych zjawisk powodujących sytuację kryzysową; h)mechanizmy zapewnienia komplementarności między poszczególnymi projektami / przedsięwzięciami rewitalizacyjnymi oraz pomiędzy działaniami różnych podmiotów i funduszy na obszarze objętym programem rewitalizacji; i) indykatywne ramy finansowe w odniesieniu do przedsięwzięć, o których mowa w lit. f oraz g, z indykatywnymi wielkościami środków finansowych z różnych źródeł (także spoza funduszy polityki spójności na lata publiczne i prywatne środki krajowe w celu realizacji zasady dodatkowości środków UE); j) mechanizmy włączenia mieszkańców, przedsiębiorców i innych podmiotów i grup aktywnych na terenie gminy w proces rewitalizacji; k) system realizacji (wdrażania) programu rewitalizacji; l) system monitoringu i oceny skuteczności działań i system wprowadzania modyfikacji w reakcji na zmiany w otoczeniu programu. 2) Diagnoza zawarta w programie rewitalizacji obejmuje analizę wszystkich sfer, a w szczególności pogłębioną analizę kwestii społecznych dla określenia potrzeb podjęcia wyprzedzających działań o charakterze społecznym, co pozwoli na przygotowanie działań rewitalizacyjnych o bardziej złożonym, kompleksowym charakterze i oddziaływaniu. Takie działania mają na celu podniesienie skuteczności i trwałości projektów rewitalizacyjnych oraz gotowości i świadomości mieszkańców co do możliwości partycypacyjnego współdecydowania o obszarze objętym programem rewitalizacji. 3) Zasięgi przestrzenne obszaru lub obszarów rewitalizacji dokonywane są przy założeniu, że dany program rewitalizacji może obejmować więcej niż jedno terytorium wymagające wsparcia. Zasięg każdego z tych obszarów wyznaczany jest przy założeniu, że jest to terytorium ograniczone przestrzennie, tj. obejmujące tereny o szczególnej koncentracji negatywnych zjawisk istotne dla rozwoju danej gminy. Ustalenia zasięgu przestrzennego obszaru lub obszarów rewitalizacji dokonuje samorząd gminny, w oparciu o rozstrzygnięcia wynikające z innych dokumentów strategicznych lub planistycznych gminy lub w oparciu o indywidualne kryteria i przy 16 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 17

18 uwzględnieniu kryteriów wskazanych przez IZ RPO, jeśli IZ RPO takie określi. Program rewitalizacji łącznie nie obejmuje więcej niż 20% powierzchni gminy i dotyczy liczby ludności nie większej niż 30% jej mieszkańców. 4) Opis planowanych działań rewitalizacyjnych, które będą realizowane w ramach danego programu rewitalizacji powinien zawierać przede wszystkim: a) identyfikację podstawowych przedsięwzięć rewitalizacyjnych, tj. takich, bez których realizacja celów programu rewitalizacji nie będzie możliwa i obszar rewitalizacji nie będzie w stanie wyjść z kryzysowej sytuacji, b) charakterystykę (zbiorczy opis) innych, uzupełniających rodzajów przedsięwzięć rewitalizacyjnych, tj. takich, które ze względu na mniejszą skalę oddziaływania trudno zidentyfikować indywidualnie, a są oczekiwane ze względu na realizację celów programu rewitalizacji. W opisie przedsięwzięć uzupełniających należy wskazać obszary tematyczne, zagadnienia istotne z punktu widzenia potrzeb obszaru rewitalizacji. Zarówno przedsięwzięcia główne (podstawowe), jak i uzupełniające (pozostałe), są przedsięwzięciami zaplanowanymi/wynikającymi z programu rewitalizacji Ustawa o Rewitalizacji (9 października 2015r) Ustawa o rewitalizacji z dnia 9 października 2015 r. stworzyła ramy prawne dla rewitalizacji w Polsce a zawarte w niej regulacje mają zachęcać coraz więcej samorządów do prowadzenia tego procesu. Jej zapisy uporządkowały pojmowanie rewitalizacji. Powinna być ona dobrze zaplanowana i uwzględniać sferę społeczną, gospodarczą i przestrzenną. Rewitalizacja nie jest jedynie remontem, modernizacją czy odbudową, ale kompleksowym, wielowymiarowym procesem, którego głównym celem jest trwałe podniesienie jakości życia na obszarze zdegradowanym. Musi więc zawierać dopasowane do danego miejsca działania aktywizacyjne, edukacyjne, kulturalne, integrujące lokalną społeczność. Jednym z istotniejszych elementów ustawy jest uregulowanie kwestii dotyczących gminnych programów rewitalizacji (GPR). Będą one podstawowym narzędziem prowadzenia rewitalizacji, zapewniającym jej kompleksowość oraz działania w ścisłej współpracy ze społecznością lokalną (a także realizowanych przez nią samą). Jego podstawą powinno być wyznaczenie obszarów wymagających działań oraz przedstawienie całościowej strategii ich prowadzenia. Innym rozwiązaniem wzmacniającym uczestnictwo mieszkańców w procesach rewitalizacji jest przewidziana w ustawie instytucja Komitetu Rewitalizacji, czyli forum opiniującego i doradczego, w skład którego wejdą przedstawiciele gminy i lokalnej społeczności. Komitet będzie współpracował z samorządem w czasie przygotowania i realizacji procesu rewitalizacji. Założenia ustawy przewidują także dwa specjalne rozwiązania ułatwiające prowadzenie rewitalizacji w gminie. Nie będą one obowiązkowe będą mogły być stosowane w zależności od potrzeb i charakterystyki zaplanowanych działań. Są nimi: utworzenie na obszarach rewitalizowanych Specjalnej Strefy Rewitalizacji (SSR). Status SSR umożliwi korzystanie ze szczególnych udogodnień (np. możliwość przyznania dotacji na remonty budynków), a także uprości procedury administracyjne związane z realizacją GPR; 17 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 18

19 uchwalenie miejscowego planu rewitalizacji (szczególna forma miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego), który będzie podstawą realizacji przekształceń urbanistycznych oraz prac inwestycyjno-budowlanych ujętych w GPR. Regulacje cechujące tę specjalną postać planu miejscowego to np. możliwość zawarcia w planie miejscowym koncepcji urbanistycznych czy przypisania do nieruchomości szczegółowych warunków realizacji inwestycji przewidzianych w Planie. W związku z wątpliwościami dotyczącymi interpretacji przepisów ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji, w zakresie możliwości uchwalenia programu rewitalizacji poza jej reżimem po dniu jej wejścia w życie, następujące jest stanowisko Ministra Rozwoju: Przepis art.52 ustawy stanowi regulacje przejściową, ustanawiającą dopuszczalny zakres działania gminy w sprawach z zakresu rewitalizacji poza reżimem ustawowym. Ustawa o rewitalizacji weszła bowiem w życie w momencie, w którym wiele gmin od lat prowadziło działania wpisujące się w definicję rewitalizacji, oparte o uchwały, które przyjmowano na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 6 ustawy o samorządzie gminnym, jako programy gospodarcze. Celem ustawy było utrzymanie możliwości podejmowania przez gminy działań poza reżimem ustawy o rewitalizacji w przypadku, gdy gmina chcąc realizować zespół działań, które można uznać za działania rewitalizacyjne, jednocześnie nie chce korzystać z udogodnień ustawowych, wchodząc w jej reżim. Z uwagi na to w art. 52 ust.1 ustawy zawarto generalne uprawnienie gmin do realizacji w okresie do końca 2023 r. przedsięwzięć wynikających z programu rewitalizacji innego niż gminny program rewitalizacji, o którym mowa w art. 15 ustawy. Przepis ten, ustanawiając dopuszczalny okres realizacji przedsięwzięć, nie wskazuje jednocześnie, że mają one wynikać z programu rewitalizacji uchwalonego do dnia wejścia w życie ustawy. Zatem interpretacja przepisów art.. 52 ust. 1 i 2 ustawy o rewitalizacji prowadzi do jednoznacznego stwierdzenia, że gmina jest uprawniona do uchwalenia po 18 listopada 2015 r. programu rewitalizacji na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 6 ustawy o samorządzie gminnym, jednak nie jest uprawniona do przekształcenia takiego programu w gminny program rewitalizacji na podstawie art. 52 ust. 2-4 ustawy o rewitalizacji Wybór metody realizacji Programu Rewitalizacji Do końca 2023r. obowiązuje okres przejściowy, w którym możliwe jest prowadzenie przedsięwzięć rewitalizacyjnych poprzez następujące typy programów rewitalizacyjnych sporządzanych w oparciu o: 18 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 19

20 Ustawę o rewitalizacji i Wytyczne Gminny program rewitalizacji Wytyczne Program rewitalizacji (lokalny, miejski, itp.) Tylko ustawę o samorządzie gminnym Program rewitalizacji Od przyjętego typu programu uzależnione jest korzystanie ze środków unijnych i krajowych (spełnienie wymogów Wytycznych) oraz narzędzi ustawowych (spełnienie dodatkowych wymogów ustawy o rewitalizacji). Ustawa o rewitalizacji i Wytyczne Budżet miasta i środki prywatne + Pełne możliwości korzystania z funduszy unijnych i środków krajowych + Narzędzia ustawowe Wytyczne Budżet miasta i środki prywatne + Pełne możliwości korzystania z funduszy unijnych i środków krajowych dedykowanych rewitalizacji Tylko ustawa o samorządzie gminnym Tylko budżet miasta i środki prywatne Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku realizowany będzie zgodnie z Wytycznymi w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata z dnia 2 sierpnia 2016 r. Uchwała w sprawie zatwierdzenia i przyjęcia do wdrożenia Programu Rewitalizacji Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku jest podstawowym narzędziem do prowadzenia rewitalizacji na obszarach zdegradowanych i stanowi kompleksową strategię przeprowadzenia na tych obszarach działań rewitalizacyjnych. Dokument ten uchwalany jest przez Radę Miejską w Sulęcinie, która zatwierdza i przyjmuje do wdrożenia Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Strategiczna Ocena Oddziaływania na Środowisko Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko Gminnego Programu Rewitalizacji Zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko 19 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 20

21 (Dz. U. Nr 199, poz ze zm.) projekt niniejszego dokumentu został przedłożony do zaopiniowania Regionalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska oraz Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w celu ustalenia konieczności przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. 3. Opis powiązań programu rewitalizacji z dokumentami strategicznymi i planistycznymi gminy Program Rewitalizacji to nie jedyny dokument dotyczący planowania przyszłych działań na obszarze gminy. Istnieje wiele innych dokumentów, które dotyczą rozwoju danego terenu, określających jednocześnie sposoby na osiągnięcie zamierzonych celów. Program Rewitalizacji jest zgodny z innymi dokumentami strategicznymi o zasięgu krajowym, wojewódzkim i lokalnym. Ta komplementarność wpływa znacząco na podniesienie efektywności podejmowanych działań w ramach procesu rewitalizacji, podnosi ogólną wartość i prawdopodobieństwo realizacji niniejszego dokumentu. DOKUMENTY O CHARAKTERZE KRAJOWYM EUROPA STRATEGIA NA RZECZ INTELIGENTNEGO I ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU SPRZYJAJĄCEMU WŁĄCZENIU SPOŁECZNEMU Strategia Europa 2020 jest zarówno kontynuacją śmiałej wizji rozwoju nakreślonej przez Strategię Lizbońską, jak i próbą odpowiedzi na słabości europejskiej gospodarki, które ze wzmożoną siłą ujawniły się podczas ostatniego kryzysu, który przyniósł największe od co najmniej 80 lat załamanie gospodarcze oraz uwidocznił poważne słabości strukturalne gospodarek europejskich. Do oceny postępów w realizacji strategii Europa 2020 określono pięć wymiernych celów rozwojowych do osiągnięcia w roku 2020 na poziomie unijnym: 1. osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia na poziomie 75% wśród osób w wieku lata, 2. zwiększenie nakładów na działalność badawczo - rozwojową, w sektorze publicznym i prywatnym do poziomu 3% PKB, 3. poprawę efektywności energetycznej, ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 20%, zwiększenie do 20% udziału energii odnawialnej w ogólnym zużyciu energii oraz zwiększenie efektywności energetycznej o 20%, 4. podniesienie poziomu wykształcenia, zredukowanie odsetka osób przedwcześnie kończących naukę do 10%, zwiększenie do 40% odsetka osób w wieku lat posiadających wyższe wykształcenie, 5. zmniejszenie liczby osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym przynajmniej o 20 mln. Działania ujęte w niniejszym programie prowadzą do poprawy jakości życia mieszkańców obszaru rewitalizowanego (Cel główny: Poprawa jakości życia mieszkańców obszarów zdegradowanych w Gminie Sulęcin oraz kompleksowe przeciwdziałanie marginalizacji 20 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 21

22 zdegradowanych społecznie, infrastrukturalnie, gospodarczo, przestrzennie i środowiskowo obszarów gminy), dlatego też należy uznać, iż: 1. cel programu pokrywa się, jest zbieżny i realizuje cel określony w dokumencie Cel nr 5 zmniejszenie liczby osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym przynajmniej o 20 mln. 2. program jest odpowiedzią na problemy i potrzeby zidentyfikowane w dokumencie planistycznym Europa 2020 tj. Promowanie włączenia społecznego i zwalczanie ubóstwa. STRATEGIA ROZWOJU KRAJU "AKTYWNE SPOŁECZEŃSTWO, KONKURENCYJNA GOSPODARKA, SPRAWNE PAŃSTWO" Dokument ten jest główną strategią rozwojową wskazującą strategiczne zadania państwa, których podjęcie w najbliższych latach jest niezbędne w celu wzmocnienia procesów rozwojowych. Głównym celem Strategii Rozwoju Kraju jest wzmocnienie i wykorzystanie gospodarczych, społecznych i instytucjonalnych potencjałów zapewniających szybszy i zrównoważony rozwój kraju i poprawę jakości życia ludności. Cele główne i obszary strategiczne: Obszar strategiczny I. Sprawne i efektywne państwo Cel I.1 Przejście od administrowania do zarządzania rozwojem (uporządkowanie kompetencji umożliwiających realizację działań rozwojowych, zwiększenie efektywności instytucji publicznych, wprowadzenie jednolitych zasad e - administracji, poprawa jakości prawa, zapewnienie ładu przestrzennego); Cel I.2 Zapewnienie środków na działania rozwojowe (modernizacja struktury wydatków publicznych, poprawa efektywności środków publicznych, zwiększenie wykorzystania środków pozabudżetowych); Cel I.3 Wzmocnienie warunków sprzyjających realizacji indywidualnych potrzeb i aktywności obywatela (poprawa skuteczności wymiaru sprawiedliwości, rozwój kapitału społecznego, zwiększenie bezpieczeństwa obywatela, utrwalenie bezpieczeństwa narodowego). Obszar strategiczny II. Konkurencyjna gospodarka Cel II.1 Wzmocnienie stabilności makroekonomicznej (uzdrowienie finansów publicznych, zwiększenie stopy oszczędności i inwestycji, integracja ze strefą euro, rozwój eksportu towarów i usług); Cel II.2 Wzrost wydajności gospodarki (zwiększenie produktywności gospodarki, wzrost udziału przemysłów i usług średnio i wysoko zaawansowanych technologicznie, zwiększenie konkurencyjności i modernizacja sektora rolno - spożywczego, poprawa warunków ramowych dla prowadzenia działalności gospodarczej); Cel II. 3 Zwiększenie innowacyjności gospodarki (wzrost popytu na wyniki badań naukowych, podwyższenie stopnia komercjalizacji badań, zapewnienie kadr dla B+R, zwiększenie wykorzystania rozwiązań innowacyjnych); 21 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 22

23 Cel II.4 Rozwój kapitału ludzkiego (zwiększenie aktywności zawodowej, poprawa jakości kapitału ludzkiego, zwiększanie mobilności zawodowej i przestrzennej); Cel II.5 Zwiększenie wykorzystania technologii cyfrowych (zapewnienie powszechnego dostępu do Internetu, upowszechnienie wykorzystania technologii cyfrowych, zapewnienie odpowiedniej jakości treści i usług cyfrowych); Cel II.6 Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko (racjonalne gospodarowanie zasobami, poprawa efektywności energetycznej, zwiększenie dywersyfikacji dostaw paliw i energii, poprawa stanu środowiska, adaptacja do zmian klimatu); Cel II.7 Zwiększenie efektywności transportu (zwiększenie efektywności zarządzania w sektorze transportowym, modernizacja i rozbudowa połączeń transportowych, udrożnienie obszarów miejskich). Obszar strategiczny III. Spójność społeczna i terytorialna Cel III.1 Integracja społeczna (zwiększanie aktywności osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym, zmniejszenie ubóstwa w grupach najbardziej nim zagrożonych); Cel III.2 Zapewnienie dostępu i określonych standardów usług publicznych (podnoszenie jakości i dostępności usług publicznych, zwiększenie efektywności systemu świadczenia usług publicznych); Cel III.3 Wzmocnienie mechanizmów terytorialnego równoważenia rozwoju oraz integracja przestrzenna dla rozwijania i pełnego wykorzystania potencjałów regionalnych (tworzenie warunków instytucjonalnych, prawnych i finansowych dla realizacji działań rozwojowych w regionach, wzmacnianie ośrodków wojewódzkich, tworzenie warunków do rozwoju ośrodków regionalnych, subregionalnych i lokalnych oraz wzmacniania potencjału obszarów wiejskich, zwiększenie spójności terytorialnej). Rysunek 1 Obszary strategiczne i cele Strategii Rozwoju Kraju 2020 Źródło: opracowanie własne 22 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 23

24 Działania zaplanowane w procesie rewitalizacji wyznaczonych obszarów Gminy Sulęcin wpisują się w cele Strategii Rozwoju Kraju Przeprowadzona rewitalizacja przyczyni się m.in. do: wzmocnienia warunków sprzyjających realizacji indywidualnych potrzeb i aktywności obywateli (Cel I.3), rozwoju kapitału ludzkiego (Cel II.4) oraz integracji społecznej (Cel III.1). KRAJOWA STRATEGIA ROZWOJU REGIONALNEGO Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego określa cele i priorytety rozwoju Polski w terytorialnym wymiarze. Wyznacza zasady i instrumenty polityki regionalnej, nową rolę regionów w ramach polityki regionalnej i mechanizm koordynacji działań podejmowanych przez poszczególne resorty. Celem strategicznym Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego jest efektywne wykorzystywanie specyficznych, regionalnych oraz terytorialnych potencjałów rozwojowych dla osiągania celów rozwoju kraju - wzrostu, zatrudnienia i spójności w horyzoncie długookresowym. Rozwinięciem celu strategicznego są trzy cele szczegółowe: Cel I. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów: 1.1. Wzmacnianie funkcji metropolitarnych ośrodków wojewódzkich i integracja ich obszarów funkcjonalnych; 1.2. Tworzenie warunków do rozprzestrzeniania procesów rozwojowych i zwiększania ich absorpcji poza miastami wojewódzkimi; 1.3. Budowa podstaw konkurencyjności województw - działania tematyczne. Cel II. Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie procesom marginalizacji na obszarach problemowych: 2.1. Wzmacnianie spójności w układzie krajowym; 2.2. Wspieranie obszarów wiejskich o najniższym poziomie dostępu mieszkańców do dóbr i usług warunkujących możliwości rozwojowe; 2.3. Restrukturyzacji i rewitalizacja miast i innych obszarów tracących dotychczasowe funkcje społeczno gospodarcze; 2.4. Przezwyciężanie niedogodności związanych z położeniem obszarów przygranicznych, szczególnie wzdłuż wewnętrznych granic UE; 2.5. Zwiększanie dostępności transportowej do ośrodków wojewódzkich na obszarach o najniższej dostępności. Cel III. Tworzenie warunków dla skutecznej, efektywnej i partnerskiej realizacji działań rozwojowych ukierunkowanych terytorialnie Wzmocnienie strategicznego wymiaru polityki regionalnej; 3.2. Poprawa jakości zarządzania politykami publicznymi, w tym ich właściwe ukierunkowanie terytorialne; 3.3. Przebudowa i wzmocnienie koordynacji w systemie wieloszczeblowego zarządzania; 3.4. Wspomaganie budowy kapitału społecznego dla rozwoju regionalnego w oparciu o sieci współpracy między różnymi aktorami polityki regionalnej. 23 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 24

25 Rysunek 2 Cel strategiczne i cele szczegółowe Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego Źródło: opracowanie własne Zaplanowany proces rewitalizacji wyznaczonych obszarów Gminy Sulęcin wpisuje się przede wszystkim w cel szczegółowy II. 3 dotyczący rewitalizacji i rewitalizacji miast i innych obszarów tracących dotychczasowe funkcje społeczno - gospodarcze. Zgodnie ze Strategią Rozwoju Regionalnego w procesie planowania i realizacji działań rewitalizacyjnych należy wziąć pod uwagę przede wszystkim działania nakierowane na: wsparcie kapitału ludzkiego, modernizację struktury gospodarczej, wsparcie w nadrabianiu zaległości w obrębie infrastruktury technicznej, modernizację i rozwój obiektów użyteczności publicznej oraz wsparcie kompleksowych programów rewitalizacyjnych. KONCEPCJA PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA KRAJU 2030 Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (KPZK 2030) jest najważniejszym krajowym dokumentem strategicznym dotyczącym zagospodarowania przestrzennego kraju. Dokument został opracowany zgodnie z zapisami ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 27 marca 2003 roku. W dokumencie przedstawiono wizję zagospodarowania przestrzennego kraju w perspektywie najbliższych dwudziestu lat, określono cele i kierunki polityki zagospodarowania kraju służące jej urzeczywistnieniu oraz wskazano zasady i mechanizmy koordynacji, wdrażania publicznych polityk rozwojowych mających istotny wpływ terytorialny. Tym samym KPZK 2030 ma wiele cech strategii ogólnorozwojowej, łącząc elementy zagospodarowania przestrzennego z czynnikami rozwoju społeczno-gospodarczego. Cele główne i szczegółowe Polityki Przestrzennego Zagospodarowania Kraju: Cel 1. Podwyższenie konkurencyjności głównych ośrodków miejskich Polski w przestrzeni europejskiej poprzez ich integrację funkcjonalną przy zachowaniu policentrycznej struktury systemu osadniczego sprzyjającej spójności 1.1 Wspieranie rozwoju funkcji metropolitalnych największych polskich miast; 1.2 Intensyfikacja powiązań funkcjonalnych pomiędzy głównymi węzłami sieci osadniczej w układzie krajowym i międzynarodowym; 1.3 Integracja obszarów funkcjonalnych głównych ośrodków miejskich. 24 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 25

26 Cel 2: Poprawa spójności wewnętrznej i terytorialnej, równoważenie rozwoju kraju poprzez promowanie integracji funkcjonalnej, tworzenie warunków dla rozprzestrzeniania się czynników rozwoju, wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich oraz wykorzystanie potencjału wewnętrznego wszystkich 2.1 Wspomaganie spójności w układzie krajowym; 2.2 Regionalna integracja funkcjonalna, wspomaganie rozprzestrzeniania się procesów rozwojowych na obszary poza głównymi miastami oraz budowanie potencjału dla specjalizacji terytorialnej; 2.3 Wspomaganie spójności w specyficznych obszarach problemowych. Cel 3. Poprawa dostępności terytorialnej kraju w różnych skalach przestrzennych poprzez rozwijanie infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej 1.1 Poprawa dostępności polskich miast i regionów; 1.2 Zmniejszenie zewnętrznych kosztów transportu; 1.3 Zarządzanie strategiczne i etapowanie inwestycji; Cel 4: Kształtowanie struktur przestrzennych wspierających osiągnięcie i utrzymanie wysokiej jakości środowiska przyrodniczego i walorów krajobrazowych Polski 4.1 Integracja działań w zakresie funkcjonowania spójnej sieci ekologicznej kraju jako podstawa ochrony najcenniejszych zasobów przyrodniczych i krajobrazowych; 4.2 Przeciwdziałanie fragmentacji przestrzeni przyrodniczej; 4.3 Wprowadzenie gospodarowania krajobrazem zgodnie z zapisami Europejskiej Konwencji Krajobrazowej; 4.4 Racjonalizacja gospodarowania ograniczonymi zasobami wód powierzchniowych i podziemnych kraju, w tym zapobieganie występowaniu deficytu wody na potrzeby ludności i rozwoju gospodarczego; 4.5 Osiągnięcie i utrzymanie dobrego stanu i potencjału wód i związanych z nimi ekosystemów; 4.6 Zmniejszenie obciążenia środowiska powodowanego emisjami zanieczyszczeń do wód, atmosfery i gleby; 4.5 Zabezpieczenie cennych gospodarczo złóż kopalin i zwiększenie wykorzystania surowców wtórnych. Cel 5. Zwiększenie odporności struktury przestrzennej kraju na zagrożenia naturalne i utraty bezpieczeństwa energetycznego oraz kształtowanie struktur przestrzennych wspierających zdolności obronne państwa 5.1 Przeciwdziałanie zagrożeniu utraty bezpieczeństwa energetycznego i odpowiednie reagowanie na to zagrożenie;; 5.2 Zwiększenie poziomu zabezpieczenia przed ekstremalnymi zjawiskami naturalnymi i antropogenicznymi; 5.3 Kształtowanie struktur przestrzennych wspierających zdolności obronne państwa. Cel 6. Przywrócenie i utrwalenie ładu przestrzennego 25 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 26

27 6.1 Wprowadzenie zintegrowanego (spójnego i hierarchicznego) systemu planowania społeczno - gospodarczego i przestrzennego zdolnego do efektywnej koordynacji działań podmiotów publicznych i polityk publicznych mających największe znaczenie dla zagospodarowania przestrzennego na różnych poziomach zarządzania; 6.2 Uporządkowanie regulacji zapewniających sprawność i powszechność działania systemu planowania przestrzennego; 6.3 Wzmocnienie instytucjonalne i jakościowe planowania przestrzennego. Rysunek 3 Cele główne Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 Źródło: opracowanie własne Działania zaplanowane w procesie rewitalizacji wyznaczonych obszarów Gminy Sulęcin wpisują się w cele Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju Przeprowadzona rewitalizacja na terenie gminy przyczyni się m.in. do: wspomagania spójności w specyficznych obszarach problemowych (cel szczegółowy 2.3). NARODOWY PLAN REWITALIZACJI 2022 Narodowy Plan Rewitalizacji stanowi szeroko rozumianą wykładnię dla prowadzenia procesów rewitalizacyjnych jako działań kompleksowych i zintegrowanych oraz definiuje programy rewitalizacji jako ramy operacyjne i płaszczyznę koordynacji działań rewitalizacyjnych, formułując zasady ich tworzenia i wdrażania. Działania rewitalizacyjne ujęte w niniejszym Lokalnym Programie Rewitalizacji prowadzą do poprawy jakości życia mieszkańców obszaru rewitalizowanego (Cel główny: Poprawa jakości życia mieszkańców obszarów zdegradowanych w Gminie Sulęcin oraz kompleksowe przeciwdziałanie marginalizacji zdegradowanych społecznie, infrastrukturalnie, gospodarczo, przestrzennie i środowiskowo obszarów gminy), dlatego też należy uznać, iż: 1. cel programu pokrywa się, jest zbieżny i realizuje cel główny określony w dokumencie Cel główny: poprawa warunków rozwoju obszarów zdegradowanych w wymiarze przestrzennym, społecznym, kulturowym i gospodarczym. Realizacji tego celu służyć 26 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 27

28 będzie tworzenie korzystnych warunków dla prowadzenia rewitalizacji w Polsce i położenie nacisku na holistyczne, zintegrowane podejście do prowadzenia takich działań.; 2. program jest odpowiedzią na problemy i potrzeby zidentyfikowane w dokumencie planistycznym tj. zwiększenie liczby przedsięwzięć mających na celu poprawę stanu jakości środowiska miejskiego, rewitalizację miast, rekultywację i dekontaminację terenów poprzemysłowych (w tym terenów powojskowych), zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza oraz propagowania działań służących zmniejszaniu hałasu (str. 11 rozdział 7). USTAWA O REWITALIZACJI Ustawa o rewitalizacji została przyjęta przez Sejm RP 9 października 2015 r. i zawiera rozwiązania umożliwiające odnowę obszarów zdegradowanych społecznie oraz infrastrukturalnie. Zgodnie z ustawą, istotą rewitalizacji będą zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, podejmowane na konkretnym obszarze i prowadzone na podstawie gminnego programu rewitalizacji. Działania rewitalizacyjne ujęte w niniejszym Lokalnym Programie Rewitalizacji prowadzą do poprawy jakości życia mieszkańców obszaru rewitalizowanego (Cel główny: Poprawa jakości życia mieszkańców obszarów zdegradowanych w Gminie Sulęcin oraz kompleksowe przeciwdziałanie marginalizacji zdegradowanych społecznie, infrastrukturalnie, gospodarczo, przestrzennie i środowiskowo obszarów gminy), dlatego też należy uznać, iż: 1. cel programu pokrywa się, jest zbieżny i realizuje cel główny określony w dokumencie Cel główny: stworzenie ram prawnych dla rewitalizacji w Polsce, których obecnie brakuje, a także, poprzez zawarte w niej regulacje, zachęcać coraz więcej samorządów do prowadzenia tego procesu; STRATEGIA ROZWOJU KAPITAŁU LUDZKIEGO 2020 Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego jest jedną z dziewięciu strategii zintegrowanych. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (art. 13 ust. 1) jest ona spójna ze Strategią Rozwoju Kraju SRKL stanowi odpowiedź na konieczność podniesienia jakości życia w Polsce w perspektywie roku Stanowi jednocześnie punkt wyjścia do rozbudowy i podnoszenia jakości kapitału ludzkiego w Polsce przez zastosowanie właściwych, często bardzo nowatorskich rozwiązań, dostosowanych do potrzeb osób na każdym etapie życia. Spójna wizja przyszłości Polski pozwoliła ukierunkować Strategię Rozwoju Kapitału Ludzkiego na obszary wymagające interwencji przez określenie celów, które ma ona wypełnić. W związku z tym wyodrębniono cel główny i cele szczegółowe. Celem głównym Strategii Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020 jest: rozwijanie kapitału ludzkiego poprzez wydobywanie potencjałów osób, tak aby mogły one w pełni uczestniczyć w życiu społecznym, politycznym i ekonomicznym na wszystkich etapach życia. Natomiast cle szczegółowe SRKL 2020 to: 27 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 28

29 Cel szczegółowy 1: Wzrost zatrudnienia; Cel szczegółowy 2: Wydłużenie okresu aktywności zawodowej i zapewnienie lepszej jakości funkcjonowania osób starszych; Cel szczegółowy 3: Poprawa sytuacji osób i grup zagrożonych wykluczeniem społecznym; Cel szczegółowy 4: Poprawa zdrowia obywateli oraz efektywności systemu opieki zdrowotnej; Cel szczegółowy 5: Podniesienie poziomu kompetencji oraz kwalifikacji Obywateli. Rysunek 4 Cel główny i szczegółowy Strategii Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020 Źródło: opracowanie własne Zaplanowany proces rewitalizacji wyznaczonych obszarów Gminy Sulęcin wpisuje się przede wszystkim w cel szczegółowy 3 dotyczący poprawy sytuacji osób i grup zagrożonych wykluczeniem społecznym. Zgodnie ze Strategią Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020 w procesie planowania i realizacji działań rewitalizacyjnych należy wziąć pod uwagę przede wszystkim działania nakierowane na: wsparcie kapitału ludzkiego, modernizację i rozwój obiektów użyteczności publicznej oraz wsparcie kompleksowych programów rewitalizacyjnych. DOKUMENTY O CHARAKTERZE WOJEWÓDZKIM STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO 2020 Strategia Rozwoju Województwa Lubuskiego 2020 (załącznik do Uchwały nr XXXII/319/12 Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 19 listopada 2012 roku) stanowi najważniejszy dokument samorządu województwa, określający kierunki rozwoju regionalnego i wskazujący obszary szczególnej interwencji. Łączy w sobie diagnozę stanu regionu, stojące przed nim wyzwania rozwojowe i aspiracje jego mieszkańców. Strategia funkcjonować będzie, jako plan postępowania władz regionalnych, tak w procesie zarządzania województwem, jak i w inicjowaniu oraz rozwijaniu mechanizmów współpracy pomiędzy samorządem terytorialnym, sferą biznesową i mieszkańcami województwa. 28 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 29

30 Wizja województwa lubuskiego została określona w następujący sposób: W 2020 roku województwo lubuskie w pełni korzysta ze swojego położenia w Europie, walorów środowiska i dostępności komunikacyjnej. Rozwinęły się konkurencyjne i innowacyjne sektory gospodarki i turystyka, a Lubuszan można już zaliczyć do społeczeństw informacyjnych. Efektywne wykorzystanie środków unijnych, aktywność samorządów, przedsiębiorców i organizacji pozarządowych zapewniły wysoki poziom życia mieszkańców i dostęp do usług o dobrym standardzie. Region postrzegany, jako miejsce zdrowego stylu życia zyskuje miano zielonej krainy nowoczesnych technologii. Cel główny i cele szczegółowe określone w dokumencie przedstawia poniżej przedstawiony rysunek. Rysunek 5 Cele Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego 2020 Źródło: opracowanie własne na podstawie Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego 2020 Działania rewitalizacyjne ujęte w niniejszym Lokalnym Programie Rewitalizacji prowadzą do poprawy jakości życia mieszkańców obszaru rewitalizowanego (Cel główny: Poprawa jakości życia mieszkańców obszarów zdegradowanych w Gminie Sulęcin oraz kompleksowe przeciwdziałanie marginalizacji zdegradowanych społecznie, infrastrukturalnie, gospodarczo, przestrzennie i środowiskowo obszarów gminy), dlatego też należy uznać, iż: 1. cel programu pokrywa się, jest zbieżny i realizuje cel określony w dokumencie SRWL 2020 Cel szczegółowy nr 3 Społeczna i terytorialna spójność regionu, 2. program jest odpowiedzią na problemy i potrzeby zidentyfikowane w dokumencie planistycznym SRWL 2020 tj. przeciwdziałanie powstawaniu i zwalczaniu dotychczasowych oraz nowych form wykluczenia społecznego. (str. 49, rozdział 7 Cel strategiczny nr 3 ). 29 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 30

31 WOJEWÓDZKI PROGRAM POMOCY SPOŁECZNEJ Wojewódzki Program Pomocy Społecznej określa wyzwania i założenia pomocy społecznej w stosunku do możliwości, zasobów i zdiagnozowanych potrzeb Województwa Lubuskiego. Program przedstawia główne problemy społeczne, które dotykają mieszkańców Województwa Lubuskiego. Wyznacza także kierunki działań związanych z poprawą życia mieszkańców Województwa Lubuskiego oraz zapobieganiem ich marginalizacji i wkluczeniu społecznemu. Cele Wojewódzkiego Programu Pomocy Społecznej uwzględniają potrzeby wynikające z diagnozy problemów społecznych mieszkańców Województwa Lubuskiego oraz założenia dokumentów unijnych i krajowych odnoszących się do działań na rzecz włączenia społecznego. Celem głównym WPPS jest: Zmniejszenie skali ubóstwa mieszkańców województwa lubuskiego. W związku z realizacją celu głównego wyznaczono również następujące cele szczegółowe: Cel szczegółowy 1: Zapobieganie wykluczeniu społecznemu dzieci i młodzieży; Cel szczegółowy 2: Doskonalenie systemu wsparcia dla osób starszych; Cel szczegółowy 3: Poprawa jakości usług świadczonych na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz wykluczonych społecznie; Cel szczegółowy 4: Wspieranie osób i rodzin w przezwyciężeniu trudnej sytuacji życiowej; Cel szczegółowy 5: Rozwój społeczeństwa obywatelskiego. Rysunek 6 Cel główny i cele szczegółowe Wojewódzkiego Programu Pomocy Społecznej Źródło: opracowanie własne Mając na względzie fakt, iż celem głównym Programu Rewitalizacji jest poprawa jakości życia mieszkańców obszarów zdegradowanych w Gminie Sulęcin oraz kompleksowe przeciwdziałanie marginalizacji zdegradowanych społecznie, infrastrukturalnie, gospodarczo, przestrzennie i środowiskowo obszarów gminy, jednoznacznie należy uznać, iż cel programu jest spójny z założeniami dokumentu tj. Cel szczegółowy nr 3: Poprawa jakości usług świadczonych na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz wykluczonych społecznie, w którym jednym z działań jest Wspieranie przedsięwzięć w zakresie integracji społecznej osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka oraz Prowadzenie badań społecznych, mających na celu identyfikowanie grup zagrożonych wykluczeniem społecznym i wykluczonych społecznie. Program jest także odpowiedzią na następujące problemy zidentyfikowane w dokumencie tj. długotrwałe bezrobocie, skrajne ubóstwo i bezdomność. Powoduje to konieczność wdrożenia nowych i bardziej 30 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 31

32 skutecznych instrumentów, które byłyby dostosowane do poprawy sytuacji społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym (str.34 rozdział V. Cele Wojewódzkiego Programu Polityki Społecznej). STRATEGIA POLITYKI SPOŁECZNEJ WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO NA LATA Strategia Polityki Społecznej Województwa Lubuskiego na lata jest ważnym elementem polityki regionalnej, uwzględniającej zapisy dokumentów krajowych oraz zasady europejskiej polityki regionalnej, mające wpływ na politykę społeczną województwa lubuskiego. W Strategii wyznaczono karty strategiczne, zawierające cztery cele główne, stanowiące ich kontynuację ze strategii przyjętej w 2005 r. Cele główne realizowane będą w oparciu o założone cele strategiczne oraz kierunki interwencji wpisujące się w założenia krajowych oraz regionalnych dokumentów strategicznych. Cele główne Strategii: 1. Wyrównywanie szans rozwojowych dzieci i młodzieży; 2. Zapobieganie wykluczeniu społecznemu osób i rodzin oraz ich integracja ze społeczeństwem; 3. Doskonalenie systemu wsparcia społecznego; 4. Wspieranie społeczeństwa obywatelskiego. Działania rewitalizacyjne ujęte w niniejszym Lokalnym Programie Rewitalizacji prowadzą do poprawy jakości życia mieszkańców obszaru rewitalizowanego (Cel główny: Poprawa jakości życia mieszkańców obszarów zdegradowanych w Gminie Sulęcin oraz kompleksowe przeciwdziałanie marginalizacji zdegradowanych społecznie, infrastrukturalnie, gospodarczo, przestrzennie i środowiskowo obszarów gminy), dlatego też należy uznać, iż: 1. cel programu pokrywa się, jest zbieżny i realizuje cel główny określony w dokumencie Cel główny Karta strategiczna II-1: Zapobieganie wykluczeniu społecznemu osób i rodzin oraz ich integracja ze społeczeństwem, Cel strategiczny Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych poprzez zatrudnianie i likwidację barier architektonicznych, urbanistycznych i w komunikowaniu się ; 2. program jest odpowiedzią na problemy i potrzeby zidentyfikowane w dokumencie planistycznym tj. Wysokie zagrożenie wykluczeniem społecznym mieszkańców województwa lubuskiego (str. 22, rozdz. Analiza SWOT). STRATEGIA POLITYKI SPOŁECZNEJ POWIATU SULĘCIŃSKIEGO W pracach nad strategią założono, że powinna ona wyznaczyć Priorytety dla powiatu sulęcińskiego w zakresie rozwiązywania problemów społecznych i określające potrzeby ich mieszkańców. W czasie prac zespołu do spraw opracowywania niniejszej strategii, na podstawie zgłoszonych problemów wyznaczono priorytety i cele strategiczne polityki społecznej powiatu sulęcińskiego: 31 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 32

33 1. Stworzenie zintegrowanego systemu wsparcia dla osób i rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym zapewniającego właściwe warunki do życia i rozwoju rodziny w Powiecie Sulęcińskim; Cele operacyjne: 1.1 Monitoring potrzeb osób niepełnosprawnych oraz starszych; 1.2 Realizowanie programów osłonowych na rzecz grup zagrożonych wykluczeniem społecznym; 1.3 Wspieranie inicjatyw, mających na celu zwiększenie aktywności życiowej i społecznej osób niepełnosprawnych oraz starszych; 1.4 Zwiększenie mobilności osób niepełnosprawnych poprzez likwidowanie barier architektonicznych oraz zwiększenie dostępności i dostosowanie środków komunikacji i transportu; 1.5 Wsparcie rodziny przezywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo wychowawczej; 1.6 Zapewnienie pieczy zastępczej dla dzieci na podstawie postanowień sądu; 1.7 Kształtowanie postawy tolerancji, poszanowanie godności i niezależności osobistej przez członków rodzin doświadczających przemocy domowej; 1.8 Edukacja przeciw przemocy poprzez kształtowanie świadomości społecznej mieszkańców powiatu nt. przemocy w rodzinie; 1.9 Ochrona rodzin i osób doświadczających przemocy. 10.Zatrudnienie wykwalifikowanej kadry. 2. Priorytet II: Profesjonalne wsparcie rodzin i osób przez kompetentne służby pomocowe w Powiecie Sulęcińskim; Cele operacyjne: 2.1 Wzrost zatrudnienia i stały rozwój kompetencji kadr pomocy społecznej, 2.2 Przygotowana kadra wspierania rodziny i pieczy zastępczej, 2.3 Doskonalenie kompetencji kadry wspierania rodziny i pieczy zastępczej, 2.4 Podnoszenie kompetencji służb realizujących zadania wynikające z ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, 2.5. Rozwój poradnictwa specjalistycznego w powiecie. 3. Priorytet III: Stworzenie warunków do aktywizacji społecznej i zawodowej osób ubogich, bezrobotnych oraz innych grup zagrożonych wykluczeniem społecznym w oparciu o sprawnie funkcjonujące instytucje oraz odpowiednio wspierane zasoby i możliwości rodziny; Cele operacyjne: 3.1 Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu osób ubogich i bezrobotnych poprzez objęcie interdyscyplinarną pomocą tych osób i rodzin, dotkniętych ubóstwem w celu uniknięcia ekskluzji społecznej, 3.2 Aktywne tworzenie i realizowanie programów wychodzenia z bezdomności, 32 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 33

34 3.3 Opracowanie i wprowadzenie programów umożliwiających zwiększenie liczby mieszkań socjalnych, chronionych i komunalnych Działania rewitalizacyjne ujęte w niniejszym Lokalnym Programie Rewitalizacji prowadzą do poprawy jakości życia mieszkańców obszaru rewitalizowanego (Cel główny: Poprawa jakości życia mieszkańców obszarów zdegradowanych w Gminie Sulęcin oraz kompleksowe przeciwdziałanie marginalizacji zdegradowanych społecznie, infrastrukturalnie, gospodarczo, przestrzennie i środowiskowo obszarów gminy), dlatego też należy uznać, iż: 1. cel programu pokrywa się, jest zbieżny i realizuje cel strategiczny określony w dokumencie Cel strategiczny III: Stworzenie warunków do aktywizacji społecznej i zawodowej osób ubogich, bezrobotnych oraz innych grup zagrożonych wykluczeniem społecznym w oparciu o sprawnie funkcjonujące instytucje oraz odpowiednio wspierane zasoby i możliwości rodziny, Cel operacyjny 3.1 Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu osób ubogich i bezrobotnych poprzez objęcie interdyscyplinarną pomocą tych osób i rodzin, dotkniętych ubóstwem w celu uniknięcia ekskluzji społecznej ; 2. program jest odpowiedzią na problemy i potrzeby zidentyfikowane w dokumencie planistycznym tj. pogarszająca się sytuacja życiowa rodzin z powodu ubóstwa i bezrobocia (str. 95, rozdz. Analiza SWOT). DOKUMENTY GMINNE STRATEGIA ROZWOJU GMINY SULĘCIN na lata Strategia rozwoju Gminy Sulęcin jest jednym z podstawowych instrumentów zarządzania efektem procesu planowania strategicznego. Przez strategię w najogólniejszym znaczeniu można rozumieć sposób osiągania wyznaczonych celów poprzez sterowanie rozwojem. Strategia identyfikuje najistotniejsze problemy rozwojowe, formułuje misję, cele strategiczne oraz wariantowe opcje rozwoju odnoszące się do sposobów osiągania założonych celów. Określa też kierunki i granice działania władz publicznych. Władze gminy określiły w dokumencie następującą wizję: Gmina Sulęcin jest przyjaznym miejscem do pracy i życia. Pozwala na to jej zagospodarowanie, wykorzystujące walory przyrodnicze i położenie. Prężne podstawy gospodarcze, stale wspierane innowacyjnym zarządzaniem publicznym, przekładają się na coraz wyższą aktywność lokalną. Wyznaczone poniżej domeny planowania strategicznego stanowią bazę dla opracowania celów strategicznych w kontekście rozwoju społeczno-gospodarczego Gminy Sulęcin. Dla poszczególnych obszarów planowania opracowano odpowiadające im cele strategiczne, definiujące pożądany kierunek rozwoju oraz przypisano konkretne zadania, których realizacja umożliwi osiągniecie zamierzonych celów. Cel ogólny 1. inwestycje w infrastrukturę techniczną Cele szczegółowe: 1.1 inwestycje w infrastrukturę otoczenia gospodarczego, 1.2 tworzenie miejsc pracy, 33 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 34

35 1.3 poprawa układu komunikacyjnego Gminy i funkcjonowania lokalnego transportu zbiorowego oraz estetyzacja Gminy. Cel ogólny 2. inwestycje w kapitał ludzki Cele szczegółowe: 2.1 wzmacnianie infrastruktury społecznej, edukacyjnej i sportowej (remonty oraz doposażenie), 2.2 budowa mieszkań socjalnych, 2.3 podnoszenie stopy życiowej mieszkańców Gminy, 2.4 aktywne włączanie Gminy do procesów transgranicznych, 2.5 remont Sulęcińskiego Ośrodka Kultury i świetlic wiejskich) oraz rozszerzenie oferty kulturalnej. Cel ogólny 3. inwestycje w infrastrukturę turystyczną i gospodarczą Cele szczegółowe: 3.1 rewitalizacja Gminy, w tym wspomaganie procesów rewitalizacji obszarów wiejskich i działanie na rzecz ich zrównoważonego rozwoju; 3.2 budowa i oznakowanie ścieżek rowerowych i ciągów niskoemisyjnych; 3.3 promocja i budowa marki Gminy; 3.4 stymulacja wszechstronnego rozwoju gospodarczego na terenie gminy poprzez doradztwo, ulgi oraz sieciowanie partnerów biznesowych z Polski oraz innych krajów UE. Cel ogólny: 4. inwestycje w infrastrukturę środowiskową Cele szczegółowe: 4.1 zakończenie prac nad skanalizowaniem Gminy w ramach aglomeracji oraz modernizacja sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w aglomeracji Sulęcin, 4.2 budowa przydomowych oczyszczalni ścieków w miejscowościach nie objętych aglomeracjami, 4.3 rozbudowa i przebudowa oczyszczalni ścieków w Sulęcinie, 4.4 modernizacja sieci kanalizacyjnej w Sulęcinie, 4.5 modernizacja SUW w Sulęcinie, 4.6 remont i przebudowa oczyszczalni ścieków w Wędrzynie, 4.7 termomodernizacja budynków na terenie Gminy Działania rewitalizacyjne ujęte w niniejszym Lokalnym Programie Rewitalizacji prowadzą do poprawy jakości życia mieszkańców obszaru rewitalizowanego (Cel główny: Poprawa jakości życia mieszkańców obszarów zdegradowanych w Gminie Sulęcin oraz kompleksowe przeciwdziałanie marginalizacji zdegradowanych społecznie, infrastrukturalnie, gospodarczo, przestrzennie i środowiskowo obszarów gminy), dlatego też należy uznać, iż: 1. Cel programu pokrywa się, jest zbieżny i realizuje cel strategiczny określony w dokumencie Cel ogólny 3: inwestycje w infrastrukturę turystyczną i gospodarczą, Cel 34 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 35

36 szczegółowy 3.1 rewitalizacja Gminy, w tym wspomaganie procesów rewitalizacji obszarów wiejskich i działanie na rzecz ich zrównoważonego rozwoju ; 2. Program jest odpowiedzią na problemy i potrzeby zidentyfikowane w dokumencie planistycznym tj. spadek aktywności społecznej i zawodowej (str. 50, rozdz. Analiza SWOT). STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY SULĘCIN Polityka przestrzenna Gminy Sulęcin ma na celu zwiększenie jej konkurencyjności w skali ponadlokalnej, a co za tym idzie również stopniową likwidację dysproporcji w zagospodarowaniu przestrzennym. Wizja tej polityki zmierza w kierunku zwiększenia potencjału turystyczno - kulturalnego poprzez ochronę wartości zasobów dziedzictwa kulturowego i środowiska przyrodniczego oraz jego racjonalnego wykorzystania. Działania w sferze przestrzennej będą dążyć do poprawy struktury funkcjonalno -przestrzennej, w tym podniesienia ładu przestrzennego i estetyki, racjonalnego wykorzystania terenów i intensyfikacji ich zagospodarowania. Realizacja poszczególnych projektów i zadań inwestycyjnych uzależniona jest od środków finansowych pochodzących z różnych źródeł. Działania rewitalizacyjne ujęte w niniejszym programie (wyszczególnione w rozdziale 8. Lista planowanych, podstawowych projektów i przedsięwzięć rewitalizacyjnych) realizują założenia określone w dokumencie tj. dążą do poprawy lub uzyskania ładu przestrzennego na terenie Gminy Sulęcin. ZGODNOŚĆ Z KRYTERIUM FORMALNYM Podsumowując zapisy rozdziału 3 Opis powiązań programu rewitalizacji z dokumentami strategicznymi i planistycznymi gminy, należy jednoznacznie stwierdzić, iż w programie rewitalizacji wskazano powiązania wskazanych działań rewitalizacyjnych z założeniami wynikającymi z dokumentów strategicznych. 4. Diagnoza czynników i zjawisk kryzysowych oraz skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych Przygotowanie Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku poprzedziła pogłębiona analiza kwestii społecznych i identyfikacja potrzeb rewitalizacyjnych. W poniższym rozdziale zdiagnozowano czynniki i zjawiska kryzysowe występujące na obszarze gminy w podziale na poszczególne obszary wraz z określeniem w każdym z przypadków skali i charakteru potrzeb rewitalizacyjnych. Ponadto, szczegółowo określono charakter potrzeb rewitalizacyjnych przy uwzględnieniu również innych dokumentów strategicznych gminy. 35 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 36

37 Punktem wyjścia była diagnoza kwestii społecznych niezbędnych dla określenia koniecznych do realizacji działań o charakterze społecznym (dotyczących rozwiązywania problemów społecznych oraz pobudzających aktywność lokalną), co w konsekwencji pozwoliło zaprojektować realizacje rewitalizacyjne o bardziej złożonym, kompleksowym charakterze i oddziaływaniu, w tym inwestycje o charakterze twardym. Działania te mają na celu podniesienie skuteczności i trwałości podjętych projektów rewitalizacyjnych na terenie gminy oraz gotowości i świadomości mieszkańców co do możliwości partycypacyjnego współdecydowania o obszarze objętym programem rewitalizacji. Przyjęto, iż diagnoza czynników i zjawisk kryzysowych zostanie przeprowadzona w układzie czterech sfer: społecznej (kluczowej), gospodarczej, infrastrukturalno gospodarczej, przestrzenno-funkcjonalnej oraz środowiskowej. Analiza wskaźnikowa i metodologia delimitacji obszarów dysfunkcyjnych Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata definiują obszar zdegradowany jako taki, na którym zidentyfikowano stan kryzysowy. Z kolei stan kryzysowy to stan spowodowany koncentracją negatywnych zjawisk społecznych współwystępujących z negatywnymi zjawiskami w co najmniej jednej z następujących sfer: społecznej, gospodarczej, infrastrukturalno gospodarczej, przestrzenno-funkcjonalnej, środowiskowej. Ww. sfery zostały poddane pogłębionej analizie wskaźnikowej w podziale na zdefiniowane obszary gminy. W toku przeprowadzonych konsultacji (szczegółowo opisanych w rozdziale 12), gminę miejsko wiejską Sulęcin podzielono na 10 podobszarów (w tym 4 obszary na terenie miasta Sulęcin oraz 6 obszarów na terenach wiejskich) przyjęta metodologia delimitacji obszaru gminy została zatwierdzona przez Komitet Rewitalizacji. W mieście dane obszary zostały wyznaczone przebiegiem głównych ulic (w szczególności drogi wojewódzkie DW nr 137 oraz DW 138), natomiast na obszarach wiejskich teren podzielono zgodnie z przyjętym Uchwałą Rady Miejskiej w Sulęcinie, podziałem na stałe okręgi wyborcze (Okręg: Wielowieś, Zarzyń, Długoszynek, Okręg: Trzemeszno Lubuskie, Grochowo, Kolonia Glisno, Okręg: Żubrów, Miechów, Okręg Drogomin, Długoszyn, Trzebów, Brzeźno, Okręg: Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów oraz Okręg: Wędrzyn). Ponadto, obszary wyodrębniono przy założeniu, że obejmują one tereny zamieszkałe oraz w oparciu o funkcjonujące podziały urbanistyczne, bazujące na utrwalonych związkach przestrzennych, funkcjonalnych i społeczno-ekonomicznych. Szczegółowe informacje zobrazowano na poszczególnych mapach tematycznych (poniżej). Przyjęcie takiej metodologii (demarkacja całego obszaru gminy), pozwoliło wytypować konkretne obszary o szczególnym natężeniu negatywnych zjawisk społecznych. 36 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 37

38 Tabela 2 Obszary gminy poddane diagnozie Numer Przebieg administracyjny obszaru obszaru 1 Centrum Sulęcina - rejon ograniczony ulicami (włącznie): Wiejska, Kościuszki, Młynarska, Chrobrego, Winna Góra, Moniuszki, Aleja ostrowska, Witosa, Plater 2 Wschodnia część Sulęcina - rejon na wschód od ulicy Witosa i Plater oraz na południe od ulicy Okopowej 3 Północna część Sulęcina - rejon na północ od ulic: Okopowej (włącznie z tą ulicą), Wiejskiej i 3 Maja 4 Zachodnia część Sulęcina - rejon na zachód od ulic: Kościuszki, Chrobrego, Winna Góra i Moniuszki oraz na południe od ulicy 3 Maja (włącznie z tą ulicą) 5 Wielowieś, Zarzyń, Długoszynek 6 Trzemeszno Lubuskie, Grochowo, Kolonia Glisno 7 Żubrów, Miechów 8 Drogomin, Długoszyn, Trzebów, Brzeźno 9 Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów 10 Wędrzyn Źródło: opracowanie własne 37 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 38

39 Tabela 3 Obszary miasta Sulęcin poddane diagnozie Źródło: Opracowanie własne OBSZAR NR 1 38 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 39

40 Przebieg obszaru Centrum Sulęcina - rejon ograniczony ulicami (włącznie): Wiejska, Kościuszki, Młynarska, Chrobrego, Winna Góra, Moniuszki, Aleja ostrowska, Witosa, Plater Powierzchnia obszaru m Liczba ludności (liczba osób ogółem w tym K/M) 3508, M , K Przebieg obszaru OBSZAR NR 2 Wschodnia część Sulęcina - rejon na wschód od ulicy Witosa i Plater oraz na południe od ulicy Okopowej Powierzchnia obszaru m Liczba ludności (liczba osób ogółem w tym K/M) 4956, M , K Przebieg obszaru OBSZAR NR 3 Północna część Sulęcina - rejon na północ od ulic: Okopowej (włącznie z tą ulicą), Wiejskiej i 3 Maja Powierzchnia obszaru m Liczba ludności (liczba osób ogółem w tym K/M) 1236, M - 627, K Przebieg obszaru OBSZAR NR 4 Zachodnia część Sulęcina - rejon na zachód od ulic: Kościuszki, Chrobrego, Winna Góra i Moniuszki oraz na południe od ulicy 3 Maja (włącznie z tą ulicą) Powierzchnia obszaru m Liczba ludności (liczba osób ogółem w tym K/M) 570, M - 280, K Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 40

41 Tabela 4 Obszary wiejskie gminy Sulęcin poddane diagnozie Źródło: opracowanie własne Przebieg obszaru OBSZAR NR 5 Wielowieś, Zarzyń, Długoszynek Powierzchnia obszaru m Liczba ludności (liczba osób ogółem w tym K/M) 579, M - 293, K Przebieg obszaru OBSZAR NR 6 Trzemeszno Lubuskie, Grochowo, Kolonia Glisno Powierzchnia obszaru m Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 41

42 Liczba ludności (liczba osób ogółem w tym K/M) 996, M - 490, K OBSZAR NR 7 Przebieg obszaru Żubrów, Miechów Powierzchnia obszaru m Liczba ludności (liczba osób ogółem w tym K/M) 988, M - 515, K Przebieg obszaru OBSZAR NR 8 Drogomin, Długoszyn, Trzebów, Brzeźno Powierzchnia obszaru m Liczba ludności (liczba osób ogółem w tym K/M) 1213, M - 610, K Przebieg obszaru OBSZAR NR 9 Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów Powierzchnia obszaru m Liczba ludności (liczba osób ogółem w tym K/M) 1027, M - 540, K OBSZAR NR 10 Przebieg obszaru Wędrzyn Powierzchnia obszaru m Liczba ludności (liczba osób ogółem w tym K/M) 985, M - 490, K Sfera społeczna Na poniższym grafie przedstawiono kryteria delimitacji obszarów w analizowanej w tym rozdziale sferze społecznej. Ponadto, dla każdego z kryteriów określono katalog wskaźników charakteryzujących dany parametr. Na podstawie zebranych danych wskaźnikowych w końcowym fragmencie podrozdziału opisano skalę i charakter potrzeb rewitalizacyjnych w zakresie każdego z rozpatrywanego kryterium delimitacji. 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 42

43 Tabela 5 Sfera społeczna kryteria delimitacji Poziom ubóstwa Poziom długotrwałego bezrobocia oraz bezrobocia Poziom przestępczości i naruszeń prawa (wykroczeń) Sfera społeczna Poziom obciążenia demograficznego Poziom aktywności społecznej Poziom zagrożenia wykluczeniem Źródło: opracowanie własne Tabela 6 Wskaźniki delimitacji dla poszczególnych kryteriów Kryterium Wskaźnik Źródło wskaźnika Poziom ubóstwa Poziom obciążenia demograficznego Poziom aktywności społecznej Średni dochód na 1 mieszkańca w danym obszarze w pln Liczba osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej (liczba os/100 mieszkańców) Liczba rodzin korzystających ze wsparcia OPS (liczba rodzin/100 mieszkańców) Liczba osób w wieku poprodukcyjnym (liczba os./100 mieszkańców) Liczba inicjatyw lokalnych podejmowanych przez mieszkańców danego obszaru/100 mieszkańców Dane Własne Ośrodek Pomocy Społecznej OPS Dane własne Dane własne 42 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 43

44 Poziom zagrożenia wykluczeniem Poziom przestępczości i naruszeń prawa (wykroczeń) Liczba osób z niepełnosprawnością (liczba os./100 mieszkańców) Liczba rodzin dysfunkcyjnych (ogółem/100 mieszkańców) Liczba rodzin korzystających ze wsparcia Asystenta rodziny (ogółem/100 mieszkańców) Liczba zgłoszonych przypadków przemocy w rodzinie (ogółem/100 mieszkańców) Liczba rodzin korzystających z mieszkań socjalnych (ogółem/100 mieszkańców) Liczba zarejestrowanych przestępstw sztuki/100 mieszkańców Ośrodek Pomocy Społecznej OPS OPS OPS OPS Komenda Powiatowa Policji Poziom długotrwałego bezrobocia oraz bezrobocia Liczba osób bezrobotnych niezarejestrowanych (liczba os/100 mieszkańców) Liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych (liczba os./100 mieszkańców) Liczba zarejestrowanych osób długotrwale bezrobotnych (pozostających bez pracy przez co najmniej 12 miesięcy w ostatnich 24 miesiącach) (liczba os./100 mieszkańców) Dane własne Powiatowy Urząd Pracy Powiatowy Urząd Pracy Źródło: opracowanie własne W poniższej tabeli przedstawiono zebrane dane dla poszczególnych wskaźników specyficznych dla badanej sfery społecznej. W tej sposób określono czynniki i zjawiska kryzysowe występujące na poszczególnych obszarach wraz z określeniem w każdym z przypadków sk ali i charakteru potrzeb rewitalizacyjnych. 43 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 44

45 Tabela 7 Wartości wskaźników delimitacji dla poszczególnych obszarów sfera społeczna Sfera społeczna Gmina Obszar 1 Obszar 2 Obszar 3 Obszar 4 Obszar 5 Obszar 6 Obszar 7 Obszar 8 Obszar 9 Obszar 10 Poziom ubóstwa Średni dochód na 1 mieszkańca w danym obszarze w pln Dane Własne Poziom obciążenia demograficznego Liczba osób w wieku poprodukcyjnym (liczba os., ogółem) Dane własne Poziom aktywności społecznej Liczba inicjatyw lokalnych, (przez mieszkańców danego obszaru) Dane własne Poziom ubóstwa Liczba osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej (liczba os., ogółem) Ośrodek Pomocy Społecznej Liczba rodzin korzystających ze wsparcia OPS (liczba rodzin) OPS Poziom zagrożenia wykluczeniem Liczba osób z niepełnosprawnością (liczba os., ogółem) Ośrodek Pomocy Społecznej Liczba osób dysfunkcyjnych (ogólnie) OPS Liczba rodzin korzystających ze wsparcia Asystenta rodziny OPS Liczba zgłoszonych przypadków przemocy w rodzinie OPS Liczba osób korzystających z mieszkań socjalnych OPS Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 45

46 Poziom przestępczości i naruszeń prawa (wykroczeń) Liczba zarejestrowanych przestępstw sztuki (bez wykroczeń drogowych) Komenda Powiatowa Policji Poziom długotrwałego bezrobocia oraz bezrobocia Liczba osób bezrobotnych niezarejestrowanych (liczba os.,ogółem) Liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych (liczba os.,ogółem) dane własne Powiatowy Urząd Pracy Liczba zarejestrowanych osób długotrwale bezrobotnych (pozostających bez pracy przez co najmniej 12 miesięcy w ostatnich 24 miesiącach) (liczba os., ogółem) Powiatowy Urząd Pracy Źródło: opracowanie własne na podstawie danych pozyskanych z instytucji z terenu Gminy Sulęcin. 45 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 46

47 W wyniku przeprowadzonej diagnozy w sferze społecznej autorzy dokumentu zidentyfikowali następujące problemy oraz potencjały: SFERA SPOŁECZNA Problemy trwałe bezrobocie, szara strefa zatrudnienia, zagrożenie wykluczeniem społecznym, niepełnosprawność i ciężkie choroby, bezradność w sprawach opiekuńczo - wychowawczych zła kondycja psycho-społeczna, związki nietrwałe lub dysfunkcyjne - problemy z przemocą w rodzinie. niskie kwalifikacje osób pozostających bez pracy, niska stopa życiowa mieszkańców gminy mierzona wysokim wskaźnikiem przyznawanej pomocy społecznej, wysoki odsetek gospodarstw domowych utrzymujących się z niezarobkowych źródeł, zagrożeniem ubóstwem - rodziny wielodzietne i niepełne, uzależnione od OPS, wysokie obciążenie demograficzne - zmniejszanie się na przestrzeni lat stanu ludności w wieku przedprodukcyjnym a zwiększanie się liczby ludności w wieku poprodukcyjnym, wysoki poziom przestępczości i naruszeń prawa. Potencjały trwałe więzi społeczne, mieszkańcy wykazują przywiązanie do obszarów, wskazują na aktywność społeczną i dobrą wolę, co odpowiednio skanalizowane, przyczyni się do efektywnej aktywizacji społecznej, wysoka aktywność władz gminy oraz poszczególnych instytucji w zakresie aktywizacji i integracji społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz wykluczonych społecznie; doświadczenie i wykwalifikowana kadra w realizacji tego typu działań. Dodatkowo, w poniższym zestawieniu tabelarycznym autorzy podjęli próbę określenia skali problemu i charakteru potrzeb rewitalizacyjnych w odniesieniu do każdego ze zdefiniowanych kryteriów w podziale na poszczególne obszary terytorialne. Dla obu parametró w (skala problemów i potrzeby rewitalizacyjne) określono maksymalną i minimalną liczbę punktów w poszczególnych kryteriach. Punktacja poszczególnym parametrom nadawano w następującej skali: SKALA PROBLEMU: nieistotna 0 punktów, niewielka 1 punkt, umiarkowana 2 punkty, istotna 3 punkty, CHARAKTER POTRZEB: brak 0 punktów, niewielki 1 punkt, umiarkowany 2 punkty, znaczący 3 punkty, 46 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 47

48 bardzo duża 4 punkty. bardzo duży 4 punkty. Następnym etapem analizy było określenie jakościowego oddziaływania poszczególnych parametrów na poszczególne kryteria i przypisanie ocen punktowych. W poniższej tabeli szczegółowo zobrazowano przeprowadzoną analizę. Tabela 8 Skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych sfera społeczna Kryterium Poziom ubóstwa Skala problemów Charakter potrzeb Poziom obciążenia demograficznego Skala problemów Charakter potrzeb Poziom aktywności społecznej Skala problemów Charakter potrzeb Poziom zagrożenia wykluczeniem Skala problemów Charakter potrzeb Poziom przestępczości i naruszeń prawa (wykroczeń) Skala problemów Charakter potrzeb Poziom długotrwałego bezrobocia oraz bezrobocia Skala problemów Charakter potrzeb Źródło: opracowanie własne 4.2. Sfera infrastrukturalno-gospodarcza Wysoki poziom życia mieszkańców Gminy w dużej mierze zależy od rozwoju przedsiębiorstw zlokalizowanych na jej terenie. Poprzez działalność produkcyjną i usługową w dużym stopniu wpływają na wzrost zatrudnienia w gminie (a tym samym ograniczenie poziomu bezrobocia), a także wysokość dochodów Gminy część podatku dochodowego od osób prawnych CIT (19%) trafia jako subwencja do budżetu jednostki samorządu terytorialnego. 47 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 48

49 Na poniższym grafie przedstawiono kryteria delimitacji obszarów w analizowanej w tym rozdziale sferze infrastrukturalno - gospodarczej. Ponadto, dla każdego z kryteriów określono katalog wskaźników charakteryzujących dany parametr. Na podstawie zebranych danych wskaźnikowych w końcowym fragmencie podrozdziału opisano skalę i charakter potrzeb rewitalizacyjnych w zakresie każdego z rozpatrywanego kryterium delimitacji. Tabela 9 Sfera infrastrukturalno - gospodarcza kryteria delimitacji Dostępność miejsc pracy Sfera infrastrukturalno - gospodarcza Poziom aktywności gospodarczej Szczególnie zniszczone otoczenie Źródło: opracowanie własne Tabela 10 Wskaźniki delimitacji dla poszczególnych kryteriów Kryterium Wskaźnik Źródło wskaźnika Poziom aktywności gospodarczej Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki (ogółem/100 mieszkańców) Dane własne 48 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 49

50 Szczególnie zniszczone otoczenie Liczba budynków bez wodociągów (w sztukach) oraz udział tych budynków do ogólnej liczby budynków na danym obszarze (w %) Dane własne Źródło: opracowanie własne Udział budynków bez dostępu do sieci gazowej (w %) do ogólnej liczby budynków na danym obszarze Udział budynków bez dostępu do sieci kanalizacyjnej do ogólnej liczby budynków na danym obszarze (w %) Udział budynków wybudowanych przed r w budynkach ogółem Dane własne Dane własne Dane własne W poniższej tabeli przedstawiono zebrane dane dla poszczególnych wskaźników specyficznych dla badanej sfery infrastrukturalno - gospodarcza. W tej sposób określono czynniki i zjawiska kryzysowe występujące na poszczególnych obszarach wraz z określeniem w każdym z przypadków skali i charakteru potrzeb rewitalizacyjnych. 49 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 50

51 Tabela 11 Wartości wskaźników delimitacji dla poszczególnych obszarów sfera infrastrukturalno-gospodarcza Sfera infrastrukturalno-gospodarcza Gmina Obszar 1 Obszar 2 Obszar 3 Obszar 4 Obszar 5 Obszar 6 Obszar 7 Obszar 8 Obszar 9 Obszar 10 Poziom aktywności gospodarczej Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki Dane własne Szczególnie zniszczone otoczenie Udział budynków bez wodociągów do ogólnej liczby budynków na danym obszarze (w %) Dane własne 9,66% 1,17% 2,17% 3,85% 11,30% 16,67% 8,02% 1,63% 13,51% 16,26% 0,00% Udział budynków bez dostępu do sieci gazowej (w %) do ogólnej liczby budynków na danym obszarze Dane własne 72% 11,21% 35,14% 72,31% 65,22% 100,00% 100,00% 94,31% 100,00% 92,12% 32,35% Udział budynków bez dostępu do sieci kanalizacyjnej do ogólnej liczby budynków na danym obszarze (w %) Dane własne 42% 1,17% 5,07% 24,23% 17,39% 91,23% 8,02% 47,96% 49,10% 59,11% 2,94% Udział budynków wybudowanych przed r w budynkach ogółem Dane własne 75,00% 99,00% 75,00% 30,00% 10,00% 90,00% 80,00% 85,00% 85,00% 90,00% 99,00% Źródło: opracowanie własne 50 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 51

