do przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych i prawa pracy Zagadnienia omawiane na szkoleniach

Transkrypt

1 do przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych i prawa pracy Zagadnienia omawiane na szkoleniach Sztum - wrzesień

2 OPRACOWANIE: copyright by Jacek Kropkowski DRUK I OPRAWA: HELDRUK Malbork, ul. Partyzantów 3b SKŁAD I ŁAMANIE WYDAWCA: OŚRODEK SZKOLENIA Wydawnictwo JAKRO ul. Wojciechowskiego SZTUM tel./fax (55) tel./fax (55) wydawnictwo@jakro.com.pl ISBN

3 Szanowni Czytelnicy! Mamy przyjemność zaprezentować Państwu najnowsze wydanie KOMENTARZA, który stanowi uzupełnienie zbioru ujednoliconych przepisów prawnych pt. " KODEKS UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH - PRAWO PRACY - KONTROLA". Zawarte w komentarzu wyjaśnienia dotyczące poszczególnych przepisów lub zagadnień prawnych, mogą być wykorzystane jako pomoc przy realizacji zadań, dotyczących ubezpieczeń społecznych i prawa pracy, jednak komentarz nie stanowi wykładni obowiązującej a występujące wątpliwości powinny być rozpatrywane indywidualnie i w zależności od potrzeb, należy uzyskać wyjaśnienie wiążące lub decyzję, wydawane przez właściwe organy administracji państwowej. W grudniu zostanie wydany ostatni KOMENTARZ z 2010r., w którym trudna problematyka z zakresu ubezpieczeń społecznych, prawa pracy i podatku dochodowego, zostanie omówiona w formie pytań i odpowiedzi. W KOMENTARZU znajdzie się również AKTUALIZACJA KODEKSU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH, oraz opis wprowadzonych zmian. Informujemy, że dla potrzeb prawidłowego sporządzania zaświadczeń o zarobkach, do naliczenia emerytury, renty i kapitału początkowego, została wydana książka: KAPITAŁ POCZĄTKOWY - zbiór przepisów z lat , która zawiera przepisy dotyczące składników wynagrodzeń, od których były naliczane składki na ubezpieczenia społeczne, z czego w przyszłości będzie obliczona podstawa wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych. Od 1 września 2010r. są organizowane na terenie całego kraju szkolenia specjalistyczne, dotyczące najnowszych zmian w przepisach już obowiązujących i tych, które wejdą w 2011r., z zakresu ubezpieczeń społecznych, prawa pracy i podatku dochodowego. Szczegółowy program oraz terminy szkoleń, podajemy na naszych stronach internetowych a bliższych informacji udziela Biuro Wydawnictwa. Uprzejmie informujemy, że najnowsze wydanie KODEKSU UBEZPIECZEŃ ukaże się w styczniu 2011r. i będzie obejmowało wszystkie aktualne przepisy na datę wydania. Dodatkowo zmiany przepisów, wprowadzone w 2010r. zostaną oznaczone grubszym drukiem, co pozwoli na szybkie zwrócenie uwagi na dokonaną zmianę. Będziemy dbali o bieżącą AKTUALIZACJĘ KODEKSU UBEZPIECZEŃ, zamieszczając w KOMENTARZACH przedruki z Dzienników Ustaw, najnowszych zmian przepisów, znajdujących się w KODEKSIE wraz z komentarzem do tych zmian. W 2011r. zostaną wydane cztery KOMENTARZE: w marcu, czerwcu, wrześniu i grudniu, w których problematyka z zakresu ubezpieczeń społecznych, prawa pracy i podatku dochodowego, będzie omawiana w formie pytań i odpowiedzi. Z poważaniem Wydawca

4 JAKRO 4 KOMENTARZ - wrzesień Spis treści KOMENTARZA: I. Ubezpieczenia społeczne i prawo pracy - w pytaniach i odpowiedziach Składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne Świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa Świadczenia emerytalne i rentowe Zatrudnianie, dokumentacja pracownicza Wynagrodzenia i świadczenia pracownicze Czas pracy i urlopy wypoczynkowe str. II. Aktualizacja KODEKSU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH - przepisy III. Najnowsze zmiany w przepisach - komentarz IV. Wskaźniki, stawki, wysokość świadczeń

