RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE SANOCKIM W I-PÓŁROCZU 2009 ROKU

Transkrypt

1 Powiatowy Urząd Pracy w Sanoku RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE SANOCKIM W I-PÓŁROCZU 2009 ROKU Październik, 2009 r.

2 SPIS TREŚCI 1. Wstęp Analiza bezrobocia według zawodów Analiza ofert pracy według zawodów Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych Wnioski Aneks statystyczny PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 2

3 I. WSTĘP Cel opracowania. Wdrożenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych posłuży w szczególności do: określenie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowo kwalifikacyjnej na lokalnych, regionalnych i krajowym rynku pracy, stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych struktur zawodowo kwalifikacyjnych w układzie lokalnym, regionalnym i krajowym, określenie odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych, bieżąca korekta poziomu, struktury, treści kształcenia zawodowego i ustawicznego, usprawnienie poradnictwa zawodowego i pośrednictwa pracy, ułatwienie realizacji programów specjalnych dla aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich zatrudnienia. Podstawa opracowania. Metodologia opracowania ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia r. (Dz. U. z 2008 r. nr 69, poz. 415 z późniejszymi zmianami), załącznik nr 2 do sprawozdania MPiPS 01 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz ofert pracy, załącznik nr 3 do sprawozdania MPiPS 01 Bezrobotni oraz oferty pracy wg zawodów i specjalności, rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności (Dz. U. nr 265, poz. 2644), rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz. U. z dnia 31 grudnia 2007 r.) W dobie gospodarki rynkowej szczególną uwagę należy poświęcić na dostosowanie systemu kształcenia do zmieniającego się zapotrzebowania pracodawców na kwalifikacje zasobów ludzkich. Realizowanie tego zamierzenia wymaga zastosowania sprawnego systemu informacyjnego opartego na weryfikacji i analizie bieżących danych dotyczących poziomu i struktury bezrobocia oraz ofert pracy. W tym celu opracowano w Departamencie Rynku Pracy MGiP metodologię wyodrębniania zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest procesem systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania się popytu na prace i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno - zawodowym oraz formułowanie na tej podstawie ocen, wniosków PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 3

4 i krótkotrwałych prognoz. Dane te stanowią niezbędne informacje dla prawidłowego funkcjonowania systemu szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego. Przez zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie, czyli stosunek średniomiesięcznego napływu ofert pracy do PUP w danym zawodzie do średniomiesięcznej rejestracji osób bezrobotnych w tym samym zawodzie i w tym samym okresie czasu jest większy od 1,1. Przez zawód nadwyżkowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie, czyli stosunek średniomiesięcznego napływu ofert pracy do PUP w danym zawodzie do średniomiesięcznej rejestracji osób bezrobotnych w tym samym zawodzie i w tym samym okresie czasu jest mniejszy od 0,9. Natomiast, jeżeli stosunek ten zawiera się w przedziale od 0,9 do 1,1 to zawód należy uważać za zawód zrównoważony, czyli wykazujące równowagę na rynku pracy. Niniejsze opracowanie zawiera analizę skali i struktury bezrobocia w grupach i zawodach oraz popytu na pracę dla poszczególnych zawodów z punktu widzenia zgłaszanych ofert pracy w powiecie sanockim. Bada zawody wykazujące deficytowość lub nadwyżkę pracowników oraz określa kierunki zmian w odniesieniu do zawodów wywierających największy wpływ na rynek pracy. Celem niniejszej analizy jest ukazanie sytuacji na lokalnym rynku pracy w I-półroczu 2009 roku, a w szczególności jak kształtowało się bezrobocie wśród zawodów, oraz w jakich zawodach pracodawcy najczęściej składali zapotrzebowanie na pracowników. Analiza niniejsza powstała w oparciu o Klasyfikacją zawodów i specjalności wprowadzoną Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 265, poz. 2644). Klasyfikacja jest pięciopoziomowym, hierarchicznie usystematyzowanym zbiorem zawodów i specjalności występujących na rynku pracy. Grupuje poszczególne zawody (specjalności) w coraz bardziej zagregowane grupy oraz ustala ich symbole i nazwy. Struktura klasyfikacji jest wynikiem grupowania zawodów na podstawie podobieństwa klasyfikacji zawodowych wymaganych dla realizacji zadań danego zawodu (specjalności), z uwzględnieniem obydwu aspektów kwalifikacji tj. ich poziomu i specjalizacji. Analiza ta jest skierowana do samorządu terytorialnego, szkół ponadgimnazjalnych, wyższych uczelni, jednostek szkolących, centrów kształcenia ustawicznego, dla wszystkich zajmujących się polityką zatrudnienia. Opracowanie niniejsze przedstawia analizę bezrobocia według zawodów, ofert pracy zgłoszonych, będących w dyspozycji, jak i pozyskanych przez Powiatowy Urząd Pracy, opis zawodów nadwyżkowych i deficytowych, strukturę zawodową absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów. PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 4

5 ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW 2.1. Ogólne dane dotyczące bezrobocia w powiecie sanockim Stopa bezrobocia w powiecie sanockim na koniec czerwca 2009 roku kształtowała się na poziomie 13% tj. o 2,5 punktu procentowego poniżej stopy bezrobocia podregionu krośnieńsko - przemyskiego, która wynosiła 15,5%. W kraju stopa bezrobocia wynosiła 10,7%. W ciągu ostatnim półroczu stopa bezrobocia w powiecie sanockim wzrosła o 2,1%, jednak nadal jest niższa od stopy bezrobocia Województwie Podkarpackim (14,1) i Podregionie Krośnieńskim (15,5%). Dynamikę stopy bezrobocia w powiecie sanockim przedstawia wykres nr 1. Wykres nr 1. Dynamika stopy bezrobocia w powiecie sanockim w ostatnich latach. Stopa bezrobocia w powiecie sanockim w latach ,00% 23,50% 22,00% 22,30% 20,00% 18,00% 16,00% 14,00% 19,40% 19,30% 19,60% 18,70% 18,50% 16,90% 16,10% 13,80% 13,00% 12,00% 10,00% 13,80% 11,70% 10,90% Według stanu na dzień roku liczba bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy wynosiła 4801 osób, z czego 50,78% stanowiły kobiety tj osób. W stosunku do roku nastąpił znaczny spadek procentowy zarejestrowanych kobiet z 60,2% do 50,7%.Wśród ogółu bezrobotnych 20,74% stanowiły osoby z prawem do zasiłku tj. 996 osób, jest to znaczny wzrost w stosunku do roku ubiegłego tj. o 10,83%. W powiecie sanockim 56,13% ogółu bezrobotnych stanowiły osoby zamieszkałe na wsi. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych zamieszkałych na wsi według stanu na koniec czerwca 2009 roku wynosiła 2695 osoby. Wśród omawianej kategorii bezrobotnych 50,68% stanowiły kobiety tj osób, jest to zdecydowany spadek w stosunku do roku ubiegłego tj. o 10,03% w sytuacji, kiedy ogólny procent bezrobotnych zamieszkałych na wsi pozostał na niezmienionym poziomie. Analiza struktury bezrobotnych według poziomu wykształcenia wykazuje, że największy procent stanowią osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym, które stanowiły 31,72% ogółu bezrobotnych tj osoby. Struktura kolejnych grup według poziomu wykształcenia przedstawia się następująco: PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 5

