FINANSE BEHAWIORALNE. czyli jak psychologia wpływa na funkcjonowanie rynków finansowych. Jakub Janus 28/03/2011
|
|
- Bogumił Rudnicki
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 FINANSE BEHAWIORALNE czyli jak psychologia wpływa na funkcjonowanie rynków finansowych Jakub Janus 28/03/2011 1
2 Gra wybór liczby Wyobraźmy sobie grę, w której każdy z uczestników typuje liczbę całkowitą z zakresu Wygrywa ten uczestnik, którego liczba jest najbliższa 2/3 średniej z wytypowanych przez uczestników liczb. 2
3 Konkurs piękności Gracz poziom 0 Typuje losową liczbę Gracz poziom 1 Zakłada, że inni gracze są na poziomie 0 Typuje 33 (2/3x50) Gracz poziom 2 Zakłada, że inni gracze są na poziomie 1 Typuje 22 (2/3x33) Gracz poziom 3 Zakłada, że innie gracze są na poziomie 2 Typuje 15 (2/3*22) Gracz poziom n Zakłada, że innie gracze są na poziomie n-1 Typuje 0 3
4 John Maynard Keynes Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza Nie chodzi bowiem o wybór twarzy, które zgodnie z naszym rozsądkiem są najładniejsze, ani nawet tych, które przeciętny uczestnik wskazałby jako najładniejsze. Dotarliśmy do kolejnego etapu, w którym używamy całych sił intelektualnych, aby przewidzieć jaka jest średnia opinia przeciętnego uczestnika rynku. Są i tacy, którzy odwołują się do trzeciego, czwartego i wyższych poziomów takiego rozumowania." 4
5 Odstępstwa od efektywności rynku - anomalie Klasyczna teoria finansów nie w pełni wyjaśnia obserwowane na rynkach osobliwości Czynniki psychologiczne Nieracjonalne działania inwestorów Zjawiska anomalne na poziomie zagregowanym 5
6 Anomalie: (1) Niewłaściwa reakcja rynku na informacje Dodatnie krótkoterminowe korelacje stóp zwrotu Ujemne długoterminowe korelacje stóp zwrotu Portfele akcji przegrywających i wygrywających Portfele akcji przegrywających i wygrywających Strategia 6 miesięcy/6 miesięcy Strategia 5 lat/5 lat 6
7 Anomalie: (2) Efekt kalendarza Efekt stycznia Awersja do strat i wpływ podatków Window dressing Księgowanie umysłowe Efekt weekendu Negatywne informacje najczęściej ujawniane w piątek po południu Mniejszy wolumen obrotu w piątki Osłabiona uwaga inwestorów 7
8 Efekt stycznia 8
9 Efekt weekendu 9
10 Anomalie: (3) Nadmierne obroty giełdowe Obroty/kapitalizacja NYSE lata 12-24% % % 1999 Na rynku NASDAQ: 220% w 1999 roku Niemożliwe do wyjaśnienia poprzez zmiany czynników fundamentalnych Podłoże społeczna (np. moda) (Odean 2000) Liczba dokonywanych transakcji powoduje obniżenie średniej stopy zwrotu z inwestycji Rozwój technik informatycznych 10
11 Anomalie: (4) Poinformacyjny dryf ceny Polega na wychwyceniu anomalnej stopy zwrotu z akcji spółek, które ogłosiły nieoczekiwane informacje fundamentalne W przypadku Informacji negatywnej pozostaje wyższa Informacji pozytywnej pozostaje niższa przez kilkadziesiąt dni. Nawet po uwzględnieniu przypadającego na nie ryzyka. 11
12 Inklinacje psychologiczne uczestników rynku Schematy - zawierają wiedzę uogólnioną i wyabstrahowaną z konkretnych doświadczeń Heurystyki - uproszczone reguły wnioskowania; ludzie posługują się nimi, aby wydawać sądy w sposób szybki i efektywny 12
13 (1) Nadmierna pewność własnej wiedzy i umiejętności Nieuzasadnione przekonanie o poprawności własnych sądów Przecenianie posiadanych umiejętności Większość kierowców uważa, że posiadają wyższe umiejętności niż średnia Ludzie stają się szczególnie pewni swojej wiedzy w dziedzinach, w których wcześniej osiągnęli sukces Ogląd wewnętrzny a ogląd zewnętrzny Problem prosty a problem złożony 13
14 (1) Nadmierna pewność własnej wiedzy i umiejętności Przejawy na rynkach kapitałowych Zawężanie poziomu ufności przypisywanego prognozom Niewłaściwe kalibrowanie podawanych prawdopodobieństw Badani proszeni o podanie przedziału, w jakim znajdzie się przyszła wartość indeksu giełdowego niepotrzebnie go zawężają (Alpert/Reiffa, 1982) Zdarzenie uznawane za pewne zdarzają się średnio z 80% prawdopodobieństwem, a niemożliwe pojawiają się z szansą 20% 14
15 (1) Nadmierna pewność własnej wiedzy i umiejętności Wzrost obrotów na rachunkach inwestycyjnych Przekonanie, że aktywne zarządzanie portfelem zwiększa stopy zwrotu Wzrasta częstotliwość zawierania transakcji Maleje skumulowana stopa wzrostu 15
16 (2) Złudzenie kontroli Nieuprawnione przekonanie o możliwości wpływu na przebieg zjawisk, które są w rzeczywistości niezależne od obserwatora Efekt placebo Zgadywanie cen akcji jutro a wczoraj (Heath/Tversky 1991) Gra w kości 16
17 (2) Złudzenie kontroli przyczyny (Norfsinger 2006) Wybór (np. akcji w portfelu) Sekwencja wyników (wyuczona nieostrożność) Znajomość problemu Zaangażowanie (samodzielność) Informacja (a wiedza) 17