5 KOMENTARZ - wrzesień JAKRO I. UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE I PRAWO PRACY - w pytaniach i odpowiedziach 1. SKŁADKI NA UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE I ZDROWOTNE str Czy wypłata z tytułu umowy o dzieło, zawartej przed nawiązaniem stosunku pracy, dokonana w trakcie zatrudnienia, zostanie oskładkowana? Kto wypłaca zasiłek chorobowy pracownikowi, zatrudnionemu w dwóch firmach w przypadku rozwiązania umów o pracę w jednym zakładzie z końcem września maja br., a w drugim miesiąc później? Czy składka na FEP jest zaliczana do kosztów płacy, ustalanych dla celów dofinansowania wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych? Czy przedsiębiorca opłaca składki za osobę współpracującą, w okresie sprawowania przez nią opieki nad chorym dzieckiem bez prawa do zasiłku, z powodu wykorzystania rocznego limitu 60 dni? Czy wspólnik w spółce jawnej, który rozpoczyna działalność gospodarczą, będzie mógł opłacać składki od obniżonej podstawy wymiaru? Czy można naliczyć niższe odsetki za zwłokę, w razie opłacenia zaległości w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty dokumentów ZUS? Jakie są skutki składkowo-podatkowe, zawarcia fikcyjnej umowy o pracę? Czy osoba bezrobotna z prawem do zasiłku, podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu z tego tytułu, czy też powinna zostać zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego przy mężu, który jest zatrudniony na umowę o pracę? W jaki sposób należy rozliczyć składki ZUS i podatek dochodowy od zasądzonego przez sąd wyrównania wynagrodzenia za pracę dla byłego pracownika? Jakie są zasady rozliczenia składkowo-podatkowego, dopłaty do wakacyjnego wypoczynku dziecka pracownika? Z jaką datą należało zgłosić pracownika do ubezpieczeń społecznych, jeżeli w sobotę 4 września została zawarta umowa o pracę, w której jako dzień rozpoczęcia pracy wskazano poniedziałek 6 września? Czy osoba zatrudniona w Polsce, w niepełnym wymiarze czasu pracy, która zarejestrowała własną firmę w Niemczech, musi tam opłacać składki na ubezpieczenia społeczne? W jakim okresie pracodawca jest zwolniony z opłacania składek na Fundusz Pracy i FGŚP za pracownicę, która po powrocie z urlopu macierzyńskiego, wykorzystała urlop wypoczynkowy, a następnie przez rok była na urlopie wychowawczym? Kiedy w raporcie miesięcznym ZUS RSA, należy rozliczyć świadczenie wypłacone spadkobiercy po śmierci pracownika? Czy emeryt prowadzący samodzielnie działalność gospodarczą, musi opłacać składkę zdrowotną z tytułu prowadzonej działalności? W jaki sposób należy wykazać w dokumentach rozliczeniowych pracownika, który przebywał na urlopie ojcowskim? Czy osoba prowadząca działalność gospodarczą, z tytułu wykonywania umowy zlecenia, podlega ubezpieczeniom w ZUS, jeżeli zlecenie wykonuje w ramach prowadzonej działalności? Czy praca w szczególnych warunkach w niepełnym wymiarze czasu pracy, wymaga opłacania składek na FEP? Czy osoba podlegająca ubezpieczeniu rolników w KRUS, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu wykonywania umowy zlecenia?... 15

6 JAKRO 6 KOMENTARZ - wrzesień Jakie dokumenty rozliczeniowe składa przedsiębiorca w razie zmiany kodu tytułu ubezpieczenia, jeżeli przechodzi na pełną składkę? W jakim terminie pracodawca powinien dokonywać obowiązkowych wpłat na PFRON? Czy przy ustalaniu okresu pracy w szczególnych warunkach, zalicza się również okres przypadający na urlop wypoczynkowy? Czy w razie zawieszenia działalności na okres krótszy niż miesiąc, przedsiębiorca musi opłacić pełne składki na ubezpieczenia społeczne? Czy po zawarciu związku małżeńskiego z pracodawcą, należy zmienić tytuł ubezpieczenia dla pracownicy? Jakie są terminy opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, których niedotrzymanie wymaga naliczenia odsetek za zwłokę z tytułu wpłaty składek po terminie? Czy zapomogi losowe dla pracowników, podlegają oskładkowaniu i opodatkowaniu? Czy po rozwiązaniu z pracownikiem zatrudnionym w szczególnych warunkach umowy o pracę, należy przesłać do ZUS informację o jego zatrudnieniu przy takiej pracy? Kiedy przysługuje prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne na preferencyjnych warunkach? Czy opłacone przez pracodawcę za pracownika składki na ubezpieczenia społeczne, należy oskładkować i opodatkować? Czy w przypadku korygowania składek na Fundusz Pracy i FGŚP, do deklaracji rozliczeniowych należy dołączyć raporty imienne? Czy Państwowa Inspekcja Pracy może wystąpić do ZUS z wnioskiem o podwyższenie składki wypadkowej? W jaki sposób należy dokonywać rozliczenia składkowo-podatkowego uzyskanych przychodów przez pracownika, będącego równocześnie członkiem zarządu spółki? Jakie są zasady rozliczania składkowo-podatkowego studenta będącego zleceniobiorcą, który w trakcie zlecenia ukończył 26 lat? Czy za osoby pobierające stypendium w okresie odbywania szkolenia w ramach uczestnictwa w projekcie realizowanym z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, należy naliczyć składki na ubezpieczenie zdrowotne? Czy świadczenie urlopowe, wypłacone w pełnej wysokości dla niepełnoetatowca, będzie oskładkowane? Czy wartość napojów, wydawanych pracownikom, podlega oskładkowaniu i opodatkowaniu? Czy kwotę dofinansowania z ZFŚS do wczasów pod gruszą, należy oskładkować i opodatkować? Komu jest wydawana Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego? W jakich przypadkach może zostać przywrócony termin do wypłaty świadczeń pracowniczych z FGŚP? Jakie są zasady rozliczania składkowo-podatkowego, wynagrodzenia za pracę i zasiłku chorobowego? Jakie mogą być skutki niepobrania składek na ubezpieczenia społeczne i zaliczki na podatek dochodowy, od wartości świadczeń medycznych? W jakim przypadku przedsiębiorca jest zwolniony z opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne za osobę współpracującą? Czy wartość świadczenia, polegająca na udostępnieniu pracownikowi telefonu do rozmów służbowych, podlega oskładkowaniu i opodatkowaniu? Jakie są zasady zwolnienia z opłacania składek na Fundusz Pracy i FGŚP za pracownika powracającego z urlopu macierzyńskiego? Czy udostępnienie pracownikowi lokalu mieszkalnego, podlega oskładkowaniu i opodatkowaniu? Czy wartość upominków z okazji ślubu pracownika lub urodzenia się dziecka, można sfinansować ze środków ZFŚS?... 28