6 gimnazjalne i poniżej - 19,8% osób, policealne i średnie zawodowe - 29,05% osób, średnie ogólnokształcące - 10,18% osób, wyższe - 9,22% osoby. Strukturę procentową bezrobotnych według wykształcenia przedstawia wykres nr 2. Wykres nr 2. Bezrobotni według wykształcenia na koniec I-półrocza 2009 roku. średnie ogólnokształcące 10% wyższe 9% zasadnicze zawodowe 32% policealne i średnie zawodowe 29% gimnazjalne i poniżej 20% 2.2. Bezrobotni według zawodów W końcu I-półrocza 2009 roku z 4801 zarejestrowanych bezrobotnych większość, tj osoby, to osoby poprzednio pracujące (stanowili oni 77,77% ogółu bezrobotnych). Dotychczas niepracujący to 1067 osób bezrobotnych (stanowili oni 22,33% ogółu bezrobotnych). Tabela nr 1 przedstawia porównanie struktury procentowej bezrobocia w układzie grup wielkich w I półroczu 2009 roku oraz w I półroczu 2008, 2007 i 2006 roku, natomiast graficznie wykres nr 3. Tabela nr 1. Struktura procentowa bezrobotnych (według grup wielkich zawodów) w I półroczu 2009 roku oraz w I półroczu 2008, 2007 i 2006 roku. Lp. Nazwa grupy wielkiej Rok % 1 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 0,65 0,58 0,67 0,56 2 Specjaliści 8,90 8,48 7,54 6,25 3 Technicy i inny średni personel 13,04 13,00 13,23 14,22 4 Pracownicy biurowi 4,11 5,34 5,58 5,13 5 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 17,63 20,79 22,22 19,92 PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 6

7 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy Specjaliści Technicy i inny średni personel Pracownicy biurowi Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeo Pracownicy przy pracach prostych 6 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 1,92 2,95 3,07 3,36 7 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 28,55 26,46 25,96 28,14 8 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 13,32 8,59 7,45 6,73 9 Pracownicy przy pracach prostych 11,87 13,82 14,29 15,69 Wykres nr 3. Struktura procentowa bezrobotnych (według grup wielkich zawodów) w I półroczu 2009 roku oraz w I półroczu 2008, 2007 i 2006 roku. 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0,00 Rok 2009 Rok 2008 Rok 2007 Rok 2006 Analiza bezrobotnych na podstawie wielkich grup klasyfikacji zawodów (kod jednocyfrowy) pokazuje, że największy odsetek stanowi grupa siódma tj. Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 28,55% ogółu bezrobotnych, podobnie jak w latach poprzednich. Z powyższego wykresu wynika, że od kilku lat następuje stały wzrost procentowego udziału grupy ósmej tj. Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń oraz grupy PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 7

8 drugiej Specjaliści, natomiast maleje procentowego udziału grupy dziewiątej Pracownicy przy pracach prostych. Tabela nr 2 przedstawia porównanie struktury procentowej bezrobocia w układzie grup dużych zawodów (kod 2-cyfrowy) w I półroczu 2009 roku oraz w I półroczu 2008, 2007 i 2006 roku. Tabela nr 2. Zarejestrowani bezrobotni (struktura procentowa) - grupy duże w latach Kod grupy Nazwa grupy zawodów zawodów % "74" Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 11,80 11,32 11,43 11,44 "52" Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy 11,22 12,94 13,25 12,25 "72" Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń 9,20 8,23 7,95 9,30 "82" Operatorzy i monterzy maszyn 7,56 4,27 3,18 2,55 "71" Górnicy i robotnicy budowlani 6,76 6,44 6,25 7,02 "51" Pracownicy usług osobistych i ochrony 6,41 7,85 8,97 7,67 "93" Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 6,16 6,28 6,69 7,73 "31" Średni personel techniczny 5,96 5,01 5,90 6,62 "91" Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 5,46 7,27 7,38 7,73 "34" Pracownicy pozostałych specjalności 4,86 5,20 4,73 4,50 "24" Pozostali specjaliści 4,81 4,96 4,10 3,30 "41" Pracownicy obsługi biurowej 3,44 4,41 4,66 4,37 "81" Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 2,99 2,04 2,26 2,18 "83" Kierowcy i operatorzy pojazdów 2,77 2,29 2,01 2,00 "32" Średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia 2,19 2,75 2,58 3,07 "23" Specjaliści szkolnictwa 1,70 1,32 1,31 1,23 "21" Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 1,22 1,16 1,29 0,87 "22" Specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia 1,17 1,05 0,83 0,85 "63" Leśnicy i rybacy 1,07 1,71 1,61 1,73 "73" Robotnicy zawodów precyzyjnych, ceramicy, wytwórcy wyrobów galanteryjnych, robotnicy 0,80 0,47 0,32 0,38 poligraficzni i pokrewni "61" Rolnicy 0,72 0,88 1,01 1,26 "42" Pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów 0,67 0,94 0,92 0,76 "12" Kierownicy dużych i średnich organizacji 0,35 0,41 0,46 0,34 "13" Kierownicy małych przedsiębiorstw 0,30 0,17 0,21 0,22 "92" Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni 0,25 0,28 0,23 0,23 "62" Ogrodnicy 0,10 0,28 0,32 0,31 "33" Nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy 0,02 0,03 0,02 0,04 "64" Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 0,02 0,08 0,12 0,05 Z tabeli tej wynika, że najwięcej osób posiada zawody z grupy - Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (kod 74) 11,80%, zaś najmniej - Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby (kod 64) 0,02%, czyli nastąpiła zmiana w stosunku do lat poprzednich. PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 8