52 W wyniku przeprowadzonej diagnozy w sferze społecznej autorzy dokumentu zidentyfikowali następujące problemy oraz potencjały: SFERA INFRASTRUKTURALNO - GOSPODARCZA Problemy niski wskaźnik prowadzenia aktywności gospodarczej, niedostatek instytucji życia publicznego i komercyjnego, placówek handlowo - usługowych, niezadawalający stan budynków znacząca większość powstałych przed 1989, niedostatek sieci instytucji opiekuńczo-wychowawczych (żłobek, przedszkola) zdegradowane technicznie ulice, place, tereny zielone, zdegradowana tkanka socjalna, kulturalna, turystyczna i sakralna, niedostatek instytucji/obiektów życia publicznego i placówek handlowousługowych. Potencjały istniejące tereny zielone, historyczny układ zabudowy i przestrzenny, pozwala na proste odtworzenie tkanki urbanistycznej oraz przywrócenie wcześniej utraconej świetności oraz nadanie nowych funkcji gospodarczych, społecznych i przestrzennych obszarowi kryzysowemu, wolne tereny i budynki, które mogą zostać wykorzystane na wielofunkcyjny rozwój obszarów (społeczny, turystyczny, gospodarczy), stały proces modernizacji budynków użyteczności publicznej oraz zasobów spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych. Dodatkowo, w poniższym zestawieniu tabelarycznym autorzy podjęli próbę określenia skali problemu i charakteru potrzeb rewitalizacyjnych w odniesieniu do każdego ze zdefiniowanych kryteriów w podziale na poszczególne obszary terytorialne. Dla obu parametrów (skala problemów i potrzeby rewitalizacyjne) określono maksymalną i minimalną ilość punktów w poszczególnych kryteriach. Punktacja poszczególnym parametrom nadawano w następującej skali: SKALA PROBLEMU: nieistotna 0 punktów, niewielka 1 punkt, umiarkowana 2 punkty, CHARAKTER POTRZEB: brak 0 punktów, niewielki 1 punkt, umiarkowany 2 punkty, 51 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 52

53 istotna 3 punkty, znaczący 3 punkty, bardzo duża 4 punkty. bardzo duży 4 punkty. Następnym etapem analizy było określenie jakościowego oddziaływania poszczególnych parametrów na poszczególne kryteria i przypisanie ocen punktowych. W poniższej tabeli szczegółowo zobrazowano przeprowadzoną analizę. Tabela 12 Skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych sfera infrastrukturalno-gospodarcza Kryterium Poziom aktywności gospodarczej Skala problemów Charakter potrzeb Dostępność miejsc pracy Skala problemów Charakter potrzeb Szczególnie zniszczone otoczenie Skala problemów Charakter potrzeb Źródło: opracowanie własne 4.3. Sfera przestrzenno funcjonalna Na poniższym grafie przedstawiono kryteria delimitacji obszarów w analizowanej w tym rozdziale sferze przestrzenno - funkcjonalnej. Ponadto, dla każdego z kryteriów określono katalog wskaźników charakteryzujących dany parametr. Na podstawie zebranych danych wskaźnikowych w końcowym fragmencie podrozdziału opisano skalę i charakter potrzeb rewitalizacyjnych w zakresie każdego z rozpatrywanego kryterium delimitacji. 52 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 53

54 Tabela 13 Sfera społeczna przestrzenno funkcjonalna Szczególnie zdegradowana przestrzeń publiczna Sfera przestrzenno funcjonalna Funkcjonalność przestrzeni publicznych Źródło: opracowanie własne Tabela 14 Wskaźniki delimitacji dla poszczególnych kryteriów Kryterium Wskaźnik Źródło wskaźnika Szczególnie zdegradowana przestrzeń publiczna Funkcjonalność przestrzeni publicznych Udział zaniedbanych podwórek w ogólnej liczbie podwórek (%) Udział powierzchni zdegradowanych obszarów zielonych w powierzchni ogółem obszarów zielonych (%) Liczba miejsc publicznych służących realizacji działań integracyjnych (sztuka) Dane własne Dane własne Dane własne Źródło: opracowanie własne W poniższej tabeli przedstawiono zebrane dane dla poszczególnych wskaźników specyficznych dla badanej sfery przestrzenno funcjonalnej. 53 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 54

55 Tabela 15 Wartości wskaźników delimitacji dla poszczególnych obszarów sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera przestrzenno - funcjonalna Gmina Obszar 1 Obszar 2 Obszar 3 Obszar 4 Obszar 5 Obszar 6 Obszar 7 Obszar 8 Obszar 9 Obszar 10 Szczególnie zdegradowana przestrzeń publiczna Funkcjonalność przestrzeni publicznych Udział zaniedbanych podwórek w ogólnej liczbie podwórek (%) Udział powierzchna zdegradowanych obszarów zielonych w powierzchni ogółem obszarów zielonych (%) Liczba miejsc publicznych służących realizacji działań integracyjnych (sztuka) Dane własne Dane własne Dane własne 45% 65% 10% 20% 50% 50% 10% 10% 15% 15% 0% 35% 85% 20% 20% 10% 5% 75% 25% 30% 40% 25% Źródło: opracowanie własne 54 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 55

56 W wyniku przeprowadzonej diagnozy w sferze przestrzenno funcjonalnej autorzy dokumentu zidentyfikowali następujące problemy oraz potencjały: SFERA PRZESTRZENNO - FUNKCJONALNA Problemy nieuporządkowanie przestrzeni (zaniedbane podwórka, zdegradowane obszary zielone), brak miejsc skupiających mieszkańców, umożliwiających integrację, mała powierzchnia terenów zieleni zielonych, duże natężenie ruchu samochodowego, zły stan części dróg. Potencjały rewitalizacja pozwoli ukształtować na nowo zabudowę (place, skwery, podwórka, zaplecza) i nadać obiektom/placom nowe funkcje społeczne i rekreacyjne. stały proces rewitalizacji przestrzeni publicznych w gminie, bogata oferta w zakresie usług turystyczno - rekreacyjnych. Dodatkowo, w poniższym zestawieniu tabelarycznym autorzy podjęli próbę określenia skali problemu i charakteru potrzeb rewitalizacyjnych w odniesieniu do każdego ze zdefiniowanych kryteriów w podziale na poszczególne obszary terytorialne. Dla obu parametró w (skala problemów i potrzeby rewitalizacyjne) określono maksymalną i minimalną ilość punktów w poszczególnych kryteriach. Punktacja poszczególnym parametrom nadawano w następującej skali: SKALA PROBLEMU: nieistotna 0 punktów, niewielka 1 punkt, umiarkowana 2 punkty, istotna 3 punkty, bardzo duża 4 punkty. CHARAKTER POTRZEB: brak 0 punktów, niewielki 1 punkt, umiarkowany 2 punkty, znaczący 3 punkty, bardzo duży 4 punkty. 55 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 56

57 Następnym etapem analizy było określenie jakościowego oddziaływania poszczególnych parametrów na poszczególne kryteria i przypisanie ocen punktowych. W poniższej tabeli szczegółowo zobrazowano przeprowadzoną analizę. Tabela 16 Skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych sfera przestrzenno - funkcjonalna Kryterium Szczególnie zdegradowana przestrzeń publiczna Skala problemów Charakter potrzeb Funkcjonalność przestrzeni publicznych Skala problemów Charakter potrzeb Źródło: opracowanie własne 4.4. Sfera środowiskowa Na poniższym grafie przedstawiono kryteria delimitacji obszarów w analizowanej w tym rozdziale sferze środowiskowej. Ponadto, dla każdego z kryteriów określono katalog wskaźników charakteryzujących dany parametr. Na podstawie zebranych danych wskaźnikowych w końcowym fragmencie podrozdziału opisano skalę i charakter potrzeb rewitalizacyjnych w zakresie każdego z rozpatrywanego kryterium delimitacji. 56 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 57

58 Tabela 17 Sfera środowiskowa kryteria delimitacji Sfera środowiskowa Jakość powietrza Źródło: opracowanie własne Tabela 18 Wskaźniki delimitacji dla poszczególnych kryteriów Kryterium Wskaźnik Źródło wskaźnika Jakość powietrza Udział budynków o niskiej termoizolacyjności w ogóle budynków (%) Udział niskoemisyjnych źródeł ciepła w instalacjach ogółem (%) Udział instalacji OZE w instalacjach ogółem (%) Powierzchnia terenów zielonych (ha) Dane własne Dane własne Dane własne Dane własne Źródło: opracowanie własne W poniższej tabeli przedstawiono zebrane dane dla poszczególnych wskaźników specyficznych dla badanej sfery środowiskowej. W tej sposób określono czynniki i zjawiska kryzysowe występujące na poszczególnych obszarach wraz z określeniem w każdym z przypadków skali i charakteru potrzeb rewitalizacyjnych. 57 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 58

59 Tabela 19 Wartości wskaźników delimitacji dla poszczególnych obszarów sfera środowiskowa Sfera środowiskowa Gmina Obszar 1 Obszar 2 Obszar 3 Obszar 4 Obszar 5 Obszar 6 Obszar 7 Obszar 8 Obszar 9 Obszar 10 Jakość powietrza Udział budynków o niskiej termoizolacyjności w ogóle budynków (%) Udział niskoemisyjnych źródeł ciepła w instalacjach ogółem (%) Udział instalacji OZE w instalacjach ogółem (%) Dane własne Dane własne Dane własne 47% 68% 40% 40% 45% 55% 50% 55% 55% 70% 45% 69,00% 65,00% 79,00% 72,00% 85,00% 65,00% 70,00% 70,00% 65,00% 60,00% 70,00% 4,60% 1,00% 5,00% 3,00% 4,00% 2,00% 1,00% 1,00% 0,00% 0,00% 2,00% Powierzchnia terenów zielonych (ha) Dane własne ,5 1,9 2,2 4, Źródło: opracowanie własne 58 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 59

60 W wyniku przeprowadzonej diagnozy w strefie środowiskowej autorzy dokumentu zidentyfikowali następujące problemy oraz potencjały: SFERA ŚRODOWISKOWA Problemy relatywnie niska termoizolacyjność budynków i duża emisja CO2, negatywny wpływ na stan środowiska naturalnego niszczejących budynków. Potencjały atrakcyjne położenie (dostępność jezior), rewitalizacja uruchomi potencjał turystyczny i rekreacyjny gminy. Dodatkowo, w poniższym zestawieniu tabelarycznym autorzy podjęli próbę określenia skali problemu i charakteru potrzeb rewitalizacyjnych w odniesieniu do każdego ze zdefiniowanych kryteriów w podziale na poszczególne obszary terytorialne. Dla obu parametró w (skala problemów i potrzeby rewitalizacyjne) określono maksymalną i minimalną ilość punktów w poszczególnych kryteriach. Punktacja poszczególnym parametrom nadawano w następującej skali: SKALA PROBLEMU: nieistotna 0 punktów, niewielka 1 punkt, umiarkowana 2 punkty, istotna 3 punkty, bardzo duża 4 punkty. CHARAKTER POTRZEB: brak 0 punktów, niewielki 1 punkt, umiarkowany 2 punkty, znaczący 3 punkty, bardzo duży 4 punkty. 59 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 60

61 Następnym etapem analizy było określenie jakościowego oddziaływania poszczególnych parametrów na poszczególne kryteria i przypisanie ocen punktowych. W poniższej tabeli szczegółowo zobrazowano przeprowadzoną analizę. Tabela 20 Skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych sfera środowiskowa Kryterium Jakość powietrza Skala problemów Charakter potrzeb Źródło: opracowanie własne 5. Zasięg przestrzenny obszaru rewitalizacji określenie w oparciu o diagnozę i identyfikację potrzeb rewitalizacyjnych, terytorium najbardziej wymagającego wsparcia Cytując Ustawę o rewitalizacji z dnia 9 października 2015 (Dz. U poz. 1777) oraz Wytycznymi w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata (Minister Infrastruktury i Rozwoju, Warszawa, 2 sierpień 2016 r., MR/H /20(2)/08/2016) rewitalizacja stanowi proces wyprowadzenia ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki. Obszar zdegradowany to natomiast przestrzeń, w której koncentrują się zjawiska negatywne (społeczne, gospodarcze, przestrzenne) oraz problemy, które wpływają na pogorszenie jakości życia mieszkańców. Szczególne znaczenie odgrywać będzie obszar rewitalizacji. Jest to "obszar obejmujący całość lub część obszaru zdegradowanego, cechującego się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk, (...) na którym, z uwagi na istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego, zamierza się przeprowadzić rewitalizację". Nie może on obejmować terenów większych niż 20% gminy oraz nie może być zamieszkany przez więcej niż 30% mieszkańców gminy. Delimitacji przestrzennej obszarów wymagających interwencji w ramach Programu Rewitalizacji dokonano na podstawie wieloczynnikowej analizy ilościowej i jakościowej i na tej podstawie wyznaczono obszar zdegradowany i obszar rewitalizacji. Identyfikacji występujących na terenie gminy problemów, czynników i zjawisk kryzysowych dokonano w odniesieniu do sfery społecznej, infrastrukturalno-gospodarczej, przestrzenno-funkcjonalnej i środowiskowej. Efektem prezentowanej diagnozy jest wskazanie obszaru o największej kumulacji zjawisk kryzysowych. Analizę poszczególnych obszarów oparto na zestawie wskaźników pozwalających na obiektywne określenie stopnia zróżnicowania rozwoju społeczno-gospodarczego poszczególnych stref. 60 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 61

62 5.1. Metodologia delimitacji obszarów zdegradowanych Na potrzeby procesu wyznaczenia obszarów zdegradowanych przyjęto podział terytorium gminy na 10 obszarów funkcjonalnych. Delimitacja była prowadzona w odniesieniu do sfer: - społecznej, - infrastrukturalno-gospodarczej, - przestrzenno-funkcjonalnej, - środowiskowej. Tabela 21 Granice obszarów problemowych Numer obszaru Granica obszaru 1. Centrum Sulęcina - rejon ograniczony ulicami (włącznie): Wiejska, Kościuszki, Młynarska, Chrobrego, Winna Góra, Moniuszki, Aleja ostrowska, Witosa, Plater 2. Wschodnia część Sulęcina - rejon na wschód od ulicy Witosa i Plater oraz na południe od ulicy Okopowej 3. Północna część Sulęcina - rejon na północ od ulic: Okopowej (włącznie z tą ulicą), Wiejskiej i 3 Maja 4. Zachodnia część Sulęcina - rejon na zachód od ulic: Kościuszki, Chrobrego, Winna Góra i Moniuszki oraz na południe od ulicy 3 Maja (włącznie z tą ulicą) 5. Wielowieś, Zarzyń, Długoszynek 6. Trzemeszno Lubuskie, Grochowo, Kolonia Glisno 7. Żubrów, Miechów 8. Drogomin, Długoszyn, Trzebów, Brzeźno 9. Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów 10. Wędrzyn Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonej diagnozy oraz konsultacji społecznych Mając na uwadze specyfikę województwa lubuskiego i uwarunkowań występujących głównie na terenach zurbanizowanych oraz możliwości dostępu do danych statystycznych obrazujących zmiany społeczno-ekonomiczne, a także stan infrastruktury technicznej, w badaniu przyjęto następujące kryteria w poszczególnych sferach: Społeczna Poziom ubóstwa, Poziom obciążenia demograficznego, Poziom aktywności społecznej, Poziom zagrożenia wykluczeniem społecznym, Poziom przestępczości i naruszeń prawa (wykroczeń), Poziom długotrwałego bezrobocia oraz bezrobocia. Infrastrukturalno-gospodarcza Poziom aktywności gospodarczej, Dostępność miejsc pracy, Szczególnie zniszczone otoczenie. 61 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 62

63 Przestrzenno-funkcjonalna Szczególnie zdegradowana przestrzeń publiczna, Funkcjonalność przestrzeni publicznych. Środowiskowa Jakość powietrza Metodologia wyznaczania obszaru zdegradowanego Ocena sytuacji kryzysowej w badanych sferach odbywała się poprzez analizę wskaźników ilościowych, gdzie za obszary kwalifikujące się do wsparcia uznano te, dla których wartości wskaźników były gorsze niż wartości referencyjne dla gminy oraz opisów jakościowych opartych na wywiadach z mieszkańcami badanych obszarów. Przyjęta metodologia została opracowana na podstawie wskazówek zawartych w Wytycznych w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata W pierwszym kroku określano wartość referencyjną dla wskaźnika w odniesieniu do całej gminy, a następnie porównywano wartość wskaźnika obliczoną dla ustalonego obszaru z wartościami referencyjnymi. Dla lepszego zobrazowania wyników w niżej prezentowanych tabelach użyto kolorów, których intensywność jest skorelowana z wartością danego wskaźnika. Im użyty kolor jest ciemniejszy tym gorszy wynik analizowanego aspektu. Po wyliczeniu wszystkich wartości następowało przyznawanie od 1 do 3 tzw. małych punktów dla tych obszarów, w których wartość wskaźnika wskazywała na kumulację negatywnych zjawisk. Według przyjętej metodologii obszar z najgorszym wynikiem otrzymywał 3 punkty, drugi w kolejności 2 punkty oraz trzeci 1 punkt. Pozostałe obszary nie były już punktowane. Następnie sumowano liczbę zdobytych punktów i wg tej gradacji uporządkowywano Obszary od najgorszego do najlepszego w danej sferze. W celu umożliwienia rzetelnego porównywania wyników Obszarów dla poszczególnych sfer i uniknięcia błędu uzależniającego wyniki od ilości przyjętych wskaźników ponownie każdemu obszarowi przyznano tzw. duże punkty, tym razem od 10 do 1 zgodnie z kolejnością wcześniej zdobytych małych punktów. Na koniec każdej ze sfer przyporządkowano wagę, która ma oddawać istotę analizowanych problemów w kontekście aktualnej definicji rewitalizacji. W uproszczeniu można stwierdzić, że dla autorów Programu najważniejszym elementem przy wyznaczaniu obszarów kryzysowych był człowiek i problemy społeczne, a kwestie infrastrukturalne, gospodarcze, czy środowiskowe plasowały się na dalszych miejscach. Stąd przyjęto następujący podział wag: 1. Sfera społeczna 0,4, 2. Sfera infrastrukturalno-gospodarcza 0,2, 3. Sfera przestrzenno-funkcjonalna 0,3, 4. Sfera środowiskowa 0,1. Przyporządkowane dla każdego z obszarów duże punkty w poszczególnych sferach były mnożone przez przyjętą wagę i dopiero ostatecznie wyliczona wartość pozwala nam rzetelnie wskazać obszary, w których występuje szczególne nagromadzenie negatywnych zjawisk świadczących 62 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 63

64 o poziomie degradacji danego obszaru pod każdym z analizowanych względów. Ostatecznie, jako obszar zdegradowany przyjęto ten teren, dla którego wyliczona wartość przekracza o minimum 130% wartość średnią dla wszystkich obszarów. Bezsprzecznie należy przyjąć, że przekroczenie tak przyjętego poziomu świadczy o wyraźnej potrzebie pilnej interwencji i podjęciu działań zaradczych zapobiegających degradacji, których skutki w najbliższym czasie mogą stać się nieodwracalne. Zastosowane wskaźniki w poszczególnych sferach to: Społeczna Średni dochód na 1 mieszkańca w danym obszarze w PLN., Liczba osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej (liczba os/100 mieszkańców), Liczba rodzin korzystających ze wsparcia OPS (liczba rodzin/100 mieszkańców), Liczba osób w wieku poprodukcyjnym (liczba os./100 mieszkańców), Liczba inicjatyw lokalnych podejmowanych przez mieszkańców danego obszaru/100 mieszkańców, Liczba osób z niepełnosprawnością (liczba os./100 mieszkańców), Liczba rodzin dysfunkcyjnych (ogółem/100 mieszkańców), Liczba rodzin korzystających ze wsparcia Asystenta rodziny (ogółem/100 mieszkańców), Liczba zgłoszonych przypadków przemocy w rodzinie (ogółem/100 mieszkańców), Liczba rodzin korzystających z mieszkań socjalnych (ogółem/100 mieszkańców), Liczba zarejestrowanych przestępstw sztuki/100 mieszkańców, Liczba osób bezrobotnych niezarejestrowanych (liczba os/100 mieszkańców), Liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych (liczba os./100 mieszkańców), Liczba zarejestrowanych osób długotrwale bezrobotnych (pozostających bez pracy przez co najmniej 12 miesięcy w ostatnich 24 miesiącach) (liczba os./100 mieszkańców). Infrastrukturalno-gospodarcza Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki (ogółem/100 mieszkańców), Liczba budynków bez wodociągów (w sztukach) oraz udział tych budynków do ogólnej liczby budynków na danym obszarze (w %), Udział budynków bez dostępu do sieci gazowej (w %) do ogólnej liczby budynków na danym obszarze, Udział budynków bez dostępu do sieci kanalizacyjnej do ogólnej liczby budynków na danym obszarze (w %), Liczba budynków Ogólnie / liczba budynków wybudowanych przed r. 1989/udział tych budynków w budynkach ogółem. Przestrzenno-funkcjonalna Udział zaniedbanych podwórek w ogólnej liczbie podwórek (%), Udział powierzchni zdegradowanych obszarów zielonych w powierzchni ogółem obszarów zielonych (%), Liczba miejsc publicznych służących realizacji działań integracyjnych (sztuka). 63 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 64

65 Środowiskowa Liczba budynków o niskiej termoizolacyjności w ogóle budynków (%), Udział niskoemisyjnych źródeł ciepła w instalacjach ogółem (%), Udział instalacji OZE w instalacjach ogółem (%), Powierzchnia terenów zielonych (ha). Przyjęty w badaniu katalog wskaźników, dających możliwość przeprowadzenia analizy porównawczej obszarów, został dostosowany do specyfiki społeczności zamieszkującej gminę Sulęcin oraz skonsultowany z pracownikami m.in. Urzędu Miejskiego, Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, Komendy Powiatowej Policji i Powiatowego Urzędu Pracy w Sulęcinie. Podstawowym zadaniem było zebranie danych zagregowanych dla poszczególnych obszarów i ich odpowiednia interpretacja. W poprzednim rozdziale podano także źródła danych dla poszczególnych wskaźników Określenie obszarów zdegradowanych Przedstawiona w poprzednim rozdziale metodologia prowadzonej analizy wskaźnikowej pozwala określić takie przestrzenie funkcjonalne, które aktualnie są najbardziej zdegradowane. Zaniechanie podejmowania działań zaradczych na tych obszarach spowoduje ich dalszą dewastację oraz stałe obniżanie poziomu życia zamieszkujących je osób. W każdej z weryfikowanych sfer poszczególne obszary zostały zaprezentowane wg natężenia skali zjawisk kryzysowych występujących na danym terenie. 64 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 65

66 Sfera społeczna Tabela 22 Gradacja wartości poszczególnych wskaźników w sferze społecznej Sfera społeczna Kryterium Wskaźnik Źródło wskaźnika Wartość referencyjna dla całej gminy Obszary Średni dochód na 1 mieszkańca w danym obszarze w pln Dane Własne/Urząd Skarbowy Poziom ubóstwa Liczba osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej (liczba os/100 mieszkańców) Ośrodek Pomocy Społecznej 11,08 19,53 6,26 9,39 3,16 13,99 10,54 21,15 11,95 7,79 3,15 Poziom obciążenia demograficznego Poziom aktywności społecznej Liczba rodzin korzystających ze wsparcia OPS (liczba rodzin/100 mieszkańców) Liczba osób w wieku poprodukcyjnym (liczba os./100 mieszkańców) Liczba inicjatyw lokalnych podejmowanych przez mieszkańców danego obszaru/100 mieszkańców OPS 5,54 10,12 3,15 5,02 1,75 6,04 5,92 8,60 5,94 4,38 1,12 Dane własne 16,47 17,42 19,69 11,73 14,04 13,30 13,25 9,01 13,44 25,22 11,47 Dane własne 0,53 0,14 0,24 0,65 0,70 2,07 1,20 1,01 0,49 0,58 1,02 65 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 66

67 Liczba osób z niepełnosprawnością (liczba os./100 mieszkańców) Ośrodek Pomocy Społecznej 1,90 3,34 1,23 1,38 0,70 1,21 1,81 2,63 2,39 2,14 0,41 Poziom zagrożenia wykluczeniem Liczba osób dysfunkcyjnych (ogółem/100 mieszkańców) Liczba rodzin korzystających ze wsparcia Asystenta rodziny (ogółem/100 mieszkańców) OPS 8,72 16,05 5,47 6,55 3,51 7,94 8,84 12,35 9,32 7,50 1,93 OPS 0,30 0,80 0,16 0,08 0,00 0,00 0,10 0,20 0,08 0,58 0,10 Liczba zgłoszonych przypadków przemocy w rodzinie (ogółem/100 mieszkańców) OPS 0,50 0,97 0,28 0,57 0,53 0,17 0,40 0,71 0,41 0,39 0,20 Liczba osób korzystających z mieszkań socjalnych (ogółem/100 mieszkańców) OPS 0,62 2,28 0,06 0,00 0,70 0,00 0,70 0,40 0,16 0,00 0,00 Poziom przestępczości i naruszeń prawa (wykroczeń) Liczba zarejestrowanych przestępstw sztuki/100 mieszkańców Lokalny Posterunek Policji 1,06 2,22 0,20 0,00 0,00 2,25 1,20 1,92 1,48 0,97 1,12 Poziom długotrwałego bezrobocia oraz bezrobocia Liczba osób bezrobotnych niezarejestrowanych (liczba os/100 dane własne/ Urząd Pracy 1,65 2,85 1,21 1,62 3,51 1,73 1,00 1,52 0,82 1,46 0,51 66 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 67

68 mieszkańców) Liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych (liczba os./100 mieszkańców) Powiatowy Urząd Pracy 4,14 7,07 2,82 2,43 1,40 3,11 5,42 6,68 4,20 3,12 1,73 Liczba zarejestrowanych osób długotrwale bezrobotnych (pozostających bez pracy przez co najmniej 12 miesięcy w ostatnich 24 miesiącach) (liczba os./100 mieszkańców) Powiatowy Urząd Pracy 1,81 2,71 1,17 1,29 0,53 1,55 2,31 3,74 1,98 1,56 0,91 Źródło: opracowanie własne na podstawie zebranych danych z Urzędu Miejskiego, Ośrodka Pomocy Społecznej oraz Komendy Powiatowej Policji 67 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 68

69 W sferze społecznej za obszar kryzysowy uznano te tereny, które wykazały kumulację negatywnych zjawisk w co najmniej ośmiu z czternastu wykorzystanych w badaniu wskaźników (60%). Wskaźniki badano dla następujących kryteriów: poziom ubóstwa, poziom obciążenia demograficznego, poziom aktywności społecznej, poziom zagrożenia wykluczeniem społecznym, poziom przestępczości i naruszeń prawa (wykroczeń), poziom długotrwałego bezrobocia oraz bezrobocia. Obszary znajdujące się w najtrudniejszej sytuacji to: Obszar nr 1, Obszar nr 7, Obszar nr 9. Wymienione obszar wypadły najgorzej w odniesieniu do badanych cech i przyjmowały dla nich najwyższe (lub odpowiednio najniższe) wartości liczbowe w odniesieniu do całej gminy. W najtrudniejszej sytuacji pod tym względem znajduje się jednak Obszar nr 1. Potwierdzają to wartości wskaźników, w przypadku których, obszar ten miał wyniki gorsze niż referencyjne. Zaraz za wymienionym terenem na drugim miejscu plasował się Obszar nr 7. Należy tutaj zauważyć, że w analizowanej sferze relatywnie najlepiej wypadły Obszary położone na samej miejscowości Sulęcin (Obszary 2,3 i 4).Przeprowadzenie powyższych analiz pozwala jednoznacznie wskazać, że obszarem zdegradowanym o szczególnie wysokim natężeniu zjawisk kryzysowych w sferze społecznej jest: Obszar nr 1 umiejscowiony w miejscowości Sulęcin. Tylko w nieco lepszej sytuacji znajdują się Obszary nr 7 oraz Obszar nr 9 zlokalizowane na terenach wiejskich. We wskazanym obszarze nr 1 ponadto występuje: skupienie patologii społecznych aż 58% zgłoszonych wniosków o przymusowe leczenie choroby alkoholowej dot. osób z ww. obszaru; najwyższy wskaźnik Liczba zgłoszonych przypadków przemocy w rodzinie (ogółem/100 mieszkańców), zamieszkuje na tym terenie - 0,97; ubóstwo i zagrożenie wykluczeniem niskie dochody, wielomiesięczne zadłużenia czynszowe (101 na 415 lokali komunalnych), bezrobocie na 248 bezrobotnych, 95 osób to osoby długotrwale bezrobotne, tzn., że 1/3 tych osób mieszka na ww. obszarze; znacznie wyższy niż na innych obszarach gminy stopień wykluczenia z życia społecznego: nieporadność życiowa, roszczeniowy stosunek do instytucji publicznych, brak inicjatyw społecznych, niski odsetek osób korzystających z oferty kulturalnej i sportowej oraz systemu dokształcania, wykluczenie cyfrowe. Przeprowadzenie powyższych analiz pozwala jednoznacznie wskazać, że obszarem zdegradowanym o szczególnie wysokim natężeniu zjawisk kryzysowych w sferze społecznej jest: Obszar nr 1. Tylko w nieco lepszej sytuacji znajduje się Obszar nr 7 oraz Obszar nr Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 69

70 Sfera infrastrukturalno-gospodarcza Tabela 23 Gradacja wartości poszczególnych wskaźników w sferze infrastrukturalno-gospodarczej Sfera infrastrukturalno-gospodarcza Kryterium Wskaźnik Źródło wskaźnika Wartość dla całej gminy Obszary Poziom aktywności gospodarczej Szczególnie zniszczone otoczenie Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki (ogółem/100 mieszkańców) Liczba budynków bez wodociągów (w sztukach) oraz udział tych budynków do ogólnej liczby budynków na danym obszarze (w %) Udział budynków bez dostępu do sieci gazowej (w %) do ogólnej liczby budynków na danym obszarze Udział budynków bez dostępu do sieci kanalizacyjnej do ogólnej liczby budynków na danym obszarze (w %) Dane własne Dane własne Dane własne Dane własne 4,19 5,07 5,33 1,62 5,79 3,80 3,01 2,53 3,30 4,28 1,73 9,66% 1,17% 2,17% 3,85% 11,30% 16,67% 8,02% 1,63% 13,51% 16,26% 0,00% 72,00% 11,21% 35,14% 72,31% 65,22% 100,00% 100,00% 94,31% 100,00% 92,12% 32,35% 42,00% 1,17% 5,07% 24,23% 17,39% 91,23% 8,02% 47,96% 49,10% 59,11% 2,94% 69 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 70

71 Udział budynków wybudowanych przed r w budynkach ogółem Dane własne 75,00% 99% 75% 30% 10% 90% 80% 85% 85% 90% 99% Źródło: opracowanie własne na podstawie zebranych danych z Urzędu Miejskiego 70 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 71

72 W sferze infrastrukturalno-gospodarczej analizowano wskaźniki odwołujące się do ilości i jakości infrastruktury technicznej oraz poziomu rozwoju gospodarczego na danym terenie. Za obszary zdegradowane w tej sferze uznano te tereny, które wypadły najgorzej w minimum trzech spośród sześciu analizowanych kryteriów. Taka sytuacja zaistniała w Obszarze nr 5. Podobnie trudna sytuacja została zdiagnozowana w: - Obszarze nr 9, - Obszarze nr 8, - Obszarze nr 10. Zaprezentowane zestawienie powala uznać, że to na Obszarze nr 5 mamy do czynienia z najtrudniejszą sytuacją dotyczącą poziomu rozwoju gospodarczego i niską jakością infrastruktury technicznej. Mieszkańcy wsi w dużym stopniu korzystają z tradycyjnych źródeł energii, ponadto na wskazanych terenach duży odsetek mieszkańców korzysta z bezodpływowych zbiorników na ścieki, natomiast w mieście większość budynków podłączona jest do sieci kanalizacji ściekowej. Natomiast na terenach wiejskich funkcjonuje stosunkowo mniej przedsiębiorstw niż na obszarach silnie zurbanizowanych (wyjątkiem jest tu obszar nr 3, tj. północna część miasta, gdzie ulokowało się wyraźnie mniej przedsiębiorców niż w innych częściach miasta. Podsumowując, na w/w obszarach można zauważyć, że charakteryzują się one : - zły stan technicznym budynków mieszkalnych (około 75% budynków wybudowano przed rokiem 1989, szczególnie na Obszarze nr 1 i Obszarze nr 10. Wiele z nich wymaga remontów i termomodernizacji. Ponadto zlokalizowana w opisanych Obszarach infrastruktura sportowa jest w złym stanie technicznym, często wręcz uniemożliwiając korzystanie z niej. Zarówno w centrum miasta, jak i na obszarach wiejskich modernizacji wymaga infrastruktura oświetleniowa Przeprowadzenie powyższych analiz pozwala jednoznacznie wskazać, że obszarami zdegradowanymi o szczególnie wysokim natężeniu zjawisk kryzysowych w sferze infrastrukturalnogospodarczym są: Obszar nr 5, Obszar nr 9 i Obszary nr 8 i Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 72

73 Sfera przestrzenno-funkcjonalna Tabela 24 Gradacja wartości poszczególnych wskaźników w sferze przestrzenno-funkcjonalnej Kryterium Wskaźnik Źródło wskaźnika Sfera przestrzenno - funkcjonalna Wartość dla całej gminy Obszary Udział zaniedbanych podwórek w ogólnej liczbie podwórek (%) Dane własne 45% 65% 10% 20% 50% 50% 10% 10% 15% 15% 0% Szczególnie zdegradowana przestrzeń publiczna Udział powierzchni zdegradowanych obszarów zielonych w powierzchni ogółem obszarów zielonych (%) Dane własne 35% 85% 20% 20% 10% 5% 75% 25% 30% 40% 25% Funkcjonalność przestrzeni publicznych Liczba miejsc publicznych służących realizacji działań integracyjnych (sztuka) Dane własne Źródło: opracowanie własne na podstawie zebranych danych z Urzędu Miejskiego Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 73

74 Analiza sfery przestrzenno-funkcjonalnej oparta była na ocenie skali kryzysu dotyczącego dwóch wskaźników, tj.: szczególnie zdegradowana przestrzeń publiczna weryfikowana udziałem zaniedbanych podwórek w ilości podwórek ogółem oraz udziałem powierzchni zdegradowanych obszarów zielonych w powierzchni ogółem obszarów zielonych oraz funkcjonalność przestrzeni publicznych (Liczba miejsc publicznych służących realizacji działań integracyjnych). Za obszary kryzysowe uznano takie, które przyjmują jedne z najsłabszych wartości obydwu kryteriów. Jest to: - Obszar nr 1, Lecz tylko nieznacznie lepsze wartości określono dla: - Obszaru nr 4, - Obszaru nr 5, - Obszaru nr 6, - Obszaru nr 9. W przypadku tej sfery mamy do czynienia ze zróżnicowaniem poziomu zagospodarowania przestrzenno-funkcjonalnego poszczególnych obszarów. W najtrudniejszej sytuacji znajduje się obszar nr 1. Wynika to z faktu, że wymieniony obszar zamieszkany jest w dużej mierze przez osoby znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i borykające się z problemami społecznymi. W przypadku Obszaru nr 1 stwierdzono również następujące kwestie: niewykorzystanie potencjału centrum miasta duża liczba niezagospodarowanych działek i placów wewnętrznych kwartałów ulic; brak zagospodarowanych terenów zielonych wyposażonych w wysokiej jakości infrastrukturę rekreacyjno sportową; złe rozwiązania w sieci komunikacyjnej centrum miasta oraz zła nawierzchnia dróg; brak wystarczających miejsc parkingowych. Przeprowadzenie powyższych analiz pozwala jednoznacznie wskazać, że obszarem zdegradowanym o szczególnie wysokim natężeniu zjawisk kryzysowych w sferze przestrzenno-funkcjonalnym jest Obszar nr 1a. 73 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 74

75 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 75 74

76 Sfera środowiskowa Tabela 25 Gradacja wartości poszczególnych wskaźników w sferze środowiskowej Sfera środowiskowa Kryterium Wskaźnik Źródło wskaźnika Wartość dla całej gminy Obszary Udział budynków o niskiej termoizolacyjności w ogóle budynków (%) Dane własne 47,00% 68% 40% 40% 45% 55% 50% 55% 55% 70% 45% Jakość powietrza Udział niskoemisyjnych źródeł ciepła w instalacjach ogółem (%) Dane własne 69,00% 65% 79% 72% 85% 65% 70% 70% 65% 60% 70% Udział instalacji OZE w instalacjach ogółem (%) Dane własne 4,60% 1,00% 5,00% 3,00% 4,00% 2,00% 1,00% 1,00% 0,00% 0,00% 2,00% Powierzchnia terenów zielonych (ha) Dane własne Źródło: opracowanie własne na podstawie zebranych danych z Urzędu Miejskiego ,5 1,9 2,2 4, Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 76

77 W sferze środowiskowej przyjęto kryteria bezpośrednio związane z czynnikami wpływającymi niekorzystnie na środowisko przyrodnicze badanych obszarów (Jakość powietrza, Jakość i stan terenów zielonych). Wybrano wskaźniki: Liczba budynków o niskiej termoizolacyjności w ogóle budynków (%), Udział niskoemisyjnych źródeł ciepła w instalacjach ogółem (%), Udział instalacji OZE w instalacjach ogółem (%), Powierzchnia terenów zielonych (ha). Uznanie danego terenu za obszar kryzysowy następowało w przypadku, gdy na badanym obszarze co najmniej dwa wskaźniki prezentowały najmniej korzystne wyniki. Taką sytuację odnotowano w Obszarze nr 1. Ponadto trudna sytuacja występuje również w: - Obszarze nr 2, - Obszarze nr 8, - Obszarze nr 9. Analizowanie tej sfery opierało się na badaniach przeprowadzonych w roku 2016, kiedy opracowywano Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Sulęcin. Dzięki temu możemy obserwować aktualne wskaźniki zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego. Przeprowadzenie powyższych analiz pozwala jednoznacznie wskazać, że obszary zdegradowane o szczególnie wysokim natężeniu zjawisk kryzysowych w sferze środowiskowej to w mieście Obszar 1 i 2, natomiast na obszarach wiejskich to Obszary 8 i 9. Podsumowując analizę wskaźników dla każdej ze sfer poniżej zaprezentowano liczbę punktów, jakie otrzymały Obszary w odniesieniu do poszczególnych wskaźników. 76 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 77

78 Sfera społeczna Tabela 26 Liczba punktów przyznanych każdemu z obszarów w zależności od wartości wskaźnika dla danego kryterium w sferze społecznej Obszary Kryterium Wskaźnik Źródło wskaźnika Średni dochód na 1 mieszkańca w danym obszarze w pln Dane Własne Poziom ubóstwa Liczba osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej (liczba os/100 mieszkańców) Ośrodek Pomocy Społecznej Poziom obciążenia demograficznego Poziom aktywności społecznej Liczba rodzin korzystających ze wsparcia OPS (liczba rodzin/100 mieszkańców) Liczba osób w wieku poprodukcyjnym (liczba os./100 mieszkańców) Liczba inicjatyw lokalnych podejmowanych przez mieszkańców danego obszaru/100 mieszkańców OPS Dane własne Dane własne Liczba osób z niepełnosprawnością (liczba os./100 mieszkańców) Ośrodek Pomocy Społecznej Poziom zagrożenia wykluczeniem Liczba osób dysfunkcyjnych (ogółem/100 mieszkańców) Liczba rodzin korzystających ze wsparcia Asystenta rodziny (ogółem/100 mieszkańców) OPS OPS Liczba zgłoszonych przypadków przemocy w rodzinie (ogółem/100 mieszkańców) OPS Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 78

79 Liczba osób korzystających z mieszkań socjalnych (ogółem/100 mieszkańców) OPS Poziom przestępczości i naruszeń prawa (wykroczeń) Liczba zarejestrowanych przestępstw sztuki/100 mieszkańców Komenda Powiatowa Policji Liczba osób bezrobotnych niezarejestrowanych (liczba os/100 mieszkańców) dane własne Poziom długotrwałego bezrobocia oraz bezrobocia Liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych (liczba os./100 mieszkańców) Liczba zarejestrowanych osób długotrwale bezrobotnych (pozostających bez pracy przez co najmniej 12 miesięcy w ostatnich 24 miesiącach) (liczba os./100 mieszkańców) Powiatowy Urząd Pracy Powiatowy Urząd Pracy Źródło: opracowanie własne 78 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 79

80 Wykres 1 Liczba punktów przyporządkowanych każdemu z obszarów w sferze społecznej Obszary Źródło: opracowanie własne Sfera Infrastrukturalno-gospodarcza Tabela 27 Liczba punktów przyznanych każdemu z obszarów w zależności od wartości wskaźnika dla danego kryterium w sferze infrastrukturalno-gospodarczej Kryterium Poziom aktywności gospodarczej Dostępność miejsc pracy Szczególnie zniszczone otoczenie Wskaźnik Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki (ogółem/100 mieszkańców) Liczba ofert pracy (ogółem/100 mieszkańców) Liczba budynków bez wodociągów (w sztukach) oraz udział tych budynków do ogólnej liczby budynków na danym obszarze (w %) Udział budynków bez dostępu do sieci gazowej (w %) do ogólnej liczby budynków na danym Obszary Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 80

81 obszarze Udział budynków bez dostępu do sieci kanalizacyjnej do ogólnej liczby budynków na danym obszarze (w %) Udział budynków wybudowanych przed r w budynkach ogółem Suma punktów Punkty za pozycję Źródło: opracowanie własne Wykres 2 Liczba punktów przyporządkowanych każdemu z obszarów w sferze infrastrukturalno - gospodarczej Obszary Źródło: opracowanie własne 80 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 81

82 Sfera przestrzenno-funkcjonalna Tabela 28 Liczba punktów przyznanych każdemu z obszarów w zależności od wartości wskaźnika dla danego kryterium w sferze przestrzenno-funkcjonalnej Kryterium Wskaźnik Obszary Szczególnie zdegradowana przestrzeń publiczna Udział zaniedbanych podwórek w ogólnej liczbie podwórek (%) Udział powierzchni zdegradowanych obszarów zielonych w powierzchni ogółem obszarów zielonych (%) Funkcjonalność przestrzeni publicznych Liczba miejsc publicznych służących realizacji działań integracyjnych (sztuka) Suma punktów Punkty za pozycję Źródło: opracowanie własne Wykres 3 Liczba punktów przyporządkowanych każdemu z obszarów w sferze przestrzennofunkcjonalnej Obszary Źródło: opracowanie własne 81 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 82

83 Sfera środowiskowa Tabela 29 Liczba punktów przyznanych każdemu z obszarów w zależności od wartości wskaźnika dla danego kryterium w sferze środowiskowej Kryterium Wskaźnik Obszary Udział budynków o niskiej termoizolacyjności w ogóle budynków (%) Jakość powietrza Udział niskoemisyjnych źródeł ciepła w instalacjach ogółem (%) Udział instalacji OZE w instalacjach ogółem (%) Powierzchnia terenów zielonych (ha) Suma punktów Punkty za pozycję Źródło: opracowanie własne 82 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 83

84 Wykres 4 Liczba punktów przyporządkowanych każdemu z obszarów w sferze środowiskowej Obszary Źródło: opracowanie własne Wyznaczenie obszaru zdegradowanego nastąpiło poprzez wykonanie działań arytmetycznych, polegających na przemnożeniu otrzymanych wcześniej punktów przez wagi przyporządkowane poszczególnym sferom i zsumowaniu otrzymanych wyników. Wykonane obliczenia prezentują w sposób przedstawiony w poniższej tabeli. Tabela 30 Liczba punktów wyliczona dla każdego z obszarów w odniesieniu do wszystkich analizowanych sfer Obszary Sfera społeczna 4,0 1,2 0,8 2 3,2 2,4 3,6 2 3,2 0,4 Sfera infrastrukturalno-gospodarcza 1,0 0,4 0,6 0, ,2 1,6 1,8 1,6 Sfera przestrzenno-funkcjonalna 3,0 1,2 2,4 2,7 2,1 2,1 0,6 0,3 2,1 1,2 Sfera środowiskowa 1,0 0,8 0,4 0,6 0,4 0,4 0,6 0,8 0,9 0,1 9,00 3,60 4,20 5,70 7,70 5,90 6,00 4,70 8,00 3,30 1 9,00 2 3,60 83 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 84

85 3 4,20 4 5,70 5 7,70 6 5,90 7 6,00 8 4,70 9 8, ,30 Obliczenie wskaźnika granicznego służącego wyznaczeniu obszarów zdegradowanych 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 9,00 7,8975 Wskaźnik graniczny (135 % wartości średniej) 7,70 8,00 5,70 5,90 6,00 4,20 4,70 3,60 3,30 0, Źródło: opracowanie własne Wśród analizowanych jednostek terytorialnych to Obszar nr 1 wykazał pełną koncentrację zjawisk kryzysowych. Był jedynym obszarem, dla którego jednoznacznie wykazano relatywnie największą ilość problemów oraz który osiągał w większości najgorsze wartości wskaźników w poszczególnych kryteriach. Ponadto wyliczono próg, od którego dany Obszar należy traktować, jako zdecydowanie zdegradowany. Jest to min. 135% wartości średniej obliczonej dla wszystkich 84 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 85

86 obszarów. Wartość ta wynosi 7,8975 punktów. Oprócz Obszaru 1 wartość średniej przewyższa również Obszar 9 zlokalizowany na terenach wiejskich. Przeprowadzone badania w sposób niebudzący wątpliwości pozwalają określić, że w przypadku Gminy Sulęcin za obszar zdegradowany należy uznać: Obszar 1 - Centrum Sulęcina - rejon ograniczony ulicami (włącznie): Wiejska, Kościuszki, Młynarska, Chrobrego, Winna Góra, Moniuszki, Aleja ostrowska, Witosa, Plater. Obszar 9 Miejscowości Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów. Rysunek 7 Graficzne przedstawienie wyników analizy związanej z określeniem obszaru zdegradowanego rysunek przedstawia poziom kumulacji negatywnych zjawisk w analizowanych sferach w odniesieniu do danego obszaru Sfera społeczna 10 0,4 9 3, ,6 6 2,4 5 3, ,8 2 1, ,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 85 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 86

87 Sfera infrastrukturalno-gospodarcza 10 1,6 9 1,8 8 1,6 7 1, ,4 3 0,6 2 0, ,5 1 1,5 2 2,5 86 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 87

88 Sfera przestrzenno-funkcjonalna 10 1,2 9 2,1 8 0,3 7 0,6 6 2,1 5 2,1 4 2,7 3 2,4 2 1, ,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 87 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 88

89 Sfera środowiskowa 10 0,1 9 0,9 8 0,8 7 0,6 6 0,4 5 0,4 4 0,6 3 0,4 2 0, ,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2 Źródło: opracowanie własne Wskazane tereny wykazały się najwyższą degradacją w sferze społecznej. Świadczą o tym w przypadku Obszaru nr 1 wartości aż dziewięciu wskaźników wśród analizowanych 14, które były w każdym przypadku najwyższe. Obszar nr 9 znalazł się na trzeciej pozycji. Porównanie przyjętych kryteriów wykazało, że są to miejsca wymagające najpilniejszej interwencji władz gminy w celu rozwiązania kumulujących się na tych obszarach problemów społecznych. Odznaczają się one: bardzo wysokim poziomem ubóstwa i wykluczenia społecznego, znacznym odsetkiem osób będących w wieku poprodukcyjnym oraz relatywnie dużą liczbą osób dysfunkcyjnych i korzystających ze wsparcia asystenta rodziny. 88 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 89

90 Obszar 1 oraz 9 dotyka również wysoka wartość negatywnych wskaźników dla sfery przestrzenno-funkcjonalnej. Dotyczy ona wysokiego udziału podwórek i terenów zielonych wymagających uporządkowania i odtworzenia. Brakuje na nim miejsc, w których można by prowadzić różnego rodzaju działania integrujące mieszkańców i umożliwiających kreowanie działań umożliwiających wychodzenie z kryzysu. Obszar nr 1 jest terenem, w którym mieszkają osoby znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej. Sprawia to, że występujące w nim problemy społeczne cechują się szczególną koncentracją. Należy mieć to na uwadze i dodatkowo dogłębnie rozpatrywać reprezentacyjność problemów występujących na tym obszarze. Obszar ten jest jednocześnie terenem szczególnie istotnym z perspektywy rozwoju gminy, ponieważ jest miejscem, które stanowi wizytówkę gminy i powiatu. Turyści przybywający do Sulęcina spacerują po centrum miasta i estetyka tego miejsca jest kluczowa dla decyzji osób odwiedzających miasto o ewentualnym ponownym przyjeździe. Podobny wpływ wywiera na ewentualnych przedsiębiorcach, którzy rozważają lokowanie swoich przedsiębiorstw w Sulęcinie. Na obszarach wiejskich najbardziej zauważalnym problemem w sferze infrastrukturalnej są braki w dostępie do najważniejszych mediów, tj. sieci wodociągowej, kanalizacyjnej i gazowej. W ramach poszukiwania na analizowanym obszarze szczególnej koncentracji zjawisk kryzysowych pogłębiono diagnozę o kwestie jakościowe, trudne do przedstawienia w wymiarze liczbowym, lecz wynikające głównie z postrzegania danego obszaru przez samych jego mieszkańców. Prowadzone w ramach partycypacji społecznej badania wykazały, że w Obszarze nr 1 stwierdzono występowanie dodatkowych czynników niemierzalnych, lecz silnie oddziaływujących negatywnie na jakość życia na tym obszarze. Mieszkańcy centrum Sulęcina przywołują różnice pomiędzy ich miejscem zamieszkania a nowymi osiedlami: widać różnice w ociepleniu budynków, stopniu degradacji klatek schodowych, dostępu do parkingów, jakości dróg i chodników, oświetleniu. Mieszkańcy podkreślają, że duża różnica w jakości życia pomiędzy tymi obszarami, stanowi wyraźny problem. Niektórzy mieszkańcy mają poczucie, że są postrzegani jako gorsi w porównaniu do innych mieszkańców Sulęcina i okolicy. Podobne kwestie w swoich wypowiedziach podnosili mieszkańcy wsi, którzy dodatkowo wskazują na utrudnienia w dostępie do punktów handlowych, usługowych, urzędów i instytucji oraz placówek służby zdrowia. Trudności w komunikacji, nieopłacalność wielu kursów komunikacji publicznej przekreśla szanse mieszkańców obszaru nr 9 na poprawę swojego losu. Stąd często artykułowaną potrzebą jest podejmowanie działań w miejscu zamieszkania i dotarcie do mieszkańców z nowymi inicjatywami społecznymi i infrastrukturalnymi Obszar rewitalizacji wraz z uzasadnieniem jego wyboru Zgodnie z obowiązującą obecnie definicją obszar rewitalizacji to obszar obejmujący całość lub część obszaru zdegradowanego, cechujący się koncentracją negatywnych zjawisk, na którym, z uwagi na istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego, zamierza się przeprowadzić rewitalizację. Obszar 89 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 90

91 rewitalizacji nie może obejmować terenów większych niż 20% powierzchni gminy, zamieszkałych przez nie więcej niż 30% mieszkańców gminy. Stan kryzysowy Stan spowodowany koncentracją negatywnych zjawisk społecznych współwystępujących z negatywnymi zjawiskami w co najmniej jednej z następujących sfer: gospodarczej, środowiskowej, przestrzennofunkcjonalnej, technicznej Obszar zdegradowany Obszar, na którym zidentyfikowano stan kryzysowy Obszar rewitalizacji Obszar obejmujący całość lub część obszaru zdegradowanego, cechującego się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk, na którym, z uwagi na istotne znaczenie dla rozowju lokalnego, zamierza się prowadzić rewitalizację Źródło: Opracowanie na podstawie Wytycznych w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata W okresie programowania funduszy UE środki na rewitalizację skierowane były przede wszystkim na współfinansowanie inwestycji infrastrukturalnych (remonty lub renowacje zdegradowanych budynków, ulic, przestrzeni publicznych itp.). Sfera społeczna, w większości przypadków, stanowiła jedynie dodatek do działań inwestycyjnych. Nowe podejście do zagadnienia rewitalizacji na lata przewiduje, że to właśnie aspekt społeczny jest najistotniejszy w działaniach na danym obszarze. Inwestycje infrastrukturalne mają być realizowane jedynie w kontekście rozwiązania problemu społecznego. Nie mogą być celem samym w sobie. Realizowane działania muszą być kompleksowe, wielowymiarowe, skoncentrowane terytorialnie i wzajemnie ze sobą powiązane, integrujące interwencję na rzecz społeczności lokalnej, przestrzeni i lokalnej gospodarki. Ich celem jest realizacja zapisów Strategii Europa 2020 dotyczących zwalczania ubóstwa i wykluczenia społecznego. Na podstawie analizy uwarunkowań wyłaniania obszarów kryzysowych dokonano delimitacji terenu uznanego za szczególnie wymagający wsparcia. Obszar rewitalizacji obejmuje: Obszar 1 - Centrum Sulęcina - rejon ograniczony ulicami (włącznie): Wiejska, Kościuszki, Młynarska, Chrobrego, Winna Góra, Moniuszki, Aleja ostrowska, Witosa, Plater. Obszar 9 Miejscowości Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów. Obszar rewitalizacji wg danych z roku 2015 obejmuje łącznie powierzchnię 346 ha (Obszar nr ha, Obszar nr ha) i jest zamieszkany przez 4535 osoby (Obszar nr osób, Obszar nr osób. Pokrywa się on w całości ze zidentyfikowanym Obszarem zdegradowanym. Tabela 31 Kryteria określające obszar rewitalizacji. Obszar rewitalizowany Gmina Sulęcin Powierzchnia (ha) W stosunku do powierzchni całej Gminy 1,08% Liczba ludności W stosunku do liczby ludności całej Gminy 28,24% Źródło: opracowanie własne 90 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 91

92 Rysunek 8 Mapa Gminy i miasta z zaznaczonym obszarem rewitalizacji. 91 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 92

93 Powiększenie Obszaru nr 1. Źródło: opracowanie własne na podkładzie z GoogleMaps. Tabela 32 Charakterystyka obszaru rewitalizacji Obszar rewitalizowany Obszar nr 1 Terytorium obszaru Centrum Sulęcina - rejon ograniczony ulicami (włącznie): Wiejska, Kościuszki, Młynarska, Chrobrego, Winna Góra, Moniuszki, Aleja ostrowska, Witosa, Plater Dominująca funkcja obszaru Obszar pełni funkcję mieszkalną. Charakteryzuje się zabudową śródmiejską zawierającą funkcje mieszkaniowo usługowe, edukacyjne, religijne. Przewaga zabudowy wielorodzinnej. Teren objęty ochroną konserwatorską. Uzasadnienie Wybór obszaru rewitalizacji wynika z występowania w jego granicach zjawisk wyboru obszaru kryzysowych. Sytuacja kryzysowa obszaru obrazowana jest stosunkowo wysoką do rewitalizacji wartością wskaźników odnoszących się do poziomu obciążenia demograficznego, poziomu ubóstwa, bezrobocia, przestępczości, aktywności gospodarczej, stanu infrastruktury technicznej, kwestii przestrzennych i środowiskowych. Wartość wymienionych wskaźników w wyznaczonym obszarze przewyższa w większości z nich stan odnotowywany na terenie całej gminy. Dodatkowo na opisywanym obszarze dochodzi do dużej koncentracji problemów społecznych, wynikających z dużego zagęszczenia zaludnienia. Dla rewitalizowanego obszaru sformułowano następujące wnioski: - to co najbardziej przeszkadza mieszkańcom to widoczna duża ilość ludzi pijących 92 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 93

94 alkohol w miejscach publicznych. Twierdzą, że to psuje wizerunek miasta i zniechęca mieszkańców do swobodnego spacerowania po mieście. W wypowiedziach usłyszeć można było duży niedosyt jeśli chodzi o sferę rekreacyjną i sportową. Wg mieszkańców brakuje kompleksów z szeroką bazą dla aktywności fizycznej. - mieszkańcy wskazywali na dużą anonimowość wśród sąsiadów, tzw. zamykanie się w domach i niski poziom integracji mieszkańców. Przy tej okazji wskazywali na potrzebę większej ilości inicjatyw o charakterze kulturalnym, integracyjnym takich jak pikniki, imprezy miejskie, które zacieśniłyby więzi między mieszkańcami. Potrzeby rewitalizacyjne: małe wyeksponowanie walorów turystycznych i zabytkowych centrum miasta, małe zagospodarowanie przestrzeni zielonych, zagospodarowanie parku miejskiego ławeczki, aleje spacerowe, kwiaty, krzewy, infrastruktura rekreacyjna, brak miejsc (lokali) o niskim czynszu na otwarcie działalności gospodarczej, co zniechęca zewnętrznych inwestorów - brak widocznych realizacji nowych przedsięwzięć, potrzeba rozwoju Sulęcińskiego Ośrodka Kultury, organizacja większej liczby działań o charakterze rozrywkowym i kulturalnym bardzo duże zadymienie w okresie jesienno-zimowym powodujące smog, zanieczyszczone powietrze rozwój bazy sportowej i rekreacyjnej dla mieszkańców Wszyscy zgodnie uważają, że inwestycje w mieście i gminie są niezbędne, że działania rewitalizacyjne pozwolą im pochwalić się miejscem, w którym mieszkają. Podsumowanie: - w odniesieniu do relacji społecznych: w mieszkaniach komunalnych występuje patologia wielopokoleniowa. Młode pokolenie wzoruje się na osobach starszych, przejmuje wzorce, które nie pozwalają wyrwać się z kręgu patologii i prowadzonego sposobu życia, brak infrastruktury społecznej, która mogłaby posłużyć do zmiany nastawienia do otoczenia i relacji międzyludzkich, - w odniesieniu do kultury i edukacji: problemem jest również słabo wykształcone społeczeństwo - szczególnie problem dotyczy młodzieży, brak perspektyw edukacyjnych, brak miejsc wspólnego spędzania czasu wolnego - szczególnie dzieci, młodzieży i seniorów. Wiele młodych osób mając trudną sytuację rodzinną i materialną uczy się poniżej swoich możliwości intelektualnych, co w efekcie powoduje wybór szkół zawodowych, po których młodzież ma problemy ze znalezieniem pracy. - w odniesieniu do infrastruktury miejskiej: mało mieszkań o co najmniej średnim standardzie wykończenia, stara, nieremontowana zabudowa, zaniedbane tereny zielone, ograniczona liczba miejsc parkingowych. Wyniki przeprowadzonych warsztatów, spacerów badawczych (realizowanych w ramach partycypacji społecznej) wskazują na możliwość pogorszenia trudnej sytuacji demograficznej omawianej części Sulęcina. Wnioski płynące z przeprowadzonych badań wskazują na możliwość odpływu z miasta części mieszkańców należących do najmłodszej kategorii wiekowej. Najczęściej ma to związek z chęcią znalezienia w większych ośrodkach miejskich lepiej płatnej pracy. W tej części miasta można znaleźć tylko proste i nisko płatne prace. Trudniej coś znaleźć satysfakcjonującego dla osób z wyższym wykształceniem. Dlatego te osoby najczęściej deklarują chęć wyjazdu z Sulęcina. Poziom kwalifikacji zawodowych jest niski, do tego dochodzi problem bierności zawodowej i alkoholizmu w najbliższym otoczeniu (dotyczy mieszkań komunalnych). Mieszkańcy centrum Sulęcina zazwyczaj twierdzą, że znają się wzajemnie. Poziom tej znajomości jest bardzo zróżnicowany. Są sąsiedzi, którzy znają się w sposób bardzo powierzchowny, wówczas raczej polega to na kojarzeniu, gdzie i kto mieszka. Dotyczy to głównie zamieszkiwania w kamienicach. Zdarzają się jednak głębsze relacje sąsiedzkie, wzajemna pomoc i wspólne spędzanie czasu wolnego, 93 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 94

95 wspólne wykonywanie prac. Przesłankę tę należy traktować, jako potencjał obszaru, w którym podjęcie dobrze skoordynowanych działań społecznych zaowocuje oczekiwanymi wynikami. Najtrudniejsza sytuacja jest tam, gdzie jest dużo mieszkań socjalnych. Tam ludzie znają się, ale poziom aktywności na rzecz swojego środowiska jest raczej śladowy. Częściej dochodzi do niszczenia wspólnego mienia niż do poprawiania jego jakości. Problemem w obszarze są niewielkie możliwości spędzania wolnego czasu. Dotyczy to zarówno braku miejsc takich jak kawiarnia, jak również nowych miejsc wypoczynku. Źle wypada ocena infrastruktury rekreacyjnej, która jest niewystarczająca i często zdewastowana. W obszarze odnotowuje się wysoki poziom ubóstwa. Świadczą o tym wskaźniki średni dochód na mieszkańca w obszarze (950 zł przy wartości referencyjnej 1100 zł) oraz liczby rodzin korzystających z pomocy OPS (10,12 przy wartości referencyjnej 5,54). Są to jedne z najwyższych wartości w stosunku do wszystkich analizowanych obszarów problemowych. W najtrudniejszej sytuacji finansowej znajdują się osoby najstarsze, natomiast na analizowanym terenie występuje relatywnie wysoka koncentracja osób w wieku poprodukcyjnym. Obszar zamieszkuje największy odsetek osób bezrobotnych, w tym długotrwale bezrobotnych. W porównaniu z gminą ogółem obszar rewitalizacji wyróżnia się niekorzystnie z uwagi na wysoki poziom przestępczości i naruszeń prawa. W 2015 roku na badanym obszarze odnotowano 2,22 przestępstw na 100 mieszkańców. Wyższy wskaźnik był tylko na Obszarze nr 5. Nie zawsze mieszkańcy wierzą w sens interweniowania na policji. Często obawiają się zemsty ze strony osób, do których wzywano policję. Sytuacja ta również koreluje z wysokim odsetkiem rodzin dysfunkcyjnych (16,05 przy wartości referencyjnej 8,72. Na obszarze występuje też największa liczba rodzin korzystających z Asystenta rodziny i mieszkań socjalnych. Obszar rewitalizacji wyróżnia się także z powodów ekonomicznych. W jego granicach zarejestrowano stosunkowo dużo podmiotów gospodarczych. W przeliczeniu na 100 mieszkańców ich liczba wynosi 5,07, podczas gdy w całej gminie 4,19. Stanowi to o dużym potencjale obszaru i daje większe możliwości włączenia przedstawicieli sektora biznesu w proces rewitalizacji. Pogłębienie obserwacji wskazuje jednak na występowanie takich cech przedsiębiorczości w strefie rewitalizacji, które stanowią o jej niekorzystnym charakterze. W obszarze rewitalizacji odnotowuje się wysoką liczbę podmiotów gospodarczych, tak jak w śródmieściach innych polskich miast. W centrum miasta znajduje się większość lokali handlowo-usługowych. Uwagę zwraca jednak, po pierwsze, wielkość zarejestrowanych podmiotów gospodarczych. Są to przede wszystkim przedsiębiorstwa małe funkcjonujące w obszarze samozatrudnienia ze wszystkimi negatywnymi skutkami takiego stanu (niskie dochody, nieznaczny wpływ na poziom zatrudnienia, ograniczone możliwości inwestowania i rozwoju). Po drugie można zaobserwować sytuacje gdy nowo otwarty podmiot funkcjonuje zaledwie klika miesięcy i jest zamykany z powodu przewagi kosztów jego utrzymania nad realnymi dochodami. Brak jest na analizowanym obszarze miejsc spotkań dla młodych ludzi. Młodzi ludzie z obszaru przeznaczonego do rewitalizacji nie mając się gdzie spotykać. Miejsce, gdzie pod lekkim nadzorem mogliby się wspólnie spotkać jest niezbędne do kreowania nowych działań społecznych. Zadbane, nowe miejsce spotkań mogłoby posłużyć osobom w różnym wieku. Obecny stan przestrzeni sprzyja dalszej degradacji społecznej mieszkańców i zniechęca do samodzielnych prób zmiany tego stanu, podejmowanych przez pojedyncze osoby. Obszar dotyka również wysoka wartość negatywnych wskaźników dla sfery technicznej. Dotyczy ona niskiej wartości zasobu mieszkaniowego (teren śródmieścia to obszar mocno zurbanizowany, w którym 99% budynków wybudowano przed rokiem 89.) oraz udziału budynków wymagających remontu i/lub termomodernizacji (68%). Skutkiem tych zaniedbań jest emisja szkodliwych substancji do atmosfery z uwagi na dużą ilość zużycia źródeł ciepła i w konsekwencji obniżający się poziom życia. 94 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 95

96 Terytorium obszaru Dominująca funkcja obszaru Uzasadnienie wyboru obszaru do rewitalizacji Obszar rewitalizowany Obszar nr 9 Miejscowości Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów Obszar pełni funkcję mieszkalną. Charakteryzuje się zabudową wiejską zawierającą głównie funkcje mieszkaniowe oraz gospodarcze (hodowla zwierząt gospodarskich, miejsca składowania sprzętu i zbiorów rolnych). Przewaga zabudowy jednorodzinnej. Wybór obszaru rewitalizacji wynika z występowania w jego granicach zjawisk kryzysowych. Sytuacja kryzysowa obszaru obrazowana jest stosunkowo wysoką wartością wskaźników odnoszących się do poziomu obciążenia demograficznego, poziomu ubóstwa, bezrobocia, przestępczości, aktywności gospodarczej, stanu infrastruktury technicznej, kwestii przestrzennych i środowiskowych. Wartość wymienionych wskaźników w wyznaczonym obszarze przewyższa w większości z nich stan odnotowywany na terenie całej gminy. Dodatkowo na opisywanym obszarze dochodzi do dużej koncentracji problemów społecznych. Mieszkańcy miejscowości Rychlik podkreślali konieczność poprawy połączeń komunikacyjnych aby móc dotrzeć busem do Sulęcina w różnych godzinach dnia. Zauważone potrzeby rewitalizacyjne w Rychliku i Ostrowie to: świetlica wiejska wymaga remontu i rozbudowy w celu umożliwienia spotkań seniorów we wsi dominuje ogrzewanie węglowe, niejednokrotnie występuje palenie śmieciami przy domach wciąż funkcjonują szamba brak kanalizacji ściekowej Mieszkańcy wszystkich miejscowości z obszaru deklarowali niezadowolenie głównie z powodów małej ilości miejsc pracy, małego wsparcia dla przedsiębiorców i osób chcących otworzyć własną działalność gospodarczą. Wielu z nich twierdziło, że duża grupa osób wyjeżdża szukać pracy w innych miejscowościach, zmienia miejsce zamieszkania, stąd trudno o utrzymywanie bliższych relacji i osadzenie się tu na całe życie. Badani nie czują się związani ze sobą głównie z powodu dużej rotacji mieszkańców. Zauważyli, że mało jest działań o charakterze integracyjnym, które pozwoliłyby na pogłębienie relacji i lepsze poznanie się. Połączenie tej sytuacji z pogłębiającym się spadkiem przyrostu naturalnego wpływa na średni wiek mieszkańców starzenie się społeczeństwa. W przypadku mieszkańców Ostrowa elementami mającymi potencjał rozwojowy są: ścieżka rowerowa do jeziora Ostrowskiego, filia biblioteki, piękne, choć niezagospodarowane tereny zielone, lasy, stawy, kąpielisko, które stanowią miejsce wypoczynku mieszkańców. Mieszkańcy obszaru to osoby gorzej sytuowane materialnie. Potwierdza to wskaźnik średniego dochodu na 1 mieszkańca (950 zł przy wartości referencyjnej 1100 zł. To wskazuje, że osób niezamożnych jest stosunkowo dużo w odniesieniu do całej społeczności. Działania interwencyjne powinny wyrównać szanse rozwoju - szczególnie wśród dzieci ułatwiając wydobycie się z ubóstwa. Stosunkowo wielu mieszkańców korzysta ze wsparcia Asystenta rodziny, wskaźnik to 0,58 na 100 mieszkańców przy 0,30 dla całej gminy. W wybranym obszarze występują trudności w dostępie do punktów handlowych, usługowych, urzędów i instytucji oraz placówek służby zdrowia. Utrudnienia w dostępie do pozostałych placówek i instytucji mają charakter komunikacyjny zwrócili na to uwagę mieszkańcy w każdej miejscowości z badanego obszaru. Trudności rozwojowe polegają też na tym, że w obszarze występują największe braki w dostępie do mediów Liczba budynków bez dostępu do wodociągów 16,26%, bez dostępu do kanalizacji 59,11%, bez dostępu do gazu 92,12%. Ważną kwestią jest również to, że 90% budynków jest już dość starych wybudowanych przed rokiem Na całym obszarze znajduje się tylko 1 miejsce otwarte spełniające warunki miejsca integracji i spotkań mieszkańców. Przy tym 40% powierzchni obszarów zielonych zakwalifikowano, jako zdegradowane. We wszystkich miejscowościach poważnym problemem jest niska termoizolacyjność budynków i związana z tym niechęć do przechodzenia na inne źródła 95 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 96