7 KOMENTARZ - wrzesień JAKRO Czy diety wypłacone za pracę podczas wyborów prezydenckich, osobom powołanym przez wójta do obwodowej komisji wyborczej, podlegają oskładkowaniu i opodatkowaniu? Czy wartość upominku, sfinansowanego z ZFŚS dla pracownika przechodzącego na emeryturę, podlega oskładkowaniu? Czy wypłata z tytułu umowy o dzieło, zawartej przed nawiązaniem stosunku pracy, dokonana w trakcie zatrudnienia, zostanie oskładkowana? Zgodnie z obowiązującymi zasadami, jeżeli umowa o dzieło została wykonana jeszcze przed nawiązaniem stosunku pracy, wówczas nie generuje obowiązku naliczenia składek na ubezpieczenia społeczne, ponieważ została zawarta z osobą, nie będącą pracownikiem strony zlecającej wykonanie dzieła. Umowa o dzieło, nie stanowi tytułu do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z wyjątkiem sytuacji, w której umowa taka została zawarta z własnym pracownikiem, wówczas traktowana jest jak umowa o pracę i podlega wszystkim ubezpieczeniom. Za pracownika dla celów ubezpieczeniowych uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym, stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy, wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. W przypadku, kiedy umowa o dzieło zakończyła się jeszcze zanim podpisano umowę o pracę z osobą wykonującą dzieło, to nie powstał obowiązek naliczenia składek od kwoty przychodu z umowy cywilnej. Jeżeli suma należności określonych w umowie o dzieło lub w umowach zawartych z osobą niebędącą pracownikiem płatnika z tego samego tytułu, nie przekracza miesięcznie od tego samego płatnika kwoty 200,00 zł, wówczas pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 18 % przychodu Kto wypłaca zasiłek chorobowy pracownikowi, zatrudnionemu w dwóch firmach w przypadku rozwiązania umów o pracę w jednym zakładzie z końcem września br., a w drugim miesiąc później? Zgodnie z obowiązującymi przepisami, jeżeli pracownik jest zatrudniony równocześnie u kilku pracodawców, wówczas rozwiązanie stosunku pracy z jednym z nich, nie powoduje ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego. Tytuł ten istnieje do czasu rozwiązania stosunku pracy ze wszystkimi pracodawcami. Pracownik będzie miał prawo do zasiłku chorobowego po rozwiązaniu każdej z zawartych umów o pracę. Zasiłek chorobowy nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, m.in. gdy osoba niezdolna do pracy kontynuuje działalność zarobkową, stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby. Powyższa zasada nie ma zastosowania do sytuacji, kiedy pracownik jest zatrudniony równocześnie u kilku pracodawców, w związku z czym rozwiązanie stosunku pracy z jednym z nich, nie powoduje ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego. Samo pozostawanie w stosunku pracy z drugim pracodawcą, nie jest kontynuowaniem działalności zarobkowej. Pracodawca, który rozwiąże umowę o pracę jako pierwszy, przekaże do ZUS wypłatę zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy, przypadającej po ustaniu zatrudnienia, natomiast drugi pracodawca przekaże tę wypłatę miesiąc później. Pracownik zatrudniony u więcej niż jednego pracodawcy, powinien dostarczać zwolnienia lekarskie każdemu z pracodawców. W celu wypłaty przez ZUS zasiłku chorobowego za

8 JAKRO 30 KOMENTARZ - wrzesień ŚWIADCZENIA Z UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO W RAZIE CHOROBY I MACIERZYŃSTWA str Czy do okresu zasiłkowego wlicza się dni, za które pozbawiono pracownika prawa do zasiłku chorobowego? Czy pracodawca ma prawo do wypłaty zasiłku z ubezpieczenia wypadkowego na podstawie protokołu wypadkowego, bez konsultacji z ZUS? W jaki sposób ustala się przerwę w pobieraniu świadczeń chorobowych, dla celów obliczania nowej podstawy wymiaru świadczeń chorobowych? Czy pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia chorobowego, jeżeli zachorował kilkanaście dni po świadczeniu rehabilitacyjnym? Na jakiej podstawie pracodawca może wypłacić zasiłek chorobowy wypadkowy, jeżeli pracownik uległ wypadkowi w pracy, w poprzednim zakładzie pracy? Jakie są zasady uzupełniania wynagrodzenia pracownika, zatrudnionego w równoważnym systemie czasu pracy, dla celu ustalenia podstawy wymiaru świadczeń chorobowych? Czy jest możliwość odzyskania nadpłaconych pracownikowi zasiłków, jeżeli pracownik nie wyraża zgody na potrącenie z wynagrodzenia? Czy podwyżka wynagrodzenia w okresie, z którego ustala się podstawę wymiaru zasiłków, wpływa na wysokość świadczeń chorobowych? W jaki sposób należy ustalić podstawę wymiaru zasiłku opiekuńczego, przysługującego bezpośrednio po okresie pobierania świadczenia chorobowego, jeżeli w miesiącu, w którym wystąpiła opieka, nastąpiła zmiana wymiaru czasu pracy? W jaki sposób obliczyć wysokość zasiłku chorobowego zleceniobiorcy, w razie choroby w pierwszym miesiącu ubezpieczenia? Czy do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych, należy wliczyć premię uznaniową, wypłacaną pracownikom okazjonalnie? Jakie są sposoby uzupełniania nagrody rocznej, uwzględnianej w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych? Czy należy przeliczyć podstawę wymiaru świadczenia chorobowego i wyrównać jego wysokość, po wypłacie wynagrodzenia za nadgodziny? Czy nagrodę z zysku należy wliczać do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych, jeżeli do nagrody uprawnieni są pracownicy, którzy w danym roku kalendarzowym przebywali na zwolnieniu lekarskim nie dłużej niż 30 dni? W jaki sposób ustalić podstawę wymiaru świadczenia chorobowego pracownikowi, który w okresie 12 miesięcy poprzedzających chorobę, przez dwa miesiące korzystał z urlopu bezpłatnego? Jakie są wymagane dowody do wypłaty zasiłku chorobowego w związku z chorobą zawodową? Kto ustala prawo do zasiłku chorobowego za okres po rozwiązaniu umowy o pracę? Jakie są zasady obliczania zasiłku chorobowego dla przedsiębiorcy? W jaki sposób dokonuje się obniżenia zasiłku chorobowego, po dostarczeniu zwolnienia lekarskiego z opóźnieniem? Czy zmiana regulaminu, polegająca na wprowadzeniu zapisu o wypłacaniu premii za czas efektywnie przepracowany, powoduje przeliczenie podstawy wymiaru świadczeń chorobowych? Czy do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych należy wliczyć dodatek specjalny, przyznawany pracownikowi do określonego terminu, jeżeli po trzymiesięcznej przerwie, ponownie otrzymał on prawo do tego dodatku?... 40