9 Kolorem zielonym zostały zaznaczone grupy zawodów, w których zwiększył się procentowy udział w ogólnej liczbie zarejestrowanych powodujący zmianę kolejność w rankingu, natomiast kolorem czerwonym zaznaczono grupy zawodów, w których ten udział się zmniejszył w stosunku do 2008 roku. Analizując bezrobotnych zarejestrowanych na koniec I-półrocza 2009 roku według zawodów zauważa się, że spośród całej grupy bezrobotnych, 791 osób to osoby bez zawodu, w tym 423 kobiety. Osoby te stanowią 16,47% ogółu bezrobotnych. Zawody, w których jest zarejestrowanych więcej niż 30 osób przedstawia tabela nr 3. Zawodów takich jest, 28 w których w sumie jest zarejestrowanych 2743 osoby bezrobotne tj. 57,13% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. Tabela nr 3. Zarejestrowani bezrobotni według zawodów. Lp. Nazwa zawodu ogółem Liczba bezrobotnych w tym kobiety absolwenci powyżej 12 m-cy 1 Bez zawodu Sprzedawca Ślusarz Technik mechanik Pozostali operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z gumy Robotnik budowlany Krawiec Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym Kucharz Sprzątaczka Murarz Stolarz Konfekcjoner wyrobów gumowych Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista] Pozostali operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z drewna Robotnik placowy Pozostali robotnicy przygotowujący drewno i pokrewni Kierowca samochodu ciężarowego Szwaczka Tokarz Piekarz Robotnik leśny Technik budownictwa Szlifierz materiałów drzewnych Mechanik pojazdów samochodowych Cukiernik PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 9

10 W okresie I go półrocza 2009 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Sanoku zarejestrowało się 4069 osób, w tym 1662 kobiety (tj. 40,84%). W stosunku do I-go półrocza 2008 roku jest to wzrost o 50%. Strukturę napływu bezrobotnych według zawodów przedstawia tabela nr 4, w której zestawiono zawody, w których zarejestrowało się więcej niż 20 osób. Zawodów takich jest, 43 w których w sumie zarejestrowało się 2698 osób bezrobotnych tj. 66,30% ogółu rejestrujących się w I półroczu 2009 roku bezrobotnych. Tabela nr 4. Napływ bezrobotnych według zawodów. Liczba bezrobotnych Lp. Nazwa zawodu w tym ogółem kobiety absolwenci 1 Bez zawodu Sprzedawca Ślusarz Technik mechanik Pozostali operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z gumy Stolarz Murarz Robotnik budowlany Kierowca samochodu ciężarowego Konfekcjoner wyrobów gumowych Mechanik pojazdów samochodowych Kucharz Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] Pozostali operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z drewna Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym Technik budownictwa Pozostali robotnicy przygotowujący drewno i pokrewni Krawiec Piekarz Pozostali operatorzy urządzeń do procesów chemicznych i produkcji chemikaliów Operator obrabiarek sterowanych numerycznie Magazynier Szlifierz materiałów drzewnych Technolog robót wykończeniowych w budownictwie Tokarz Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista] Szwaczka Kulturoznawca Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] Kucharz małej gastronomii Pozostali operatorzy urządzeń do obróbki drewna Mechanik samochodów osobowych Pilarz Pracownik administracyjny [zawód szkolny: Technik administracji] Robotnik placowy Specjalista do spraw marketingu i handlu [sprzedaży] Elektromechanik pojazdów samochodowych Kierowca samochodu osobowego Sprzątaczka PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 10

11 40 Cukiernik Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych Specjalista administracji publicznej Pakowacz Należy tu zaznaczyć, że zawody reprezentowane przez nowozarejestrowanych w I-półroczu 2009 roku bezrobotnych w znacznej części pokrywają się z zawodami występującymi wśród ogółu bezrobotnych zarejestrowanych w PUP w Sanoku Bezrobotni absolwenci W ciągu I-półrocza 2009 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy zarejestrowało się 609 absolwentów, w tym 348 kobiet tj. 57,14% omawianej grupy bezrobotnych. Ogół nowozarejestrowanych absolwentów stanowił 14,96% ogółu napływu bezrobotnych. W ostatnich latach procentowy wskaźnik nowozarejestrowanych absolwentów do ogółu napływu bezrobotnych zmniejsza się: I-półrocza ,50%, I-półrocza ,33%, I-półrocza ,96%. Zdecydowana większość to absolwenci liceów ogólnokształcących lub profilowanych, czyli osoby nieposiadające zawodu (293 osoby, w tym 168 kobiet). Stanowili oni 48,11% ogółu nowozarejestrowanych absolwentów w I-półroczu 2009 roku, jest to nieznaczny spadek w stosunku do roku 2008, kiedy to wskaźnik ten wynosił 50,10%, jednak znaczny wzrost w stosunku do roku 2007, kiedy to wskaźnik ten wynosił - 34,85%. Strukturę bezrobotnych absolwentów według zawodów przedstawia tabela nr 5, w której zestawiono zawody, w których zarejestrowanych jest więcej niż 4 osoby. Tabela nr 5. Napływu absolwentów według zawodów. Absolwenci Lp. Nazwa zawodu Rok 2009 Rok 2008 ogółem kobiety ogółem kobiety 1 Bez zawodu Technik mechanik Sprzedawca Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych Kulturoznawca Kucharz małej gastronomii Pozostali prawnicy gdzie indziej niesklasyfikowani Mechanik pojazdów samochodowych Pielęgniarka Filolog filologia polska Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] Specjalista administracji publicznej Pozostali specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania gdzie indziej niesklasyfikowani Ekonomista PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 11