18 (3) Nadmierny optymizm Polega na nierealistycznym przekonaniu obserwatora o pozytywnym przebiegu dotyczących go zdarzeń Niedostrzeganie różnicy pomiędzy prawdopodobieństwem sukcesu (porażki) a wartością oczekiwaną Pomijanie zdarzeń typu HILPE -ryzyko o wysokim wpływie oraz niskim prawdopodobieństwie (Taleb 2004, Black Swan ) 18
19 (3) Nadmierny optymizm 80% nowych przedsiębiorców uważa, że szanse na powodzenie ich biznesu wynoszą przynajmniej 70% - badania wskazują na zaledwie 30% Prawie 80% studentów uważa, że ukończy studia z wynikiem lepszym od średniej Adwokat i prokurator szacują swoje szanse na wygraną na ponad 50% Badani systematycznie przewidują, że wykonają zadania szybciej, niż w rzeczywistości 19
20 (4) Efekt myślenia wstecznego Przekonanie, że można było przewidzieć zaistniały przebieg bieg wypadków Błędna opinia: to, co rzeczywiście się zdarzyło, było już wcześniej o wiele bardziej prawdopodobne = łatwiejsze do przewidzenia, niż opcje, które nie wystąpiły Inwestorzy zapominają o błędnych predykcjach Wyjaśnienie na płaszczyznach: poznawczej i osobowościowej 20
21 (5) Heurystyka dostępności Im łatwiejszy dostęp w pamięci do pewnego zdarzenia lub do określonej kategorii zdarzeń, tym bardziej prawdopodobne wydaje się zaistnienie tego zjawiska lub większa liczebność kategorii Eksperyment: niemieccy inwestorzy, zyski spółek znanych a zyski spółek nieznanych, decydują o ostatecznym wrażeniu 21
22 (5) Heurystyka dostępności Dostępność oparta na doświadczeniu Ludzie mają większe zaufanie do tego, co wcześniej widzieli, o czym słyszeli Ignorują fakt, że próba, z którą mieli do czynienia może być niereprezentatywna Dostępność związana z pamięcią Zależy od łatwości, z jaką mogą być przywołane zapamiętane fakty Zależy od: poziomu uwagi podczas percepcji, wyjątkowości zdarzenia, gwałtowności wrażenia etc. 22
23 (5) Heurystyka dostępności Błąd sąsiedztwa (home/familiarity bias) Inwestorzy chętniej kupują akcje firm, które mają siedziby w ich sąsiedztwie Pracownicy (nawet szeregowi) lokują większość kapitału w akcje pracodawcy (Coca-Cola) Ludzi uznają znane im rodzaje hazardu za mniej ryzykowne, niż te, których nie znają 23
24 (6) Heurystyka zakotwiczenia Podczas dokonywania szacowań zupełnie nieznanych wielkości powszechne jest opieranie się na dostępnych w danej chwili, nawet przypadkowych liczbach i odnoszenie się właśnie do tych liczb Hammond (2005): [kotwice] mogą być równie groźna jak uprzedzenia wobec koloru skóry, akcentu czy ubioru danej osoby 24
25 (7) Heurystyka afektu W sytuacji szybkiej oceny i błyskawicznej decyzji rozstrzygnięcie następuje na podstawie uogólnienia jednej cechy obiektu Cecha najczęściej przyjmuje charakter opozycyjny: dobry-zły, atrakcyjnynieatrakcyjny, przyjemnynieprzyjemny Zostaje przeniesiona na inne atrybuty obiektu w sposób nieuzasadniony 25
26 (7) Heurystyka afektu postrzeganie przedsięwzięć Mało pożyteczne Ryzykowne Pożyteczne Mało ryzykowne Pożyteczne Ryzykowne 26
27 (8) Heurystyki reprezentatywności i konserwatyzmu Reprezentatywność Skłonności do uznawania, że dowolnie mała próba będzie posiadać cechy charakterystyczne dla całej populacji Konserwatyzm Niedostatecznie silna weryfikacja prawdopodobieństwa zajścia jakiegoś zdarzenia pod wpływem nowych informacji Inwestorzy formułują opinie natury ogólnej na podstawie pojedynczych faktów Inwestor silnie przywiązany do swoich poglądów i przewidywań (prawdopodobieństw bazowych) Prawo małych liczb ignorowanie wielkości próby jako ułomność poznawcza zniekształca prawo wielkich liczb Informacja nie posiada wystarczającej siły, nawet jeśli obdarzona jest dużą wagą 27
28 (8) Heurystyki reprezentatywności i konserwatyzmu (Griffith/Tversky 1992) Napływające informacje Siła (spektakularność) Waga (właściwości) Heurystyka reprezentatywności Heurystyka konserwatyzmu 28
29 (9) Dodatni i ujemny efekt świeżości Kontynuacja zaobserwowanego Dodatni efekt świeżości trendu Momentowcy (De Bondt 1992) Dodatnia autokorelacja zdarzeń niezależnych Efekt pewnej ręki (hot hand) Ujemny efekt świeżości Odwrócenie trendu Kontrarianie (De Bondt 1992) Zdarzenia w obserwowanej sekwencji są niezależne Zrównoważenie poprzedniej serii w ruletce 29
30 Pozostałe istotne heurystyki Dysonans poznawczy konflikt pomiędzy elementami poznawczymi Podstawowy błąd atrybucji przecenianie bądź niedocenianie czynników osobowościowych w wyjaśnianiu zachowań inwestorów Pułapka potwierdzenia 30
31 Efekt potwierdzenia Efekt potwierdzenia psychologiczny efekt polegający na takim interpretowaniu napływających informacji, aby potwierdzić posiadane opinie oraz przyjęte wcześniej postawy lub założenia. Analiza informacji nie jest w takim przypadku bezstronnym działaniem, lecz służy obronie postawionej wcześniej tezy. 31