9 KOMENTARZ - wrzesień JAKRO Czy dodatki z tytułu pracy w warunkach szkodliwych, będą uwzględnianie w podstawie wymiaru zasiłków chorobowych? Czy w podstawie wymiaru świadczenia rehabilitacyjnego pracownika samorządowego, należy uwzględnić dodatek za wysługę lat? Czy pracodawca musi sporządzić asygnatę zastępczą, jeżeli zwolnienie obejmuje dni choroby na przełomie miesięcy? Czy premię miesięczną należy wliczać do podstawy wymiaru zasiłków, jeżeli w przepisach wewnątrzzakładowych nie ma zapisu o pomniejszaniu jej za okresy ich pobierania? Czy zmiana wymiaru czasu pracy w okresie pobierania zasiłku chorobowego, powoduje przeliczenie świadczenia? Czy zaprzestanie wypłaty składnika wynagrodzenia, powoduje przeliczenie podstawy wymiaru świadczeń chorobowych? Czy wzrost w trakcie roku kalendarzowego liczby zatrudnionych, ma wpływ na wypłatę świadczeń chorobowych? Jak naliczyć podstawę wymiaru zasiłku chorobowego pracownikowi, otrzymującemu honorarium? Czy w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego od 1 września nadal należy uwzględniać dodatek funkcyjny, do którego pracownik był uprawniony do końca sierpnia i zachorował 20 sierpnia? W jaki sposób należy doliczać wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia, wykonywanej przez pracownika. do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego? W jaki sposób należy ustalić podstawę wymiaru świadczenia chorobowego, jeżeli w okresie 12 miesięcy poprzedzających chorobę, pracodawca nie wypłacił za niektóre miesiące premii, z powodu trudności finansowych pracodawcy? Czy można pracownikowi wypłacić wynagrodzenie za pracę i zasiłek chorobowy za ten sam dzień? Jakie wynagrodzenie należy uwzględnić w podstawie wymiaru wynagrodzenia chorobowego, przysługującego pracownikowi delegowanemu do pracy w innym państwie unijnym? Gdzie należy złożyć wniosek o zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia? Czy nagrodę roczną pomniejszoną z powodu nieobecności z tytułu opieki nad dzieckiem, należy uzupełnić do naliczenia zasiłku chorobowego? Czy pracownica zatrudniona na 1/2 etatu, prowadząca jednocześnie działalność gospodarczą, opłacając z tego tytułu tylko składkę na ubezpieczenie zdrowotne, nabywa z tytułu pracy, prawo do urlopu i zasiłku macierzyńskiego a później do urlopu wychowawczego? Czy należy uzupełnić wynagrodzenie za miesiąc, w którym występowała nieobecność nieusprawiedliwiona, w celu ustalania podstawy wymiaru zasiłku chorobowego? Czy zwolnienie lekarskie wystawione z datą wsteczną, może być podstawą do wypłaty świadczenia chorobowego? Czy do okresu zasiłkowego wlicza się dni, za które pozbawiono pracownika prawa do zasiłku chorobowego? Zgodnie z przepisami ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, do okresu zasiłkowego wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, a także okresy poprzedniej niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni. Do okresu