12 15 Masażysta [zawód szkolny: Technik masażysta] Pozostali inżynierowie mechanicy Pracownik administracyjny [zawód szkolny: Technik administracji] Nauczyciel języka obcego Filolog filologia obcojęzyczna Murarz Specjalista do spraw marketingu i handlu [sprzedaży] Elektromechanik pojazdów samochodowych Technik informatyk Handlowiec [zawód szkolny: Technik handlowiec] Malarz tapeciarz Specjalista do spraw rachunkowości Kosmetyczka [zawód szkolny: Technik usług kosmetycznych] Zawodów takich jest, 27 w których w sumie zarejestrowało się 480 bezrobotnych tj. 78,82% ogółu napływu absolwentów w I półroczu 2009 roku. Wśród osób legitymujących się wyuczonym zawodem największą grupę stanowili: Technik mechanik - 14 osób, Sprzedawca - 13 osób, Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych - 12 osób. Strukturę procentową napływu absolwentów w I-półroczu 2009 roku według grup dużych klasyfikacji zawodów (kod 2- cyfrowy) przedstawia tabela nr 6. Tabela nr 6. Napływu absolwentów według dużych grup. Kod Absolwenci % Lp. grupy Nazwa grupy zawodów zawodów "24" Pozostali specjaliści 29,11 32,48 24,84 2 "31" Średni personel techniczny 9,49 5,13 10,19 3 "51" Pracownicy usług osobistych i ochrony 9,18 8,12 6,36 4 "21" Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 8,86 12,39 14,33 5 "22" Specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia 7,91 8,12 8,28 6 "72" Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń 5,70 3,42 5,41 7 "23" Specjaliści szkolnictwa 5,70 10,26 2,86 8 "34" Pracownicy pozostałych specjalności 5,06 5,56 7,32 9 "32" Średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia 4,43 5,13 9,87 10 "52" Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy 4,11 0,85 2,54 11 "71" Górnicy i robotnicy budowlani 3,16 4,27 2,22 12 "74" Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 2,22 2,14 3,5 13 "82" Operatorzy i monterzy maszyn 1,90-0,63 14 "42" Pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów 0,95-0,31 15 "81" Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 0,63-0,63 16 "41" Pracownicy obsługi biurowej 0,63 0,85 0,63 17 "33" Nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy 0, PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 12

13 18 "73" 19 "93" Robotnicy zawodów precyzyjnych, ceramicy, wytwórcy wyrobów galanteryjnych, robotnicy poligraficzni i pokrewni Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 0,32 0,43-0,32 0,43 - Jak wynika z powyższej tabeli zdecydowanie największą grupę dużą klasyfikacji zawodów wśród noworejestrujących się absolwentów w okresie sprawozdawczym stanowią Pozostali specjaliści (kod grupy 24 ). W tabeli tej kolorem zielonym zaznaczono grupy, w których daje się zauważyć wzrost wskaźnika procentowego w ostatnich trzech latach a kolorem żółtym spadek wskaźnika. Na koniec czerwca 2009 roku zarejestrowanych było 218 osoby w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki (w tym 129 kobiety). Grupa ta stanowiła 4,54% ogółu bezrobotnych Bezrobotni zarejestrowani powyżej 12 miesięcy Bezrobotni pozostający bez pracy powyżej 12 miesięcy to kolejna omawiana grupa osób. Ogółem na koniec czerwca 2009 roku było zarejestrowanych 1019 takich osób w tym 613 kobiet. Stanowili oni 21,22% ogółu bezrobotnych, natomiast kobiety stanowiły 60,15% bezrobotnych pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy. W stosunku do I waszego półrocza 2008 roku oraz do I waszego półrocza 2007 roku wskaźnik procentowego udziału osób zarejestrowanych powyżej 12 miesięcy do ogółu bezrobotnych znacznie się obniżył: I-półrocza ,50%, I-półrocza ,90%, I-półrocza ,22%. Biorąc pod uwagę wskaźnik długotrwałego bezrobocia dużą grupą zawodów (wg kodu 2-cyfrowego) generującą długotrwałe bezrobocie o najwyższym wskaźniku jest grupa: - rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby (kod grupy 64 ). Następnie mamy jedna dużą grupę - robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni (kod grupy 92 ) ze wskaźnikiem długotrwałego bezrobocia równym - 60%. W dalszej kolejności występują grupy o wskaźniku poniżej 50%: leśnicy i rybacy, pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach, pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów, rolnicy. Załącznik nr 1 (strona 29) przedstawia ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie według grup dużych. Wskaźniki kolejnych zawodów wahają się w przedziale 40 20%. Natomiast wskaźnik długotrwałego bezrobocia równy lub niższy od 20% zanotowano w odniesieniu do dziewięciu dużych grup zawodów, te najniższym wskaźniku to: specjaliści szkolnictwa, specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych, średni personel techniczny. Fakt ułożenia się w takiej, a nie innej kolejności dużych grup rankingu zawodów generujących długotrwałe bezrobocie nie przesądza jeszcze o realnej sytuacji danego zawodu na lokalnym rynku pracy. PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 13

14 Strukturę bezrobotnych mieszkańców powiatu sanockiego pozostających bez pracy dłużej niż 12 miesięcy według zawodów przedstawia tabela nr 7, w której zestawiono zawody, w których zarejestrowanych jest 10 osób lub więcej. Tabela nr 7. Bezrobotnych pozostających bez pracy dłużej niż 12 m-cy według zawodów. ogółem w tym kobiety % ogółu % ogółu Lp. Nazwa zawodu zarejestrowanych w liczba wanych zarejestro- liczba danym zawodzie powyżej 12 m-cy 1 Sprzedawca , ,91 2 Sprzątaczka 36 57, ,44 3 Bez zawodu 31 3, ,84 4 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 31 41, ,29 5 Ślusarz 30 24,19 2 6,67 6 Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] 27 47, ,59 7 Robotnik budowlany 25 32,89 1 4,00 8 Robotnik placowy 25 50, ,00 9 Krawiec 18 24, ,00 10 Robotnik leśny 18 50, ,00 11 Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] 17 29, ,00 12 Kucharz 15 20, ,00 13 Pozostali operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z gumy 14 16, ,43 14 Szwaczka 14 33, ,00 15 Technik mechanik 11 10,89 1 9,09 16 Konfekcjoner wyrobów gumowych 11 18, ,00 17 Tokarz 11 27, ,27 18 Murarz 10 16,13 0 0,00 19 Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista] 10 18, ,00 20 Operator pras w produkcji drzewnej 10 76, ,00 Zawodów takich jest, 20 w których w sumie zarejestrowało się 507 bezrobotnych tj. 49,75% ogółu bezrobotnych mieszkańców powiatu sanockiego pozostających bez pracy dłużej niż 12 miesięcy w I półroczu 2009 roku. Analizując bezrobotnych mieszkańców powiatu sanockiego pozostających bez pracy dłużej niż 12 miesięcy, najliczniejszą grupę stanowili: sprzedawca 143 osoby w tym 130 kobiet, sprzątaczka 36 osób w tym 34 kobiety, robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 31 osób w tym 19 kobiet. PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 14