32 Na gruncie rynków finansowych efekt potwierdzenia wiąże się ze zbyt długim przetrzymywaniem stratnych pozycji, ignorowaniem obiektywnych informacji, z których wynika wniosek o popełnionym uprzednio błędzie. 32
33 Dziękuję za uwagę! Zapraszam do dyskusji! 33
Psychologia inwestora
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Psychologia inwestora Katarzyna Sekścińska Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 21 kwietnia 2015 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL Podstawowe
Bardziej szczegółowoModelowanie Rynków Finansowych
Modelowanie Rynków Finansowych Ryszard Kokoszczyński Katarzyna Lada 7 października, 2013 Forma zajęć Konwersatorium ćwiczenia seminaryjne w szkołach wyższych, polegające na prowadzeniu przez wykładowcę
Bardziej szczegółowoFinanse behawioralne; badanie skłonności poznawczych inwestorów
Finanse behawioralne; badanie skłonności poznawczych inwestorów Łukasz Małek promotor dr inż. R. Weron Instytut Matematyki i Informatyki Politechnika Wrocławska Wrocław, 13.07.2007 Spis treści 1 Cel pracy
Bardziej szczegółowoPodstawy teorii finansów
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Życie gospodarcze Psychologia inwestora Grzegorz Kowerda Uniwersytet w Białymstoku 7 listopada 2013 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL Podstawy
Bardziej szczegółowoSTANDARD DLA WYMAGAJĄCYCH
STANDARD DLA WYMAGAJĄCYCH Psychologia inwestowania Mateusz Madej 05.04.2017 Agenda Psychologia na rynku Teoria perspektywy Błędy w przekonaniach i ocenie prawdopodobieństwa Błędy w zachowaniu i podejmowaniu
Bardziej szczegółowoPSYCHOLOGICZNE ASPEKTY INWESTOWANIA. Finanse behawioralne
PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY INWESTOWANIA Finanse behawioralne Czy można przewidzieć przyszłe ceny akcji? NIE, ponieważ uczestnicy rynku zachowują się w sposób racjonalny, czyli maksymalizują oczekiwaną użyteczność
Bardziej szczegółowoPSYCHOLOGICZNE ASPEKTY INWESTOWANIA. Finanse behawioralne
PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY INWESTOWANIA Finanse behawioralne ODSTĘPSTWA OD EFEKTYWNOŚCI RYNKU Autokorelacje między stopami zwrotu W krótkim terminie (poniżej roku) istnieje dodatnia autokorelacja między zmianami
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Strategie inwestycyjne na rynku kapitałowym Inwestowanie na rynku Bartek Majewski Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 11 października 2011 r. JAK POMNAŻAĆ BOGACTWO? Oszczędzanie
Bardziej szczegółowoPSYCHOLOGICZNE ASPEKTY INWESTOWANIA. Finanse behawioralne
PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY INWESTOWANIA Finanse behawioralne Obciążenia oceny sytuacji na rynku Obciążenia oceny wpływające na tworzenie strategii Obciążenia wpływające na sposób testowania systemów Obciążenia
Bardziej szczegółowoModelowanie rynków finansowych
Zaj ecia 2 8 października, 2012 Plan zaj eć 1 Czym nie b edziemy si e zajmować - finanse behawioralne 2 Autokorelacja mi edzy stopami zwrotu Efekt kalendarza Efekt wielkości firmy 3 Pu lapka reprezentatywności
Bardziej szczegółowoSpekulacja na rynkach finansowych. znajomość narzędzi czy siebie? Grzegorz Zalewski DM BOŚ S.A.
Spekulacja na rynkach finansowych znajomość narzędzi czy siebie? Grzegorz Zalewski DM BOŚ S.A. Narzędzia 2 Analiza techniczna Analiza fundamentalna Narzędzia (2) 3 AT astrologia rynków finansowych AF alchemia
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Strategie inwestycyjne na rynku kapitałowym Inwestowanie na rynku Dr Paweł Porcenaluk Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 4 kwietnia 2016 r. Inwestowanie co to jest? Inwestowanie
Bardziej szczegółowoPostawy wobec ryzyka
Postawy wobec ryzyka Wskaźnik Sharpe a przykład zintegrowanej miary rentowności i ryzyka Konstrukcja wskaźnika odwołuje się do klasycznej teorii portfelowej Markowitza, której elementem jest mapa ryzyko
Bardziej szczegółowoInwestowanie Pieniędzy. Wykonały: Katarzyna Marczak Ewelina Marciszewska Natalia Puchala
Inwestowanie Pieniędzy Wykonały: Katarzyna Marczak Ewelina Marciszewska Natalia Puchala Inwestowanie to lokowanie środków w różnego rodzaju inwestycje. Ma ono na celu nie tylko osiągnięcie zysku, ale również
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
ŻYCIE GOSPODARCZE Psychologia inwestora Agnieszka Finneran Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 8 czerwca 2015 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL Praktyczna typologia oparta
Bardziej szczegółowoWykład 8 Rynek akcji nisza inwestorów indywidualnych Rynek akcji Jeden z filarów rynku kapitałowego (ok 24% wartości i ok 90% PK globalnie) Źródło: http://www.marketwatch.com (dn. 2015-02-12) SGH, Rynki
Bardziej szczegółowoRynek akcji. Jeden z filarów rynku kapitałowego (ok 24% wartości i ok 90% PKB globalnie) Źródło: (dn.