97 ogrzewania niż węgiel i piece wszystkopalne. Inne metody ogrzewania mogłyby być atrakcyjne pod warunkiem dobrego ocieplenia budynków. Mieszkańcy z racji niskich zasobów finansowych nie wykorzystują w ogrzewaniu źródeł odnawialnych. Źle wypada ocena infrastruktury rekreacyjnej bądź nie ma jej wcale. To nie zachęca do wychodzenia z domu, by spędzać czas wspólnie z innymi mieszkańcami danej miejscowości. Źródło: opracowanie własne W obszarze rewitalizowanym planowane są do realizacji działania infrastrukturalne służące kompleksowemu rozwiązaniu problemów tej części Gminy Sulęcin. Powstała infrastruktura będzie służyła przeprowadzeniu projektów miękkich mających na celu niwelowanie największych problemów społecznych obszarów związanych z aktywizacją społeczno-gospodarczą, podniesieniem jakości życia lokalnych społeczności oraz jakości i dostępności usług społecznych. Projekty miękkie będą skierowane do wszystkich osób najbardziej zagrożonych wykluczeniem społecznym z terenu obszaru. Przewidziane do realizacji na obszarze rewitalizowanym działania obejmują zatem aspekt społeczny, a ponadto będą dotyczyć kwestii gospodarczych, przestrzenno-funkcjonalnych, technicznych i środowiskowych. Inwestycje prowadzone będą w całości na obszarze rewitalizowanym, a tym samym zdegradowanym, który charakteryzuje się skupieniem dużej liczby niekorzystnych zjawisk świadczących o sytuacji kryzysowej na wyznaczonym obszarze. 6. Wizja stanu obszaru po przeprowadzeniu rewitalizacji (planowany efekt rewitalizacji) W oparciu o zdiagnozowane problemy wg wskazanych metod delimitacji wyznaczono obszar zdegradowany, który w szczególności powinien być objęty działaniami rewitalizacyjnymi. Obszar ten wyznaczono w oparciu o zdiagnozowane problemy natury społecznej, infrastrukturalnogospodarczej, przestrzenno-funkcjonalnej i środowiskowej w jego skład jak wyżej wskazano wchodzą 2 podobszary, obszar funkcjonalny nr 1: Centrum Sulęcina - rejon ograniczony ulicami (włącznie): Wiejska, Kościuszki, Młynarska, Chrobrego, Winna Góra, Moniuszki, Aleja ostrowska, Witosa, Plater oraz obszar nr 2: Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów. Wizja stanu obszaru: Gmina Sulęcin Jest przyjaznym miejscem do pracy i życia. Niekorzystne wskaźniki dla zdiagnozowanych obszarów zdegradowanych uległy poprawie, Centrum Sulęcina oraz obszar miejscowości Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów ze swoimi silnymi i zintegrowanymi społecznościami lokalnymi stanowią mocny punkt Gminy w zakresie rozwoju gospodarczego i społecznego. Przy czym zdiagnozowane sytuacje kryzysowe, dzięki umiejętnie realizowanym programom i działaniom społecznymi nie przeszły na obszary sąsiednie. 96 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 97

98 W obszarach zdegradowanych opanowano sytuacje kryzysowe w każdej ze zdiagnozowanych sfer problemowych. Przyjazne środowisko pracy i życia sprzyja rozwojowi poszczególnych jednostek oraz całej społeczności, pozwala na stabilny rozwój lokalnego rynku pracy. Sulęcin jest jednym z prekursorów na terenie województwa lubuskiego w zakresie umiejętnego zarządzania problemami społecznymi, jak również w zakresie łączenia dbałości o miasto i mieszkańców. Centrum Sulęcina objęte ochroną konserwatorską z zabytkowymi kamienicami zrewitalizowanym parkiem miejskim, prężnym Ośrodkiem Kultury, organizującym wspólnie z lokalnymi organizacjami pozarządowymi wiele cyklicznych imprez kulturalnych i społecznych (w tym polsko-niemieckich), stało się magnesem przyciągającym przyjezdnym. Pięknie odnowiona zabudowa, zagospodarowane prywatne działki i podwórka wprowadziły ład przestrzenny wydobywając potencjał miejsca. Uporządkowana przestrzeń, sprzyjająca rozwojowi stosunków obywatelskich stworzyła znakomitą atmosferę do realizacji działań aktywizacyjnych i pozwoliła spotęgować efekty. Zrewitalizowana infrastruktura społeczno-kulturalna, uporządkowana i funkcjonalna przestrzeń miejska w Centrum Sulęcina oraz w miejscowościach Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów pozwoliły na umocnienia marki Sulęcin, co sprawiło że znacznie wzrosło poczucie tożsamości lokalnej wśród lokalnych społeczności Mieszkańcy chętniej uczestniczą w procesie konsultacji i podejmowaniu decyzji w zakresie kluczowych działań w Gminie. W Gminie na pierwszy rzut oka widać dbałość o tożsamość miejsca o uporządkowaną i funkcjonalną przestrzeń. Dzięki czemu wzrosło zainteresowanie Gmina, która odnotowuje wzrost przyjezdnych i turystów. Lokalna społeczność ma możliwość realizacji własnych ambicji społecznych, publicznych i gospodarczych. Lokalne organizacje społeczne, nauczyły się wspierać członków swojej społeczności, dotkniętych sytuacją kryzysową, co wpłynęło na szybszą i bardziej adekwatną pomoc w procesie aktywizacji i reintegracji dla osób zagrożonych wykluczeniem. Społeczność lokalna o zadowalającym poziomie poczucia tożsamości lokalnej i w zadowalającej kondycji psycho-społecznej, tworzy trwałą strukturę, opartą na przywiązaniu do lokalnych tradycji i dobrosąsiedzkich stosunkach. Społeczność angażuje się w lokalne inicjatywy rozwojowe i aktywizacyjne, stwarzając sobie warunki do dalszego rozwoju społeczno-gospodarczego. Gmina planuje dalsze działania rozwojowe, przy aktywnym uczestnictwie społeczności lokalnych. Rozwija się konkurencyjna gospodarka lokalna oparta na sektorze małych i średnich przedsiębiorstw usługowych i produkcyjnych. Dzięki uporządkowanej przestrzeni udało się zwiększyć zainteresowanie lokalizacją i przy okazji również firmami tutaj zlokalizowanymi, co pozwala na trwały rozwój gospodarczy oparty na lokalnych zasobach ludzkich. Sprawne i efektywne zarządzanie publiczne, aktywna współpraca samorządu z sektorem pozarządowym, biznesowym i publicznym zapewniają wysoką jakość i dostępność usług. 97 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 98

99 7. Cele rewitalizacji oraz odpowiadające zidentyfikowanym potrzebom rewitalizacyjnym kierunki działań mających na celu eliminację lub ograniczenie negatywnych zjawisk. Program Rewitalizacji zbudowany został w oparciu o hierarchiczną strukturę celów, w tym celu strategicznego, celów głównych, podlegających im celów szczegółowych oraz kierunkó w działań rewitalizacyjnych. Cel strategiczny oraz cele główne nawiązują bezpośrednio do wizji obszaru rewitalizacji, stanowiąc jej rozwinięcie. Hierarchiczna struktura celów porządkuje sposób działań związanych z rewitalizacją, wskazując poszczególnych kierunkom działań ich nadrzędny cel. Na podstawie przeprowadzonej w poprzednich rozdziałach diagnozie czynników i zjawisk kryzysowych w tym sformułowanych na jej podstawie drzewie problemów zdefiniowano pożądaną listę celów projektu, którą przedstawiono w formie rozbudowanego diagramu logicznych powiązań między nimi drzewo celów graf poniżej. Przedstawione poniżej drzewo celów obrazuje zależności między celem strategicznym, celami głównymi oraz szczegółowymi, a środkami do ich osiągnięcia. Strategicznym celem rewitalizacji gminy Sulęcin jest Poprawa jakości życia mieszkańców obszarów zdegradowanych w gminie Sulęcin oraz kompleksowe przeciwdziałanie marginalizacji zdegradowanych społecznie, infrastrukturalnie, gospodarczo, przestrzennie i środowiskowo obszarów gminy. Do celów głównych, ściśle powiązanych z celem strategicznym należą: 1. Rozwój kapitału społecznego oraz redukcja negatywnych zjawisk społecznych na obszarach zdegradowanych, 2. Rozwój gospodarczy poprzez wykorzystanie potencjału turystycznego i kulturowego obszarów zdegradowanych, 3. Zwiększenie zatrudnienia i rozwój przedsiębiorczości na obszarach zdegradowanych. Cele główne realizuje katalog celów szczegółowych zdefiniowanych jako: 1. Odbudowa więzi społecznych i aktywizacja mieszkańców do realizacji w partnerstwach inicjatyw lokalnych, 2. Zintegrowanie mieszkańców, zapobieganie i przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu oraz ograniczenie patologii społecznych i poprawa bezpieczeństwa, 3. Poprawa dostępności do obiektów kultury oraz obiektów turystycznych, 4. Zapewnienie spójnego ładu przestrzennego i uporządkowanie przestrzeni publicznych, 5. Rozwój infrastruktury technicznej służącej zaspokajaniu potrzeb mieszkańców, 6. Wsparcie przedsiębiorczości, w szczególności poprzez ułatwianie gospodarczego wykorzystywania nowych pomysłów oraz sprzyjanie tworzenia nowych firm, 7. Promowanie trwałego i wysokiej jakości zatrudnienia, wsparcie mobilności pracowników oraz aktywności zawodowej osób w wieku senioralnym. 98 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 99

100 Tabela 33 Cele programu rewitalizacji Cel strategiczny Poprawa jakości życia mieszkańców obszarów zdegradowanych w gminie Sulęcin oraz kompleksowe przeciwdziałanie marginalizacji zdegradowanych społecznie, infrastrukturalnie, gospodarczo, przestrzennie i środowiskowo obszarów gminy Cele główne Rozwój kapitału społecznego oraz redukcja negatywnych zjawisk społecznych na obszarach zdegradowanych Rozwój gospodarczy poprzez wykorzystanie potencjału turystycznego i kulturowego obszarów zdegradowanych Zwiększenie zatrudnienia i rozwój przedsiębiorczości na obszarach zdegradowanych Odbudowa więzi społecznych i aktywizacja mieszkańców do realizacji w partnerstwach inicjatyw lokalnych Zintegrowanie mieszkańców, zapobieganie i przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu oraz ograniczenie patologii społecznych i poprawa bezpieczeństwa Źródło: opracowanie własne Cele szczegółowe Zapewnienie spójnego ładu przestrzennego i uporządkowanie przestrzeni publicznych Poprawa dostępności do obiektów kultury oraz obiektów turystycznych Rozwój infrastruktury technicznej służącej zaspokajaniu potrzeb mieszkańców Promowanie trwałego i wysokiej jakości zatrudnienia, wsparcie mobilności pracowników oraz aktywności zawodowej osób w wieku senioralnym. Wsparcie przedsiębiorczości, w szczególności poprzez ułatwianie gospodarczego wykorzystywania nowych pomysłów oraz sprzyjanie tworzenia nowych firm 99 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 100

101 W poniższym opracowaniu szczegółowo opisano konkretne problemy społeczności lokalnej w odniesieniu do zdefiniowanych celów szczegółowych programu. Problemy zostaną rozwiązane w wyniku działań rewitalizacyjnych. Ponadto, pod każdym opisem jakościowym negatywnych zjawisk, wskazano kierunki działań odpowiadające zidentyfikowanym potrzebom rewitalizacyjnym. Cel szczegółowy nr 1 - Odbudowa więzi społecznych i aktywizacja mieszkańców do realizacji w partnerstwach inicjatyw lokalnych oraz Cel szczegółowy nr 2 - Zintegrowanie mieszkańców, zapobieganie i przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu oraz ograniczenie patologii społecznych Jak wykazała przeprowadzona diagnoza obszar Centrum Sulęcina - rejon ograniczony ulicami (włącznie): Wiejska, Kościuszki, Młynarska, Chrobrego, Winna Góra, Moniuszki, Aleja ostrowska, Witosa, Plater (obszar nr 1) jest obszarem koncentracji negatywnych zjawisk społecznych towarzyszących bezrobociu i ubóstwu, takich jak przestępczość, przemoc w rodzinie, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych, uzależnienia czy niski poziom aktywności społecznej. Potęgując te zjawiska problemami osób niepełnosprawnych i starszych mamy pełny obraz kryzysu społecznego śródmieścia Sulęcina. Szczególną grupę stanowią dzieci i młodzież, które w wyniku degradacji rodziny, są najbardziej zagrożone patologiami. W związku z powyższym istnieje silna potrzeba aktywizacji społecznej grup dotkniętych różnego rodzaju problemami społecznymi poprzez podjęcie zróżnicowanych przedsięwzięć w zakresie aktywnej integracji społecznej, które umożliwią zmianę dotychczasowego sposobu życia poszczególnym osobom i całym społecznościom. Szczególnie istotne jest wspieranie rodzin, aby zapobiec takim zjawiskom jak przemoc czy dziedziczenie biedy. Wszystkie działania powinny opierać się na szeroko rozumianej pracy socjalnej polegającej na diagnozowaniu potrzeb, współpracy, udzielaniu zindywidualizowanej pomocy oraz ewaluacji skutków. Poprawa sytuacji środowisk zagrożonych powinna następować także poprzez stwarzanie warunków do uczestnictwa tej części społeczeństwa w różnorodnych formach aktywności społecznej. 100 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 101

102 KIERUNKI DZIAŁAŃ: utworzenie świetlic wiejskich w sołectwach, które ich nie posiadają przygotowanie i wdrożenie programu Animacji Środowiskowej aktywizacja i integracja osób oraz rodzin ze środowisk zagrożonych wykluczeniem i wykluczonych społecznie (zorganizowanie Domu Seniora lub domu Dziennego Pobytu dla osób starszych) wdrożenia narzędzi ekonomii społecznej Centrum Integracji Społecznej działania organizacyjne Gminy, mające na celu zautomatyzowanie procesu rewitalizacji (budżet obywatelski, program współpracy z NGO, Młodzieżowa Rada Miasta, Gminna Rada Seniora) działania zwiększające poziom integracji i poczucia lokalnej tożsamości. Cel szczegółowy nr 3 - Poprawa dostępności do obiektów kultury oraz obiektów turystycznych Zasoby turystyczno - rekreacyjne, kulturalne i środowiskowe (dostępność jezior) gminy są kluczowymi zasobami determinującymi atrakcyjność Gminy Sulęcin. W zdegradowanym obszarze Centrum Sulęcina (obszar nr 1) występuje kumulacja funkcji turystyczno - rekreacyjnej i kulturalnej gminy. Znajduje się tu m.in. spalony i odbudowany gotycki kościół św. Mikołaja z XIV w. wybudowany na cokole granitowym z XIII w.; fragmenty murów obronnych z XIV w. z furtą i śladami baszt; neogotycki kościół parafialny św. Henryka z XIX w.; budynek dawnego lenna zamkowego; Willa Neuenfelda z końca XIX w.; kamienice w okolicy rynku z XVIII-XIX w. (na jednym z budynków znajduje się płyta pamiątkowa poświęcona mieszkającemu tu wielokrotnemu mistrzowi świata i Europy w zapasach Leonowi Pineckiemu). W historii Sulęcina i jego okolic mocno zapisali się Joannici i Templariusze, którzy pozostawili po sobie późnogotycki kościółek filialny z XIV w. w Ostrowie oraz Dom Joannitów z XVIII w. w Sulęcinie. Przy obiektach tych odbywa się wiele wydarzeń kulturalno-rozrywkowych oraz rozwinęły się usługi gastronomiczne. Ponadto, na obszarze tym funkcjonuje Sulęciński Ośrodek Kultury oraz znajdują się obiekty sportowe przy ul. Moniuszki. Znajduje się tu również Park Miejski będący lubianym 101 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 102

103 miejscem spacerów, jednakże jego stan jest niezadawalający, a infrastruktura zdewastowana i niedostosowana do aktualnych potrzeb. Istotne jest kontynuowanie działań zmierzających do umiejętnego gospodarowania potencjałem i podejmowanie nowych inicjatyw w tym zakresie, aby skorzystała na tym lokalna społeczność. Planowane przedsięwzięcia zwiększą atrakcyjność turystyczną i gospodarczą centrum Sulęcina oraz mogą stać się impulsem do aktywizacji społeczno-zawodowej mieszkańców Centrum Miasta (obszar nr 1) a także miejscowości Ostrów (obszar 9) oraz do powstawania nowych firm w branżach powiązanych z turystyką, kulturą, sportem i rekreacją. KIERUNKI DZIAŁAŃ: kompleksowa rewitalizacja obiektów kultury z nadaniem im nowych funkcji rewitalizacja parków, skwerów, i terenów zielonych z nadaniem nowych funkcji społecznych w/w obiektom rewitalizacja obiektów sakralnych (kościoły, cmentarz) i nadanie im nowych funkcji społecznych, gospodarczych i kulturowych stworzenie i promocja produktów turystycznych rewitalizacja pozostałych obiektów znajdujących się w obszarze zdegradowanym w tym rewitalizacja budynków na Winnej Górze, w tym działania termomodernizacyjne oraz modernizacja obiektów sportowych Cel szczegółowy nr 4 - Zapewnienie spójnego ładu przestrzennego i uporządkowanie przestrzeni publicznych Realizowana od lat polityka wewnętrzna gminy wskazuje, iż obszar śródmieścia Sulęcina (obszar nr 1) jest kluczowym elementem gminy miejsko - wiejskiej, wpływającym na poczucie ładu przestrzennego i atrakcyjność gminy jako całości. Dlatego też działania Rady Miejskiej i Burmistrza powinny koncentrować się na zachowaniu funkcji turystyczno - kulturalnej w śródmieściu i ochronie spójności miejscowych społeczności lokalnych, a także lokalizowaniu tam projektów potęgujących integrację i aktywność mieszkańców, a także wpływających pozytywnie na wizerunek miasta. Nacisk kłaść należy na kreowanie ogólnodostępnej przestrzeni publicznej, w tym wprowadzenie kultury i sztuki do przestrzeni. Ze względu na zwartą zabudowę, na obszarze Centrum Miasta występuje mało terenów zielonych oraz innych przestrzeni, które mogłyby zostać wykorzystane na cele publiczne. Ważne 102 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 103

104 jest zatem racjonalne wykorzystanie przestrzeni miejskiej, służące wykreowaniu otwartych, estetycznych, bezpiecznych i wielofunkcyjnych terenów służących mieszkańcom i turystom. W kontekście ograniczonej dostępności wolnej przestrzeni bardzo ważną rolę będą odgrywały podwórka. Z jednej strony będą pełniły rolę przestrzeni publicznych, a z drugiej będą narzędziem aktywizacji i integracji społecznej mieszkańców Centrum Miasta Sulęcin. Wszystkie inwestycje powinny być ukierunkowane na aktywizację społeczno-zawodową mieszkańców i podniesienie jakości życia lokalnej społeczności. KIERUNKI DZIAŁAŃ: zagospodarowanie/rozwój przestrzeni publicznych pod cele społeczne przygotowanie terenów pod małe punkty handlowe wygospodarowanie miejsc parkingowych i pozyskanie środków finansowych na ich budowę rewitalizacja i zagospodarowanie podwórek jako narzędzie aktywizacji i integracji mieszkańców budowa i przebudowa chodników, ciągów pieszo - rowerowych i dróg adaptacja pustostanów na budynki socjalne. Cel szczegółowy nr 5 - Rozwój infrastruktury technicznej służącej zaspokajaniu potrzeb mieszkańców Wśród istniejących budynków w Gminie Sulęcin dominują te wybudowane przed 1989 rokiem. Najwięcej takich budynków znajduje się w obszarze uznanym za zdegradowany Centrum Sulęcina (obszar nr 1) oraz w miejscowościach Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów (Obszar nr 9). Ich stan techniczny odbiega od obecnie obowiązujących norm i wymaga natychmiastowego działania. Wiele budynków potrzebuje przeprowadzenia kapitalnych remontów, przebudowy i modernizacji, w tym wymiany instalacji technicznych, remontu ścian zewnętrznych, naprawy dachu oraz podniesienia ogólnego standardu użytkowania i estetycznego wyglądu. Realizacja inwestycji poprawiających stan techniczny budynków przyczyni się do poprawy warunków życia mieszkańców obszarów zdegradowanych, co jest jednym z warunków przeprowadzenia skutecznych działań aktywizacyjnych i integracyjnych wśród lokalnej społeczności. 103 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 104

105 Duże są zwłaszcza potrzeby termomodernizacyjne. Niedostateczna izolacja prowadzi do dużych strat ciepła. Inwestycje zarówno władz samorządowych jak i wspólnot mieszkaniowych oraz prywatnych właścicieli budynków w termomodernizację spowodują ograniczenie kosztów ogrzewania, zmniejszenie zapotrzebowania i zużycia energii cieplnej, poprawę estetyki budynków. Działania na rzecz ochrony i właściwego utrzymania budynków muszą być podejmowane w celu powstrzymania ich dalszej degradacji. Poza termomodernizacją, wprowadzane będą inne rozwiązania służące ograniczaniu zużycia energii. Będą się one koncentrowały na skutecznym zarządzaniu energią, modernizacji oświetlenia ulicznego oraz szerokiej edukacji i promocji dot. racjonalnego wykorzystania energii. KIERUNKI DZIAŁAŃ: kompleksowa termomodernizacja budynków użyteczności publicznej kompleksowa termodernizacja budynków wielorodzinnych wprowadzenie taboru o mniejszej liczebności miejsc, co doprowadzi do bardziej ekonomicznie wykorzystanych autobusów modernizacja oświetlenia ulicznego w tym oświetlenia przejść dla pieszych budowa nowych bloków mieszkalnych edukacja w zakresie efektywności energetycznej Cel szczegółowy nr 6 - Wsparcie przedsiębiorczości, w szczególności poprzez ułatwianie gospodarczego wykorzystywania nowych pomysłów oraz sprzyjanie tworzenia nowych firm oraz Cel szczegółowy nr 7 - Promowanie trwałego i wysokiej jakości zatrudnienia, wsparcie mobilności pracowników oraz aktywności zawodowej osób w wieku senioralnym Gmina Sulęcin jako priorytet od lat stawia sobie za cel zrównoważony, nowoczesny i ekologiczny rozwój gospodarki, który zapewni wzrost zatrudnienia w gminie i powiecie. W tym kontekście istotne jest włączenie do rynku pracy większej liczby osób oraz utrzymanie ich przy aktywności zawodowej. Obszar zdegradowany Centrum Sulęcina (obszar nr 1) cechuje wysoki odsetek osób długotrwale bezrobotnych oraz bezrobotnych oraz niski poziom aktywności 104 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 105

106 gospodarczej mieszkańców (niewielka liczba funkcjonujących działalności gospodarczych oraz dostępnych miejsc pracy w obszarze). Konieczne są aktywne działania skierowane do osób bezrobotnych, długotrwale pozostających bez pracy w celu poprawy możliwości znalezienia zatrudnienia, bazujące na rzeczywistym zapotrzebowaniu na określone kwalifikacje (w szczególności w inteligentnych specjalizacjach województwa lubuskiego ). Komplementarną metodą skutecznego przeciwdziałania bezrobociu w obszarze zdegradowanym, podnoszenia poziomu aktywności zawodowej społeczeństwa, a także stymulowania rozwoju ekonomicznego i społecznego, jest rozwój przedsiębiorczości. Jedną z form prowadzenia biznesu jest przedsiębiorczość społeczna, która może być idealnym rozwiązaniem problemu aktywizacji osób zagrożonych wykluczeniem i wykluczonych z rynku pracy. KIERUNKI DZIAŁAŃ: wdrożenia narzędzi ekonomii społecznej spółdzielnia socjalna rozwój szkolnictwa i działań edukacyjnych budowa targowiska miejskiego przygotowanie terenów pod małe punkty handlowe podnoszenie kwalifikacji osób bezrobotnych, w szczególności długotrwale pozostających bez pracy wspieranie zakładania i prowadzenia własnej działalności gospodarczej kształcenie postaw przedsiębiorczych wśród dzieci i młodzieży 105 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 106

107 8. Lista planowanych, podstawowych projektów i przedsięwzięć rewitalizacyjnych Obszar zdegradowany (2 podobszary: obszar funkcjonalny nr 1 i obszar funkcjonalny nr 9), jaki został wyłoniony w toku diagnozy, obejmującej całą Gminę poddany zostanie działaniom rewitalizacyjnym, które są odpowiedzią na zdiagnozowane problemy o charakterze społecznym, przestrzennym, środowiskowym i technicznym. Gmina Sulęcin działania rewitalizacyjne w zorganizowanej formie jako realizacja określonego programu realizuje już od początku 2007r., kiedy to uchwalono Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Sulęcin na lata W perspektywie UE lata w ramach podejmowanych działań rewitalizacyjnych wdrożono inwestycję Przebudowa i budowa zewnętrznej infrastruktury technicznej na osiedlu mieszkaniowym w Wędrzynie. Ponadto w mieście Sulęcin realizowano inwestycje rewitalizacyjne, mające na celu nadanie nowych lub przywrócenie dawnych funkcji zdegradowanej tkance urbanistycznej miasta jak również podejmowano działania aktywizujące i integrujące lokalną społeczność. Działania jakie podejmowano to m.in. Rozbudowa, przebudowa i termomodernizacja budynku Powiatowego Urzędu Pracy w Sulęcinie, inwestycje w tkankę miejską, w tym remonty i przebudowa układu dróg, jak również przez cały ten okres realizowana była praca ze społecznością lokalną, co miało miejsce za pośrednictwem Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz w ramach współpracy z organizacjami pozarządowymi, działającymi na terenie Gminy. Pomimo jednakże podejmowanych działań nie zrealizowano z braku środków wszystkich planowanych przedsięwzięć, podejmowane działania nie były zatem wystarczające. W chwili obecnej w dalszym ciągu na terenie Gminy Sulęcin diagnozuje się obszary zdegradowane, są to skonkretyzowane diagnozy, wskazujące na przyczyny degradacji w sferach społecznej, infrastrukturalno-gospodarczej, przestrzenno-funkcjonalnej i środowiskowej. We wskazanych problemowych obszarach konieczna jest interwencja. Gmina zatem będzie podejmować dalsze działania inwestycyjne, poprawiające sytuację w zakresie przestrzennym, środowiskowym i technicznych, pod kątem stworzenia warunków do rozwiązywania problemów społecznych. Konieczne są również kompleksowe inicjatywy rewitalizacyjne o charakterze miękkim, wpływające na poprawę sytuacji kryzysowej w sferze społecznej. Gmina jest obecnie w trakcie tego procesu i władze gminy są zdeterminowane, aby zdiagnozowane sytuacje kryzysowe w sferze społecznej jak najbardziej ograniczyć. Bardzo istotnym elementem w zakresie planowanych do realizacji inicjatyw rewitalizacyjnych jest podejmowanie takich działań, aby lokalna społeczność stała się częścią tego procesu, nie tylko jako przedmiot tych działań, ale przede wszystkim jako podmiot, współdecydujący o kształcie strategii wychodzenia z kryzysu. Temu też służą działania, które są podejmowane przez gminę, jak również te działania, które są planowane do realizacji w ramach niniejszego Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku. 106 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 107

108 Planowane zatem działania zostały wypracowane wspólnie w ramach realizowanych działań partycypacyjnych. Ustalono, że należy czym prędzej podjąć skonsolidowane działania w obszarze zdegradowanym, którym zgodnie z diagnozą jest obszar Centrum Sulęcina (Obszar Funkcjonalny nr 1) oraz podobszar na który składają się miejscowości Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów (Obszar Funkcjonalny nr 2). Planowane działania są komplementarne względem siebie i łącznie będą stanowić dla tego obszaru intensywne bodźce rozwojowe. Wskazane działania realizowane w sposób kompleksowy pozwolą na nadanie dynamiki rozwojowej temu obszarowi w kierunku wyjścia ze stanu kryzysowego dla poszczególnych obszarów problemowych. Przewidziane w ramach niniejszego programu rewitalizacji działania obejmują aspekt społeczny (warunek konieczny), przestrzenno-funkcjonalny, techniczny i gospodarczy (przedstawiony łącznie jako infrastrukturalno-gospodarczy) oraz środowiskowy. Bowiem w tych sferach zdiagnozowano sytuacje kryzysowe, którym planowane działania mają przeciwdziałać. Oczekiwane efekty zaplanowanych projektów rewitalizacyjnych są wzajemnie powiązane i skutkują w związku z tym poprawą sytuacji kryzysowej obszaru zdegradowanego w każdej ze sfer. Przewidziane działania mają zatem charakter kompleksowy i są skoncentrowane działania rewitalizacyjne skupione są na konkretnym obszarze, dotkniętym największą koncentracją problemów i negatywnych zjawisk, który został wyznaczony w wyniku diagnozy. Poniżej przedstawiono planowane podstawowe przedsięwzięcia rewitalizacyjne, które w znacznym stopniu warunkują szansę na rewitalizację obszaru zdegradowanego. Wykaz planowanych przedsięwzięć podstawowych: 1. Aktywna integracja szansą na samodzielność. 2. Przygotowanie i wdrożenie Programu Animacji Środowiskowej. 3. Realizacja programów osłonowych, w tym Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Wspieranie jednostek samorządu terytorialnego w tworzeniu systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 4. Wdrożenia narzędzi ekonomii społecznej Centrum Integracji Społecznej. 5. Wdrożenia narzędzi ekonomii społecznej spółdzielnia socjalna. 6. Cykl festiwali kulturalno-społecznych. 7. Odnowienie zieleni w parku miejskim w Sulęcinie. 8. Rewitalizacja parku miejskiego w Sulęcinie. 9. Termomodernizacja świetlicy wiejskiej w miejscowości Ostrów. 10. Rewitalizacja obiektów na Winnej Górze. 11. Rewitalizacja Sulęcińskiego Ośrodka Kultury. 12. Termomodernizacja budynku Sulęcińskiego Ośrodka Kultury. 13. Zagospodarowanie przestrzeni między blokami mieszkalnymi utworzenie miejsc spotkań i integracji; poprawa infrastruktury technicznej, co pozwoli na wydobycie potencjału przestrzeni wspólnej. 107 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 108

109 Szczegóły przedstawiamy poniżej w kartach poszczególnych przedsięwzięć. Tabela 34 Aktywna integracja szansą na samodzielność Karta przedsięwzięcia rewitalizacyjnego podstawowego nr 1 Nazwa przedsięwzięcia Charakter/rodzaj działania Obszar problemowy, na który oddziałuje przedsięwzięcie Aktywna integracja szansą na samodzielność Projekt łączony: Działanie organizacyjno-administracyjne / średnionakładowe Inwestycyjne /wysokonakładowe Sfera społeczna Sfera Infrastrukturalno-gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Podmioty odpowiedzialne za realizację Pozostali interesariusze działań Zakres realizowanego zadania Gmina Sulęcin, Ośrodek Pomocy Społecznej, Organizacje Pozarządowe (zaangażowane w lokalne działania aktywizacyjne) Mieszkańcy obszaru zdegradowanego (Centrum Sulęcina oraz miejscowości: Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów) działania skierowane są do osób i rodzin wykluczonych, zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym oraz z niepełnosprawnościami. W wyniku podjęcia przedmiotowych działań, w tym uruchomieniu programu mieszkańcy obszaru będą beneficjentami wzrostu integracji osób zagrożonych wykluczeniem. Przez co w obszarze zdegradowanym mieszkańcy odczują wzrost bezpieczeństwa i komfortu życia (osoby zagrożone wykluczeniem w wyniku działań zwiększą poziom kompetencji interpersonalnych i integracji ze społecznością lokalną, co wpłynie na wzrost poziomu samoakceptacji i jakości życia) Lokalni przedsiębiorcy dzięki realizacji przedmiotowych działań, w tym Programu Aktywności Lokalnej mieszkańcy zagrożeni wykluczeniem, będą sukcesywnie wychodzić z sytuacji kryzysowej w obszarach, w jakich ich dotyka. Przez co zwiększą swoje kompetencje i gotowość do podjęcia zatrudnienia m.in. wśród lokalnych przedsiębiorców Działanie to jest kierowane do osób zagrożonych wykluczeniem (klientów OPS). I. element Działanie dotyczy przygotowania i realizacji Programu na rzecz integracji osób i rodzin wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym ukierunkowane na aktywizację społecznozawodową wykorzystującą instrumenty aktywizacji edukacyjnej. Zadanie dotyczy zastosowania mechanizmów w ramach Programu Aktywności Lokalnej, dzięki którym uczestnicy otrzymają wsparcie dotyczące aktywizacji oraz szanse na wzrost zaangażowania mieszkańców w rozwiązywanie lokalnych problemów społecznych. PAL umożliwi zwiększenie kompetencji osób objętych zadaniem, pozwoli na stopniowe usamodzielnianie się i aktywny powrót do funkcjonowania w społeczeństwie, a w dalszym etapie powrót na rynek pracy. II. element Istotnym elementem przedmiotowego zadania jest podniesienie jakości działań aktywizacyjnych na rzecz osób objętych wsparciem poprzez wyremontowanie i doposażenie dwóch budynków na terenach wiejskich, które będą służyły społeczności lokalnej w celu realizacji integracji społecznej i kontynuacji zainicjowanych w ramach projektu działań o charakterze integracyjnym i aktywizacyjnym dla osób i całych rodzin zagrożonych wykluczeniem oraz dla społeczności lokalnej, co wzmocni poziom integracji osób znajdujących się w kryzysowej sytuacji. Miejsce przeprowadzenia projektu Uzasadnienie realizacji (w odniesieniu do przewidywanego oddziaływania na Niniejsze zadanie jest wskazane do realizacji celem właściwej i planowej organizacji działań rewitalizacyjnych, obejmuje teren, który jest bardzo istotny z punktu widzenia planów rewitalizacyjnych. Gmina Sulęcin, obszar zdegradowany i rewitalizowany (Centrum Sulęcina oraz Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów I element; Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów II element) Zadanie rozwiązuje następujące problemy: - sfera społeczna projekt wpływa pozytywnie na rozwiązywanie problemów społecznych, dzięki jego realizacji mieszkańcy zagrożeni wykluczeniem sukcesywnie będą wychodzić z sytuacji kryzysowej, co wpłynie na wzrost kompetencji interpersonalnych, wzrost zdoln ości 108 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 109

110 poszczególne obszary) do podjęcia zatrudnienia i w efekcie znalezienie zatrudnienia. W związku z powyższym projekt przyczyni się w istotny sposób do eliminacji problemów społecznych. Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i pomiaru - sfera infrastrukturalno-gospodarcza dzięki realizacji programu u osób zagrożonych wykluczeniem, zaangażowanych w jego realizację wzrosną kompetencje do podjęcia zatrudnienia, co wpłynie na wzrost dostępnej lokalnej siły roboczej dla lokalnych przedsiębiorców. Ponadto dzięki realizacji inwestycji poprawi się stan infrastruktury społecznej, co zwiększy dostępność do usług w szczególności o charakterze społecznym, jak również edukacyjnych i kulturalnych na terenie obszaru rewitalizowanego. - sfera przestrzenno-funkcjonalna dzięki realizacji inwestycji, dotyczącej wyremontowania i doposażenia dwóch budynków wiejskich, które będą wykorzystywane do celów aktywizacyjnych i integracyjnych, zdegradowanej do tej pory przestrzeni zostaną nadane nowe funkcje społeczne i edukacyjne, ponadto lokalna społeczność zyska uporządkowaną i estetyczną przestrzeń w postaci dwóch zrewitalizowanych budynków, co wzmocni siłę oddziaływania na rzecz aktywizacji osób zagrożonych wykluczeniem, Wskaźniki: Produkty Ocena osiągnięcia produktów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu: po zakończeniu realizacji każdej z inwestycji, przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych przy każdym ze wskaźników źródeł informacji/weryfikacji) - zostaną wyremontowane wyremontowanie i doposażone budynki wykorzystywane do działalności aktywizacyjnej na obszarach wiejskich 2 szt. (źródło informacji: protokół odbioru obu inwestycji) - przygotowanie i wdrożenie Programu Aktywności Lokalnej Aktywna integracja szansą na samodzielność 1 szt. (źródło informacji: sprawozdanie z realizacji projektu, program i raport z jego wdrożenia) Rezultaty: Ocena osiągnięcia rezultatów będzie miała miejsce w wyniku monitoringu przeprowadzonego przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych przy każdym ze wskaźników źródeł informacji/weryfikacji. Najpierw na etapie realizacji zostanie wykonany pomiar ex-ante (przed rozpoczęciem inwestycji), a następnie odbędzie się pomiar ex post po zakończeniu inwestycji, który będzie powtarzany co 12 miesięcy od czasu dokonania pierwszego pomiaru ex-post, przez cały okres trwałości. Z każdego badania monitoringowego powstanie stosowny raport. - zrealizowane działania reintegracyjne (kursy motywujące, terapie przeciw uzależnieniom, poradnictwo zawodowe, warsztaty integracyjne dla dzieci i seniorów) zrealizowanych zostanie przynajmniej 6 różnych działań reintegracyjnych (sprawozdanie z realizacji projektu; listy obecności) - uczestnicy działań podejmowanych w ramach PAL min. 50 os. (źródło informacji: sprawozdanie z realizacji projektu; listy obecności) - liczba osób, które dzięki działaniom poprawiły kompetencje interpersonalne, kondycję psychofizyczną, w wyniku czego zwiększyły swoje szanse na rynku pracy (źródło informacji: sprawozdanie z realizacji projektu; listy obecności; wyniki ankietyzacji uczestników działań testy kompetencji i ankiety ex Ante i ex Post, raport z przeprowadzonego badania) Okres realizacji Szacunkowa wartość ,00 projektu Przewidywane źródła ,00 zł RPO Lubuskie 2020 (w ramach EFS) finansowania ,00 zł RPO Lubuskie 2020 (w ramach EFRR) ,00 zł Budżet Gminy Sulęcin (OPS) Źródło: Opracowanie własne Tabela 35 Przygotowanie i wdrożenie programu Animacji Środowiskowej Karta przedsięwzięcia rewitalizacyjnego podstawowego nr 2 Nazwa Przygotowanie i wdrożenie programu Animacji Środowiskowej przedsięwzięcia Charakter/rodzaj Działanie organizacyjno-administracyjne / średnionakładowe działania Obszar problemowy, Sfera społeczna 109 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 110

111 na który oddziałuje przedsięwzięcie Podmioty odpowiedzialne za realizację Pozostali interesariusze działań Zakres realizowanego zadania Sfera Infrastrukturalno-gospodarcza Organizacje Pozarządowe (podmiot wyłoniony w konkursie na realizację zadania który otrzyma dofinansowanie), OPS, Sulęciński Ośrodek Kultury, Gmina Sulęcin (partnerzy do realizacji projektu) Mieszkańcy obszaru zdegradowanego (Centrum Sulęcina oraz miejscowości: Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów) w wyniku uruchomienia animacji środowiskowej osoby zagrożone wykluczeniem zyskają możliwość integracji i aktywizacji społecznej i gospodarczej, pozwoli to na odciążenie społeczności lokalnej od osób znajdujących się w sytuacji kryzysowej. Osoby te, dzięki działaniom animatora zwiększą swoją zdolność do integracji, uwierzą w siebie i poprawią swoje kompetencje interpersonalne Lokalni przedsiębiorcy dzięki animacji środowiskowej i możliwości aktywizacji społecznej osób zagrożonych wykluczeniem, poprawi się jakość Kapitału Ludzkiego, poszukującego pracy. Animatorzy zmotywują mieszkańców, dotkniętych sytuacją kryzysową do pracy nad sobą, w związku z czym wzrosną kompetencje interpersonalne i zawodowe tych osób. Dzięki czemu będzie się również rozwijał lokalny rynek pracy. Lokalni przedsiębiorcy wiedząc, że osoby zagrożone wykluczeniem brały udział w działaniach animacyjnych, zwiększą swoje zaufanie do tych osób, co generalnie wpływie na poprawę lokalnego rynku pracy Działanie zakłada zaangażowanie w realizację organizacji pozarządowej, która zostanie wyłoniona w konkursie ofert, w ramach współpracy Gminy z organizacjami pozarządowymi. Zadanie zakłada uruchomienie konkursu w ramach dotacji z Gminy na działania w Obszarze Pomocy Społecznej wsparcie dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, na działania animacyjne w podwórkach, w tym animację dzieci i młodzieży (w okresie wakacyjnym szczególnie). W tym celu Gmina uwzględni taki konkurs w Programie Współpracy z NGO (co będzie bezpośrednio odnosić się do działań rewitalizacyjnych na obszarze zdegradowanym), Program można utworzyć w perspektywie trzyletniej i na tyle czasu kontraktować w ramach dotacji te usługi. Celem wzmocnienia oddziaływania w ramach konkursu byłaby dodatkowa punktacja za działania dodatkowe odnoszące się do aktywizacji i integracji społeczności lokalnej, niezwiązanych bezpośrednio z Programem Animacji Środowiskowej oraz za pozyskanie dodatkowych środków na ten cel ze źródeł zewnętrznych (np. w ramach mechanizmów norweskich lub Mechanizmu Szwajcarskiego, LGD, PO FIO itp., wówczas dotacja z Gminy, stanowiłaby tylko uzupełnienie finansowania działań). Działania będą wspierane przez Sulęciński Ośrodek Kultury, który wykorzysta uczestników animacji przy realizacji działań kulturalnych, w ramach działań upowszechnieniowych. Miejsce przeprowadzenia projektu Uzasadnienie realizacji (w odniesieniu do przewidywanego oddziaływania na poszczególne obszary) Prognozowane Niniejsze zadanie jest wskazane do realizacji celem właściwej i planowej organizacji działań rewitalizacyjnych, obejmuje teren, który jest bardzo istotny z punktu widzenia planów rewitalizacyjnych. Gmina Sulęcin, obszar zdegradowany i rewitalizowany (Centrum Sulęcina oraz Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów) Zadanie rozwiązuje następujące problemy: - sfera społeczna projekt wpływa pozytywnie na rozwiązywanie problemów społecznych, dzięki jego realizacji mieszkańcy zagrożeni wykluczeniem będą mieli okazję się zaktywizować i zintegrować ze społecznością lokalną, działanie wspomoże również te osoby w ich reintegracji zawodowej, dzięki poprawie kondycji psychofizycznej oraz kompetencji interpersonalnych; zadanie poprzez odziaływanie na dzieci i młodzież pozwoli również na zagospodarowanie aktywności młodych mieszkańców na rzecz społeczności lokalnej poprawiając ich poziom integracji i kompetencji interpersonalnych oraz kanalizując energię na rzecz działalności społecznie użytecznej. Dzięki projektowi zatem w istotny sposób przeciwdziała się zdiagnozowanym problemom społecznym. - sfera infrastrukturalno-gospodarcza projekt zapewnia wykorzystanie na cele społeczne istniejącej infrastruktury technicznej. Działanie zwiększa dostęp mieszkańców obszaru zdegradowanego do usług o charakterze społecznym i edukacyjnym. Działanie przyczyni się zatem do rozwoju istniejącej infrastruktury społecznej w sensie instytucjonalnym, zapewniając dostęp do animatora środowiskowego. Wskaźniki: 110 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 111

112 rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i pomiaru Produkty Ocena osiągnięcia produktów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu: po zakończeniu realizacji zadania, przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych przy każdym ze wskaźników źródeł informacji/weryfikacji) - przygotowanie i wdrożenie Programu Animacji Środowiskowej 1 szt. (źródło informacji: sprawozdanie z realizacji projektu, program i raport z jego wdrożenia) - utworzenie funkcji Animatora Środowiskowego i powierzenie zadania wykwalifikowanej osobie 1 szt. (źródło informacji: raport organizacji pozarządowej o wdrożeniu programu, wizja lokalna pracowników Biura Rewitalizacji) Rezultaty: Ocena osiągnięcia rezultatów będzie miała miejsce w wyniku monitoringu przeprowadzonego przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych przy każdym ze wskaźników źródeł informacji/weryfikacji. Najpierw na etapie realizacji zostanie wykonany pomiar ex-ante (przed rozpoczęciem inwestycji), a następnie odbędzie się pomiar ex post po zakończeniu inwestycji, który będzie powtarzany co 12 miesięcy od czasu dokonania pierwszego pomiaru ex-post, przez cały okres trwałości. Z każdego badania monitoringowego powstanie stosowny raport. - liczba działań/inicjatyw podejmowanych w ramach animacji środowiskowej co najmniej 6 szt./ rok (źródło informacji: sprawozdania NGO z realizacji działalności podmiotu; dokumentacja fotograficzna, raport z wizji lokalnej Biura Rewitalizacji, roczny raport z realizacji współpracy JST z NGO) - uczestnicy działań animacyjnych min. 60 os. (źródło informacji: sprawozdanie z działań NGO/Animatora środowiskowego, dokumentacja fotograficzna, listy uczestników, roczny raport ze współpracy JST z NGO) - liczba osób, które dzięki działaniom poprawiły kompetencje interpersonalne, kondycję psycho-fizyczną, w wyniku czego zwiększyły swoje szanse na rynku pracy: min. 25 os. (źródło informacji: raport z realizacji działań NGO/Animatora środowiskowego, w tym wyniki ankietyzacji uczestników działań testy kompetencji i ankiety ex Ante i ex Post, raport z przeprowadzonego badania) Okres realizacji Szacunkowa wartość ,00 zł projektu Przewidywane ,00 zł środki ze źródeł zewnętrznych (PROW w ramach LGD środki UE lub PO FIO źródła finansowania lub Mechanizm Norweski lub Mechanizm Szwajcarski) ,00 zł Budżet Gminy Sulęcin Źródło: Opracowanie własne Tabela 36 Realizacja programów osłonowych, w tym Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Wspieranie jednostek samorządu terytorialnego w tworzeniu systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Karta przedsięwzięcia rewitalizacyjnego podstawowego nr 3 Nazwa Realizacja programów osłonowych, w tym Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przedsięwzięcia Wspieranie jednostek samorządu terytorialnego w tworzeniu systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Charakter/rodzaj Działanie organizacyjno-administracyjne / niskonakładowe działania Obszar problemowy, na który oddziałuje przedsięwzięcie Podmioty odpowiedzialne za realizację Pozostali interesariusze działań Sfera społeczna Sfera Infrastrukturalno-gospodarcza Gmina Sulęcin, Ośrodek Pomocy Społecznej, Organizacje Pozarządowe (zaangażowane w lokalne działania aktywizacyjne) Mieszkańcy obszaru zdegradowanego (Centrum Sulęcina oraz miejscowości: Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów) działania skierowane są do Mieszkańców obszaru zdegradowanego Gminy Sulęcin, wymagających wsparcia w zakresie występowania problemów rodzinnych, w tym w wychowywaniu dzieci, osób uzależnionych oraz osób i członków ich rodzin uwikłanych w przemoc domową. W wyniku podjęcia przedmiotowych działań, w tym uruchomienia programów osłonowych mieszkańcy obszaru będą beneficjentami wzrostu integracji osób objętych wsparciem. Przez 111 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 112

113 co w obszarze zdegradowanym mieszkańcy odczują wzrost bezpieczeństwa i komfortu życia (osoby objęte wsparciem w wyniku działań poprawią swoje poczucie bezpieczeństwa oraz poziom aktywności i integracji ze społecznością lokalną, co wpłynie na wzrost poziomu samoakceptacji i jakości życia) Zakres realizowanego zadania Miejsce przeprowadzenia projektu Uzasadnienie realizacji (w odniesieniu do przewidywanego oddziaływania na poszczególne obszary) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i pomiaru Lokalni przedsiębiorcy dzięki realizacji przedmiotowych działań, mieszkańcy objęci wsparciem, będą sukcesywnie wychodzić z sytuacji kryzysowych, które ich dotknęły przez co zwiększą swoje kompetencje i gotowość do podjęcia zatrudnienia m.in. wśród lokalnych przedsiębiorców. Przedmiotowe działanie będzie zatem miało pozytywny wpływa na lokalny rynek pracy. Zadanie dotyczy podejmowania działań profilaktycznych i edukacyjnych w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom i przemocy w rodzinie, w tym: - edukacja rodziców w zakresie umiejętności wychowawczych wobec dzieci, - zapewnienie specjalistycznego wsparcia dla osób uzależnionych oraz osób uwikłanych w przemoc domową indywidualne konsultacje ze specjalistami, - wzmocnienie kompetencji zawodowych i przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu osób realizujących zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, - zwiększenie skuteczności udzielania pomocy osobom uwikłanym w przemoc w rodzinie. Niniejsze zadanie jest wskazane do realizacji, celem właściwej i planowej organizacji działań rewitalizacyjnych, obejmuje teren, który jest bardzo istotny z punktu widzenia planów rewitalizacyjnych. Gmina Sulęcin, obszar zdegradowany i rewitalizowany (Centrum Sulęcina oraz Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów) Zadanie rozwiązuje następujące problemy: - sfera społeczna projekt wpływa pozytywnie na rozwiązywanie problemów społecznych, dzięki jego realizacji mieszkańcy zagrożeni wykluczeniem sukcesywnie będą wychodzić z sytuacji kryzysowej, co wpłynie na wzrost kompetencji interpersonalnych, wzrost zdolności do podjęcia zatrudnienia i w efekcie znalezienie zatrudnienia. W związku z powyższym projekt przyczyni się w istotny sposób do eliminacji problemów społecznych. - sferainfrastrukturalno-gospodarcza dzięki realizacji programu u osób zagrożonych wykluczeniem, zaangażowanych w jego realizację wzrosną kompetencje do podjęcia zatrudnienia, co wpłynie na wzrost dostępnej lokalnej siły roboczej dla lokalnych przedsiębiorców. Ponadto dzięki realizacji inwestycji poprawi się stan infrastruktury społecznej, w sensie dostępu do usług społecznych i szkoleniowych dedykowanych do osób i rodzin zagrożonych wykluczeniem (dotkniętych przemocą w rodzinie oraz uzależnionych) na terenie obszaru rewitalizowanego. Wskaźniki: Produkty Ocena osiągnięcia produktów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu: po zakończeniu realizacji zadania, przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych przy każdym ze wskaźników źródeł informacji/weryfikacji) - przygotowanie i wdrożenie programu osłonowego 1 szt. (źródło informacji: sprawozdanie z realizacji projektu, program i raport z jego wdrożenia) Rezultaty: Ocena osiągnięcia rezultatów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych przy każdym ze wskaźników źródeł informacji/weryfikacji. Najpierw na etapie realizacji zostanie wykonany pomiar ex-ante (przed rozpoczęciem zadania), a następnie odbędzie się pomiar ex post po zakończeniu przedsięwzięcia, który będzie powtarzany co 12 miesięcy od czasu dokonania pierwszego pomiaru ex-post, przez cały okres trwałości. Z każdego badania monitoringowego powstanie stosowny raport. - zrealizowane działania osłonowe, w tym działania edukacyjne z zakresu umiejętności społecznych; działania z zakresu specjalistycznego wsparcia; szkolenia i działania zwiększające kompetencje zawodowe; działania innego rodzaju, zgodne z charakterem wsparcia min. 6 szt. (źródło informacji: sprawozdanie z realizacji zadania; listy obecności, dokumentacja fotograficzna) - uczestnicy działań w ramach programu min. 30 os. (źródło informacji: sprawozdanie z realizacji projektu; listy obecności) - liczba osób, które dzięki działaniom poprawiły kompetencje interpersonalne, kondycję psycho-fizyczną, w wyniku czego zwiększyły swoje szanse na rynku pracy (źródło informacji: 112 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 113

114 sprawozdanie z realizacji projektu; listy obecności; wyniki ankietyzacji uczestników działa ń testy kompetencji i ankiety ex Ante i ex Post, raport z przeprowadzonego badania) Okres realizacji 2017 Szacunkowa wartość ,00 zł projektu Przewidywane źródła finansowania Źródło: Opracowanie własne ,00 zł środki z budżetu RP (Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, program Wspieranie jednostek samorządu terytorialnego w tworzeniu systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie Tabela 37 Wdrożenia narzędzi ekonomii społecznej Centrum Integracji Społecznej Karta przedsięwzięcia rewitalizacyjnego podstawowego nr 4 Nazwa Wdrożenia narzędzi ekonomii społecznej Centrum Integracji Społecznej przedsięwzięcia Charakter/rodzaj Działanie organizacyjno-administracyjne / średnionakładowe działania Obszar problemowy, Sfera społeczna na który oddziałuje Sfera infrastrukturalno-gospodarcza przedsięwzięcie Podmioty odpowiedzialne za realizację Pozostali interesariusze działań Zakres realizowanego zadania OWES, Organizacje Pozarządowe (podmiot wyłoniony w konkursie na realizację zadania który otrzyma dofinansowanie), OPS, Gmina Sulęcin (partnerzy do realizacji projektu) Mieszkańcyobszaru zdegradowanego (Centrum Sulęcina oraz miejscowości: Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów) w wyniku uruchomienia CIS osoby zagrożone wykluczeniem zyskają możliwość reintegracji zawodowej, pozwoli to na odciążenie społeczności lokalnej, od osób znajdujących się w sytuacji kryzysowej, w sensie przywrócenia tych osób do normalnego funkcjonowania w społeczeństwie. Uczestnictwo w CIS pozwoli na pełne uczestnictwo w społeczności lokalnej i wzrost kompetencji interpersonalnych i zawodowych. Mieszkańcy zagrożeni wykluczeniem zyskają bardzo ciekawy i efektywny impuls do walki ze swoją własną sytuacją kryzysową. Lokalni przedsiębiorcy dzięki CIS i możliwości reintegracji zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem, będzie się również rozwijał lokalny rynek pracy, przez co zwiększy się liczba wykwalifikowanych pracowników na rynku, a lokalni przedsiębiorcy zyskają do nich dostęp. CIS pozwoli na pełną reintegrację zawodową osób zagrożonych wykluczeniem, co wpłynie na poprawę rynku pracy i zwiększenie podaży wartościowych pracowników. W ramach zadania zakłada się wykorzystanie narzędzi Ekonomii Społecznej na cele rozwoju społecznego osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Do działania zamierza się wykorzystać wsparcie organizacyjne Ośrodka Wsparcia Ekonomii Społecznej, który posiada środki na wsparcie poszczególnych podmiotów w tym zakresie. Celem CIS będzie realizacja reintegracji zawodowej i społecznej poprzez kształcenie umiejętności w zakresie pełnienia ról społecznych i kompetencji zawodowych oraz innych umiejętności, umożliwiających organizację życia prywatnego i zawodowego. CIS będzie realizował pełen zakres programu zatrudnienia socjalnego kierowanego do osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym. Miejsce przeprowadzenia projektu Uzasadnienie realizacji (w odniesieniu do przewidywanego oddziaływania na poszczególne obszary) Niniejsze zadanie jest wskazane do realizacji, celem właściwej i planowej organizacji działań rewitalizacyjnych, obejmuje teren, który jest bardzo istotny z punktu widzenia planów rewitalizacyjnych. Gmina Sulęcin, obszar zdegradowany i rewitalizowany (Centrum Sulęcina oraz Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów) Zadanie rozwiązuje następujące problemy: - sfera społeczna projekt wpływa pozytywnie na rozwiązywanie problemów społecznych, dzięki jego realizacji mieszkańcy zagrożeni wykluczeniem mają okazję wrócić na rynek pracy poprzez działania związane z reintegracją zawodową, co pozwala zwiększyć kompetencje zawodowe i kluczowe. Dzięki projektowi zatem w istotny sposób przeciwdziała się zdiagnozowanym problemom społecznym. - sfera infrastrukturalno-gospodarcza projekt zapewnia osobom zagrożonym wykluczeniem reintegrację zawodową, dzięki czemu zwiększa się podaż wykwalifikowanych pracowników, ale również zwiększają się kompetencje osób biorących 113 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 114

115 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i pomiaru udział w projekcie do podjęcia działalności gospodarczej we własnym zakresie. Wskaźniki: Produkty Ocena osiągnięcia produktów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu: po zakończeniu realizacji zadania, przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych przy każdym ze wskaźników źródeł informacji/weryfikacji) - utworzenie i prowadzenie Centrum Integracji Społecznej 1 szt. (źródło informacji: sprawozdanie z realizacji projektu, dokumenty rejestrowe podmiotu,) - realizacja warsztatów rozwijających umiejętności interpersonalne i zawodowe 1 warsztaty rocznie (źródło informacji: raport organizacji pozarządowej o wdrożeniu programu, listy obecności/dokumentacja zdjęciowa) Rezultaty: Ocena osiągnięcia rezultatów będzie miała miejsce w wyniku monitoringu przeprowadzonego przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych przy każdym ze wskaźników źródeł informacji/weryfikacji. Najpierw na etapie realizacji zostanie wykonany pomiar ex-ante (przed rozpoczęciem realizowanego zadania), a następnie odbędzie się pomiar ex post po zakończeniu realizacji przedsiewzięcia, który będzie powtarzany co 12 miesięcy od czasu dokonania pierwszego pomiaru ex-post, przez cały okres trwałości. Z każdego badania monitoringowego powstanie stosowny raport. - liczba członków CIS 15 os. łącznie w 3 latach funkcjonowania (źródło informacji: sprawozdania CIS i NGO z realizacji działalności podmiotu, roczny raport ze współpracy JST z NGO) - wzrost kompetencji zawodowych i interpersonalnych u 15 osób (źródło informacji: ankietyzacja uczestników testy kompetencji i ankieta ex Ante i ex Post, raport z przeprowadzonego badania) Okres realizacji Szacunkowa wartość ,00 zł projektu Przewidywane ,00 zł środki w ramach RPO Lubuskie 2020 (EFS) źródła finansowania ,00 zł środki własne NGO/Gminy Sulęcin (wkład rzeczowy) Źródło: Opracowanie własne Tabela 38 Wdrożenia narzędzi ekonomii społecznej spółdzielnia socjalna Karta przedsięwzięcia rewitalizacyjnego podstawowego nr 5 Nazwa Wdrożenia narzędzi ekonomii społecznej spółdzielnia socjalna przedsięwzięcia Charakter/rodzaj Działanie organizacyjno-administracyjne / średnionakładowe działania Obszar problemowy, Sfera społeczna na który oddziałuje Sfera Infrastrukturalno-gospodarcza przedsięwzięcie Podmioty odpowiedzialne za realizację Pozostali interesariusze działań Organizacje Pozarządowe, Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej, OPS, Gmina Sulęcin, Powiat Sulęciński Mieszkańcy obszaru zdegradowanego (Centrum Sulęcina oraz miejscowości: Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów) w wyniku wdrożenia narzędzie ekonomii społecznej osoby zagrożone wykluczeniem zyskają możliwość przeszkolenia i rozpoczęcia działalności w ramach Spółdzielni Socjalnej (podmiot ekonomii społecznej). Uczestnictwo w Spółdzielni Socjalnej pozwoli na pełne uczestnictwo w społeczności lokalnej i wzrost kompetencji interpersonalnych i zawodowych. Mieszkańcy zagrożeni wykluczeniem zyskają bardzo ciekawy i efektywny impuls do walki ze swoją własną sytuacją kryzysową. Lokalni przedsiębiorcy Uruchomienie Spółdzielni Socjalnej wpłynie na zaistnienie nowego podmiotu na lokalnym rynku, przez co lokalni przedsiębiorcy mogą czuć dyskomfort, i odbierać Spółdzielnię jako konkurencję, zgodnie jednakże z analizami spółdzielnie realizują najczęściej usługi, jakich nie chcą się podjąć podmioty prywatne, w tym znaczeniu spółdzielnia uzupełni ofertę jaka funkcjonuje na rynku i wpłynie na to, że oferta usług na lokalnym rynku będzie bardziej kompletna. Spółdzielnia socjalna ponadto pozwoli na pełną reintegrację zawodową osób zagrożonych wykluczeniem, co wpłynie tak czy inaczej na poprawę rynku pracy i zwiększenie podaży wartościowych pracowników. 114 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 115

116 Zakres realizowanego zadania W ramach przedmiotowego zadania zostanie wdrożone wsparcie z zakresu ekonomii społecznej, co związane będzie z pomocą przy utworzeniu przez chętne osoby zagrożone wykluczeniem spółdzielni socjalnej oraz wyszkolenie tych osób w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej oraz poprawy ich kompetencji zawodowych oraz kompetencji kluczowych, w tym interpersonalnych. Celem funkcjonowania spółdzielni będzie reintegracja zawodowa osób zagrożonych wykluczeniem. Prowadzenie podmiotu ekonomii społecznej będzie odbywało się w oparciu o osobistą pracę osób zatrudnionych z katalogu z ustawy o spółdzielniach. Prowadzenie działalności gospodarczej i społecznej będzie miało miejsce na rzecz środowiska lokalnego. Prowadzenie działalności społecznie użytecznej będzie miało miejsce w sferze zadań publicznych, a szczególnie w zakresie prowadzenia działalności z obszaru zagospodarowania terenu, sprzątania budynków instytucji publicznych, tworzenie i utrzymanie terenów zielonych w obszarze rewitalizacji w nawiązaniu do konieczności realizacji całej gamy zadań związanych z terenami zielonymi. Miejsce przeprowadzenia projektu Uzasadnienie realizacji (w odniesieniu do przewidywanego oddziaływania na poszczególne obszary) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i pomiaru Okres realizacji Szacunkowa wartość ,00 zł projektu Niniejsze zadanie jest wskazane do realizacji, celem właściwej i planowej organizacji działań rewitalizacyjnych, obejmuje teren, który jest bardzo istotny z punktu widzenia planów rewitalizacyjnych. Gmina Sulęcin, obszar zdegradowany i rewitalizowany (Centrum Sulęcina oraz Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów) Działanie rozwiązuje następujące problemy: - sfera społeczna projekt wpływa pozytywnie na rozwiązywanie problemów społecznych, dzięki jego realizacji osoby zagrożone wykluczeniem zostają najpierw przygotowane do prowadzenia działalności w ramach spółdzielni socjalnych, a następnie przyuczone prowadzą taką działalność. Dzięki projektowi zatem w istotny sposób przeciwdziała się zdiagnozowanym problemom społecznym. - sfera infrastrukturalno-gospodarcza projekt umożliwia osobom zagrożonym wykluczeniem rozpoczęcie działalności gospodarczej. Spółdzielnia socjalna, ja ko narzędzie ekonomii społecznej jest de facto prowadzeniem działalności gospodarczej, zatem wraz z utworzeniem spółdzielni tworzy się nowe miejsca pracy oraz stwarza się możliwość w zakresie późniejszego zwiększenia dostępnych miejsc pracy w spółdzielni. Projekt poprawia zatem wskaźniki aktywności gospodarczej. Wskaźniki: Produkty Ocena osiągnięcia produktów będzie miała miejsce w wyniku monitoringu przeprowadzonego po zakończeniu realizacji zadania, przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych przy każdym ze wskaźników źródeł informacji/weryfikacji) - utworzenie i prowadzenie Spółdzielni Socjalnej 1 szt. (źródło informacji: sprawozdanie z realizacji projektu, dokumenty rejestrowe podmiotu, raport Biura Rewitalizacji) - realizacja szkoleń i warsztatów dla 5 członków spółdzielni socjalnej (źródło informacji: raport organizacji pozarządowej z realizacji projektu, listy obecności + dokumentacja zdjęciowa + programy zajęć) Rezultaty: Ocena osiągnięcia rezultatów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych przy każdym ze wskaźników źródeł informacji/weryfikacji. Najpierw na etapie realizacji zostanie wykonany pomiar ex-ante (przed rozpoczęciem realizacji zadania), a następnie odbędzie się pomiar ex-post po zakończeniu realizacji przedsiewzięcia, który będzie powtarzany co 12 miesięcy od czasu dokonania pierwszego pomiaru ex-post, przez cały okres trwałości. Z każdego badania monitoringowego powstanie stosowny raport. - liczba członków Spółdzielni socjalnej 5 os., z tego 3 osoby z grupy osób zagrożonych wykluczeniem. (źródło informacji: sprawozdania z realizacji działalności podmiotu; dokumenty rejestracyjne, raport biura rewitalizacji) - wzrost kompetencji zawodowych i interpersonalnych u 5 osób (źródło informacji: ankietyzacja uczestników testy kompetencji i ankieta przeprowadzone ex Ante i ex Post, raport z realizacji badania) - wzrost liczby miejsc pracy 5 EPC (źródło informacji: raportu podmiotu, deklaracje ZUS/RMUA) 115 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 116

117 Przewidywane ,00 zł środki w ramach RPO Lubuskie 2020 (EFS) źródła finansowania 5 000,00 zł środki własne NGO/Gminy Sulęcin (wkład rzeczowy) Źródło: Opracowanie własne Tabela 39 Cykl festiwali kulturalno-społecznych Karta przedsięwzięcia rewitalizacyjnego podstawowego nr 6 Nazwa Cykl festiwali kulturalno-społecznych przedsięwzięcia Charakter/rodzaj Działanie organizacyjno-administracyjne / średnionakładowe działania Obszar problemowy, Sfera społeczna na który oddziałuje Sfera Infrastrukturalno-gospodarcza przedsięwzięcie Podmioty Sulęciński Ośrodek Kultury, Gmina Sulęcin, Organizacje pozarządowe odpowiedzialne za realizację Pozostali interesariusze działań Zakres realizowanego zadania Mieszkańcy obszaru zdegradowanego (Centrum Sulęcina oraz miejscowości: Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów) w wyniku realizacji przedmiotowych działań mieszkańcy zyskają zwiększony dostęp do oferty kulturalnej z szerokiego zakresu działalności artystycznokulturalnej, z wykorzystaniem różnych środków przekazu. Mieszkańcy zyskają możliwość integracji i podjęcia aktywności w zakresie działalności artystycznej. Dzieci i młodzież zyskają interesująca alternatywę do spędzenia wolnego czasu, co pozwoli na rozbudzenie i rozwijanie zainteresowań artystyczno-kulturalnych. Wyzwoli również impuls w zakresie zaangażowania się na rzecz społeczności lokalnej, poprzez uczestnictwo w organizacji lub bezpośrednie uczestnictwo w działaniach, jako uczestnik jednego z konkursów. Osoby zagrożone wykluczeniem zyskają możliwość integracji oraz impuls do podjęcia działań na rzecz społeczności lokalnej, działania festiwalowe będą miały bowiem bezpośredni efekt w zakresie ożywienia społeczności lokalnej i wzmocnienia aktywności w tym zakresie. Lokalni przedsiębiorcy działania festiwalowe pozwolą na zwiększenie aktywności lokalnej, wpłyną na poprawę atrakcyjności obszaru na którym będą organizowane, co wpłynie na zwiększoną frekwencję osób przyjezdnych, jako potencjalnych klientów lokalnych przedsiębiorców. Ponadto podejmowane działania kulturalne będą miały wpływ na zwiększenie ilości zamówień organizatorów do lokalnych przedsiębiorców. Podejmowane działania kulturalne, jako wpływające pozytywnie na integrację osób zagrżonych wykluczeniem będą też miały pozytywny wpływ na lokalny rynek pracy i zwiększenie podaży wartościowych pracowników. Organizacje Pozarządowe podejmowane działania upowszechnieniowe w zakresie kultury pozwolą również zwiększyć poziom aktywności lokalnych organizacji pozarządowych, dając impuls rozwojowy także w zakresie działalności NGO, które są zainteresowane lub działają bezpośrednio w zakresie upowszechnienia działalności kulturalnej oraz aktywizacji społeczności lokalnej na polu działań kulturalnych. W ramach przedmiotowego zadania będzie miała miejsce realizacja cyklu festiwali społecznokulturalnych, co odnosić się będzie do promocji kultury oraz upowszechnienia działalności kulturalnej, jak również do działań zwiększających poziom aktywności społecznej. Przedmiotowe działania obejmuję organizację następujących zdarzeń o charakterze kulturalnospołecznym: Festiwal Wake Up & Live - koncerty, - pokazy, - warsztaty, - prezentacje OPP - piknik rodzinny Cel: integracja międzypokoleniowa, rozwój kultury, promocja działalności stowarzyszeń Festiwal Podróżniczy - konkurs fotograficzny - prezentacja reportaży - festiwal filmów podróżniczych - wystawy - prezentacja dorobku regionalistów Cel: rozwój turystyki, pobudzenie zainteresowania nauką języków obcych, zachęcenie do samorozwoju 116 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 117