15 Liczba ofert 3. ANALIZA OFERT PRACY WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) 3.1. Oferty pracy według zawodów W I-półroczu 2009 roku ogółem zgłoszono w Powiatowym Urzędzie Pracy 819 ofert pracy (w tym 264 staży, tj. 32,23% ogółu ofert) w 139 zawodach zawartych w klasyfikacji. W tym samym okresie 2008 roku zgłoszono 781 ofert pracy (w tym 269 staży, tj. 34,44% ogółu ofert) w 138 zawodach. Wykres nr 4. Oferty pracy zgłoszone w poszczególnych miesiącach w I półroczu 2009 roku I II III IV V VI Oferty pracy - ogółem w tym staże Strukturę procentową ofert pracy zgłoszonych w I półroczu 2009 roku oraz I półroczu 2008, 2007 i 2006 roku w układzie grup wielkich zawodów przedstawia tabela nr 8 oraz graficznie wykres nr 5. Tabela nr 8. Struktura procentowa ofert pracy - grupy wielkie. Nr grupy Nazwa grupy % w latach Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 0,49 0,38 0,32 0,00 2 Specjaliści 11,11 7,94 8,09 9,20 3 Technicy i inny średni personel 13,55 16,26 12,77 15,10 4 Pracownicy biurowi 19,29 16,77 12,02 14,90 PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 15

16 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy Specjaliści Technicy i inny średni personel Pracownicy biurowi Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeo Pracownicy przy pracach prostych 5 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 20,39 15,24 14,26 17,10 6 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 0,12 0,51 0,21 0,50 7 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 7,45 7,30 14,47 14,50 8 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 4,15 5,89 19,47 14,00 9 Pracownicy przy pracach prostych 23,44 29,71 18,40 14,70 Wykres nr 5. Struktura procentowa ofert pracy według grup wielkich w latach ,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0, rok 2008 rok 2007 rok 2006 rok Największe zapotrzebowanie zgłoszono w I półroczu 2009 roku na zawody: Sprzedawca - (111 ofert), Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] - (98 ofert), Robotnik gospodarczy - (60 ofert), Robotnik drogowy - (49 ofert). PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 16

17 Należy zauważyć, że w zawodach pracownik biurowy zdecydowaną większość stanowiły oferty stażu dla bezrobotnych. Zawody, w których zgłoszono, co najmniej 10 ofert pracy przedstawia tabela nr 9. Tabela nr 9. Oferty pracy zgłoszone w I-półroczu roku 2009 oraz 2008, 2007 i 2006 roku. Lp. Nazwa zawodu Liczba ofert pracy w latach Sprzedawca Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] Robotnik gospodarczy Robotnik drogowy Pracownik administracyjny [zawód szkolny: Technik administracji] Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym Robotnik budowlany Kasjer handlowy Kucharz Pielęgniarka Magazynier Kelner Specjalista do spraw finansów [analityk finansowy] W powyższych 13 zawodach zgłoszono 508 ofert pracy, co stanowi 62,3% wszystkich ofert zgłoszonych w I półroczu 2009 roku. W okresie sprawozdawczym zdecydowanie wzrosła liczba ofert pracy w zawodzie sprzedawca, co przesunęło ten zawód w liście rankingowej z pozycji trzy na pozycję jeden. Analiza ofert pracy według sekcji PKD wskazuje, że największa liczba ofert pracy była zgłaszana przez: handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego ofert (tj. 24,17%), administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne ofert (tj. 21,36%), przetwórstwo przemysłowe oferty (tj. 12,94%). Szczegółowe zestawienie przedstawia załącznik nr 2 (strona 30). PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 17

18 4. ANALIZA ZAWODÓW NADWYŻKOWYCH I DEFICYTOWYCH 4.1. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych Przez zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Oznacza to, że w badanym okresie było więcej ofert pracy aniżeli zarejestrowanych bezrobotnych. Zawody deficytowe to takie, gdzie wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów jest większy od 1,1. Z analizy ranking zawodów nadwyżkowych i deficytowych, z uwzględnieniem 28 dużych grup zawodów wynika, że trzy grupy zawodów są deficytowe, a to: nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy (kod 33), wskaźnik intensywności deficytu 3,00, pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów (kod 42), wskaźnik intensywności deficytu 2,00, pracownicy obsługi biurowej (kod 41), wskaźnik intensywności deficytu 1,5349, Oznacza to, że jest na nie większe zapotrzebowanie, niż liczba zarejestrowanych bezrobotnych. Szczegółowe zestawienie przedstawia załącznik nr 3 (strona 31). Przeprowadzając analizę należy zwrócić uwagę na zawody, których wskaźnik intensywności deficytu jest maksymalny. Oznacza to, że w ewidencji osób bezrobotnych nie było osób posiadających zawód wskazany przez pracodawcę w ofercie. Maksymalny wskaźnik miało 33 zawody, które przedstawia Tabela nr 10. Tabela ta zawiera również dane dotyczące liczby ofert pracy zgłoszonych w danym zawodzie, w 15 zawodach liczba ta wynosi 2 i więcej, w pozostałych przypadkach zawodów z maksymalnym wskaźnikiem deficytowości zgłoszono po 1 oferty pracy. Tabela nr 10. Zawody deficytowe - wskaźnik intensywności deficytu maksymalny. Lp. Nazwa zawodu 1 Muzealnik 5 2 Lektor 5 3 Operator koparek i zwałowarek 5 4 Inżynier mechanik środki transportu 4 5 Specjalista do spraw ubezpieczeń społecznych 4 6 Sekretarka medyczna 4 7 Instruktor rekreacji ruchowej 4 8 Pracownik do spraw osobowych 4 9 Pisarz 3 10 Nauczyciel upośledzonych umysłowo [oligofrenopedagog] 2 11 Operator sprzętu komputerowego 2 12 Technik dentystyczny 2 13 Instruktor rytmiki 2 14 Asystent bankowości 2 15 Pozostali pracownicy usług ochrony gdzie indziej niesklasyfikowani 2 16 Projektant stron internetowych [webmaster] 1 17 Diagnosta laboratoryjny 1 18 Nauczyciel chemii 1 Liczba ofert pracy PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 18