Wykład 3 Rynek akcji nisza inwestorów indywidualnych Rynek akcji Jeden z filarów rynku kapitałowego (ok 24% wartości i ok 90% PK globalnie) Źródło: http://www.marketwatch.com (dn. 2015-02-12) SGH RYNKI
Bardziej szczegółowoEkonomia behawioralna a ekonomia głównego nurtu
Ekonomia behawioralna a ekonomia głównego nurtu Konsekwencje podejścia behawioralnego dla teorii i praktyki gospodarczej Centrum Interdyscyplinarnych Badań nad Rynkami Finansowymi, Kolegium Gospodarki
Bardziej szczegółowoWycena opcji rzeczywistych zgodnie z teorią perspektywy
mgr Marek Jarzęcki Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Wycena opcji rzeczywistych zgodnie z teorią perspektywy Seminarium ROS 2014: Opcje realne teoria dla praktyki Szczecin, 30. listopada 2014 roku Agenda
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Młody inwestor na giełdzie Strategie inwestycyjne Grzegorz Kowerda EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Młody inwestor na giełdzie Strategie inwestycyjne Grzegorz Kowerda Uniwersytet w Białymstoku 8 maja 2014 r. Początki giełdy przodek współczesnych giełd to rynek (jarmark,
Bardziej szczegółowoFinanse behawioralne. Finanse 110630-1165
behawioralne Plan wykładu klasyczne a behawioralne Kiedy są przydatne narzędzia finansów behawioralnych? Przykłady modeli finansów behawioralnych klasyczne a behawioralne klasyczne opierają się dwóch założeniach:
Bardziej szczegółowoKURS DORADCY FINANSOWEGO
KURS DORADCY FINANSOWEGO Przykładowy program szkolenia I. Wprowadzenie do planowania finansowego 1. Rola doradcy finansowego Definicja i cechy doradcy finansowego Oczekiwania klienta Obszary umiejętności
Bardziej szczegółowoKapitalny senior emerytura nie musi być tylko z ZUS
Kapitalny senior emerytura nie musi być tylko z ZUS Podstawowe zasady inwestowania na giełdzie Remigiusz Lipiec Kraków, 13 października 2014r. 1 Podstawowe zasady inwestowania Określ cel inwestowania,
Bardziej szczegółowoINWESTYCJE Instrumenty finansowe, ryzyko SPIS TREŚCI
INWESTYCJE Instrumenty finansowe, ryzyko Jajuga Krzysztof, Jajuga Teresa SPIS TREŚCI Przedmowa Wprowadzenie - badania w zakresie inwestycji i finansów Literatura Rozdział 1. Rynki i instrumenty finansowe
Bardziej szczegółowoBudowanie skutecznego zespołu przez product managera
Budowanie skutecznego zespołu przez product managera Na czym polega specyfika zespołu kierowanego przez product managera? Grupa jako system Jednostki Struktura grupy wielkość normy model interakcji role
Bardziej szczegółowoCo to są akcje? Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Czarodziejski młynek do pomnażania pieniędzy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Czarodziejski młynek do pomnażania pieniędzy Akcje na giełdzie Kornelia Bem - Kozieł Wyższa Szkoła Ekonomii i Prawa w Kielcach 16 maja 2012 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET
Bardziej szczegółowoEmocje, czy chłodna kalkulacja
Emocje, czy chłodna kalkulacja zasady podejmowania decyzji inwestycyjnych Dr Robert Jagiełło Warszawa, 28 sierpnia 2012 r. Plan Podstawy analizy technicznej wykresy, formacje, Podstawy analizy behawioralnej
Bardziej szczegółowoKontekstowe wskaźniki efektywności nauczania - warsztaty
Kontekstowe wskaźniki efektywności nauczania - warsztaty Przygotowała: Aleksandra Jasińska (a.jasinska@ibe.edu.pl) wykorzystując materiały Zespołu EWD Czy dobrze uczymy? Metody oceny efektywności nauczania
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Strategie inwestycyjne na rynku kapitałowym dr Dominika Kordela Uniwersytet Szczeciński 31 marzec 2016 r. Plan wykładu Rynek kapitałowy a rynek finansowy Instrumenty rynku kapitałowego
Bardziej szczegółowoInstrumenty rynku akcji
Instrumenty rynku akcji Rynek akcji w relacji do PK Źródło: ank Światowy: Kapitalizacja w relacji do PK nna Chmielewska, SGH, 2016 1 Inwestorzy indywidualni na GPW Ok 13% obrotu na rynku podstawowym (w
Bardziej szczegółowoZarządzanie Kapitałem. Paweł Śliwa pawel.sliwa@xtb.pl
Zarządzanie Kapitałem Paweł Śliwa pawel.sliwa@xtb.pl 1 ZK a Proces Zarabiania Zarządzanie Kapitałem 30% SYSTEM 10% PSYCHOLOGIA 60% To wszystko składa się na skuteczne transakcje. 2 Zarządzanie Kapitałem
Bardziej szczegółowoPułapki podejmowania decyzji inwestycyjnych
Pułapki podejmowania decyzji inwestycyjnych Decyzje inwestycyjne na Giełdzie Akademia Młodego Ekonomisty program edukacji ekonomicznej gimnazjalistów 17 lutego 2009 r. Żeby zarobić? Żeby nie stracić? Po
Bardziej szczegółowoSystemy Wspomagania Decyzji
