Sukcesja biznesu w Polsce czyli jak przejąć firmę

Transkrypt

1 wspieramy w i e l k i c h jutra Sukcesja biznesu w Polsce czyli jak przejąć firmę Andrzej Głowacki Prezes Zarządu DGA S.A.

2 wspieramy w i e l k i c h jutra SUKCESJA BIZNESU w Polsce czyli jak przejąć firmę Dylematy doświadczonych menedżerów vs szanse dla młodych wilków

3 Sukcesja w polskich firmach

4 Potrzeba przygotowania sukcesji Sukcesja przywódców jest nieunikniona w każdej firmie, a udane znalezienie następców musi być dokładnie zaplanowane Osoby odpowiedzialne za ten proces, szukają zazwyczaj kandydatów w samej spółce, jednak, gdy chcą radykalnie zmienić jej strategię, angażują osoby zewnętrzne Według statystyk, większość przedsiębiorców dokonuje rozdzielenia z firmą dziełem swojego życia w wieku 58 lat!!!

5 Przedsiębiorczość w Polsce Struktura przedsiębiorstw w Polsce w latach małe* średnie duże przedsiębiorstwa ogółem ** Przy podawanych danych statystycznych w grupie małych przedsiębiorstw nie zawierają się mikroprzedsiębiorstwa. ** w tym mikroprzedsiębiorstwa Źródło: Dane GUS Struktura przedsiębiorstw w województwie wielkopolskim w latach małe* średnie duże przedsiębiorstwa ogółem** * Przy podawanych danych statystycznych w grupie małych przedsiębiorstw nie zawierają się mikroprzedsiębiorstwa. ** w tym mikroprzedsiębiorstwa Źródło: Dane GUS

6 Eksplozja przedsiębiorczości w Polsce na początku lat 90 wg REGON 572,5 tys. podmiotów w 1988r tys. Podmiotów w 2010r. tys. Źródło: prezentacja Ministerstwa Gospodarki na podstawie Raportu o stanie sektora MSP w Polsce PARP

7 Problem Właściciele firm nie mogą pójść do działu kadr i złożyć wypowiedzenie

8 Dwie perspektywy Planowanie sukcesji Zabezpieczenie przed nagłym wydarzeniem Jeśli chcemy rozśmieszyć Pana Boga Opowiedzmy Mu o naszych planach Woody Allen

9 W Polsce inaczej niż na świecie NA ŚWIECIE Najbardziej popularne na świecie zmiany własności firmy zarządzanej przez właściciela Rok badania Przekazanie lub sprzedaż rodzinie Sprzedaż menedżerom lub pracownikom Sprzedaż zewnętrznym inwestorom % 20% 57% % 14% 70% Źródło: Grant Thornton International Business Report W POLSCE Źródło: Puls Biznesu % 7% 24%

10 Skala problemu Szacuje się, że co najmniej 1/3 właścicieli średnich firm będzie starała się przekazać zarządzanie innym osobom. Szanse Dla młodych menedżerów to szansa przejęcie zarządzania, a niekiedy części tytułu własności w firmie z ugruntowaną pozycją rynkową, często z prostymi rezerwami.

11 Kluczowe problemy procesu sukcesji

12 Pytania i wątpliwości menedżerów Sprzedajemy firmę czy majątek? Czy następcy z zewnątrz czy z firmy? Jaka jest wycena spółki? Ile czasu potrzeba aby zrealizować proces sukcesji? Czy nadszedł już czas sukcesji? Czy może pozyskać zarząd a zostać rentierem?

13 Potrzeba przygotowania sukcesji Jeffrey Sonnenfeld *, wyróżnia cztery typy odchodzących prezesów: 1) Monarchowie, którzy nie chcą odchodzić z własnej woli - wolą umrzeć w biurze lub zostać zwolnieni; 2) Generałowie, którzy odchodzą z własnej woli i spędzają swoją emeryturę na planowaniu wielkiego powrotu; 3) Ambasadorowie, którzy pozostają w bliskich związkach ze swoimi firmami po odejściu; 4) Zarządcy, którzy chętnie odchodzą po określonym czasie, aby podjąć gdzieś indziej nowe wyzwania. * Profesor Harvard Business School i Yale School of Management. Dyrektor Narodowego Stowarzyszenia Osób Emerytowanych copyright (c) 2010 DGA S.A. All rights reserved

14 Potrzeba przygotowania sukcesji SUKCESJA. NIBY TAKIE PROSTE Jedną ze strategii sukcesji jest zmiana prezesa w przewodniczącego rady nadzorczej i awansowanie innej osoby z firmy lub spoza niej na pozycję prezesa. W 2005 r. model ten obowiązywał aż w 36% firm zmieniających kierownictwo (w Europie 22%, w USA 37%). Popularny jest zwłaszcza w Japonii, gdzie ponad dwie trzecie prezesów, którzy odeszli z firm w ubiegłym roku, pracowało pod okiem przewodniczącego rady nadzorczej, który był poprzednim prezesem. (Wanda Żółcińska, Plan sukcesji)

15 Pytania i wątpliwości menedżerów Sukcesja powinna być traktowana jako proces, a nie jako jednostkowe zdarzenie. Liderzy mogą opuszczać swoje stanowiska z różnych powodów, a plan sukcesji powinien być gotowy na długo, zanim ogłoszą decyzję o swoim odejściu. Niektóre rady nadzorcze zabezpieczają się podwójnie: mają opracowany plan sukcesji, który jest traktowany jako proces, a oprócz tego trzymają w szufladzie plan awaryjny, na wypadek konieczności nagłej zmiany zarządu.