19 19 Nauczyciel przyrody w szkole podstawowej 1 20 Nauczyciel przedszkola 1 21 Nauczyciel w placówkach pozaszkolnych 1 22 Pośrednik w obrocie nieruchomościami 1 23 Tłumacz tekstów 1 24 Psycholog kliniczny 1 25 Technik farmaceutyczny 1 26 Sekretarz asystent 1 27 Kurier 1 28 Szef kuchni [kuchmistrz] 1 29 Księgarz [zawód szkolny: Technik księgarstwa] 1 30 Ślusarz galanterii metalowej 1 31 Szlifierz polerowacz wyrobów artystycznych 1 32 Drukarz 1 33 Prasowaczka [ręczna] 1 Pierwsza pozycja w powyższej tabeli tj.: - muzealnik jest to zawód, w którym pracodawca zgłosił oferty stażu. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych według 6-cyfrowego kodu zawodów wskazuje, że 23 zawodów na powiatowym rynku pracy, osiągnęło wskaźnik deficytu większy od 1,1. Wykaz tych zawodów wraz z liczbą zgłoszonych ofert pracy w powiecie sanockim przedstawia tabela nr 11. Równocześnie należy zauważyć, że jest to wzrost w stosunku do roku ubiegłego, kiedy to liczba zawodów deficytowych wynosiła, 12 ale spadek w stosunku do roku 2007, kiedy liczba ta wynosiła 28, prawdopodobnie jest to zależne od liczby zgłoszonych ofert pracy. Tabela nr 11. Zawody deficytowe. Lp. Nazwa zawodu Wskaźnik intensywności nadwyżki zawodów Liczba ofert pracy 1 Kasjer handlowy Specjalista do spraw finansów [analityk finansowy] 5, Doradca rolniczy 4,5 9 4 Fizjoterapeuta Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] 3, Robotnik gospodarczy 3, Ratownik medyczny Bibliotekarz Sekretarka Fakturzystka Robotnik drogowy 2, Recepcjonista 2, Specjalista do spraw kadr Dietetyk Instruktor nauki jazdy Instruktor tańca Pozostali pracownicy do spraw finansowych i handlowych gdzie indziej niesklasyfikowani 2 2 PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 19

20 Kasjer handlowy Specjalista do spraw finansów Doradca rolniczy Fizjoterapeuta Pracownik biurowy Robotnik gospodarczy Ratownik medyczny Bibliotekarz Sekretarka Fakturzystka Robotnik drogowy Recepcjonista Specjalista do spraw kadr Dietetyk Instruktor nauki jazdy Instruktor taoca Pozostali pracownicy do spraw finansowych i Brukarz Zgrzewacz Pracownik administracyjny Wychowawca w placówkach oświatowych, Kelner Księgowy [samodzielny] 18 Brukarz Zgrzewacz Pracownik administracyjny [zawód szkolny: Technik administracji] 1, Wychowawca w placówkach oświatowych, wychowawczych i opiekuńczych 1, Kelner 1, Księgowy [samodzielny] 1,25 5 Należy podkreślić fakt, że nie wszyscy pracodawcy poszukują pracowników za pośrednictwem Urzędu Pracy. Ponadto część osób posiadających wysokie kwalifikacje, na które istnieje duże zapotrzebowanie na rynku pracy, poszukuje zatrudnienia na własną rękę. Wykres nr 6 przedstawia zawody deficytowe w zestawieniu z liczbą zarejestrowanych bezrobotnych i zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie. Wykres nr 6. Zawody deficytowe liczba bezrobotnych w I-półroczu 2009 roku Liczba oferty pracy Liczba zarejestrowanych bezrobotnych PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 20

21 Przez zawód zrównoważony należy rozumieć zawód, na który występuje na danym rynku pracy takie samo zapotrzebowanie jak liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Zawody zrównoważone to takie, gdzie wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów zawiera się w przedziale od 0,9 do 1,1. Z ranking zawodów nadwyżkowych i deficytowych, z uwzględnieniem 28 dużych grup zawodów wynika, żadna grupa nie jest w równowadze, czyli charakteryzuje się wskaźnikiem intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów w przedziale od 0,9 do 1,1. Pozostałe grupy zawodów według kodu 2-cyfrowego są nadwyżkowe na rynku pracy. Ponadto w większości stanowią grupy, na które zapotrzebowanie na rynku pracy jest znikome lub wynosi zero. Należą do nich zawody z dużych grup: ogrodnicy kod (62), kierownicy małych przedsiębiorstw (kod 13), rolnicy kod (61), rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby (kod 64), robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni kod (92). Szczegóły w załączniku nr 3 (strona 31). Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych według 6-cyfrowego kodu zawodów wskazuje, że 11 zawodów na powiatowym rynku pracy, osiągnęło wskaźnik deficytu większy od 0,9 i mniejszy, od 1,1 czyli są zawodami w równowadze. Wykaz tych zawodów wraz liczbę ofert pracy zgłoszonych w danym zawodzie w powiecie sanockim przedstawia tabela nr 12. Tabela nr 12. Zawody zrównoważone. Lp. Nazwa zawodu Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów Liczba oferty pracy 1 Kierownik wewnętrznej jednostki działalności podstawowej w handlu hurtowym i detalicznym Programista Lekarz weterynarii Dziennikarz Technik elektronik Grafik komputerowy Technik fizjoterapii Organizator obsługi turystycznej [zawód szkolny: Technik obsługi turystycznej] Monter sieci wodnych i kanalizacyjnych Mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych Pokojowa [w hotelu] 1 2 Jak z wynika z tabeli 12, aż w 7 przypadkach zawodów w równowadze w okresie I półrocza 2009 roku, zgłoszona była tylko jedna oferta pracy oraz jedna osoba w ewidencji osób bezrobotnych legitymująca się określonym zawodem. W tej sytuacji zawody te trudno uznać za zawody w równowadze, ponieważ zarejestrowanie się jednej osoby legitymującej się danym zawodem lub zgłoszenie jednej oferty pracy w tym zawodzie, zasadniczo może zmienić kwalifikację tego zawodu. PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 21