Teoria decyzji Szkoła Główna Służby Pożarniczej Zakład Informatyki i Łączności February 5, 2016 1 Definicje 2 Normatywna teoria decyzji 3 Opisowa teoria decyzji 4 Naturalistyczny model podejmowania decyzji
Bardziej szczegółowoSTRATEGIE INWESTOWANIA NA RYNKU PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH. Wykład 2
STRATEGIE INWESTOWANIA NA RYNKU PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH Wykład 2 2 Musisz opracować dokładny plan działania Stres jest nieodłącznym elementem przy podejmowaniu decyzji. Nie możesz dopuścić do tego, aby
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Decyzje inwestycyjne na giełdzie dr Dominika Kordela Uniwersytet Szczeciński 29 listopad 2018 r. Plan wykładu Giełda Papierów Wartościowych Papiery wartościowe Inwestycje Dochód
Bardziej szczegółowoGiełda. Podstawy inwestowania SPIS TREŚCI
Giełda. Podstawy inwestowania SPIS TREŚCI Zaremba Adam Wprowadzenie Część I. Zanim zaczniesz inwestować Rozdział 1. Jak wybrać dom maklerski? Na co zwracać uwagę? Opłaty i prowizje Oferta kredytowa Oferta
Bardziej szczegółowoInwestowanie a irracjonalny umysł. Podejmuj racjonalne decyzje w nieracjonalnym świecie inwestowania
Inwestowanie a irracjonalny umysł. Podejmuj racjonalne decyzje w nieracjonalnym świecie inwestowania Autorzy: Robert Koppel ZASTANÓW SIĘ NAD RYZYKIEM, NIE ULEGAJ DESTRUKCYJNYM EMOCJOM, WYKORZYSTUJ SZANSE
Bardziej szczegółowoPsychologiczne aspekty zarządzania finansami
Psychologiczne aspekty zarządzania finansami Zakres tematyczny: Podejmowanie decyzji finansowych Racjonalność i nieracjonalność decyzji Ryzyko w psychologii finansowej Piramida zachowań finansowych Zarządzanie
Bardziej szczegółowoFundusze Inwestycyjne
Fundusze Inwestycyjne 1 Fundusz inwestycyjny a TFI Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych (TFI) Fundusz Fundusz Fundusz Fundusz Fundusz inwestycyjny A inwestycyjny B inwestycyjny C inwestycyjny D inwestycyjny
Bardziej szczegółowoBadania marketingowe 2013_2. Krzysztof Cybulski Katedra Marketingu Wydział Zarządzania Uniwersytet Warszawski
Badania marketingowe 2013_2 Krzysztof Cybulski Katedra Marketingu Wydział Zarządzania Uniwersytet Warszawski Ramowy program konwersatorium 1. System informacji rynkowej i jego składowe 2. Istota oraz klasyfikacja
Bardziej szczegółowoGiełda : podstawy inwestowania / Adam Zaremba. wyd. 3. Gliwice, cop Spis treści
Giełda : podstawy inwestowania / Adam Zaremba. wyd. 3. Gliwice, cop. 2014 Spis treści Wprowadzenie 9 Część I. Zanim zaczniesz inwestować... Rozdział 1. Jak wybrać dom maklerski? 13 Na co zwracać uwagę?
Bardziej szczegółowoJak naprawdę działają rynki. Fakty i mity SPIS TREŚCI
Jak naprawdę działają rynki. Fakty i mity Jack D. Schwager SPIS TREŚCI Przedmowa Prolog Część I. RYNKI, STOPA ZWROTU I RYZYKO 1. Fachowa porada Starcie Comedy Central i CNBC Indeks elfów Płatne porady
Bardziej szczegółowoANALIZA I ZARZADZANIE PORTFELEM. Specjalista ds. Analiz Giełdowych Łukasz Porębski
ANALIZA I ZARZADZANIE PORTFELEM Specjalista ds. Analiz Giełdowych Łukasz Porębski PLAN PREZENTACJI 1) Efektywnośd rynków finansowych 2) Teoria portfela Markowitza (Nobel w 1990 r.) 3) Dywersyfikacja 4)
Bardziej szczegółowoAnaliza inwestycji i zarządzanie portfelem SPIS TREŚCI
Analiza inwestycji i zarządzanie portfelem Frank K. Reilly, Keith C. Brown SPIS TREŚCI TOM I Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa do wydania amerykańskiego O autorach Ramy książki CZĘŚĆ I. INWESTYCJE
Bardziej szczegółowo2013-05-19. Co to jest ryzyko? Niepewność a ryzyko. Skąd się bierze ryzyko? Przestrzeń zachowań ryzykownych. Skąd się bierze ryzyko?
Co to jest ryzyko? Psychologia decyzji i ryzyka wykład 8 DR BEATA BAJCAR ZAKŁAD PSYCHOLOGII I ERGONOMII Działanie, które może przynieść niepowodzenie, stratę; Przedsięwzięcie, którego wynik jest niepewny,
Bardziej szczegółowoInterwały. www.efixpolska.com
Interwały Dobór odpowiednich ram czasowych na których inwestor zamierza dokonywać transakcji jest podstawowym elementem strategii inwestycyjnej. W żargonie traderów sposób przedstawienia zmian ceny a w
Bardziej szczegółowoBiznes plan innowacyjnego przedsięwzięcia
Biznes plan innowacyjnego przedsięwzięcia DELab UW Enterprise Europe Network ul. Dobra 56/66, 00-312 Warszawa tel. +48 (22) 55 27 606 delab.uw.edu.pl een@uw.edu.pl 1 Model biznesowy i innowacje BADANIA
Bardziej szczegółowoOGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU UNIOBLIGACJE HIGH YIELD FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO ZAMKNIĘTEGO Z DNIA 23 CZERWCA 2016 R.
OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU UNIOBLIGACJE HIGH YIELD FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO ZAMKNIĘTEGO Z DNIA 23 CZERWCA 2016 R. Niniejszym, Union Investment Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. ogłasza o zmianie
Bardziej szczegółowo5. Wprowadzenie do prawdopodobieństwa Wprowadzenie Wyniki i zdarzenia Różne podejścia do prawdopodobieństwa Zdarzenia wzajemnie wykluczające się i
Spis treści Przedmowa do wydania polskiego - Tadeusz Tyszka Słowo wstępne - Lawrence D. Phillips Przedmowa 1. : rola i zastosowanie analizy decyzyjnej Decyzje złożone Rola analizy decyzyjnej Zastosowanie
Bardziej szczegółowoDECYZJI I ROZWIĄZYWANIE
EFEKTYWNE PODEJMOWANIE DECYZJI I ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW Beata Kozyra 2018 2 dni Poniższy program może być skrócony do 1 dnia lub kilkugodzinnej prezentacji. Przy podejmowaniu decyzji naszym największym
Bardziej szczegółowoModelowanie rynków finansowych
Modelowanie rynków finansowych Jerzy Mycielski WNE UW 5 października 2017 Jerzy Mycielski (WNE UW) Modelowanie rynków finansowych 5 października 2017 1 / 12 Podstawowe elementy teorii 1 racjonalne oczekiwania
Bardziej szczegółowoBiznes plan innowacyjnego przedsięwzięcia
Biznes plan innowacyjnego przedsięwzięcia 1 Co to jest biznesplan? Biznes plan można zdefiniować jako długofalowy i kompleksowy plan działalności organizacji gospodarczej lub realizacji przedsięwzięcia
Bardziej szczegółowoKulturowe uwarunkowania przedsiębiorczości
2010 Beata Glinka, Wydział Zarządzania UW Kulturowe uwarunkowania przedsiębiorczości Warszawa, 02.12.2010 Badania przedsiębiorczości - perspektywy Perspektywa ekonomiczna vs perspektywa kulturowa Od badań
Bardziej szczegółowoWeryfikacja przypuszczeń odnoszących się do określonego poziomu cechy w zbiorowości (grupach) lub jej rozkładu w populacji generalnej,
Szacownie nieznanych wartości parametrów (średniej arytmetycznej, odchylenia standardowego, itd.) w populacji generalnej na postawie wartości tych miar otrzymanych w próbie (punktowa, przedziałowa) Weryfikacja
Bardziej szczegółowoInwestycje finansowe. Wycena obligacji. Stopa zwrotu z akcji. Ryzyko.
Inwestycje finansowe Wycena obligacji. Stopa zwrotu z akcji. yzyko. Inwestycje finansowe Instrumenty rynku pieniężnego (np. bony skarbowe). Instrumenty rynku walutowego. Obligacje. Akcje. Instrumenty pochodne.
Bardziej szczegółowoZarządzanie Kapitałem
Zarządzanie kapitałem kluczem do sukcesu W trakcie prac nad tworzeniem profesjonalnego systemu transakcyjnego niezbędne jest, aby uwzględnić w nim odpowiedni model zarządzania kapitałem (ang. money management).
Bardziej szczegółowoMETODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII
METODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII 1. Wykład wstępny 2. Populacje i próby danych 3. Testowanie hipotez i estymacja parametrów 4. Planowanie eksperymentów biologicznych 5. Najczęściej wykorzystywane testy statystyczne
Bardziej szczegółowoK-20. Konspekt projektu. Temat: Pieniądze lubią mnożenie. Cel główny projektu: Cele projektu:
Konspekt projektu K-20 Temat: Pieniądze lubią mnożenie Cel główny projektu: Pobudzenie świadomości uczniów na temat możliwości pomnażania posiadanych dóbr finansowych. Cele projektu: Wiedza: - dostarczenie
Bardziej szczegółowo-> Spółka musi być niedoceniona przez innych inwestorów. (Wykorzystujemy wskaźniki niedowartościowania).
48 Poniższy portfel jest kontynuacją eksperymentu inwestycyjnego, który przeprowadzałem na moim blogu. Analiza wyników po 12 tygodniach pokazała, że strategia inwestycyjna oparta niemal wyłącznie na analizie
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Czarodziejski młynek do pomnażania pieniędzy Krzysztof Szczepaniak Uniwersytet Gdański 17 maja 2016 roku Organizatorzy Zasady zajęć Wykładowca to ja Studenci to Wy Pytania
Bardziej szczegółowoSIGMA KWADRAT. Weryfikacja hipotez statystycznych. Statystyka i demografia CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY
SIGMA KWADRAT CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY Weryfikacja hipotez statystycznych Statystyka i demografia PROJEKT DOFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO URZĄD STATYSTYCZNY
Bardziej szczegółowoZad. 4 Należy określić rodzaj testu (jedno czy dwustronny) oraz wartości krytyczne z lub t dla określonych hipotez i ich poziomów istotności:
Zadania ze statystyki cz. 7. Zad.1 Z populacji wyłoniono próbę wielkości 64 jednostek. Średnia arytmetyczna wartość cechy wyniosła 110, zaś odchylenie standardowe 16. Należy wyznaczyć przedział ufności
Bardziej szczegółowoObrona rozprawy doktorskiej Neuro-genetyczny system komputerowy do prognozowania zmiany indeksu giełdowego
IBS PAN, Warszawa 9 kwietnia 2008 Obrona rozprawy doktorskiej Neuro-genetyczny system komputerowy do prognozowania zmiany indeksu giełdowego mgr inż. Marcin Jaruszewicz promotor: dr hab. inż. Jacek Mańdziuk,
Bardziej szczegółowoI. Rynek kapitałowy II. Strategie inwestycyjne III. Studium przypadku
Akademia Młodego Ekonomisty Strategie na rynku kapitałowym Inwestowanie na rynku dr Piotr Stobiecki Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 21 listopada 2013 r. Plan wykładu 2 1 Rynek finansowy Rynek kapitałowy
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Młody inwestor na Giełdzie dr Witold Gradoń Akademia Ekonomiczna w Katowicach 19 Kwietnia 2010 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL Plan wykładu
Bardziej szczegółowoModele SEM jako narzędzie oceny wpływu czynników behawioralnych na decyzje podejmowane przez inwestorów indywidualnych na rynku kapitałowym
Modele SEM jako narzędzie oceny wpływu czynników behawioralnych na decyzje podejmowane przez inwestorów indywidualnych na rynku kapitałowym Streszczenie Modele matematyczne i ekonometryczne wykorzystywane
Bardziej szczegółowoczyli Piotr Baran Koło Naukowe Cash Flow
Bądź tu mądry człowieku!!! czyli Jak inwestować w czasie kryzysu finansowego??? Piotr Baran Koło Naukowe Cash Flow Możliwości inwestowania Konserwatywne : o Lokaty o Obligacje o Fundusze inwestycyjne o
Bardziej szczegółowoBarometr Podaży i Popytu.