118 Miejsce przeprowadzenia projektu Uzasadnienie realizacji (w odniesieniu do przewidywanego oddziaływania na poszczególne obszary) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i pomiaru Akcje na wakacje - zabawy integracyjne dla dzieci i młodzieży, - warsztaty - gry i zabawy - plenery artystyczne - konkursy Cel: aktywizacja dzieci i młodzieży, nauka organizacji czasu wolnego, rozwój zainteresowań Reggae Festiwal - koncerty - warsztaty - pokazy filmowe Cel: rozwój kultury, integracja międzypokoleniowa Niniejsze zadanie jest wskazane do realizacji, celem właściwej i planowej organizacji działań rewitalizacyjnych, obejmuje teren, który jest bardzo istotny z punktu widzenia planów rewitalizacyjnych. Gmina Sulęcin, obszar zdegradowany i rewitalizowany (Centrum Sulęcina) Zadanie rozwiązuje następujące problemy: - sfery społecznej - działanie wpływa pozytywnie na poziom integracji i aktywizacji społecznej, poprawia się integracja międzypokoleniowa. Uczestnicy działań, zwiększają swoje kompetencje interpersonalne, osoby zagrożone wykluczeniem zwiększają swój poziom uczestnictwa w życiu społecznym, w efekcie stają na drodze wyjścia z osobistej sytuacji kryzysowej. - sferyinfrastrukturalno-gospodarczej działanie wpływa na poziom aktywności społecznej osób zagrożonych wykluczeniem, jak również na poziom integracji społeczności lokalnej, co przyczynia się do poprawy kondycji psychofizycznej osób bezrobotnych i nieaktywnych zawodowo, w związku z powyższym działania zwiększają możliwość powrotu przez tych ludzi na rynek pracy i w efekcie poprawy sytuacji na rynku pracy, jak również zwiększenie gotowości osób zaangażowanych w działania do podjęcia działalności gospodarczej. Przedmiotowe działania wpływają też na rozwój rynku usług kulturalnych i około festiwalowych, co wpływa na poprawę stabilności zatrudnienia na lokalnym rynku pracy. Wskaźniki: Produkty Ocena osiągnięcia produktów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu: po zakończeniu realizacji każdego z etapów przedsiewzięcia, przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych przy każdym ze wskaźników źródeł informacji/weryfikacji) - przygotowanie i organizacja wielowątkowych zdarzeń o charakterze kulturalno-społecznym 4 szt. (źródło informacji: sprawozdanie z realizacji działań, dokumentacja fotograficzna, raport Biura Rewitalizacji z wizji lokalnej podczas przedmiotowych wydarzeń kulturalnych) Rezultaty: Ocena osiągnięcia rezultatów będzie miała miejsce w wyniku monitoringu przeprowadzonego przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych przy każdym ze wskaźników źródeł informacji/weryfikacji. Najpierw na etapie realizacji zostanie wykonany pomiar ex-ante (przed rozpoczęciem realizacji zadania), a następnie odbędzie się pomiar ex-post po zakończeniu realizacji przedsięwzięcia, który będzie powtarzany co 12 miesięcy od czasu dokonania pierwszego pomiaru ex-post, przez cały okres trwałości. Z każdego badania monitoringowego powstanie stosowny raport. - liczba uczestników działań: co najmniej 200 os. / rok (źródło informacji: Raport z realizacji zadania, dokumentacja fotograficzna) - poprawa poziomu integracji i aktywności społecznej mieszkańców obszaru zdegradowanego co najmniej 15 os. (źródło informacji: Raport z ankietyzacji, na podstawie przeprowadzonych ankiet z wybranymi uczestnikami działań ex ante i ex post) Okres realizacji Szacunkowa wartość ,00 zł projektu Przewidywane źródła ,00 zł budżet RP, Ministerstwo Kultury finansowania ,00 zł Interreg VA ,00 środki własne (Gmina Sulęcin/ Sulęciński Ośrodek Kultury) Źródło: Opracowanie własne 117 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 118

119 Tabela 40 Odnowienie zieleni w parku miejskim w Sulęcinie Karta przedsięwzięcia rewitalizacyjnego podstawowego nr 7 Nazwa Odnowienie zieleni w parku miejskim w Sulęcinie przedsięwzięcia Charakter/rodzaj Inwestycja budowlana / wysokonakładowa działania Obszar problemowy, Sfera środowiskowa na który oddziałuje Sfera przestrzenno-funkcjonalna przedsięwzięcie Sfera infrastrukturalno-gospodarcza Sfera społeczna Podmioty Gmina Sulęcin odpowiedzialne za realizację Pozostali interesariusze działań i ich rola w działaniach Zakres realizowanego zadania Miejsce przeprowadzenia projektu Uzasadnienie realizacji (w odniesieniu do przewidywanego oddziaływania na poszczególne obszary) Wspólnoty zainteresowane realizacją projektu w zakresie uporządkowania zaniedbanych terenów zielonych w sąsiedztwie budynków mieszkalnych. Wspólnoty realizując własne projekty zagospodarowania podwórek i budowy terenów zielonych i miejsc spotkań są zainteresowane, aby zgrać estetykę przedsięwzięć, będą zatem pod tym względem aktywnie współdziałać. Przedsiębiorcy usługodawcy i handlowcy mający siedzibę swojej działalności w obszarze rewitalizowanym, są zainteresowani realizacją przedmiotowej inwestycji ze względu na uporządkowanie terenów zielonych, znajdujących się w niedalekim sąsiedztwie, co wpłynie na atrakcyjność obszaru dla potencjalnych klientów. Wpłynie też na poprawę potencjału turystycznego i rekreacyjnego obszaru. Przedsiębiorcom zależy na poprawie estetyki, bo wpływa to na atrakcyjność ich oferty skierowanej do potencjalnych obiorców (np. w zakresie drobnego handlu i usług), zależy im na dopasowaniu estetycznym tego działania do innych działań, zwiększą zatem z tego powodu swoją aktywność, co też przełoży się na wzrost udziału firm w podejmowaniu lokalnych decyzji. Lokalne NGOs i nieformalne grupy społeczne są zainteresowane realizacją projektu ze względu na fakt powstania w wyniku realizacji projektu atrakcyjnej przestrzeni publicznej, gdzie można realizować różne inicjatywy społeczne wzbogacające życie sąsiedzkie. Podobnie jak w przypadku przedsiębiorców, są one zainteresowane wysokim poziomem estetyki całości obszaru co zwiększy poziom aktywności społecznej i odpowiedzialności za wspólne dobro. Mieszkańcy obszaru zdegradowanego (Centrum Sulęcina) w wyniku realizacji projektu zyskają atrakcyjną przestrzeń publiczną, poprawi się infrastruktura (obszary zielone, nadanie im m.in. funkcji rekreacyjnej) co zwiększy zainteresowanie mieszkańców własnym miejscem zamieszkania i poprawi poziom integracji i poczucia lokalnej tożsamości. Podobnie jak w przypadku przedsiębiorców i NGO, społeczność lokalna będzie dbać o estetykę całości obszaru poprawi to uczestnictwo w podejmowaniu decyzji i poziom partycypacji. Inwestycja dotyczy odnowienia zieleni w parku miejskim w Sulęcinie, co obejmuje następujące prace: - budowa ciągów komunikacyjnych, - budowa oświetlenia, - budowa sieci nawadniającej, - zabiegi pielęgnacyjne na istniejącym drzewostanie, - wykonanie nowych nasadzeń. Niniejszy projekt jest niezbędny do realizacji celem właściwej i planowej organizacji działań rewitalizacyjnych, obejmuje teren, który jest bardzo istotny z punktu widzenia planów rewitalizacyjnych. Po zakończeniu rewitalizacji będzie to urokliwe i estetyczne miejsce, które powstanie z właściwą ochroną lokalnej bioróżnorodności. Gmina Sulęcin, obszar zdegradowany i rewitalizowany (Centrum Sulęcina ograniczony ulicami: Kilińskiego, Plater, Kościuszki, Szkolna) Inwestycja rozwiązuje następujące problemy: - sfera środowiskowa dzięki realizacji projektu i uzupełnieniu brakującej infrastruktury w zakresie ciągów komunikacyjnych i oświetlenia na terenie planowanej inwestycji oraz wykonaniu koniecznych zabiegów pielęgnacyjnych, uzupełnieniu nasadzeń i uporządkowaniu aspektów środowiskowych parku miejskiego, projekt ma pozytywny wpływ na rozwiązywanie problemów w sferze środowiskowej. Wpływa poprzez to na ochronę rzadkich gatunków, dbałość o bioróżnorodność lokalnych zasobów środowiskowych, a poprzez budowę ciągów komunikacyjnych zmniejsza antropopresję na wartościowy zasób naturalny lokalnych obszarów zielonych, poprawia również 118 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 119

120 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i pomiaru uregulowanie odprowadzania wód opadowych. Ponadto projekt zapewnia dostęp do obszarów zieleni, bez degradacji ich naturalnego bogactwa. Dzięki zwiększeniu nasadzeń oraz ochronie istniejących projekt będzie mieć pozytywny wpływ na jakość powietrza w najbliższej okolicy parku. - sfera przestrzenno-funkcjonalna Inwestycja jest elementem porządkującym dotychczasowy chaos w zakresie trenów zielonych w parku miejskim w Sulęcinie. W wyniku jej realizacji uporządkowana zostanie przestrzeń publiczna w obszarze zieleni miejskiej, zostaną nadane nowe funkcje konkretnym przestrzeniom w obrębie tej części rewitalizowanego obszaru, będą to funkcje o charakterze rekreacyjno-kulturalnym, służące również celom integracyjnym, do czego przyczynią się budowane ciągi komunikacyjne oraz oświetlenie. - sfera infrastrukturalno-gospodarcza dzięki zagospodarowaniu terenu, objętego projektem, które obejmują obszary zieleni, zostanie uregulowana komunikacja piesza w tym obszarze. W tym zakresie zostanie poprawiona infrastruktura Centrum Sulęcina. Ponadto w ramach inwestycji zostanie wykonana oświetlenie i sieć nawadniająca, co wpłynie na poprawę infrastruktury obszaru objętego niniejszym projektem. - sfera społeczna projekt wpływa również pozytywnie na rozwiązywanie problemów w sferze społecznej, dzięki uporządkowaniu terenów zielonych w parku miejskich w zakresie odnowienia zieleni, jak również w związku z budową ciągów komunikacyjnych oraz oświetlenia, przestrzeń ta zyska walor rekreacyjny i turystyczny. Park będzie stanowić miejsce spotkań lokalnej społeczności. Zostanie w związku z tym uruchomiona funkcja integracyjna przestrzeni rewitalizowanej w wyniku przedmiotowego projektu, na co istotny wpływ będzie miała budowa oświetlenia, która również znacznie poprawi poziom bezpieczeństwa w parku. W związku z powyższym projekt przyczyni się do również do zaistnienia korzystnych efektów w sferze społecznej. Ponadto co należy podkreślić, projekt wydobywa potencjał i nadaje charakter obszarowi zdegradowanemu. Uporządkowanie przestrzeni zielonych w zakresie aspektów środowiskowych, pozwoli stworzyć przestrzeń przyjazną dla lokalnej społeczności i osób przyjezdnych o wysokich walorach estetycznych, bez szkody dla środowiska, co poprawi procesy integracyjno-aktywizacyjne środowiska o dużym nasileniu zjawisk patologicznych. Wskaźniki: Produkty Ocena osiągnięcia produktów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu: po zakończeniu realizacji inwestycji, przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych przy każdym ze wskaźników źródeł informacji/weryfikacji) - liczba obszarów zielonych, objętych inwestycją 1 szt. (źródło informacji: dokumentacja budowlana powykonawcza, w tym końcowy protokół odbioru robót) - liczba elementów infrastruktury podlegających rozwojowi w ramach obszaru na którym realizowana jest inwestycja 2 elementy (źródło informacji: dokumentacja budowlana powykonawcza, w tym końcowy protokół odbioru robót) - ciągi komunikacyjne w ramach projektu przebudowane/wybudowane zostaną ciągi komunikacyjne o długości przynajmniej 150 m (źródło informacji: dokumentacja budowlana powykonawcza, w tym końcowy protokół odbioru robót) - powstanie tablica informacyjna promująca rewitalizację i aktywizująca przez to społeczność lokalną (źródło informacji: dokumentacja budowlana powykonawcza, w tym końcowy protokół odbioru robót) Rezultaty: Ocena osiągnięcia rezultatów będzie miała miejsce w wyniku monitoringu przeprowadzonego przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych przy każdym ze wskaźników źródeł informacji/weryfikacji. Najpierw na etapie realizacji zostanie wykonany pomiar ex-ante (przed rozpoczęciem inwestycji), a następnie odbędzie się pomiar ex post po zakończeniu inwestycji, który będzie powtarzany co 12 miesięcy od czasu dokonania pierwszego pomiaru ex-post, przez cały okres trwałości. Z każdego badania monitoringowego powstanie stosowny raport. - w wyniku realizacji projektu zwiększy się liczba osób odwiedzających park, w tym w ramach inicjatyw lokalnych min os./ rocznie (źródło weryfikacji: raporty z realizacji inicjatyw, w tym dokumentacja zdjęciowa) - poprawią się wskaźniki środowiskowe dzięki sieci nawadniającej zmniejszy się ilość usychających nasadzeń co najmniej o 50 % (źródło informacji: monitoring środowiskowy, prowadzony przez Zarządzającego Parkiem) Okres realizacji Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 120

121 Szacunkowa wartość projektu Przewidywane źródła finansowania Źródło: Opracowanie własne ,89 zł ,10 zł Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (środki Funduszu Spójności) ,79 zł Gmina Sulęcin Tabela 41 Rewitalizacja parku miejskiego w Sulęcinie Karta przedsięwzięcia rewitalizacyjnego podstawowego nr 8 Nazwa Rewitalizacja parku miejskiego w Sulęcinie przedsięwzięcia Charakter/rodzaj Inwestycja budowlana / wysokonakładowa działania Obszar problemowy, Sfera środowiskowa na który oddziałuje Sfera przestrzenno-funkcjonalna przedsięwzięcie Sfera infrastrukturalno-gospodarcza Sfera społeczna Podmioty Gmina Sulęcin odpowiedzialne za realizację Pozostali interesariusze działań i ich rola w działaniach Zakres realizowanego zadania Wspólnoty zainteresowane realizacją projektu w zakresie uporządkowania zaniedbanych terenów zielonych w sąsiedztwie budynków mieszkalnych, jak również w zakresie budowy infrastruktury rekreacyjnej, społecznej, kulturalnej, edukacyjnej i sportowej. Wspólnoty realizując własne projekty zagospodarowania podwórek i budowy terenów zielonych i miejsc spotkań, są zainteresowane, aby zgrać estetykę przedsięwzięć, będą zatem pod tym względem aktywnie współdziałać. Ponadto powstała w ramach zadania infrastruktura znacznie poprawi funkcjonalność przestrzeni objętej projektem, a w związku z tym i jakość życia mieszkańców obszaru Przedsiębiorcy usługodawcy i handlowcy mający siedzibę swojej działalności w obszarze rewitalizowanym, są zainteresowani realizacją przedmiotowej inwestycji ze względu na uporządkowanie terenów zielonych oraz realizację rozbudowy infrastruktury rekreacyjnej, społecznej, kulturalnej, edukacyjnej i sportowej, która znajdzie się w niedalekim sąsiedztwie, poprawiając atrakcyjność obszaru, przez co wpłynie na zwiększenie przepływu w tym obszarze potencjalnych klientów. Wpłynie też na poprawę potencjału turystycznego i rekreacyjnego obszaru. Przedsiębiorcom zależy na poprawie estetyki oraz funkcjonalności przestrzeni, bo wpływa to na atrakcyjność ich oferty skierowanej do potencjalnych odbiorców (np. w zakresie drobnego handlu i usług), zależy im zatem na wysokim poziomie estetycznym i funkcjonalnym obszaru, co przełoży się na wzrost aktywności firm. Lokalne NGOs i nieformalne grupy społeczne są zainteresowane realizacją projektu, ze względu na fakt powstania w wyniku realizacji projektu atrakcyjnej przestrzeni publicznej, gdzie można realizować różne inicjatywy społeczne wzbogacające życie sąsiedzkie. Podobnie jak w przypadku przedsiębiorców, są zainteresowane wysokim poziomem estetyki i funkcjonalności całości obszaru co zwiększy poziom aktywności społecznej w zakresie wykorzystania powstałych funkcjonalności oraz wpłynie na wzrost społecznej odpowiedzialności za wspólne dobro. Mieszkańcy obszaru zdegradowanego (Centrum Sulęcina) w wyniku realizacji projektu zyskają atrakcyjną przestrzeń publiczną, poprawi się infrastruktura (obszary zielone, nadanie im m.in. funkcji rekreacyjnej, turystycznej, edukacyjnej, kulturalnej, gospodarczej i społecznej) co zwiększy zainteresowanie mieszkańców własnym miejscem zamieszkania i poprawi poziom integracji i poczucia lokalnej tożsamości, zwiększy też ich aktywność w obszarach uruchomionych nowych funkcji w przestrzeni parku. Podobnie jak w przypadku przedsiębiorców i NGO, społeczność lokalna zainteresowana jest estetyką i funkcjonalnością całości obszaru poprawi to poziom aktywności społecznej, jak również wzrost uczestnictwa w podejmowaniu decyzji oraz poziom partycypacji. Inwestycja dotyczy rewitalizacji obszaru Parku Miejskiego w Sulęcinie, w tym nadanie nowych funkcji zaniedbanym terenom zielonym. Inwestycja obejmuje następujące elementy: - budowę skate-parku - budowę boiska wielofunkcyjnego - budowę kontenera kultury - budowę fontanny 120 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 121

122 Miejsce przeprowadzenia projektu Uzasadnienie realizacji (w odniesieniu do przewidywanego oddziaływania na poszczególne obszary) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i pomiaru - budowę ścieżki edukacyjnej - budowę placu zabaw - budowę elementów małej architektury i tablic informacyjnych. Niniejszy projekt jest niezbędny do realizacji, celem właściwej i planowej organizacji działań rewitalizacyjnych, obejmuje teren, który jest bardzo istotny z punktu widzenia planów rewitalizacyjnych. Po zakończeniu rewitalizacji będzie to estetyczne i funkcjonalne miejsce z miejscami wypoczynku, z rozbudowaną infrastrukturą, która pozwoli na uruchomienie nowych funkcji w obszarze parku. Gmina Sulęcin, obszar zdegradowany i rewitalizowany (Centrum Sulęcina ograniczony ulicami: Kilińskiego, Plater, Kościuszki, Szkolna) Inwestycja rozwiązuje następujące problemy: - sfera środowiskowa dzięki realizacji projektu i uzupełnieniu brakującej infrastruktury, w tym infrastruktury jasno definiującej miejsca przeznaczone do wykorzystania przez zwiedzających oraz przestrzeń zarezerwowaną dla natury, projekt ma pozytywny wpływ na rozwiązywanie problemów w sferze środowiskowej. Wpływa poprzez to na ochronę rzadkich gatunków, dbałość o bioróżnorodność lokalnych zasobów środowiskowych, a poprzez budowę miejsc spotkań i konkretnie zlokalizowanej infrastruktury rekreacyjnej, społecznej, sportowej i kulturalnej, ukierunkowuje aktywność użytkowników, przez co zmniejsza antropopresję na wartościowy zasób naturalny lokalnych obszarów zielonych. Dzięki temu projekt będzie mieć pozytywny wpływ na ochronę środowiska oraz na jakość powietrza w najbliższej okolicy parku. - sfera przestrzenno-funkcjonalna Inwestycja jest elementem porządkującym dotychczasowy chaos w zakresie trenów zielonych w parku miejskim w Sulęcinie. W wyniku jej realizacji uporządkowana zostanie przestrzeń publiczna w tym obszarze, zostaną nadane nowe funkcje konkretnym przestrzeniom w obrębie tej części rewitalizowanego obszaru. Dzięki realizacji zadania zaniedbanej do tej pory przestrzeni zostanie nadana funkcja rekreacyjna, turystyczna, kulturalna, edukacyjna, gospodarcza oraz społeczna. Park dzięki kompleksowej rozbudowie infrastruktury w jego obrębie zyska nową jakość w zakresie powstania wielu nowych możliwości aktywności społecznych na jego terenie. - sfera infrastrukturalno-gospodarcza dzięki zagospodarowaniu terenu, objętego projektem, który obejmuje obszary zieleni, jak również budowę i rozbudowę infrastruktury, w tym infrastruktury rekreacyjnej, turystycznej, sportowej, kulturalnej, edukacyjnej, społecznej gospodarczej powstanie znakomita infrastruktura przeznaczona do integracji i rozwoju społecznego mieszkańców obszaru rewitalizowanego, w tym pozwalająca na wzrost aktywności społecznej i gospodarczej. Zaznaczyć bowiem trzeba, że w wyniku realizacji projektu powstaną atrakcyjne obszary przestrzeni publicznej, co może wpłynąć na liczbę osób przyjezdnych, co umożliwi wzrost aktywności gospodarczej i w związku z tym poprawę lokalnego rynku pracy. - sfera społeczna projekt wpływa pozytywnie na rozwiązywanie problemów w sferze społecznej. Dzięki utworzeniu atrakcyjnej przestrzeni publicznej, powstaną miejsca spotkań dla lokalnej społeczności, umożliwiające integrację lokalnej społeczności, w tym integrację pokoleń oraz aktywizację osób zagrożonych wykluczeniem, do czego zachęcać będzie atrakcyjna przestrzeń dająca impuls do podjęcia różnych aktywności społecznych. W związku z powyższym projekt przyczyni się również do eliminacji problemów społecznych. Ponadto co należy podkreślić zadanie wydobywa potencjał i nadaje charakter obszarowi zdegradowanemu. Uporządkowanie przestrzeni zielonych, rozbudowa infrastruktury i znaczne wzbogacenie funkcjonalności przestrzeni, pozwala stworzyć aurę przyjazną dla lokalnej społeczności i osób przyjezdnych, co poprawi procesy integracyjno-aktywizacyjne w środowisku dotkniętym całym szeregiem różnych patologii. Wskaźniki: Produkty Ocena osiągnięcia produktów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu: po zakończeniu realizacji każdej z inwestycji, przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych przy każdym ze wskaźników źródeł informacji/weryfikacji) - liczba obszarów zielonych, objętych inwestycją co najmniej 1 szt. (źródło informacji: dokumentacja budowlana powykonawcza, w tym końcowy protokół odbioru robót) - liczba wybudowanych nowych elementów infrastruktury zwiększających funkcjonalność parku w ramach zadania co najmniej 7 szt. (źródło informacji: dokumentacja budowlana powykonawcza, w tym końcowy protokół odbioru robót) - łączna powierzchnia terenów zielonych utworzonych/ uporządkowanych i udostępnionych w formie terenów rekreacyjnych 0,6 ha (źródło informacji: dokumentacja budowlana powykonawcza, w tym końcowy protokół odbioru robót) - miejsca spotkań lokalnej społeczności, przyczyniających się do integracji społecznej, w tym 121 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 122

123 integracji pokoleń powstaną w wyniku realizacji projektu przynajmniej 4 takie miejsca (źródło informacji: dokumentacja budowlana powykonawcza, w tym końcowy protokół odbioru robót) - mała architektura powstanie przynajmniej 10 elementów małej architektury (źródło informacji: dokumentacja budowlana powykonawcza, w tym końcowy protokół odbioru robót) Rezultaty: Ocena osiągnięcia rezultatów będzie miała miejsce w wyniku przeprowadzenia monitoringu przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych przy każdym ze wskaźników źródeł informacji/weryfikacji. Najpierw na etapie realizacji zostanie wykonany pomiar exante (przed rozpoczęciem inwestycji), a następnie odbędzie się pomiar ex post po zakończeniu inwestycji, który będzie powtarzany co 12 miesięcy od czasu dokonania pierwszego pomiaru ex-post, przez cały okres trwałości. Z każdego badania monitoringowego powstanie stosowny raport. - Liczba inicjatyw lokalnej społeczności w zakresie działań aktywizacyjno-integrujących realizowanych min. 6 szt. (np. imprezy kulturalne w kontenerze kultury ) źródło weryfikacji: raporty z realizacji inicjatyw, w tym dokumentacja zdjęciowe, listy obecności - w oparciu o efekty inwestycji powstanie lokalny produkt turystyczno-rekreacyjny: ekologiczna ścieżka edukacyjna 1 szt. (źródło informacji: raport z realizacji projektu, raport z wizji lokalnej i kwerendy przeprowadzanej przez pracowników Biura Rewitalizacji, wydruki z informacjami o ścieżce) - poprawa poziomu integracji i aktywności społecznej mieszkańców obszaru zdegradowanego co najmniej 10 os. (źródło informacji: Raport z ankietyzacji, na podstawie przeprowadzonych ankiet z wybranymi uczestnikami działań ex ante i ex post) - wzrost aktywności gospodarczej w obszarze rewitalizowanych (nowe podmioty gospodarcze) min. 1 nowa firma (źródło informacji: informacja o liczbie podmiotów w CEiDG oraz KRS, Raport Biura Rewitalizacji) Okres realizacji Szacunkowa wartość ,00 zł projektu Przewidywane źródła ,00 zł RPO Lubuskie 2020 (EFRR) finansowania ,00 zł Gmina Sulęcin Źródło: Opracowanie własne Tabela 42 Termomodernizacja świetlicy wiejskiej w miejscowości Ostrów Karta przedsięwzięcia podstawowego nr 9 Nazwa przedsięwzięcia Charakter/rodzaj działania Obszar problemowy, na który oddziałuje przedsięwzięcie Podmioty odpowiedzialne za realizację Pozostali interesariusze działań Termomodernizacja świetlicy wiejskiej w miejscowości Ostrów Inwestycja budowlana/ wysokonakładowa Sfera społeczna Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Gmina Sulęcin Mieszkańcy obszaru zdegradowanego (miejscowości Ostrów) w wyniku realizacji projektu mieszkańcy zyskają estetyczny budynek użyteczności publicznej (świetlicę wiejską w miejscowości Ostrów) o dużym komforcie termicznym, efektywny energetycznie, co wpłynie na poprawę warunków realizacji działań integracyjno-aktywizacyjnych dla mieszkańców miejscowości oraz poprawę jakości przestrzeni publicznej w obszarze zdegradowanym (w obszarze funkcjonalnym nr 9 w miejscowości Ostrów), co wpłynie na poprawę ogólnych walorów estetycznych i przestrzenno-funkcjonalnych. Organizacje Pozarządowe termomodernizacja sali wiejskiej w miejscowości Ostrów pozwoli na poprawę warunków lokalowych, przeznaczonych do wykorzystania na działalność społeczną realizowaną przez organizacje pozarządowe. Są one zatem zainteresowane realizacją inwestycji, która pozwoli na zwiększenie jakości ich pracy. Ponadto inwestycja przyczyni się do poprawy atrakcyjności lokalizacji, da zatem również impuls rozwojowo-aktywizacyjny lokalnej społeczności, wspomagając działalność organizacji społecznych w tym zakresie. 122 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 123

124 Lokalni przedsiębiorcy termomodernizacja sali wiejskiej wpłynie na wzrost atrakcyjności lokalizacji, co poprawi też ogólną estetykę, w jakiej funkcjonują sąsiadujące firmy. Wpłynie również na wzrost liczby zdarzeń organizowanych w sali wiejskiej w miejscowości Ostrów, co może wpłynąć na wzrost liczby potencjalnych klientów lokalnych firm (właścicieli okolicznych sklepików i punktów usługowych). Zakres realizowanego zadania Miejsce przeprowadzenia projektu Uzasadnienie realizacji (w odniesieniu do przewidywanego oddziaływania na poszczególne obszary) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i pomiaru W wyniku realizacji projektu będzie miała miejsce inwestycja w tkankę urbanistyczną obszaru zdegradowanego w miejscowości Ostrów, obejmująca termomodernizację budynku użyteczności publicznej, tj. sali wiejskiej. Inwestycja obejmuje następujące elementy: - wymiana pokrycia dachowego - ocieplenie ścian zewnętrznych i stropodachu - wymiana stolarki okiennej i drzwiowej - ocieplenie podłogi - modernizacja instalacji CO - zastosowanie OZE - izolacja fundamentów - wykonanie przyłącza gazowego Niniejszy projekt wspomoże podejmowane działania rewitalizacyjne. Dotyczy bowiem inwestycji w zdegradowaną tkankę urbanistyczną, w znajdującej się w zdiagnozowanym obszarze zdegradowanym miejscowości Ostrów, co pozwoli na zwiększenie aktywności społecznej mieszkańców, jak również zwiększy poziom poczucia tożsamości lokalnej wśród mieszkańców. Niniejsze zadanie jest wskazane do realizacji, celem właściwej i planowej organizacji działań rewitalizacyjnych, obejmuje teren, który jest bardzo istotny z punktu widzenia planów rewitalizacyjnych. Gmina Sulęcin, obszar zdegradowany i rewitalizowany (miejscowość Ostrów) Inwestycja rozwiązuje następujące problemy: - sfery środowiskowej termomodernizacja budynku sali wiejskiej w miejscowości Ostrów wpływa na zmniejszenie zużycia energii finalnej, co wpływa na redukcję emisji CO2, przyczyniając się do poprawy jakości środowiska i eliminacji źródeł ciepła opartych na węglu, będących przyczyną największych zanieczyszczeń atmosfery. - sfery przestrzenno-funkcjonalnej Inwestycja jest elementem porządkującym dotychczas zaniedbany, zniszczony i niedocieplony budynek użyteczności publicznej, znajdujący się na obszarze zdegradowanym. Projekt wpłynie na uporządkowanie przestrzeni zdegradowanej poprawi się estetyka i zostaną przywrócone oraz nadane nowe funkcje zmodernizowanej infrastrukturze. Realizacja inwestycji w obrębie nieruchomości pozwoli na wprowadzenie ładu przestrzennego i poprawę atrakcyjności lokalizacji. - sfery społecznej projekt wpływa pozytywnie na rozwiązywanie problemów w sferze społecznej, dzięki rewitalizacji tkanki urbanistycznej, tj. sali wiejskiej w miejscowości Ostrów zainicjowany zostaje impuls do działań integracyjno-aktywizacyjnych realizowanych przez mieszkańców obszaru, w szczególności miejscowości Ostrów. Atrakcyjna i estetyczna infrastruktura wpływa również na wzrost poczucia odpowiedzialności za wspólne dobro, pozwoli też na organizację działań szkoleniowych i aktywizacyjnych na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem. W związku z powyższym projekt przyczyni się również do eliminacji problemów społecznych. Wskaźniki Produkty: Ocena osiągnięcia produktów będzie miała miejsce w wyniku przeprowadzonego monitoringu: po zakończeniu inwestycji, przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych źródeł informacji/weryfikacji) - liczba termomodernizowanych budynków użyteczności publicznej 1 szt. (źródło informacji: końcowy protokół odbioru robót budowlanych) Rezultaty: Ocena osiągnięcia rezultatów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych źródeł informacji/weryfikacji. Najpierw na etapie realizacji zostanie wykonany pomiar ex-ante, a następnie odbędzie się pomiar ex post po zakończeniu inwestycji, który będzie powtarzany co 12 miesięcy 123 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 124

125 od czasu dokonania pierwszego pomiaru ex-post, przez cały okres trwałości projektu. Z każdego badania monitoringowego powstanie stosowny raport. - zmniejszenie emisji CO2 co najmniej o 30% w stosunku do emisji sprzed inwestycji dla budynku objętego inwestycją (źródło informacji: audyt energetyczny budynku) Okres realizacji Szacunkowa wartość ,00 zł projektu Przewidywane ,31 zł RPO Lubuskie 2020 (EFRR) źródła finansowania ,69 zł Gmina Sulęcin Źródło: Opracowanie własne Tabela 43 Rewitalizacja obiektów na Winnej Górze Karta przedsięwzięcia rewitalizacyjnego podstawowego nr 10 Nazwa przedsięwzięcia Charakter/rodzaj działania Obszar problemowy, na który oddziałuje przedsięwzięcie Rewitalizacja obiektów na Winnej Górze Inwestycja budowlana, zagospodarowanie terenu / wysokonakładowa Sfera społeczna Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera infrastrukturalno-gospodarcza, Podmioty odpowiedzialne za realizację Pozostali interesariusze działań Zakres realizowanego zadania Miejsce przeprowadzenia projektu Uzasadnienie realizacji (w odniesieniu do przewidywanego oddziaływania na poszczególne obszary) Gmina Sulęcin Mieszkańcy obszaru zdegradowanego (Centrum Sulęcina) w wyniku realizacji projektu zyskają atrakcyjną przestrzeń publiczną, w tym interesującą infrastrukturę rekreacyjną, co pozwoli na większą integrację lokalnej społeczności. Wspólnoty zainteresowane realizacją projektu w zakresie uporządkowania zaniedbanego terenu w pobliżu lokalizacji miejsc zamieszkania. Przedsiębiorcy usługodawcy i handlowcy mający siedzibę swojej działalności w sąsiedztwie planowanej inwestycji, są zainteresowani realizacją przedmiotowej inwestycji ze względu na uporządkowanie terenu bezpośrednio z nimi sąsiadującego, co wpłynie na atrakcyjność obszaru dla potencjalnych ich klientów. Lokalne NGOs i nieformalne grupy społeczne są zainteresowane realizacją projektu, ze względu na fakt powstania w wyniku realizacji projektu atrakcyjnej przestrzeni publicznej, gdzie można realizować różne inicjatywy społeczne wzbogacające życie sąsiedzkie. Inwestycja dotyczy rewitalizacji obiektów sportowych zlokalizowanych przy ul. Moniuszki. Zakres zadania dotyczy zagospodarowania i uporządkowania przestrzeni w obszarze zdegradowanym Centrum Sulęcina. Inwestycja obejmuje co następuje: - remont i rozbudowę budynku tzw. Hoteliku przy stadionie - remont muszli koncertowej - modernizację schodów terenowych, murków oporowych, ciągów komunikacyjnych Niniejszy projekt jest wskazany do realizacji celem właściwej i planowej organizacji działań rewitalizacyjnych. Obejmuje teren, który jest bardzo istotny z punktu widzenia planów rewitalizacyjnych. Gmina Sulęcin, obszar zdegradowany i rewitalizowany (Centrum Sulęcina: ul. Moniuszki) Inwestycja rozwiązuje następujące problemy: - sfera społeczna projekt wpływa pozytywnie na rozwiązywanie problemów w sferze społecznej, dzięki utworzenia atrakcyjnej przestrzeni publicznej, miejsc spotkań dla lokalnej społeczności, został uruchomiona funkcja integracyjna przestrzeni rewitalizowanej w wyniku przedmiotowego projektu. W związku z powyższym projekt przyczyni się do również do eliminacji problemów społecznych. - sfera przestrzenno-funkcjonalna Inwestycja jest elementem porządkującym dotychczasowy chaos w zakresie zabudowy. W wyniku jego realizacji uporządkowana zostanie przestrzeń publiczna w obrębie ulic objętych projektem, zostaną nadane nowe 124 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 125

126 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i pomiaru funkcje konkretnym przestrzeniom w obrębie tej części rewitalizowanego obszaru, będą to funkcje o charakterze turystycznym, rekreacyjnym, kulturalnym i społecznym, w tym służące celom integracyjnym. - sfera infrastrukturalno-gospodarcza dzięki nadaniu ładu terenowi, na którym zlokalizowane zostaną m.in.: Hotelik przy stadionie, muszla koncertowa, zmodernizowane schody terenowe, murki oporowe, ciągi komunikacyjne w tym zakresie zostanie poprawiona infrastruktura Centrum Sulęcina. Ponadto zaznaczyć należy, że w wyniku realizacji projektu powstaną atrakcyjne obszary przestrzeni publicznej obszaru zdegradowanego oraz rozbudowana zostanie infrastruktura kulturalna poprzez stworzenie miejsca, w którym będą miały miejsce wydarzenia kulturalne (muszla koncertowa). Rozbudowana zostanie też infrastruktura turystycznosportowa hotelik przy stadionie, dzięki czemu zwiększy się aktywność związków i stowarzyszeń sportowych na tym obszarze. Ponadto co należy podkreślić projekt wydobywa potencjał i nadaje charakter obszarowi zdegradowanemu (Centrum Sulęcina). Uporządkowanie przestrzeni i utworzenie miejsc spotkań pozwoli stworzyć przestrzeń przyjazną dla lokalnej społeczności, poprawiającą procesy integracyjno-aktywizacyjne w środowisku, w którym ma miejsce szereg niekorzystnych zjawisk. Wskaźniki Produkty: Ocena osiągnięcia produktów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu: po zakończeniu inwestycji, przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych źródeł informacji/weryfikacji) - liczba powstałych w ramach inwestycji miejsc spotkań lokalnej społeczności 1 szt. (źródło informacji: dokumentacja budowlana powykonawcza, w tym protokół odbioru robót) - Łączna długość przebudowanych/wybudowanych ciągów komunikacyjnych w ramach projektu zmodernizowane zostaną istniejące ciągi komunikacyjne oraz schody terenowe minimum 250 m (źródło informacji: dokumentacja budowlana powykonawcza, w tym protokół odbioru robót) - Liczba rozbudowanych/wybudowanych elementów infrastruktury sporyowej i społecznej 1 szt. (dotyczy hoteliku przy stadionie; źródło informacji: dokumentacja budowlana powykonawcza, w tym protokół odbioru robót) - powstanie tablica informacyjna promująca rewitalizację i aktywizująca przez to społeczność lokalną (źródło informacji: dokumentacja budowlana powykonawcza, w tym protokół odbioru robót) Rezultaty: Ocena osiągnięcia rezultatów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu przeprowadzonego przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych źródeł informacji/weryfikacji. Najpierw na etapie realizacji zostanie wykonany pomiar ex-ante, a następnie odbędzie się pomiar ex post po zakończeniu inwestycji, który będzie powtarzany co 12 miesięcy od czasu dokonania pierwszego pomiaru ex-post, przez cały okres trwałości projektu. Z każdego badania monitoringowego powstanie stosowny raport. - w wyniku realizacji projektu w miejscu spotkań zostaną zrealizowane przynajmniej 6 inicjatyw lokalnej społeczności w zakresie działań aktywizacyjno-integrujących (źródło informacji: raport Biura Rewitalizacji z realizacji działań rewitalizacyjnych, dokumentac ja fotograficzna) - realizacja projektu da dobry przykład w zakresie porządkowania przestrzeni, w wyniku czego w najbliższej okolicy zostanie zrealizowana przynajmniej 1 inwestycja w zakresie uporządkowania prywatnych posesji (np. podwórek) Okres realizacji Szacunkowa wartość ,00 zł projektu Przewidywane ,00 zł Interreg VA (EFRR) źródła finansowania ,00 zł Gmina Sulęcin Źródło: Opracowanie własne 125 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 126

127 Tabela 44 Rewitalizacja Sulęcińskiego Ośrodka Kultury Karta przedsięwzięcia rewitalizacyjnego podstawowego nr 11 Nazwa Rewitalizacja Sulęcińskiego Ośrodka Kultury przedsięwzięcia Charakter/rodzaj Inwestycja budowlana / wysokonakładowa działania Obszar Sfera społeczna problemowy, na Sfera przestrzenno-funkcjonalna który oddziałuje Sfera infrastrukturalno-gospodarcza przedsięwzięcie Podmioty Gmina Sulęcin, Sulęciński Ośrodek Kultury odpowiedzialne za realizację Pozostali interesariusze działań i ich rola w działaniach NGOs zainteresowane współpracą w zakresie organizacji działalności kulturalnoedukacyjnej, związanej również z animacją działań kulturalnych. Inwestycja zwiększy możliwość realizacji takich działań. Ponadto poprawi też możliwość współpracy w tym zakresie z Ośrodkiem Kultury. Organizacje współpracujące z Ośrodkiem Kultury i Gminą Sulęcin mają też pośredni wpływ na realizację działania. Organizacje pozarządowe, w szczególności działające w obszarze Kultury, będące zainteresowane projektem, wezmą udział w spotkaniach pod kątem uzyskania wiedzy nt. możliwości późniejszego wykorzystania powstałych efektów projektu w swojej działalności. Przedsiębiorcy w szczególności działający w obrębie usług turystycznych, są zainteresowani realizacją działania, ze względu na wzrost estetyki przestrzeni obszaru, w którym projekt jest realizowany, jak również funkcjonalności budynku Sulęcińskiego Ośrodka Kultury, który mogliby wykorzystać do własnych celów. Dzięki wzrostowi atrakcyjności Ośrodka wzrasta możliwość realizacji różnego rodzaju działań kulturalnych. Wzrasta też atrakcyjność lokalizacji, co łącznie może mieć wpływ na wzrost liczby przyjezdnych. Mieszkańcy obszaru zdegradowanego (Centrum Sulęcina) w wyniku realizacji projektu zwiększy się atrakcyjność instytucji kultury, poprawi się estetyka obszaru oraz poprawi się infrastruktura kulturalna, co zwiększy zainteresowanie mieszkańców własnym miejscem zamieszkania i wpłynie na wzrost poziomu integracji i poczucia lokalnej tożsamości. Dobra jakość infrastruktury kulturalnej pozwoli także pracownikom SOK zaproponować mieszkańcom szerszą ofertę kulturalną. Zakres realizowanego zadania Miejsce przeprowadzenia projektu Uzasadnienie realizacji (w odniesieniu do przewidywanego oddziaływania na poszczególne obszary) W ramach zadania będzie miała miejsce inwestycja w obszarze kultury, tj. Rewitalizacja Sulęcińskiego Ośrodka Kultury, wraz ze zwiększeniem dostępności do usług kulturalnych oraz poprawą funkcjonowania placówki w zakresie zdolności prowadzenia działalności upowszechnieniowej w obszarze kultury. W ramach inwestycji zostanie częściowo zmodernizowany budynek Ośrodka oraz zostanie zakupione wyposażenie. Elementy objęte zadaniem: - wyposażenie sali konferencyjnej w system siedzeń widowiskowo-teatralnych - wyposażenie techniczne sceny sali konferencyjnej, w tym zakup systemu oświetlenia i nagłośnienia, - wymiana pokrycia dachowego budynku Sulęcińskiego Ośrodka Kultury - Inne działania rewitalizacyjne Niniejsze zadanie jest wskazane do realizacji, celem właściwej i planowej organizacji działań rewitalizacyjnych, obejmuje teren, który jest bardzo istotny z punktu widzenia planów rewitalizacyjnych. Gmina Sulęcin, obszar zdegradowany i rewitalizowany (Centrum Sulęcina) Inwestycja rozwiązuje następujące problemy: - sfera społeczna projekt wpływa pozytywnie na rozwiązywanie problemów w sferze społecznej, dzięki rewitalizacji budynku Ośrodka Kultury oraz poprawie infrastruktury kulturalnej zaistnieją elementy o silnym impulsie integracyjnym. Wokół organizowanych w Ośrodku Kultury zdarzeń można budować poczucie lokalnej tożsamości, co może wpłynąć na poziom integracji oraz na wzrost aktywności społeczno-gospodarczej mieszkańców. W związku z powyższym projekt przyczyni się do zmniejszenia problemów społecznych. 126 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 127

128 - sfera przestrzenno-funkcjonalna Inwestycja dotyczy m.in. realizacji elementu uporządkowania zniszczonego i zaniedbanego krajobrazu w przestrzeni Sulęcina. W ramach inwestycji zostanie zrewitalizowany budynek Sulęcińskiego Ośrodka Kultury. Inwestycja wpłynie na poprawę estetyki Centrum Sulęcina, pozwoli również uruchomić nowe funkcje kulturalne, związane ze zwiększeniem dostępności do usług upowszechnienia kultury świadczonych przez Ośrodek Kultury. Inwestycja pozwoli zatem na powstanie nowych i rozwinięcie istniejących funkcji kulturalnych, rekreacyjnych, turystycznych, edukacyjnych i społecznych, związanych z przestrzenią miasta. - sfera infrastrukturalno-gospodarcza dzięki realizacji inwestycji, zostanie zrewitalizowany lokalny Ośrodek Kultury, co wpłynie na uruchomienie nowych funkcji o charakterze kulturalnym zostanie zwiększona świadczona do tej pory ilość usług w ramach działalności Ośrodka Kultury, co będzie miało wpływ również na zwiększenie potencjału rekreacyjno-turystycznego Sulęcina. Poprawie ulegnie infrastruktura kulturalna oraz rekreacyjno-turystyczna, co związane jest z doposażeniem sali konferencyjnowidowiskowej i możliwości realizacji w niej różnych zdarzeń edukacyjno-kulturalnych. Dlatego inwestycja wpłynie na poprawę dostępności usług kulturalnych oraz zakresu dostępnej oferty rekreacyjno-turystycznej, co wpłynie również na zwiększenie liczby miejsc pracy w wyniku realizacji zadania. Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i pomiaru Wskaźniki: Produkty Ocena osiągnięcia produktów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu: po zakończeniu realizacji inwestycji, przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych przy każdym ze wskaźników źródeł informacji/weryfikacji) - rewitalizacja budynku Sulęcińskiego Ośrodka Kultury 1 szt. (źródło informacji: dokumentacja budowlana powykonawcza, w tym końcowy protokół odbioru robót). - liczba zakupionych elementów wyposażenia sali konferencyjnej Sulęcińskiego Ośrodka Kultury 3 elementy (źródło informacji: końcowy protokół odbioru robót i dostaw). Rezultaty: Ocena osiągnięcia rezultatów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych przy każdym ze wskaźników źródeł informacji/weryfikacji. Najpierw na etapie realizacji zostanie wykonany pomiar ex-ante (przed rozpoczęciem inwestycji), a następnie odbędzie się pomiar ex post po zakończeniu inwestycji, który będzie powtarzany co 12 miesięcy od czasu dokonania pierwszego pomiaru ex-post, przez cały okres trwałości. Z każdego badania monitoringowego powstanie stosowny raport. - powstanie nowych miejsc pracy w obszarze zdegradowanym 1 EPC (źródło informacji: sprawozdanie z realizacji projektu, deklaracje ZUS/RMUA) - realizacja nowych zdarzeń o charakterze edukacyjnym i/lub kulturalnym z wykorzystaniem nowego sprzętu sali konferencyjno-widowiskowej minimum 2 szt. (źródło informacji: raport z realizacji działań rewitalizacyjnych, dokumentacja fotograficzna) Okres realizacji Szacunkowa ,00 zł wartość projektu Przewidywane źródła finansowania ,00 zł RPO Lubuskie ,00 zł Gmina Sulęcin/ Sulęciński Ośrodek Kultury Źródło: Opracowanie własne Tabela 45 Termomodernizacja budynku Sulęcińskiego Ośrodka Kultury Karta przedsięwzięcia podstawowego nr 12 Nazwa przedsięwzięcia Charakter/rodzaj Termomodernizacja budynku Sulęcińskiego Ośrodka Kultury Inwestycja budowlana/ wysokonakładowa 127 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 128

129 działania Obszar problemowy, na który oddziałuje przedsięwzięcie Podmioty odpowiedzialne za realizację Pozostali interesariusze działań Zakres realizowanego zadania Miejsce przeprowadzenia projektu Uzasadnienie realizacji (w odniesieniu do przewidywanego oddziaływania na poszczególne obszary) Prognozowane rezultaty wraz ze Sfera społeczna Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Gmina Sulęcin Mieszkańcy obszaru zdegradowanego (Centrum Sulęcina) w wyniku realizacji projektu mieszkańcy zyskają estetyczny budynek użyteczności publicznej (budynek Ośrodka Kultury) o dużym komforcie termicznym, efektywny energetycznie, co wpłynie na poprawę warunków realizacji działań integracyjno-aktywizacyjnych dla mieszkańców Sulęcina oraz poprawę jakości przestrzeni publicznej w obszarze zdegradowanym (Centrum Sulęcina). Realizacja inwestycji wpłynie na poprawę ogólnych walorów estetycznych i przestrzenno-funkcjonalnych. Organizacje Pozarządowe termomodernizacja budynku Sulęcińskiego Ośrodka Kultury pozwoli na poprawę warunków lokalowych, budynku przeznaczonego do wykorzystania na działalność społeczną i kulturalną w tym realizowaną przez organizacje pozarządowe, NGOs są zatem zainteresowane realizacją inwestycji, pozwoli ona bowiem na zwiększenie jakości ich pracy. Ponadto inwestycja przyczyni się do poprawy atrakcyjności lokalizacji, da zatem również impuls rozwojowo-aktywizacyjny lokalnej społeczności, wspomagając działalność organizacji społecznych w tym zakresie. Lokalni przedsiębiorcy termomodernizacja budynku Ośrodka Kultury wpłynie na wzrost atrakcyjność lokalizacji, co poprawi ogólną estetykę, w jakiej funkcjonują sąsiadujące firmy. Wpłynie również na wzrost liczby zdarzeń organizowanych w Instytucji Kultury, co może wpłynąć na wzrost liczby potencjalnych klientów lokalnych firm. Ponadto dzięki realizacji przedmiotowego działania przedsiębiorcy zyskają w pełni komfortową infrastrukturę do realizacji działań, służących rozwojowi własnych firm. W wyniku realizacji projektu będzie miała miejsce inwestycja w tkankę urbanistyczną obszaru zdegradowanego w Centrum Sulęcina, obejmująca termomodernizację budynku użyteczności publicznej, tj. Sulęcińskiego Ośrodka Kultury. Inwestycja obejmuje następujące elementy: - ocieplenie ścian zewnętrznych - wymianę stolarki okiennej i drzwiowej Niniejsze zadanie wspomoże podejmowane działania rewitalizacyjne. Dotyczy bowiem inwestycji w zdegradowaną tkankę urbanistyczną, znajdującą się w zdiagnozowanym obszarze zdegradowanym. Realizacja zadania pozwoli na zwiększenie aktywności społeczno-kulturalnej mieszkańców, jak również zwiększy poziom ich poczucia tożsamości lokalnej. Niniejsze zadanie jest wskazane do realizacji, celem właściwej i planowej organizacji działań rewitalizacyjnych, obejmuje teren, który jest bardzo istotny z punktu widzenia planów rewitalizacyjnych. Gmina Sulęcin, obszar zdegradowany i rewitalizowany (Centrum Sulęcina) Inwestycja rozwiązuje następujące problemy: - sfera środowiskowa termomodernizacja budynku Sulęcińskiego Ośrodka Kultury wpływa na zmniejszenie zużycia energii finalnej, co wpływa na redukcję emisji CO2, przyczyniając się do poprawy jakości środowiska, w tym powietrza. - sfera przestrzenno-funkcjonalna Inwestycja jest elementem porządkującym zaniedbany i niedocieplony budynek użyteczności publicznej, znajdujący się na obszarze zdegradowanym. Projekt wpłynie na uporządkowanie przestrzeni zdegradowanej poprawi się estetyka i zostaną przywrócone oraz nadane nowe funkcje zmodernizowanej infrastrukturze. Realizacja inwestycji w obrębie nieruchomości pozwoli na wprowadzenie ładu przestrzennego i poprawę atrakcyjności lokalizacji. - sfera społeczna projekt wpływa pozytywnie na rozwiązywanie problemów w sferze społecznej. Dzięki rewitalizacji tkanki urbanistycznej, tj. budynku Sulęcińskiego Ośrodka Kultury zainicjowany zostaje impuls do działań integracyjno-aktywizacyjnych realizowanych przez mieszkańców obszaru, w szczególności Centrum Sulęcina. Atrakcyjna i estetyczna infrastruktura wpływa również na wzrost poczucia odpowiedzialności za wspólne dobro, pozwoli też na organizację w komfortowych warunkach działań szkoleniowych i aktywizacyjnych na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem. W związku z powyższym projekt przyczyni się również do eliminacji problemów społecznych. Wskaźniki Produkty: 128 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 129

130 sposobem ich oceny i pomiaru Ocena osiągnięcia produktów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu: po zakończeniu inwestycji, przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych źródeł informacji/weryfikacji) - liczba termomodernizowanych budynków użyteczności publicznej 1 szt. (źródło informacji: końcowy protokół odbioru robót budowlanych) Rezultaty: Ocena osiągnięcia rezultatów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych źródeł informacji/weryfikacji. Najpierw na etapie realizacji zostanie wykonany pomiar ex-ante, a następnie odbędzie się pomiar ex post po zakończeniu inwestycji, który będzie powtarzany co 12 miesięcy od czasu dokonania pierwszego pomiaru ex-post, przez cały okres trwałości projektu. Z każdego badania monitoringowego powstanie stosowny raport. - zmniejszenie emisji CO2 co najmniej o 20% w stosunku do emisji sprzed inwestycji dla budynku objętego inwestycją (źródło informacji: audyt energetyczny budynku) Okres realizacji 2019 Szacunkowa wartość ,00 zł projektu Przewidywane źródła ,00 zł RPO Lubuskie 2020 (EFRR) finansowania ,00 zł Gmina Sulęcin Źródło: Opracowanie własne Tabela 46 Zagospodarowanie przestrzeni między blokami mieszkalnymi utworzenie miejsc spotkań i integracji; poprawa infrastruktury technicznej, co pozwoli na wydobycie potencjału przestrzeni wspólnej Karta przedsięwzięcia rewitalizacyjnego podstawowego nr 13 Nazwa Zagospodarowanie przestrzeni między blokami mieszkalnymi utworzenie miejsc spotkań i przedsięwzięcia integracji; poprawa infrastruktury technicznej, co pozwoli na wydobycie potencjału przestrzeni wspólnej Charakter/rodzaj Inwestycja budowlana / wysokonakładowa działania Obszar problemowy, na który oddziałuje przedsięwzięcie Podmioty odpowiedzialne za realizację Pozostali interesariusze działań i ich rola w działaniach Zakres realizowanego zadania Sfera społeczna Sfera infrastrukturalno-gospodarcza, Sfera przestrzenno-funkcjonalna Wspólnoty Mieszkaniowe, Gmina Sulęcin, podmioty prywatne NGOs zainteresowane współpracą w zakresie organizacji działalności aktywizującej społeczność lokalną w powstałych miejscach spotkań. Przedsiębiorcy w szczególności działający w obrębie usług turystycznych, jak również sklepikarze i drobni usługodawcy są zainteresowani realizacją działania, ze względu na wzrost estetyki przestrzeni obszaru, dzięki czemu wzrasta atrakcyjność lokalizacji, co może mieć wpływ na wzrost przyjezdnych. Jako wyborcy mają pośredni wpływ na realizację działania. Ośrodek Pomocy Społecznej zainteresowany realizacją działań, ponieważ inwestycja wpływa na integrację społeczności lokalnych. Dzięki niej tworzy się doskonały klimat do pracy z osobami zagrożonymi wykluczeniem i przeciwdziałania zdiagnozowanym problemom społecznym w zakresie wykluczenia. Działanie to dotyczy utworzenia miejsc spotkań i integracji w przestrzeni między budynkami mieszkalnymi oraz poprawy infrastruktury technicznej (drogi, nawierzchnie, infrastruktura rekreacyjna: place zabaw, skwery miejsca postojowe, chodniki), co łącznie pozwoli na wydobycie potencjału przestrzeni wspólnej. Działanie obejmuje obszar Centrum Sulęcina, w obrębie obszaru Zdegradowanego oraz w miejscowościach Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów. W ramach zadania będą mieć miejsce następujące działania: zagospodarowanie terenów zielonych, wykonanie małej architektury, wykonanie ciągów spacerowych, wykonanie miejsc spotkań, wykonanie miejsc postojowych poprawa funkcjonalności przestrzeni i nadanie jej nowych funkcji o charakterze rekreacyjnym i społecznym. Niniejszy projekt jest wskazany do realizacji celem właściwej i planowej organizacji działań rewitalizacyjnych, obejmuje teren, który jest bardzo istotny z punktu widzenia planów 129 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 130

131 Miejsce przeprowadzenia projektu Uzasadnienie realizacji (w odniesieniu do przewidywanego oddziaływania na poszczególne obszary) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i pomiaru rewitalizacyjnych. Gmina Sulęcin, obszar zdegradowany i rewitalizowany (Centrum Sulęcina oraz Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów) Inwestycja rozwiązuje następujące problemy: - sfera społeczna projekt wpływa pozytywnie na rozwiązywanie problemów w sferze społecznej, dzięki utworzeniu atrakcyjnej przestrzeni publicznej, miejsc spotkań dla lokalnej społeczności, zostanie uruchomiona funkcja integracyjna przestrzeni rewitalizowanej w wyniku przedmiotowego projektu. W związku z powyższym projekt przyczyni się do zmniejszenia problemów społecznych. Wzrośnie zdolność społeczności do integracji i akceptacji siebie nawzajem, co wpłynie na aktywizację i zwiększenie ilości bodźców stymulujących wyjście z sytuacji kryzysowych osób zagrożonych wykluczeniem - sfera przestrzenno-funkcjonalna Inwestycja jest elementem porządkującym dotychczasowy chaos w zakresie zabudowy. W wyniku jej realizacji uporządkowana zostanie przestrzeń publiczna pomiędzy budynkami mieszkalnymi (w tym pomiędzy blokami wielorodzinnymi), zostaną nadane nowe funkcje przestrzeniom między zabudowaniami. Będą to funkcje o charakterze rekreacyjnym i społecznym, służące również celom integracyjnym. Działanie dotyczy części wspólnych i miejsc spotkań w przestrzeni publicznej, ciągów pieszych i jezdnych, miejsc postojowych. - sfera infrastrukturalno-gospodarcza dzięki zagospodarowaniu zaniedbanego obszaru między blokami, na którym zlokalizowane zostaną miejsca rekreacyjne, miejsca spotkań, mała architektura, skwery, trawniki, miejsca postojowe oraz piesze i jezdne ciągi komunikacyjne, w tym również drogi wewnętrzne w tym zakresie zostanie poprawiona infrastruktura Obszaru Zdegradowanego. Ponadto zaznaczyć należy, że w wyniku realizacji projektu powstaną atrakcyjne obszary przestrzeni publicznej obszaru zdegradowanego. Projekt wydobywa potencjał i nadaje charakter obszarowi zdegradowanemu. Uporządkowanie przestrzeni pomiędzy budynkami mieszkalnymi i utworzenie miejsc spotkań pozwoli stworzyć przestrzeń przyjazną dla lokalnej społeczności, poprawiającą procesy integracyjno-aktywizacyjne w środowisku dotkniętym szeregiem zjawisk patologicznych. Wskaźniki: Produkty Ocena osiągnięcia produktów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu: po zakończeniu inwestycji, przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych źródeł informacji/weryfikacji) - liczba powstałych miejsc spotkań lokalnej społeczności w wyniku realizacji projektu minimum 3 szt. (źródło informacji: dokumentacja budowlana powykonawcza, w tym protokół odbioru robót); - łączna długość ciągów pieszych i/lub jezdnych przebudowanych/wybudowanych w ramach projektu, które będą niezbędne do rewitalizacji przestrzeni między budynkami mieszkalnymi przynajmniej 200 m (źródło informacji: dokumentacja budowlana powykonawcza, w tym protokół odbioru robót); - liczba powstałych w ramach projektu tablic informacyjno-promujących rewitalizację i aktywizujące przez to społeczność lokalną: 1 szt. (źródło informacji: dokumentacja budowlana powykonawcza, w tym protokół odbioru robót); - liczba powstałych w ramach projektu elementów małej architektury przynajmniej 6 szt. (źródło informacji: dokumentacja budowlana powykonawcza, w tym protokół odbioru robót); - liczba powstałych/zmodernizowanych w ramach projektu miejsc postojowych: minimum 5 szt. (źródło informacji: dokumentacja budowlana powykonawcza, w tym protokół odbioru robót); - Liczba powstałych nowych i/lub zrewitalizowanych starych i zaniedbanych placów zabaw co najmniej 1 szt. (źródło informacji: dokumentacja budowlana powykonawcza, w tym protokół odbioru robót); - liczba zrewitalizowanych/powstałych terenów zielonych i/ lub skwerów co najmniej 2 szt. (źródło informacji: dokumentacja budowlana powykonawcza, w tym protokół odbioru robót); Rezultaty: Ocena osiągnięcia rezultatów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu dokonanego przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych źródeł informacji/weryfikacji. Najpierw na etapie realizacji zostanie wykonany pomiar ex-ante, a następnie odbędzie się 130 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 131

132 pomiar ex post po zakończeniu inwestycji, który będzie powtarzany co 12 miesięcy od czasu dokonania pierwszego pomiaru ex-post, przez cały okres trwałości. Z każdego badania monitoringowego powstanie stosowny raport. - liczba zrealizowanych inicjatyw lokalnych społeczności w zakresie działań aktywizacyjnointegrujących (np. festyn osiedlowy/ wiejski) w wyniku realizacji projektu w miejscu spotkań: min. 8 szt. (źródło informacji: sprawozdanie z realizacji działań rewitalizacyjnych, dokumentacja fotograficzna) - w przestrzeniach poddanych rewitalizacji w ramach tego zadania zmniejszy się ilość wybryków chuligańskich o co najmniej 15% (źródło informacji: Komenda Powiatowa Policji) - realizacja projektu da dobry przykład w zakresie porządkowania przestrzeni, w wyniku czego w najbliższej okolicy zostaną zrealizowane przynajmniej 2 inwestycje w zakresie uporządkowania prywatnych posesji (np. podwórek) źródło informacji: raport Biura Rewitalizacji z działań rewitalizacyjnych właścicieli prywatnych posesji w obszarze zdegradowanym. Okres realizacji Szacunkowa ,00 zł wartość projektu Przewidywane źródła finansowania Źródło: Opracowanie własne ,00 zł Wspólnoty Mieszkaniowe ,00 zł budżet Gminy Sulęcin ,00 zł środki UE w ramach PROW (środki w dyspozycji LGD) ,00 zł środki UE w ramach PROW Charakterystyka (zbiorczy opis) pozostałych/uzupełniających rodzajów przedsięwzięć rewitalizacyjnych W celu zrealizowania założeń niniejszego Programu Rewitalizacji, w kontekście wymogu jego kompleksowości i komplementarności w ramach inwestycji rewitalizacyjnych planuje się realizację wymienionych poniżej działań. Są to działania, które są oczekiwane ze względu na realizację celów programu rewitalizacji. Poniższe działania wykorzystują lokalne potencjały, w tym potencjały instytucjonalne znajdujące się w obszarze rewitalizacji. W ich realizację będą zaangażowane Gmina Sulęcin, Sulęciński Ośrodek Kultury, podmioty prywatne, związki wyznaniowe, osoby prywatne, Powiat Sulęciński, jednostki organizacyjne JST, instytucje publiczne oraz organizacje pozarządowe. Dodatkowo na poziomie operacyjnym Program Rewitalizacji zakłada wykorzystanie zdolności instytucjonalnych podmiotów zewnętrznych, takich jak m.in. Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej. W realizacji działań zakłada się wykorzystanie narzędzi ekonomii społecznej. Ponadto preferowany sposób podejścia do realizacji przedsięwzięć rewitalizacyjnych (zarówno podstawowych, jak i uzupełniających) gwarantuje uzyskanie komplementarności w wymiarze przestrzennym, problemowym, proceduralno-instytucjonalnym, komplementarność międzyokresową, a także w zakresie źródeł finansowania. Pozostałe planowane działania (uzupełniające), realizowane przez różne instytucje z obszaru rewitalizowanego: Wykaz przedsięwzięć uzupełniających: 131 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 132

133 1. XXIII Polsko-Niemiecki Zjazd Cyklistów. 2. VIII Polsko-Niemiecki Sulęciński Rajd Nordic Walking. 3. Polsko-Niemieckie Spotkania Kulturalne. 4. Polsko-Niemiecki Jarmark Koguci. 5. Polsko-Niemieckie Spotkania Seniorów. 6. Budowa targowiska miejskiego w Sulęcinie. 7. Przebudowa budynku na potrzeby świetlicy wiejskiej w Rychliku. 8. Rewitalizacja pozostałej tkanki urbanistycznej w obszarze zdegradowanym, w tym działania termomodernizacyjne m.in.: zabytkowych kamienic, obiektów sakralnych oraz budynków mieszkalnych i usługowych. Szczegóły przedstawiamy poniżej w kartach poszczególnych przedsięwzięć. Tabela 47 Zadania uzupełniające XXIII Polsko-Niemiecki Zjazd Cyklistów Karta przedsięwzięcia rewitalizacyjnego uzupełniającego nr 1 Nazwa XXIII Polsko-Niemiecki Zjazd Cyklistów przedsięwzięcia Charakter/rodzaj Działanie administracyjne/ niskonakładowe działania Obszar problemowy, Sfera społeczna na który oddziałuje Sfera Infrastrukturalno-gospodarcza przedsięwzięcie Podmioty Gmina Sulęcin, Sulęciński Ośrodek Kultury, organizacje pozarządowe odpowiedzialne za realizację Zakres realizowanego zadania Miejsce przeprowadzenia projektu Uzasadnienie realizacji (w odniesieniu do przewidywanego oddziaływania na poszczególne obszary) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i pomiaru Działanie dotyczy organizacji polsko-niemieckiego zjazdu cyklistów, co obejmuje: - przejazdy zorganizowanych grup wytyczonymi trasami rowerowymi, - wyścigi rowerowe - gry i zabawy sprawnościowe dla rodzin - piknik integracyjny Cel: integracja, promocja zdrowego stylu życia, rozwój turystyki Gmina Sulęcin, obszar zdegradowany i rewitalizowany (Centrum Sulęcina) Działania rozwiązują następujące problemy: - sfera społeczna zadanie wpływa pozytywnie na rozwiązywanie problemów w sferze społecznej, dzięki organizacji działań integracyjnych, angażujących uczestników polskich i niemieckich lokalna społeczność zyska silny impuls integracyjny, co wpłynie na zwiększenie poziomu aktywności społecznej w tym również osób zagrożonych wykluczeniem. W związku z powyższym projekt przyczyni się również do eliminacji problemów społecznych. - sfera infrastrukturalno-gospodarcza projekt zapewnia wykorzystanie na cele społeczne istniejącej infrastruktury technicznej. Działanie zwiększa dostęp mieszkańców obszaru zdegradowanego do usług o charakterze sportowym i turystycznym. Działanie przyczyni się zatem do rozwoju istniejącej infrastruktury w sensie produktowym, tj. zapewniając dostęp do przedmiotowych usług o charakterze sportowym i turystycznym. Wskaźniki: Produkty Ocena osiągnięcia produktów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu: po zakończeniu realizacji zadania, przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych źródeł informacji/weryfikacji) - liczba zorganizowanych kompleksowych wydarzeń o charakterze integracyjnym 1 szt. (źródło informacji: raport z realizacji zadania, dokumentacja fotograficzna, sprawozdanie z 132 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 133

134 Okres realizacji Szacunkowa wartość projektu Przewidywane źródła finansowania Źródło: Opracowanie własne wizji lokalnej członków Biura Rewitalizacji). - liczba uczestników kompleksowych wydarzeń o charakterze integracyjnym co najmniej 300 os. (źródło informacji: raport z realizacji zadania, dokumentacja fotograficzna, listy uczestników). Rezultaty: Ocena osiągnięcia rezultatów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych źródeł informacji/weryfikacji. Najpierw na etapie realizacji zostanie wykonany pomiar ex-ante, a następnie odbędzie się pomiar ex-post po zakończeniu realizacji zadania, który będzie powtórzony 12 miesięcy od czasu dokonania pierwszego pomiaru ex-post. Z każdego badania monitoringowego powstanie stosowny raport. - liczba kompleksowych wydarzeń o charakterze integracyjnym organizowanych cyklicznie co roku w wyniku realizacji przedmiotowego zadania 1 szt./rok (źródło informacji: raport z realizacji poszczególnych wydarzeń, dokumentacja fotograficzna, sprawozdanie z wizji lokalnej członków Biura Rewitalizacji).) 2017 wydarzenie planowane do realizacji cyklicznie co roku ,00 zł ,00 zł Interreg VA ,00 zł Gmina Sulęcin Tabela 48 Zadania uzupełniające VIII Polsko-Niemiecki Sulęciński Rajd Nordic Walking Karta przedsięwzięcia rewitalizacyjnego uzupełniającego nr 2 Nazwa VIII Polsko-Niemiecki Sulęciński Rajd Nordic Walking przedsięwzięcia Charakter/rodzaj Działanie administracyjne/ niskonakładowe działania Obszar problemowy, Sfera społeczna na który oddziałuje Sfera Infrastrukturalno-gospodarcza przedsięwzięcie Podmioty Gmina Sulęcin, Sulęciński Ośrodek Kultury, organizacje pozarządowe odpowiedzialne za realizację Zakres realizowanego zadania Miejsce przeprowadzenia projektu Uzasadnienie realizacji (w odniesieniu do przewidywanego oddziaływania na poszczególne obszary) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i pomiaru Działanie dotyczy organizacji polsko-niemieckiego Sulęcińskiego Rajdu Nordic Walking, co obejmuje: - pokazy technik prawidłowego chodzenia z kijami NW - przejście zorganizowanych grup wytyczonymi trasami NW - gry i zabawy sprawnościowe - piknik integracyjny Cel: integracja, promocja zdrowego stylu życia, rozwój turystyki Gmina Sulęcin, obszar zdegradowany i rewitalizowany (Centrum Sulęcina) Działania rozwiązują następujące problemy: - sfera społeczna zadanie wpływa pozytywnie na rozwiązywanie problemów w sferze społecznej. Dzięki organizacji działań integracyjnych, angażujących uczestników polskich i niemieckich lokalna społeczność zyska silny impuls integracyjny, co wpłynie na zwiększenie poziomu aktywności społecznej w tym również osób zagrożonych wykluczeniem. W związku z powyższym zadanie przyczyni się również do eliminacji problemów społecznych. - sferainfrastrukturalno-gospodarcza zadanie zapewnia wykorzystanie na cele społeczne istniejącej infrastruktury technicznej. Działanie zwiększa dostęp mieszkańców obszaru zdegradowanego do usług o charakterze sportowym i turystycznym. Działanie przyczyni się zatem do rozwoju istniejącej infrastruktury w sensie produktowym, tj. zapewniając dostęp do przedmiotowych usług o charakterze sportowym i turystycznym. Wskaźniki: Produkty Ocena osiągnięcia produktów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu przeprowadzonego po zakończeniu inwestycji, przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych źródeł informacji/weryfikacji) - liczba zorganizowanych kompleksowych wydarzeń o charakterze integracyjnym 1 szt. 133 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 134