22 Przez zawód nadwyżkowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Zawody nadwyżkowe to takie, gdzie wskaźnik deficytowości (nadwyżki) zawodów jest mniejszy od 0,9. Z pośród 557 zawodów funkcjonujących na rynku pracy Powiatu Sanockiego, 490 czyli 87,97% to zawody nadwyżkowe. Z tej liczby zawodów, 418 czyli 75,04% zawodów, to zawody, w których nie wpłynęła ani jedna oferta pracy. Zawody nadwyżkowe, w których zgłoszono, co najmniej jedną ofertę pracy wraz z liczbą zgłoszonych ofert pracy oraz liczbą zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie przedstawia tabela nr 13. Tabela nr 13. Zawody nadwyżkowe. Lp. Nazwa zawodu Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów oferty pracy Liczba Bezrobotnych 1 Pielęgniarka 0, Opiekunka dziecięca 0, Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 0, Specjalista zastosowań informatyki 0, Technik żywienia i gospodarstwa domowego 0, Stolarz budowlany 0, Palacz kotłów c.o. gazowych 0, Inżynier mechanik technologia mechaniczna 0, Biolog 0, Nauczyciel matematyki 0, Asystent rachunkowości [zawód szkolny: Technik rachunkowości] 0, Pracownik ochrony mienia i osób [zawód szkolny: Technik ochrony fizycznej osób i mienia] 0, Operator maszyn leśnych 0, Kierowca operator wózków jezdniowych 0, Magazynier 0, Sprzedawca 0, Robotnik placowy 0, Robotnik budowlany 0, Przedstawiciel handlowy [przedstawiciel regionalny] 0, Kucharz 0, Kierowca samochodu osobowego 0, Sprzątaczka 0, Pozostali pracownicy obsługi biurowej gdzie indziej niesklasyfikowani 0, Inżynier inżynierii środowiska - oczyszczanie miast i gospodarka odpadami 0, Zaopatrzeniowiec 0, Konserwator budynków 0, Pomoc kuchenna 0, Portier 0, Dozorca 0, Plastyk 0, Bufetowy [barman] 0, Rzeźnik wędliniarz 0, Sortowacz 0, PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 22

23 34 Operator obrabiarek sterowanych numerycznie 0, Masażysta [zawód szkolny: Technik masażysta] 0, Szwaczka 0, Inżynier mechanik maszyny i urządzenia przemysłowe 0, Nauczyciel nauczania początkowego 0, Kucharz małej gastronomii 0, Tynkarz 0, Specjalista do spraw marketingu i handlu [sprzedaży] 0, Pedagog 0, Lakiernik wyrobów drzewnych 0, Handlowiec [zawód szkolny: Technik handlowiec] 0, Malarz budowlany 0, Kierowca autobusu 0, Technik informatyk 0, Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] 0, Nauczyciel wychowania fizycznego 0, Ekonomista 0, Elektromonter [elektryk] zakładowy 0, Tapicer 0, Spawacz ręczny łukiem elektrycznym 0, Stolarz meblowy 0, Pozostali technicy technologii żywności 0, Frezer 0, Murarz 0, Kierowca samochodu ciężarowego 0, Mechanik samochodów osobowych 0, Stolarz 0, Krawiec 0, Kierowca ciągnika rolniczego 0, Monter instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 0, Mechanik pojazdów samochodowych 0, Robotnik leśny 0, Elektromechanik pojazdów samochodowych 0, Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista] 0, Ślusarz 0, Technolog robót wykończeniowych w budownictwie 0, Szlifierz materiałów drzewnych 0, Piekarz 0, Technik budownictwa 0, Pierwsze pozycje powyższej tabeli przedstawiają zawody nadwyżkowe o wskaźniku intensywności nadwyżki zawodu bliskim 0,9 czyli bliskim dolnej granicy określającej przedział zawodów zrównoważonych. Istotnym jest jednak to, że w zawodach tych zgłoszono większą liczbę ofert pracy, to też zgłoszenie pojedynczych ofert pracy nie zmieni pozycji tych zawodów w rankingu. Przyjmując następujące założenia w celu dokonania podziału zawodów według poziomu wykształcenia: wykształcenie wyższe - grupy wielkie 1 i 2, wykształcenie średnie - grupy wielkie 3, 4 i 5, PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 23

24 wykształcenie zasadnicze zawodowe - grupy wielkie 6,7,8 i 9. w Tabeli 14 przedstawiono strukturę zawodów według poziomu wykształcenia a Tabeli 15 strukturę bezrobotnych według poziomu wykształcenia. Tabela 14. Struktura zawodów według poziomu wykształcenia w powiecie sanockim w I połowie roku poziom wykształcenia zawody ogółem deficytowe równoważne nadwyżkowe wyższe średnie techniczne zasadnicze zawodowe bez zawodu razem zawodów 100% 10,05% 1,97% 87,97% Z analizy powyższego wynika, że zawody deficytowe stanowiły 10,05% wszystkich zawodów. Zawody nadwyżkowe stanowiły 87,97% wszystkich zawodów. Spośród nich największą grupą zarejestrowanych bezrobotnych były osoby bez zawodu (patrz Tabela 15). Tabela 15. Struktura bezrobotnych według poziomu wykształcenia w powiecie sanockim w I połowie roku poziom wykształcenia Liczba bezrobotnych - zawody ogółem deficytowe równoważne nadwyżkowe wyższe średnie techniczne zasadnicze zawodowe bez zawodu razem zawodów 100% 2,97% 0,0041% 96,60% PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 24