Barometr Podaży i Popytu. To nowa funkcjonalna cecha oprogramowania TSG oparta na dwóch, unikalnych koncepcjach. Pierwsza z nich, to arbitralny podział obrotu na umowną klasyfikację kupna i sprzedaży.
Bardziej szczegółowoOpcja jest to prawo przysługujące nabywcy opcji wobec jej wystawcy do:
Jesteś tu: Bossa.pl Opcje na WIG20 - wprowadzenie Opcja jest to prawo przysługujące nabywcy opcji wobec jej wystawcy do: żądania w ustalonym terminie dostawy instrumentu bazowego po określonej cenie wykonania
Bardziej szczegółowoStatystyka matematyczna i ekonometria
Statystyka matematyczna i ekonometria Wykład 5 dr inż. Anna Skowrońska-Szmer zima 2017/2018 Hipotezy 2 Hipoteza zerowa (H 0 )- hipoteza o wartości jednego (lub wielu) parametru populacji. Traktujemy ją
Bardziej szczegółowoSystemy zarządzania wiedzą w strategiach firm. Prof. dr hab. Irena Hejduk Szkoła Głowna Handlowa w Warszawie
Systemy zarządzania wiedzą w strategiach firm Prof. dr hab. Irena Hejduk Szkoła Głowna Handlowa w Warszawie Wprowadzenie istota zarządzania wiedzą Wiedza i informacja, ich jakość i aktualność stają się
Bardziej szczegółowoEkonomia. Wykład dla studentów WPiA. Wykład 3: (Nie)racjonalność wyborów
Ekonomia Wykład dla studentów WPiA Wykład 3: (Nie)racjonalność wyborów Gospodarka z lotu ptaka. Dobra i usługi finalne Wydatki na dobra i usługi (konsumpcja, C) Gospodarstwa domowe: dysponują czynnikami
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE ANALIZY TECHNICZNEJ W PROCESIE PODEJMOWANIA DECYZJI INWESTYCYJNYCH NA PRZYKŁADZIE KGHM POLSKA MIEDŹ S.A.
Uniwersytet Wrocławski Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Instytut Nauk Ekonomicznych Zakład Zarządzania Finansami Studia Stacjonarne Ekonomii pierwszego stopnia Krzysztof Maruszczak WYKORZYSTANIE
Bardziej szczegółowoRanking funduszy inwestycyjnych (sierpień 2018)
FUNDUSZE INWESTYCYJNE ZWIĘKSZAMY WARTOŚĆ INFORMACJI Ranking funduszy inwestycyjnych (sierpień 2018) września W sierpniowym Rankingu Analiz Online nadaliśmy 380 ocen funduszom inwestycyjnym w horyzoncie
Bardziej szczegółowoInne kryteria tworzenia portfela. Inne kryteria tworzenia portfela. Poziom bezpieczeństwa. Analiza i Zarządzanie Portfelem cz. 3. Dr Katarzyna Kuziak
Inne kryteria tworzenia portfela Analiza i Zarządzanie Portfelem cz. 3 Dr Katarzyna Kuziak. Minimalizacja ryzyka przy zadanym dochodzie Portfel efektywny w rozumieniu Markowitza odchylenie standardowe
Bardziej szczegółowoZarządzanie ryzykiem. Opracował: Dr inŝ. Tomasz Zieliński
Zarządzanie ryzykiem Opracował: Dr inŝ. Tomasz Zieliński I. OGÓLNE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE Cel przedmiotu: Celem przedmiotu jest zaprezentowanie studentom podstawowych pojęć z zakresu ryzyka w działalności
Bardziej szczegółowoPobieranie prób i rozkład z próby
Pobieranie prób i rozkład z próby Marcin Zajenkowski Marcin Zajenkowski () Pobieranie prób i rozkład z próby 1 / 15 Populacja i próba Populacja dowolnie określony zespół przedmiotów, obserwacji, osób itp.
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKA MATEMATYCZNA
STATYSTYKA MATEMATYCZNA 1. Wykład wstępny. Teoria prawdopodobieństwa i elementy kombinatoryki 2. Zmienne losowe i ich rozkłady 3. Populacje i próby danych, estymacja parametrów 4. Testowanie hipotez 5.
Bardziej szczegółowoWykład 3 Hipotezy statystyczne
Wykład 3 Hipotezy statystyczne Hipotezą statystyczną nazywamy każde przypuszczenie dotyczące nieznanego rozkładu obserwowanej zmiennej losowej (cechy populacji generalnej) Hipoteza zerowa (H 0 ) jest hipoteza
Bardziej szczegółowoTestowanie hipotez statystycznych
Agenda Instytut Matematyki Politechniki Łódzkiej 2 stycznia 2012 Agenda Agenda 1 Wprowadzenie Agenda 2 Hipoteza oraz błędy I i II rodzaju Hipoteza alternatywna Statystyka testowa Zbiór krytyczny Poziom
Bardziej szczegółowoBłędy przy tworzeniu systemów inwestycyjnych
Błędy przy tworzeniu systemów inwestycyjnych Autor: Robert Kajzer Spis treści Błędy przy tworzeniu systemów inwestycyjnych Robert Kajzer Wstęp... 3 Obciążenia oceny wpływające na tworzenie systemu transakcyjnego...