135 Okres realizacji Szacunkowa wartość projektu Przewidywane źródła finansowania Źródło: Opracowanie własne (źródło informacji: raport z realizacji zadania, dokumentacja fotograficzna, sprawozdanie z wizji lokalnej członków Biura Rewitalizacji). - liczba uczestników kompleksowych wydarzeń o charakterze integracyjnym co najmniej 200 os. (źródło informacji: raport z realizacji zadania, dokumentacja fotograficzna). Rezultaty: Ocena osiągnięcia rezultatów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu przeprowadzonego przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych źródeł informacji/weryfikacji. Najpierw na etapie realizacji zostanie wykonany pomiar ex-ante, a następnie odbędzie się pomiar ex post po zakończeniu inwestycji, który będzie powtarzany co 12 miesięcy od czasu dokonania pierwszego pomiaru ex-post, przez cały okres trwałości. Z każdego badania monitoringowego powstanie stosowny raport. - liczba kompleksowych wydarzeń o charakterze integracyjnym organizowanych cyklicznie co roku w wyniku realizacji przedmiotowego zadania 1 szt./rok (źródło informacji: raport z realizacji poszczególnych wydarzeń, dokumentacja fotograficzna, sprawozdanie z wizji lokalnej członków Biura Rewitalizacji).) 2017 wydarzenie planowane do realizacji cyklicznie co roku ,00 zł ,00 zł Interreg VA ,00 zł Gmina Sulęcin Tabela 49 Zadania uzupełniające Polsko-Niemieckie Spotkania Kulturalne Karta przedsięwzięcia rewitalizacyjnego uzupełniającego nr 3 Nazwa Polsko-Niemieckie Spotkania Kulturalne przedsięwzięcia Charakter/rodzaj Działanie administracyjne/ niskonakładowe działania Obszar problemowy, Sfera społeczna na który oddziałuje Sfera Infrastrukturalno-gospodarcza przedsięwzięcie Podmioty Sulęciński Ośrodek Kultury, Gmina Sulęcin, organizacje pozarządowe odpowiedzialne za realizację Zakres realizowanego zadania Miejsce przeprowadzenia projektu Uzasadnienie realizacji (w odniesieniu do przewidywanego oddziaływania na poszczególne obszary) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i pomiaru Działanie dotyczy organizacji polsko-niemieckich spotkań kulturalnych, co obejmuje: - wystawy rękodzieła - występy grup folklorystycznych - występy grup dziecięcych - koncerty lokalnych artystów - gra miejska - warsztaty rękodzieła Cel: integracja, promocja kultury, pogłębienie wiedzy o regionie Gmina Sulęcin, obszar zdegradowany i rewitalizowany (Centrum Sulęcina) Działania rozwiązują następujące problemy: - sfera społeczna zadanie wpływa pozytywnie na rozwiązywanie problemów w sferze społecznej, dzięki organizacji działań integracyjnych, angażujących uczestników polskich i niemieckich, lokalna społeczność zyska silny impuls integracyjny, co wpłynie na zwiększenie poziomu aktywności społecznej w tym również osób zagrożonych wykluczeniem. W związku z powyższym zadanie przyczyni się również do eliminacji problemów społecznych. - sferainfrastrukturalno-gospodarcza zadanie zapewnia wykorzystanie na cele społeczne istniejącej infrastruktury technicznej. Działanie zwiększa dostęp mieszkańców obszaru zdegradowanego do usług o charakterze kulturalnym i społecznym. Działanie przyczyni się zatem do rozwoju istniejącej infrastruktury w sensie produktowym, tj. zapewniając dostęp do nowych usług o charakterze kulturalnym. Wskaźniki: Produkty Ocena osiągnięcia produktów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu: po zakończeniu inwestycji, przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych źródeł informacji/weryfikacji) 134 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 135

136 Okres realizacji Szacunkowa wartość projektu Przewidywane źródła finansowania Źródło: Opracowanie własne - liczba zorganizowanych kompleksowych wydarzeń o charakterze integracyjnym 1 szt. (źródło informacji: raport z realizacji zadania, dokumentacja fotograficzna, sprawozdanie z wizji lokalnej członków Biura Rewitalizacji). - liczba uczestników kompleksowych wydarzeń o charakterze integracyjnym co najmniej 50 os. (źródło informacji: raport z realizacji zadania, dokumentacja fotograficzna, listy uczestników). Rezultaty: Ocena osiągnięcia rezultatów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych źródeł informacji/weryfikacji. Najpierw na etapie realizacji zostanie wykonany pomiar ex-ante, a następnie odbędzie się pomiar ex post po zakończeniu inwestycji, który będzie powtarzany co 12 miesięcy od czasu dokonania pierwszego pomiaru ex-post, przez cały okres trwałości. Z każdego badania monitoringowego powstanie stosowny raport. - liczba kompleksowych wydarzeń o charakterze integracyjnym organizowanych cyklicznie co roku w wyniku realizacji przedmiotowego zadania 1 szt./rok (źródło informacji: raport z realizacji poszczególnych wydarzeń, dokumentacja fotograficzna, sprawozdanie z wizji lokalnej członków Biura Rewitalizacji).) 2017 wydarzenie planowane do realizacji cyklicznie co roku ,00 zł ,00 zł Interreg VA 6 000,00 zł Sulęciński Ośrodek Kultury Tabela 50 Zadania uzupełniające Polsko-Niemiecki Jarmark Koguci Karta przedsięwzięcia rewitalizacyjnego uzupełniającego nr 4 Nazwa Polsko-Niemiecki Jarmark Koguci przedsięwzięcia Charakter/rodzaj Działanie administracyjne/ niskonakładowe działania Obszar problemowy, Sfera społeczna na który oddziałuje Sfera Infrastrukturalno-gospodarcza przedsięwzięcie Podmioty Sulęciński Ośrodek Kultury, Gmina Sulęcin, organizacje pozarządowe odpowiedzialne za realizację Zakres realizowanego zadania Miejsce przeprowadzenia projektu Uzasadnienie realizacji (w odniesieniu do przewidywanego oddziaływania na poszczególne obszary) Działanie dotyczy organizacji polsko-niemieckiego jarmarku koguciego, co dotyczy wydarzeń związanych z obchodami Wielkiej Nocy i obejmuje: - wystawy i kiermasz rękodzieła - degustacja potraw regionalnych - występy lokalnych artystów - kiermasz produktów regionalnych - zabawy i konkursy Cel: integracja, rozwój przedsiębiorczości, promocja produktów regionalnych, promocja kultury, wzrost wiedzy o regionie oraz o tradycjach związanych z obchodami Świąt Wielkiej Nocy Gmina Sulęcin, obszar zdegradowany i rewitalizowany (Centrum Sulęcina) Działania rozwiązują następujące problemy: - sfera społeczna zadanie wpływa pozytywnie na rozwiązywanie problemów w sferze społecznej, dzięki organizacji działań integracyjnych, angażujących uczestników polskich i niemieckich, lokalna społeczność zyska silny impuls integracyjny, co wpłynie na zwiększenie poziomu aktywności społecznej w tym również osób zagrożonych wykluczeniem. W związku z powyższym zadanie przyczyni się również do eliminacji problemów społecznych. - sfera infrastrukturalno-gospodarcza zadanie zapewnia wykorzystanie na cele społeczne istniejącej infrastruktury technicznej. Działanie zwiększa dostęp mieszkańców obszaru zdegradowanego do usług o charakterze kulturalnym, społecznym i gospodarczym. Działanie przyczyni się zatem do rozwoju istniejącej infrastruktury w sensie produktowym, tj. zapewniając dostęp do nowych usług o charakterze kulturalnym. Ponadto zadanie wpływa na 135 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 136

137 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i pomiaru wzrost aktywności gospodarczej, poprzez organizację wydarzenia o charakterze gospodarczym (jarmark) wpływa również na rozwój lokalnej infrastruktury gospodarczej, poprawiając przy tym stabilność zatrudnienia na lokalnym rynku pracy. Wskaźniki: Produkty Ocena osiągnięcia produktów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu: po zakończeniu inwestycji, przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych źródeł informacji/weryfikacji) Okres realizacji Szacunkowa wartość projektu Przewidywane źródła finansowania Źródło: Opracowanie własne - liczba zorganizowanych kompleksowych wydarzeń o charakterze integracyjnym 1 szt. (źródło informacji: raport z realizacji zadania, dokumentacja fotograficzna, sprawozdanie z wizji lokalnej członków Biura Rewitalizacji). - liczba uczestników kompleksowych wydarzeń o charakterze integracyjnym co najmniej 50 os. (źródło informacji: raport z realizacji zadania, dokumentacja fotograficzna, listy uczestników). Rezultaty: Ocena osiągnięcia rezultatów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych źródeł informacji/weryfikacji. Najpierw na etapie realizacji zostanie wykonany pomiar ex-ante, a następnie odbędzie się pomiar ex post po zakończeniu inwestycji, który będzie powtarzany co 12 miesięcy od czasu dokonania pierwszego pomiaru ex-post, przez cały okres trwałości. Z każdego badania monitoringowego powstanie stosowny raport. - liczba kompleksowych wydarzeń o charakterze integracyjnym organizowanych cyklicznie co roku w wyniku realizacji przedmiotowego zadania 1 szt./rok (źródło informacji: raport z realizacji poszczególnych wydarzeń, dokumentacja fotograficzna, sprawozdanie z wizji lokalnej członków Biura Rewitalizacji).) 2017 wydarzenie planowane do realizacji cyklicznie co roku ,00 zł ,00 zł Interreg VA ,00 zł Sulęciński Ośrodek Kultury Tabela 51 Zadania uzupełniające Polsko-Niemieckie Spotkania Seniorów Karta przedsięwzięcia rewitalizacyjnego uzupełniającego nr 5 Nazwa Polsko-Niemieckie Spotkania Seniorów przedsięwzięcia Charakter/rodzaj Działanie administracyjne/ niskonakładowe działania Obszar problemowy, Sfera społeczna na który oddziałuje Sfera Infrastrukturalno-gospodarcza przedsięwzięcie Podmioty Gmina Sulęcin, Sulęciński Ośrodek Kultury, organizacje pozarządowe odpowiedzialne za realizację Zakres realizowanego zadania Miejsce przeprowadzenia projektu Uzasadnienie realizacji (w odniesieniu do przewidywanego oddziaływania na poszczególne obszary) Działanie dotyczy organizacji polsko-niemieckiego spotkania seniorów, co obejmuje: - koncerty - pokazy - warsztaty Cel: integracja międzypokoleniowa, aktywizacja seniorów Gmina Sulęcin, obszar zdegradowany i rewitalizowany (Centrum Sulęcina) Działania rozwiązują następujące problemy: - sfera społeczna zadanie wpływa pozytywnie na rozwiązywanie problemów w sferze społecznej, dzięki organizacji działań integracyjnych, angażujących uczestników polskich i niemieckich, lokalna społeczność zyska silny impuls integracyjny, co wpłynie na zwiększenie poziomu aktywności społecznej w tym również osób zagrożonych wykluczeniem. Działanie przyczyni się przede wszystkim do integracji i aktywizacji osób starszych, w tym osób niepełnosprawnych, zapewnia też integrację międzypokoleniową. 136 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 137

138 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i pomiaru W związku z powyższym zadanie przyczyni się również do eliminacji problemów społecznych. - sferainfrastrukturalno-gospodarcza zadanie zapewnia wykorzystanie na cele społeczne istniejącej infrastruktury technicznej. Działanie zwiększa dostęp mieszkańców obszaru zdegradowanego do usług o charakterze kulturalnym i społecznym. Działanie przyczyni się zatem do rozwoju istniejącej infrastruktury w sensie produktowym, tj. zapewniając dostęp do nowych usług o charakterze kulturalnym i społecznym. Wskaźniki: Produkty Ocena osiągnięcia produktów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu: po zakończeniu inwestycji, przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych źródeł informacji/weryfikacji) - liczba zorganizowanych kompleksowych wydarzeń o charakterze integracyjnym 1 szt. (źródło informacji: raport z realizacji zadania, dokumentacja fotograficzna, sprawozdanie z wizji lokalnej członków Biura Rewitalizacji). - liczba uczestników kompleksowych wydarzeń o charakterze integracyjnym co najmniej 100 os. (źródło informacji: raport z realizacji zadania, dokumentacja fotograficzna). Okres realizacji Szacunkowa wartość projektu Przewidywane źródła finansowania Źródło: Opracowanie własne Rezultaty: Ocena osiągnięcia rezultatów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych źródeł informacji/weryfikacji. Najpierw na etapie realizacji zostanie wykonany pomiar ex-ante, a następnie odbędzie się pomiar ex post po zakończeniu inwestycji, który będzie powtarzany co 12 miesięcy od czasu dokonania pierwszego pomiaru ex-post, przez cały okres trwałości. Z każdego badania monitoringowego powstanie stosowny raport. - liczba kompleksowych wydarzeń o charakterze integracyjnym organizowanych cyklicznie co roku w wyniku realizacji przedmiotowego zadania 1 szt./rok (źródło informacji: raport z realizacji poszczególnych wydarzeń, dokumentacja fotograficzna, sprawozdanie z wizji lokalnej członków Biura Rewitalizacji).) 2017 wydarzenie planowane do realizacji cyklicznie co roku ,00 zł ,00 zł Interreg VA 5 000,00 zł Sulęciński Ośrodek Kultury Tabela 52 Zadania uzupełniające Budowa targowiska miejskiego w Sulęcinie Karta przedsięwzięcia rewitalizacyjnego uzupełniającego nr 6 Nazwa Budowa targowiska miejskiego w Sulęcinie przedsięwzięcia Charakter/rodzaj Inwestycja budowlana / wysokonakładowa działania Obszar problemowy, Sfera społeczna na który oddziałuje Sfera infrastrukturalno-gospodarcza, przedsięwzięcie Sfera przestrzenno-funkcjonalna Podmioty Gmina Sulęcin odpowiedzialne za realizację Zakres realizowanego zadania Miejsce przeprowadzenia projektu Uzasadnienie realizacji (w odniesieniu do przewidywanego oddziaływania na W ramach zadania powstanie targowisko miejskie. Inwestycja obejmuje następujące prace: - utwardzenie i ogrodzenie terenu - budowę punktów handlowych - oświetlenie placu - budowę sanitariatu Gmina Sulęcin, obszar zdegradowany i rewitalizowany (Centrum Sulęcina) Działania rozwiązują następujące problemy: - sfery przestrzenno-funkcjonalnej działania są elementem uporządkowania zniszczonego i zaniedbanego krajobrazu w przestrzeni Centrum Sulęcina. W ramach inwestycji nowa funkcja zostanie nadana zaniedbanej części obszaru zdegradowanego, dzięki czemu przestrzeń ta ożywi się i wpłynie korzystnie na rozwój lokalnej społeczności. 137 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 138

139 poszczególne obszary) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i pomiaru Inwestycja ponadto wpłynie na poprawę estetyki Centrum Sulęcina i zwiększenie poziomu Ładu przestrzennego. - sfera infrastrukturalno-gospodarcza dzięki realizacji inwestycji, zostanie zrewitalizowana zaniedbana część obszaru zdegradowanego. W wyniku inwestycji, dzięki rozwojowi istniejącej infrastruktury gospodarczej, uruchomione zostaną nowe funkcje przestrzeni. W ramach zadania stworzone zostanie miejskie targowisko, co przyczyni się do uzupełnienia istniejącej infrastruktury w tym obszarze. Inwestycja wpłynie zatem na poprawę dostępności usług o charakterze handlowym, zwiększenie ich zakresu, jak również zwiększenie liczby miejsc pracy. - sfera społeczna projekt wpływa pozytywnie na rozwiązywanie problemów w sferze społecznej, dzięki rozwojowi infrastruktury gospodarczej. Poprzez stworzenie targowiska, zaistnieją warunki do rozwoju lokalnego rynku pracy oraz do aktywizacji gospodarczej społeczności lokalnej, w tym osób zagrożonych wykluczeniem. W związku z powyższym projekt przyczyni się do również do eliminacji problemów społecznych. Wskaźniki: Produkty Ocena osiągnięcia produktów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu: po zakończeniu inwestycji, przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych źródeł informacji/weryfikacji) - liczba utworzonych elementów infrastruktury gospodarczej 1 szt. (źródło informacji: dokumentacja budowlana inwestycji, w tym protokół odbioru robót). Rezultaty: Ocena osiągnięcia rezultatów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych źródeł informacji/weryfikacji. Najpierw na etapie realizacji zostanie wykonany pomiar ex-ante, a następnie odbędzie się pomiar ex-post po zakończeniu inwestycji, który będzie powtarzany co 12 miesięcy od czasu dokonania pierwszego pomiaru ex-post, przez cały okres trwałości. Z każdego badania monitoringowego powstanie stosowny raport. - liczba powstałych nowych firm w obszarze zdegradowanym co najmniej 2 szt. (źródło informacji: sprawozdanie z realizacji działań rewitalizacyjnych, rejestr przedsiębiorców CEiDG oraz KRS) - liczba nowych/utrzymanych miejsc pracy w obszarze zdegradowanym co najmniej 2 EPC (źródło informacji: sprawozdanie z realizacji działań rewitalizacyjnych, oświadczenia osób prowadzących działalność na miejskim targowisku, deklaracje ZUS/RMUA) Okres realizacji Szacunkowa wartość ,00 zł projektu Przewidywane ,00 zł środki w ramach PROW źródła finansowania ,00 zł Gmina Sulęcin Źródło: Opracowanie własne Tabela 53 Zadania uzupełniające Przebudowa budynku na potrzeby świetlicy wiejskiej w Rychliku Karta przedsięwzięcia uzupełniającego nr 7 Nazwa przedsięwzięcia Charakter/rodzaj działania Obszar problemowy, na który oddziałuje przedsięwzięcie Podmioty odpowiedzialne za realizację Zakres realizowanego zadania Przebudowa budynku na potrzeby świetlicy wiejskiej w Rychliku Inwestycja budowlana/ wysokonakładowa Sfera społeczna Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Gmina Sulęcin W ramach zadania będzie miała miejsce przebudowa budynku na potrzeby świetlicy wiejskiej w Rychliku, co obejmuje następujące prace: - przebudowa i docieplenie dachu - przebudowa pomieszczeń wewnątrz budynku 138 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 139

140 Miejsce przeprowadzenia projektu Uzasadnienie realizacji (w odniesieniu do przewidywanego oddziaływania na poszczególne obszary) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i pomiaru - modernizacja sanitariatu i kotłowni Gmina Sulęcin, obszar zdegradowany i rewitalizowany (miejscowość Rychlik) Inwestycja rozwiązuje następujące problemy: - sfery przestrzenno-funkcjonalnej Inwestycja jest elementem porządkującym dotychczas zaniedbany, zniszczony i niedocieplony budynek użyteczności publicznej, znajdujący się na obszarze zdegradowanym. Projekt wpłynie na uporządkowanie przestrzeni zdegradowanej poprawi się estetyka i zostaną przywrócone oraz nadane nowe funkcje zmodernizowanej infrastrukturze. Realizacja inwestycji w obrębie nieruchomości pozwoli na wprowadzenie ładu przestrzennego i poprawę atrakcyjności lokalizacji. - sfery społecznej projekt wpływa pozytywnie na rozwiązywanie problemów w sferze społecznej. Dzięki rewitalizacji tkanki urbanistycznej, tj. przebudowie budynku na potrzeby świetlicy wiejskiej, zainicjowany zostaje impuls do działań integracyjno - aktywizacyjnych realizowanych przez mieszkańców obszaru, w szczególności miejscowości objętej inwestycją. Atrakcyjna i estetyczna infrastruktura wpływa również na wzrost poczucia odpowiedzialności za wspólne dobro. Pozwoli też na organizację działań szkoleniowych i aktywizacyjnych na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem. W związku z powyższym projekt przyczyni się również do eliminacji problemów społecznych. - sfery środowiskowej w ramach projektu planuje się m.in. wymianę pokrycia dachu oraz modernizację kotłowni w budynku przeznaczonym na świetlicę wiejską, co wpłynie na zmniejszenie zużycia energii finalnej oraz przyczyni się do redukcji emisji CO2, co z kolei wpłynie na poprawę jakości środowiska, w tym powietrza w najbliższej okolicy. Wskaźniki Produkty: Ocena osiągnięcia produktów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu: po zakończeniu inwestycji, przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych źródeł informacji/weryfikacji) - liczba przebudowanych i zmodernizowanych budynków użyteczności publicznej 1 szt. (źródło informacji: końcowy protokół odbioru robót budowlanych) Rezultaty: Ocena osiągnięcia rezultatów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych źródeł informacji/weryfikacji. Najpierw na etapie realizacji zostanie wykonany pomiar ex-ante, a następnie odbędzie się pomiar ex-post po zakończeniu inwestycji, który będzie powtarzany co 12 miesięcy od czasu dokonania pierwszego pomiaru ex-post, przez cały okres trwałości projektu. Z każdego badania monitoringowego powstanie stosowny raport. - liczba działań/inicjatyw lokalnych zrealizowanych w przebudowanym budynku co najmniej 6 szt./rok (źródło informacji: sprawozdanie z realizacji działań rewitalizacyjnych, dokumentacja fotograficzna) - zmniejszenie emisji CO2 co najmniej o 20% w stosunku do emisji sprzed inwestycji dla budynku objętego inwestycją (źródło informacji: audyt energetyczny budynku) Okres realizacji Szacunkowa wartość ,00 zł projektu Przewidywane ,00 zł środki z PROW źródła finansowania ,00 zł Gmina Sulęcin Źródło: Opracowanie własne Tabela 54 Zadania uzupełniające Rewitalizacja pozostałej tkanki urbanistycznej w obszarze zdegradowanym, w tym działania termomodernizacyjne m.in. zabytkowych kamienic, obiektów sakralnych oraz budynków mieszkalnych i usługowych Karta przedsięwzięcia rewitalizacyjnego uzupełniającego nr 8 Nazwa Rewitalizacja pozostałej tkanki urbanistycznej w obszarze zdegradowanym, w tym przedsięwzięcia działania termomodernizacyjne w szczególności zabytkowych kamienic, obiektów sakralnych oraz budynków mieszkalnych i usługowych 139 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 140

141 Charakter/rodzaj działania Obszar problemowy, na który oddziałuje przedsięwzięcie Podmioty odpowiedzialne realizację Zakres realizowanego zadania za Miejsce przeprowadzenia projektu Uzasadnienie realizacji (w odniesieniu do przewidywanego oddziaływania na poszczególne obszary) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i pomiaru Inwestycja budowlana-/ wysokonakładowa Sfera infrastrukturalno-gospodarcza, Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera społeczna Sfera środowiskowa Wspólnoty mieszkaniowe, Gmina Sulęcin, Powiat Sulęciński, jednostki organizacyjne JST, instytucje publiczne, organizacje pozarządowe, podmioty prywatne, związki wyznaniowe, osoby prywatne. W wyniku realizacji projektu będą miały miejsce inwestycje, polegające na rewitalizacji, w tym termomodernizacji budynków i infrastruktury, stanowiących tkankę urbanistyczną obszaru rewitalizacji, w tym w szczególności obiektów zabytkowych, sakralnych oraz mieszkalnych i usługowych. Projekt dotyczy przywracania starych funkcji rewitalizowanych budynków, oraz uruchamianie nowych, w tym funkcji społecznych, administracyjnych, edukacyjnych, kulturalnych, gospodarczych, turystycznych i in. W ramach termomodernizacji realizowane będą działania dotyczące wzrostu efektywności energetycznej poszczególnych budynków, w tym docieplenie przegród poziomych i pionowych, wymiana źródła ciepła, wymiana stolarki okienno-drzwiowej, wykorzystanie Odnawialnych Źródeł Energii, wymiana oświetlenia wewnętrznego (zależnie od wskazań zawartych w audycie energetycznym do każdego budynku). Gmina Sulęcin, obszar zdegradowany i rewitalizowany (Centrum Sulęcina oraz Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów) Inwestycja rozwiązuje następujące problemy: - sfera społeczna projekt wpływa pozytywnie na rozwiązywanie problemów w sferze społecznej, dzięki rozwojowi usług administracyjnych, społecznych, gospodarczych, rekreacyjnych, turystycznych, edukacyjnych lub kulturowych, jakie zostaną uruchomione dzięki realizacji przedmiotowych inwestycji. Mieszkańcy obszaru zdegradowanego, w tym osoby dotknięte sytuacją kryzysową zyskają dodatkowy silny impuls aktywizacyjny. W związku z powyższym projekt przyczyni się do również do eliminacji problemów społecznych. - sfery przestrzenno-funkcjonalnej Inwestycja jest elementem porządkującym dotychczas zaniedbane i zniszczone zabudowania. Przy czym projekt wpłynie na uporządkowanie przestrzeni w zakresie przyległego do nieruchomości terenu. Inwestycje wpłyną też na nadanie nowych funkcji rewitalizowanym nieruchomościom, co związane będzie ze zwiększeniem dostępności i zakresu usług, oferowanych w poszczególnych budynkach. - sfera infrastrukturalno-gospodarcza dzięki realizacji projektu zrealizowane zostaną zadania związane z zagospodarowaniem bezpośrednio przylegających przestrzeni (m.in.. chodniki, parkingi, podwórka), w tym zakresie zostanie poprawiona infrastruktura obszaru zdegradowanego. Ponadto zaznaczyć należy, że w wyniku realizacji projektu budynki objęte inwestycjami zwiększą swoją atrakcyjność, co wpłynie na znaczną poprawą walorów estetycznych obszaru zdegradowanego, jak również poprawę jakość infrastruktury usługowej i administracyjnej. -sfera środowiskowa w wyniku działań termomodernizacyjnych, poprawi się efektywność energetyczna poszczególnych budynków, redukcji ulegnie emisja CO2, co wpłynie na poprawę jakości powietrza w najbliższej okolicy. Ponadto co należy podkreślić projekt wydobywa potencjał i nadaje charakter obszarowi poddanemu rewitalizacji. Tworzy przestrzeń przyjazną dla lokalnej społeczności, poprawiającą procesy integracyjno-aktywizacyjne w środowisku dotkniętym szeregiem zjawisk patologicznych. Wskaźniki: Produkty Ocena osiągnięcia produktów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu: po zakończeniu inwestycji, przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych źródeł informacji/weryfikacji) - rewitalizacja obiektów, w tym budynków i ich otoczenia co najmniej 3 szt. (źródło informacji: dokumentacja budowlana powykonawcza, w tym protokół odbioru robót). - termomodernizacja obiektów mieszkalnych i usługowych co najmniej 3 szt. (źródło informacji: dokumentacja budowlana powykonawcza, w tym protokół odbioru robót). 140 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 141

142 Rezultaty: Ocena osiągnięcia rezultatów będzie miała miejsce na podstawie monitoringu przez członków Biura Rewitalizacji na podstawie wskazanych źródeł informacji/weryfikacji. Najpierw na etapie realizacji zostanie wykonany pomiar ex-ante, a następnie odbędzie się pomiar ex-post po zakończeniu inwestycji, który będzie powtarzany co 12 miesięcy od czasu dokonania pierwszego pomiaru ex-post, przez cały okres trwałości. Z każdego badania monitoringowego powstanie stosowny raport. - liczba uruchomionych nowych funkcji w obiektach objętych działaniem co najmniej 3 szt. (źródło informacji: sprawozdanie Biura rewitalizacji z osiągnięcia efektów projektu, raport z wizji lokalnej) - zmniejszy się zużycie energii w budynkach poddanych rewitalizacji, gdzie planowane są działania termomodernizacyjne średnio o 20 % względem zużycia energii sprzed realizacji inwestycji (źródło informacji: dokumentacja techniczna, w tym audyty energetyczne dla danego budynku). - zmniejszy się emisja CO2 w budynkach poddanych rewitalizacji, gdzie planowane są działania termomodernizacyjne średnio o 20 % względem zinwentaryzowanej emisji sprzed realizacji inwestycji (źródło informacji: dokumentacja techniczna, w tym audyty energetyczne dla danego budynku). Okres realizacji Szacunkowa wartość ,00 zł projektu Przewidywane źródła finansowania Źródło: Opracowanie własne ,00 zł środki prywatne (właściciele obiektów, w tym zabytkowych kamienic) ,00 zł środki Ministerstwa Kultury przeznaczane na modernizację zabytków (w ramach środków krajowych) ,00 środki UE w ramach RPO Lubuskie 2020 (EFRR) ,00 zł środki Związków Wyznaniowych; ,00 budżet JST; ,00 budżet RP/premia termomodernizacyjna. 10. Mechanizmy zapewnienia komplementarności między poszczególnymi projektami/przedsięwzięciami rewitalizacyjnymi oraz pomiędzy działaniami różnych podmiotów i funduszy na obszarze objętym programem rewitalizacji Komplementarność poszczególnych działań rewitalizacyjnych inwestycyjnych i miękkich względem siebie przedstawiona została w tabeli poniżej: 141 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 142

143 Działania Miękkie Działania Podstawowe Działanie inwestycyjne Działania podstawowe Działania uzupełniające Aktywna integracja szansą na samodzielno ść II element Odnowie nie zieleni w parku miejskim w Sulęcinie Rewitaliza cja parku miejskiego w Sulęcinie Termomoderniz acja świetlicy wiejskiej w miejscowości Ostrów Rewitaliza cja obiektów na Winnej Górze Rewitaliza cja Sulęcińskie go Ośrodka Kultury Termomoderniz acja budynku Sulęcińskiego Ośrodka Kultury Zagospodarow anie przestrzeni między blokami mieszkalnymi ( ) Budowa targowis ka miejskie go w Sulęcinie Przebudo wa budynku na potrzeby świetlicy wiejskiej w Rychliku Rewitalizacja pozostałej tkanki urbanistycznej w obszarze zdegradowanym, w tym działania termomodernizac yjne ( ) Aktywna integracja szansą na samodzielno ść I element Przygotowan ie i wdrożenie Programu Animacji Środowisko wej Realizacja programów osłonowych ( ) Wdrożenia narzędzi ekonomii społecznej Centrum Integracji Społecznej Wdrożenia narzędzi ekonomii społecznej spółdzielnia 142 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 143

144 Działania uzupełniające socjalna Cykl festiwali kulturalnospołecznych XXIII Polsko- Niemiecki Zjazd Cyklistów VIII Polsko- Niemiecki Sulęciński Rajd Nordic Walking Polsko- Niemieckie Spotkania Kulturalne Polsko- Niemiecki Jarmark Koguci Polsko- Niemieckie Spotkania Seniorów Źródło: Opracowanie własne 143 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 144

145 a. Komplementarność przestrzenna Projekty rewitalizacyjne szczegółowo przedstawione powyżej, dopełniają się wzajemnie przestrzennie i zachodzi między nimi efekt synergii. Łącznie oddziałują na ten sam problem, co wpływa na spotęgowanie efektu. Sama przestrzeń objęta działaniami (obszar rewitalizacji, który pokrywa się z granicami zidentyfikowanego obszaru zdegradowanego) obejmuje cały obszar, zarówno w zakresie działań inwestycyjnych które uwzględniają uczestnictwo w działaniach interesariuszy z całego obszaru zdegradowanego, jak również w zakresie planowanych działań o charakterze miękkim, które są skierowane do wszystkich mieszkańców obszaru. W kartach zadań szczegółowo opisano na jakie problemy wpływa każdy z projektów. Wszystkie projekty są planowane do realizacji w obszarze zdegradowanym i w obszarze rewitalizowanym, których granice pokrywają się ze sobą. Tym samym zaproponowane projekty oddziałują na cały obszar dotknięty kryzysem i nie prowadzą do niepożądanych efektów społecznych, takich jak segregacja społeczna i wykluczenie. Cała społeczność lokalna będzie korzystać z efektów lokalnych. Nikt nie będzie wykluczony, a działania są tak zaplanowane, aby objąć wszystkie grupy społeczne. Ponadto, co ważne, z planowanych działań miękkich mogą korzystać również mieszkańcy innych obszarów Gminy, tak aby osoby zagrożone wykluczeniem i potrzebujące wsparcia nie były wykluczone z działań i aby zachować równowagę między poszczególnymi obszarami Gminy i nie doprowadzić do sytuacji, w której problemy mieszkańców obecnie zdefiniowanego obszaru nie przelałyby się na sąsiedni obszar. b. Komplementarność problemowa Planowane przedsięwzięcia dopełniają się tematycznie i w efekcie końcowym będą skutkowały kompleksowym rozwiązaniem problemów. Projekty oddziałują na każdą ze sfer, w której w wyniku diagnozy stwierdzono sytuację kryzysową i na tej podstawie wyznaczono obszar zdegradowany. Są to problemy w sferach: społecznej, infrastrukturalno-gospodarczej, przestrzenno-funkcjonalnej i środowiskowej, co w efekcie doprowadzi do znaczącego zmniejszenia skali występujących problemów determinujących sytuację kryzysową. Oddziaływanie planowanych przedsięwzięć rewitalizacyjnych na zdiagnozowane problemy w poszczególnych obszarach Lp. Przedsięwzięcie Sfera społeczna Sfera infrastrukturalnogospodarcza Sfera przestrzennofunkcjonalna Sfera środowiskowa DZIAŁANIA PODSTAWOWE 1 Aktywna integracja szansą na samodzielność 2 Przygotowanie i wdrożenie Programu Animacji Środowiskowej 144 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 145

146 3 Realizacja programów osłonowych ( ) 4 Wdrożenia narzędzi ekonomii społecznej Centrum Integracji Społecznej 5 Wdrożenia narzędzi ekonomii społecznej spółdzielnia socjalna 6 Cykl festiwali kulturalno-społecznych 7 Odnowienie zieleni w parku miejskim w Sulęcinie 8 Rewitalizacja parku miejskiego w Sulęcinie 9 Termomodernizacja świetlicy wiejskiej w miejscowości Ostrów 10 Rewitalizacja obiektów na Winnej Górze 11 Rewitalizacja Sulęcińskiego Ośrodka Kultury 12 Termomodernizacja budynku Sulęcińskiego Ośrodka Kultury 13 Zagospodarowanie przestrzeni między blokami mieszkalnymi ( ) DZIAŁANIA UZUPEŁNIAJĄCE 14 XXIII Polsko-Niemiecki Zjazd Cyklistów 15 VIII Polsko-Niemiecki Sulęciński Rajd Nordic Walking 16 Polsko-Niemieckie Spotkania Kulturalne 17 Polsko-Niemiecki Jarmark Koguci 18 Polsko-Niemieckie Spotkania Seniorów 19 Budowa targowiska miejskiego w Sulęcinie 20 Przebudowa budynku na potrzeby świetlicy wiejskiej w Rychliku 21 Rewitalizacja pozostałej tkanki urbanistycznej w obszarze zdegradowanym, w tym działania termomodernizacyjne ( ) c. Komplementarność proceduralno-instytucjonalna W ramach niniejszego Programu Rewitalizacji w toku działań przygotowawczych, zaprojektowano odpowiedni system wdrażania i zarządzania programem rewitalizacji, który uwzględnia strukturę zarządzania działaniami rewitalizacyjnymi w sposób kompleksowy, pozwalający na zaangażowanie i efektywne współdziałanie na jego rzecz różnych instytucji oraz zapewnia wzajemne uzupełnianie się działań poszczególnych podmiotów zaangażowanych w realizację i spójność stosowanych procedur. Komplementarność taką zapewni powołane specjalnie w tym celu w Urzędzie Miejskim w Sulęcinie Biuro Rewitalizacji, które czuwa nad wszystkimi elementami realizacji Programu Rewitalizacji. Biuro Rewitalizacji jest międzywydziałowym zespołem, działającym w Urzędzie Miejskim w Sulęcinie, składającym się z pracowników Urzędu Miejskiego i osób zewnętrznych, zależnie od potrzeb. Pracami Biura kieruje Naczelnik Wydziału Promocji i Rozwoju Gospodarczego (pełni jednocześnie funkcję Kierownika Biura), który nadzoruje 145 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 146

147 całość prac Biura, przy wsparciu Koordynatora Zewnętrznego, bezpośredni nadzór nad Biurem Rewitalizacji sprawuje Burmistrz Sulęcina. Biuro Rewitalizacji konsultuje działania z Komitetem Rewitalizacyjnym, będącym ciałem społecznym, w skład którego wchodzą przedstawiciele społeczności lokalnej. Biuro Rewitalizacji konsultuje również działania realizowane w ramach Programu Rewitalizacji z poszczególnymi podmiotami, zaangażowanymi w realizację poszczególnych przedsięwzięć. Biuro konsultuje działania zarówno na etapie wdrażania, jak i monitorowania poprzez organizację spotkań z interesariuszami lub wysyłając pisma do podmiotów z informacją o konsultacjach i wyznaczeniem terminu odpowiedzi. Biuro Spotyka się z Komitetem Rewitalizacji raz na kwartał celem przeprowadzenia konsultacji w zakresie podejmowanych działań. W razie potrzeby z inicjatywy własnej lub interesariuszy organizuje spotkanie konsultacyjne. Taki model realizacji zadań rewitalizacyjnych zapewnia komplementarność proceduralnoinstytucjonalną zaplanowanych działań. d. Komplementarność międzyokresowa Działania rewitalizacyjne zostały tak zaplanowane, aby zapewnić zachowanie ciągłości programowej polegającej na kontynuacji wsparcia udzielonego Gminie Sulęcin w ramach polityki spójności w latach W tym okresie zrealizowano częściowo działania rewitalizacyjne, przewidziane w Lokalnym Programie Rewitalizacji Gminy Sulęcin na lata WGminie Sulęcin realizowano inwestycje rewitalizacyjne, mające na celu nadanie nowych lub przywrócenie dawnych funkcji zdegradowanej tkance urbanistycznej miasta jak również podejmowano działania aktywizujące i integrujące lokalną społeczność. Działania jakie podejmowano to m.in. Przebudowa i budowa zewnętrznej infrastruktury technicznej na osiedlu mieszkaniowym w Wędrzynie, Rozbudowa, przebudowa i termomodernizacja budynku Powiatowego Urzędu Pracy w Sulęcinie oraz inwestycje w tkankę miejską, w tym remonty i przebudowa układu dróg. Przez cały okres realizacji LPR współpracowano ze społecznością lokalną, co odbywało się m.in. za pośrednictwem Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz w ramach współpracy z organizacjami pozarządowymi, działającymi na terenie Gminy. Obecnie przewiduje się dopełnienie zrealizowanych przedsięwzięć (w tym o charakterze infrastrukturalnym), które odnoszą do sytuacji kryzysowych zdiagnozowanych w doprecyzowanych obszarach zawartych w niniejszym programie rewitalizacji. W kartach działań zaplanowane zostały działania komplementarne w stosunku do poprzednio realizowanych zadań. Stanowią one kontynuację realizacji zaplanowanych celów, odnoszących się do konieczności przeciwdziałania zdiagnozowanym sytuacjom kryzysowym. W niniejszym dokumencie do realizacji w perspektywie unijnej , zaplanowano działania o charakterze społecznym, komplementarne w stosunku do tych, realizowanych w latach Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 147

148 Aktualnie obowiązujące w gminie dokumenty o charakterze strategicznym wskazują szeroko pojęte inicjatywy rewitalizacyjne, jako niezmiernie istotne dla mieszkających na tych terenach osób, do stworzenia warunków do wyprowadzenia tych obszarów z sytuacji kryzysowych. Rewitalizacja jest procesem niezbędnym do osiągnięcia strategicznego celu Strategii Rozwoju Gminy Sulęcin na lata , którym jest ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ GMINY. Pierwszym celem szczegółowym w sferze rozwoju turystycznego i gospodarczego jest rewitalizacja gminy, w tym wspomaganie procesów rewitalizacji obszarów wiejskich i działanie na rzecz ich zrównoważonego rozwoju. Oznacza to, że władze gminy postrzegają kompleksową rewitalizację jako jeden z zasadniczych instrumentów poprawy sytuacji gospodarczej gminy i jej mieszkańców, a przez to pośrednio poprawy jakości ich życia. Zatem kontynuacja działań rewitalizacyjnych to jedne z najważniejszych działań na rzecz rozwoju Gminy Sulęcin. Gmina znajduje się zatem w trakcie tego procesu, a jej władze są zdeterminowane, aby ten długofalowy proces zakończyć pełnym sukcesem. Rewitalizacja zdegradowanych obszarów w Gminie (w tym Obszar funkcjonalny nr 1: Centrum Sulęcina oraz obszar funkcjonalny nr 9, które obejmuje miejscowości Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów) stanowi jedno z ważniejszych zadań gminy. Niniejszy Program Rewitalizacji zapewnia ciągłość działań, konsolidując w swoich ramach działania rewitalizacyjne o charakterze społecznym i urbanistycznym, wpływając na koncentrację interwencji i dzięki temu zwiększając efekty planowanych działań strategicznych, co zawarte jest w strategii rozwoju Gminy. e. Komplementarność źródeł finansowania W ramach planowanych działań uwzględniono różne źródła finansowania dla projektów rewitalizacyjnych, ujętych w programie rewitalizacji. Wsparcie przewidziano, zgodnie z charakterem planowanych zadań i istotą realizujących je podmiotów. Źródła finansowania uzupełniono o wsparcie, m.in. ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności. Ponadto w realizacji przedsięwzięć rewitalizacyjnych planuje się udział środków prywatnych oraz środków ze źródeł krajowych (m.in. Programy Ministra Kultury) oraz w ramach Mechanizmu Norweskiego, Mechanizmu Szwajcarskiego, Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich, które to środki planuje łączyć się z wkładem własnym Gminy lub wkładem podmiotów zewnętrznych, zaangażowanych w realizację, zgodnie z możliwościami prawnymi. Jednocześnie wykluczono ryzyko podwójnego dofinansowania, poprzez monitoring poszczególnych działań realizowanych w ramach Biura Rewitalizacji. 11. Indykatywne ramy finansowe w odniesieniu do przedsięwzięć (podstawowych i uzupełniających) 147 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 148

149 Wyprowadzenie obszarów zdegradowanych w Gminie Sulęcin z sytuacji kryzysowej jest procesem długotrwałym i wymagającym znacznych nakładów finansowych na realizację poszczególnych projektów. Gmina planuje zrealizowanie wyszczególnionych w dokumencie inwestycji w oparciu m.in. o zewnętrzne środki finansowe (stawiając nacisk na bezzwrotne dotacje), jak również o środki własne i środki innych podmiotów funkcjonujących w Gminie, w tym podmiotów prywatnych. Duży potencjał niesie ze sobą perspektywiczne zaangażowanie w rewitalizację innych partnerów, angażując tym samym dodatkowy kapitał i rozkładając ciężar finansowy rewitalizacji na różne podmioty, tym samy realizując zasadę dodatkowości środków UE. Do głównych źródeł finansowania projektów rewitalizacyjnych należą przede wszystkim: środki Unii Europejskiej m. in. fundusze strukturalne i inwestycyjne: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Społeczny, Fundusz Spójności, Instrument Łącząc Europę, Europejski Fundusz na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, środki budżetu państwa przewidziane na współfinansowanie projektów, jako niezależne źródło finansowania, Program Operacyjny Fundusz Inicjatyw Obywatelskich środki budżetów samorządów wojewódzkich, powiatowych na współfinansowanie projektów lub jako niezależne źródło finansowania, inne środki publiczne np. fundusze celowe, Mechanizm Norweski i Mechanizm Finansowy EOG, środki prywatne np. środki organizacji pozarządowych, kredyty, pożyczki, obligacje komunalne i inne narzędzia i instrumenty finansowe kierowane do JST. W regionie lubuskim istotnym z punktu widzenia planowanych działań źródłem realizacji zadań rewitalizacyjnych jest Regionalny Program Operacyjny Lubuskie W programie tym działania rewitalizacyjne przyporządkowane są do działania 9.2. Rozwój obszarów zmarginalizowanych, poddziałania Rozwój obszarów zmarginalizowanych projekty realizowane poza formułą ZIT. Poniżej przedstawiono zagadnienia finansowe dotyczące planowanych przedsięwzięć rewitalizacyjnych podstawowych i uzupełniających, bez których wizja rewitalizacji obszaru zdegradowanego nie ma szans na realizację. 148 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 149

150 Tabela 55 Indykatywne ramy finansowe realizacji zadań podstawowych Programu Rewitalizacji Lp Nazwa projektu Beneficjent Szacowany koszt całkowity 1 Aktywna integracja szansą na samodzielność (działania miękkie + działania inwestycyjne) 2 Przygotowanie i wdrożenie Programu Animacji Środowiskowej 3 Realizacja programów osłonowych, w tym Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Wspieranie jednostek samorządu terytorialnego w tworzeniu systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie EFRR EFS PROW FS budżet gminy budżet państwa środki prywatne i inne Program OPS w Sulęcinie , , , ,00 Regionalny Program Operacyjny Lubuskie 2020 Organizacje Pozarządowe (podmiot wyłoniony w konkursie na realizację zadania który otrzyma dofinansowanie), OPS, Ośrodek Kultury, Gmina Sulęcin (partnerzy do realizacji projektu) , , ,00 PROW w ramach LGD środki UE lub PO FIO lub Mechanizm Norweski lub Mechanizm Szwajcarski OPS w Sulęcinie , ,00 MRPiPS, program Wspieranie jednostek samorządu terytorialnego w tworzeniu systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie 149 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 150

151 4 Wdrożenia narzędzi ekonomii społecznej Centrum Integracji Społecznej 5 Wdrożenia narzędzi ekonomii społecznej spółdzielnia socjalna 6 Cykl festiwali kulturalno-społecznych OWES, Organizacje Pozarządowe (podmiot wyłoniony w konkursie na realizację zadania który otrzyma dofinansowanie), OPS, Gmina Sulęcin (partnerzy do realizacji projektu) Organizacje Pozarządowe, Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej, OPS, Gmina Sulęcin, Powiat Sulęciński Sulęciński Ośrodek Kultury , , ,00 Regionalny Program Operacyjny Lubuskie , , ,00 Regionalny Program Operacyjny Lubuskie , , , ,00 budżet RP, ministerstwo kultury Interreg VA, środki własne (Gmina Sulęcin/ Sulęciński Ośrodek Kultury 7 Odnowienie zieleni w parku miejskim w Sulęcinie 8 Rewitalizacja parku miejskiego w Sulęcinie Gmina Sulęcin , , ,79 Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Gmina Sulęcin , , ,00 Regionalny Program Operacyjny Lubuskie Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 151

152 9 Termomodernizacja świetlicy wiejskiej w miejscowości Ostrów 10 Rewitalizacja obiektów na Winnej Górze 11 Rewitalizacja Sulęcińskiego Ośrodka Kultury 12 Termomodernizacja budynku Sulęcińskiego Ośrodka Kultury 13 Zagospodarowanie przestrzeni między blokami mieszkalnymi utworzenie miejsc spotkań i integracji; poprawa infrastruktury techniczne Gmina Sulęcin , , ,69 Regionalny Program Operacyjny Lubuskie 2020 Gmina Sulęcin , , ,00 Interreg VA Gmina Sulęcin, Sulęciński Ośrodek Kultury Gmina Sulęcin, Sulęciński Ośrodek Kultury Gmina Sulęcin, Wspólnoty Mieszkaniowe, Podmioty prywatne , , ,00 Regionalny Program Operacyjny Lubuskie , , ,00 Regionalny Program Operacyjny Lubuskie , , , ,00 Wspólnoty Mieszkaniowe, budżet Gminy Sulęcin, środki UE w ramach PROW (środki w dyspozycji LGD), środki UE w ramach PROW SUMA , , , , , , , ,00 Lp Nazwa projektu Beneficjent SUMA 1 Aktywna integracja szansą na samodzielność (działania miękkie + działania inwestycyjne) OPS w Sulęcinie , , , , Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 152

153 2 Przygotowanie i wdrożenie Programu Animacji Środowiskowej Organizacje Pozarządowe (podmiot wyłoniony w konkursie na realizację zadania który otrzyma dofinansowanie), OPS, Ośrodek Kultury, Gmina Sulęcin (partnerzy do realizacji projektu) , , , ,00 3 Realizacja programów osłonowych, w tym Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Wspieranie jednostek samorządu terytorialnego w tworzeniu systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie OPS w Sulęcinie , ,00 4 Wdrożenia narzędzi ekonomii społecznej Centrum Integracji Społecznej OWES, Organizacje Pozarządowe (podmiot wyłoniony w konkursie na realizację zadania który otrzyma dofinansowanie), OPS, Gmina Sulęcin (partnerzy do realizacji projektu) , , ,00 5 Wdrożenia narzędzi ekonomii społecznej spółdzielnia socjalna Organizacje Pozarządowe, Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej, OPS, Gmina Sulęcin, Powiat Sulęciński , , , ,00 6 Cykl festiwali kulturalno-społecznych Sulęciński Ośrodek Kultury , , , , ,00 7 Odnowienie zieleni w parku miejskim w Sulęcinie 8 Rewitalizacja parku miejskiego w Sulęcinie Gmina Sulęcin 3 000, , , ,89 Gmina Sulęcin 3 000, , , ,00 9 Termomodernizacja świetlicy wiejskiej Gmina Sulęcin 3 000, , , ,00 w miejscowości Ostrów 10 Rewitalizacja obiektów na Winnej Górze Gmina Sulęcin 3 000, , , ,00 11 Rewitalizacja Sulęcińskiego Ośrodka Kultury Gmina Sulęcin, Sulęciński Ośrodek Kultury , , , , Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 153

154 12 Termomodernizacja budynku Sulęcińskiego Ośrodka Kultury 13 Zagospodarowanie przestrzeni między blokami mieszkalnymi utworzenie miejsc spotkań i integracji; poprawa infrastruktury techniczne Źródło: opracowanie własne. Gmina Sulęcin, Sulęciński Ośrodek Kultury Gmina Sulęcin, Wspólnoty Mieszkaniowe, Podmioty prywatne , , , , , ,00 SUMA , , , , , ,89 Tabela 56 Indykatywne ramy finansowe realizacji zadań uzupełniających Programu Rewitalizacji Lp Nazwa projektu Beneficjent Szacowany koszt całkowity 1 XXIII Polsko-Niemiecki Zjazd Cyklistów 2 VIII Polsko-Niemiecki Sulęciński Rajd Nordic Walking 3 Polsko-Niemieckie Spotkania Kulturalne 4 Polsko-Niemiecki Jarmark Koguci 5 Polsko-Niemieckie Spotkania Seniorów 6 Budowa targowiska miejskiego w Sulęcinie 7 Przebudowa budynku na potrzeby świetlicy wiejskiej w Rychliku EFRR EFS PROW FS budżet gminy budżet państwa środki prywatne i inne Program Gmina Sulęcin , , ,00 Interreg VA Gmina Sulęcin , , ,00 Interreg VA Gmina Sulęcin /Sulęciński Ośrodek Kultury , , ,00 Interreg VA Gmina Sulęcin , , ,00 Interreg VA /Sulęciński Ośrodek Kultury Gmina Sulęcin , , ,00 Interreg VA /Sulęciński Ośrodek Kultury Gmina Sulęcin , , ,00 PROW Gmina Sulęcin , , ,00 PROW Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 154

155 8 Rewitalizacja pozostałej tkanki urbanistycznej w obszarze zdegradowanym, w tym działania termomodernizacyjne w szczególności zabytkowych kamienic, obiektów sakralnych oraz budynków mieszkalnych i usługowych podmioty prywatne, związki wyznaniowe, osoby prywatne, Gmina Sulęcin, Powiat Sulęciński, jednostki organizacyjne JST, instytucje publiczne, organizacje pozarządowe , , , , ,00 środki prywatne (właściciele obiektów, w tym zabytkowych kamienic), środki Ministerstwa Kultury przeznaczane na modernizację zabytków (w ramach środków krajowych), środki UE w ramach RPO Lubuskie 2020 (EFRR), środki Związków Wyznaniowych; budżet JST; budżet RP/premia termomodernizacyjna SUMA , ,00 0, ,00 0, , , ,00 Lp Nazwa projektu Beneficjent SUMA 1 XXIII Polsko-Niemiecki Zjazd Cyklistów Gmina Sulęcin , , , , ,00 2 VIII Polsko-Niemiecki Sulęciński Rajd Nordic Walking 3 Polsko-Niemieckie Spotkania Kulturalne Gmina Sulęcin /Sulęciński Ośrodek Kultury 4 Polsko-Niemiecki Jarmark Koguci Gmina Sulęcin /Sulęciński Ośrodek Kultury 5 Polsko-Niemieckie Spotkania Seniorów Gmina Sulęcin /Sulęciński Ośrodek Kultury 6 Budowa targowiska miejskiego w Sulęcinie 7 Przebudowa budynku na potrzeby świetlicy wiejskiej w Rychliku Gmina Sulęcin , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,00 Gmina Sulęcin , , ,00 Gmina Sulęcin , , , Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 155

156 8 Rewitalizacja pozostałej tkanki urbanistycznej w obszarze zdegradowanym, w tym działania termomodernizacyjne w szczególności zabytkowych kamienic, obiektów sakralnych oraz budynków mieszkalnych i usługowych podmioty prywatne, związki wyznaniowe, osoby prywatne, Gmina Sulęcin, Powiat Sulęciński, jednostki organizacyjne JST, instytucje publiczne, organizacje pozarządowe , , , , ,00 Źródło: opracowanie własne SUMA 0, , , , , , Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 156

157 12. Mechanizmy włączenia mieszkańców, przedsiębiorców i innych podmiotów i grup aktywnych na terenie gminy w proces rewitalizacji a) Realizacja zasady partnerstwa i partycypacja społeczna partycypacyjny model diagnozy. Partycypacja społeczna jest nieodłącznym elementem procesu rewitalizacji w Gminie Sulęcin na każdym jego etapie (diagnozowanie, programowanie, wdrażanie, monitorowanie). W proces rewitalizacji zostały włączone wszystkie grupy interesariuszy (w szczególności społeczność obszarów rewitalizacji, przedsiębiorcy, organizacje pozarządowe, ponadto grupy osób zagrożonych wykluczeniem wspólnoty, seniorzy i młodzież). Władze lokalne w toku działań partycypacyjnych umożliwiły interesariuszom współdecydowanie w zakresie prowadzonyc h działań rewitalizacyjnych. Partycypacja społeczna realizowana jest także dzięki powołaniu Komitetu Rewitalizacji, którego członkami są przedstawiciele poszczególnych interesariuszy, co zapewni kontrolę obywatelską na etapie wdrażania i ewaluacji Programu Rewitalizacji. W toku działań partycypacyjnych mieszkańcy i poszczególne grupy interesariuszy (m.in. niepełnosprawni, wspólnoty, przedsiębiorcy, NGO, seniorzy, młodzież, zagrożeni wykluczeniem) uczestniczyć będą we wszystkich etapach działań rewitalizacyjnych, od diagnozy, programowania, wdrażania po monitoring i ewaluację. Poszczególne elementy zrealizowanych działań partycypacyjnych: Warsztaty środowiskowe Animacja społeczna Ankiety Budżet obywatelski Komitet Rewitalizacyjny Warsztaty środowiskowe Partycypacja warsztaty W ramach przygotowywania i opracowywania Lokalnego Programu Rewitalizacji w Gminie Sulęcin, w dniach r. odbyły się 4 spotkania partycypacyjne dla mieszkańców i grup interesariuszy. Mieszkańcy gminy o spotkaniach zostali poinformowani za pośrednictwem portalu społecznościowego FB oraz strony internetowej Urzędu Miejskiego. Ponadto ogłoszenia z zaproszeniem rozwieszono na tablicach ogłoszeń w sołectwach oraz w instytucjach na terenie Sulęcina. Zaproszenia imienne zostały wysyłane do osób i instytucji takich jak: radni Rady Miejskiej w Sulęcinie (uczestniczyli w spotkaniu ) sołtysi (uczestniczyli w spotkaniach w dniach: i ) dyrektorzy/kierownicy instytucji gminnych i powiatowych, w tym: przedszkoli, szkół podstawowych, gimnazjum, szkół średnich, Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego, 156 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 157

158 Powiatowego Urzędu Pracy, Powiatowego Centrum Pomocy Społecznej, Ośrodka Pomocy Społecznej, Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej, Zakładu Wodociągów i Kanalizacji, Spółki Komunalnik, Sulęcińskiego Ośrodka Kultury, Zakładu Usług Komunalnych (w spotkaniu w dniu uczestniczył Dyrektor Sulęcińskiego Ośrodka Kultury oraz dyrektorzy przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjum; w spotkaniu w dniu uczestniczył dyrektor oraz pracownicy Ośrodka Pomocy Społecznej, Dyrektor Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego, Kierownik Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej) przedstawicieli stowarzyszeń i klubów (w spotkaniach w dniach i uczestniczyli przedstawiciele Uniwersytetu Trzeciego Wieku oraz Klubu Seniora; w spotkaniu w dniu uczestniczył przedstawiciel Stowarzyszenia Przyjaciół Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej w Sulęcinie; w spotkaniach w dniach 3 i uczestniczył przedstawiciel Stowarzyszenia "Mam pomysł") W spotkaniach uczestniczyli także: przedsiębiorcy (na spotkaniu w dniu ) mieszkańcy nie związani z żadną instytucją ( i ) W warsztatach uczestniczył także Burmistrz Sulęcina p. Dariusza Ejchart oraz Zastępca Burmistrza p. Iwona Walczak, którzy aktywnie uczestniczyli w spotkaniach i odpowiadali na pytania uczestników. Dwa spotkania partycypacyjne odbyły się w Sulęcinie pierwsze w Sulęcińskim Domu Kultury, a drugie w Środowiskowym Domu Samopomocy. Dwa kolejne spotkania odbyły się w świetlicach środowiskowych w sołectwach: Wielowieś i Brzeźno. W spotkaniach tych uczestniczyli również przedstawiciele sołectw: Rychlik, Ostrów, Zarzyń, Trzemeszno Lubuskie i Grochowo. Uczestnicy pracujący w 8 podgrupach, wyznaczyli główne kierunki rozwoju dla Gminy Sulęcin. Zasoby gminy, zauważone problemy oraz pomysły na ich rozwiązanie ujęto w obrębie czterech sfer: gospodarczej, funkcjonalno-przestrzennej, społecznej i środowiskowej. Spotkania warsztatowe z mieszkańcami i interesariuszami pozwoliły na wyłonienie potrzeb, wstępnych rozwiązań i pokazały wiele obszarów do rozwoju miasta i gminy Sulęcin.Problemy oraz działania, o których była mowa najczęściej i wokół których toczyły się rozmowy zarówno w podgrupach jak i rozmowach kuluarowych, to: 1. Konieczność wzmocnienia działań Sulęcińskiego Ośrodka Kultury przede wszystkim w zakresie organizacji imprez, koncertów, wernisaży, wystaw plenerowych, konkursów, działań artystycznych, które przyczyniłyby się przede wszystkim do integracji międzypokoleniowej mieszkańców, aktywizacji społecznej dzieci, młodzieży i dorosłych, rozwoju zainteresowań, promocji kultury i wzrostu wiedzy o regionie. Ponadto mieszkańcy stawiają na inwestycje związane z termomodernizacją budynku SOK i technicznego wyposażenia sal. 2. Rewitalizację parku miejskiego w Sulęcinie, w tym wyeksponowanie terenów zielonych w gminie, poprzez nowe nasadzenia, odpowiednie nawodnienie i oświetlenie. Zagospodarowane i uporządkowane tereny zielone poprawią estetykę miasta i gminy oraz umożliwią mieszkańcom korzystanie z wypoczynku na łonie natury i uczestniczenie w piknikach rodzinnych oraz różnego rodzaju przedsięwzięciach. Większość mieszkańców podczas spotkań wyrażała potrzebę 157 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 158

159 rozbudowy placów zabaw, budowę skate parku, budowę ścieżek rowerowych, pieszo-rowerowych oraz ścieżek edukacyjnych. 3. Rozbudowa kompleksu sportowego niemalże w każdej grupie wybrzmiewały potrzeby stworzenia/modernizacji miejsc aktywności sportowej rozbudowa boisk, rewitalizacji terenów zielonych, czy zagospodarowania stadionu lekkoatletycznego. Potrzeba promocji zdrowego trybu życia, promowania aktywności w każdym wieku oraz uczestniczenia w wydarzeniach sportowych jest widoczna i jasno wyrażana. 4. Rozwój obszaru turystyki i rekreacji mieszkańcy widzą niesamowity potencjał w terenach na których mieszkają. Silnie zalesione obszary, stawy, jeziora to walory, które ich zdaniem należy podkreślać i eksponować. Silne potrzeby działań agroturystycznych wyłaniały się niemalże w każdej miejscowości na terenie gminy. Mieszkańcy mają pomysły na uatrakcyjnienie swoich miejsc i rozwój turystyki. Zgłaszają potrzeby wzmocnienia wiedzy z zakresu przedsiębiorczości i wsparcia w podjęciu działań agroturystycznych. 5. Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków mieszkańcy niemalże każdej wsi, którzy wzięli udział w spotkaniach, zgłaszali problemy w zakresie niedostatecznej infrastruktury kanalizacyjnej. 6. Budowa targowiska miejskiego mieszkańcy podkreślali dużą dostępność sklepów i marketów, ale mają ogromny niedosyt zakupów lokalnych produktów na targowisku. Poza zakupami wskazywali również na chęć promowania regionalnych produktów. 7. Remonty świetlic wiejskich integrujących mieszkańców świetlice wiejskie to jedno z najważniejszych miejsc skupiających mieszkańców wsi. To w nich odbywają się imprezy okolicznościowe, zajęcia dla młodzieży i seniorów. To tam często toczy się życie społeczne mieszkańców. Wiele świetlic w gminie wymaga gruntownego remontu, termomodernizacji, rozbudowy i wyposażenia w niezbędny sprzęt. Mieszkańcy wykazują duże zaangażowanie i chęć do drobnych prac remontowych, deklarując pomoc w ożywieniu świetlic, natomiast sygnalizują brak środków na przeprowadzenie renowacji. Problemów i potrzeb jest znacznie więcej, natomiast z przedstawionych propozycji na działania rewitalizacyjne wybrano działania, które najbardziej odnoszą się do rewitalizacji obszarów zdegradowanych i które mają szansę realizacji w perspektywie kilku najbliższych lat. Mieszkańcy wierzą, że małymi krokami uda im się wpłynąć na poprawę sytuacji miasta i gminy Sulęcin, w szczególności w zdiagnozowanym obszarze zdegradowanym. Rysunek 9Spotkanie w Sulęcińskim Ośrodku Kultury, r. 158 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 159

160 Rysunek 10Spotkanie w Świetlicy Wiejskiej w Brzeźnie, r. Źródło: Zdjęcie własne Rysunek 11Spotkanie w Świetlicy Wiejskiej w Wielowsi, r. Źródło: Zdjęcie własne 159 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 160

161 Rysunek 12Spotkanie w Środowiskowym Domu Samopomocy w Sulęcinie, r. Źródło: Zdjęcie własne Animacja społeczna W ramach opracowywania Lokalnego Programu Rewitalizacji w Gminie Sulęcin w dniach r. przeprowadzono działania animacyjne. Zastosowaną formą animacji były wywiady z mieszkańcami. Uczestnikami wywiadów były osoby zamieszkujące obszary zdegradowane, stanowiące obszary działań rewitalizacyjnych. Po dokonaniu analizy społeczno-gospodarczej, w celu wyznaczenia obszaru zdegradowanego, wyłoniono obszary charakteryzujące się największą degradacją ze względu na kumulację negatywnych zjawisk i procesów w sferze społecznej, środowiskowej, przestrzennej i gospodarczej. W wyniku analizy, obszar zdegradowany w gminie to: podobszar 1. Centrum Sulęcina rejon ograniczony ulicami (włącznie): Wiejska, Kościuszki, Młynarska, Chrobrego, Winna Góra, Moniuszki, Aleja Ostrowska, W. Witosa, E. Plater oraz podobszar 2. Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów. Celem działań animacyjnych było pogłębienie wiedzy nt. warunków życia mieszkańców na obszarach najbardziej zdegradowanych. Ankieta wykorzystana w działaniach animacyjnych zawierała następujące zagadnienia: poziom zadowolenia z miejsca zamieszkania identyfikacja z miejscem zamieszkania poziom więzi społecznych między mieszkańcami potrzeby rewitalizacyjne zasoby i potencjał miejsca zamieszkania cechy respondentów takie jak: wiek, płeć, miejsce zamieszkania 160 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 161

162 Mieszkańcy (respondenci), którzy wzięli udział w wywiadach to osoby w różnym wieku (kategorie: lat; lat; lat; 61 lat i więcej), kobiety i mężczyźni. Łączna ilość przeprowadzonych wywiadów: 20, z czego 10 odbyło się w centralnej części miasta Sulęcin, 5 w sołectwie Ostrów i 5 w sołectwie Rychlik. Podstawę wniosków stanowiły odpowiedzi na pytania sformułowane w ankiecie. Streszczenia wywiadów: obszar zdegradowany centrum miasta SULĘCIN Data przeprowadzenia wywiadów: 03, r. Liczba przeprowadzonych wywiadów: 10 Informacje o respondentach: Osoby w wieku: od 25 do 65 roku życia Płeć: 5 kobiet i 5 mężczyzn Zamieszkanie: w centrum Sulęcina Ocena zasobów i potencjału miejsca zamieszkania: Ogromnym zasobem i potencjałem miasta jest wg mieszkańców położenie Sulęcina bliskość granicy z Niemcami oraz ciekawa infrastruktura dają ich zdaniem możliwość rozwoju przemysłu, handlu i turystyki. Badani widzą duży potencjał i warunki do inwestowania w mieście. Z dużym zadowoleniem i dumą mówią o Publicznej Bibliotece i o działaniach organizowanych w Ośrodku Kultury. Jest to miejsce skupiające się wokół zainteresowań mieszkańców (muzycznych, plastycznych, teatralnych). Ogromnym plusem wg mieszkańców Sulęcina jest organizacja cyklicznych gminnych imprez, takich jak np. Dni Seniora, Święto Plonów czy Jarmark Koguci. Zasobem, który powtarzał się niemal w każdej wypowiedzi są tereny zielone, duże zalesienie oraz jeziora na terenie całej gminy. Inwestowanie w agroturystykę i wyeksponowanie walorów natury jest dla mieszkańców niezwykle ważne. Badani, poinformowani o celu badania i planowanym procesie rewitalizacji, z zaciekawieniem słuchali o tym czym ma się on charakteryzować, a także do czego ma doprowadzić. Uznali, że bardzo ważne jest informowanie o takich działaniach i że chętnie podzielą się informacjami o swoich potrzebach. Zauważone potrzeby rewitalizacyjne: 1) małe wyeksponowanie walorów turystycznych i zabytkowych miasta, małe zagospodarowanie przestrzeni zielonych i obszarów wokół jezior 2) brak uzbrojonych terenów pod inwestycje, co zniechęca zewnętrznych inwestorów - brak widocznych realizacji nowych przedsięwzięć 3) potrzeba rozwoju Ośrodka Kultury, organizacja większej ilości działań o charakterze rozrywkowym i kulturalnym 4) zagospodarowanie parku miejskiego ławeczki, aleje spacerowe, kwiaty, krzewy 161 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 162

163 5) bardzo duże zadymienie w okresie jesienno-zimowym powodujące smog, zanieczyszczone powietrze 6) rozwój bazy sportowej i rekreacyjnej dla mieszkańców Wszyscy ankietowani zgodnie stwierdzili, że inwestycje w mieście i gminie są niezbędne, a działania rewitalizacyjne pozwolą im pochwalić się miejscem, w którym mieszkają. obszar zdegradowany gm. SULĘCIN RYCHLIK Data przeprowadzenia wywiadu: r. Miejsce: Rychlik Liczba przeprowadzonych wywiadów: 5 Informacje o respondentach: Wiek: od 28 do 63 roku życia Płeć: 3 kobiety i 2 mężczyzn Zamieszkanie: w Rychliku Ocena zasobów i potencjału miejsca zamieszkania: Bardzo duże znaczenie dla mieszkańców ma perspektywa powstania świetlicy wiejskiej. To w niej toczyć się będzie społeczne życie mieszkańców, odbywać się będą cykliczne imprezy, integrujące młodzież i seniorów. Dużym walorem miejscowości jest wybudowana 5 lat temu drewniana wiata wyposażona w ławki i stoły, umożliwiająca organizację grilla i pogłębianie relacji. Zauważone potrzeby rewitalizacyjne: budynek przeznaczony na świetlicę wymaga remontu i rozbudowy przeważa ogrzewanie węglowe; zdarzają się przypadki wykorzystania śmieci, jako opału potrzeba uporządkowania problemów związanych ze źródłami ciepła konieczność budowy oczyszczalni ścieków Mieszkańcy dowiadując się o działaniach rewitalizacyjnych, z entuzjazmem podeszli do tego procesu. Deklarowali zaangażowanie i pomoc w drobniejszych pracach remontowych, zmierzających do rozwoju wsi, w tym np. przy renowacji budynków, czy oczyszczaniu terenu. obszar zdegradowany gm. SULĘCIN OSTRÓW Data przeprowadzenia wywiadu: r. Miejsce: Ostrów Liczba przeprowadzonych wywiadów: 5 Informacje o respondentach: Wiek: od 19 do 58 roku życia Płeć: 2 kobiety i 3 mężczyzna Zamieszkanie: Ostrów 162 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 163