25 5. WNIOSKI W oparciu o sporządzony ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych, analizę napływu bezrobotnych oraz ofert pracy zgłoszonych w PUP w Sanoku nasuwają się następujące spostrzeżenia i wnioski: Po pięciu latach spadku stopy bezrobocia (od 23,50% na do 10,90% na ) nastąpił wzrost stopy bezrobocia do 13,00% na koniec okresu sprawozdawczego, czyli o 2,10%. Wśród zarejestrowanych bezrobotnych nastąpił zdecydowany spadek procentowego wskaźnika kobiet do ogółu zarejestrowanych w stosunku do roku ubiegłego z 60,20% do 50,70% tj. prawie o 10%. Od kilku lat wśród zarejestrowanych bezrobotnych następuje stały wzrost procentowego udziału bezrobotnych legitymujących się zawodem z grupy ósmej klasyfikacji zawodów tj. Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń oraz grupy drugiej Specjaliści, natomiast maleje procentowego udziału bezrobotnych legitymujących się zawodem z grupy dziewiątej Pracownicy przy pracach prostych. W ostatnich latach wskaźnik procentowego udziału osób zarejestrowanych powyżej 12 miesięcy do ogółu bezrobotnych obniża się: I-półrocza ,50%, I-półrocza ,90%, I-półrocza ,22%. Niezmiennie największą grupę zawodową wśród pozostających bez pracy stanowią bezrobotni nieposiadający zawodu. Osoby te znacznie częściej tracą pracę. W I półroczu 2009 r. zarejestrowało się 802 takich osób, co stanowi 19,71% wszystkich rejestrujących się, wśród których kobiety stanowiły 46,50%. W stosunku do porównywalnego okresu w roku ubiegłym nastąpił spadek procentowego wskaźnika liczby osób rejestrujących się bez zawodu z 24,15% do 19,71%. Uzasadnione jest podejmowanie działań w zakresie szkolenia osób bezrobotnych nieposiadających zawodu. Niepokojącym jest to, że w tej grupie absolwenci stanowią 36,53 % tj. 293 osób. W trudnej sytuacje na rynku pracy są również sprzedawcy (dotyczy to bezrobotnych deklarujących posiadanie tego zawodu - zawód wyuczony lub wykonywany).w tej grupie 81,78 % to kobiety. Dodać należy równocześnie, że liczba ofert skierowana do tej grupy bezrobotnych jest duża, ale również napływ do ewidencji bezrobotnych w I półroczu 2009 roku tej grupy zawodowej był duży. Wskazuje to na częste zmiany zatrudnionych na tych stanowiskach pracy. Wśród młodych osób rejestrujących się w okresie 12 miesięcy od ukończenia szkoły znaczną liczbę stanowią osoby posiadające zawody, w których kształcą szkoły z naszego powiatu. W okresie I waszego półrocza 2009 roku na rynek pracy powiatu sanockiego nastąpiło pogłębienie nierównowagi między podażą pracowników a popytem w przekroju zawodowym. Notuje się wyraźną przewagę liczby zawodów nadwyżkowych w stosunku do zawodów deficytowych, sytuacja ta w okresie sprawozdawczym tj. I półroczu 2009 nieznacznie się pogorszyła się. Liczba zawodów deficytowych zwiększyła się z 53 do 56, a zawodów w równowadze się zmniejszyła z 23 do 11, natomiast wzrosła liczba zawodów nadwyżkowych z 486 do 490. Wykres nr 7 PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 25

26 przedstawia tę sytuację w I półroczu 2009 roku natomiast wykres nr 8 w latach Wykres nr 7. Zawody deficytowe i nadwyżkowe w I półroczu 2009 roku Brak ofert pracy Jedna oferta pracy Wiecej ofert pracy MAX - jedna oferta pracy MAX - więcej ofert pracy zawody deficytowe 7 zawody zrównoważone zawody nadwyżkowe PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 26

27 I półrocze 2003 roku 2003 rok I półrocze 2004 roku 2004 rok I półrocze 2005 roku 2005 rok I półrocze 2006 roku 2006 rok I półrocze 2007 roku 2007 rok I półrocze 2008 roku 2008 rok I półrocze 2009 roku Wykres nr 8. Zawody deficytowe i nadwyżkowe w latach Zawody deficytowe Zawody zrównoważone Zawody nadwyżkowe Duża liczba ofert pracy skierowana jest do osób posiadających niskie kwalifikacje zawodowe, co powoduje to, że bezrobotni bez zawodu, mimo, że stanowią największą grupę ogółu zarejestrowanych (16,47%) oraz największą grupę osób noworejestrujących się (19,71%), wśród osób pozostających w rejestrze osób PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 27

28 bezrobotnych powyżej 12 miesięcy stanowią tylko 0,64%. Nie wątpliwie świadczy to również o duże mobilności tej grupy osób. Liczba ofert skierowana do osób posiadających wyższe wykształcenie była niewielka. Ranking zawodów nadwyżkowych i deficytowych pokazuje, że wyższe wykształcenie nie daje gwarancji zatrudnienia. Miejsca pracy w znaczącym odsetku generowane są przez: - handel hurtowy i detaliczny, - administrację publiczną oraz - przetwórstwo przemysłowe. Analiza ofert w I-półroczu 2009 roku wg struktury stanowisk pracy wykazuje stosunkowo dużą liczbę ofert na stanowiska: pracownik administracyjny i pracownik biurowy. Zauważyć należy jednak, że w znacznej liczbie oferty te dotyczyły możliwości odbycia stażu, z których część zakończy się zatrudnieniem po jego zakończeniu. Pozostałe zaś osoby nadal pozostaną w ewidencji bezrobotnych. Największy udział w ogólnej liczbie bezrobotnych pozostających bez pracy dłużej niż 12 miesięcy odnotowano w zawodach: - sprzedawca, - sprzątaczka, - robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym, - ślusarz, - pracownik biurowy, - robotnik budowlany. Spora część ofert pracy dotyczy stanowisk przy pracach prostych i niewymagających specjalnych kwalifikacji, wystarczy przeszkolić potencjalnych pracowników. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych w oparciu o statystykę rynku pracy nie jest w stanie określić rzeczywistej skali zjawiska. Wynika to z faktu, że nie wszystkie wolne miejsca pracy są zgłaszane przez pracodawców do Urzędu Pracy. PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 28