10 KOMENTARZ - wrzesień JAKRO 3. ŚWIADCZENIA EMERYTALNE I RENTOWE str Czy jest możliwość zmiany na wniosek świadczeniobiorcy terminu wypłaty emerytur i rent? Jakie dokumenty należy złożyć wraz z wnioskiem o emeryturę, przysługującą na podstawie przepisów unijnych? Czy po ukończeniu wieku emerytalnego, ZUS zamieni rentę na emeryturę? Czy jest możliwość przeliczenia emerytury przyznanej kilka miesięcy wcześniej, po podjęciu dodatkowego zatrudnienia przez emeryta? Jakie są zasady ustalania kapitału początkowego? W jaki sposób należy ograniczyć okresy nieskładkowe, przyjmowane do obliczania kapitału początkowego? Czy osobie pobierającej emeryturę wcześniejszą, która do osiągnięcia wieku emerytalnego nie pracowała, zostanie emerytura ponownie przeliczona? Czy przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy spowoduje wstrzymanie świadczenia przedemerytalnego? Czy w przypadku przejęcia emerytury po zmarłym mężu, żonie przysługuje możliwość ubiegania się o zwrot składek zapłaconych do ZUS na poczet swojej emerytury? Czy członek OFE ma obowiązek powiadomić fundusz o rozwodzie, jeżeli jego były małżonek nie jest członkiem funduszu? Jakie dokumenty należy złożyć w ZUS w celu ustalenia kapitału początkowego? W jaki sposób liczy się staż pracy do emerytury, jeżeli pracownik pracuje równocześnie na całym etacie u jednego pracodawcy i na 1/2 etatu u innego pracodawcy? Czy ZUS może przeliczyć wysokość emerytury wg nowej kwoty bazowej i uzyskanego wcześniej wskaźnika? Jakie są zasady naliczania emerytury mieszanej, z tytułu pracy w szczególnych warunkach? Czy zróżnicowanie powszechnego wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn jest zgodne z prawem? Czy pracownik zatrudniony w szczególnych warunkach u prywatnego pracodawcy, ma prawo do wcześniejszej emerytury? Czy jest możliwe na wniosek, wystąpienie z otwartego funduszu emerytalnego? W jaki sposób ZUS ustala emeryturę na nowych zasadach? Czy ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy, wypłacony po podjęciu wypłaty emerytury, ma wpływ na zmniejszenie lub zawieszenie świadczenia? Czy pracownica może ubiegać się o wcześniejszą emeryturę z tytułu opieki nad dzieckiem? Czy okresy ubezpieczenia w KRUS i prowadzenia działalności gospodarczej, mają wpływ na prawo do emerytury wcześniejszej? Kto jest uprawniony do świadczeń po zmarłym członku OFE, który nie miał własnej rodziny? Z jakiego okresu należy wpisać zarobki w celu naliczenia przez ZUS renty, w druku ZUS Rp-7? Czy w zaświadczeniu o przychodach osiąganych w ubiegłym roku przez pracowników emerytów i rencistów, należy uwzględnić kwoty uzyskane z tytułu wypłaconych diet i zwrotu kosztów podróży służbowej? Jakie będą konsekwencje za błędy w druku ZUS Rp-7 dla emeryta, pobierającego świadczenie emerytalne? W jaki sposób należy sporządzić wykaz stanowisk pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze? Czy praca na stanowisku nauczyciela praktycznej nauki zawodu, daje prawo do emerytury pomostowej?... 63

11 KOMENTARZ - wrzesień JAKRO 4. ZATRUDNIANIE, DOKUMENTACJA PRACOWNICZA str Czy pracodawca ma obowiązek udostępnienia pracownikowi jego akt osobowych w celu zrobienia kserokopi zgromadzonych tam dokumentów? Czy pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia? Czy wyniki badań okresowych, zachowują swoją ważność również po przerwie w zatrudnieniu? Czy pracodawca może wycofać wręczone pracownikowi wypowiedzenie umowy o pracę? W jakiej formie pracodawca może okresowo powierzyć pracownikowi inne obowiązki, niż wynikające z umowy o pracę? Czy data zawarcia umowy o pracę, powinna być taka sama, jak data podpisu pracownika na umowie? Czy można ponownie zawrzeć umowę na czas określony z pracownikiem, któremu aktualnie kończy się umowa na czas określony, która była zawarta na 4 lata? Jaki jest okres wypowiedzenia umowy o pracę w razie kilkukrotnego zatrudnienia u tego samego pracodawcy? Czy dzień rozpoczęcia pracy w umowie, może być dniem wolnym od pracy dla pracownika? Czy dopuszczenie do wykonywania pracy pracownika, po zakończonej umowie o pracę na czas określony, będzie oznaczało zawarcie umowy na czas nieokreślony? Jakie są skutki przejścia zakładu pracy na innego pracodawcę? Czy można wręczyć wypowiedzenie umowy, zawartej na czas określony, pierwszego dnia po chorobie pracownika, trwającej ponad 30 dni? Jakie okresy wypowiedzenia obowiązują w przypadku zawierania terminowej umowy o pracę? Czy można rozwiązać umowę o pracę za porozumieniem stron w czasie choroby pracownika? Jakie skutki powoduje zastosowanie przez pracownika niewłaściwego okresu wypowiedzenia umowy o pracę, zawartej na czas określony? Czy jest możliwa zmiana umowy o pracę, na umowę zlecenia, przy zachowaniu dotychczasowego charakteru pracy? Czy po ustaniu prawa do świadczenia rehabilitacyjnego, istnieje obowiązek ponownego zatrudnienia nauczyciela? Jakie zmiany w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracowników, zostały wprowadzone do Kodeksu pracy? Czy pracodawca może wypowiedzieć umowę zawartą na czas określony, jeżeli umowa nie zawierała klauzuli o dopuszczalności jej wypowiedzenia? Czy przejęcie pracownika, który z poprzednim pracodawcą miał zawarte już dwie umowy na czas określony, będzie wymagało zawarcia kolejnej umowy o pracę już na stałe? Kiedy pracodawca może wystąpić do PIP o opinię w sprawie przystosowania stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej? Czy pracodawca może udzielić urlopu bezpłatnego na wniosek pracownika, bez wskazania okresu, na jaki ten urlop ma być udzielony? Jakie skutki spowodowała utrata mocy rozporządzenia w sprawie podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracowników? Jak w informacji o warunkach zatrudnienia, należy poinformować pracowników w niepełnym wymiarze czasu pracy, o normach czasu pracy? Kto jest uprawniony do przeprowadzania szkoleń okresowych z zakresu bhp? Jakie skutki powoduje późne zgłoszenie przez pracownika, wypadku przy pracy?... 79