164 Ocena zasobów i potencjału miejsca zamieszkania: Wg badanych najważniejsze zasoby stanowią: ścieżka rowerowa do jeziora Ostrowskiego, filia biblioteki, piękne, choć niezagospodarowane tereny zielone, lasy, stawy, kąpielisko, które jest miejscem wypoczynku letniego mieszkańców. Zauważone potrzeby rewitalizacyjne: 1. budynek świetlicy, który wymaga remontu 2. budowa przydomowych oczyszczalni ścieków 3. potrzeba działań społecznych, umożliwiających większą integrację mieszkańców Mieszkańcy czekają na działania rewitalizacyjne z nadzieją, widząc w nich ogromną szansę na rozwój i poprawę sytuacji (zwłaszcza w zakresie rozwiązania problemów kanalizacyjnych). PODSUMOWANIE: Potrzeby rewitalizacyjne, które wskazano w wywiadach z mieszkańcami, pozwoliły na zebranie informacji niezbędnych do opracowania Programu Rewitalizacji. Mieszkańcy lubią swoje miejscowości. Są pełni nadziei i gotowi zaangażować się w działania, które poprawią sytuację w gminie. Czekają na rozwój i chcą go wspierać oraz w nim uczestniczyć. Najważniejsze wyartykułowane kwestie, które warto wziąć pod uwagę w procesie rewitalizacji, to wg badanych: wyeksponowanie walorów turystycznych i zabytkowych miasta i gminy Sulęcin - zagospodarowanie terenów zielonych i obszarów wokół jezior zagospodarowanie parku miejskiego w Sulęcinie uzbrojenie terenów pod inwestycje sulęcińska podstrefa KSSSE rewitalizacja Sulęcińskiego Ośrodka Kultury działania związane z ochroną środowiska rozwój bazy sportowej i rekreacyjnej dla mieszkańców miasta i gminy Sulęcin termomodernizacja i remonty świetlic wiejskich we wsiach Rychlik i Ostrów budowa przydomowych oczyszczalni ścieków w miejscowościach sołeckich rozwój działań o charakterze kulturalnym, rekreacyjnym i społecznym, umożliwiających większą integrację mieszkańców miasta i gminy Sulęcin wykorzystane zdjęcia: strona Urzędu Miejskiego w Sulęcinie bip.sulecin.pl, oraz wikimedia.org, 163 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 164

165 Ankiety W ramach działań partycypacyjnych przeprowadzono także badanie ankietowe wśród mieszkańców gminy oraz właścicieli podmiotów gospodarczych, stowarzyszeń i organizacji społecznych funkcjonujących na terenie gminy. W ramach badania, w dniach od 29 września do 10 października 2016 roku, przeprowadzonych zostało 60 badań ankietowych z przedstawicielami tej grupy. Celem badania było pozyskanie informacji na potrzeby prowadzonych prac nad tworzeniem Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku. Badaniu podlegały 3 podstawowe obszary aktywności: infrastruktura i gospodarka, środowisko (zarówno przyrodnicze, jak i przestrzenne) oraz społeczeństwo. Wyniki ankiet pozwoliły ocenić potencjał rozwojowy gminy w danych obszarach określonych na potrzeby delimitacji, aktualną sytuację społeczno-gospodarczą, mocne i słabe strony obszarów, a także szanse oraz zagrożenia związane z jego rozwojem. Zebrane w formie ankiet informacje, stanowiły cenne i ważne źródło informacji na temat konkretnych potrzeb mieszkańców gminy. Po ich skorelowaniu z aktualnymi perspektywami rozwoju Gminy, zostały ocenione według przyjętych algorytmów i uwzględnione przy przygotowaniu przedmiotowego programu rewitalizacji w zakresie jego celów i priorytetów. Przy modelowaniu procesu ankietyzacji w celu zebrania ankiet od przedstawicieli lokalnej społeczności i lokalnych przedsiębiorców na potrzeby opracowania Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku posłużono się metodą próbkową (reprezentacyjną). Obejmuje ona nie tylko czynności doboru jednostek poddawanych obserwacji, ale także zagadnienia struktury próby oraz analizy i interpretacji wyników. Przy takim podejściu jedną z najistotniejszych kwestii jest określenie wielkości próby, co zależy od kilku czynników, z których cztery są najważniejsze: wielkość akceptowalnego błędu pomiaru (mniejszy oczekiwany błąd - większa próba) dla gminy poniżej mieszkańców przyjmuje się błąd pomiaru w wymiarze 0,05, zakres zmienność mierzonej cechy w populacji (większa wariancja - większa próba) - szacowana wielkość frakcji, która została przyjęta do wyliczeń wynosi 0,5, zakładany przedział ufności (mniejszy przedział ufności - większa próba) przyjęto poziom ufności w przedziale 0,95 0,99, wielkość populacji (im większa populacja, tym próba może stanowić mniejszy odsetek populacji). Dlatego też, wykorzystując powyższe zależności wyliczono, iż dla gminy, którą zamieszkuje mieszkańców, zebrano ankiety od około 60 respondentów. Budżet obywatelski Jako jeden z elementów partycypacji społecznej w ramach diagnozy społecznej wykorzystano budżet obywatelski. Z początkiem roku 2016 ruszyły prace związane z przygotowaniem Budżetu Obywatelskiego Gminy Sulęcin na rok Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 165

166 W lutym 2016 r. odbywały się spotkania informacyjne z mieszkańcami, podczas których przedstawiciele Urzędu Miejskiego wyjaśnili procedurę uchwalania Budżetu Obywatelskiego. Głosowanie mieszkańców na kartach do głosowania na wybrane zadanie trwało od początku lipca do 30 września 2016 r. Wyniki zostaną przyjęte na sesji Rady Miejskiej do końca 2016 r. Przeprowadzona procedura dała możliwość uzyskania szerokiej wiedzy na temat pożądanych przez poszczególne społeczności inwestycji i działań, jakie miały by być finansowane w roku 2017 r. z budżetu Gminy Sulęcin. Wszystkich propozycji oczywiście nie uda się sfinansować w ten sposób. Jednakże wiedza zdobyta w wyniku przygotowania Budżetu Obywatelskiego do realizacji, pozwoliła na wykorzystanie wyników tego elementu partycypacji do przygotowywanego Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku.. Komitet Rewitalizacji Kolejnym z działań partycypacyjnych, związanych z umożliwieniem udziału interesariuszom w kontroli i zarządzaniu działaniami rewitalizacyjnymi, było powołanie Komitetu Rewitalizacji, składającego się z przedstawicieli interesariuszy z obszaru Gminy Sulęcin. Komitet powołano Zarządzeniem nr OA Burmistrza Sulęcina z dnia 14 września 2016 r. Celem Komitetu Rewitalizacji jest współpraca z Biurem Rewitalizacji, szczególnie: opiniowanie działań partycypacyjnych i rewitalizacyjnych, zgłaszanie propozycji rozwiązań, monitoring i udział w ewaluacji oraz informowanie mieszkańców. Komitet Rewitalizacji powołano jako narzędzie partycypacji społecznej w zakresie opracowania i wdrażania Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku. W ramach współpracy pomiędzy Biurem Rewitalizacji i Komitetem Rewitalizacji skonsultowano i ustalono ostateczny zakres działań rewitalizacyjnych, jakie po przeprowadzeniu poszczególnych powyżej wskazanych narzędzi partycypacyjnych wybrano do zamieszczenia w ramach przedmiotowego Lokalnego Programu Rewitalizacji. b) Mechanizmy włączenia mieszkańców i innych interesariuszy w proces rewitalizacji konsultacje społeczne Gmina po przygotowaniu koncepcji rewitalizacji w procesie konsultacji lokalnej społeczności poddała pod szczegółowe rozważenie proponowanych rozwiązań, pod kątem zdiagnozowanych deficytów i potencjału w wyznaczonym obszarze zdegradowanym, który pokrywa się z granicami obszaru rewitalizowanego. W procesie konsultacji z lokalną społecznością, przedstawiciele Gminy Sulęcin omówili rozwiązania proponowane do zrealizowania w ramach rewitalizacji, pod kątem zdiagnozowanych deficytów i potencjału w wyznaczonym obszarze zdegradowanym. Konsultacje miały miejsce podczas spotkania z lokalnymi liderami, które odbyło się w dniu r. Konsultacje przeprowadzono w Urzędzie Miejskim w Sulęcinie. Podczas spotkania zebrano uwagi do przygotowanych propozycji i 165 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 166

167 uzupełnienia, które uwzględniono w treści Programu Rewitalizacji. O konsultacjach, warsztatach i ankietach, a także o możliwości zgłaszania propozycji i uwag zarówno droga mailową, jak i w formie papierowej, informowano za pośrednictwem gminnej strony internetowej oraz poprzez wywieszenie stosownej informacji na tablicy ogłoszeń w Urzędzie Miejskim. Projekt Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku, opublikowano również na gminnej stronie internetowej. Gmina poinformowała zatem interesariuszy rewitalizacji o konsultacjach, w sposób zapewniający udział w nich, możliwie szerokiemu gronu mieszkańców. Konsultacje społeczne miały miejsce z zastosowaniem przejrzystych metod przeprowadzania konsultacji. Gmina poinformowała zatem wszystkich interesariuszy rewitalizacji o konsultacjach, w sposób zapewniający możliwie szerokiemu gronu udział w przeprowadzonych formach konsultacji społecznych. Formuła partycypacji przy wdrażaniu: cykliczne, raz na kwartał spotkania Biura Rewitalizacji z Komitetem Rewitalizacji organizacja cyklicznych raz na pół roku spotkań z mieszkańcami i Interesariuszami w sprawie podejmowanych działań rewitalizacyjnych organizacje konsultacji społecznych, poprzez spotkania z mieszkańcami i interesariuszami, zawieszeniem materiału informacyjnego na stronie internetowej urzędu i udostępnienie w miejscu wraz z wyznaczeniem terminu każdorazowo przy podejmowaniu kluczowych decyzji w sprawie podejmowanych działań rewitalizacyjnych Formuła partycypacji przy monitoringu i ewaluacji działań: cykliczne raz na pół roku spotkania Biura Rewitalizacji z Komitetem Rewitalizacji celem przeprowadzenia monitoringu i ewaluacji z udziałem członków Komitetu organizacja cyklicznych raz na pół roku spotkań z mieszkańcami i Interesariuszami w sprawie przekazania informacji z podjętych działań rewitalizacyjnych informowanie mieszkańców i interesariuszy o podjętych działania poprzez przekazanie do wiadomości raportu z monitoringu i ewaluacji poprzez stronę internetową urzędu i udostępnienie w miejscu 13. System realizacji (wdrażania) programu rewitalizacji Zarządzanie procesem rewitalizacji ma na celu takie sterowanie działaniami, by możliwe było wyprowadzenie obszaru ze stanu degradacji, a tym samym poprawa jakości życia jego mieszkańców, przy zaangażowaniu różnych podmiotów i środków finansowych czy rzeczowych. W Gminie Sulęcin zaprojektowano odpowiedni system wdrażania i zarządzania Programem Rewitalizacji, który pozwala na zaangażowanie różnych instytucji oraz wzajemne uzupełnianie się i spójność procedur. Proces wdrażania Programu w Gminie Sulęcin realizują pracownicy Urzędu Miejskiego. W celu realizacji projektu zostało powołane Biuro Rewitalizacji odpowiedzialne za poprawne wdrożenie 166 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 167

168 i monitoring działań zapisanych w Lokalnym Programie Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku. Koordynator zewnętrzny odpowiada za inicjowanie i koordynację działań związanych z procesem opracowania i wdrażania Programu Rewitalizacji jest zatem włączony również w nadzorowanie prac Biura Rewitalizacji na etapie wdrażania. Koordynator określa i inicjuje zadania do realizacji w ramach Biura, przekazuje za zgodą Kierownika Biura (Naczelnik Wydziału Promocji i Rozwoju Gospodarczego) pracę członkom zespołu oraz koordynuje realizację poszczególnych zadań. Kierownik Biura akceptuje propozycje i inicjatywy koordynatora zewnętrznego i nadzoruje realizację tych działań. Kierownik jest odpowiedzialny za formułowanie na wniosek Koordynatora stanowisk Biura Rewitalizacji i propozycji działań w sprawach związanych z opracowaniem i wdrożeniem LPR i przedkładanie ich do opiniowania Komitetowi Rewitalizacji oraz Burmistrzowi Sulęcina. Koordynator odpowiada przed kierownikiem Biura. Biuro Rewitalizacji nie jest odrębną jednostką organizacyjną, jest Międzywydziałowym Zespołem, działającym w Urzędzie Miejskim w Sulęcinie, składającym się z pracowników Urzędu Miejskiego i osób zewnętrznych, zależnie od potrzeb. Rysunek 13Zarządzenie Burmistrza Sulęcina w sprawie powołania Biura Rewitalizacji 167 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 168

169 Źródło: opracowanie własne Biuro Rewitalizacji jest odpowiedzialne w szczególności za: współpracę z Komitetem Rewitalizacji, współpracę z wydziałami urzędu i jednostkami podległymi w gminie, interesariuszami rewitalizacji oraz z ekspertami zewnętrznymi, 168 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 169

170 nadzór nad wszystkimi przyjętymi zadaniami w ramach opracowania i wdrażania Programu Rewitalizacji, sporządzanie raportów (1raz / miesiąc) z działalności Biura, organizację konkursów/ zamówień publicznych, nadzór nad realizacją zleceń, prowadzenie komunikacji w procesie rewitalizacji, realizację monitoringu i ewaluacji, składanie sprawozdań (raz na rok Radzie Miejskiej w ramach działań monitoringowych), przygotowywanie sprawozdań finansowych, które będzie weryfikował biegły rewident (dokumenty księgowe, protokoły z kontroli) Udział optymalnej reprezentacji społecznej w procesie rewitalizacji, w tym w Komitecie Rewitalizacji ułatwi poznanie oczekiwań mieszkańców obszaru rewitalizacji i całej gminy oraz osiągnięcie generalnej akceptacji dla planowanych zmian zarówno ze strony mieszkańców, jak i innych podmiotów objętych procesem rewitalizacji. Na każdym etapie planowania działań rewitalizacyjnych Biuro będzie także dbać o zapewnienie równowagi pomiędzy działaniami służącymi społeczności obszaru rewitalizacji, a interesem ogółu mieszkańców gminy. Biuro będzie konsultować poszczególne etapy prac ze społeczeństwem, zapewniając partycypację społeczną na etapie opracowywania Programu Rewitalizacji, jak i wdrażania. Proces włączenia mieszkańców i interesariuszy odbywać się będzie poprzez organizowane warsztaty środowiskowe, spotkania informacyjno-konsultacyjne w zakresie podejmowanych działań oraz poprze możliwość śledzenia postępujących prac w trakcie opracowywania i wdrażania LPR, do czego będą mieli dostęp poprzez informacje ukazujące się na stronie internetowej Urzędu oraz w ogłoszeniach i doniesieniach medialnych. Odpowiedzialne za ten proces ze strony Urzędu będzie Biuro Rewitalizacji. Mieszkańcy i interesariusze ponadto włączą się w prace i będą mieli dostęp do szczegółów prac nad opracowywaniem i wdrażaniem LPR poprzez swoich przedstawicieli w Komitecie Rewitalizacji. Biuro będzie spotykało się cyklicznie i planowało prace nad realizacją projektu i przygotowaniem programu rewitalizacji, a potem nadzorowało jego wdrażanie i dokonywało cyklicznej oceny. 169 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 170

171 Rysunek 14Zarządzenie Burmistrza Sulęcina w sprawie powołania Komitetu Rewitalizacji Źródło: opracowanie własne 170 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 171

172 W celu wdrażania Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku powołano Komitet Rewitalizacji. Członkowie Komitetu Rewitalizacji zostali zgłoszeni przez mieszkańców wstępnie zdefiniowanych obszarów zdegradowanych w gminie. Do zadań Komitetu należy: zgłaszanie propozycji rozwiązań/ działań rewitalizacyjnych, opiniowanie działań partycypacyjnych i rewitalizacyjnych, monitoring i udział w ewaluacji programu, informowanie mieszkańców (wsparcie dla Gminy w jej działaniach na rzecz zachęcania wszystkich podmiotów do możliwie szerokiego uczestnictwa w konsultacjach indywidualnych, z poszczególnymi mieszkańcami oraz przedsiębiorcami). Skuteczne, terminowe i efektywne wdrażanie Programu Rewitalizacji wymagać będzie szeregu działań: koordynacyjnych, organizacyjnych, koncepcyjnych, kontrolnych i informacyjnych. Mieszkańcy i interesariusze podczas spotkań Komitetu mogą zgłaszać swoje propozycje i uwagi do podejmowanych działań rewitalizacyjnych dzięki temu będą mieli okazję uczestniczyć w procesie bezpośrednio. 14. System monitoringu i oceny skuteczności działań i system wprowadzania modyfikacji w reakcji na zmiany w otoczeniu programu W celu zapewnienia należytej prawidłowości w realizacji Lokalnego Programu Rewitalizacji konieczne jest zastosowanie systemu monitorowania postępów. Monitorowanie polegać będzie na systematycznym pozyskiwaniu i analizowaniu danych dotyczących realizacji poszczególnych projektów. Analiza danych ilościowych i jakościowych umożliwi odpowiednio wczesne wykrywania niezgodności, a także umożliwi prewencję możliwych do przewidzenia komplikacji. Wyróżnić można dwie formy monitoringu, które znajdą zastosowanie w ocenie realizacji założeń niniejszego dokumentu. Monitoring rzeczowy polegać będzie na bieżącej inspekcji przeprowadzanych w danym czasie inwestycji, pozyskiwaniu informacji o postępach w ich realizacji, w tym osiągniętych wskaźnikach produktu i rezultatu oraz zapewnieniu zgodności z założeniami Lokalnego Programu Rewitalizacji. Monitoring finansowy z kolei umożliwi kontrolę finansowych aspektów inwestycji w oparciu o plan finansowy programu. Poszczególne inwestycje będą objęte jednakowym systemem ewaluacji. Dokonywana będzie ewaluacja poszczególnych projektów, a także coroczna ewaluacja realizacji założeń Lokalnego Programu Rewitalizacji w postaci sprawozdań. Istotną kwestią jest, aby proces monitoringu pozwalał zidentyfikować bariery realizacji programu natury formalnej, ekonomicznej, gospodarczej, tożsamościowej, mentalnej, czy też wynikające z przekonań społeczności lokalnej. 171 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 172

173 Za monitoring odpowiedzialne będzie m. in. Biuro Rewitalizacji. W skład Zespołu Biura Rewitalizacji wejdą kierownicy oraz przedstawiciele tych instytucji/komórek organizacyjnych, których współpraca i koordynacja są kluczowe dla skuteczności procesu rewitalizacji. Do zadań BR należeć będzie m.in. realizacja projektu i przygotowanie Programu Rewitalizacji zgodnie z zasadami wskazanymi w Regulaminie Konkursu oraz z dokumentami i regulacjami wojewódzkimi i krajowymi, a także monitoring stanu prac, zapewnienie zasobów ludzkich i rzeczowych oraz sprawowanie kontroli nad budżetem Projektu. Na każdym etapie planowania działań rewitalizacyjnych BR będzie także dbać o zapewnienie równowagi pomiędzy działaniami służącymi społeczności obszaru rewitalizacji, a interesem ogółu mieszkańców gminy. Zespół będzie spotykał się cyklicznie i planował prace nad realizacją projektu i przygotowaniem Programu Rewitalizacji, a potem nadzorował jego wdrażanie i dokonywał cyklicznej oceny. Podsumowując zapisy rozdziału 14 System monitoringu i oceny skuteczności działań i system wprowadzania modyfikacji w reakcji na zmiany w otoczeniu programu, należy jednoznacznie stwierdzić, iż w Programie Rewitalizacji opisano metody oraz narzędzia badania i analizowania zmian zachodzących na obszarze zdegradowanym, będących wynikiem procesu rewitalizacji oraz system oceny wpływu i skuteczności działań na zdiagnozowane problemy. Określono instytucje/podmioty oraz ich zadania w systemie monitorowania. Przewidziano możliwość wprowadzenia w planie działań modyfikacji, na podstawie rekomendacji wynikających z ewaluacji programu rewitalizacji. Wskaźniki monitoringowe wdrażania Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku W celu monitoringu wdrażania Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku, wybrano wskaźniki monitoringowe, w których zidentyfikowane obszary zdegradowane osiągnęły najwyższe/najniższe (w zależności od danego wskaźnika) wartości referencyjne. W poprzednich rozdziałach dokładnie pokazano, iż obszarem zdegradowanym w gminie jest Obszar nr 1 Centrum Sulęcina - rejon ograniczony ulicami (włącznie): Wiejska, Kościuszki, Młynarska, Chrobrego, Winna Góra, Moniuszki, Aleja ostrowska, Witosa, Plater oraz Obszar nr 9 Miejscowości: Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów. 172 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 173

174 Tabela 57Wskaźniki monitoringowe wdrażania Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Obszar 1 SFERA SPOŁECZNA Wartość dla gminy Wartość dla OZ nr 1 obecnie Wartość docelowa dla OZ nr 3 do 2020 roku Liczba osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej (liczba os/100 mieszkańców) 11,80 19,52 spadek o minimum 5 os./100os. Liczba rodzin korzystających ze wsparcia OPS (liczba rodzin/100 mieszkańców) 5,54 10,11 spadek o minimum 3rodziny/100os. Liczba osób dysfunkcyjnych (ogółem/100 mieszkańców) 8,71 16,04 spadek o minimum 5 osób/100 os. Liczba rodzin korzystających ze wsparcia Asystenta rodziny (ogółem/100 mieszkańców) 0,29 0,79 spadek o minimum 0,5 rodziny/100 os. Liczba zgłoszonych przypadków przemocy w rodzinie (ogółem/100 mieszkańców) 0,50 0,96 spadek o minimum 0,3 szt./100 os. Liczba zarejestrowanych przestępstw sztuki/100 mieszkańców 1,06 2,22 spadek o minimum 1 szt./100 os. Liczba zarejestrowanych osób długotrwale bezrobotnych (pozostających bez pracy przez co najmniej 12 miesięcy w ostatnich 24 miesiącach) (liczba os./100 mieszkańców) 1,80 2,70 spadek o 1,5 os./100 os SFERA INFRASTRUKTURALNO - GOSPODARCZA Udział budynków wybudowanych przed r w budynkach ogółem 75% 99% bez zmian SFERA PRZESTRZENNO - FUNKCJONALNA Udział zaniedbanych podwórek w ogólnej liczbie podwórek (%) 45% 65% spadek o minimum 25 % Udział powierzchni zdegradowanych obszarów zielonych w powierzchni ogółem obszarów zielonych (%) 35% 85% spadek o minimum 40 % SFERA ŚRODOWISKOWA Udział budynków o niskiej termoizolacyjności w ogóle budynków (%) 47% 68% spadek o minimum 35% Powierzchnia terenów zielonych (ha) ,5 wzrost o minimum 0,5 ha Źródło: opracowanie własne 173 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 174

175 Tabela 58Wskaźniki monitoringowe wdrażania Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Obszar 9 SFERA SPOŁECZNA Wartość dla Wartość dla OZ Wartość docelowa dla OZ nr 9 do 2020 roku gminy nr 9 obecnie Liczba osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej (liczba os/100 mieszkańców) 11,80 7,78 spadek o minimum 2 os./100os. Liczba rodzin korzystających ze wsparcia OPS (liczba rodzin/100 mieszkańców) 5,54 4,38 spadek o minimum 1rodzinę/100os. Liczba osób dysfunkcyjnych (ogółem/100 mieszkańców) 8,71 7,49 spadek o minimum 1,5osoby/100 os. Liczba rodzin korzystających ze wsparcia Asystenta rodziny (ogółem/100 mieszkańców) 0,29 0,58 spadek o minimum 0,2 rodziny/100 os. Liczba zgłoszonych przypadków przemocy w rodzinie (ogółem/100 mieszkańców) 0,50 0,38 spadek o minimum 0,1 szt./100 os. Liczba zarejestrowanych przestępstw sztuki/100 mieszkańców 1,06 0,97 spadek o minimum 0,5 szt./100 os. Liczba zarejestrowanych osób długotrwale bezrobotnych (pozostających bez pracy przez co najmniej 12 miesięcy w ostatnich 24 miesiącach) (liczba os./100 mieszkańców) 1,80 1,55 spadek o 0,5 os./100 os SFERA INFRASTRUKTURALNO - GOSPODARCZA Udział budynków wybudowanych przed r i zmodernizowanych w budynkach ogółem b/d b/d 25 % SFERA PRZESTRZENNO - FUNKCJONALNA Udział zaniedbanych podwórek w ogólnej liczbie podwórek (%) 45% 15% spadek o minimum 5 % Udział powierzchni zdegradowanych obszarów zielonych w powierzchni ogółem obszarów zielonych (%) 35% 40% spadek o minimum 15 % SFERA ŚRODOWISKOWA Udział budynków o niskiej termoizolacyjności w ogóle budynków (%) 47% 70% spadek o minimum 20% Powierzchnia terenów zielonych (ha) wzrost o minimum 5 ha Źródło: opracowanie własne 174 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 175

176 Załączniki: 1. Załącznik nr 1 - Raport - Analiza społeczno-gospodarcza - dane charakteryzujące poszczególne obszary Gminy Sulęcin służące wyznaczeniu obszaru zdegradowanego. 2. Załącznik nr 2 Raport - Analiza i agregacja danych oraz przygotowanie wniosków celem wyznaczenia obszarów zdegradowanych dla Gminy Sulęcin. 3. Załącznik nr 3 - Raport z działań animacyjnych Gmina Sulęcin. 4. Załącznik nr 4 - Raport z badania ankietowego Mieszkaniec wspólny cel przygotowanie Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku. 5. Załącznik nr 5 - Raport ze spotkań partycypacyjnych w Gminie Sulęcin. 175 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 176

177 Załącznik nr 1 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Analiza społeczno-gospodarcza dane charakteryzujące poszczególne obszary Gminy Sulęcinsłużące wyznaczeniu obszaru zdegradowanego Sulęcin, 2016 r. Biuro Ekspertyz i Rozwoju Gospodarczego Sp. z o.o. str. 1 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 177

178 Załącznik nr 1 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku 1. Wprowadzenie Na potrzeby zbierania danych służących wyznaczeniu obszarów zdegradowanych zdiagnozowano czynniki i zjawiska kryzysowe występujące na obszarze gminy w podziale na poszczególne obszary wraz z określeniem w każdym z przypadków skali i charakteru potrzeb rewitalizacyjnych. Ponadto, szczegółowo określono charakter potrzeb rewitalizacyjnych przy uwzględnieniu również innych dokumentów strategicznych gminy. Punktem wyjścia była diagnoza kwestii społecznych niezbędnych dla określenia niezbędnych do podjęcia działao o charakterze społecznym (dotyczących rozwiązywania problemów społecznych oraz pobudzającym aktywnośd lokalną). Przyjęto, iż diagnoza czynników i zjawisk kryzysowych zostanie przeprowadzona w układzie czterech sfer: społecznej (kluczowej), gospodarczej, infrastrukturalno gospodarczej, przestrzenno-funkcjonalnej oraz środowiskowej. Przyjęta w niniejszym opracowaniu procedura delimitacji opiera się na procedurze stworzonej przez Instytut Rozwoju Miast i spełnia wymogi Wytycznych w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata Procedura ta składa się z kilku następujących po sobie etapów: ETAP I polega na wyznaczeniu tzw. jednostek urbanistycznych (zamieszkałych), które zgodnie z definicją określa się jako najmniejsze, niepodzielne na kolejnych etapach postępowania obszary gminy, dla których możliwe jest pozyskanie danych dotyczących w szczególności zjawisk społecznych, a także gospodarczych, środowiskowych, przestrzenno-funkcjonalnych oraz technicznych. ETAP II pozyskanie niezbędnych danych statystycznych oraz przeprowadzenie analizy wskaźnikowej wyznaczonych uprzednio jednostek urbanistycznych. Analiza dotyczyła przede wszystkim sfery społecznej, jednak zgodnie z regulacjami zebrano również informacje dotyczące negatywnych zjawisk w sferze gospodarczej, środowiskowej, przestrzenno - funkcjonalnej oraz technicznej. ANALIZA WSKAŹNIKOWA I METODOLOGIA DELIMITACJI OBSZARÓW DYSFUNKCYJNYCH Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata definiują obszar zdegradowany jako taki, na którym zidentyfikowano stan kryzysowy. Z kolei stan kryzysowy to stan spowodowany koncentracją negatywnych zjawisk społecznych współwystępujących z negatywnymi zjawiskami w co najmniej 1 z następujących sfer: społecznej (kluczowej), gospodarczej, infrastrukturalno gospodarczej, przestrzenno-funkcjonalnej, środowiskowej. str. 2 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 178

179 Załącznik nr 1 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Ww. sfery zostały poddane pogłębionej analizie wskaźnikowej w podziale na zdefiniowane obszary gminy. W toku przeprowadzonych konsultacji, gminę podzielono na 10 podobszarów (w tym 4 obszary na terenie miasta Sulęcin oraz 6 obszarów na terenach wiejskich). W gminie poszczególne podobszary częściowo pokrywają się z okręgami wyborczymi. Ponadto, obszary wyodrębniono przy założeniu, ze obejmują one tereny zamieszkałe oraz w oparciu o funkcjonujące podziały urbanistyczne, bazujące na utrwalonych związkach przestrzennych, funkcjonalnych i społeczno-ekonomicznych. Przyjęcie takiej metodologii (demarkacja całego obszaru gminy), pozwoliło wytypowad konkretne obszary o szczególnym natężeniu negatywnych zjawisk społecznych. Tabela 1 Przebieg administracyjny obszarów - obszary gminy poddane diagnozie Numer Przebieg administracyjny obszaru obszaru 1 Centrum Sulęcina - rejon ograniczony ulicami (włącznie): Wiejska, Kościuszki, Młynarska, Chrobrego, Winna Góra, Moniuszki, Aleja ostrowska, Witosa, Plater 2 Wschodnia częśd Sulęcina - rejon na wschód od ulicy Witosa i Plater oraz na południe od ulicy Okopowej 3 Północna częśd Sulęcina - rejon na północ od ulic: Okopowej (włącznie z tą ulicą), Wiejskiej i 3 Maja 4 Zachodnia częśd Sulęcina - rejon na zachód od ulic: Kościuszki, Chrobrego, Winna Góra i Moniuszki oraz na południe od ulicy 3 Maja (włącznie z tą ulicą) 5 Wielowieś, Zarzyo, Długoszynek 6 Trzemeszno Lubuskie, Grochowo, Kolonia Glisno 7 Żubrów, Miechów 8 Drogomin, Długoszyn, Trzebów, Brzeźno 9 Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów 10 Wędrzyn Źródło: opracowanie własne str. 3 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 179

180 Załącznik nr 1 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Tabela 2 Przebieg administracyjny obszarów - obszary gminy poddane diagnozie powierzchnia i ludnośd Kryterium Wskaźnik Źródło Wartośd dla całej gminy Dane dla poszczególnych obszarów Centrum Sulęcina - rejon ograniczony ulicami (włącznie): Wiejska, Kościuszki, Młynarska, Chrobrego, Winna Góra, Moniuszki, Aleja ostrowska, Witosa, Plater Wschodnia częśd Sulęcina - rejon na wschód od ulicy Witosa i Plater oraz na południe od ulicy Okopowej Północna częśd Sulęcina - rejon na północ od ulic: Okopowej (włącznie z tą ulicą), Wiejskiej i 3 Maja Zachodnia częśd Sulęcina - rejon na zachód od ulic: Kościuszki, Chrobrego, Winna Góra i Moniuszki oraz na południe od ulicy 3 Maja (włącznie z tą ulicą) Wielowieś, Zarzyo, Długoszynek Trzemeszno Lubuskie, Grochowo, Kolonia Glisno Żubrów, Miechów Drogomin, Długoszyn, Trzebów, Brzeźno Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów Wędrzyn Liczba ludności Powierzchnia obszaru (liczona po obrysie obszaru zabudowanego) ha Dane własne Dane własne Źródło: opracowanie własne str. 4 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 180

181 Załącznik nr 1 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku 2. Sfera społeczna Na poniższym grafie przedstawiono kryteria delimitacji obszarów w analizowanej w tym rozdziale sferze społecznej. Ponadto, dla każdego z kryteriów określono katalog wskaźników charakteryzujących dany parametr. Na podstawie zebranych danych wskaźnikowych w koocowym fragmencie podrozdziału opisano skalę i charakter potrzeb rewitalizacyjnych w zakresie każdego z rozpatrywanego kryterium delimitacji. Tabela 3 Sfera społeczna kryteria delimitacji Źródło: opracowanie własne Tabela 4 Wskaźniki delimitacji dla poszczególnych kryteriów Kryterium Wskaźnik Źródło wskaźnika Poziom ubóstwa Średni dochód na 1 mieszkaoca w danym obszarze w pln Liczba osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej (liczba os/100 mieszkaoców) Dane Własne Ośrodek Pomocy Społecznej str. 5 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 181

182 Załącznik nr 1 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Poziom obciążenia demograficznego Poziom aktywności społecznej Poziom zagrożenia wykluczeniem Poziom przestępczości i naruszeo prawa (wykroczeo) Liczba rodzin korzystających ze wsparcia OPS (liczba rodzin/100 mieszkaoców) Liczba osób w wieku poprodukcyjnym (liczba os./100 mieszkaoców) Liczba inicjatyw lokalnych podejmowanych przez mieszkaoców danego obszaru/100 mieszkaoców Liczba osób z niepełnosprawnością (liczba os./100 mieszkaoców) Liczba rodzin dysfunkcyjnych (ogółem/100 mieszkaoców) Liczba rodzin korzystających ze wsparcia Asystenta rodziny (ogółem/100 mieszkaoców) Liczba zgłoszonych przypadków przemocy w rodzinie (ogółem/100 mieszkaoców) Liczba rodzin korzystających z mieszkao socjalnych (ogółem/100 mieszkaoców) Liczba zarejestrowanych przestępstw sztuki/100 mieszkaoców OPS Dane własne Dane własne Ośrodek Pomocy Społecznej OPS OPS OPS OPS Komenda Powiatowa Policji Poziom długotrwałego bezrobocia oraz bezrobocia Źródło: opracowanie własne Liczba osób bezrobotnych niezarejestrowanych (liczba os/100 mieszkaoców) Liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych (liczba os./100 mieszkaoców) Liczba zarejestrowanych osób długotrwale bezrobotnych (pozostających bez pracy przez co najmniej 12 miesięcy w ostatnich 24 miesiącach) (liczba os./100 mieszkaoców) Dane własne Powiatowy Urząd Pracy Powiatowy Urząd Pracy W poniższej tabeli przedstawiono zebrane dane dla poszczególnych wskaźników specyficznych dla badanej sfery społecznej. W tej sposób określono czynniki i zjawiska kryzysowe występujące na poszczególnych obszarach wraz z określeniem w każdym z przypadków skali i charakteru potrzeb rewitalizacyjnych. str. 6 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 182

183 Załącznik nr 1 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Tabela 5Wartości wskaźników delimitacji dla poszczególnych obszarów sfera społeczna Sfera społeczna Poziom ubóstwa Średni dochód na 1 mieszkaoca w danym obszarze w pln Dane Własne Poziom obciążenia demograficznego Liczba osób w wieku poprodukcyjnym (liczba os., ogółem) Dane własne Poziom aktywności społecznej Liczba inicjatyw lokalnych, (przez mieszkaoców danego obszaru) Dane własne Poziom ubóstwa Liczba osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej (liczba os., ogółem) Ośrodek Pomocy Społecznej Liczba rodzin korzystających ze wsparcia OPS (liczba rodzin) OPS Poziom zagrożenia wykluczeniem Liczba osób z niepełnosprawnością (liczba os., ogółem) Ośrodek Pomocy Społecznej Liczba osób dysfunkcyjnych (ogólnie) OPS Liczba rodzin korzystających ze wsparcia Asystenta rodziny OPS Liczba zgłoszonych przypadków przemocy w rodzinie OPS Liczba osób korzystających z mieszkao socjalnych OPS str. 7 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 183

184 Załącznik nr 1 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Poziom przestępczości i naruszeo prawa (wykroczeo) Liczba zarejestrowanych przestępstw sztuki (bez wykroczeo drogowych) Komenda Powiatowa Policji Poziom długotrwałego bezrobocia oraz bezrobocia Liczba osób bezrobotnych niezarejestrowanych (liczba os.,ogółem) Liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych (liczba os.,ogółem) dane własne Powiatowy Urząd Pracy Liczba zarejestrowanych osób długotrwale bezrobotnych (pozostających bez pracy przez co najmniej 12 miesięcy w ostatnich 24 miesiącach) (liczba os., ogółem) Powiatowy Urząd Pracy Źródło: opracowanie własne na podstawie danych pozyskanych z instytucji z terenu Gminy Sulęcin. str. 8 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 184

185 Załącznik nr 1 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku 3. Sfera infrastrukturalno - gospodarcza Wysoki poziom życia mieszkaoców Gminy w dużej mierze zależy od rozwoju przedsiębiorstw zlokalizowanych na jej terenie. Poprzez działalnośd produkcyjną i usługową w dużym stopniu wpływają na wzrost zatrudnienia w gminie (a tym samym ograniczenie poziomu bezrobocia), a także wysokośd dochodów Gminy częśd podatku dochodowego od osób prawnych CIT (19%) trafia jako subwencja do budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Na poniższym grafie przedstawiono kryteria delimitacji obszarów w analizowanej w tym rozdziale sferze infrastrukturalno - gospodarczej. Ponadto, dla każdego z kryteriów określono katalog wskaźników charakteryzujących dany parametr. Na podstawie zebranych danych wskaźnikowych w koocowym fragmencie podrozdziału opisano skalę i charakter potrzeb rewitalizacyjnych w zakresie każdego z rozpatrywanego kryterium delimitacji. Tabela 6 Sfera infrastrukturalno - gospodarcza kryteria delimitacji Źródło: opracowanie własne Tabela 7 Wskaźniki delimitacji dla poszczególnych kryteriów Kryterium Wskaźnik Źródło wskaźnika Poziom aktywności gospodarczej Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki (ogółem/100 mieszkaoców) Dane własne str. 9 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 185

186 Załącznik nr 1 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Szczególnie zniszczone otoczenie Liczba budynków bez wodociągów (w sztukach) oraz udział tych budynków do ogólnej liczby budynków na danym obszarze (w %) Dane własne Źródło: opracowanie własne Udział budynków bez dostępu do sieci gazowej (w %) do ogólnej liczby budynków na danym obszarze Udział budynków bez dostępu do sieci kanalizacyjnej do ogólnej liczby budynków na danym obszarze (w %) Udział budynków wybudowanych przed r w budynkach ogółem Dane własne Dane własne Dane własne W poniższej tabeli przedstawiono zebrane dane dla poszczególnych wskaźników specyficznych dla badanej sfery infrastrukturalno - gospodarcza. W tej sposób określono czynniki i zjawiska kryzysowe występujące na poszczególnych obszarach wraz z określeniem w każdym z przypadków skali i charakteru potrzeb rewitalizacyjnych. str. 10 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 186

187 Załącznik nr 1 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Tabela 8Wartości wskaźników delimitacji dla poszczególnych obszarów sfera infrastrukturalno-gospodarcza Sfera infrastrukturalno-gospodarcza Poziom aktywności gospodarczej Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki Dane własne Dostępnośd miejsc pracy Szczególnie zniszczone otoczenie Udział budynków bez wodociągów do ogólnej liczby budynków na danym obszarze (w %) Dane własne 9,66% 1,17% 2,17% 3,85% 11,30% 16,67% 8,02% 1,63% 13,51% 16,26% 0,00% Udział budynków bez dostępu do sieci gazowej (w %) do ogólnej liczby budynków na danym obszarze Dane własne 72% 11,21% 35,14% 72,31% 65,22% 100,00% 100,00% 94,31% 100,00% 92,12% 32,35% Udział budynków bez dostępu do sieci kanalizacyjnej do ogólnej liczby budynków na danym obszarze (w %) Dane własne 42% 1,17% 5,07% 24,23% 17,39% 91,23% 8,02% 47,96% 49,10% 59,11% 2,94% Udział budynków wybudowanych przed r w budynkach ogółem Dane własne 75,00% 99,00% 75,00% 30,00% 10,00% 90,00% 80,00% 85,00% 85,00% 90,00% 99,00% Źródło: opracowanie własne str. 11 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 187

188 Załącznik nr 1 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku 4. Sfera przestrzenno - funkcjonalna Na poniższym grafie przedstawiono kryteria delimitacji obszarów w analizowanej w tym rozdziale sferze przestrzenno - funkcjonalnej. Ponadto, dla każdego z kryteriów określono katalog wskaźników charakteryzujących dany parametr. Na podstawie zebranych danych wskaźnikowych w koocowym fragmencie podrozdziału opisano skalę i charakter potrzeb rewitalizacyjnych w zakresie każdego z rozpatrywanego kryterium delimitacji. Tabela 9 Sfera społeczna przestrzenno funkcjonalna dło: opracowanie własne Źró Tabela 10 Wskaźniki delimitacji dla poszczególnych kryteriów Kryterium Wskaźnik Źródło wskaźnika Szczególnie zdegradowana przestrzeo publiczna Funkcjonalnośd przestrzeni publicznych Udział zaniedbanych podwórek w ogólnej liczbie podwórek (%) Udział powierzchni zdegradowanych obszarów zielonych w powierzchni ogółem obszarów zielonych (%) Liczba miejsc publicznych służących realizacji działao integracyjnych (sztuka) Dane własne Dane własne Dane własne Źródło: opracowanie własne W poniższej tabeli przedstawiono zebrane dane dla poszczególnych wskaźników specyficznych dla badanej sfery przestrzenno funcjonalnej. str. 12 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 188

189 Załącznik nr 1 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Tabela 11 Wartości wskaźników delimitacji dla poszczególnych obszarów sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera przestrzenno - funcjonalna Szczególnie zdegradowana przestrzeo publiczna Funkcjonalnośd przestrzeni publicznych Udział zaniedbanych podwórek w ogólnej liczbie podwórek (%) Udział powierzchna zdegradowanych obszarów zielonych w powierzchni ogółem obszarów zielonych (%) Liczba miejsc publicznych służących realizacji działao integracyjnych (sztuka) Dane własne Dane własne Dane własne 45% 65% 10% 20% 50% 50% 10% 10% 15% 15% 0% 35% 85% 20% 20% 10% 5% 75% 25% 30% 40% 25% Źródło: opracowanie własne str. 13 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 189

190 Załącznik nr 1 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku 5. Sfera środowiskowa Na poniższym grafie przedstawiono kryteria delimitacji obszarów w analizowanej w tym rozdziale sferze środowiskowej. Ponadto, dla każdego z kryteriów określono katalog wskaźników charakteryzujących dany parametr. Na podstawie zebranych danych wskaźnikowych w koocowym fragmencie podrozdziału opisano skalę i charakter potrzeb rewitalizacyjnych w zakresie każdego z rozpatrywanego kryterium delimitacji. Tabela 12 Sfera środowiskowa kryteria delimitacji Źródło: opracowanie własne Tabela 13 Wskaźniki delimitacji dla poszczególnych kryteriów Kryterium Wskaźnik Źródło wskaźnika Jakośd powietrza Udział budynków o niskiej termoizolacyjności w ogóle budynków (%) Udział niskoemisyjnych źródeł ciepła w instalacjach ogółem (%) Udział instalacji OZE w instalacjach ogółem (%) Powierzchnia terenów zielonych (ha) Dane własne Dane własne Dane własne Dane własne Źródło: opracowanie własne W poniższej tabeli przedstawiono zebrane dane dla poszczególnych wskaźników specyficznych dla badanej sfery środowiskowej. W tej sposób określono czynniki i zjawiska kryzysowe występujące na poszczególnych obszarach wraz z określeniem w każdym z przypadków skali i charakteru potrzeb rewitalizacyjnych. str. 14 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 190

191 Załącznik nr 1 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Tabela 14 Wartości wskaźników delimitacji dla poszczególnych obszarów sfera środowiskowa. Sfera środowiskowa Jakośd powietrza Udział budynków o niskiej termoizolacyjności w ogóle budynków (%) Dane własne 47% 68% 40% 40% 45% 55% 50% 55% 55% 70% 45% Udział niskoemisyjnych źródeł ciepła w instalacjach ogółem (%) Dane własne 69,00% 65,00% 79,00% 72,00% 85,00% 65,00% 70,00% 70,00% 65,00% 60,00% 70,00% Udział instalacji OZE w instalacjach ogółem (%) Dane własne 4,60% 1,00% 5,00% 3,00% 4,00% 2,00% 1,00% 1,00% 0,00% 0,00% 2,00% Powierzchnia terenów zielonych (ha) Dane własne ,5 1,9 2,2 4, Źródło: opracowanie własne str. 15 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 191

192 Załącznik nr 2 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Analiza i agregacja danych oraz przygotowanie wniosków celem wyznaczenia obszarów zdegradowanych dla Gminy Sulęcin Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 192

193 Załącznik nr 2 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Metodologia wyznaczania obszarów zdegradowanych Na potrzeby procesu wyznaczenia obszarów zdegradowanych przyjęto podział terytorium gminy na 10 obszarów funkcjonalnych, są to. Tabela 1Granice obszarów problemowych Numer Przebieg administracyjny obszaru obszaru 1 Centrum Sulęcina - rejon ograniczony ulicami (włącznie): Wiejska, Kościuszki, Młynarska, Chrobrego, Winna Góra, Moniuszki, Aleja ostrowska, Witosa, Plater 2 Wschodnia częśd Sulęcina - rejon na wschód od ulicy Witosa i Plater oraz na południe od ulicy Okopowej 3 Północna częśd Sulęcina - rejon na północ od ulic: Okopowej (włącznie z tą ulicą), Wiejskiej i 3 Maja 4 Zachodnia częśd Sulęcina - rejon na zachód od ulic: Kościuszki, Chrobrego, Winna Góra i Moniuszki oraz na południe od ulicy 3 Maja (włącznie z tą ulicą) 5 Wielowieś, Zarzyo, Długoszynek 6 Trzemeszno Lubuskie, Grochowo, Kolonia Glisno 7 Żubrów, Miechów 8 Drogomin, Długoszyn, Trzebów, Brzeźno 9 Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów 10 Wędrzyn Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonej diagnozy oraz konsultacji społecznych Mając na uwadze specyfikę województwa lubuskiego i uwarunkowao występujących głównie na terenach zurbanizowanych oraz możliwości dostępu do danych statystycznych obrazujących zmiany społeczno-ekonomiczne, a także stan infrastruktury technicznej, w badaniu przyjęto następujące kryteria w poszczególnych sferach: Społeczna Poziom ubóstwa, Poziom obciążenia demograficznego, Poziom aktywności społecznej, Poziom zagrożenia wykluczeniem społecznym, Poziom przestępczości i naruszeo prawa (wykroczeo), Poziom długotrwałego bezrobocia oraz bezrobocia. Infrastrukturalno-gospodarcza Poziom aktywności gospodarczej, Dostępnośd miejsc pracy, Szczególnie zniszczone otoczenie. Przestrzenno-funkcjonalna Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 193

194 Załącznik nr 2 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Środowiskowa Szczególnie zdegradowana przestrzeo publiczna, Funkcjonalnośd przestrzeni publicznych. Jakośd powietrza. Metodologia wyznaczania obszaru zdegradowanego Ocena sytuacji kryzysowej w badanych sferach odbywała się poprzez analizę wskaźników ilościowych, gdzie za obszary kwalifikujące się do wsparcia uznano te, dla których wartości wskaźników były gorsze niż wartości referencyjne dla gminy oraz opisów jakościowych opartych na wywiadach z mieszkaocami badanych obszarów. Przyjęta metodologia została opracowana na podstawie wskazówek zawartych w Wytycznych w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata W pierwszym kroku określano wartośd referencyjną dla wskaźnika w odniesieniu do całej gminy, a następnie porównywano wartośd wskaźnika obliczoną dla ustalonego obszaru z wartościami referencyjnymi. Dla lepszego zobrazowania wyników w niżej prezentowanych tabelach użyto kolorów, których intensywnośd jest skorelowana z wartością danego wskaźnika. Im użyty kolor jest ciemniejszy tym gorszy wynik analizowanego aspektu. Po wyliczeniu wszystkich wartości następowało przyznawanie od 1 do 3 tzw. małych punktów dla tych obszarów, w których wartośd wskaźnika wskazywała na kumulację negatywnych zjawisk. Według przyjętej metodologii obszar z najgorszym wynikiem otrzymywał 3 punkty, drugi w kolejności 2 punkty oraz trzeci 1 punkt. Pozostałe obszary nie były już punktowane. Następnie sumowano liczbę zdobytych punktów i wg tej gradacji uporządkowywano Obszary od najgorszego do najlepszego w danej sferze. W celu umożliwienia rzetelnego porównywania wyników Obszarów dla poszczególnych sfer i uniknięcia błędu uzależniającego wyniki od ilości przyjętych wskaźników ponownie każdemu obszarowi przyznano tzw. duże punkty, tym razem od 10 do 1 zgodnie z kolejnością wcześniej zdobytych małych punktów. Na koniec każdej ze sfer przyporządkowano wagę, która ma oddawad istotę analizowanych problemów w kontekście aktualnej definicji rewitalizacji. W uproszczeniu można stwierdzid, że dla autorów Programu najważniejszym elementem przy wyznaczaniu obszarów kryzysowych był człowiek i problemy społeczne, a kwestie infrastrukturalne, gospodarcze, czy środowiskowe plasowały się na dalszych miejscach. Stąd przyjęto następujący podział wag: 1. Sfera społeczna 0,4, 2. Sfera infrastrukturalno-gospodarcza 0,2, 3. Sfera przestrzenno-funkcjonalna 0,3, 4. Sfera środowiskowa 0,1. Przyporządkowane dla każdego z obszarów duże punkty w poszczególnych sferach były mnożone przez przyjętą wagę i dopiero ostatecznie wyliczona wartośd pozwala nam rzetelnie wskazad obszary, w których występuje szczególne nagromadzenie negatywnych zjawisk świadczących o poziomie degradacji danego obszaru pod każdym z analizowanych względów. Ostatecznie, jako Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 194

195 Załącznik nr 2 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku obszar zdegradowany przyjęto ten teren, dla którego wyliczona wartośd przekracza o minimum 130% wartośd średnią dla wszystkich obszarów. Bezsprzecznie należy przyjąd, że przekroczenie tak przyjętego poziomu świadczy o wyraźnej potrzebie pilnej interwencji i podjęciu działao zaradczych zapobiegających degradacji, których skutki w najbliższym czasie mogą stad się nieodwracalne. Zastosowane wskaźniki w poszczególnych sferach to: Społeczna Średni dochód na 1 mieszkaoca w danym obszarze w PLN., Liczba osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej (liczba os/100 mieszkaoców), Liczba rodzin korzystających ze wsparcia OPS (liczba rodzin/100 mieszkaoców), Liczba osób w wieku poprodukcyjnym (liczba os./100 mieszkaoców), Liczba inicjatyw lokalnych podejmowanych przez mieszkaoców danego obszaru/100 mieszkaoców, Liczba osób z niepełnosprawnością (liczba os./100 mieszkaoców), Liczba rodzin dysfunkcyjnych (ogółem/100 mieszkaoców), Liczba rodzin korzystających ze wsparcia Asystenta rodziny (ogółem/100 mieszkaoców), Liczba zgłoszonych przypadków przemocy w rodzinie (ogółem/100 mieszkaoców), Liczba rodzin korzystających z mieszkao socjalnych (ogółem/100 mieszkaoców), Liczba zarejestrowanych przestępstw sztuki/100 mieszkaoców, Liczba osób bezrobotnych niezarejestrowanych (liczba os/100 mieszkaoców), Liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych (liczba os./100 mieszkaoców), Liczba zarejestrowanych osób długotrwale bezrobotnych (pozostających bez pracy przez co najmniej 12 miesięcy w ostatnich 24 miesiącach) (liczba os./100 mieszkaoców). Infrastrukturalno-gospodarcza Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki (ogółem/100 mieszkaoców), Liczba budynków bez wodociągów (w sztukach) oraz udział tych budynków do ogólnej liczby budynków na danym obszarze (w %), Udział budynków bez dostępu do sieci gazowej (w %) do ogólnej liczby budynków na danym obszarze, Udział budynków bez dostępu do sieci kanalizacyjnej do ogólnej liczby budynków na danym obszarze (w %), Liczba budynków Ogólnie / liczba budynków wybudowanych przed r. 1989/udział tych budynków w budynkach ogółem. Przestrzenno-funkcjonalna Udział zaniedbanych podwórek w ogólnej liczbie podwórek (%), Udział powierzchni zdegradowanych obszarów zielonych w powierzchni ogółem obszarów zielonych (%), Liczba miejsc publicznych służących realizacji działao integracyjnych (sztuka). Środowiskowa Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 195

196 Załącznik nr 2 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Liczba budynków o niskiej termoizolacyjności w ogóle budynków (%), Udział niskoemisyjnych źródeł ciepła w instalacjach ogółem (%), Udział instalacji OZE w instalacjach ogółem (%), Powierzchnia terenów zielonych (ha). Przyjęty w badaniu katalog wskaźników, dających możliwośd przeprowadzenia analizy porównawczej obszarów, został dostosowany do specyfiki społeczności zamieszkującej gminę Sulęcin oraz skonsultowany z pracownikami m.in. Urzędu Miejskiego, Ośrodka Pomocy Społecznej, Komendy Powiatowej Policji i Powiatowego Urzędu Pracy w Sulęcinie. Podstawowym zadaniem było zebranie danych zagregowanych dla poszczególnych obszarów i ich odpowiednia interpretacja. W poprzednim rozdziale podano także źródła danych dla poszczególnych wskaźników. Przedstawiona powyżej metodologia prowadzonej analizy wskaźnikowej pozwala określid takie przestrzenie funkcjonalne, które aktualnie są najbardziej zdegradowane. Zaniechanie podejmowania działao zaradczych na tych obszarach spowoduje ich dalszą dewastację oraz stałe obniżanie poziomu życia zamieszkujących je osób. W każdej z weryfikowanych sfer poszczególne obszary zostały zaprezentowane wg natężenia skali zjawisk kryzysowych występujących na danym terenie. Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 196

197 Załącznik nr 2 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Tabela 2Gradacja wartości poszczególnych wskaźników w sferze społecznej Sfera społeczna Kryterium Wskaźnik Źródło wskaźnika Wartośd referencyjna dla całej gminy Obszary Średni dochód na 1 mieszkaoca w danym obszarze w pln Dane Własne/Urząd Skarbowy Poziom ubóstwa Liczba osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej (liczba os/100 mieszkańców) Ośrodek Pomocy Społecznej 11,08 19,53 6,26 9,39 3,16 13,99 10,54 21,15 11,95 7,79 3,15 Poziom obciążenia demograficznego Poziom aktywności społecznej Liczba rodzin korzystających ze wsparcia OPS (liczba rodzin/100 mieszkaoców) Liczba osób w wieku poprodukcyjnym (liczba os./100 mieszkaoców) Liczba inicjatyw lokalnych podejmowanych przez mieszkaoców danego obszaru/100 mieszkaoców OPS 5,54 10,12 3,15 5,02 1,75 6,04 5,92 8,60 5,94 4,38 1,12 Dane własne 16,47 17,42 19,69 11,73 14,04 13,30 13,25 9,01 13,44 25,22 11,47 Dane własne 0,53 0,14 0,24 0,65 0,70 2,07 1,20 1,01 0,49 0,58 1,02 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 197

198 Załącznik nr 2 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Liczba osób z niepełnosprawnością (liczba os./100 mieszkaoców) Ośrodek Pomocy Społecznej 1,90 3,34 1,23 1,38 0,70 1,21 1,81 2,63 2,39 2,14 0,41 Poziom zagrożenia wykluczeniem Liczba osób dysfunkcyjnych (ogółem/100 mieszkaoców) Liczba rodzin korzystających ze wsparcia Asystenta rodziny (ogółem/100 mieszkaoców) OPS 8,72 16,05 5,47 6,55 3,51 7,94 8,84 12,35 9,32 7,50 1,93 OPS 0,30 0,80 0,16 0,08 0,00 0,00 0,10 0,20 0,08 0,58 0,10 Liczba zgłoszonych przypadków przemocy w rodzinie (ogółem/100 mieszkaoców) OPS 0,50 0,97 0,28 0,57 0,53 0,17 0,40 0,71 0,41 0,39 0,20 Liczba osób korzystających z mieszkao socjalnych (ogółem/100 mieszkaoców) OPS 0,62 2,28 0,06 0,00 0,70 0,00 0,70 0,40 0,16 0,00 0,00 Poziom przestępczości i naruszeo prawa (wykroczeo) Liczba zarejestrowanych przestępstw sztuki/100 mieszkaoców Lokalny Posterunek Policji 1,06 2,22 0,20 0,00 0,00 2,25 1,20 1,92 1,48 0,97 1,12 Poziom długotrwałego bezrobocia oraz bezrobocia Liczba osób bezrobotnych niezarejestrowanych (liczba os/100 dane własne/ Urząd Pracy 1,65 2,85 1,21 1,62 3,51 1,73 1,00 1,52 0,82 1,46 0,51 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 198

199 Załącznik nr 2 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku mieszkaoców) Liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych (liczba os./100 mieszkańców) Powiatowy Urząd Pracy 4,14 7,07 2,82 2,43 1,40 3,11 5,42 6,68 4,20 3,12 1,73 Liczba zarejestrowanych osób długotrwale bezrobotnych (pozostających bez pracy przez co najmniej 12 miesięcy w ostatnich 24 miesiącach) (liczba os./100 mieszkaoców) Powiatowy Urząd Pracy 1,81 2,71 1,17 1,29 0,53 1,55 2,31 3,74 1,98 1,56 0,91 Źródło: opracowanie własne na podstawie zebranych danych z Urzędu Miejskiego, Ośrodka Pomocy Społecznej oraz Komendy Powiatowej Policji Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 199

200 Załącznik nr 2 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku W sferze społecznej za obszar kryzysowy uznano te tereny, które wykazały kumulację negatywnych zjawisk w co najmniej ośmiu z czternastu wykorzystanych w badaniu wskaźników (60%). Wskaźniki badano dla następujących kryteriów: poziom ubóstwa, poziom obciążenia demograficznego, poziom aktywności społecznej, poziom zagrożenia wykluczeniem społecznym, poziom przestępczości i naruszeo prawa (wykroczeo), poziom długotrwałego bezrobocia oraz bezrobocia. Obszary znajdujące się w najtrudniejszej sytuacji to: Obszar nr 1, Obszar nr 7, Obszar nr 9. Wymienione obszar wypadły najgorzej w odniesieniu do badanych cech i przyjmowały dla nich najwyższe (lub odpowiednio najniższe) wartości liczbowe w odniesieniu do całej gminy. W najtrudniejszej sytuacji pod tym względem znajduje się jednak Obszar nr 1. Potwierdzają to wartości wszystkich wskaźników, w przypadku których, obszar ten miał wyniki gorsze niż referencyjne. Zaraz za wymienionym terenem na drugim miejscu plasował się Obszar nr 7. Należy tutaj zauważyd, że w analizowanej sferze relatywnie najlepiej wypadły Obszary położone na samej miejscowości Sulęcin (Obszary 2,3 i 4).Przeprowadzenie powyższych analiz pozwala jednoznacznie wskazad, że obszarem zdegradowanym o szczególnie wysokim natężeniu zjawisk kryzysowych w sferze społecznej jest: Obszar nr 1 umiejscowiony w miejscowości Sulęcin. Tylko w nieco lepszej sytuacji znajdują się Obszary nr 7 oraz Obszar nr 9 zlokalizowanena terenach wiejskich. Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 200

201 Załącznik nr 2 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Sfera infrastrukturalno-gospodarcza Tabela 3Gradacjawartości poszczególnych wskaźników w sferze infrastrukturalno-gospodarczej Kryterium Poziom aktywności gospodarczej Szczególnie zniszczone otoczenie Wskaźnik Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki (ogółem/100 mieszkaoców) Liczba budynków bez wodociągów (w sztukach) oraz udział tych budynków do ogólnej liczby budynków na danym obszarze (w %) Udział budynków bez dostępu do sieci gazowej (w %) do ogólnej liczby budynków na danym obszarze Udział budynków bez dostępu do sieci kanalizacyjnej do ogólnej liczby budynków na danym obszarze (w %) Udział budynków wybudowanych przed r w budynkach ogółem Źródło wskaźnika Dane własne Dane własne Dane własne Dane własne Dane własne Wartośd dla całej gminy Sfera infrastrukturalno-gospodarcza Obszary ,19 5,07 5,33 1,62 5,79 3,80 3,01 2,53 3,30 4,28 1,73 9,66% 1,17% 2,17% 3,85% 11,30% 16,67% 8,02% 1,63% 13,51% 16,26% 0,00% 72,00% 11,21% 35,14% 72,31% 65,22% 100,00% 100,00% 94,31% 100,00% 92,12% 32,35% 42,00% 1,17% 5,07% 24,23% 17,39% 91,23% 8,02% 47,96% 49,10% 59,11% 2,94% 75,00% 99% 75% 30% 10% 90% 80% 85% 85% 90% 99% Źródło: opracowanie własne na podstawie zebranych danych z Urzędu Miejskiego, Powiatowego Urzędu Pracy Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 201

202 Załącznik nr 2 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku W sferze infrastrukturalno-gospodarczej analizowano wskaźniki odwołujące się do ilości i jakości infrastruktury technicznej oraz poziomu rozwoju gospodarczego na danym terenie. Za obszary zdegradowane w tej sferze uznano te tereny, które wypadły najgorzej w minimum trzech spośród sześciu analizowanych kryteriów. Taka sytuacja zaistniała w Obszarze nr 5. Podobnie trudna sytuacja została zdiagnozowana w: - Obszarze nr 5, - Obszarze nr 8, - Obszarze nr 9, - Obszarze nr 10. Zaprezentowane zestawienie powala uznad, że to na Obszarze nr 5 mamy do czynienia z najtrudniejszą sytuacją dotyczącą poziomu rozwoju gospodarczego i niską jakością infrastruktury technicznej. Przeprowadzenie powyższych analiz pozwala jednoznacznie wskazad, że obszarami zdegradowanymi o szczególnie wysokim natężeniu zjawisk kryzysowych w sferze infrastrukturalnogospodarczym są Obszary nr 5, nr 8 i nr 9 i 10 zlokalizowane na terenach wiejskich. Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 202

203 Załącznik nr 2 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Sfera przestrzenno-funkcjonalna Tabela 4Gradacjawartości poszczególnych wskaźników w sferze przestrzenno-funkcjonalnej Kryterium Wskaźnik Źródło wskaźnika Wartośd dla całej gminy Obszary Udział zaniedbanych podwórek w ogólnej liczbie podwórek (%) Dane własne 45% 65% 10% 20% 50% 50% 10% 10% 15% 15% 0% Szczególnie zdegradowana przestrzeo publiczna Udział powierzchni zdegradowanych obszarów zielonych w powierzchni ogółem obszarów zielonych (%) Dane własne 35% 85% 20% 20% 10% 5% 75% 25% 30% 40% 25% Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 203

204 Załącznik nr 2 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Funkcjonalnośd przestrzeni publicznych Liczba miejsc publicznych służących realizacji działao integracyjnych (sztuka) Dane własne Źródło: opracowanie własne na podstawie zebranych danych z Urzędu Miejskiego Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 204

205 Załącznik nr 2 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Analiza sfery przestrzenno-funkcjonalnej oparta była na ocenie skali kryzysu dotyczącego dwóch wskaźników, tj.: szczególnie zdegradowana przestrzeo publiczna weryfikowana udziałem zaniedbanych podwórek w ilości podwórek ogółem oraz udziałem powierzchni zdegradowanych obszarów zielonych w powierzchni ogółem obszarów zielonych oraz funkcjonalnośd przestrzeni publicznych (Liczba miejsc publicznych służących realizacji działao integracyjnych). Za obszary kryzysowe uznano takie, które przyjmują jedne z najsłabszych wartości obydwu kryteriów. Są to: - Obszar nr 1, - Obszar nr 3, - Obszar nr 4. W przypadku tej sfery mamy do czynienia ze zróżnicowaniem poziomu zagospodarowania przestrzenno-funkcjonalnego poszczególnych obszarów. W najtrudniejszej sytuacji znajduje się obszar nr 1. Wynika to z faktu, że wymieniony obszar zamieszkany jest w dużej mierze przez osoby znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i borykające się z problemami społecznymi. Przeprowadzenie powyższych analiz pozwala jednoznacznie wskazad, że obszarem zdegradowanym o szczególnie wysokim natężeniu zjawisk kryzysowych w sferze przestrzennofunkcjonalnym jest w miejscowości Sulęcin Obszar nr 1 oraz nr 3 i 4. Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 205

206 Załącznik nr 2 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Sfera środowiskowa Tabela 5Gradacjawartości poszczególnych wskaźników w sferze środowiskowej Sfera środowiskowa Kryterium Wskaźnik Źródło wskaźnika Wartośd dla całej gminy Obszary Udział budynków o niskiej termoizolacyjności w ogóle budynków (%) Dane własne 47,00% 68% 40% 40% 45% 55% 50% 55% 55% 70% 45% Jakośd powietrza Udział niskoemisyjnych źródeł ciepła w instalacjach ogółem (%) Dane własne 69,00% 65% 79% 72% 85% 65% 70% 70% 65% 60% 70% Udział instalacji OZE w instalacjach ogółem (%) Dane własne 4,60% 1,00% 5,00% 3,00% 4,00% 2,00% 1,00% 1,00% 0,00% 0,00% 2,00% Powierzchnia terenów zielonych (ha) Dane własne ,5 1,9 2,2 4, Źródło: opracowanie własne na podstawie zebranych danych z Urzędu Miejskiego Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 206

207 Załącznik nr 2 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku W sferze środowiskowej przyjęto kryteria bezpośrednio związane z czynnikami wpływającymi niekorzystnie na środowisko przyrodnicze badanych obszarów (jakośd powietrza, jakośd i stan terenów zielonych). Wybrano wskaźniki: Liczba budynków o niskiej termoizolacyjności w ogóle budynków (%), Udział niskoemisyjnych źródeł ciepła w instalacjach ogółem (%), Udział instalacji OZE w instalacjach ogółem (%), Powierzchnia terenów zielonych (ha). Uznanie danego terenu za obszar kryzysowy następowało w przypadku, gdy na badanym obszarze co najmniej jeden wskaźnik prezentował najmniej korzystne wyniki. Taką sytuację odnotowano w następujących lokalizacjach: - Obszar nr 1, - Obszar nr 2, - Obszar nr 8, - Obszar nr 9. Analizowanie tej sfery opierało się na badaniach przeprowadzonych w roku 2015 dzięki któremu możemy obserwowad aktualne zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego. Przeprowadzenie powyższych analiz pozwala jednoznacznie wskazad, że obszary zdegradowane o szczególnie wysokim natężeniu zjawisk kryzysowych w sferze środowiskowej to w mieście Sulęcin Obszar 1 oraz 2 oraz Obszar8 i 9 na terenach wiejskich. Podsumowując analizę wskaźników dla każdej ze sfer poniżej zaprezentowano liczbę punktów, jakie otrzymały Obszary w odniesieniu do poszczególnych wskaźników. Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 207

208 Załącznik nr 2 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Sfera społeczna Tabela 6Liczba punktów przyznanych każdemu z obszarów w zależności od wartości wskaźnika dla danego kryterium w sferze społecznej Obszary Kryterium Wskaźnik Źródło wskaźnika Średni dochód na 1 mieszkaoca w danym obszarze w pln Dane Własne Poziom ubóstwa Liczba osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej (liczba os/100 mieszkańców) Ośrodek Pomocy Społecznej Liczba rodzin korzystających ze wsparcia OPS (liczba rodzin/100 mieszkaoców) OPS Poziom obciążenia demograficznego Liczba osób w wieku poprodukcyjnym (liczba os./100 mieszkaoców) Dane własne Poziom aktywności społecznej Liczba inicjatyw lokalnych podejmowanych przez mieszkaoców danego obszaru/100 mieszkaoców Dane własne Poziom zagrożenia wykluczeniem Liczba osób z niepełnosprawnością (liczba os./100 mieszkaoców) Ośrodek Pomocy Społecznej Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 208