16 Plan sukcesji Optymalny czas na znalezienie następców to 2 lata. Więź emocjonalna z dziełem życia i osobami z firmy oraz oczekiwania na przyszłość mają wpływ na plan sukcesji.

17 Opcje dotyczące sukcesji w firmie 1. Sukcesja w ramach rodziny 2. Zewnętrzny zarząd 3. Sprzedaż, w tym częściowa 4. Likwidacja spółki

18 Przykładowa firma Pan Jan Kowalski prowadzi salon i serwis samochodowy firmy OPEL w Katowicach. Zatrudnia 20 osób, uzyskuje roczne przychody na poziomie 20 mln zł i osiąga zysk netto 0,5 mln zł. Pan Jan Kowalski jest właścicielem nieruchomości, na której znajduje się salon i inne obiekty. Pan Jan Kowalski poniósł nakłady na zakup nieruchomości i budowę salonu w kwocie 10 mln zł. Pan Jan Kowalski posiada zadłużenie długoterminowe w kwocie 5 mln zł, które będzie spłacał jeszcze 5 lat. Pan Jan Kowalski w wieku 65 lat wybiera się na zasłużoną emeryturę i zastanawia się co zrobić z biznesem!

19 Ocena firmy- Salon OPEL 1. Wysokie nakłady inwestycyjne- 10 mln zł 2. Niska zdolność do generowania zysku 3. Wysokie zadłużenie długoterminowe

20 Dylematy: Czy przejąć dotychczasową działalność jako zorganizowaną część przedsiębiorstwa? Czy przekształcić Spółkę prawa handlowego i następnie podarować synowi udziały/akcje w Spółce? Czy ojciec powinien pozostać jeszcze udziałowcem w firmie? Możliwe rozwiązania Syn chce kontynuować biznes ojca!

21 Możliwe rozwiązania Rodzina nie jest zainteresowania przejęciem firmy, brak też nabywców biznesu DYLEMATY: Czy przekazać firmę menedżerom i pracownikom? Czy będą posiadać środki, aby mnie spłacić? Czy może pozostawić własność obiektów i dzierżawić je, a sprzedać biznes? Czy zgodzić się na wieloletnią rentę dla mnie i rodziny?

22 Możliwe rozwiązania Rodzina nie wykazuje zainteresowania, menedżerowie także DYLEMATY: 1. Czy sprzedawać firmę w aktualnej formule prawnej; Czy przedtem przekształcić w Spółkę prawa handlowego? 2. Czy sprzedać całość, tzn. nieruchomość i biznes? Czy najpierw biznes, a potem ewentualnie nieruchomość? 3. Jaką przyjąć podstawę wyceny?

23 Napotkane problemy przy sukcesji 1. Firma Trup w każdej szafie. 2. Szalone wyceny niewiarygodnych konsultantów. 3. Sam nie wiem czego chcę tzn. zjeść ciastko i mieć ciastko. 4. Po co mi Partner w biznesie? Sam będę dalej prowadził!

24 Sukcesja szansą dla młodych menedżerów 1. Pierwsze, powojenne pokolenie przedsiębiorców jest zmęczone i nie akceptuje zmian w biznesie. 2. Nowe technologie internetowe stają się domeną wyłącznie młodych i gniewnych. 3. Stare firmy to zagłębie rezerw i szans wdrożenia nowych rozwiązań i rozszerzenie usług lub gamy produktów.

25 ZŁA WIADOMOŚĆ! DZISIEJSZE POKOLENIE BOI SIĘ WYZWAŃ I PREFERUJE PRACĘ W KORPORACJACH? 1. Trud pokolenia Balcerowicza jest doceniany, lecz niekoniecznie naśladowany. 2. Państwo dotacjami psuje młodych przedsiębiorców? 3. Korporacje gwarantem stabilizacji i rozwoju?

26 DOBRA WIADOMOŚĆ! WOKOŁO NAS LICZNE SZANSE PRZEJĘCIA BIZNESU! 1. Wypracuj nową jakość dla starego biznesu. 2. Wyszukaj nisze o największych rezerwach. 3. Połącz Twoją witalność, wiedzę i pomysły z potencjałem firm do przejęcia.

27 Przykład do dyskusji 1. Firma o polskim rodowodzie świadczy od 20 lat usługi niematerialne- firma badawcza. Przychody rzędu 20 mln zł, zysk +/- zero! 2. Firma dwóch liderów, którzy zbliżają się do wieku emerytalnego. Praca zespołowa oparta na wysoko wykwalifikowanych dyrektorach. 3. Kapitały własne Spółki rzędu 2 mln zł, wysokie zadłużenie krótkoterminowe (w tym kredyty 4 mln zł). 4. Cenowa walka na rynku. Największe firmy światowe posiadają już oddziały lub firmy w Polsce. 5. Bardzo wysokie koszty stałe przekraczające rocznie 12 mln zł. Jak spojrzeć na kwestię sukcesji?

28 ZAPRASZAM DO DYSKUSJI Andrzej Głowacki Prezes Zarządu DGA SA mail: tel

29 Sukcesja biznesu w Polsce czyli jak przejąć firmę Andrzej Głowacki Prezes Zarządu DGA S.A.