12 JAKRO 66 KOMENTARZ - wrzesień Czy występuje zakaz palenia wyrobów tytoniowych, w pomieszczeniach zakładu pracy? Na czym polegają nowe regulacje w sprawie podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracowników? Jakie obowiązki informacyjne wobec Państwowej Inspekcji Sanitarnej ma każdy pracodawca? Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby wdrożyć w zakładzie pracy system pracy dwuzmianowej? Jakie obowiązki informacyjne wobec urzędu pracy ma każdy pracodawca? Czy jest możliwe zatrudnienie kierowcy samochodu dostawczego, w systemie przerywanym czasu pracy? Czy pracownik pracujący przy komputerze, posiadający ważne badania lekarskie, może domagać się od pracodawcy wcześniejszego skierowania na badania okresowe, ze względu na pogorszenie się jego wzroku? Czy w przypadku pracy z komputerem wyposażonym w monitor LCD, który nie powoduje dużych zagrożeń dla wzroku, konieczne jest wyposażenie pracowników w okulary korekcyjne? Jaki jest zakres ochrony działacza związkowego? Czy kwota zwrotu kosztów zakupu okularów korekcyjnych jest zwolniona ze składek na ubezpieczenia społeczne i podatku dochodowego? Czy pracodawca posiadający ukończone szkolenie niezbędne do wykonywania zadań służby bhp, może sam wykonywać zadania tej służby? Jakie zasady dotyczą praktyk absolwenckich? Czy każdy pracodawca musi zapewnić pracownikom pomieszczenia i urządzenia higieniczno-sanitarne? Jakie są zasady zatrudniania pracowników tymczasowych? Czy przedsiębiorca prowadzący pojazd o dopuszczalnej masie powyżej 3,5 tony na potrzeby własne, musi mieć badania i szkolenia wymagane dla kierowców? W jaki sposób można zmienić rodzaj łączącej strony umowy o pracę? W jakim terminie nowo przyjęty pracownik, powinien zostać przeszkolony w zakresie bhp? Komu można udostępnić akta osobowe pracowników? Czy pracownik zatrudniony na stanowisku księgowego w kilku firmach, powinien mieć wykonane jedno badania lekarskie, czy też badania dla każdej z firm z osobna? Jakie zakłady pracy są zobowiązane do stosowanie ustawy o zwolnieniach grupowych? Jakie są zasady powierzenia pracownikowi samochodu służbowego? Czy jest obowiązkiem pracodawcy finansowanie badań dla celów sanitarno-epidemiologicznych? Czy można sporządzić informację o warunkach zatrudnienia, przez powołanie odpowiednich artykułów Kodeksu pracy? Czy pracodawca ma obowiązek udostępnienia pracownikowi jego akt osobowych w celu zrobienia kserokopi zgromadzonych tam dokumentów? Zgodnie z obowiązującymi przepisami, pracodawca na żądanie pracownika, udostępnia mu do wglądu dokumenty, które dotyczą tego pracownika i pracownik ma prawo wykonania z nich odpisów lub kserokopii. Każdy obywatel ma prawo żądania sprostowania lub usunięcia nieprawdziwych, niepełnych lub zebranych w sposób sprzeczny z przepisami

13 KOMENTARZ - wrzesień JAKRO 5. WYNAGRODZENIA I ŚWIADCZENIA PRACOWNICZE str Jaka jest kolejność dokonywania potrąceń z wynagrodzenia pracownika w przypadku dwóch zajęć alimentacyjnych? Czy jest możliwość potrącenia nienależnie wypłaconego wynagrodzenia chorobowego z wynagrodzenia pracownika otrzymującego płacę minimalną? Czy ustalając kryterium socjalne przy przyznawaniu świadczeń z ZFŚS, można zapisać w regulaminie, że brane są pod uwagę tylko dochody pracownika, bez uwzględniania dochodów członków rodziny? Czy byłemu pracownikowi, który jest na emeryturze i prowadzi działalność gospodarczą, przysługuje dopłata do wczasów pod gruszą, jeżeli wg. regulaminu takie świadczenie może zostać przyznane, pod warunkiem wykorzystania 14-dniowego urlopu wypoczynkowego? Jak rozliczyć podróż służbową pracownika wysłanego w delegację zagraniczną, którą odbył samochodem? Jaka jest dopuszczalna wysokość potrącenia z wynagrodzenia pracownika? W jaki sposób należy obliczyć wynagrodzenie urlopowe, w razie długotrwałej choroby przed urlopem? Czy pracodawca może dokonać potrącenia z nagrody jubileuszowej pracownika, po stwierdzeniu niedoboru w magazynie, za który pracownik jest odpowiedzialny? Jakie skutki dla pracodawcy ma zgoda pracownika, na potrącenia z wynagrodzenia osobie trzeciej, np. firmie udzielającej pożyczek? Jak obliczyć wynagrodzenie pracownikowi zwolnionemu przez pracodawcę z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia? Czy przedsiębiorca ma obowiązek powiadomić ZUS o zawieszeniu działalności gospodarczej? Czy w informacji PIT-11 dla zleceniobiorcy, należy ująć także składki na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne naliczone od umowy opodatkowanej ryczałtowo? W jaki sposób należy obliczyć odprawy zwalnianym pracownikom, jeżeli z powodu trudności finansowych, pracodawca przez kilka miesięcy nie wypłacał premii regulaminowej? Jakie są zasady rozliczenia świadczeń z tytułu choroby dla zleceniobiorcy, podlegającego ubezpieczeniu chorobowemu? W jakim terminie należy wypłacić pracownikom nagrody jubileuszowe? W jaki sposób należy dokonać odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych na pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach tylko przez część roku kalendarzowego? Jaki pracodawca jest zobowiązany do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych? Jak obliczyć wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca w przypadku rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem samorządowym? Jakich formalności musi dopełnić pracownik, aby otrzymać świadczenia urlopowe? Jakie należności przysługują pracownikowi z tytułu krajowej podróży służbowej? Czy pracownikom oddelegowanym, przysługuje zwrot kosztów weekendowych przejazdów do domu? Czy do ustalenia podstawy wymiaru wynagrodzenia za urlop należy pominąć miesiąc, w którym pracownik nie otrzymał zmiennej premii regulaminowej, ze względu na niskie obroty i przyjąć premię z miesiąca wcześniejszego? W jakich przypadkach pracodawca rozwiązujący umowę o pracę za wypowiedzeniem, z przyczyn niedotyczących pracownika, może nie wypłacać odprawy pieniężnej? Czy dodatek stażowy za okres choroby pracownika samorządowej jednostki budżetowej, należy wliczyć do podstawy wymiaru dodatkowego wynagrodzenia rocznego?