209 Załącznik nr 2 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Liczba osób dysfunkcyjnych (ogółem/100 mieszkaoców) Liczba rodzin korzystających ze wsparcia Asystenta rodziny (ogółem/100 mieszkaoców) OPS OPS Liczba zgłoszonych przypadków przemocy w rodzinie (ogółem/100 mieszkaoców) OPS Liczba osób korzystających z mieszkao socjalnych (ogółem/100 mieszkaoców) OPS Poziom przestępczości i naruszeo prawa (wykroczeo) Liczba zarejestrowanych przestępstw sztuki/100 mieszkaoców Komenda Powiatowa Policji Poziom długotrwałego bezrobocia oraz bezrobocia Liczba osób bezrobotnych niezarejestrowanych (liczba os/100 mieszkaoców) dane własne Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 209

210 Załącznik nr 2 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych (liczba os./100 mieszkańców) Powiatowy Urząd Pracy Liczba zarejestrowanych osób długotrwale bezrobotnych (pozostających bez pracy przez co najmniej 12 miesięcy w ostatnich 24 miesiącach) (liczba os./100 mieszkaoców) Powiatowy Urząd Pracy Źródło: opracowanie własne Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 210

211 Załącznik nr 2 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Sfera Infrastrukturalno-gospodarcza Tabela 7Liczba punktów przyznanych każdemu z obszarów w zależności od wartości wskaźnika dla danego kryterium w sferze infrastrukturalno-gospodarczej Kryterium Wskaźnik Źródło wskaźnika Obszary Poziom aktywności gospodarczej Szczególnie zniszczone otoczenie Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki (ogółem/100 mieszkaoców) Liczba budynków bez wodociągów (w sztukach) oraz udział tych budynków do ogólnej liczby budynków na danym obszarze (w %) Udział budynków bez dostępu do sieci gazowej (w %) do ogólnej liczby budynków na danym obszarze Udział budynków bez dostępu do sieci kanalizacyjnej do ogólnej liczby budynków na danym obszarze (w %) Udział budynków wybudowanych przed r w budynkach ogółem Dane własne Dane własne Dane własne Dane własne Dane własne Źródło: opracowanie własne Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 211

212 Załącznik nr 2 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Sfera przestrzenno-funkcjonalna Tabela 8Liczba punktów przyznanych każdemu z obszarów w zależności od wartości wskaźnika dla danego kryterium w sferze przestrzenno-funkcjonalnej Kryterium Wskaźnik Źródło wskaźnika Obszary Udział zaniedbanych podwórek w ogólnej liczbie podwórek (%) Dane własne Szczególnie zdegradowana przestrzeo publiczna Udział powierzchni zdegradowanych obszarów zielonych w powierzchni ogółem obszarów zielonych (%) Dane własne Funkcjonalnośd przestrzeni publicznych Liczba miejsc publicznych służących realizacji działao integracyjnych (sztuka) Dane własne Źródło: opracowanie własne Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 212

213 Załącznik nr 2 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Sfera środowiskowa Tabela 9Liczba punktów przyznanych każdemu z obszarów w zależności od wartości wskaźnika dla danego kryterium w sferze środowiskowej Kryterium Wskaźnik Źródło wskaźnika Obszary Udział budynków o niskiej termoizolacyjności w ogóle budynków (%) Dane własne Jakośd powietrza Udział niskoemisyjnych źródeł ciepła w instalacjach ogółem (%) Dane własne Udział instalacji OZE w instalacjach ogółem (%) Dane własne Powierzchnia terenów zielonych (ha) Dane własne Źródło: opracowanie własne Wyznaczenie obszaru zdegradowanego nastąpiło poprzez wykonanie działao arytmetycznych, polegających na przemnożeniu otrzymanych wcześniej punktów przez wagi przyporządkowane poszczególnym sferom i zsumowaniu otrzymanych wyników. Wykonane obliczenia prezentują w sposób przedstawiony w poniższej tabeli. Tabela 10 Liczba punktów wyliczona dla każdego z obszarów w odniesieniu do wszystkich analizowanych sfer Obszary Sfera społeczna 4,0 1,2 0,8 2 3,2 2,4 3,6 2 3,2 0,4 Sfera infrastrukturalno-gospodarcza 1,0 0,4 0,6 0, ,2 1,6 1,8 1,6 Sfera przestrzenno-funkcjonalna 3,0 1,2 2,4 2,7 2,1 2,1 0,6 0,3 2,1 1,2 Sfera środowiskowa 1,0 0,8 0,4 0,6 0,4 0,4 0,6 0,8 0,9 0,1 9,00 3,60 4,20 5,70 7,70 5,90 6,00 4,70 8,00 3,30 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 213

214 Załącznik nr 2 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Obliczenie wskaźnika granicznego służącego wyznaczeniu obszarów zdegradowanych Źródło: opracowanie własne Wśród analizowanych jednostek terytorialnych to Obszar nr 1 wykazał pełną koncentrację zjawisk kryzysowych. Był jedynym obszarem, dla którego jednoznacznie wykazano relatywnie największą ilośd problemów oraz który osiągał w większości najgorsze wartości wskaźników w poszczególnych kryteriach. Ponadto wyliczono próg, od którego dany Obszar należy traktowad, jako zdecydowanie zdegradowany. Jest to min. 135% wartości średniej obliczonej dla wszystkich obszarów. Wartośd ta wynosi 7,8975 punktów. Oprócz Obszaru1wartośd średniej przewyższa również Obszar 9zlokalizowany na terenach wiejskich. Przeprowadzone badania w sposób niebudzący wątpliwości pozwalają określid, że w przypadku Gminy Sulęcinza obszar zdegradowany należy uznad: Obszar 1 - Centrum Sulęcina - rejon ograniczony ulicami (włącznie): Wiejska, Kościuszki, Młynarska, Chrobrego, Winna Góra, Moniuszki, Aleja ostrowska, Witosa, Plater. Obszar 9 Miejscowości Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów. Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 214

215 Załącznik nr 3 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku 2016 RAPORT Z DZIAŁAŃ ANIMACYJNYCH GMINA SULĘCIN Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 215

216 RAPORT Z DZIAŁAŃ ANIMACYJNYCH GMINA SULĘCIN W ramach opracowywania Lokalnego Programu Rewitalizacji w Gminie Sulęcin w dniach r. przeprowadzono działania animacyjne. Zastosowaną formą animacji były wywiady z mieszkańcami. Uczestnikami wywiadów były osoby zamieszkujące obszary zdegradowane stanowiące obszary działań rewitalizacyjnych. Po dokonaniu analizy społeczno-gospodarczej, w celu wyznaczenia obszaru zdegradowanego, wyłoniono obszary charakteryzujące się największą degradacją ze względu na kumulację negatywnych zjawisk i procesów w sferze społecznej, środowiskowej, przestrzennej i gospodarczej. W wyniku analizy, obszary najbardziej zdegradowane w gminie to: obszar 1. Centrum Sulęcina rejon ograniczony ulicami (włącznie): Wiejska, Kościuszki, Młynarska, Chrobrego, Winna Góra, Moniuszki, Aleja Ostrowska, W. Witosa, E. Plater oraz obszar 2. Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów. Celem działań animacyjnych było pogłębienie wiedzy nt. warunków życia mieszkańców na obszarach najbardziej zdegradowanych. Zebrane dane mają posłużyć do opracowania Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin. Aby poznać perspektywę mieszkańców w odniesieniu do rozwoju gminy, zaplanowano realizację kilku celów szczegółowych: 1. Określenie stopnia identyfikacji z miejscem zamieszkania. 2. Określenie stopnia aktywności i zaangażowania mieszkańców w działania społeczne i obywatelskie. 3.Analizę zasobów, jakie widzą mieszkańcy na terenie badanego obszaru. 4. Zdiagnozowanie potrzeb i oczekiwań rewitalizacyjnych mieszkańców. Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 216

217 Działania animacyjne składały się z następujących etapów: 1. Opracowania założeń teoretycznych dot. badanego obszaru. 2. Opracowania narzędzia - ankiety. 3. Przeprowadzenia wywiadów z mieszkańcami. 4. Opracowania wyników z działań animacyjnych w postaci streszczenia wywiadów. Narzędzie wykorzystane w działaniach animacyjnych zawierało następujące zagadnienia: - poziom zadowolenia z miejsca zamieszkania - identyfikacja z miejscem zamieszkania - poziom więzi społecznych między mieszkańcami - potrzeby rewitalizacyjne - zasoby i potencjał miejsca zamieszkania - cechy respondentów takie jak: wiek, płeć, miejsce zamieszkania Sulęcin (Google maps) Mieszkańcy (respondenci), którzy wzięli udział w wywiadach to osoby w różnym wieku (kategorie: lat; lat; lat; 61 lat i więcej), kobiety i mężczyźni. Łączna ilość przeprowadzonych wywiadów: 20, z czego 10 odbyło się w centralnej części miasta Sulęcin, 5 w sołectwie Ostrów i 5 w sołectwie Rychlik. Podstawę poniższego raportu stanowiły odpowiedzi na pytania sformułowane w ankiecie. Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 217

218 Sulęcin jest największym miastem gminy oraz siedzibą władz powiatowych i gminnych. STRESZCZENIE WYWIADÓW obszar zdegradowany centrum miasta SULĘCIN Data przeprowadzenia wywiadów: 03, r. Realizacja: Anna Andrysiak Miejsce: Sulęcin Liczba przeprowadzonych wywiadów: 10 Informacje o respondentach: Osoby w wieku: od 25 do 65 roku życia Płeć: 5 kobiet i 5 mężczyzn Zamieszkanie: w centrum Sulęcina Ocena poziomu zadowolenia respondentów z miejsca zamieszkania: Badani wyrazili duże zadowolenie z miejsca, w którym mieszkają, żyją, pracują. Wskazywali na szeroki i bliski dostęp do usług handlowych i administracyjnych w swoim mieście. Nie narzekają na brak marketów i sklepów wielkopowierzchniowych ale brakuje im targowiska ze świeżymi, sezonowymi produktami. Sulęcin jednogłośnie uznali za miejsce, które prężnie się rozwija zarówno pod względem gospodarczym jak i turystycznym. W mieście czują się raczej bezpiecznie. To co im najbardziej przeszkadza to widoczna duża ilość ludzi pijących alkohol w miejscach publicznych. Twierdzą, że to psuje wizerunek miasta i zniechęca mieszkańców do swobodnego spacerowania po mieście. W wypowiedziach usłyszeć można było duży niedosyt jeśli chodzi o sferę rekreacyjną i sportową. Wg mieszkańców brakuje kompleksów z szeroką bazą dla aktywności fizycznej. Identyfikacja z miejscem zamieszkania: Mieszkańcy czują się związani z tym miejscem. W wywiadzie podkreślali patriotyzm lokalny i chęć rozwoju swojego miasta. Nie wyobrażają sobie innego miejsca zamieszkania chyba, że zmusi ich do tego sytuacja materialna. Lokalny rynek pracy bywa zmienny, jak twierdzą mieszkańcy, dlatego widzieliby miejsce dla zewnętrznych inwestorów i tworzenie nowych miejsc pracy. Związek z Sulęcinem jest silniejszy w przypadku osób mieszkających w mieście od urodzenia. Ocena poziomu więzi społecznych między mieszkańcami: Zdania w obszarze relacji społecznych, współpracy i integracji były podzielone. Część badanych wskazywała na więzi sąsiedzkie, które tworzą się na osiedlach i które sprzyjają dbaniu o wspólną, mieszkalną przestrzeń. Inni z kolei wskazywali na dużą anonimowość wśród mieszkańców, tzw. zamykanie się w domach i niski poziom integracji mieszkańców. Przy tej okazji wskazywali na potrzebę większej ilości inicjatyw o charakterze kulturalnym, integracyjnym takich jak pikniki, imprezy miejskie, które zacieśniłyby więzi między mieszkańcami. Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 218

219 Ocena zasobów i potencjału miejsca zamieszkania: Ogromnym zasobem i potencjałem miasta jest wg mieszkańców położenie Sulęcina bliskość granicy z Niemcami, ciekawa infrastruktura daje ich zdaniem możliwość rozwoju przemysłu, handlu, turystyki. Badani widzą duży potencjał i warunki do inwestowania w to miasto. Z dużym zadowoleniem i dumą mówią o Publicznej Bibliotece i o działaniach organizowanych w Ośrodku Kultury. Jest to miejsce skupiające się wokół zainteresowań mieszkańców (muzycznych, plastycznych, teatralnych). Ogromnym plusem dla mieszkańców Sulęcina jest organizacja cyklicznych gminnych imprez takich jak np. Dni Seniora, Święto Plonów czy Jarmark Koguci. Zasobem, który powtarzał się niemal w każdej wypowiedzi to tereny zielone, duże zalesienie, jeziora na terenie całej gminy. Inwestowanie w agroturystykę i wyeksponowanie walorów natury jest dla mieszkańców niezwykle ważne. Badani, poinformowani o celu badania i planowanym procesie rewitalizacji, z zaciekawieniem słuchali o tym czym ma się on charakteryzować, do czego doprowadzić. Uznali, że bardzo ważne jest informowanie o takich działaniach i że chętnie podzielą się informacjami o swoich potrzebach. Zauważone potrzeby rewitalizacyjne: małe wyeksponowanie walorów turystycznych i zabytkowych miasta, małe zagospodarowanie przestrzeni zielonych i obszarów wokół jezior brak uzbrojonych terenów pod inwestycje co zniechęca zewnętrznych inwestorów - brak widocznych realizacji nowych przedsięwzięć potrzeba rozwoju Ośrodka Kultury, organizacja większej ilości działań o charakterze rozrywkowym i kulturalnym zagospodarowanie parku miejskiego ławeczki, aleje spacerowe, kwiaty, krzewy bardzo duże zadymienie w okresie jesienno-zimowym powodujące smog, zanieczyszczone powietrze rozwój bazy sportowej i rekreacyjnej dla mieszkańców Wszyscy ankietowani zgodnie uważają, że inwestycje w mieście i gminie są niezbędne, a działania rewitalizacyjne pozwolą im pochwalić się miejscem, w którym mieszkają. Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 219

220 Rychlik - jest niewielką wsią sołecką położoną około 8 km na południowy zachód od Sulęcina. STRESZCZENIA WYWIADÓW obszar zdegradowany gm. SULĘCIN RYCHLIK Data przeprowadzenia wywiadu: r. Realizacja: Anna Andrysiak Miejsce: Rychlik Liczba przeprowadzonych wywiadów: 5 Informacje o respondentach: Wiek: od 28 do 63 roku życia Płeć: 3 kobiety i 2 mężczyzn Zamieszkanie: w Rychliku Ocena poziomu zadowolenia respondentów z miejsca zamieszkania: Mieszkańcy Rychlika z uśmiechem wyrażali zadowolenie i satysfakcję z mieszkania w tym miejscu. Uznali, że do miasta mają blisko, bo zaledwie 8 km, co pozwala im na załatwienie ważnych spraw administracyjnych i zdrowotnych. Podkreślali konieczność poprawy połączeń komunikacyjnych, aby móc dotrzeć busem do Sulęcina w różnych godzinach dnia. Badani w Rychliku czują się, jak twierdzą u siebie. Czują się zjednoczeni, zintegrowani i zaangażowani w życie wsi. Identyfikacja z miejscem zamieszkania: Mieszkańcy zgodnie podkreślali silną więź z tym miejscem. Tu się urodzili, tu mieszkają, tu znają każdy kąt. Ocena poziomu więzi społecznych między mieszkańcami: Mieszkańcy twierdzą, że mają silne relacje, że się wzajemnie wspierają, spotykają na placu wiejskim, który stanowi miejsce integracji. Ocena zasobów i potencjału miejsca zamieszkania: Bardzo duże znaczenie dla mieszkańców ma perspektywa powstania świetlicy wiejskiej. To w niej toczyć się będzie społeczne życie mieszkańców, odbywać się będą cykliczne imprezy, które zintegrują młodzież i seniorów. Dużym walorem jest wybudowana 5 lat temu drewniana wiata wyposażona w ławki i stoły, umożliwiająca organizację grilla i pogłębianie relacji. Zauważone potrzeby rewitalizacyjne: budynek przeznaczony na świetlicę wymaga remontu i rozbudowy przeważa ogrzewanie węglowe, zdarzają się przypadki wykorzystania śmieci, jako opału - potrzeba uporządkowania problemów związanych ze źródłem ciepła konieczność budowy przydomowych oczyszczalni ścieków Mieszkańcy dowiadując się o działaniach rewitalizacyjnych, z entuzjazmem podeszli do tego procesu. Deklarowali zaangażowanie i pomoc w drobniejszych pracach remontowych zmierzających do rozwoju wsi, w tym np. renowacji budynków, czy oczyszczaniu terenu. Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 220

221 Ostrów - jest niewielką wsią sołecką, położoną bezpośrednio po południowej stronie Sulęcina, przy szosie do Torzymia. STRESZCZENIA WYWIADÓW obszar zdegradowany gm. SULĘCIN OSTRÓW Data przeprowadzenia wywiadu: r. Realizacja: Anna Andrysiak Miejsce: Ostrów Liczba przeprowadzonych wywiadów: 5 Informacje o respondentach: Wiek: od 19 do 58 roku życia Płeć: 2 kobiety i 3 mężczyzna Zamieszkanie: Ostrów Ocena poziomu zadowolenia respondentów z miejsca zamieszkania: Mieszkańcy deklarują średnie zadowolenie, głównie z powodów małej ilości miejsc pracy, małego wsparcia dla przedsiębiorców i osób chcących otworzyć własną działalność gospodarczą. Identyfikacja z miejscem zamieszkania: Mieszkańcy nie czują tzw. patriotyzmu lokalnego, nie czują się specjalnie zintegrowani. Zgodnie twierdzą, że wiele osób wyjeżdża szukać pracy w innych miejscowościach, zmienia miejsce zamieszkania, stąd trudno o utrzymywanie bliższych relacji i osadzenie się tu na całe życie. Ocena poziomu więzi społecznych między mieszkańcami: Badani nie czują się związani ze sobą, głównie z powodu dużej rotacji mieszkańców. Zauważyli, że mało jest działań o charakterze integracyjnym, które pozwoliłyby na pogłębienie relacji i lepsze poznanie się. Ocena zasobów i potencjału miejsca zamieszkania: Zasoby dla badanych stanowią - ścieżka rowerowa do jeziora Ostrowskiego, filia biblioteki, piękne, choć niezagospodarowane tereny zielone, lasy, stawy, kąpielisko, które jest miejscem wypoczynku mieszkańców. Zauważone potrzeby rewitalizacyjne: budynek świetlicy, który wymaga remontu budowa przydomowych oczyszczalni ścieków potrzeba działań społecznych, umożliwiających większą integrację mieszkańców Mieszkańcy z nadzieją czekają na działania rewitalizacyjne, widząc w nich ogromną szansę na rozwój i poprawę sytuacji (zwłaszcza w zakresie rozwiązania problemów kanalizacyjnych). Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 221

222 PODSUMOWANIE: Potrzeby rewitalizacyjne, które wybrzmiały w wywiadach z mieszkańcami, pozwoliły na zebranie informacji niezbędnych do opracowania Programu Rewitalizacji. Mieszkańcy lubią swoje miejscowości, są pełni nadziei i gotowi zaangażować się w działania, które poprawią sytuację w gminie. Czekają na rozwój i chcą go wspierać, a także w nim uczestniczyć. Najważniejsze wyartykułowane kwestie, które warto wziąć pod uwagę w procesie rewitalizacji, to wg badanych: wyeksponowanie walorów turystycznych i zabytkowych miasta i gminy Sulęcin - zagospodarowanie przestrzeni zielonych i obszarów wokół jezior zagospodarowanie parku miejskiego w Sulęcinie uzbrojenie terenów pod inwestycje sulęcińska podstrefa rewitalizacja Sulęcińskiego Ośrodka Kultury działania związane z ochroną środowiska rozwój bazy sportowej i rekreacyjnej dla mieszkańców miasta i gminy Sulęcin termomodernizacja i remonty świetlic wiejskich we wsiach Rychlik i Ostrów budowa przydomowych oczyszczalni ścieków na terenach wiejskich rozwój działań o charakterze kulturalnym, rekreacyjnym i społecznym umożliwiających większą integrację mieszkańców miasta i gminy Sulęcin Wykorzystane zdjęcia: strona Urzędu Miejskiego w Sulęcinie bip.sulecin.pl, oraz wikimedia.org, Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 222

223 Załącznik nr 4 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Raport z badania ankietowego Mieszkaniec wspólny cel przygotowanie Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku Sulęcin, 2016 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 223

224 1. WPROWADZENIE 1.1. Przedmiot badania Gmina Sulęcin przeprowadziła badanie ankietowe wśród mieszkańców gminy, podmiotów gospodarczych działających na terenie gminy, stowarzyszeń oraz organizacji społecznych funkcjonujących na terenie gminy. W ramach badania, w dniach od 29 września do 10 października 2016 roku, przeprowadzonych zostało 60 ankiet z przedstawicielami tej grupy Cel badania Celem badania było pozyskanie informacji na potrzeby prowadzonych prac nad tworzeniem Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku. Badaniu podlegały 3 podstawowe obszary aktywności: infrastruktura i gospodarka, środowisko (zarówno przyrodnicze, jak i przestrzenne) oraz społeczeństwo. Wyniki ankiet pozwolą ocenić potencjał rozwojowy gminy w danych obszarach określonych na potrzeby delimitacji, aktualną sytuację społeczno- gospodarczą, mocne i słabe strony obszarów, szanse oraz zagrożenia związane z jego rozwojem. Zebrane w formie ankiet informacje, będą stanowić cenne i ważne źródło informacji na temat konkretnych potrzeb mieszkańców gminy, po ich skorelowaniu z aktualną pozycją gminy i perspektywami rozwoju, zostaną ocenione według przyjętych algorytmów i uwzględnione przy przygotowaniu strategii w zakresie jej celów i priorytetów Metoda i technika badawcza Przy modelowaniu procesu ankietyzacji w celu zebrania ankiet od lokalnej społeczności i lokalnych przedsiębiorców z danej gminy na potrzeby opracowania Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku posłużono się metodą próbkową (reprezentacyjną). Obejmuje ona nie tylko czynności doboru jednostek poddawanych obserwacji, ale także zagadnienia struktury próby oraz analizy i interpretacji wyników. Przy takim podejściu jedną z najistotniejszych kwestii jest określenie wielkości próby, co zależy od kilku czynników, z których cztery są najważniejsze: wielkość akceptowalnego błędu pomiaru (mniejszy oczekiwany błąd - większa próba) dla gminy powyżej mieszkańców przyjmuje się błąd pomiaru w wymiarze 0,05, zakres zmienność mierzonej cechy w populacji (większa wariancja - większa próba) - szacowana wielkość frakcji, która została przyjęta do wyliczeń 0,5, zakładany przedział ufności (mniejszy przedział ufności - większa próba) przyjęto poziom ufności w przedziale 0,95 0,99, wielkość populacji (im większa populacja, tym próba może stanowić mniejszy odsetek populacji). Dlatego też, wykorzystując powyższe zależności wyliczono, iż dla gminy, którą zamieszkuje mieszkańców, zebrano ankiety od około 60 respondentów. Strona 2 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 224

225 Załącznik nr 4 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku 2. OBSZAR 1 - Centrum Sulęcina - rejon ograniczony ulicami (włącznie): Wiejska, Kościuszki, Młynarska, Chrobrego, Winna Góra, Moniuszki, Aleja ostrowska, Witosa, Plater Ankieta nr GOSPODARKA Jak ocenia Pani / Pan dostęp i stan podstawowych mediów w gminie /zwodociągowanie, kanalizacja sanitarna/? Jak ocenia Pani / Pan rozwiązania komunikacyjne na terenie gminy? Jak ocenia Pani / Pan stan dróg w gminie? Jak ocenia Pani / Pan dostęp do nowoczesnej technologii /komputer, Internet/? Jak ocenia Pani / Pan warunki do prowadzenia działalności gospodarczej na terenie gminy/ewentualne udogodnienia i ulgi dla przedsiębiorców, dostęp do informacji na temat zakładania własnej działalności/? Jak ocenia Pani / Pan warunki do prowadzenia działalności rolniczej na terenie gminy /czy organizowane są szkolenia, czy rolnicy mają dostęp do informacji na temat specjalizacji lub zmiany profilu upraw? Jak ocenia Pani / Pan atrakcyjność inwestycyjną gminy/cechy dzięki którym jest atrakcyjna z zewnątrz? Jak ocenia Pani / Pan poziom Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 225

226 usług i przetwórstwa w gminie? Jak ocenia Pani / Pan poziom handlu, transportu i magazynowania w gminie? Jak ocenia Pani / Pan stan budynków użyteczności publicznej na terenie gminy? ŚRODOWISKO Jak ocenia Pani/Pan estetykę swojej miejscowości? Jak ocenia Pani/Pan stan i jakość terenów rekreacyjnych /parki, miejsca spacerowe/? Jak ocenia Pani/Pan stan zagospodarowania przestrzeni publicznej w gminie/wyposażenie w parkingi, chodniki, ławki, kosze na śmieci/? Jak ocenia Pani/Pan stan środowiska naturalnego na terenie gminy? Jak ocenia Pani/Pan atrakcyjność turystyczną gminy? /liczbę i jakość zabytków, miejsc atrakcyjnych pod względem przyrodniczym, stan środowiska naturalnego, obszary chronione i rezerwaty, ścieżki przyrodnicze i edukacyjne/? Jak ocenia Pani/Pan poziom bazy turystycznowypoczynkowej/baza noclegowa, gastronomiczna? Jak ocenia Pani/Pan promocję gminy, mającą na celu pozyskanie potencjalnych turystów? SPOŁECZEŃSTWO Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminie przestępczości i przemocy w rodzinie? Strona 4 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 226

227 Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminy biedy? Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminy alkoholizmu i narkomanii? Jak ocenia Pani/Pan sposób rozwiązywania problemów społecznych w gminie i profilaktyki w tym zakresie / funkcjonowanie Ośrodka Pomocy Społecznej/? Czy Pani/Pana zdaniem w gminie można się czuć bezpiecznie? Jak ocenia Pani/Pan możliwości uzyskania zatrudnienia w gminie? Jak ocenia Pani/Pan wsparcie osób bezrobotnych w gminie /ewentualne kursy i zajęcia dla bezrobotnych, kluby pracy, wsparcie emocjonalne/? Jak ocenia Pani/Pan poziom rozwoju infrastruktury sportowo rekreacyjnej /boiska, place zabaw, parki, ławeczki/ i liczbę obiektów kulturalnych w gminie? Jak ocenia Pani/Pan ofertę spędzania wolnego czasu na terenie gminy/dla dzieci, młodzieży, dorosłych, seniorów/? Czy uczestniczy Pani / Pan w wydarzeniach kulturalnych i sportowych na terenie gminy? Jakich wydarzeń kulturalnych i sportowych Pani/ Pana zdaniem brakuje? Jak ocenia Pani / Pan dostępność do usług ochrony zdrowia w gminie/podstawowa opieka medyczna, apteki, Strona 5 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 227

228 poprawa dróg, zmniejszenie bezrobocia poprawa dróg i chodników, zmniejszenie bezrobocia, zmniejszenie narkomanii, sklepów nocnych z alkoholem, estetyka budynków, poprawa jakości dróg, chodników, rozwiązanie problemów z opieką lekarską, doprowadzenie pobocza do Wędrzyna, nowy przystanek autobusowy zagospodarowanie parków, skateboardu, więcej miejsc w przedszkolach, żłobkach, budowa żłobka, zmniejszenie bezrobocia, komunikacja PKS (poczekalnia, połączenia) zmniejszenie bezrobocia, parkingi bezrobocie, drogi, chodniki, zajęcia pozalekcyjne dla dzieci budowa przedszkola, jakość dróg, płace w jednostkach podlagających gminie, infrastruktura wod-kan brak miejsc dla ludzi starszych- kluby, zajęcia, chodniki w parku, brak poręczy, podjazdów dla niepełnosprawnych budowa parkingów, likwidacja dzikich wysypisk śmieci budowa nowych mieszkań komunalnych, brak miejsc w przedszkolu, rozwój przedsiębiorczości, brak żłobka Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych stomatolog/? Jak ocenia Pani /Pan poziom edukacji w gminie /jakość kształcenia, dostępność zajęć dodatkowych dla uczniów, zajęcia wyrównawcze/? Jak ocenia Pani/Pan liczbę obiektów oświatowych w gminie (przedszkola, szkoły)? Jak Pani/Pan ocenia możliwość kupienia /wynajęcia z zasobów komunalnych i prywatnych/ wybudowania mieszkania lub domu? Jak ocenia Pani/Pan efektywność zagospodarowania przestrzeni w gminie (czy tereny są wykorzystywane optymalnie)? SWOT Prosimy o podanie 5 aspektów, które są najpilniejsze do poprawy w gminie w najbliższym czasie Strona 6 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 228

229 ucieczka młodych ludzi ucieczka młodych ludzi ucieczka młodych ludzi, zbyt dużo młodych ludzi pije alkohol i zażywa narkotyki ucieczka młodych ludzi, trudności z połączeniami komunikacji miejskiej, spore bezrobocie brak żłobka, zbyt mała ilość miejsc w przedszkolach bezrobocie, ucieczka młodych ludzi ucieczka młodych za granicę niska konkurencyjność usług na rynku lokalnym, zbyt mała ilość miejsc w przedszkolach ucieczka ludzi młodych, narkomania bezrobocie, niskie płace, brak przemysłu - tylko handel Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych zły stan dróg, bezrobocie, słaby dostęp do opieki medycznej, mała liczba miejsc w przedszkolach, przeładowane szkoły słabe połączenia komunikacyjne, brak miejsca spotkań młodzieży, mało żłobków, przedszkoli, szkół podstawowych, zła opieka medyczna, słaba kanalizacja, brak żłobka, brak dużych zakładów pracy, słaby dostęp do stomatologa transport publiczny, brak parkingów w centrum bezrobocie infrastruktura wod-kan, mało miejsc w przedszkolach, niskie płace w porównaniu do innych gmin, zły stan dróg w mieście zasypane stawy, wycięte aleje, słabe wykorzystanie walorów środowiska naturalnego Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych zaplecze sportowe i kulturalne, duża powierzchnia lasów dobrze działający SOK, dobry stan środowiska naturalnego, super droga rowerowa do Żubrowa ścieżki rowerowe, bezpieczne miasto, szeroka oferta imprez kulturalnych, stadion miejski, orlik promocja gminy, działalność kulturalna SOK, zaplecze sportowe, infrastruktura rowerowa duży udział sektora prywatnego, lasy ścieżki rowerowe turystyka, tereny zielone, zaplecze sportowe i kulturalne, wysoki poziom edukacji, dużo sklepów położenie geograficzne walory środowiska naturalnego, lasy Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych bezrobocie, fatalny stan dróg, zły stan placów zabaw i parków, brak ciekawych miejsc pracy, mało zakładów pracy, brak kina, basenu, brak darmowej siłowni brak żłobka, brak parkingów przy szkole i przedszkolu, modernizacja chodnika, mało miejsc spotkań młodych bezrobocie brudno, mało śmietników, komunikacja PKS (poczekalnia, połączenia) komunikacja PKS (poczekalnia, połączenia), bezrobocie, stadion wielu pracodawców zatrudniających "na czarno", policja wrogo nastawiona do obywateli brak zakładów pracy, przemysłu zanieczyszczone powietrze, przyciąganie inwestorów, Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Prosimy o podanie 5 najpoważniejszych problemów związanych obecnie z jakością życia w gminie (czego brak/niedostatek/niewłaściwe funkcjonowanie jest odczuwalne najbardziej): Prosimy o podanie 5 mocnych stron gminy: Prosimy o podanie 5 słabych stron gminy: Prosimy o podanie 5 największych zagrożeń dla rozwoju gminy: Strona 7 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 229

230 rozwój przemysłu, nowe miejsca pracy środki z unii europejskiej, rozwój turystyki, ekoturystyka, pozyskiwanie inwestorów z zewnątrz, parki jako miejsce spaceroworekreacyjne środki z UE, walory środowiska naturalnego rozwój małych przedsiębiorstw, środki z UE walory środowiska naturalnego gminy, rozwój małych firm rozbudowa terenów inwestycyjnych, wykorzystanie walorów środowiska naturalnego, środki z UE, wod-kan Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Prosimy o zaznaczenie 5 szans rozwojowych dla obszaru gminy: METRYCZKA K/M K K K K K K K M M M M K K M K M K Wiek C B C C C D C B B B C B B D B B B Zatrudnienie D D D D D F D C D D E D D F E D D Strona 8 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 230

231 3. OBSZAR 2 - Wschodnia część Sulęcina - rejon na wschód od ulicy Witosa i Plater oraz na południe od ulicy Okopowej Ankieta nr GOSPODARKA Jak ocenia Pani / Pan dostęp i stan podstawowych mediów w gminie /zwodociągowanie, kanalizacja sanitarna/? Jak ocenia Pani / Pan rozwiązania komunikacyjne na terenie gminy? Jak ocenia Pani / Pan stan dróg w gminie? Jak ocenia Pani / Pan dostęp do nowoczesnej technologii /komputer, Internet/? Jak ocenia Pani / Pan warunki do prowadzenia działalności gospodarczej na terenie gminy/ewentualne udogodnienia i ulgi dla przedsiębiorców, dostęp do informacji na temat zakładania własnej działalności/? Jak ocenia Pani / Pan warunki do prowadzenia działalności rolniczej na terenie gminy /czy organizowane są szkolenia, czy rolnicy mają dostęp do informacji na temat specjalizacji lub zmiany profilu upraw? Jak ocenia Pani / Pan atrakcyjnośd inwestycyjną gminy/cechy dzięki którym jest atrakcyjna z zewnątrz? Jak ocenia Pani / Pan poziom usług i przetwórstwa w gminie? Jak ocenia Pani / Pan poziom handlu, transportu i magazynowania w gminie? Jak ocenia Pani / Pan stan budynków użyteczności publicznej na terenie gminy? ŚRODOWISKO Jak ocenia Pani/Pan estetykę swojej miejscowości? Jak ocenia Pani/Pan stan i jakośd terenów rekreacyjnych /parki, miejsca spacerowe/? Jak ocenia Pani/Pan stan zagospodarowania przestrzeni publicznej w gminie/wyposażenie w parkingi, chodniki, ławki, kosze na śmieci/? Jak ocenia Pani/Pan stan środowiska naturalnego na terenie gminy? Jak ocenia Pani/Pan atrakcyjnośd turystyczną gminy? /liczbę i jakośd zabytków, miejsc atrakcyjnych pod względem przyrodniczym, stan środowiska naturalnego, obszary chronione i rezerwaty, ścieżki przyrodnicze i edukacyjne/? Jak ocenia Pani/Pan poziom bazy turystyczno-wypoczynkowej/baza noclegowa, gastronomiczna? Jak ocenia Pani/Pan promocję gminy, mającą na celu pozyskanie potencjalnych turystów? Strona 9 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 231

232 Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych SPOŁECZEŃSTWO Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminie przestępczości i przemocy w rodzinie? Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminy biedy? Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminy alkoholizmu i narkomanii? Jak ocenia Pani/Pan sposób rozwiązywania problemów społecznych w gminie i profilaktyki w tym zakresie / funkcjonowanie Ośrodka Pomocy Społecznej/? Czy Pani/Pana zdaniem w gminie można się czud bezpiecznie? Jak ocenia Pani/Pan możliwości uzyskania zatrudnienia w gminie? Jak ocenia Pani/Pan wsparcie osób bezrobotnych w gminie /ewentualne kursy i zajęcia dla bezrobotnych, kluby pracy, wsparcie emocjonalne/? Jak ocenia Pani/Pan poziom rozwoju infrastruktury sportowo rekreacyjnej /boiska, place zabaw, parki, ławeczki/ i liczbę obiektów kulturalnych w gminie? Jak ocenia Pani/Pan ofertę spędzania wolnego czasu na terenie gminy/dla dzieci, młodzieży, dorosłych, seniorów/? Czy uczestniczy Pani / Pan w wydarzeniach kulturalnych i sportowych na terenie gminy? Jakich wydarzeo kulturalnych i sportowych Pani/ Pana zdaniem brakuje? Jak ocenia Pani / Pan dostępnośd do usług ochrony zdrowia w gminie/podstawowa opieka medyczna, apteki, stomatolog/? Jak ocenia Pani /Pan poziom edukacji w gminie /jakośd kształcenia, dostępnośd zajęd dodatkowych dla uczniów, zajęcia wyrównawcze/? Jak ocenia Pani/Pan liczbę obiektów oświatowych w gminie (przedszkola, szkoły)? Jak Pani/Pan ocenia możliwośd kupienia /wynajęcia z zasobów komunalnych i prywatnych/ wybudowania mieszkania lub domu? Jak ocenia Pani/Pan efektywnośd zagospodarowania przestrzeni w gminie (czy tereny są wykorzystywane optymalnie)? SWOT Prosimy o podanie 5 aspektów, które są najpilniejsze do poprawy w gminie w najbliższym czasie Strona 10 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 232

233 Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Prosimy o podanie 5 najpoważniejszych problemów związanych obecnie z jakością życia w gminie (czego brak/niedostatek/niewłaściwe funkcjonowanie jest odczuwalne najbardziej): Prosimy o podanie 5 mocnych stron gminy: Prosimy o podanie 5 słabych stron gminy: Prosimy o podanie 5 największych zagrożeo dla rozwoju gminy: Prosimy o zaznaczenie 5 szans rozwojowych dla obszaru gminy: METRYCZKA K/M K K K K K K K K K K Wiek B B C C C C C B C C Zatrudnienie D D D D D D D D D D Strona 11 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 233

234 4. OBSZAR 3 - Północna część Sulęcina - rejon na północ od ulic: Okopowej (włącznie z tą ulicą), Wiejskiej i 3 Maja Ankieta nr GOSPODARKA Jak ocenia Pani / Pan dostęp i stan podstawowych mediów w gminie /zwodociągowanie, kanalizacja sanitarna/? Jak ocenia Pani / Pan rozwiązania komunikacyjne na terenie gminy? Jak ocenia Pani / Pan stan dróg w gminie? Jak ocenia Pani / Pan dostęp do nowoczesnej technologii /komputer, Internet/? Jak ocenia Pani / Pan warunki do prowadzenia działalności gospodarczej na terenie gminy/ewentualne udogodnienia i ulgi dla przedsiębiorców, dostęp do informacji na temat zakładania własnej działalności/? Jak ocenia Pani / Pan warunki do prowadzenia działalności rolniczej na terenie gminy /czy organizowane są szkolenia, czy rolnicy mają dostęp do informacji na temat specjalizacji lub zmiany profilu upraw? Jak ocenia Pani / Pan atrakcyjność inwestycyjną gminy/cechy dzięki którym jest atrakcyjna z zewnątrz? Jak ocenia Pani / Pan poziom usług i przetwórstwa w gminie? Jak ocenia Pani / Pan poziom handlu, transportu i magazynowania w gminie? Jak ocenia Pani / Pan stan budynków użyteczności publicznej na terenie gminy? ŚRODOWISKO Jak ocenia Pani/Pan estetykę swojej miejscowości? Jak ocenia Pani/Pan stan i jakość terenów rekreacyjnych /parki, miejsca spacerowe/? Jak ocenia Pani/Pan stan zagospodarowania przestrzeni publicznej w gminie/wyposażenie w parkingi, chodniki, ławki, kosze na śmieci/? Jak ocenia Pani/Pan stan środowiska naturalnego na terenie gminy? Jak ocenia Pani/Pan atrakcyjność turystyczną gminy? /liczbę i jakość zabytków, miejsc atrakcyjnych pod względem przyrodniczym, stan środowiska naturalnego, obszary chronione i rezerwaty, ścieżki przyrodnicze i edukacyjne/? Jak ocenia Pani/Pan poziom bazy turystyczno-wypoczynkowej/baza noclegowa, gastronomiczna? Jak ocenia Pani/Pan promocję gminy, mającą na celu pozyskanie potencjalnych turystów? Strona 12 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 234

235 SPOŁECZEŃSTWO Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminie przestępczości i przemocy w rodzinie? Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminy biedy? Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminy alkoholizmu i narkomanii? Jak ocenia Pani/Pan sposób rozwiązywania problemów społecznych w gminie i profilaktyki w tym zakresie / funkcjonowanie Ośrodka Pomocy Społecznej/? Czy Pani/Pana zdaniem w gminie można się czuć bezpiecznie? Jak ocenia Pani/Pan możliwości uzyskania zatrudnienia w gminie? Jak ocenia Pani/Pan wsparcie osób bezrobotnych w gminie /ewentualne kursy i zajęcia dla bezrobotnych, kluby pracy, wsparcie emocjonalne/? Jak ocenia Pani/Pan poziom rozwoju infrastruktury sportowo rekreacyjnej /boiska, place zabaw, parki, ławeczki/ i liczbę obiektów kulturalnych w gminie? Jak ocenia Pani/Pan ofertę spędzania wolnego czasu na terenie gminy/dla dzieci, młodzieży, dorosłych, seniorów/? Czy uczestniczy Pani / Pan w wydarzeniach kulturalnych i sportowych na terenie gminy? Jakich wydarzeń kulturalnych i sportowych Pani/ Pana zdaniem brakuje? Jak ocenia Pani / Pan dostępność do usług ochrony zdrowia w gminie/podstawowa opieka medyczna, apteki, stomatolog/? Jak ocenia Pani /Pan poziom edukacji w gminie /jakość kształcenia, dostępność zajęć dodatkowych dla uczniów, zajęcia wyrównawcze/? Jak ocenia Pani/Pan liczbę obiektów oświatowych w gminie (przedszkola, szkoły)? Jak Pani/Pan ocenia możliwość kupienia /wynajęcia z zasobów komunalnych i prywatnych/ wybudowania mieszkania lub domu? Jak ocenia Pani/Pan efektywność zagospodarowania przestrzeni w gminie (czy tereny są wykorzystywane optymalnie)? SWOT Prosimy o podanie 5 aspektów, które są najpilniejsze do poprawy w gminie w najbliższym czasie brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych Prosimy o podanie 5 najpoważniejszych problemów związanych obecnie z jakością życia w gminie (czego brak/niedostatek/niewłaściwe funkcjonowanie jest odczuwalne najbardziej): brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych Strona 13 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 235

236 Prosimy o podanie 5 mocnych stron gminy: brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych Prosimy o podanie 5 słabych stron gminy: brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych Prosimy o podanie 5 największych zagrożeń dla rozwoju gminy: brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych Prosimy o zaznaczenie 5 szans rozwojowych dla obszaru gminy: brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych METRYCZKA K/M K K K M K M M M K Wiek B B B B B B C B B Zatrudnienie D D D D D D D B D Strona 14 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 236

237 5. OBSZAR 4 - Zachodnia część Sulęcina - rejon na zachód od ulic: Kościuszki, Chrobrego, Winna Góra i Moniuszki oraz na południe od ulicy 3 Maja (włącznie z tą ulicą) Ankieta nr GOSPODARKA Jak ocenia Pani / Pan dostęp i stan podstawowych mediów w gminie /zwodociągowanie, kanalizacja sanitarna/? Jak ocenia Pani / Pan rozwiązania komunikacyjne na terenie gminy? Jak ocenia Pani / Pan stan dróg w gminie? Jak ocenia Pani / Pan dostęp do nowoczesnej technologii /komputer, Internet/? Jak ocenia Pani / Pan warunki do prowadzenia działalności gospodarczej na terenie gminy/ewentualne udogodnienia i ulgi dla przedsiębiorców, dostęp do informacji na temat zakładania własnej działalności/? Jak ocenia Pani / Pan warunki do prowadzenia działalności rolniczej na terenie gminy /czy organizowane są szkolenia, czy rolnicy mają dostęp do informacji na temat specjalizacji lub zmiany profilu upraw? Jak ocenia Pani / Pan atrakcyjność inwestycyjną gminy/cechy dzięki którym jest atrakcyjna z zewnątrz? Jak ocenia Pani / Pan poziom usług i przetwórstwa w gminie? Jak ocenia Pani / Pan poziom handlu, transportu i magazynowania w gminie? Jak ocenia Pani / Pan stan budynków użyteczności publicznej na terenie gminy? ŚRODOWISKO Jak ocenia Pani/Pan estetykę swojej miejscowości? Jak ocenia Pani/Pan stan i jakość terenów rekreacyjnych /parki, miejsca spacerowe/? Jak ocenia Pani/Pan stan zagospodarowania przestrzeni publicznej w gminie/wyposażenie w parkingi, chodniki, ławki, kosze na śmieci/? Jak ocenia Pani/Pan stan środowiska naturalnego na terenie gminy? Jak ocenia Pani/Pan atrakcyjność turystyczną gminy? /liczbę i jakość zabytków, miejsc atrakcyjnych pod względem przyrodniczym, stan środowiska naturalnego, obszary chronione i rezerwaty, ścieżki przyrodnicze i edukacyjne/? Jak ocenia Pani/Pan poziom bazy turystyczno-wypoczynkowej/baza noclegowa, gastronomiczna? Strona 15 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 237

238 Jak ocenia Pani/Pan promocję gminy, mającą na celu pozyskanie potencjalnych turystów? SPOŁECZEŃSTWO Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminie przestępczości i przemocy w rodzinie? Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminy biedy? Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminy alkoholizmu i narkomanii? Jak ocenia Pani/Pan sposób rozwiązywania problemów społecznych w gminie i profilaktyki w tym zakresie / funkcjonowanie Ośrodka Pomocy Społecznej/? Czy Pani/Pana zdaniem w gminie można się czuć bezpiecznie? Jak ocenia Pani/Pan możliwości uzyskania zatrudnienia w gminie? Jak ocenia Pani/Pan wsparcie osób bezrobotnych w gminie /ewentualne kursy i zajęcia dla bezrobotnych, kluby pracy, wsparcie emocjonalne/? Jak ocenia Pani/Pan poziom rozwoju infrastruktury sportowo rekreacyjnej /boiska, place zabaw, parki, ławeczki/ i liczbę obiektów kulturalnych w gminie? Jak ocenia Pani/Pan ofertę spędzania wolnego czasu na terenie gminy/dla dzieci, młodzieży, dorosłych, seniorów/? Czy uczestniczy Pani / Pan w wydarzeniach kulturalnych i sportowych na terenie gminy? Jakich wydarzeń kulturalnych i sportowych Pani/ Pana zdaniem brakuje? Jak ocenia Pani / Pan dostępność do usług ochrony zdrowia w gminie/podstawowa opieka medyczna, apteki, stomatolog/? Jak ocenia Pani /Pan poziom edukacji w gminie /jakość kształcenia, dostępność zajęć dodatkowych dla uczniów, zajęcia wyrównawcze/? Jak ocenia Pani/Pan liczbę obiektów oświatowych w gminie (przedszkola, szkoły)? Jak Pani/Pan ocenia możliwość kupienia /wynajęcia z zasobów komunalnych i prywatnych/ wybudowania mieszkania lub domu? Jak ocenia Pani/Pan efektywność zagospodarowania przestrzeni w gminie (czy tereny są wykorzystywane optymalnie)? SWOT Prosimy o podanie 5 aspektów, które są najpilniejsze do poprawy w gminie w najbliższym czasie brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych Strona 16 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 238

239 Prosimy o podanie 5 najpoważniejszych problemów związanych obecnie z jakością życia w gminie (czego brak/niedostatek/niewłaściwe funkcjonowanie jest odczuwalne najbardziej): brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych Prosimy o podanie 5 mocnych stron gminy: brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych Prosimy o podanie 5 słabych stron gminy: brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych Prosimy o podanie 5 największych zagrożeń dla rozwoju gminy: brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych Prosimy o zaznaczenie 5 szans rozwojowych dla obszaru gminy: brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych METRYCZKA K/M K K M M K K K K M Wiek B B B C C B B B C Zatrudnienie D D D D D D D D D Strona 17 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 239

240 6. OBSZAR 5 - Wielowieś, Zarzyń, Długoszynek Ankieta nr GOSPODARKA Jak ocenia Pani / Pan dostęp i stan podstawowych mediów w gminie /zwodociągowanie, kanalizacja sanitarna/? Jak ocenia Pani / Pan rozwiązania komunikacyjne na terenie gminy? Jak ocenia Pani / Pan stan dróg w gminie? Jak ocenia Pani / Pan dostęp do nowoczesnej technologii /komputer, Internet/? Jak ocenia Pani / Pan warunki do prowadzenia działalności gospodarczej na terenie gminy/ewentualne udogodnienia i ulgi dla przedsiębiorców, dostęp do informacji na temat zakładania własnej działalności/? Jak ocenia Pani / Pan warunki do prowadzenia działalności rolniczej na terenie gminy /czy organizowane są szkolenia, czy rolnicy mają dostęp do informacji na temat specjalizacji lub zmiany profilu upraw? Jak ocenia Pani / Pan atrakcyjność inwestycyjną gminy/cechy dzięki którym jest atrakcyjna z zewnątrz? Jak ocenia Pani / Pan poziom usług i przetwórstwa w gminie? Jak ocenia Pani / Pan poziom handlu, transportu i magazynowania w gminie? Jak ocenia Pani / Pan stan budynków użyteczności publicznej na terenie gminy? ŚRODOWISKO Jak ocenia Pani/Pan estetykę swojej miejscowości? Jak ocenia Pani/Pan stan i jakość terenów rekreacyjnych /parki, miejsca spacerowe/? Jak ocenia Pani/Pan stan zagospodarowania przestrzeni publicznej w gminie/wyposażenie w parkingi, chodniki, ławki, kosze na śmieci/? Jak ocenia Pani/Pan stan środowiska naturalnego na terenie gminy? Jak ocenia Pani/Pan atrakcyjność turystyczną gminy? /liczbę i jakość zabytków, miejsc atrakcyjnych pod względem przyrodniczym, stan środowiska naturalnego, obszary chronione i rezerwaty, ścieżki przyrodnicze i edukacyjne/? Jak ocenia Pani/Pan poziom bazy turystyczno-wypoczynkowej/baza noclegowa, gastronomiczna? Jak ocenia Pani/Pan promocję gminy, mającą na celu pozyskanie potencjalnych turystów? Strona 18 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 240

241 SPOŁECZEŃSTWO Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminie przestępczości i przemocy w rodzinie? Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminy biedy? Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminy alkoholizmu i narkomanii? Jak ocenia Pani/Pan sposób rozwiązywania problemów społecznych w gminie i profilaktyki w tym zakresie / funkcjonowanie Ośrodka Pomocy Społecznej/? Czy Pani/Pana zdaniem w gminie można się czuć bezpiecznie? Jak ocenia Pani/Pan możliwości uzyskania zatrudnienia w gminie? Jak ocenia Pani/Pan wsparcie osób bezrobotnych w gminie /ewentualne kursy i zajęcia dla bezrobotnych, kluby pracy, wsparcie emocjonalne/? Jak ocenia Pani/Pan poziom rozwoju infrastruktury sportowo rekreacyjnej /boiska, place zabaw, parki, ławeczki/ i liczbę obiektów kulturalnych w gminie? Jak ocenia Pani/Pan ofertę spędzania wolnego czasu na terenie gminy/dla dzieci, młodzieży, dorosłych, seniorów/? Czy uczestniczy Pani / Pan w wydarzeniach kulturalnych i sportowych na terenie gminy? Jakich wydarzeń kulturalnych i sportowych Pani/ Pana zdaniem brakuje? Jak ocenia Pani / Pan dostępność do usług ochrony zdrowia w gminie/podstawowa opieka medyczna, apteki, stomatolog/? Jak ocenia Pani /Pan poziom edukacji w gminie /jakość kształcenia, dostępność zajęć dodatkowych dla uczniów, zajęcia wyrównawcze/? Jak ocenia Pani/Pan liczbę obiektów oświatowych w gminie (przedszkola, szkoły)? Jak Pani/Pan ocenia możliwość kupienia /wynajęcia z zasobów komunalnych i prywatnych/ wybudowania mieszkania lub domu? Jak ocenia Pani/Pan efektywność zagospodarowania przestrzeni w gminie (czy tereny są wykorzystywane optymalnie)? SWOT Prosimy o podanie 5 aspektów, które są najpilniejsze do poprawy w gminie w najbliższym czasie brak danych brak danych brak danych Prosimy o podanie 5 najpoważniejszych problemów związanych obecnie z jakością życia w gminie (czego brak/niedostatek/niewłaściwe funkcjonowanie jest odczuwalne najbardziej): brak danych brak danych brak danych Strona 19 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 241

242 Prosimy o podanie 5 mocnych stron gminy: brak danych brak danych brak danych Prosimy o podanie 5 słabych stron gminy: brak danych brak danych brak danych Prosimy o podanie 5 największych zagrożeń dla rozwoju gminy: brak danych brak danych brak danych Prosimy o zaznaczenie 5 szans rozwojowych dla obszaru gminy: brak danych brak danych brak danych METRYCZKA K/M K M M Wiek B B B Zatrudnienie D D D Strona 20 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 242

243 7. OBSZAR 6 - Trzemeszno Lubuskie, Grochowo, Kolonia Glisno Ankieta nr GOSPODARKA Jak ocenia Pani / Pan dostęp i stan podstawowych mediów w gminie /zwodociągowanie, kanalizacja sanitarna/? Jak ocenia Pani / Pan rozwiązania komunikacyjne na terenie gminy? Jak ocenia Pani / Pan stan dróg w gminie? Jak ocenia Pani / Pan dostęp do nowoczesnej technologii /komputer, Internet/? Jak ocenia Pani / Pan warunki do prowadzenia działalności gospodarczej na terenie gminy/ewentualne udogodnienia i ulgi dla przedsiębiorców, dostęp do informacji na temat zakładania własnej działalności/? Jak ocenia Pani / Pan warunki do prowadzenia działalności rolniczej na terenie gminy /czy organizowane są szkolenia, czy rolnicy mają dostęp do informacji na temat specjalizacji lub zmiany profilu upraw? Jak ocenia Pani / Pan atrakcyjność inwestycyjną gminy/cechy dzięki którym jest atrakcyjna z zewnątrz? Jak ocenia Pani / Pan poziom usług i przetwórstwa w gminie? Jak ocenia Pani / Pan poziom handlu, transportu i magazynowania w gminie? Jak ocenia Pani / Pan stan budynków użyteczności publicznej na terenie gminy? ŚRODOWISKO Jak ocenia Pani/Pan estetykę swojej miejscowości? Jak ocenia Pani/Pan stan i jakość terenów rekreacyjnych /parki, miejsca spacerowe/? Jak ocenia Pani/Pan stan zagospodarowania przestrzeni publicznej w gminie/wyposażenie w parkingi, chodniki, ławki, kosze na śmieci/? Jak ocenia Pani/Pan stan środowiska naturalnego na terenie gminy? Jak ocenia Pani/Pan atrakcyjność turystyczną gminy? /liczbę i jakość zabytków, miejsc atrakcyjnych pod względem przyrodniczym, stan środowiska naturalnego, obszary chronione i rezerwaty, ścieżki przyrodnicze i edukacyjne/? Jak ocenia Pani/Pan poziom bazy turystyczno-wypoczynkowej/baza noclegowa, gastronomiczna? Jak ocenia Pani/Pan promocję gminy, mającą na celu pozyskanie potencjalnych turystów? Strona 21 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 243

244 SPOŁECZEŃSTWO Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminie przestępczości i przemocy w rodzinie? Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminy biedy? Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminy alkoholizmu i narkomanii? Jak ocenia Pani/Pan sposób rozwiązywania problemów społecznych w gminie i profilaktyki w tym zakresie / funkcjonowanie Ośrodka Pomocy Społecznej/? Czy Pani/Pana zdaniem w gminie można się czuć bezpiecznie? Jak ocenia Pani/Pan możliwości uzyskania zatrudnienia w gminie? Jak ocenia Pani/Pan wsparcie osób bezrobotnych w gminie /ewentualne kursy i zajęcia dla bezrobotnych, kluby pracy, wsparcie emocjonalne/? Jak ocenia Pani/Pan poziom rozwoju infrastruktury sportowo rekreacyjnej /boiska, place zabaw, parki, ławeczki/ i liczbę obiektów kulturalnych w gminie? Jak ocenia Pani/Pan ofertę spędzania wolnego czasu na terenie gminy/dla dzieci, młodzieży, dorosłych, seniorów/? Czy uczestniczy Pani / Pan w wydarzeniach kulturalnych i sportowych na terenie gminy? Jakich wydarzeń kulturalnych i sportowych Pani/ Pana zdaniem brakuje? Jak ocenia Pani / Pan dostępność do usług ochrony zdrowia w gminie/podstawowa opieka medyczna, apteki, stomatolog/? Jak ocenia Pani /Pan poziom edukacji w gminie /jakość kształcenia, dostępność zajęć dodatkowych dla uczniów, zajęcia wyrównawcze/? Jak ocenia Pani/Pan liczbę obiektów oświatowych w gminie (przedszkola, szkoły)? Jak Pani/Pan ocenia możliwość kupienia /wynajęcia z zasobów komunalnych i prywatnych/ wybudowania mieszkania lub domu? Jak ocenia Pani/Pan efektywność zagospodarowania przestrzeni w gminie (czy tereny są wykorzystywane optymalnie)? SWOT Prosimy o podanie 5 aspektów, które są najpilniejsze do poprawy w gminie w najbliższym czasie brak danych brak danych brak danych brak danych Prosimy o podanie 5 najpoważniejszych problemów związanych obecnie z jakością życia w gminie (czego brak/niedostatek/niewłaściwe funkcjonowanie jest odczuwalne najbardziej): brak danych brak danych brak danych brak danych Strona 22 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 244

245 Prosimy o podanie 5 mocnych stron gminy: brak danych brak danych brak danych brak danych Prosimy o podanie 5 słabych stron gminy: brak danych brak danych brak danych brak danych Prosimy o podanie 5 największych zagrożeń dla rozwoju gminy: brak danych brak danych brak danych brak danych Prosimy o zaznaczenie 5 szans rozwojowych dla obszaru gminy: brak danych brak danych brak danych brak danych METRYCZKA K/M K K K M Wiek B C B A Zatrudnienie D D D A Strona 23 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 245

246 8. OBSZAR 7 - Żubrów, Miechów Ankieta nr 1 2 GOSPODARKA Jak ocenia Pani / Pan dostęp i stan podstawowych mediów w gminie /zwodociągowanie, kanalizacja sanitarna/? 3 2 Jak ocenia Pani / Pan rozwiązania komunikacyjne na terenie gminy? 2 2 Jak ocenia Pani / Pan stan dróg w gminie? 2 2 Jak ocenia Pani / Pan dostęp do nowoczesnej technologii /komputer, Internet/? 3 2 Jak ocenia Pani / Pan warunki do prowadzenia działalności gospodarczej na terenie gminy/ewentualne udogodnienia i ulgi dla przedsiębiorców, dostęp do informacji na temat zakładania własnej działalności/? 2 2 Jak ocenia Pani / Pan warunki do prowadzenia działalności rolniczej na terenie gminy /czy organizowane są szkolenia, czy rolnicy mają dostęp do informacji na temat specjalizacji lub zmiany profilu upraw? 3 3 Jak ocenia Pani / Pan atrakcyjność inwestycyjną gminy/cechy dzięki którym jest atrakcyjna z zewnątrz? 3 3 Jak ocenia Pani / Pan poziom usług i przetwórstwa w gminie? 1 1 Jak ocenia Pani / Pan poziom handlu, transportu i magazynowania w gminie? 2 2 Jak ocenia Pani / Pan stan budynków użyteczności publicznej na terenie gminy? 3 3 ŚRODOWISKO Jak ocenia Pani/Pan estetykę swojej miejscowości? 3 3 Jak ocenia Pani/Pan stan i jakość terenów rekreacyjnych /parki, miejsca spacerowe/? 1 1 Jak ocenia Pani/Pan stan zagospodarowania przestrzeni publicznej w gminie/wyposażenie w parkingi, chodniki, ławki, kosze na śmieci/? 2 2 Jak ocenia Pani/Pan stan środowiska naturalnego na terenie gminy? 2 2 Jak ocenia Pani/Pan atrakcyjność turystyczną gminy? /liczbę i jakość zabytków, miejsc atrakcyjnych pod względem przyrodniczym, stan środowiska naturalnego, obszary chronione i rezerwaty, ścieżki przyrodnicze i edukacyjne/? 2 2 Jak ocenia Pani/Pan poziom bazy turystyczno-wypoczynkowej/baza noclegowa, gastronomiczna? 2 2 Jak ocenia Pani/Pan promocję gminy, mającą na celu pozyskanie potencjalnych turystów? 3 3 Strona 24 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 246

247 SPOŁECZEŃSTWO Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminie przestępczości i przemocy w rodzinie? 3 3 Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminy biedy? 3 3 Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminy alkoholizmu i narkomanii? 3 3 Jak ocenia Pani/Pan sposób rozwiązywania problemów społecznych w gminie i profilaktyki w tym zakresie / funkcjonowanie Ośrodka Pomocy Społecznej/? 2 2 Czy Pani/Pana zdaniem w gminie można się czuć bezpiecznie? 2 2 Jak ocenia Pani/Pan możliwości uzyskania zatrudnienia w gminie? 1 1 Jak ocenia Pani/Pan wsparcie osób bezrobotnych w gminie /ewentualne kursy i zajęcia dla bezrobotnych, kluby pracy, wsparcie emocjonalne/? 3 2 Jak ocenia Pani/Pan poziom rozwoju infrastruktury sportowo rekreacyjnej /boiska, place zabaw, parki, ławeczki/ i liczbę obiektów kulturalnych w gminie? 2 2 Jak ocenia Pani/Pan ofertę spędzania wolnego czasu na terenie gminy/dla dzieci, młodzieży, dorosłych, seniorów/? 2 2 Czy uczestniczy Pani / Pan w wydarzeniach kulturalnych i sportowych na terenie gminy? 3 3 Jakich wydarzeń kulturalnych i sportowych Pani/ Pana zdaniem brakuje? Jak ocenia Pani / Pan dostępność do usług ochrony zdrowia w gminie/podstawowa opieka medyczna, apteki, stomatolog/? 3 3 Jak ocenia Pani /Pan poziom edukacji w gminie /jakość kształcenia, dostępność zajęć dodatkowych dla uczniów, zajęcia wyrównawcze/? 2 2 Jak ocenia Pani/Pan liczbę obiektów oświatowych w gminie (przedszkola, szkoły)? 2 2 Jak Pani/Pan ocenia możliwość kupienia /wynajęcia z zasobów komunalnych i prywatnych/ wybudowania mieszkania lub domu? 2 2 Jak ocenia Pani/Pan efektywność zagospodarowania przestrzeni w gminie (czy tereny są wykorzystywane optymalnie)? 2 2 SWOT Prosimy o podanie 5 aspektów, które są najpilniejsze do poprawy w gminie w najbliższym czasie brak danych brak danych Prosimy o podanie 5 najpoważniejszych problemów związanych obecnie z jakością życia w gminie (czego brak/niedostatek/niewłaściwe funkcjonowanie jest odczuwalne najbardziej): brak danych brak danych Strona 25 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 247

248 Prosimy o podanie 5 mocnych stron gminy: brak danych brak danych Prosimy o podanie 5 słabych stron gminy: brak danych brak danych Prosimy o podanie 5 największych zagrożeń dla rozwoju gminy: brak danych brak danych Prosimy o zaznaczenie 5 szans rozwojowych dla obszaru gminy: brak danych brak danych METRYCZKA K/M K K Wiek C C Zatrudnienie D C Strona 26 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 248

249 9. OBSZAR 8 - Drogomin, Długoszyn, Trzebów, Brzeźno Ankieta nr 1 2 GOSPODARKA Jak ocenia Pani / Pan dostęp i stan podstawowych mediów w gminie /zwodociągowanie, kanalizacja sanitarna/? 2 3 Jak ocenia Pani / Pan rozwiązania komunikacyjne na terenie gminy? 2 2 Jak ocenia Pani / Pan stan dróg w gminie? 2 2 Jak ocenia Pani / Pan dostęp do nowoczesnej technologii /komputer, Internet/? 3 3 Jak ocenia Pani / Pan warunki do prowadzenia działalności gospodarczej na terenie gminy/ewentualne udogodnienia i ulgi dla przedsiębiorców, dostęp do informacji na temat zakładania własnej działalności/? 3 2 Jak ocenia Pani / Pan warunki do prowadzenia działalności rolniczej na terenie gminy /czy organizowane są szkolenia, czy rolnicy mają dostęp do informacji na temat specjalizacji lub zmiany profilu upraw? 2 2 Jak ocenia Pani / Pan atrakcyjność inwestycyjną gminy/cechy dzięki którym jest atrakcyjna z zewnątrz? 2 4 Jak ocenia Pani / Pan poziom usług i przetwórstwa w gminie? 1 2 Jak ocenia Pani / Pan poziom handlu, transportu i magazynowania w gminie? 2 2 Jak ocenia Pani / Pan stan budynków użyteczności publicznej na terenie gminy? 2 3 ŚRODOWISKO Jak ocenia Pani/Pan estetykę swojej miejscowości? 2 4 Jak ocenia Pani/Pan stan i jakość terenów rekreacyjnych /parki, miejsca spacerowe/? 2 3 Jak ocenia Pani/Pan stan zagospodarowania przestrzeni publicznej w gminie/wyposażenie w parkingi, chodniki, ławki, kosze na śmieci/? 2 3 Jak ocenia Pani/Pan stan środowiska naturalnego na terenie gminy? 2 2 Jak ocenia Pani/Pan atrakcyjność turystyczną gminy? /liczbę i jakość zabytków, miejsc atrakcyjnych pod względem przyrodniczym, stan środowiska naturalnego, obszary chronione i rezerwaty, ścieżki przyrodnicze i edukacyjne/? 2 4 Jak ocenia Pani/Pan poziom bazy turystyczno-wypoczynkowej/baza noclegowa, gastronomiczna? 1 3 Jak ocenia Pani/Pan promocję gminy, mającą na celu pozyskanie potencjalnych turystów? 2 2 Strona 27 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 249

250 SPOŁECZEŃSTWO Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminie przestępczości i przemocy w rodzinie? 3 3 Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminy biedy? 3 2 Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminy alkoholizmu i narkomanii? 3 3 Jak ocenia Pani/Pan sposób rozwiązywania problemów społecznych w gminie i profilaktyki w tym zakresie / funkcjonowanie Ośrodka Pomocy Społecznej/? 3 3 Czy Pani/Pana zdaniem w gminie można się czuć bezpiecznie? 2 2 Jak ocenia Pani/Pan możliwości uzyskania zatrudnienia w gminie? 1 2 Jak ocenia Pani/Pan wsparcie osób bezrobotnych w gminie /ewentualne kursy i zajęcia dla bezrobotnych, kluby pracy, wsparcie emocjonalne/? 2 4 Jak ocenia Pani/Pan poziom rozwoju infrastruktury sportowo rekreacyjnej /boiska, place zabaw, parki, ławeczki/ i liczbę obiektów kulturalnych w gminie? 2 3 Jak ocenia Pani/Pan ofertę spędzania wolnego czasu na terenie gminy/dla dzieci, młodzieży, dorosłych, seniorów/? 2 2 Czy uczestniczy Pani / Pan w wydarzeniach kulturalnych i sportowych na terenie gminy? 2 3 Jakich wydarzeń kulturalnych i sportowych Pani/ Pana zdaniem brakuje? Jak ocenia Pani / Pan dostępność do usług ochrony zdrowia w gminie/podstawowa opieka medyczna, apteki, stomatolog/? 2 2 Jak ocenia Pani /Pan poziom edukacji w gminie /jakość kształcenia, dostępność zajęć dodatkowych dla uczniów, zajęcia wyrównawcze/? 1 3 Jak ocenia Pani/Pan liczbę obiektów oświatowych w gminie (przedszkola, szkoły)? 2 1 Jak Pani/Pan ocenia możliwość kupienia /wynajęcia z zasobów komunalnych i prywatnych/ wybudowania mieszkania lub domu? 2 3 Jak ocenia Pani/Pan efektywność zagospodarowania przestrzeni w gminie (czy tereny są wykorzystywane optymalnie)? 2 3 SWOT Prosimy o podanie 5 aspektów, które są najpilniejsze do poprawy w gminie w najbliższym czasie brak danych brak danych Prosimy o podanie 5 najpoważniejszych problemów związanych obecnie z jakością życia w gminie (czego brak/niedostatek/niewłaściwe funkcjonowanie jest odczuwalne najbardziej): brak danych brak danych Strona 28 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 250

251 Prosimy o podanie 5 mocnych stron gminy: brak danych brak danych Prosimy o podanie 5 słabych stron gminy: brak danych brak danych Prosimy o podanie 5 największych zagrożeń dla rozwoju gminy: brak danych brak danych Prosimy o zaznaczenie 5 szans rozwojowych dla obszaru gminy: brak danych brak danych METRYCZKA K/M K K Wiek B B Zatrudnienie D D Strona 29 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 251