Bardziej szczegółowoKontrakty terminowe i forex SPIS TREŚCI
Kontrakty terminowe i forex Grzegorz Zalewski SPIS TREŚCI Część I Teoria Rozdział pierwszy: Zasady działania rynków terminowych Otwieranie i zamykanie pozycji Pozycje długie i krótkie Równanie do rynku
Bardziej szczegółowo3.1 Analiza zysków i strat
3.1 Analiza zysków i strat Zakładamy że firma decyduje czy ma wdrożyć nowy produkt lub projekt. Firma musi rozważyć czy przyszłe zyski (dyskontowane w czasie) z tego projektu są większe niż koszty poniesione
Bardziej szczegółowoKorelacja oznacza współwystępowanie, nie oznacza związku przyczynowo-skutkowego
Korelacja oznacza współwystępowanie, nie oznacza związku przyczynowo-skutkowego Współczynnik korelacji opisuje siłę i kierunek związku. Jest miarą symetryczną. Im wyższa korelacja tym lepiej potrafimy
Bardziej szczegółowoPsychologia decyzji. Struktura wykładu DR BEATA BAJCAR ZAKŁAD PSYCHOLOGII I ERGONOMII. wykład 15 godzin
Psychologia decyzji wykład 15 godzin DR BEATA BAJCAR ZAKŁAD PSYCHOLOGII I ERGONOMII Struktura wykładu Behawioralna teoria decyzji. Normatywne i deskryptywne modele podejmowania decyzji Cykl myślenia decyzyjnego
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Analiza wskaźnikowa przedsiębiorstwa Jak ocenić pozycję finansową firmy? dr Grażyna Michalczuk Uniwersytet w Białymstoku 9 maja 2013 r. Co to jest analiza To metoda poznanie
Bardziej szczegółowoPsychologiczne konsekwencje braku pewności pracy
Psychologiczne konsekwencje braku pewności pracy Sylwiusz Retowski Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej Wydział w Sopocie Niepewność pracy jako uboczny skutek zmian na globalnym rynku pracy Globalne zmiany
Bardziej szczegółowoINWESTOWANIE NA RYNKU PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
SEMINARIUM LICENCJACKIE INWESTOWANIE NA RYNKU PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH DR LESZEK CZAPIEWSKI Katedra Finansów Przedsiębiorstw, Budynek C, pok. 203 leszek.czapiewski@ue.poznan.pl PRACA LICENCJACKA W PROCESIE
Bardziej szczegółowoRecenzenci: prof. dr hab. Henryk Domański dr hab. Jarosław Górniak
Recenzenci: prof. dr hab. Henryk Domański dr hab. Jarosław Górniak Redakcja i korekta Bogdan Baran Projekt graficzny okładki Katarzyna Juras Copyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2011 ISBN
Bardziej szczegółowoTestowanie hipotez statystycznych
9 października 2008 ...czyli definicje na rozgrzewkę n-elementowa próba losowa - wektor n zmiennych losowych (X 1,..., X n ); intuicyjnie: wynik n eksperymentów realizacja próby (X 1,..., X n ) w ω Ω :
Bardziej szczegółowoRyzyko nigdy nie śpi
Akademia Młodego Ekonomisty Zarządzanie ryzykiem Prof. Piotr Banaszyk Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 17 października 2013 r. Ryzyko nigdy nie śpi Risk Never Sleeps.mp4 2 1 Czym jest ryzyko? Potocznie:
Bardziej szczegółowoFinansowanie bez taryfy ulgowej
Finansowanie bez taryfy ulgowej Czego oczekują inwestorzy od innowacyjnych przedsiębiorców? Barbara Nowakowska Polskie Stowarzyszenie Inwestorów Kapitałowych CambridgePython Warszawa 28 marca 2009r. Definicje
Bardziej szczegółowoUniwersalne zasady spekulacji SPIS TREŚCI
Uniwersalne zasady spekulacji Brent Penfold SPIS TREŚCI Podziękowania Wprowadzenie Wstęp Przedmowa Rozdział 1 Zderzenie z rzeczywistością Dlaczego aż 90 procent traderów traci? Powszechne błędy rok pierwszy
Bardziej szczegółowopaździernik 2016 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna
październik 2016 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna PORTFEL NALEŻNOŚCI POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW dr Piotr Białowolski
Bardziej szczegółowoScoring kredytowy w pigułce
Analiza danych Data mining Sterowanie jakością Analityka przez Internet Scoring kredytowy w pigułce Mariola Kapla Biuro Informacji Kredytowej S.A. StatSoft Polska Sp. z o.o. ul. Kraszewskiego 36 30-110
Bardziej szczegółowoWażną umiejętnością jest zdolność inwestora do przewidywania i szacowania skutków ryzyka.
Podstawowe składniki sprawozdania finansowego jako element procesu identyfikowania ryzyka związane Ważną umiejętnością jest zdolność inwestora do przewidywania i szacowania skutków ryzyka. Zjawisko czy
Bardziej szczegółowoTeoria fal Elliotta 2
Teoria fal Elliotta 2 Stefan JNUSZ Kawa Rynkami finansowymi zainteresowałem się na poważnie w maju 2006 roku. To wtedy zdałem sobie sprawę z tego, że na rynkach nie ma przypadków, jest tylko złudzenie
Bardziej szczegółowoStatystyki: miary opisujące rozkład! np. : średnia, frakcja (procent), odchylenie standardowe, wariancja, mediana itd.
Wnioskowanie statystyczne obejmujące metody pozwalające na uogólnianie wyników z próby na nieznane wartości parametrów oraz szacowanie błędów tego uogólnienia. Przewidujemy nieznaną wartości parametru
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Psychologia inwestowania Joanna Bienia - Fijas Politechnika Gdańska 13 grudnia 2018 r. EKSPERYMENT ELLSBERGA 100 kul 50 białych kul 50 czarnych kul BIAŁE CZARNE Twoim
Bardziej szczegółowoDroga żółwia SPIS TREŚCI
Droga żółwia Curtis Faith SPIS TREŚCI Przedmowa do wydania polskiego Podziękowania Słowo wstępne Przedmowa Wprowadzenie Dzień w którym spotkałem Księcia Parkietu Rozdział 1. Uzależnieni od ryzyka Traderzy
Bardziej szczegółowo