14 JAKRO 94 KOMENTARZ - wrzesień W jaki sposób nalicza się odsetki z tytułu opóźnienia w wypłacie wynagrodzeń i świadczeń chorobowych? Czy pracownikowi zatrudnionemu w równoważnym systemie czasu pracy, oddelegowanemu na kilkudniowe szkolenie związkowe, przysługuje wynagrodzenie za wszystkie godziny planowanej pracy, czy tylko za czas rzeczywistego szkolenia w poszczególnych dniach? Jakie są zasady obliczania wynagrodzenia stałego za część miesiąca, przy niejednolitym rozkładzie czasu pracy? Kiedy pracownica powinna otrzymać odprawę emerytalną, jeżeli pobiera emeryturę i nadal pracuje? Czy pracodawcy grozi odpowiedzialność karna za niewypłacenie wynagrodzenia w terminie? Jaka jest kolejność dokonywania potrąceń z wynagrodzenia pracownika w przypadku dwóch zajęć alimentacyjnych? Zgodnie z obowiązującymi zasadami, jeżeli do pracodawcy wpłynęły dwa zajęcia alimentacyjne, należy realizować zajęcie komornicze, które wpłynęło jako pierwsze a komornika, który zajął wynagrodzenie jako drugi, należy poinformować, że egzekucja co do tego wynagrodzenia, została wcześniej wszczęta przez innego komornika. W aktualnym stanie prawnym, wierzyciel ma prawo wyboru komornika, który będzie prowadził egzekucję z wyjątkiem spraw o egzekucję z nieruchomości oraz spraw, w których przepisy o egzekucji z nieruchomości stosuje się odpowiednio. W przypadku wyboru, komornik działa poza obszarem swojego rewiru komorniczego. Jeżeli kilku komorników prowadzi egzekucję z tej samej rzeczy i występuje zbieg egzekucji, sprawa powinna zostać przekazana do komornika właściwego, a jeżeli żaden z nich nie jest właściwy lub kilku jest właściwych, tak będzie w przypadku, gdy wierzyciel dokona wyboru komornika, wówczas komornik, który później wszczął egzekucję, niezwłocznie przekazuje sprawę komornikowi, który pierwszy wszczął egzekucję, o czym zawiadamia wierzyciela. W przypadku, kiedy komornik nie jest właściwy do prowadzenia egzekucji, nie wszczyna jej i przekazuje sprawę komornikowi właściwemu. Jedyną w praktyce sytuacją, gdy egzekucja do tych samych rzeczy, np. wynagrodzenie za pracę, może być wszczęta przez kilku komorników, jest ich jednoczesna właściwość, np. wynikająca z wyboru wierzyciela, wówczas nie wiedzą oni, że egzekucja jest już prowadzona przez innego komornika i w takim przypadku komornika, który później wszczął egzekucję, należy poinformować, że egzekucję już prowadzi inny komornik, wskazując tego komornika. Do momentu przejęcia nowszych egzekucji przez komornika, który jako pierwszy wszczął egzekucję z wynagrodzenia pracownika, realizacji podlegać będzie pierwsze zajęcie komornicze Czy jest możliwość potrącenia nienależnie wypłaconego wynagrodzenia chorobowego z wynagrodzenia pracownika otrzymującego płacę minimalną? Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, z wynagrodzenia za pracę odlicza się w pełnej wysokości kwoty wypłacone w poprzednim terminie płatności za okres nieobecności w pracy, za który pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia. Odliczenie z wynagrodzenia za pracę kwot wypłaconych w poprzednim terminie płatności za okres nieobecności w pracy, za który pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia, nie wymaga zgody pracownika. Tego rodzaju odliczenie jest dopuszczalne jedynie w następnym, czyli najbliższym, kolejnym terminie płatności. W przypadku, kiedy upłynął już następny termin płatności i pracodawca nie odliczył wypłaconego wcześniej wynagrodzenia, wówczas potrącenia nienależnie wypłaconego wynagrodzenia, można