252 10. OBSZAR 9 - Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów Ankieta nr 1 2 GOSPODARKA Jak ocenia Pani / Pan dostęp i stan podstawowych mediów w gminie /zwodociągowanie, kanalizacja sanitarna/? 2 3 Jak ocenia Pani / Pan rozwiązania komunikacyjne na terenie gminy? 2 2 Jak ocenia Pani / Pan stan dróg w gminie? 3 1 Jak ocenia Pani / Pan dostęp do nowoczesnej technologii /komputer, Internet/? 4 3 Jak ocenia Pani / Pan warunki do prowadzenia działalności gospodarczej na terenie gminy/ewentualne udogodnienia i ulgi dla przedsiębiorców, dostęp do informacji na temat zakładania własnej działalności/? 2 2 Jak ocenia Pani / Pan warunki do prowadzenia działalności rolniczej na terenie gminy /czy organizowane są szkolenia, czy rolnicy mają dostęp do informacji na temat specjalizacji lub zmiany profilu upraw? 2 3 Jak ocenia Pani / Pan atrakcyjność inwestycyjną gminy/cechy dzięki którym jest atrakcyjna z zewnątrz? 1 4 Jak ocenia Pani / Pan poziom usług i przetwórstwa w gminie? 1 2 Jak ocenia Pani / Pan poziom handlu, transportu i magazynowania w gminie? 2 3 Jak ocenia Pani / Pan stan budynków użyteczności publicznej na terenie gminy? 3 3 ŚRODOWISKO Jak ocenia Pani/Pan estetykę swojej miejscowości? 3 2 Jak ocenia Pani/Pan stan i jakość terenów rekreacyjnych /parki, miejsca spacerowe/? 3 3 Jak ocenia Pani/Pan stan zagospodarowania przestrzeni publicznej w gminie/wyposażenie w parkingi, chodniki, ławki, kosze na śmieci/? 3 1 Jak ocenia Pani/Pan stan środowiska naturalnego na terenie gminy? 2 3 Jak ocenia Pani/Pan atrakcyjność turystyczną gminy? /liczbę i jakość zabytków, miejsc atrakcyjnych pod względem przyrodniczym, stan środowiska naturalnego, obszary chronione i rezerwaty, ścieżki przyrodnicze i edukacyjne/? 1 2 Jak ocenia Pani/Pan poziom bazy turystyczno-wypoczynkowej/baza noclegowa, gastronomiczna? 1 2 Jak ocenia Pani/Pan promocję gminy, mającą na celu pozyskanie potencjalnych turystów? 1 4 Strona 30 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 252

253 SPOŁECZEŃSTWO Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminie przestępczości i przemocy w rodzinie? 3 3 Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminy biedy? 3 4 Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminy alkoholizmu i narkomanii? 3 3 Jak ocenia Pani/Pan sposób rozwiązywania problemów społecznych w gminie i profilaktyki w tym zakresie / funkcjonowanie Ośrodka Pomocy Społecznej/? 2 1 Czy Pani/Pana zdaniem w gminie można się czuć bezpiecznie? 2 1 Jak ocenia Pani/Pan możliwości uzyskania zatrudnienia w gminie? 1 1 Jak ocenia Pani/Pan wsparcie osób bezrobotnych w gminie /ewentualne kursy i zajęcia dla bezrobotnych, kluby pracy, wsparcie emocjonalne/? 2 3 Jak ocenia Pani/Pan poziom rozwoju infrastruktury sportowo rekreacyjnej /boiska, place zabaw, parki, ławeczki/ i liczbę obiektów kulturalnych w gminie? 3 2 Jak ocenia Pani/Pan ofertę spędzania wolnego czasu na terenie gminy/dla dzieci, młodzieży, dorosłych, seniorów/? 2 1 Czy uczestniczy Pani / Pan w wydarzeniach kulturalnych i sportowych na terenie gminy? 2 3 Jakich wydarzeń kulturalnych i sportowych Pani/ Pana zdaniem brakuje? zawodów sportowych Jak ocenia Pani / Pan dostępność do usług ochrony zdrowia w gminie/podstawowa opieka medyczna, apteki, stomatolog/? 2 4 Jak ocenia Pani /Pan poziom edukacji w gminie /jakość kształcenia, dostępność zajęć dodatkowych dla uczniów, zajęcia wyrównawcze/? 3 3 Jak ocenia Pani/Pan liczbę obiektów oświatowych w gminie (przedszkola, szkoły)? 2 2 Jak Pani/Pan ocenia możliwość kupienia /wynajęcia z zasobów komunalnych i prywatnych/ wybudowania mieszkania lub domu? 1 2 Jak ocenia Pani/Pan efektywność zagospodarowania przestrzeni w gminie (czy tereny są wykorzystywane optymalnie)? 1 2 SWOT Prosimy o podanie 5 aspektów, które są najpilniejsze do poprawy w gminie w najbliższym czasie budowa kanalizacji na wsiach, budowa świetlic, zakładów przemysłowych, walka z bezrobociem, rozwój turystyki stan dróg, oświetlenie, zabudowa kontenerów na śmieci, modernizacja świetlic, rozwój turystyki Strona 31 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 253

254 Prosimy o podanie 5 najpoważniejszych problemów związanych obecnie z jakością życia w gminie (czego brak/niedostatek/niewłaściwe funkcjonowanie jest odczuwalne najbardziej): Prosimy o podanie 5 mocnych stron gminy: Prosimy o podanie 5 słabych stron gminy: brak pracy, brak zaplecza sportowego, niewykorzystanie walorów turystycznych, wysoki poziom edukacji, dobry stan dróg, dobry handel brak terenów pod zabudowę, brak zakładów przemysłowych, dużo wież telefonii komórkowej, brak terenów wypoczynkowych brak kawiarni, kina brak danych brak danych Prosimy o podanie 5 największych zagrożeń dla rozwoju gminy: brak kanalizacji, zatrucie środowiska słaba infrastruktura drogowa, ucieczka młodych ludzi Prosimy o zaznaczenie 5 szans rozwojowych dla obszaru gminy: METRYCZKA "czysty" przemysł, agroturystyka, tereny wypoczynkowe, poprawa usług medycznych brak danych K/M M M Wiek C B Zatrudnienie D D Strona 32 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 254

255 11. OBSZAR 10 - Wędrzyn Ankieta nr 1 GOSPODARKA Jak ocenia Pani / Pan dostęp i stan podstawowych mediów w gminie /zwodociągowanie, kanalizacja sanitarna/? 2 Jak ocenia Pani / Pan rozwiązania komunikacyjne na terenie gminy? 1 Jak ocenia Pani / Pan stan dróg w gminie? 2 Jak ocenia Pani / Pan dostęp do nowoczesnej technologii /komputer, Internet/? 2 Jak ocenia Pani / Pan warunki do prowadzenia działalności gospodarczej na terenie gminy/ewentualne udogodnienia i ulgi dla przedsiębiorców, dostęp do informacji na temat zakładania własnej działalności/? 2 Jak ocenia Pani / Pan warunki do prowadzenia działalności rolniczej na terenie gminy /czy organizowane są szkolenia, czy rolnicy mają dostęp do informacji na temat specjalizacji lub zmiany profilu upraw? 2 Jak ocenia Pani / Pan atrakcyjność inwestycyjną gminy/cechy dzięki którym jest atrakcyjna z zewnątrz? 2 Jak ocenia Pani / Pan poziom usług i przetwórstwa w gminie? 2 Jak ocenia Pani / Pan poziom handlu, transportu i magazynowania w gminie? 3 Jak ocenia Pani / Pan stan budynków użyteczności publicznej na terenie gminy? 2 ŚRODOWISKO Jak ocenia Pani/Pan estetykę swojej miejscowości? 2 Jak ocenia Pani/Pan stan i jakość terenów rekreacyjnych /parki, miejsca spacerowe/? 1 Jak ocenia Pani/Pan stan zagospodarowania przestrzeni publicznej w gminie/wyposażenie w parkingi, chodniki, ławki, kosze na śmieci/? 1 Jak ocenia Pani/Pan stan środowiska naturalnego na terenie gminy? 3 Jak ocenia Pani/Pan atrakcyjność turystyczną gminy? /liczbę i jakość zabytków, miejsc atrakcyjnych pod względem przyrodniczym, stan środowiska naturalnego, obszary chronione i rezerwaty, ścieżki przyrodnicze i edukacyjne/? 3 Jak ocenia Pani/Pan poziom bazy turystyczno-wypoczynkowej/baza noclegowa, gastronomiczna? 2 Jak ocenia Pani/Pan promocję gminy, mającą na celu pozyskanie potencjalnych turystów? 3 Strona 33 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 255

256 SPOŁECZEŃSTWO Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminie przestępczości i przemocy w rodzinie? 3 Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminy biedy? 3 Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminy alkoholizmu i narkomanii? 2 Jak ocenia Pani/Pan sposób rozwiązywania problemów społecznych w gminie i profilaktyki w tym zakresie / funkcjonowanie Ośrodka Pomocy Społecznej/? 2 Czy Pani/Pana zdaniem w gminie można się czuć bezpiecznie? 2 Jak ocenia Pani/Pan możliwości uzyskania zatrudnienia w gminie? 1 Jak ocenia Pani/Pan wsparcie osób bezrobotnych w gminie /ewentualne kursy i zajęcia dla bezrobotnych, kluby pracy, wsparcie emocjonalne/? 3 Jak ocenia Pani/Pan poziom rozwoju infrastruktury sportowo rekreacyjnej /boiska, place zabaw, parki, ławeczki/ i liczbę obiektów kulturalnych w gminie? 2 Jak ocenia Pani/Pan ofertę spędzania wolnego czasu na terenie gminy/dla dzieci, młodzieży, dorosłych, seniorów/? 2 Czy uczestniczy Pani / Pan w wydarzeniach kulturalnych i sportowych na terenie gminy? 3 Jakich wydarzeń kulturalnych i sportowych Pani/ Pana zdaniem brakuje? Jak ocenia Pani / Pan dostępność do usług ochrony zdrowia w gminie/podstawowa opieka medyczna, apteki, stomatolog/? 2 Jak ocenia Pani /Pan poziom edukacji w gminie /jakość kształcenia, dostępność zajęć dodatkowych dla uczniów, zajęcia wyrównawcze/? 1 Jak ocenia Pani/Pan liczbę obiektów oświatowych w gminie (przedszkola, szkoły)? 1 Jak Pani/Pan ocenia możliwość kupienia /wynajęcia z zasobów komunalnych i prywatnych/ wybudowania mieszkania lub domu? 3 Jak ocenia Pani/Pan efektywność zagospodarowania przestrzeni w gminie (czy tereny są wykorzystywane optymalnie)? 3 SWOT Prosimy o podanie 5 aspektów, które są najpilniejsze do poprawy w gminie w najbliższym czasie brak danych Prosimy o podanie 5 najpoważniejszych problemów związanych obecnie z jakością życia w gminie (czego brak/niedostatek/niewłaściwe funkcjonowanie jest odczuwalne najbardziej): brak danych Strona 34 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 256

257 Prosimy o podanie 5 mocnych stron gminy: brak danych Prosimy o podanie 5 słabych stron gminy: brak danych Prosimy o podanie 5 największych zagrożeń dla rozwoju gminy: brak danych Prosimy o zaznaczenie 5 szans rozwojowych dla obszaru gminy: brak danych METRYCZKA K/M Wiek Zatrudnienie K B D Strona 35 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 257

258 Załącznik nr 4 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku ZAŁĄCZNIKI 1. Kwestionariusz ankiety - klucz GOSPODARKA 1. Jak ocenia Pani / Pan dostęp i stan podstawowych mediów w gminie /zwodociągowanie, kanalizacja sanitarna/? Bardzo dobrze 4 Dobrze 3 Dostatecznie 2 Źle 1 2. Jak ocenia Pani / Pan rozwiązania komunikacyjne na terenie gminy? Połączenia są wystarczające 2 Połączenia nie są wystarczające 1 3. Jak ocenia Pani / Pan stan dróg w gminie? Bardzo dobrze 4 Dobrze 3 Dostatecznie 2 Źle 1 4. Jak ocenia Pani / Pan dostęp do nowoczesnej technologii /komputer, Internet/? Bardzo dobrze 4 Dobrze 3 Dostatecznie 2 Źle 1 Ewentualne uwagi: 5. Jak ocenia Pani / Pan warunki do prowadzenia działalności gospodarczej na terenie gminy/ewentualne udogodnienia i ulgi dla przedsiębiorców, dostęp do informacji na temat zakładania własnej działalności/? Bardzo dobrze 4 Dobrze 3 Dostatecznie 2 Źle 1 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 258

259 6. Jak ocenia Pani / Pan warunki do prowadzenia działalności rolniczej na terenie gminy /czy organizowane są szkolenia, czy rolnicy mają dostęp do informacji na temat specjalizacji lub zmiany profilu upraw? Bardzo dobrze 4 Dobrze 3 Dostatecznie 2 Źle 1 7. Jak ocenia Pani / Pan atrakcyjnośd inwestycyjną gminy/cechy dzięki którym jest atrakcyjna z zewnątrz? Bardzo dobrze 4 Dobrze 3 Dostatecznie 2 Źle 1 8. Jak ocenia Pani / Pan poziom usług i przetwórstwa w gminie? Bardzo dobrze rozwinięty 3 Średnio rozwinięty 2 Zły 1 Ewentualne uwagi: 9. Jak ocenia Pani / Pan poziom handlu, transportu i magazynowania w gminie? Bardzo dobrze rozwinięty 3 Średnio rozwinięty 2 Zły Jak ocenia Pani / Pan stan budynków użyteczności publicznej na terenie gminy? Bardzo dobrze 4 Dobrze 3 Dostatecznie 2 Źle 1 ŚRODOWISKO 11. Jak ocenia Pani/Pan estetykę swojej miejscowości? Bardzo dobrze 4 Dobrze 3 Dostatecznie 2 Źle 1 Strona 37 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 259

260 12. Jak ocenia Pani/Pan stan i jakośd terenów rekreacyjnych /parki, miejsca spacerowe/? Bardzo dobrze 4 Dobrze 3 Dostatecznie 2 Źle Jak ocenia Pani/Pan stan zagospodarowania przestrzeni publicznej w gminie/wyposażenie w parkingi, chodniki, ławki, kosze na śmieci/? Bardzo dobrze 4 Dobrze 3 Dostatecznie 2 Źle Jak ocenia Pani/Pan stan środowiska naturalnego na terenie gminy? Bardzo dobrze 4 Dobrze 3 Dostatecznie 2 Źle Jak ocenia Pani/Pan atrakcyjnośd turystyczną gminy? /liczbę i jakośd zabytków, miejsc atrakcyjnych pod względem przyrodniczym, stan środowiska naturalnego, obszary chronione i rezerwaty, ścieżki przyrodnicze i edukacyjne/? Bardzo dobrze 4 Dobrze 3 Dostatecznie 2 Źle Jak ocenia Pani/Pan poziom bazy turystyczno-wypoczynkowej/baza noclegowa, gastronomiczna? Bardzo dobrze 4 Dobrze 3 Dostatecznie 2 Źle Jak ocenia Pani/Pan promocję gminy, mającą na celu pozyskanie potencjalnych turystów? Bardzo dobrze 4 Dobrze 3 Dostatecznie 2 Źle 1 Strona 38 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 260

261 SPOŁECZEŃSTWO 18. Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminie przestępczości i przemocy w rodzinie? Niska 4 Średnia 3 Wysoka 2 Bardzo wysoka Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminy biedy? Niska 4 Średnia 3 Wysoka 2 Bardzo wysoka Jaka jest Pani / Pana zdaniem skala występowania w gminy alkoholizmu i narkomanii? Niska 4 Średnia 3 Wysoka 2 Bardzo wysoka Jak ocenia Pani/Pan sposób rozwiązywania problemów społecznych w gminie i profilaktyki w tym zakresie / funkcjonowanie Ośrodka Pomocy Społecznej/? Bardzo dobrze 4 Dobrze 3 Dostatecznie 2 Źle Czy Pani/Pana zdaniem w gminie można się czud bezpiecznie? Tak 2 Nie Jak ocenia Pani/Pan możliwości uzyskania zatrudnienia w gminie? Bardzo dobrze 4 Dobrze 3 Dostatecznie 2 Źle Jak ocenia Pani/Pan wsparcie osób bezrobotnych w gminie /ewentualne kursy i zajęcia dla bezrobotnych, kluby pracy, wsparcie emocjonalne/? Bardzo dobrze 4 Dobrze 3 Dostatecznie 2 Źle 1 Nie występuje 0 Strona 39 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 261

262 25. Jak ocenia Pani/Pan poziom rozwoju infrastruktury sportowo rekreacyjnej /boiska, place zabaw, parki, ławeczki/ i liczbę obiektów kulturalnych w gminie? Bardzo dobrze 4 Dobrze 3 Dostatecznie 2 Źle Jak ocenia Pani/Pan ofertę spędzania wolnego czasu na terenie gminy/dla dzieci, młodzieży, dorosłych, seniorów/? Bardzo dobrze 4 Dobrze 3 Dostatecznie 2 Źle Czy uczestniczy Pani / Pan w wydarzeniach kulturalnych i sportowych na terenie gminy? Bardzo często 4 Często 3 Rzadko 2 Nigdy Jakich wydarzeo kulturalnych i sportowych Pani/ Pana zdaniem brakuje? Jak ocenia Pani / Pan dostępnośd do usług ochrony zdrowia w gminie/podstawowa opieka medyczna, apteki, stomatolog/? Bardzo dobrze 4 Dobrze 3 Dostatecznie 2 Źle Jak ocenia Pani /Pan poziom edukacji w gminie /jakośd kształcenia, dostępnośd zajęd dodatkowych dla uczniów, zajęcia wyrównawcze/? Bardzo dobrze 4 Dobrze 3 Dostatecznie 2 Źle Jak ocenia Pani/Pan liczbę obiektów oświatowych w gminie (przedszkola, szkoły)? Wystarczająca 2 Niewystarczająca 1 Strona 40 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 262

263 32. Jak Pani/Pan ocenia możliwośd kupienia /wynajęcia z zasobów komunalnych i prywatnych/ wybudowania mieszkania lub domu? Bardzo dobrze 4 Dobrze 3 Dostatecznie 2 Źle Jak ocenia Pani/Pan efektywnośd zagospodarowania przestrzeni w gminie (czy tereny są wykorzystywane optymalnie)? Bardzo dobrze 4 Dobrze 3 Dostatecznie 2 Źle 1 Metryczka Płeć: Wiek: Zatrudnienie: Mężczyzna Kobieta poniżej 25 lat A lat B lat C 61 lat więcej D uczeń/student A rolnik B przedsiębiorca C osoba pracująca D osoba bezrobotna E inne (jakie?)... F Strona 41 z 41 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 263

264 Załącznik nr 5 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Sulęcin do roku 2020, z perspektywą do 2030 roku [Data] RAPORT ZE SPOTKAŃ PARTYCYPACYJNYCH W GMINIE SULĘCIN Gmina Sulęcin 2016 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 264

265 W ramach przygotowywania i opracowywania Lokalnego Programu Rewitalizacji w gminie Sulęcin, w dniach r. odbyły się 4 spotkania partycypacyjne dla mieszkańców i grup interesariuszy. Spotkania miały charakter warsztatowy i były prowadzone przez Annę Andrysiak psychologa, coacha i trenera rozwoju, zajmującą się m.in. animacją społeczną i problemami lokalnymi woj. lub. Mieszkańcy gminy o spotkaniach zostali poinformowani za pośrednictwem portalu społecznościowego FB oraz strony internetowej Urzędu Miejskiego. Ponadto ogłoszenia z zaproszeniem rozwieszono na tablicach ogłoszeń w sołectwach oraz w instytucjach na terenie Sulęcina. Zaproszenia imienne zostały wysyłane do osób i instytucji takich jak: radni Rady Miejskiej w Sulęcinie (uczestniczyli w spotkaniu ) sołtysi (uczestniczyli w spotkaniach w dniach: i ) dyrektorzy/kierownicy instytucji gminnych i powiatowych, w tym: przedszkoli, szkół podstawowych, gimnazjum, szkół średnich, Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego, Powiatowego Urzędu Pracy, Powiatowego Centrum Pomocy Społecznej, Ośrodka Pomocy Społecznej, Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej, Zakładu Wodociągów i Kanalizacji, Spółki "Komunalnik", Sulęcińskiego Ośrodka Kultury, Zakładu Usług Komunalnych (w spotkaniu w dniu uczestniczył Dyrektor Sulęcińskiego Ośrodka Kultury oraz dyrektorzy przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjum; w spotkaniu w dniu uczestniczył dyrektor oraz pracownicy Ośrodka Pomocy Społecznej, Dyrektor Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego, Kierownik Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej) przedstawicieli stowarzyszeń i klubów (w spotkaniach w dniach i uczestniczyli przedstawiciele Uniwersytetu Trzeciego Wieku oraz Klubu Seniora; w spotkaniu w dniu uczestniczył przedstawiciel Stowarzyszenia Przyjaciół Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej w Sulęcinie; w spotkaniach w dniach 3 i uczestniczył przedstawiciel Stowarzyszenia "Mam pomysł"). W spotkaniach uczestniczyli także: -przedsiębiorcy (na spotkaniu w dniu ). mieszkańcy nie związani z żadną instytucją ( i ). Na spotkaniach nie zabrakło Burmistrza Sulęcina p. Dariusza Ejchart oraz Zastępcy Burmistrza p. Iwony Walczak, którzy aktywnie uczestniczyli w warsztatach i odpowiadali na pytania uczestników. Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 265

266 Wstępnie wyłonione obszary, które były brane pod uwagę w planowanych działaniach rewitalizacyjnych, i których przedstawiciele pojawili się na spotkaniach to: 1.Centrum Sulęcina rejon ograniczony ulicami (włącznie): Wiejska, Kościuszki, Młynarska, Chrobrego, Winna Góra, Moniuszki, Aleja Ostrowska, W. Witosa, E. Plater 2.Wschodnia część Sulęcina rejon na wschód od ulicy W. Witosa, E. Plater i na południe od ulicy Okopowej 3.Północna część Sulęcina rejon na północ od ulic: Okopowej (włącznie z tą ulicą), Wiejskiej i 3 Maja 4.Zachodnia część Sulęcina rejon na zachód od ulic: Kościuszki, Chrobrego, Winna Góra i Moniuszki i na południe od ulicy 3 Maja (włącznie z tą ulicą) 5. Wielowieś, Zarzyń, Długoszynek 6.Trzemeszno Lub., Grochowo, Kolonia Glisno 7.Żubrów, Osiedle Żubrów, Miechów 8.Drogomin, Długoszyn, Trzebów, Brzeźno 9. Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów 10.Wędrzyn. Po dokonaniu analizy społeczno-gospodarczej, w celu wyznaczenia obszaru zdegradowanego, wyłoniono obszary charakteryzujące się największą degradacją ze względu na kumulację negatywnych zjawisk i procesów w sferze społecznej, środowiskowej, przestrzennej i gospodarczej. W wyniku analizy obszary najbardziej zdegradowane w gminie to: obszar 1. Centrum Sulęcina rejon ograniczony ulicami (włącznie): Wiejska, Kościuszki, Młynarska, Chrobrego, Winna Góra, Moniuszki, Aleja Ostrowska, W. Witosa, E. Plater oraz obszar 2. Ostrów, Rychlik, Tursk, Małuszów. Spotkania z mieszkańcami i grupami interesariuszy pozwoliły na wyłonienie największych problemów występujących na obszarach zdegradowanych wymienionych powyżej i podjęcie próby sprecyzowania pomysłów na ich rozwiązanie. Ponadto spotkania umożliwiły skupienie się na pozostałych obszarach gminy, zebranie potrzeb mieszkańców, jednocześnie przyczyniając się do zwiększenia integracji społecznej i wypracowania standardów współpracy. Aktywne spotkania, w połączeniu z działaniami animacyjnymi, pomogły w wyznaczeniu kierunków rozwoju i skupieniu uwagi na najistotniejszych inwestycjach i działaniach społecznych koniecznych do realizacji gminie. Dwa spotkania partycypacyjne odbyły się w Sulęcinie 1. w Sulęcińskim Domu Kultury, a 2. w Środowiskowym Domu Samopomocy. Dwa kolejne spotkania odbyły się w świetlicach środowiskowych w sołectwach: Wielowsi i Brzeźnie. W spotkaniach tych uczestniczyli również przedstawiciele Sołectw: Rychlik, Ostrów, Zarzyń, Trzemeszno Lubuskie i Grochowo. Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 266

267 Uczestnicy pracujący w 8 podgrupach wyznaczyli główne kierunki rozwoju dla gminy Sulęcin. Zasoby gminy, zauważone problemy oraz pomysły na ich rozwiązanie ujęto w obrębie czterech sfer: gospodarczej, funkcjonalno-przestrzennej, społecznej i środowiskowej. Efekty prac przedstawiono poniżej. I. EFEKTY PRAC UCZESTNIKÓW PODCZAS SPOTKAŃ W SULĘCINIE SFERA GOSPODARCZA 1. ZASOBY Z uwagi na swoje położenie, istniejącą infrastrukturę oraz bliskość granicy z Niemcami, zarówno miasto jak i cała gmina Sulęcin stwarza dobre warunki do inwestowania i rozwoju istniejących firm. Uczestnicy spotkań zwrócili szczególną uwagę na takie zasoby gminy jak: kilkanaście zakładów produkcyjnych i usługowych (m.in. KORMORAN, MOLEX, LOGISTIC MASZOŃSKI, SPRING FRESCH), wiele instytucji państwowych + centrum administracyjne (instytucje gminne i powiatowe) Sulęcińska podstrefa Kostrzyńsko - Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej (KSSSE) przebiegające przez gminę drogi powiatowe i wojewódzkie linia kolejowa relacji Międzyrzecz - Repin otwartą politykę gospodarczą i promocyjną na terenie gminy wspieranie młodych przedsiębiorców i stwarzanie możliwości na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej otwarcie na inicjatywy przedsiębiorców i zagranicznych inwestorów Młodzieżowe Centrum Kariery i Współpracy Międzynarodowej duże zasoby leśne, jeziora oraz rozbudowaną strefę turystyczną i rekreacyjną dobre warunki dla funkcjonowania przemysłu, rolnictwa, przetwórstwa rolnego, handlu oraz turystyki bliskość granicy, autostrady, bliskość lotniska rozwijające się rzemiosło stare kamienice i zabytkowe kościoły podkreślające historię miasta i gminy tereny górzyste w kierunku Długoszyna teren po przedsiębiorstwie STARBAG między torami, a budynkami byłego POM-u Sulęcin jako prężnie rozwijający się gospodarczo i turystycznie ośrodek Ziemi Lubuskiej 2. ZAUWAŻONE PROBLEMY: Uczestnicy spotkania zwrócili uwagę na następujące problemy gospodarcze: brak agroturystyki oraz moteli dla kierowców samochodów ciężarowych (TIR) trasa A2 E3 brak wsparcia dla powstawania przedsięwzięć agroturystycznych, małe wyeksponowanie walorów turystycznych i zabytkowych brak uzbrojonych terenów pod inwestycje (brak uzbrojenia podstrefy ekonomicznej/gospodarczej) i budownictwo mieszkaniowe brak atrakcyjności na rynku pracy, niskie płace, bezrobocie, mało chętnych specjalistów/fachowców do pracy, duża ilość umów czasowych brak możliwości stałego zatrudnienia na stawkach większych niż minimalna (np. sklepy) Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 267

268 brak bezpośrednich połączeń z drogami krajowymi niewykorzystane obiekty, budynki po zakładowe, brak efektywnego wykorzystania terenów za dużo supermarketów (Sulęcin) problemy z siecią wodociągową i stacja uzdatniania wody zbyt mała ilość małych firm, brak realizacji nowych przedsięwzięć (nowe miejsca pracy) niski poziom zaangażowania inwestorów zewnętrznych (zwłaszcza w branżach produkcyjnych) słaby dostęp do e-usług i komunikacji elektronicznej 3. POMYSŁY NA ROZWIĄZANIE PROBLEMÓW Uczestnicy wyrażając swoje pomysły na rozwiązanie problemów wskazali głównie na: organizacje zajazdów wraz z parkingiem dla TIR zaangażowanie Nadleśnictwa do promocji walorów turystycznych podwyższenie płacy minimalnej wykwalifikowanym pracownikom uzbrojenie podstrefy ekonomicznej KSSSE oświetlenie, drogi, sieć wodociągowo - kanalizacyjna przyciąganie inwestorów zewnętrznych rozwój szkolnictwa i działań edukacyjnych zwiększenie liczby dobrze płatnych miejsc pracy dla fachowców szkolenia nowych pracowników przez doświadczonych przedsiębiorców zintensyfikowanie działań promocyjnych skierowanych do inwestorów dostosowanie oferty Zespołu Szkół Licealno-Zawodowych do potrzeb rynku pracy otwarcie oddziału przedszkolno-żłobkowego dbałość indywidualna mieszkańców, systematyczność monitoring Zakładu Usług Komunalnych pozyskanie środków zewnętrznych przywrócenie połączeń kolejowych w szczególności cargo utworzenie nowych podstref ekonomicznych wspieranie małych przedsiębiorstw utworzenie ścieżki pieszo-rowerowej oraz do uprawiania nordic walking wzdłuż rzeki Postomii (od mostu w kierunku na Długoszyn do ulicy Pałacowej i dalej) utworzenie platformy elektronicznej, zwiększenie dostępności e-usług W odpowiedzi na pytanie: Kto może się zająć rozwiązaniem powyższych problemów, uczestnicy odpowiadali: Jednostki samorządowe Urząd Miejski, Starostwo Powiatowe Przedsiębiorcy - kursy doskonalące dla pracowników Organizacje pracodawców Powiatowy Urząd Pracy Zespół Szkół Licealno-Zawodowych Kuratorium oświaty Urząd Marszałkowski Polskie Towarzystwo Turystyczno - Krajoznawcze Mieszkańcy gminy Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 268

269 Organizacje pozarządowe Właściciele działek Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 269

270 SFERA FUNKCJONALNO PRZESTRZENNA 1. ZASOBY W sferze przestrzennej uczestnicy wskazali następujące zasoby: - Parki - Sulęciński Ośrodek Kultury - Kompleks sportowy - Ścieżki rowerowe rozwinięta sieć ścieżek rowerowych - przez gminę Sulęcin przebiega również międzynarodowy szlak rowerowy R1 i międzynarodowy szlak pieszy E11 - Sulęcin nazywany Rowerową Stolicą Ziemi Lubuskiej - Przedszkola - Zabudowa Starego Miasta - Dom Joannitów - PKS - Budynki znajdujące się w zasobach gminnych, ul. Piłsudskiego, Kościuszki, Żeromskiego, Traugutta, Witosa - Spółdzielnia Mieszkaniowa - Kajzerówka - Budynki po byłych Zakładach Mechanicznych - Budynki po byłej Komendzie Policji i WKU - Dostępność branż usługowych - Szkolnictwo Zawodowe - Pałac w Żubrowie i park przy Pałacu - Pl. Czarnieckiego w Sulęcinie 2. ZAUWAŻONE PROBLEMY Mimo wielu wskazanych zasobów, uczestnicy widzieli również wiele problemów: brak małych punktów handlowych, usługowych brak dobrze działającego targowiska miejskiego, a za dużo marketów potrzeba termomodernizacji Sulęcińskiego Ośrodka Kultury wymagany remont kompleksu sportowego na Winnej Górze zdegradowany park miejski - zarośnięty park, zaniedbane o drzewa okazy kilkusetletnie (lipy, dęby) jeszcze zbyt mała liczba dróg rowerowych zwłaszcza brak ścieżek rowerowych do sąsiadujących miejscowości - brak ścieżek pieszo-rowerowych do Długoszyna, Wędrzyna, Żubrów-Miechów potrzeba remontu muszli koncertowej i rozbudowy tzw. Hoteliku przy stadionie duża liczba starych kamienic potrzebujących modernizacji zaniedbane podwórka, ulice, chodniki wymagana przebudowa gminnych dróg - chodniki, nawierzchnia zaniedbane śmietniki, dzikie wysypiska śmieci brak dostatecznej komunikacji pomiędzy miastem, a miejscowościami/wsiami ościennymi wymagający remontu dach Przedszkola Małego Przyrodnika brak odpowiednich środków finansowych na renowacje budynków Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 270

271 brak odpowiednich miejsc parkingowych (w tym koło cmentarza) brak basenu miejskiego brak odpowiedniej ilości mieszkań komunalnych brak dostatecznej ilości odnowionych budynków wokół rynku miasta brak budynku ratusza źle oznakowane i oświetlone oraz czasami mało widoczne przejścia dla pieszych 3. POMYSŁY NA ROZWIĄZANIE PROBLEMU Zorganizowanie Domu Seniora z dziennym pobytem; miejsce dla seniorów mogłoby być wykorzystane również przez stowarzyszenia Mam pomysł, Klub Seniora, Złota Jesień, Uniwersytet III wieku przygotowanie terenów pod małe punkty handlowe budowa targowiska miejskiego unowocześnienie poprzez modernizację, termomodernizację oraz wyposażenie techniczne Sulęcińskiego Ośrodka Kultury - wymiana dachu, ocieplenie budynku, wyposażenie w nagłośnienie, oświetlenie, wyposażenie sal konferencyjnych, zakup busa budowa ścieżek rowerowych kompleksowa modernizacja parku miejskiego wraz z niezbędną infrastrukturą nowe nasadzenia, oświetlenie, ciągi komunikacyjne budowa skate-parku, placu zabaw, fontanny, tzw. kontenera kultury, ścieżek edukacyjnych park miejski modernizacja obiektu sportowego na Winnej Górze modernizacja budynków w centrum miasta i pozostałych starych zabudowań rewitalizacja budynków na Winnej Górze muszli koncertowej, Hoteliku, renowacja murków i schodów wprowadzenie taboru o mniejszej liczebności miejsc, co doprowadzi do bardziej ekonomicznie wykorzystanych autobusów pozyskanie środków zewnętrznych, w tym unijnych na renowacje i termomodernizację wygospodarowanie miejsc parkingowych i pozyskanie środków finansowych na ich budowę budowa nowych bloków mieszkalnych pomoc prywatnym właścicielom w odnowie budynków (np. poprzez zakup materiałów) zakończenie remontów na ulicach Kościuszki i Żeromskiego remont dachu w Przedszkolu Małego Przyrodnika budowa ratusza w centrum, tam gdzie był dawniej oraz stworzenie deptaku miejsca spacerowego - częściowe wyłączenie z ruchu ulicy Kościuszki od kościoła dużego św. Mikołaja do Chrobrego poprawienie (doświetlenie) przejść dla pieszych W odpowiedzi na pytanie: Kto może się zająć rozwiązaniem powyższych problemów, uczestnicy odpowiadali: Gmina Sulęcin Starostwo Powiatowe Zarządy dróg powiatowych i wojewódzkich Wspólnoty mieszkaniowe Organizacje pozarządowe zwłaszcza stowarzyszenia działające w obszarze sportowo/kulturalnym PKS Społeczność lokalna/mieszkańcy Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 271

272 Prywatni przedsiębiorcy Właściciele budynków Zakład energetyczny np. w ramach konserwacji, zarządca dróg Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 272

273 SFERA SPOŁECZNA 1. ZASOBY W sferze społecznej, uczestnicy zobaczyli ogromny potencjał w: osobach starszych, aktywnych seniorach młodych ludziach kończących szkoły organizacjach pozarządowych pracownikach usług społecznych prężnie funkcjonującym Sulęcińskim Ośrodku Kultury świetlicach wiejskich skupiających mieszkańców klubach sportowych Ośrodku Pomocy Społecznej Środowiskowym Domu Samopomocy Punktach Konsultacyjnych Poradni Terapii Uzależnień Poradni psychologiczno-pedagogiczna Szkołach i Przedszkolach Zespole interdyscyplinarnym Uniwersytecie Trzeciego Wieku Cyklicznych spotkaniach: Polsko-Niemieckich spotkaniach kulturalnych, spotkaniach seniorów, rajdach Nordic Walking, Święcie Plonów, Jarmarku Kogucim, Festiwalu Reggae 2. ZAUWAŻONE PROBLEMY Uczestnicy wskazali następujące problemy społeczne: duża potrzeba spotkań seniorów, którzy stanowią 23% społeczeństwa Sulęcina dawniej spotkania odbywały się w Domu Joannitów, który został przekazany na inne cele, a działający Sulęciński Ośrodek Kultury jest w zbyt dużej odległości od miasta, co stanowi barierę komunikacyjną dla starszego pokolenia mieszkańców; organizacja czasu i miejsca dla seniorów, w celu ograniczenia bez efektywnego i samotnego przesiadywania w domu duża grupa osób nadużywająca alkoholu, pijąca i widoczna w miejscach publicznych bezrobocie i uzależnienia niedosyt wystaw, koncertów, występów, imprez plenerowych, sportowych, pokazów, warsztatów, pikników korzystania z tzw. życia kulturalnego słabo rozwinięty obszar e usług umożliwiających mieszkańcom komunikację elektroniczną i szybkie załatwienie spraw administracyjnych zagrożenia narkomanią brak żłobka brak wystarczającej infrastruktury sportowej i rekreacyjnej, dobrze zorganizowanych i zadbanych kompleksów sportowych - ograniczona ilość miejsc do uprawiania sportu brak koordynacji działań stowarzyszeń senioralnych i sportowych Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 273

274 zbyt mała ilość zajęć i miejsc rozrywki intelektualnej dla młodzieży przemoc w rodzinach brak poradni rodzinnej ograniczona ilość miejsc spędzania czasu wolnego przez młodzież ponadgimnazjalną zbyt mała ilość świetlic wiejskich (nie każda wieś dysponuje świetlicą, co skutkuje mniejszą integracją społeczności w tych miejscowościach) 3. POMYSŁY NA ROZWIĄZANIA PROBLEMÓW Pomysły uczestników wychodzące naprzeciw potrzebom i problemom to: aktywizacja kulturalna zaangażowanie osób bezrobotnych w prace społeczne, interwencyjne edukacja młodzieży gimnazjalnej w zakresie dbania o tereny wokół szkoły (park) utworzenie żłobka Zorganizowanie Domu Seniora lub domu Dziennego Pobytu dla osób starszych utworzenie Ośrodka Sportu i Rekreacji modernizacja istniejących i budowa nowych miejsc infrastruktury sportowej i rekreacyjnej (place zabaw i boiska wielofunkcyjne itp.) w celu zagospodarowania czasu mieszkańców i zachęcenia ich do aktywności rozbudowa stadionu lekkoatletycznego powołanie Gminnej Rady Sportu oraz Gminnej Rady Seniora powołanie Młodzieżowej Rady Miasta przywrócenie działalności Centrum Współpracy Polsko-Niemieckiej wyznaczenie miejsca spotkań ludzi w różnym wieku, z ciekawą tematyką spotkań, wystaw, sympozjów, izby pamięci, wystawy starych muzealnych okazów rozszerzenie oferty edukacyjnej organizacja zajęć wyrównawczych organizacja imprez integracyjnych, ciekawych festiwali, koncertów, plenerów artystycznych, wernisaży dla różnych grup odbiorców Ośrodek Kultury działania w kierunku aktywizacji społecznej dzieci, młodzieży, dorosłych, seniorów, integracja międzypokoleniowa działania związane z promocją zdrowia, wydarzenia promujące zdrowy tryb życia, sport, turystykę rozwój e-usług, utworzenie np. platformy elektronicznej, umożliwienie szybszej elektronicznej komunikacji administracyjnej zwiększenie częstotliwości spotkań z dziećmi i młodzieżą nt. występujących zagrożeń narkomani,przemocy itp. zakaz sprzedaży alkoholu po 22:00 zmniejszenie liczby pozwoleń na sprzedaż alkoholu utworzenie poradni rodzinnej działania integrujące rodzinę, pikniki rodzinne działania profilaktyczne i edukacyjne w zakresie uzależnień przeciwdziałaniu problemom w rodzinie i przemocy wsparcie dla pracowników pomocy społecznej wzmacnianie umiejętności wychowawczych u rodziców warsztaty, spotkania, programy osłonowe wybudowanie żłobka utworzenie nowych miejsc przedszkolnych utworzenie miejsca o charakterze klubu młodzieżowego Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 274

275 zagospodarowanie terenów zielonych i organizacja pikników, imprez plenerowych utworzenie świetlic wiejskich w sołectwach, które ich nie posiadają W odpowiedzi na pytanie: Kto może się zająć rozwiązaniem powyższych problemów, uczestnicy odpowiadali: Pracownicy opieki społecznej Burmistrz Ośrodek Kultury Policja Szkoły P. Urząd Pracy Rodzice Mieszkańcy Stowarzyszenia (Strefa działań twórczych icotam, alternatyw@, BOSKO, Stowarzyszenie Przyjaciół Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej w Sulęcinie ). Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 275

276 SFERA ŚRODOWISKOWA 1. ZASOBY Uczestnicy wspólnie uznali Sulęcin za obszar dysponujący dobrze rozwiniętą siecią komunikacyjną, siecią wodociągową, kanalizacyjną i gazową oraz atrakcyjnymi terenami budowlanymi i inwestycyjnymi. W zasobach środowiskowych wymienili: duże zalesienie, tereny zielone w mieście i wokół miasta % powierzchni gminy to tereny leśne park miejski rzekę Postomię Kajzerówkę oczyszczalnię ścieków Ogródek Jordanowski teren rekreacyjny przy Ośrodku Kultury Ośrodek Kormoran, ogródki działkowe park przy Straży Pożarnej park przy Liceum Ogólnokształcącym jako dobry plac pod skatepark uroczysko Lubniewisko liczne jeziora Łagowsko-Sulęciński Park Krajobrazowy strzelnice wojskowe wiele osiągnięć z zakresu ochrony środowiska, rozwoju infrastruktury gospodarczej i turystycznej 2. ZAUWAŻONE PROBLEMY Problemy wokół których mieszkańcy skupili szczególna uwagę to: bardzo duże zadymienie w okresie jesienno-zimowym, powodujące smog, zanieczyszczone powietrze, widocznie unoszące się pyły i popiół nad miastem duża ilość kotłów węglowych w gminie wysoka emisja zanieczyszczeń powietrza z pieców zarośnięte jezioro Ostrowskie kąpielisko miejskie duże wycinki drzew, które należy koniecznie ograniczyć degradacja parku miejskiego niedostateczna ilość zagospodarowanych terenów zielonych bezpiecznych do rekreacji niewykorzystany teren ogródków działkowych przy ulicy Lipowej (brak zainteresowania działkami) brak poszanowania zieleni przez mieszkańców - niska świadomość społeczeństwa w zakresie zanieczyszczenia środowiska hałas dochodzący z poligonu wojskowego zwierzęta leśne (dziki) pośród bloków (Wędrzyn) degradacja dróg leśnych poprzez ciężki sprzęt wojskowy i leśny np. pojazdy gąsienicowe dzikie wysypiska śmieci degradacja rur kanalizacji sanitarnej spaliny samochodowe Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 276

277 kopalnia odkrywkowa od strony Wielowsi 3. POMYSŁY NA ROZWIĄZANIE PROBLEMÓW Uczestnicy spotkań uznali, że należy się skupić przede wszystkim na: wprowadzeniu i rozpropagowaniu ogrzewania gazowego, elektrycznego i solarnego (dzięki dotacjom z ochrony środowiska) odnowieniu Parku Miejskiego nasadzenie drzew, krzewów, budowa elementów małej architektury parkowej (ławki, chodniki, fontanny, place zabaw itp.) zagospodarowaniu okolicznych lasów przy osiedlach (na marsze orientacyjne) poprawie jakości powietrza poprzez akcje uświadamiania i edukację ekologiczną społeczeństwa zwiększeniu zagospodarowania terenów zielonych - uatrakcyjnieniu terenów poprzez poprawę infrastruktury rekreacyjnej propagowaniu alternatywnych środków komunikacji (rower) budowie ścieżek rowerowych i pieszo-rowerowych termomodernizacji budynków zaangażowaniu młodzieży i dzieci w zadbanie o czystość i sprzęt w parkach kampanii uświadamiającej, działaniach edukacyjnych dot. ochrony środowiska, spotkaniach informacyjnych dla mieszkańców kontroli instalacji c.o. - kominów, piecy wraz z kampanią dotyczącą uświadamiania społeczeństwa co do właściwego stosowania środka opałowego (drewno wysuszone, węgiel w dobrej kaloryzacji i nie spalania plastiku czy śmieci) znacznym nasadzaniu drzew i krzewów wymianie piecy w mieszkaniach komunalnych wybudowaniu kotłowni centralnej lub modernizacji istniejących kotłowni rewitalizacji jeziora Ostrowskiego ograniczeniu hałasu poprzez strzelanie ogniem pojedynczym (nie seriami) zakładaniu na gąsienice nakładek gumowych wybudowaniu nowej bocznicy kolejowej dla wojska wymianie rur kanalizacji sanitarnej modernizacji oczyszczalni wprowadzeniu dopłat do ekologicznego ogrzewania W odpowiedzi na pytanie: Kto może się zająć rozwiązaniem powyższych problemów, uczestnicy odpowiadali: Wydział ochrony środowiska UM Sulęcin Organizacje ekologiczne Zarządy dróg (miejskie, powiatowe, wojewódzkie) Placówki oświatowe Przedsiębiorcy prywatni Sulęciński Ośrodek Kultury / wspólnoty mieszkaniowe Mieszkańcy Rada miejska poprzez zwolnienia ulgi Organizacje pozarządowe Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 277

278 Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 278

279 II. EFEKTY PRAC UCZESTNIKÓW PODCZAS SPOTKAŃ W SOŁECTWACH gm. Sulęcin RYCHLIK 1. Sfera gospodarcza: Mieszkańcy Rychlika widzą ogromny zasób w gospodarstwach rolnych i możliwość zagospodarowania ich pod działalność agroturystyczną. Zauważone przez nich problemy w sferze gospodarczej to głównie: brak zagospodarowania gospodarstw rolnych pod działania agroturystyczne, brak środków finansowych na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej, brak świetlicy wiejskiej Wyartykułowane pomysły na rozwiązanie problemów to: pomoc finansowa dla przyszłych przedsiębiorców, którzy mają pomysł na biznes, dostarczenie wiedzy o prowadzeniu własnej działalności gospodarczej - jak zacząć? Wg mieszkańców w/w problemami mogą się zająć: Urząd Pracy, świadczący doradztwo zawodowe i wsparcie dla osób chcących rozpocząć własną działalność gospodarczą, mieszkańcy aktywni, zaangażowani, wzajemnie się wspierający. 2. Sfera przestrzenna: W Rychliku w 2011 została wybudowana drewniana wiata wyposażona w małą infrastrukturę w postaci ławek, stołów, grilla oraz instalację elektryczną, z polbrukiem przy wiacie, którą mieszkańcy uznają za ogromny zasób w sferze przestrzenno-funkcjonalnej. Ponadto dysponują budynkiem przeznaczonym na świetlicę, placem zabaw, boiskiem, kącikiem rekreacyjnym i parkiem. Rychlik leży 8 km na południowy zachód od Sulęcina. Zauważone problemy to: konieczność remontu odcinka drogi leśnej w kierunku Ostrowa, brak szkoły, budynek świetlicy wymagający remontu i rozbudowy Pomysły na rozwiązanie problemów: pomoc finansowa z RPO Lubuskie, udział mieszkańców w drobniejszych pracach remontowych Kto może wg mieszkańców się tym zająć: współpraca z Nadleśnictwem Sulęcin w zakresie rewitalizacji terenów dróg będących własnością Lasów Państwowych; Gmina Sulęcin i mieszkańcy 3. Sfera społeczna: Mieszkańcy Rychlika, jak sami o sobie mówią, to osoby zaangażowane w życie społeczne, organizujące imprezy integracyjne w sołectwie. Zauważone problemy: budynek świetlicy do remontu, duże bezrobocie w Rychliku i wiele osób nadużywających alkoholu. Pomysły na rozwiązanie problemów: rewitalizacja budynku na potrzeby świetlicy wiejskiej, docieranie do nowych mieszkańców i zachęcenie ich do wspólnych działań, rozmowa z sąsiadami budowanie relacji, nie zamykanie się, wspólne wyjazdy integracja społeczna mieszkańców, realizacja programów aktywności lokalnej, inicjowanie działań rekreacyjno-sportowych, Kto może się tym zająć: mieszkańcy chętni do wspólnych działań, Rada Sołecka, Sołtys, w sferze finansowej Gmina, 4. Sfera środowiskowa: Mieszkańcy wskazali na zasoby w postaci: 3 stawów, parku wiejskiego, lasów. Zauważone problemy: brak gazu przewodowego ogrzewanie węglowe, palenie śmieciami, dzikie wysypiska śmieci (szamba zamiast kanalizacji lub przydomowych oczyszczalni ścieków) Pomysły na rozwiązanie problemów: edukowanie, inwestycje w zakresie kanalizacji/oczyszczalni budowa przydomowych oczyszczalni ścieków Kto może się tym zająć: Sołtys, Gmina, mieszkańcy. Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 279

280 gm. Sulęcin OSTRÓW 1. Sfera gospodarcza: Mieszkańcy wskazali w zasobach Ostrowia - Ośrodek Wypoczynkowy Marina i hurtownię napojów Młyn. Problemy, które zauważają to przede wszystkim: brak dużych przedsiębiorstw i miejsc pracy, brak środków finansowych na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej Pomysły na rozwiązanie problemów: pomoc finansowa dla przyszłych przedsiębiorców, którzy mają pomysł na biznes, dostarczenie wiedzy o prowadzeniu własnej działalności gospodarczej - jak zacząć? Kto może się tym zająć: Urząd Pracy świadczący doradztwo zawodowe i wsparcie dla osób chcących rozpocząć własną działalność gospodarczą, mieszkańcy-aktywność, zaangażowanie, wzajemne wsparcie. 2. Sfera przestrzenna: Wskazane zasoby w sferze przestrzennej to świetlica (choć wymaga remontu), plac zabaw, ścieżka rowerowa do jeziora Ostrowskiego, przy którym znajduje się też kąpielisko. Zasobem jest również cmentarz ewangelicki. Ostrów położony jest bezpośrednio przy południowej stronie Sulęcina, przy szosie do Torzymia. Zauważone problemy: wadliwa instalacja kanalizacyjna (tam gdzie jest), świetlica do gruntownego remontu, wewnętrzne drogi wymagające remontu, brak szkoły Pomysły na rozwiązanie problemu: pomoc finansowa z RPO Lubuskie, udział mieszkańców w drobniejszych pracach remontowych, inwestycja w sieć kanalizacyjną lub przydomowe oczyszczalnie ścieków, termomodernizacja świetlicy wiejskiej Kto może się tym zająć: Współpraca z nadleśnictwem Sulęcin w zakresie rewitalizacji terenów dróg będących własnością Lasów Państwowych, Starostwo Powiatowe w zakresie remontu drogi w Ostrowie, Gmina inwestycje finansowe. 3. Sfera społeczna: Dużym zasobem wskazanym przez mieszkańców jest filia biblioteki, Koło Gospodyń Wiejskich, osoby zaangażowane w życie społeczne, budynek świetlicy jako miejsce spotkań mieszkańców. Zauważone problemy: budynek świetlicy do koniecznego remontu, duże bezrobocie i osoby nadużywające alkoholu Pomysł na rozwiązanie problemów: docieranie do nowych mieszkańców i zachęcenie ich do wspólnych działań, rozmowa z sąsiadami budowanie relacji, nie zamykanie się, wspólne wyjazdy integracja mieszkańców Kto może się tym zająć: mieszkańcy chętni do wspólnych działań,, Rada Sołecka, Sołtys, w sferze finansowej Gmina. 4. Sfera środowiskowa: Zasoby środowiskowe Ostrowa to rzeka, jezioro, lasy, stawy. Zauważone problemy: brak gazu przewodowego ogrzewanie węglowe, palenie śmieciami, dzikie wysypiska śmieci (szamba zamiast kanalizacji lub przydomowych oczyszczalni ścieków), wadliwa instalacja kanalizacyjna. Pomysł na rozwiązanie problemów: edukowanie, inwestycje w zakresie kanalizacji/oczyszczalni budowa przydomowych oczyszczalni ścieków Kto może się tym zająć: Sołtys, Gmina, mieszkańcy. Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 280

281 gm. Sulęcin BRZEŹNO 1. Sfera przestrzenna: Zauważalnym zasobem Brzeźna jest wybudowana w 2011 roku drewniana wiata, wyposażona w małą infrastrukturę typu ławki, stoły, grill, w instalację elektryczną oraz plac polbrukowy. Ponadto mieszkańcy wskazują również na świetlicę wiejską, plac zabawa dla dzieci, boisko do siatkówki i do kosza, pustostan remiza do wykorzystania i zagospodarowania. Brzeźno to niewielka wieś sołecka, położona około 3,5 km na południowy zachód od Sulęcina. Zauważone problemy: konieczny remont świetlicy wiejskiej, dobudowanie sali dla spotkań seniorów, organizacji imprez okolicznościowych; renowacja zabytków; problemy z dojazdami do Sulęcina komunikacja publiczna; zanieczyszczona i niezagospodarowana droga z Brzeźna do Ostrowa Pomysły na rozwiązanie problemów: pozyskiwanie dofinansowań na renowację zabytków wnioski składane do Gminy, wsparcie od Gminy oraz zaangażowanie mieszkańców w drobne prace remontowe, regularny udział w spotkaniach sołeckich w celu poznawania bieżących rozwiązań i możliwości pozyskania środków finansowych Kto może wg mieszkańców się tym zająć: Gmina, mieszkańcy, lokali liderzy angażujący społeczność do wspólnych działań. 2. Sfera społeczna: W sferze społecznej jako zasób mieszkańcy wskazali na: wiele osób zaangażowanych w życie społeczne, budynek świetlicy wiejskiej jako miejsce spotkań mieszkańców młodzieży i seniorów, celebrowanie ważniejszych świąt przez mieszkańców wspólne zabawy, integracja. Zauważone problemy: budynek świetlicy do remontu, wymagana jego rozbudowa, brak sali do cyklicznych spotkań seniorów (w celu działań kulinarnych i artystycznych) Pomysły na rozwiązanie problemów: zaangażowanie mieszkańców w drobne prace remontowe, dofinansowanie z Gminy na rozbudowę i remont świetlicy. Kto może się tym zająć: mieszkańcy chętni do wspólnych działań, Gmina. 3. Sfera środowiskowa: Zasoby sołectwa to stawy. Zauważone problemy: brak ogrodzenia wokół stawu co powoduje poczucie braku bezpieczeństwa, staw wymaga gruntownego oczyszczenia, konieczne jest poprawienie walorów estetycznych miejsca, duże problemy kanalizacyjne. Pomysł na rozwiązanie problemu: budowa przydomowych oczyszczalni ścieków, połączenie sił mieszkańców i władz gminy. Kto może się tym zająć: Gmina, mieszkańcy. Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 281

282 gm. Sulęcin ZARZYŃ 1. Sfera gospodarcza: Mieszkańcy zauważają duży potencjał w zagospodarowaniu terenów zielonych i terenów wokół jeziora, sprzyjający rozwojowi działań agroturystycznych Zarzyń to wieś sołecka położona około 25 km na wschód od Sulęcina, przy lokalnej drodze z Piesek do Lubrzy. Zauważone problemy: mieszkańcy wyjeżdżają do pracy do innych miejscowości, miast i za granicę, ponieważ brakuje dużych zakładów, firm, w których mogliby pracować na miejscu Pomysł na rozwiązanie problemów: tworzenie miejsc pracy np. poprzez rozwój agroturystyki i zatrzymanie części mieszkańców. Kto może się tym zająć: mieszkańcy wspólnie z władzami gminy dofinansowanie, prywatni inwestorzy. 2. Sfera przestrzenna: Wskazanym zasobem jest świetlica i nowe chodniki w sołectwie. Można tu dojechać czarnym szlakiem rowerowym Długoszynek - Jeziorna - Wielowieś - Zarzyń. Zauważone problemy: konieczność remontu świetlicy wiejskiej. Pomysły na rozwiązanie problemów: pomoc finansowa ze strony gminy. Kto może się tym zająć: mieszkańcy wspólnie z władzami gminy. 3. Sfera społeczna: Mieszkańcy Zarzynia to osoby zaangażowane w życie społeczne, dysponujące ogromnym potencjałem ludzkim, integrujące się i czujące patriotyzm lokalny, wzajemnie zachęcające się do wspólnych działań. Elementem jednoczącym okoliczne wsie jest szkoła w Trzemesznie Lub. Zauważone problemy: budynek świetlicy do remontu, aby jeszcze bardziej wzmocnić więzi społeczne poprzez wspólne spotkania. Kto może się tym zająć: mieszkańcy chętni do wspólnych działań, Sołtys, w sferze finansowej Gmina. 4. Sfera środowiskowa: W tej sferze zasobem wg mieszkańców są lasy i jeziora, duże bogactwo zieleni. Zauważone problemy: wymagana poprawa estetyki miejsca i podkreślenie walorów turystycznych i wypoczynkowych, problemy kanalizacyjne. Pomysły na rozwiązanie problemów: zagospodarowanie terenów zielonych i terenów wokół jezior, budowa przydomowych oczyszczalni ścieków. Kto może się tym zająć: Sołtys, Gmina, mieszkańcy Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 282

283 gm. Sulęcin WIELOWIEŚ 1. Sfera gospodarcza: Zasoby wsi to zieleń i jeziora sprzyjające rozwojowi działań agroturystycznych. Wielowieś jest to stosunkowo duża wieś sołecka, położona około 18 km na południowy wschód od Sulęcina, przy lokalnej drodze z Trzemeszna do Świebodzina. Zauważone problemy: mieszkańcy wyjeżdżają do pracy do innych miejscowości, miast i za granicę, ponieważ brakuje dużych zakładów, firm, w których mogliby pracować na miejscu Pomysł na rozwiązanie problemów: tworzenie miejsc pracy np. poprzez rozwój agroturystyki i zatrzymanie części mieszkańców na miejscu. Kto może się tym zająć: mieszkańcy wspólnie z władzami gminy - dofinansowanie 2. Sfera przestrzenna: W sferze przestrzenno-funkcjonalnej dużym zasobem jest świetlica (niestety do remontu), nowe chodniki, boisko plus wiata. Zauważone problemy: remont świetlicy wiejskiej i zagospodarowanie pomieszczeń świetlicy oraz zatrudnienie pedagoga/animatora do prowadzenia zajęć dla młodzieży. Pomysły na rozwiązanie problemów: pomoc finansowa ze strony gminy. Kto może się tym zająć: mieszkańcy wspólnie z władzami gminy. 3. Sfera społeczna: W tej sferze mieszkańcy wskazali przede wszystkim na spokój i dużą kulturę wśród mieszkańców, patriotyzm lokalny, duże zaangażowanie, wzajemne zachęcanie się do wspólnych działań. Wyróżniono szkołę w Trzemesznie Lub. jako element jednoczący mieszkańców wszystkich okolicznych wsi. We wsi istnieje Stowarzyszenie Przyjaciół Wielowsi Nasza Wieś, które pozyskuje środki na działania społeczne. Zauważone problemy: budynek świetlicy wymaga remontu, aby wzmocnić więzi społeczne poprzez wspólne spotkania. Pomysły na rozwiązanie problemów: zaangażowanie mieszkańców w drobne prace remontowe oraz wsparcie finansowe na zagospodarowanie pomieszczeń świetlicy Kto może się tym zająć: mieszkańcy chętni do wspólnych działań, Sołtys, w sferze finansowej Gmina. 4. Sfera środowiskowa: Zasób wsi stanowią lasy i jeziora. Zauważone problemy: wymagana poprawa estetyki miejsca i podkreślenie walorów turystycznych i wypoczynkowych, problemy kanalizacyjne. Pomysły na rozwiązanie problemów: konieczność zagospodarowania terenów zielonych i terenów wokół jezior, budowa przydomowych oczyszczalni ścieków Kto może się tym zająć: Sołtys, Gmina, mieszkańcy. Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 283

284 gm. Sulęcin TRZEMESZNO LUBUSKIE 1. Sfera gospodarcza: Duży potencjał wsi stanowią działający aktywnie strażacy, dobrze prosperujący sklep, działający klub sportowy. Trzemeszno Lub. to duża wieś sołecka, położona około 9 km na wschód od Sulęcina, przy szosie Słubice Międzyrzecz. W Trzemesznie zlokalizowana jest jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej oraz Szkoła Podstawowa. Zauważone problemy: dojazdy do pracy - mieszkańcy wyjeżdżają do pracy do innych miejscowości, miast i za granicę, ponieważ brakuje dużych zakładów, firm, w których mogliby pracować na miejscu. Pomysły na rozwiązanie problemów: tworzenie miejsc pracy aby zatrzymać mieszkańców, rozwój przedsiębiorczości i szerzenie wiedzy w tym zakresie. Kto może się tym zająć: władze gminy. 2. Sfera przestrzenna: Wskazane zasoby w tej sferze to Szkoła Podstawowa, nowe chodniki, klub sportowy, była Gorzelnia do zagospodarowania, Ochotnicza Straż Pożarna, boisko wielofunkcyjne. Zauważone problemy: budynki wymagające rozbiórki, rozbudowa boiska przy klubie sportowym, brak ścieżki rowerowej między Trzemesznem a Grochowem, wiele popegeerowskich niszczejących budynków, zakup samochodu strażackiego ratowniczo-gaśniczego. Pomysły na rozwiązanie problemów: pomoc finansowa ze strony gminy, zwłaszcza w zakresie przebudowy drogi gminnej (ul. Ogrodowa), zakup wozu strażackiego z wyposażeniem ratowniczym i gaśniczym. Kto może się tym zająć: mieszkańcy wspólnie z władzami gminy. 3. Sfera społeczna: Mieszkańcy szczególnie podkreślają swój patriotyzm lokalny. Widzą duże zaangażowanie społeczności lokalnej, wzajemne zachęcanie się do wspólnych działań. Szkołę wskazują jako element jednoczący wszystkie okoliczne wsie. Duży zasób dostrzegają w czynnej orkiestrze strażackiej i aktywności strażaków. W miejscowości działa Stowarzyszenie Przyjaciół Trzemeszna Lubuskiego Razem dla wsi. Potrzeby w tej sferze to przede wszystkim: skupianie lokalnych artystów, integracja i promocja kultury tego brakuje mieszkańcom. 4. Sfera środowiskowa: Zasoby wsi to lasy i jeziora. Zauważone problemy: wymagana poprawa estetyki miejsca i podkreślenie walorów turystycznych i wypoczynkowych, problemy kanalizacyjne. Pomysł na rozwiązanie problemów: zagospodarowanie terenów zielonych i terenów wokół jezior, budowa przydomowych oczyszczalni ścieków. Kto może się tym zająć: Sołtys, Gmina, mieszkańcy. Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 284

285 gm. Sulęcin GROCHOWO 1. Sfera gospodarcza: Grochowo to wieś sołecka, położona około 11 km na wschód od Sulęcina, przy szosie Słubice Międzyrzecz. W Grochowie zlokalizowana jest jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, a działająca przy niej strażacka orkiestra dęta znana jest na terenie całego województwa oraz w niemieckich miastach partnerskich Sulęcina. Zauważone problemy: dojazdy do pracy - mieszkańcy wyjeżdżają do pracy do innych miejscowości, miast i za granicę, ponieważ brakuje dużych zakładów, firm, w których mogliby pracować na miejscu. Pomysł na rozwiązanie problemu: tworzenie miejsc pracy, aby zatrzymać mieszkańców. Kto może się tym zająć: władze gminy. 2. Sfera przestrzenna: Zasób wsi stanowi świetlica wybudowana społecznie przez strażaków, nowe chodniki. Duży potencjał mieszkańcy widzą w Pałacu, który należy zagospodarować niszczejący budynek, na który jest dużo pomysłów (niestety jest w rękach os. prywatnej). Zwrócono uwagę, że regularne remonty i modernizacje poprawiły znacznie estetykę wsi w ostatnim czasie. Zauważone problemy: budynki do remontu, potrzeba stworzenia siłowni plenerowej dla mieszkańców, budowa ścieżki rowerowej z Grochowa do Trzemeszna, wiele popegeerowskich niszczejących budynków. Pomysł na rozwiązanie problemu: pomoc finansowa ze strony gminy Kto może się tym zająć: mieszkańcy wspólnie z władzami gminy 3. Sfera społeczna: Zauważone problemy: rotacja mieszkańców, nowi mieszkańcy we wsi już nie są tak zintegrowani jak w pozostałych wsiach na terenie gminy. We wsi działa Stowarzyszenie pod nazwą Grochowiacy". Pomysły na rozwiązanie problemów: zaangażowanie mieszkańców do wspólnych działań, integracja społeczna, realizacja programów aktywności lokalnej, inicjowanie działań rekreacyjno-sportowych, wspólne aktywności np. siłownia plenerowa. Kto może się tym zająć: mieszkańcy chętni do wspólnych działań, Sołtys, w sferze finansowej Gmina. 4. Sfera środowiskowa: Zasoby wsi stanowią lasy i jeziora. Zauważone problemy: wymagana poprawa estetyki miejsca i podkreślenie walorów turystycznych i wypoczynkowych. Pomysły na rozwiązanie problemów: zagospodarowanie terenów zielonych i terenów wokół jeziora. Kto może się tym zająć: Sołtys, Gmina, mieszkańcy. Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 285

286 PODSUMOWANIE RAPORTU Spotkania z mieszkańcami i interesariuszami pozwoliły na wyłonienie potrzeb, wstępnych rozwiązań i pokazały wiele obszarów mogących wpłynąć na rozwój miasta i gminy. Problemy, które wybrzmiewały najczęściej, i wokół których toczyły się rozmowy zarówno w podgrupach jak i rozmowach kuluarowych, to: 1. Wzmocnienie działań Sulęcińskiego Ośrodka Kultury przede wszystkim w zakresie organizacji imprez, koncertów, wernisaży, wystaw plenerowych, konkursów, działań artystycznych, które przyczyniłyby się przede wszystkim do integracji międzypokoleniowej mieszkańców, aktywizacji społecznej dzieci, młodzieży i dorosłych, rozwoju zainteresowań, promocji kultury i wzrostu wiedzy o regionie. Ponadto mieszkańcy stawiają na inwestycje związane z termomodernizacją budynku SOK i techniczne wyposażenie sal. 2. Rewitalizacja parku miejskiego w Sulęcinie, wyeksponowanie bogatych terenów zielonych, poprzez nowe nasadzenia, odpowiednie nawodnienie, oświetlenie. Zagospodarowane i uporządkowane tereny zielone poprawią estetykę miasta i gminy oraz umożliwią mieszkańcom korzystanie z wypoczynku na łonie natury, uczestniczenie w piknikach rodzinnych. Większość mieszkańców podczas spotkań wyrażała potrzebę rozbudowy placów zabaw, budowy skate parku skupiającego ludzi młodych, budowy ścieżek rowerowych, pieszo-rowerowych, ścieżek edukacyjnych. 3. Rozbudowa kompleksu sportowego niemalże w każdej grupie wybrzmiewały potrzeby budowy/modernizacji miejsc aktywności sportowej rozbudowa boisk, terenów zielonych, zagospodarowanie obiektów sportowych na Winnej Górze. Potrzeby promocji zdrowego trybu życia, promowania aktywności w każdym wieku, uczestniczenia w wydarzeniach sportowych są widoczne i jasno wyrażane. 4. Rozwój obszaru turystyki i rekreacji mieszkańcy widzą bardzo duży potencjał w terenach na których mieszkają. Silnie zalesione obszary, stawy, jeziora to walory, które ich zdaniem należy podkreślać i eksponować. Silne potrzeby działań agroturystycznych wyłaniały się niemalże w każdej miejscowości na terenie gminy. Mieszkańcy mają pomysły na uatrakcyjnienie swoich miejsc i rozwój turystyki, zgłaszają potrzeby wzmocnienia wiedzy z zakresu przedsiębiorczości i wsparcia w podjęciu działań agroturystycznych. 5. Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków mieszkańcy niemalże każdej wsi, którzy wzięli udział w spotkaniach, zgłaszali problemy w zakresie sieci kanalizacyjnych. 6. Budowa targowiska miejskiego mieszkańcy podkreślali dużą dostępność sklepów i marketów, ale mają ogromny niedosyt zakupów lokalnych produktów na targowisku. Poza zakupami wskazywali również na chęć promowania regionalnych produktów. 7. Remonty świetlic wiejskich integrujących mieszkańców świetlice wiejskie to jedno z najważniejszych miejsc skupiających mieszkańców wsi. To w nich odbywają się imprezy okolicznościowe, zajęcia dla młodzieży i seniorów, to Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 286

287 tam często toczy się życie społeczne mieszkańców. Wiele świetlic w gminie wymaga gruntownego remontu, termomodernizacji, rozbudowy i wyposażenia w niezbędny sprzęt. Mieszkańcy wykazują duże zaangażowanie i chęć do drobnych prac remontowych, deklarując pomoc w ożywieniu świetlic, natomiast sygnalizują brak środków na renowacje. Problemów i potrzeb jest znacznie więcej, co pokazują zebrane w raporcie sugestie uczestników spotkań partycypacyjnych. Mieszkańcy jednak wierzą, że małymi krokami uda im się poprawić sytuację w mieście i gminie. Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 287

288 FOTORELACJA ZE SPOTKAŃ Spotkanie w Sulęcińskim Ośrodku Kultury, r. Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 288

289 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 289

290 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 290

291 Spotkanie w Świetlicy Wiejskiej w Brzeźnie, r. Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 291

292 Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 292

293 Spotkanie w Świetlicy Wiejskiej w Wielowsi, r. Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 293

294 Spotkanie w Środowiskowym Domu Samopomocy w Sulęcinie, r. Id: B20AD14E-1B5E-4CD4-A52D-0BC Podpisany Strona 294