15 JAKRO 110 KOMENTARZ - wrzesień CZAS PRACY I URLOPY WYPOCZYNKOWE str W jaki sposób udziela się urlopu wypoczynkowego po okresie niewykonywania pracy? Jakie są zasady ustalania wymiaru urlopu proporcjonalnego? Czy nauczyciel zatrudniony w dwóch szkołach, w każdej w wymiarze 1/2 etatu, może skorzystać z urlopu dla poratowania zdrowia? Czy za pracę w godzinach nadliczbowych w szóstym dniu, można wypłacić dodatek za nadgodziny, zamiast udzielać dnia wolnego? Czy okres stażu absolwenta szkoły wyższej, podlega zaliczeniu do ogólnego okresu zatrudnienia, wpływającego na wymiar urlopu wypoczynkowego? W jaki sposób można zrekompesować pracę w wolną sobotę, jeżeli pracodawca nie udzieli dnia wolnego? Jakie są sposoby ustalania przekroczenia normy średniotygodniowej? W jaki sposób można ustalić harmonogram pracownika niepełnoetatowego? W jaki sposób można obliczyć wymiar urlopu pracownika zatrudnionego na zastępstwo, jeżeli termin powrotu osoby zastępowanej nie został określony? Czy nauczycielowi przysługuje urlop wypoczynkowy uzupełniający za bieżący rok, jeżeli od stycznia do połowy grudnia korzystał z urlopu dla poratowania zdrowia? Jaki wymiar urlopu wypoczynkowego przysługuje pracownikowi młodocianemu, który rozpoczął we wrześniu ubiegłego roku naukę zawodu i po przepracowaniu kilku miesięcy ukończył 18 lat? W jaki sposób powinno udzielać się pracownikowi czasu wolnego, w zamian za pracę w godzinach nadliczbowych? Po ilu latach pracy w szkole, przysługuje nauczycielowi urlop dla poratowania zdrowia? W jaki sposób ustala się okres co najmniej 14-dniowego nieprzerwanego urlopu wypoczynkowego pracownika? Jakie są zasady udzielania urlopu wypoczynkowego, nauczycielowi zatrudnionemu w placówce nieferyjnej? Jakie są zasady udzielania urlopu dla niepełnoetatowca, przy zatrudnieniu w dwóch zakładach pracy? Czy wniosek o kompensatę nadgodzin czasem wolnym, musi być składany każdorazowo, czy można go zastąpić odpowiednim zapisem w regulaminie pracy? Jakie są zasady udzielania urlopu wypoczynkowego pracownikom ZOZ? W jaki sposób rozliczyć czas pracy, jeżeli pracodawca dobrowolnie udziela pracownikom dni wolnych? Czy wykorzystywany przez pracownika urlop na żądanie, można odpisać z puli urlopu zaległego? Jakie są uprawnienia pracownika przywróconego przez sąd do pracy, w zakresie urlopu wypoczynkowego i sprostowania świadectwa pracy? Jakie są zasady obliczania wynagrodzenia i dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych, przypadających w soboty i niedziele? W jaki sposób określić w umowie o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy, dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad wymiar czasu pracy pracownika, których przekroczenie będzie uprawniało do dodatku jak za godziny nadliczbowe? Czy pracownicy, która urodziła dziecko i rozpoczęła urlop macierzyński, można udzielić urlopu okolicznościowego z okazji ślubu lub urodzenia się dziecka?...122

16 KOMENTARZ - wrzesień JAKRO Jakie są zasady kompensowania pracy wykonywanej w wolną sobotę? Jakie są zasady udzielania urlopu uzupełniającego dla nauczycieli? Czy możliwe jest podjęcie pracy przez kierowcę w tej samej dobie? Jakie dodatki należy zapłacić pracownikowi, który został wezwany do pracy w niedzielę i nie otrzymał z tego tytułu dnia wolnego? Czy można na prośbę pracownika, udzielić urlopu wypoczynkowego tylko na część dnia? Czy rozkład czasu pracy pracownika zatrudnionego na część etatu, W jaki sposób udziela się urlopu wypoczynkowego po okresie niewykonywania pracy? Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracownik powracający do pracy u dotychczasowego pracodawcy w ciągu roku kalendarzowego po co najmniej miesięcznym okresie niewykonywania pracy, w którym nie nabywa prawa do urlopu, będzie miał prawo do urlopu w wymiarze proporcjonalnym. Okresy niewykonywania pracy obejmują: urlop bezpłatny lub wychowawczy; zasadniczą służbę wojskową lub jej formę zastępczą, okresową służbę wojskową, przeszkolenie wojskowe albo ćwiczenia wojskowe; tymczasowe aresztowanie i odbywanie kary pozbawienia wolności; nieusprawiedliwioną nieobecność w pracy. Po okresie wymienionej nieobecności w pracy, pracownikowi przysługuje urlop w wymiarze proporcjonalnym do okresu zatrudnienia w danym roku kalendarzowym. W sytuacji, kiedy okresy niewykonywania pracy, o których mowa powyżej, obejmują części miesięcy kalendarzowych, za miesiąc uważa się łącznie 30 dni. Okresy nieobecności, podczas których pracownik nie nabywa prawa do urlopu wypoczynkowego, podlegają zsumowaniu. Wymiar proporcjonalnego urlopu wypoczynkowego zależy od okoliczności, czy pracownik nabył już prawo do kolejnego urlopu na dany rok kalendarzowy. W przypadku, kiedy pracownik przed rozpoczęciem okresu niewykonywania pracy, nie nabył jeszcze prawa do kolejnego urlopu, wówczas po powrocie do pracy, przysługuje mu urlop proporcjonalny do okresu pozostałego do końca roku. Jeśli umowa jest zawarta na czas określony i kończy się przed upływem roku kalendarzowego, urlop będzie proporcjonalny do okresu jaki pozostał do końca jego zatrudnienia. Powyższe zasady dotyczą przypadków, kiedy pracownik rozpoczyna nowy rok kalendarzowy, przebywając na urlopie bezpłatnym albo korzystając z innego okresu niewykonywania pracy Jakie są zasady ustalania wymiaru urlopu proporcjonalnego? Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w przypadku zmiany pracodawcy w trakcie roku kalendarzowego, pracownikowi przysługuje u kolejnego pracodawcy urlop w wymiarze: proporcjonalnym do okresu pozostałego do końca danego roku, w razie zatrudnienia na czas nie krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego; proporcjonalnym do okresu zatrudnienia w danym roku kalendarzowym, w razie zatrudnienia na czas krótszy, niż do końca danego roku kalendarzowego. Pracownikowi, który u poprzedniego pracodawcy w ciągu roku kalendarzowego wykorzystał urlop w wymiarze wyższym, niż proporcjonalny do okresu zatrudnienia u tego pracodawcy, przysługuje u kolejnego pracodawcy urlop w odpowiednio niższym wymiarze. Łączny wymiar urlopu w roku kalendarzowym, nie może być niższy, niż wynikający z okresu przepracowanego w tym roku u wszystkich

17 Zapraszamy do korzystania z naszych usług szkoleniowych i wydawniczych JAKRO